NHÖÕng chöÕ vieát taéT



tải về 0.93 Mb.
trang9/11
Chuyển đổi dữ liệu19.07.2016
Kích0.93 Mb.
#2055
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11

ii. kinh laïy cha

96Thôøi gian ñöa vaøo vaø vò trí cuûa noù trong thaùnh leã

Hoài hieäp leã hieän nay ñöôïc baét ñaàu baèng kinh Laïy Cha. Ngöôøi ta chöa xaùc ñònh roõ kinh Laïy cha ñaõ ñöôïc ñöa vaøo thaùnh leã töø bao giôø. Caùc saùch Didacheø vaø saùch Truyeàn thoáng toâng ñoà chöa noùi ñeán kinh Laïy Cha trong thaùnh leã, nhöng chaéc chaén vaøo theá kyû IV, noù ñaõ coù ôû trong thaùnh leã, tuy ôû nhöõng vò trí khaùc nhau.

Trong saùch giaùo lyù cuûa thaùnh Cyrilloâ, sau khi giaûi thích cho caùc taân toøng veà phaàn truyeàn pheùp, kinh caàu nguyeän cho nhöõng ngöôøi coøn soáng vaø nhöõng keû ñaõ qua ñôøi, thaùnh nhaân vieát tieáp: Baáy giôø chuùng toâi (töùc giaùo daân) ñoïc kinh maø Ñaáng Cöùu Theá ñaõ daïy cho caùc moân ñeä...145. Nhö theá, theo thaùnh Cyrilloâ, thì taïi Ñoâng Phöông kinh laïy Cha ñöôïc ñoïc ngay sau phaàn Leã Qui vaø tröôùc khi beû baùnh.

Traùi laïi, theo thaùnh Augustinoâ 146, thì ôû Taây Phöông kinh naøy ñoïc sau khi beû baùnh vaø tröôùc khi röôùc leã. Rieâng Phuïng vuï Roma, duôùi thôøi Ñöùc Greâgoârioâ Caû, ngaøi truyeàn ñoïc ngay sau phaàn Leã Qui vaø tröôùc khi beû baùnh nhö phuïng vuï Ñoâng Phöông. Trong thö traû lôøi cho Ñöùc Giaùm muïc ôû Syracusa 147, ngaøi cho bieát lyù do thay ñoåi laø vì ngaøi muoán kinh ñaëc bieät do chính Chuùa daïy vaø laïi coù lieân quan maät thieát tôùi Mình Maùu Chuùa, phaûi ñöôïc ñoïc treân cuûa leã laø Mình Maùu Chuùa treân baøn thôø, tröôùc khi chuû teá boû baøn thôø xuoáng ngai ñeå tieáp tuïc nghi leã beû baùnh vaø röôùc leã nhö chuùng ta thaáy trong nghi leã chaëng vieáng Roma.

97Kinh Laïy Cha, kinh doïn mình röôùc leã

Kinh Laïy Cha thöôøng ñöôïc coi laø kinh doïn mình hieäp leã vì coù hai lôøi caàu xin raát thích hôïp cho vieäc naøy.

Tröôùc heát laø lôøi xin baùnh aên, xin löông thöïc haèng ngaøy. Ñaây khoâng nhöõng hieåu veà côm baùnh nuoâi soáng thaân xaùc, nhöng cuõng coù theå hieåu laø baùnh thieâng lieâng (panem supersubstantialem), töùc baùnh Thaùnh Theå, luông thöïc nuoâi soáng linh hoàn.

Lôøi caàu xin thöù hai tröïc tieáp söûa soaïn taâm hoàn chuùng ta ñeå xöùng ñaùng ñöôïc keát hôïp vôùi Chuùa, khi hieäp leã. Ñoù laø caâu: Xin tha toäi cho chuùng con, nhö chuùng con cuõng tha cho keû coù loãi vôùi chung con. Khi coøn taïi Theá, Chuùa ñaõ duøng moät duï ngoân ñeå daïy chuùng ta phaûi tha thöù cho nhau, nhö Chuùa ñaõ tha thöù cho chuùng ta (x. Mt 18,23-35). Roài ngay sau kinh Laïy Cha, Chuùa cuõng caên daën: Neáu anh em tha loãi cho ngöôøi ta, thì Cha anh em treân trôøi cuõng seõ tha thöù cho anh em. Nhöng neáu anh em khoâng tha thöù cho ngöôøi ta, thì Cha anh em cuõng seõ khoâng tha loãi cho anh em (Mt 6,14-15).

