Lập trường Giáo hội qua Thông điệp Humanae Vitae của Đức Thánh Cha Phaolô 6

Ba năm sau khi Công đồng Vatican 2 kết thúc, để bổ túc những điều Công đồng hướng dẫn trên, và nêu nguyên tắc cụ thể hơn, Đức Giáo hoàng Phaolô 6 trong Thông điệp Sự sống Con người (SSCN -Humanae Vitae) ban hành ngày 25-7-1968 quyết định như sau:

 

1.2. "Không có quyền chấp nhận bất cứ động tác nào có mục đích hay phương tiện ngăn chặn việc sinh sản, trước hoặc đang khi làm tác động hôn nhân (SSCN 14).(hiểu là dùng thuốc ngừa, bao cao xu, giao hợp ngưng ngang…)

 

Nhưng "Không coi là trái phép khi phải sử dụng những phương tiện y khoa để chữa những chứng bệnh của cơ thể, mặc dầu đoán trước việc sử dụng ấy sẽ cản trở sinh sản, miễn là việc cản trở ấy không phải do đương sự trực tiếp ưng muốn" (SSCN 15).(hiểu là cắt buồng trứng để cứu mạng…)

Vậy Giáo hội mở con đường nào cho giáo dân được an tâm sống đạo Chúa?

Thông điệp cho biết:

(Phương pháp Điều hòa sinh sản căn cứ theo chu kì tự nhiên, xin đọc một bài khác)

 

Sách Giáo lý Giáo hội Công giáo 1992 chỉ nhắc chung rằng: "Điều hoà sinh sản là một trong những khía cạnh của chức vụ làm cha và làm mẹ có trách nhiệm. Sự chính đáng của những ý hướng của hai vợ chồng không thể biện minh cho việc sử dụng những phương pháp không được luân lý chấp nhận (như trực tiếp đoạn sản hoặc ngừa thai" (GlghCg 2399).

Sau khi Thông điệp SSCN ban hành, thế giới trong và ngoài Công giáo bùng lên những dư luận xôn xao, luơng tâm người Công giáo băn khoăn trắc trở. Người Công giáo chân chính, không thể tự tiện ngừa thai theo bất cứ cách nào ngược với tự nhiên, làm như thế sẽ sinh bối rối trong lòng, mất bình an, và nếu cứ tiếp tục dùng những phương pháp trái tự nhiên ấy, lương tâm sẽ mất nhạy cảm, sẽ ra chai cứng.

Thực là một vấn đề gây nhức nhối, bối rối, dằn vặt  cho nhiều giáo dân …Các nhà thần học luân lí bàn luận…Hội đồng giám mục quốc gia tìm cách "giải nghĩa" …dựa vào nguyên tắc luân lí: "Trong 2 điều xấu thì chọn điều ít xấu hơn".

 

4. Những giải nghĩa Thông điệp, tùy ý chấp nhận:

Vấn đề "Giao hợp ngưng ngang":

Do đó, một số nhà thần học và Giám mục giải nghĩa, cũng không luận thành tội trọng cho những ai "có thiện chí, nhưng gặp trường hợp khó khăn không thể thi hành những điều Thông điệp dạy là đã  phạm tội trọng.

(Cần lưu ý rằng: "Khi các giám mục cùng nhau phát biểu nhân danh Chúa Kitô (Hiến chế LG 25) như đại diện và đại sứ của Chúa Kitô (LG 27), phát biểu của các ngài có giá trị đặc biệt. Những phát biểu này đáng kể hơn những nghiên cứu cá nhân của nhà thần học.)

- Hội đồng Giám mục các nước Áo (Austria), Anh, Ba tây, Nhật, Ý cho rằng vì thông điệp không kết án (là mắc tội trọng), nên những đôi vợ chồng gặp những trường hợp khó khăn, không bị loại khỏi việc lãnh nhận các Bí tích, mà còn được mời đón nhận thường xuyên. Nếu các đôi vợ chồng dù có thiện chí, nhưng không theo được những chỉ dạy trong thông điệp, vì những hoàn cảnh không thể tránh, thì họ không bao giờ nên nghĩ rằng mình đã tách rời khỏi tình yêu và ơn thánh Chúa.

