caáu truùc thaùnh leã hieän nay

caáu truùc thaùnh leã hieän nay

Theo thöù töï, nghi thöùc thaùnh leã ñöôïc dieãn tieán nhö sau :

+ Daáu thaùnh giaù

+ Lôøi chaøo chuùc

+ Lôøi daãn leã

+ Vieäc saùm hoái

+ Kinh “Laïy Chuùa, xin thöông xoùt chuùng con”

+ Kinh Vinh Danh

+ Lôøi nguyeän nhaäp leã.

+ Baøi giaûng

+ Kinh Tin Kính

+ Lôøi nguyeän tín höõu (Lôøi nguyeän chung)

* Chuaån bò leã vaät

- Daâng baùnh röôïu

- Röûa tay

- Keâu môøi caàu nguyeän

- Lôøi nguyeän tieán leã

- Lôøi tieàn tuïng

- Kinh Thaùnh chí thaùnh ...

- Ñaët tay treân leã vaät

- Truyeàn pheùp

- Kinh ‘töôûng nhôù’ (anamnesis)

- Kinh caàu cho keû soáng vaø keû cheát

- Lôøi chuùc tuïng keát thuùc

- Kinh Laïy Cha

- Kinh Chieân Thieân Chuùa

- Röôùc leã

- Traùng cheùn

- Lôøi nguyeän hieäp leã

+ Pheùp laønh cuoái leã

+ Giaùi taùn.

ch. ii. nghi thöùc ñaàu leã

ROBERT CABIEÙ L'Eucharistie, trong: A.G. MARTIMORT, L'EÙglise en prieøre, Introduction aø la Liturgie, EÙddition nouvelle, II, Descleùe 1983

J.A. JUNGMANN Missarum solemnia, explication geùneùtique de la messe romaine, q. II, Aubier, 1952

PIUS PARSCH La sainte Messe expliqueùe dans son histoire et sa liturgie, Ch. Beyaert-Bruges, 1938, tr. 40-110

EUGENIO COSTA Phaàn môû ñaàu thaùnh leã, trong: Hoïp nhau cöû haønh phuïng vuï, Taäp II, Ñoàng Nai 1992, tr. 140-157

NHÒ BAÈNG Hieåu vaø soáng Thaùnh leã, Saigon, 1963, tr. 46-62

NGUYEÃN HOÀNG Tìm hieàu phuïng vuï thaùnh leã, Saigon 1964, tr. 16-41

TRAÀN NGOÏC QUYØNH Cöû haønh maàu nhieäm taï ôn, Tuû saùch Ñaïi keát, Tp Hoà chí Minh, 1996, tr. 110-128

Nhöõng nghi thöùc ñaàu leã hieän nay, khoâng ñöôïc thieát laäp ngay moät luùc, nhöng ñaõ ñöôïc ñöa vaøo qua doøng thôøi gian, cuøng vôùi nhöõng thay ñoåi vaø theâm bôùt, nhö chuùng ta seõ noùi tôùi khi ñeà caäp ñeán töøng nghi thöùc.

18Ca nhaäp leã

Nhö teân goïi, ñaây laø khuùc haùt khi vò chuû teá cuøng vôùi caùc tuøy vieân ñang tieán ra baøn thôø ñeå daâng leã. Noù ñaõ xuaát hieän vaøo khoaûng theá kyû IV, V taïi Roma, khi nhöõng ñaïi thaùnh ñöôøng nguy nga to lôùn ñöôïc xaây caát, ñaëc bieät laø trong nhöõng thaùnh leã do ÑGH chuû teá, vôùi söï tham döï ñoâng ñaûo cuûacaùc giaùo só, tu só vaø giaùo daân ³³. Chuùng ta haõy töôûng töôïng, ÑGH trong leã phuïc trang troïng, ñaàu ñoäi vöông mieän ba taàng, tay caàm gaäy muïc töû, ñang tieán vaøo thaùnh ñöôøng, tröôùc ngaøi laø caùc giaùo só vôùi nhöõng phaåm phuïc khaùc nhau noùi leân nhöõng taùc vuï rieâng bieät, giöõa moät coäng ñoaøn ñoâng ñaûo ñang ñöùng leân chaøo ñoùn ngaøi. Neáu cuoäc kieäu dieãn ra trong thinh laëng, treân moät quaõng ñöôøng daøi, thì ñaâu coøn gì laø baàu khí töng böøng cuûa ngaøy leã. Baáy giôø laïi chöa coù ñaïi phong caàm, coøn caùc nhaïc khí khaùc thì bò caám söû duïng, vì theá caàn coù nhöõng baøi haùt.