Vì vaäy, tröôùc khi leân röôùc Chuùa, chuùng ta xin Chuùa tha toäi cho chuùng ta, ñeå taâm hoàn trong saïch, chuùng ta coù theå keát hôïp vôùi Chuùa. Tuy nhieân, ñeå Chuùa tha thöù cho chuùng ta, Chuùa ñoøi chuùng ta phaûi tha thöù cho nhau. Vieäc naøy gôïi laïi moät lôøi daïy khaùc cuûa Chuùa, cuõng noùi ñeán söï caàn thieát phaûi tha thöù cho nhau: Neáu khi anh saép daâng leã vaät tröôùc baøn thôø, maø söïc nhôù coù ngöôøi anh em ñang coù chuyeän baát bình vôùi anh, thì haõy ñeå cuûa leã laïi ñoù tröôùc baøn thôø, ñi laøm hoøa vôùi ngöôøi anh em aáy ñaõ, roài trôû laïi daâng leã vaät cuûa mình (Mt 5,23-24). Vì theá, ngaøy xöa, cuõng nhö baây giôø taïi nhieàu gia ñình phuïng vuï, tröôùc khi leân daâng cuûa leã, ngöôøi ta chuùc bình an cho nhau. Nghi leã Roma hieän nay daønh nghi thöùc chuùc bình an vaøo tröôùc luùc röôùc leã, töôûng cuõng raát hôïp lyù, vì vieäc röôùc leã dieãn taû roõ hôn tình baùc aùi huynh ñeä trong coäng ñoaøn, nhôø vieäc cuøng ñi leân vaø nhaát laø cuøng chia seû moät taám baùnh.


98Xin cöùu chuùng con khoûi moïi söï döõ

Tieáp kinh Laïy cha laø kinh Xin cöùu chuùng con khoûi moïi söï döõ. Kinh naøy giaûi thích vaø keùo daøi lôøi nguyeän cuoái cuøng cuûa kinh Laïy Cha: Xin ñöøng ñeå chuùng con sa chuôùc caùm doã, nhöng cöùu chuùng con cho khoûi söï döõ.

Cuõng nhö kinh Laïy Cha, kinh naøy ñaõ ñöôïc ñöa vaøo thaùnh leã tröôùc thôøi Ñöùc Greâgoârioâ I. So vôùi saùch leã Roma tröôùc Coâng ñoàng Vaticanoâ II, noù cuõng ñöôïc söûa ñoåi. Tröôùc kia, sau caâu: Xin cöùu chuùng con khoûi moïi söï döõ, coøn theâm nhöng lôøi sau ñaây: ñaõ qua, hieän taïi vaø töông lai : nhôø lôøi chuyeån caàu cuûa Ñöùc Maria, troïn ñôøi ñoàng trinh, Meï Thieân Chuùa, cuøng vôùi caùc thaùnh Toâng ñoà cuûa Chuùa laø Pheâroâ, Phaoloâ, Anreâ vaø toaøn theå caùc thaùnh. Nhöng sau caâu: Nhôø Cha roäng loøng thöông giuùp, chuùng con seõ luoân luoân thoaùt khoûi toäi loãi ngöôøi ta ñaõ theâm vaøo caâu sau ñaây: ñang khi chuùng con ñôïi chôø ngaøy hoàng phuùc, ngaøy Ñöùc Gieâsu Kitoâ, Ñaáng cöùu ñoä chuùng con ngöï ñeán. Ngoaøi ra cuõng theâm vaøo caâu tung hoâ daønh cho giaùo daân: Vì Cha laø Vua, laø Chuùa quyeàn naêng, laø Ñaáng vinh hieån muoân ñôøi.