Các linh mục giải tội không nên loại trừ không cho rước lễ, những ai chưa hiểu rõ ràng giáo huấn của thông điệp, hoặc những ai thấy khó khăn vì bệnh nạn hay những lí do quan trọng khác. (Karl H. Peschke,SVD, Christian Ethics II, Goodlife Neale, 1985, ấn bản thứ 5, năm 1986 p. 476).

- Các Giám mục Pháp viết: "Ngừa thai (Contraception) không bao giờ là điều tốt, nó luôn là điều rối trật tự, nhưng điều rối trật tự này không luôn luôn đáng tội (culpable)".

- Trong vấn đề tránh thụ thai, tác giả luân lí, linh mục Bernard Haring người Đức, cho rằng: "Khi vợ hay chồng không đồng ý cho người phối ngẫu dùng phương pháp ngừa thai trái luật (unlawful means of birth control), nhưng người kia không chịu thua, thì người không đồng ý vẫn được phép trả nợ vợ chồng (marriage debt). Chồng có thể xin giao hợp, trừ những ngày dễ thụ thai mà ông ta cũng không muốn có thêm con. Sự cộng tác của người vợ vô tội chỉ là hình thức (material cooperation). Điều này được phép khi có lý do quan trọng như để có bình an gia đình, hoặc tránh nguy hiểm của sự nín nhịn (abstinence). Theo linh mục này, sự kiện đơn giản của quyền lợi hôn nhân hỗ tương căn cứ trên lý đủ (sufficient reason) cho phép cộng tác hình thức". (B. Haring III, 1968, 358)."

            1. Khiêu dâm (Simulated sexual acts)

Khiêu dâm là những thứ trưng bày cho người ngoài thấy những hành vi tính dục, thực hiện hay tưởng tượng, rút ra từ sự thân mật nam nữ.

                        a/ Hình ảnh: Tất cả những sách báo, tranh ảnh, video, rạp hát, trình bày những hình ảnh khỏa thân (Pornography) đều là những sản phẩm xúc phạm đến phẩm giá, gây thương tổn cho những người lao đầu vào việc này: diễn viên, con buôn, quần chúng, nhà cầm quyền đều có bổn phận ngăn cấm.

Nguyên tắc:

 

2. " Ai vào rạp hát, nơi thường chiếu những phim khiêu dâm thì mắc tội, trừ khi vào lần đầu mà không biết.

 

3. " Nhìn cách tò mò với khoái cảm kích thích vào một hình ảnh khỏa thân hay thiếu nết na người khác phái trong một thời gian đáng kể, là tội thiếu nết na. Tuy nhiên mục đích nhìn có thể biện minh. Ví dụ: Khám bệnh.

                        b. Truyện trò (Conversation)

"Dâm bôn và mọi thứ ô uế, hay hà tiện tham lam, thì ngay nói đến cũng đừng có nơi anh em. Nơi các thánh như thế mới phải. Những điều thô tục, chuyện nhảm nhí, hay trò cợt nhả đều là những điều chẳng xứng. Trái lại, hãy thay vào đó bằng những lời tạ ơn" (Ep 5,3-4).

Nguyên tắc:

                        c. Sờ mó (Touches)

Nguyên tắc:

Người bình thường hoàn toàn, không xúc động với thân thể mình khi tắm  rửa hay mặc áo quần... Thái độ thiếu nết na sẽ có những sờ mó phóng đãng (trifling) không cần thiết đối với cơ quan sinh dục.

1." Những dấu hiệu trọng kính và tỏ lòng yêu mến theo phong tục địa phương, Ví dụ: Bắt tay, hôn hay ôm hôn, nhất là đối với người trong gia đình là việc tốt và được phép.