Ca nhaäp leã ñaõ ñöôïc soaïn thaûo theo loái luaân phieân, ñoái ñaùp. Nghóa laø chia laøm hai beø, do hai phaàn cuûa ca ñoaøn hay ca ñoaøn vaø daân chuùng. Noù thöôøng goàm moät tieàn xöôùng vaø moät thaùnh vònh. Tieàn xöôùng ñöôïc laëp ñi laëp laïi nhieàu laàn nhö moät ñieäp khuùc sau moãi trieät cuûa thaùnh vònh. Khi chuû teá tôùi baøn thôø thì ngöôøi ta keát thuùc baèng caâu ‘Saùng danh Ñöùc Chuùa Cha ...’ roài laïi laëp laïi Tieàn xöôùng. Ngaøy nay, vì töø phoøng thaùnh ñeán baøn thôø chæ goàm moät quaõng ñöôøng vaén, neân ca nhaäp leã nhieàu khi chæ coøn laø moät tieàn xöôùng.

Theo qui luaät hieän haønh, ca nhaäp leã coù theå laáy trong saùch Graduale Romanum hoaëc Graduale simplex, hoaëc moät baûn haùt naøo khaùc phuø hôïp vôùi PV, vôùi tính chaát rieâng cuûa ngaøy leã, hoaëc muøa phuïng vuï. Tuy nhieân, caùc baûn haùt naøy caàn ñöôïc HÑGM chaáp thuaän tröôùc (QCSL 25-26).

Neáu khoâng haùt ca nhaäp leã, thì giaùo daân seõ ñoïc tieàn xöôùng nhaäp leã. Khi khoâng coù ngöôøi ñoïc, thì chính linh muïc seõ ñoïc sau lôøi chaøo chuùc (Ib.)

Theo lòch söû, ca nhaäp leã ñaõ ñöôïc soaïn thaûo cho cuoäc röôùc vò chuû teá vaø ñoaøn tuøy tuøng ñi ra baøn thôø daâng leã. Nhöng qua doøng thôøi gian, vaø nhaát laø hieän nay noù coøn coù muïc ñích môû ñaàu cho vieäc cöû haønh phuïng vuï, giuùp giaùo daân theâm hieäp nhaát, höôùng taâm hoàn hoïï vaøo maàu nhieäm muøa phuïng vuï hay ngaøy leã (QCSL 25).

Ca nhaäp leã thöôøng laáy töø caùc thaùnh vònh. Ngöôøi ta choïn nhöõng thaùnh vònh thích hôïp vôùi leã hoâm aáy. Phaàn nhieàu, khoâng laáy toaøn boä thaùnh vònh, nhöng chæ caàn moät caâu naøo trong thaùnh vònh noùi leân ñöôïc yù nghóa ñoù. Caâu ñoù thöôøng choïn laøm tieàn xöôùng. Td. Thaùnh leã ñeâm Giaùng Sinh, ngöôøi ta choïn Tv 2 vì coù caâu : Chuùa phaùn cuøng toâi : Con laø Con cuûa Cha, hoâm nay Cha ñaõ sinh ra Con Tv 2, 7); leã chung caùc thaùnh muïc töû (VII), Tv 131,9: Laïy Chuùa, öôùc chi haøng tö teá cuûa Ngaøi maëc laáy söï coâng chính; leã chung caùc thaùnh nam nöõ (II), Tv 63,11 : Ngöôøi coâng chính seõ vui möøng trong Chuùa...