Ngöôøi ta ñaõ boû lôøi xin Ñöùc Meï vaø caùc thaùnh chuyeån caàu, vì ñaõ coù trong kinh taï ôn, vì theá khoâng neân laëp laïi. Ngöôøi ta ñaõ theâm vaøo caâu cuoái ñeå noùi leân höôùng caùnh chung cuûa kinh Laïy Cha. Coøn lôøi tung hoâ cuûa giaùo daân laø lôøi tung hoâ raát phoå bieán, khoâng nhöõng taïi caùc Giaùo Hoäi Ñoâng Phöông maø caû caùc anh em Tin Laønh cuõng thöôøng söû duïng.

iii. nghi thöùc chuùc bình an vaø beû baùnh

99Nghi thöùc chuùc bình an

Trong kinh Xin cöùu chuùng con sau kinh Laïy Cha, linh muïc ñaõ khoâng nhöõng xin Chuùa cöùu chuùng ta cho khoûi moïi söï döõ, nhöng coøn xin cho chuùng ta moät ôn cao caû hôn heát ñoù laø söï bình an. Chöõ bình an trong Kinh Thaùnh vaø trong Phuïng vuï coù moät yù nghóa roäng raõi hôn trong tieáng noùi thoâng thöôøng baây giôø. Ngöôøi Do Thaùi duøng chöõ Sa-loâm, nghóa laø bình an, ñeå chaøo nhau. Tieáng naøy coù yù chæ taát caû moïi söï thònh vöôïng, vaø coù theå dòch laø haïnh phuùc. Chuùa Cöùu Theá cuõng laø Vua bình an, vì Ngöôøi ñaõ ñem ñeán söï bình an toaøn dieän, vónh cöûu. Bình an laø ôn hueä lôùn lao cuûa thôùi ñaïi Ñaáng Cöùu Theá (x. Is 9,6-7; 32,17-18). Caàn phaûi chuù yù ñeán taát caû veû phong phuù cuûa töø naøy. Ñoái vôùi Kitoâ höõu, bình an laø hieäu quaû cuûa Thaùnh Thaàn, vaø do ñoù laø hieäu quaû tröïc tieáp, hoaëc coù theå noùi, laø ñaëc tính coát yeáu cuûa ñöùc aùi (x. Gl 5,22).

Bí tích Thaùnh Theå laø hieán teá vaø bí tích cuûa söï hieäp nhaát vaø bình an. Hieäu quaû cuûa vieäc hieäp leã laø gia taêng ñöùc aùi, laø keát hôïp chuùng ta caùch saâu xa hôn vôùi Thieân Chuùa vaø vôùi anh chò em, trong Chuùa Kitoâ. Cho neân, luùc saép söûa hieäp leã ta thaáy Phuïng vuï naêng nhaéc tôùi söï bình an: ñoù laø vieäc hôïp lyù.

Vì theá, sau kinh laïy Cha, linh muïc ñoïc tieáp kinh xin ôn bình an vaø hieäp nhaát cho Giaùo Hoäi. Kinh naøy ñöôïc ñöa vaøo thaùnh leã trong theá kyû X, khi leã chaëng vieáng Roma ñöôïc ñöa qua Phaùp vaø Ñöùc. Kinh môû ñaàu baèng vieäc nhaéc laïi lôøi höùa cuûa Chuùa Gieâsu: Thaày ñeå laïi bình an cho caùc con, Thaày ban bình an cuûa Thaày cho caùc con, roài caên cöù vaøo lôøi höùa aáy ñeå xin Chuùa thöông cho Giaùo Hoäi ñöôïc bình an vaø hieäp nhaát. Vì caûm thaáy mình toäi loãi vaø yeáu ñöùc tin, neân khi xin ôn naøy, linh muïc khieâm nhöôïng thöa vôùi Chuùa: Xin Chuùa ñöøng chaáp toäi chuùng con, nhöng xin nhìn ñeán ñöùc tin cuûa Hoäi Thaùnh Chuùa.

Sau khi xin Chuùa ban ôn bình an, linh muïc caàu chuùc moïi ngöôøi: Bình an cuûa Chuùa ôû cuøng anh chò em; coäng ñoaøn ñaùp laïi: Vaø ôû cuøng cha. Roài thaày phoù teá hay chính linh muïc môøi goïi: Anh chò em haõy chuùc bình an cho nhau. Baáy giôø coäng ñoaøn chaøo chuùc nhau theo nhö taäp tuïc ñòa phöông, ñeå khoâng nhöõng caàu chuùc bình an, nhöng coøn toû tình thaân thieän, tha thöù cho nhau nhö lôøi Chuùa daïy, tröôùc khi leân röôùc Mình Maùu Thaùnh Chuùa. Chôù chi chuùng ta laøm nghi thöùc naøy vôùi taát caû taâm tình thaân thieän vaø loøng thaønh thöïc.