 

2." Những sờ mó thân thể (hand talk) là những dấu hiệu đã vượt ranh giới, cần phải tự chế ngay.

                        d/ Khiêu vũ (dances)

Khiêu vũ là một loại giải trí xã hội, có bản chất thẩm mỹ.  Khiêu vũ thường dễ quen biết với giới trẻ và giúp họ lựa chọn bạn trăm năm tương lai. Tuy nhiên không phải mọi kiểu vũ được chấp nhận như nhau.

Nguyên tắc:

(Theo nhà luân lý B. Haring: "Những việc khiêu vũ tự nó không phải là xấu, cũng không là một hành vi dâm đãng, nhưng là một niềm vui, miễn là: a/ Người tham dự không có chủ ý xấu, b/ Không có nguy hiểm kích thích dục vọng chính mình hay người khác, hoặc c/ Không tổ chức trong một hoàn cảnh đáng trách". Những cuộc khiêu vũ mà cách nhảy hay âm nhạc kích động dục tính thì bất cứ ai cũng không được tham dự. Dù việc khiêu vũ xứng hợp đối với người nào, theo kinh nghiệm bản thân hay bị kích thích về dâm dục và bị cám dỗ, cũng phải kiêng lánh. Những ai tìm khoái vui nhục dục trong cách khiêu vũ đều mắc tội nặng. Người nào đã sa ngã nặng và hay sa ngã do khiêu vũ, mà còn cứ tiếp tục, là tỏ ra không có lòng ghét tội" (The Law of Christ, vol.3, p. 426)

                        đ/ Hôn nhau, Vuốt ve, Mơn trớn (Kissing, Necking and Petting)

Nguyên tắc:

 

2. " Không được đi quá giới hạn cuối cùng của cái hôn là sự xuất tinh (pollution) nơi người nam. Những ai thấy mình gặp trường hợp này, cần phải tự giác đề phòng.

 

3. " Trong thời tìm hiểu nhau, hoặc đính hôn, có thể cầm tay, khiêu vũ, hôn nhau (không trong hình thức kích thích) và vuốt ve giới hạn bên ngoài, không đi quá xa (hand talk).

            2. Thủ dâm (Masturbation)

Thủ dâm (mastubation) là cố ý kích thích các cơ quan sinh dục để tìm thỏa mãn phái tính. Thỏa mãn cực độ (orgasm) sẽ xuất tinh nơi nam giới.

(Theo nghiên cứu, chừng 90% trẻ nam và 50% trẻ nữ đã thủ dâm hơn một lần trong thời thanh-thiếu niên (adolescence). Trung bình trẻ em 15 tuổi thủ dâm 1-2 lần trong tuần. Chừng 20% thanh thiếu niên đã thủ dâm từ thời dậy thì tới thời trưởng thành. Nhưng giữa 15-20% trẻ nam và hơn 50% trẻ nữ đã qua những năm dậy thì không vướng vào thói này. Chúng không bao giờ hoặc thỉnh thoảng mới thủ dâm).

 

* Thủ dâm mắc tội trọng hay nhẹ?

a- Từ trước tới nay, Giáo hội chủ trương rằng: Thủ dâm theo khách quan (objectively)là tội trọng (grave sin)".(Đức Leô 9, Alexandre 7, Innocentê 11).

b- Mấy chục năm qua, những nhà thần học luân lý khác lại quan niệm rằng: Thủ dâm chỉ được coi như tội trọng, khi người ta tự ý tìm chước cám dỗ, hoặc tìm dịp để tự lạm dụng, hoặc không chống lại chước cám dỗ dù không tự tìm. Từ quan niệm đó, người ta kết luận: Thủ dâm, ít ra theo chủ quan (subjectively) là tội nhẹ hơn là tội nặng.

c-Phán quyết của Giáo hội:

- Năm 1992, Giáo lý Công giáo số 2352 viết như sau:

Giáo lý viết thêm: "Để đưa ra một phán quyết quân bình về trách nhiệm luân lý của các đương sự, và để định hướng cho hành vi mục vụ, người ta phải lưu tâm đến sự thiếu trưởng thành về đời sống tình cảm, về sức mạnh các tập quán đã mắc, về tình trạng xao xuyến và các nhân tố tâm thần hoặc các nhân tố xã hội khác, tất cả các nhân tố này có thể giảm bớt, thậm chí xóa luôn sự qui tội luân lý (số trên, bản dịch sách Giáo lý của Giáo hội Công giáo của TTĐ).

 

* Có cần xưng tội ngay sau khi thủ dâm để được rước lễ không?

- Ý kiến của một số nhà thần học:

Nếu thủ dâm là tội nhẹ cách chủ quan (subjectively), nói cách khác, không phạm tội trọng thì không buộc xưng tội. Trường hợp phạm nhân "đã thực sự gắng sống đẹp lòng Chúa, đã thành thực gắng chiến đấu với thói quen (habit) thủ dâm, đã tránh dịp, đã bền tâm cầu nguyện và lãnh Bí tích, đã không nhượng bộ sau khi chiến đấu lâu dài, gay go" cha giải tội có lý đoán rằng, không phải mọi lần thủ dâm của đương sự là trọng tội. Có thể cho hối nhân rước lễ mà không phải xưng tội từng lần sa ngã.

Tuy nhiên, rất nên khuyên đương sự năng và thường tìm đến Bí tích Cáo giải để tìm sự bình an và ơn thánh. (Christian Ethics II, 408).

- "Theo Giáo luật, khi ý thức mình có tội trọng, thì không được hành lễ hoặc rước lễ trước khi xưng tội, trừ khi có lý do quan trọng và không có cơ hội để xưng. Trường hợp này đòi hối cải cách trọn và có ý sẽ đi xưng tội sớm hết sức (GL 916).

 

Những giấc mơ:

Nên dạy cho các thanh thiếu niên rằng, những giấc mơ "ướt át" ban đêm không có tội lỗi gì cả, vì trong giấc mơ, họ không dùng lí trí và ý muốn, miễn là trước khi ngủ, họ đừng đặt mình vào những dịp kích thích, chẳng hạn coi sách báo, phim ảnh dâm ô.

Những trường hợp gián tiếp xuất tinh (pollution)  như tắm, đi xe đạp, hay tập môn thể thao nào đó, mà chủ thể không tự ý kiếm tìm thú vui...thì không bị qui trách.

            3. Thông dâm (Fornication)

Thông dâm là quan hệ xác thịt giữa một người nam và một người nữ ngoài hôn nhân.

(Những cặp nam nữ chung đụng như vợ chồng trước khi thành hôn cũng thuộc loại này, gọi là giao hợp trước hôn nhân (premarital intercourse).

Nguyên tắc:

Mại dâm thường liên can đến phụ nữ, nhưng cũng lên can đến nam giới, đến trẻ em.

Nguyên tắc:

 

2. " Mại dâm khi liên can đến trẻ em hoặc thiếu niên, còn thêm tội làm gương xấu.

Cưỡng hiếp dâm (rape) là dùng bạo lực cưỡng bức người ta giao hợp với mình. Tội này còn phạm đức công bằng và đức ái. Hiếp dâm xúc phạm nặng nề đến quyền được tôn trọng, quyền tự do và toàn vẹn thể lý, luân lý của một người. Nó gây nên một thương tổn nặng nề, có thể ghi dấu trên nạn nhân suốt cuộc đời họ. Hiếp dâm là một hành vi xấu xa từ bản chất.

Nguyên tắc:

 

2." Cưỡng hiếp trở thành đặc biệt nặng nề hơn, khi hành vi đó là của cha mẹ, của các nhà giáo dục đối với những trẻ em được ủy thác cho họ.