Tuy nhieân , ñoù khoâng phaûi laø luaät coá ñònh. Nhieàu ca nhaäp leã ñöôïc trích töø nhöõng saùch khaùc. Td. Leã chung veà Ñöùc Meï trong Muaø Voïng: Thieân thaàn thöa vôùi Ñöùc Maria raèng : Baø ñeïp loøng Thieân Chuùa. Naøy baø seõ thuï thai vaø sinh haï con trai, thieân haï seõ goïi Ngöôøi laø Con Ñaáng Toái Cao (Lc 1,30-32); Leã caùc thaùnh Giaùm muïc: Chuùa phaùn: Ta seõ kieåm ñieåm ñoaøn chieân cuûa Ta vaø ñaët moät muïc töû chaên daét chuùng. Coøn Ta, Ta seõ laø Thieân Chuùa cuûa chuùng (Ed 34,11, 23-24)

Coù nhöõng ca nhaäp leã ñöôïc Giaùo Hoäi töï ñaët ra, nhö ta thaáy raát nhieàu khi môû saùch leã hieän nay , Td.3 trong 6 leã chung veà Ñöùc Meï (I): Kính chaøo Meï raát thaùnh, laø Ñaáng ñaõ sinh ra Vua cai trò trôøi ñaát ñeán muoân thuôû muuoân ñôøi; (II) Laïy Ñöùc Trinh Nöõ Maria, Meï thaät laø dieãm phuùc, vì ñaõ cöu mang Ñaáng saùng taïo muoân loaøi, ñaõ sinh ra Ñaáng taïo thaønh neân Meï vaø muoân ñôøi Meï vaãn khieát trinh; (V) Ñöùc Meï ñaõ sinh Vua Caû, Ñaáng meänh danh laø Chuùa muoân ñôøi, vui laøm Meï maø vaãn coøn trinh khieát, vaïn thuôû tröôùc sau, khoân keû saùnh taày; Leã nhieàu Thaùnh Töû Ñaïo, ngoaøi Muøa Phuïc sinh (I): Caùc thaùnh ñaõ theo chaân Ñöùc Kitoâ, ñöôïc ui möøng treân thieân quoác. Caùc ngaøi ñaõ ñoå maùu mình ra, vì loøng yeâu meán Ñöùc Kitoâ, neân luoân ñöôïc hoan hæ vôùi Ngöôøi.

Nhöõng baøi ca nhaäp leã coù khi tröïc tieáp noùi leân maàu nhieäm cuûa ngaøy leã, coù khi tröïc tieáp nhìn vaøo ñoaøn kieäu. Tröïc tieáp noùi leân maàu nhieäm cuûa ngaøy leã nhö: Leã Giaùng Sinh (leã ban ngaøy): Moät treû thô chaøo ñôøi ñeå cöùu ta, moät ngöôøi Con ñöôïc ban cho nhaân loaïi, Ngöôøi mang quyeàn bính ôû treân vai, danh hieäu Ngöôøi laø Coá Vaán kyø dieäuï.

Nhöõng baøi ca nhaäp leã tröïc tieáp nhìn vaøo ñoaøn kieäu vaø giaùn tieáp trình baøy maàu nhieäm cuûa ngaøy leã nhö: Leã Hieån Linh: Naøy Chuùa Teå caøn khoân ngöï ñeán, tay naém troïn vöông quyeàn, theá löïc vaø vinh quang. Trong tuaàn baùt nhaät Phuïc Sinh, daønh cho nhöõng ngöôøi taân toøng, Giaùo Hoäi nhìn ñoaøn ngöôøi maëc aùo traéng ñang tieán vaøo thaùnh ñöôøng vaø ca leân: Chuùa ñaõ ñöa anh em vaøo ñaát traøn treà söõa vaø maät ... (Thöù Hai); Hôõi nhöõng keû Cha Ta chuùc phuùc, haõy ñeán maø thöøa höôûng Vöông quoác daønh saün cho caùc ngöoi ngay töø thuôû taïo thaønh trôøi ñaát (Thöù Tö); Chuùa ñöa daân Ngöôøi, nhöõng keû Ngöôøi ñaõ choïn, vui veû ra ñi giöõa tieáng reo hoø (Thöù Baûy).

Veà thöù töï cuûa ñoaøn kieäu, QCSL soá 82 coù ghi nhö sau :

a Ngöôøi mang bình höông coù boû höông, neáu coù xoâng höông.

b Caùc thöøa taùc vieân caàm neán, neáu caàn, vaø moät thöøa taùc vieân khaùc caàm thaùnh giaù ñi giöõa hoï, neáu phaûi mang Thaùnh giaù; vaø caùc ngöôøi giuùp leã vaø caùc thöøa taùc vieân khaùc.

c Thaày ñoïc saùch, thaày naøy coù theå mang saùch Tin Möøng

d Linh muïc chuû teá.

Neáu coù xoâng höông thì linh muïc boû höông tröôùc khi ñi röôùc.