100 Nghi thöùc beû baùnh

Coøn nmoät cöû chæ khaùc giuùp cuï theå hoùa söï hieäp nhaát trong ñöùc aùi, ñoù laø vieäc beû baùnh. Ngaøy xöa, vieäc beû baùnh raát höõu ích vaø caàn thieát, vì caùc tín höõu mang nhöõng oå baùnh töø nhaø tôùi, do ñoù phaûi beû ra ñeå chia cho moãi ngöôøi röôùc leã moät mieáng. Nhöng nay duøng caùc baùnh nhoû caét troøn saün roài thì khoâng caàn beû baùnh nöõa. Tuy nhieân, nghi thöùc beû baùnh vaãn coøn ñöôïc giöõ laïi. Vieäc naøy coù theå coù hai yù nghóa:

Tröôùc heát, vieäc beû baùnh laøm cho ta nhôù tôùi Chuùa Kitoâ. Trong böõa toái sau heát, Chuùa ñaõ beû baùnh vaø trao cho caùc moân ñeä vaø ñoïc lôøi truyeàn pheùp ñeå laäp bí tích Thaùnh Theå. Chuùa cuõng beû baùnh trong hai laàn hoùa baùnh ra nhieàu. Taïi quaùn aên laøng Emaus, hai moân ñeä cuõng nhaän ra Thaày mình trong luùc Ngöôøi beû baùnh. Vaø thôøi caùc Toâng doà, vieäc cöû haønh Thaùnh Theå ñöôïc goïi laø Beû baùnh.

Nhöng vieäc beû baùnh khoâng chæ laøm cho ta nhôù ñeán nhöõng kyû nieäm xöa, duø coù caûm ñoäng maáy chaêng nöõa, nhöng coøn moät yù nghóa saâu xa hôn veà söï hieäp nhaát. Khoâng ai noùi hay hôn thaùnh Phaoloâ veà ñieåm naøy: Khi ta cuøng beû baùnh, ñoù chaúng phaûi laø döï phaàn vaøo thaân theå Ngöôøi sao? Bôûi vì, chæ coù moät taám baùnh, vaø taát caû chuùng ta chia seû cuøng moät baùnh aáy, neân tuy nhieàu ngöôøi, chuùng ta cuõng chæ laø moät thaân theå (1Cr 10,16-17).

Nhö vaäy, vieäc beû baùnh vaø nghi thöùc chuùc bình an bieåu thò chính maàu nhieäm hieäp nhaát trong Chuùa Kitoâ vaø trong ñöùc baùc ai huynh ñeä, maëc daàu caùc baùnh leã nhoû ñaõ ñöôïc caét saün tröôùc, nhöng nguyeân vieäc taát caû cuøng laõnh nhaän nhöõng baùnh ñaõ ñöôïc truyeàn pheùp trong moät thaùnh leã cuõng vaãn coøn bieåu thò maàu nhieäm hieäp nhaát.

Ngaøy nay cöû chæ beû baùnh chæ coøn duy trì ñeå beû baùnh lôùn cuûa linh muïc. Trong nhöõng coäng ñoaøn ít ngöôøi vaø soá ngöôøi röôùc leã khoâng quaù ñoâng, coù theå truyeàn pheùp nhöõng baùnh lôùn roài beû ra cho moãi ngöôøi moät phaàn, thì yù nghóa cuûa daáu chæ seõ roõ raøng hôn.