            6. NHỮNG VI PHẠM PHẨM GIÁ HÔN NHÂN

                        1. NGOẠI TÌNH (Adultery)

Ngoại tình là sự bất trung giữa hai vợ chồng. Khi hai người nam nữ, ít là một trong hai đã có đôi bạn, mà có quan hệ xác thịt với nhau, dù chỉ chốc lát.

Chúa Kitô đã lên án tội này dù chỉ là trong ước muốn: Nếu ngươi nhìn người nữ... (Mt 5,27-28).

Ngoại tình vừa lỗi trong sạch vừa lỗi công bằng và thiếu trung tín.(GL 1152), làm tổn thương người phối ngẫu và tổn thương định chế hôn nhân.

                        4. LOẠN LUÂN (Incest)

 Loạn luân là những quan hệ xác thịt giữa bà con ruột thịt, bà con thông gia, ở cấp bậc họ hàng cấm không được kết hôn với nhau. Tội loạn luân phá hủy những quan hệ gia đạo và đánh dấu một sự thoái hóa trở về tính súc vật.

Cựu Ước (Lv 18, 6-16) và Tân Ước (1 Cr 5, 1.1-5) đều kết án loại tội này.  Giáo luật ngăn ngừa những cuộc hôn nhân họ hàng như vậy. (GL 1091,108)

Tai hại:

" Loạn luân do người lớn phạm trên các thiếu nhi, thiếu niên được ủy thác cho họ, ngoài  lỗi đức Khiết tịnh, còn là xâm phạm xấu xa đối với sự trong trắng thể lý và tinh thần, và mang dấu vết suốt đời chúng, những người lớn này còn vi phạm trách nhiệm giáo dục nữa.

            3. LY THÂN (separation)

            1/ Một bên ngoại tình mà bên kia không tha thứ (GL 1152),

            2/ Một bên gây nguy hiểm nặng nề cho hồn hoặc xác bên kia hoặc cho con cái,

            3/ Nếu đời sống chung trở nên quá cơ cực (GL 1153).

Phải trình lên Đấng Bản quyền.

                        4. LY DỊ (DIVORCE) VÀ TÁI HÔN

Ly dị là giải quyết chia lìa ở Tòa đời một hôn phối đã thành. Giáo hội công giáo không chấp nhận ly dị Tòa đạo.  Lý do:

" Kinh Thánh Cựu Ước: "Nàng sẽ được gọi là "đàn bà", vì đã được rút ra bởi đàn ông. Bởi thế mà đàn ông sẽ lìa khỏi cha mẹ, và khắn khít với vợ mình, và chúng sẽ nên một thân mình" (St 2,21-24).

" Tân Ước: Chúa Kitô đã nhấn mạnh về ý hướng nguyên thủy của Thiên Chúa Cha: "Điều Thiên Chúa đã phối hợp, người ta không được phân ly"(Mt 19,4-9; Mc 10,6-9).

" Công đồng Vaticanô II đề cao hôn nhân "như một giao ước (Covenant), một định chế (institution) có giá trị trước Thiên Chúa và xã hội" mà cá nhân không thể rút lại (HC Mục vụ 48).

" Giáo luật cũng nhắc lại "Những đặc tính căn bản của hôn phối là sự duy nhất (một vợ một chồng) và bất khả phân ly (mãi mãi, trừ cái chết) (GL 1056).

Nguyên tắc:

 

Giáo hội chấp nhận những trường hợp sau:

            1/ Giải hôn phối chưa giao hợp (Ratum), nghĩa là đã thành hôn trước Thiên Chúa trong nghi lễ, nhưng chưa hề giao hợp với nhau.

            3/ Đặc ân thánh Phêrô:

Là sự giải hôn nhân hợp pháp của người đã được rửa tội kết hôn với người không rửa tội, do quyền ĐGH nhân danh đức tin.