Khi tôùi baøn thôø, linh muïc vaø caùc ngöôøi giuùp baùi chaøo baøn thôø baèng cuùi mình saâu. Neáu coù mang thaùnh giaù khi ñi röôùc, thì ñaët thaùnh giaù gaàn baøn thôø hay moät nôi thuaän tieän; Neán do caùc ngöôøi giuùp leã mang theo cuõng ñaët gaàn baøn thôø hay treân baøn phuï; saùch Tin Möøng thì ñaët treân baøn thôø (QCSL 84)

19Hoân baøn thôø

Theo nghi thöùc thaùnh leã troïng theå vaøo theá kyû VII, khi Ñöùc Giaùo Hoaøng tôùi baøn thôø, ngaøi khoâng nhöõng baùi chaøo baøn thôø, maø coøn chaøo kính saùch Tin Möøng vaø caùc phoù teá. Theo phong tuïc coå thôøi, vieäc chaøo kính aáy ñöôïc theå hieän baèng nhöõng caùi hoân .

Hoân baøn thôø, vì ñoù laø baøn aên cuûa Chuùa (mensa Domini). Nhöng daàn daø, ngöôøi ta ñaõ maëc cho caùi hoân ñoù nhieàu yù nghóa. Tröôùc heát, vì baøn thôø xaây baèng ñaù, töôïng tröng cho Chuùa Kitoâ laø Taûng ñaù goùc. Vì theá hoân baøn thôø laø hoân kính Chuùa Kitoâ.

Nhöng trong nhöõng theá kyû ñaàu cuûa thôøi Trung coå, phong traøo toân kính caùc thaùnh töû ñaïo raát thònh haønh, moãi nhaø thôø ñeàu coù moä caùc vò töû ñaïo, baøn thôø nhieàu khi cuõng ñöôïc xaây treân moä cuûa caùc ngaøi hay ít ra coù xöông thaùnh cuûa caùc ngaøi. Vì theá hoân kính baøn thôø cuõng coù nghóa laø hoân kính vò thaùnh maø ngöôøi ta möøng leã ngaøy hoâm aáy noùi rieâng, hay laø toân kính Giaùo Hoäi hieån thaùnh noùi chung.

Chính Ñöùc Innocenteâ III giaûi thích caùi hoân baøn thôø nhö sau: Trong con ngöôøi cuûa vò Giaùm muïc ñang hoân baøn thôø, ngöôøi ta nhìn thaáy Chuùa Kitoâ ñang chaøo hoûi vò hoân theâ cuûa mình ³⁴.

Thôøi kyø ñaàu vò chuû teá chæ hoân baøn thôø luùc tôùi vaø luùc veà; daàn daø ngaøi hoân baøn thôø moãi khi quay ra chaøo daân chuùng. Ngaøy nay, Giaùo Hoäi trôû veà nguoàn, cuõng chæ hoân baøn thôø luùc ra vaø luùc veà.

20Xoâng höông

Sau naøy, khi Coâng giaùo lan traøn khaép ñeá quoác La Maõ vaø khoâng sôï ngoaïi giaùo laán aùt, vieäc duøng höông trong cuoäc soáng thöôøng ngaøy ñaõ môû ñöôøng cho vieäc söû duïng huông trong nghi thöùc phuïng vuï. Vaøo khoaûng naêm 390, baøEgeria ñaõ chöùng kieán nhöõng laøn höông thôm nghi nguùt toûa khaép ñeàn thôø Phuïc Sinh taïi Gieârusalem vaøo buoåi phuïng vuï ban chieàu ³⁵. Phoøng röûa toäi cuûa ñeàn thôø Lateranoâ ñaõ nhaän ñöôïc moät bình höông (thymia-materium) baèng vaøng nguyeân chaát cuûa hoaøng ñeá Constantino gôûi taëng. Cuoán Nghi thöùc Roma ñaàu tieân coøn ghi laïi thöù töï ñoaøn kieäu Ñöùc Giaùo Hoaøng ra laøm leã coù thaày Naêm ñi ñaàu caàm bình höông vaø theo sau laø 7 phoù teá caàm ñuoác. Ñoù chính laø nghi thöùc cuûa trieàu ñình xöa ³⁶.