Trong khi beû baùnh, linh muïc cuõng beû moät mieáng nhoû ñeå boû vaøo cheùn Maùu Thaùnh. Cöû chæ naøy, tuøy theo moãi taäp tuïc, noù coù nhöõng yù nghóa khaùc nhau. Mieáng baùnh nhoû naøy coù theå laø di tích cuûa mieáng Baùnh thaùnh Ñöùc Giaùo Hoaøng gôûi cho caùc Giaùm muïc ñeå noùi leân söï hieäp thoâng, thöôøng goïi laø Fermentum; noù cuõng coù theå laø di tích cuûa Baùnh thaùnh nhoû maø trong leã chaëng vieáng Roma, Ñöùc Giaùo Hoaøng beû ñeå daønh cho thaùnh leã sau, goïi laø Sancta. Vieäc naøy chæ tính chaát duy nhaát cuûa hy leã Thaùnh Theå qua doøng thôøi gian, hay söï lieân keát giöõa thaùnh leã naøy vaø thaùnh leã khaùc. Tuy yù nghóa khoâng ñöôïc roõ reät, nhöng nghi thöùc naøy vaãn coøn ñöôïc löu giöõ caû taïi Ñoâng Phöông laãn Taây Phöông. Nhieàu nhaø phuïng vuï nhìn ôû ñaây yù nghóa töôïng tröng cho söï keát hôïp giöõa linh hoàn vaø thaân xaùc Chuùa Gieâsu trong vinh quang phuïc sinh. Vì neáu Mình vaø Maùu taùch rieâng, chæ söï saùt teá, thì khi Mình vaø Maùu ñöôïc keát hôïp laïi vôùi nhau, noù töôïng tröng cho söï soáng laïi.

Ñaàu tieân nghi thöùc naøy ñöôïc cöû haønh trong thinh laëng, nhöng veà sau ñeå giaùo daân khoûi chia trí cuõng nhö ñeå höôùng taâm hoàn hoï leân, Ñöùc Sergio I (701) truyeàn ñoïc kinh Laïy Chieân Thieân Chuùa, Ñaáng xoùa toäi traàn gian. Kinh naøy ñöôïc ca ñoaøn vaø giaùo daân laëp ñi laëp laïi bao laâu nghi thöùc coøn tieáp dieãn. Nay nghi thöùc beû baùnh ñaõ ruùt vaén, ngöôøi ta chæ ñoïc 3 laàn, 2 laàn tröôùc vôùi caâu ñaùp, Xin thöông xoùt chuùng con, sang laàn III, ngöôøi ta thay theá baèng caâu Xin ban bình an cho chuùng con.

101 Hai kinh doïn mình röôùc leã cuûa linh muïc

Sau khi beû baùnh vaø boû mieáng baùnh nhoû vaøo cheùn Maùu Thaùnh, linh muïc ñoïc thaàm kinh doïn mình röôùc leã. Coù hai kinh. Tröôùc phaûi ñoïc caû hai, nhöng nay thì tuøy yù choïn moät. Caû hai kinh ñaõ ñöôïc theâm vaøo töø thôøi Trung coå vaø ñöôïc soaïn theo loøng soát saéng caù nhaân, neân tröïc tieáp thöa vôùi Chuùa Gieâsu.

Kinh I, caäy vaøo coâng cuoäc cöùu chuoäc do Ba Ngoâi thöïc hieän, linh muïc xin cho Mình vaø Maùu Thaùnh Chuùa ñaây cöùu con khoûi moïi söï döõ; xin cho con haèng tuaân giöõ giôùi raên Chuùa vaø ñöøng ñeå con lìa xa Chuùa bao giôø. Ñoù laø nhöõng öôùc nguyeän raát thaùnh thieän, phaùt xuaát töø loøng tin töôûng caäy troâng, ñoàng thôøi cuõng laø nhöõng hieäu quaû cuûa vieäc hieäp leã.

Kinh II, toû baøy loøng khieâm nhöôïng, nhaän mình yeáu ñuoái, vaø ñaày daãy toäi loãi, nhöng saép ñöôïc röôùc Mình Maùu Thaùnh Chuùa, xin ñöøng ñeå con vì theá maø bò keát aùn, luaän phaït, nhöng nhôø loøng nhaân töø Chuùa, xin che chôû vaø cöùu chöõa hoàn xaùc con.



tải về 0.93 Mb.

Chia sẻ với bạn bè của bạn:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11




Cơ sở dữ liệu được bảo vệ bởi bản quyền ©hocday.com 2024
được sử dụng cho việc quản lý

    Quê hương