GL 1149:" Một người nam chưa rửa tội, sau khi đã được rửa tội Công giáo, không thể sống chung với người vợ chưa rửa tội, vì lý do tù đầy, có thể lập hôn phối khác, cho dù thời gian ấy, người vợ kia cũng lãnh BT Rửa tội, trừ khi hôn phối đã thành và hoàn hợp.

            4/ Đặc ân thánh Phaolô:

(GL 1146) Là người đã rửa tội có quyền tái hôn với người Công giáo, ngay cả người không Công giáo (1147), nếu: a/ Bên kia bỏ qua không chịu chất vấn, hay trả lời tiêu cực, b/ nếu bên không rửa tội không chịu sống chung thuận hòa, lại còn xúc phạm đến Chúa.

 

NHỮNG TÍN HỮU ĐÃ LI DỊ VÀ TÁI HÔN KHÔNG PHÉP GIÁO HỘI, CÓ ĐƯỢC RƯỚC LỄ KHÔNG?

Trả lời theo tài liệu của Bộ Đức tin, Hồng Y Ratzinger ban bố 14/9/1994

Các chủ chăn hãy tiếp nhận họ trong yêu thương ...hướng dẫn họ  những đường hướng hối cải cụ thể, nhưng nguyên tắc: "Lòng nhân từ chân chính không bao giờ tách biệt với chân lý", nên cần nói rõ cho họ là không được,

- "Những tín hữu sống với nhau như là vợ chồng, chứ không phải là vợ chồng thật, không được rước lễ (số 6), vì mắc tội điều 6.

Chủ chăn nên hướng họ tới tích cực: Đừng nên nghĩ rằng hiệp thông với GH chỉ ở tại Rước Thánh thể mà thôi, còn có Thánh lễ Misa,, kinh nguyện, suy gẫm Lời Chúa,  việc công bình, bác ái nữa (số 6). Nhưng,

2/ Đặc biệt: Được rước lễ trong trường hợp đặc biệt với những điều kiện sau:

Khi theo lương tâm, họ thấy họ, xứng đáng rước lễ, chẳng hạn:

            a/ Khi họ bị từ chối hôn nhân cách bất công, và mặc dầu họ đã làm hết cách để phục hồi lại hôn nhân trước (vd. mà vẫn bị bên kia đưa ra tòa li dị, chứ họ không muốn)

            b/ Khi họ thực sự thấy rằng hôn nhân trước không thành, mặc dầu họ không thể chứng minh theo tòa ngoài,

            c/ Khi họ đã qua một thời gian dài hồi tâm, đền tội,

            d/ Khi vì lý do luân lý thích đáng, họ không thể nào sống xa nhau (vì nuôi con, vì không thể sống một mình, họ phải kiêng lánh hành vi vợ chồng (số 4).

Trong trường hợp ấy, họ được rước lễ, nhưng để ý tránh gương mù.

            1- Thú dâm (Bestiality) khi người giao cấu (coition) với loài vật. Thứ giao cấu này bị Kinh Thánh Cựu Ước kết án nặng nề.  (Xh 22,18; Lv 18,23;Lv 20,15).

            2- Loạn dâm (Sexual paresthesia): Tìm cách kích thích dâm dục quá độ,

            4- Nhục dâm (masochism): phần nào giống như Hành hạ dâm.

            5- Ám dâm (Fetishism): khi bị quần áo, tóc tai, giầy, đồ dùng của người khác phái...gợi tư tưởng dâm tà.

Nguyên tắc:

" Tất cả những hình thức lệch lạc phái tính vừa kể đều bị luân lý kết án".

Là khi hai người từ chối mọi hình thức pháp lý và công khai cho sự chung sống như vợ chồng (GlCg92 2390).

Nguyên tắc:

 

2" Ngoài hôn nhân, các hành vi "tự do sống chung" luôn là một trọng tội, gạt người ta ra khỏi việc Rước lễ.

            7. Đồng tính luyến ái (Homosexuality)