Vì ñöôïc duøng trong nghi thöùc toân giaùo, töø baûn chaát höông cuõng maëc laáy nhöõng bieåu töôïng toân giaùo. Nhöõng laøn höông thôm ñaõ ñöôïc taùc giaû thaùnh vònh coi nhö nhöõng hình aûnh soáng ñoäng cuûa nhöõng kinh nguyeän ñang bay leân Thieân Chuùa (Tv 140,2). Chính thaùnh Gioan trong saùch Khaûi Huyeàn (5,8) cuõng coi nhöõng cheùn vaøng ñaày höông thôm cuûa caùc kyø muïc nhö bieåu töôïng nhöõng lôøi caàu cuûa daân thaùnh.

Bôûi vaäy, höông khoùi ñaõ nghieãm nhieân trôû thaønh laøn maây linh thaùnh töôïng tröng cho coäng ñoaøn ñang caàu nguyeän vaø höôùùng loøng veà vôùi Thieân Chuùa. Hôn theá, chính noù cuõng trôû neân moät thaùnh söï tích chöùa nhöõng phuùc laønh cuûa Thieân Chuùa, nhaát laø khi ñaõ ñöôïc Giaùo Hoäi laøm pheùp, coù giaù trò thanh taåy vaø baûo trì, nhö coâng thöùc maø saùch leã cuûa Amiens coøn ghi laïi, ñaõ laøm chöùng : Suscipere digneris incensum istud in odorem suavitatis in remissionem peccatorum meorum et populi tui : Xin ñoaùi nhaän höông traàm ñaây laøm neân muøi thôm dòu ngoït ñeå tha thöù toäi con vaø toäi cuûa daân Chuùa ³⁷.

Höông coøn boäc loä taâm tình toân kính, khi ngöôøi ta xoâng höông cho nhöõng ñoà vaät thaùnh, nhöõng chöùc baäc trong Giaùo Hoäi, ñaëc bieät laø xoâng tröôùc Mình Thaùnh, thaùnh giaù vaø caùc töôïng aûnh thaùnh.

21Daáu thaùnh giaù

Tuy nhieân, nhieàu nhaø phuïng vuï tieác raèng coøn duy trì vieäc laøm daáu thaùnh giaù taïi ñaây, sau khi ñaõ haùt xong ca nhaäp leã, nghóa laø thaùnh leã ñaõ baét ñaàu roài. Ngoaøi ra, neáu duøng coâng thöùc chaøo chuùc thöù hai, moät coâng thöùc coù nhaéc tôùi Chuùa Ba Ngoâi, thì seõ coù söï laëp ñi laëp laïi laø ñieàu phuïng vuï canh taân khoâng muoán ³⁸.

22Lôøi chaøo chuùc

Linh muïc coù theå choïn moät trong 3 kieåu chaøo chuùc sau

a. Chuùa ôû cuøng anh chò em - Vaø ôû cuøng Cha

Caâu chaøo vaø lôøi thöa naøy ñaõ coù töø thôøi Giaùo Hoäi sô khai, vaø coøn caû tröôùc ñaáy nöõa. Trong saùch baø Ruth (2,4), oâng Booz chaøo nhöõng ngöôøi thôï gaët, roài trong saùch Söû bieân nieân II (15,2) Azarias noùi vôùi Asa: Dominus vobiscum (Chuùa ôû cuøng anh em). Trong saùch Thaåm phaùn, Thieân Chuùa cuõng chaøo Geùdeùon : Dominus tecum (Chuùa ôû cuøng oâng)(6,12). Trong Taân Öôùc, chính thieân thaàn Gabriel cuõng chaøo Ñöùc Meï: Kính chaøo baø ñaày ôn phuùc, Chuùa ôû cuøng baø (Lc 1,28).

Ñaùp laïi lôøi chaøo cuûa oâng Booz, nhöõng ngöôøi thôï gaët noùi vôùi oâng: Benedicat tibi Dominus (Xin Chuùa chuùc laønh cho oâng). Caâu naøy cuõng coù cuøng yù nghóa vôùi caâu Et cum spiritu tuo. Ñaây laø kieåu noùi cuûa ngöôøi Do Thaùi. Chuùng ta tìm thaáy nhöõng kieåu noùi töông töï trong caùc thö cuûa thaùnh Phaoloâ: Dominus (J.C.) cum spiritu tuo (2Tm 4,22; x.. Plm. 25; Gl 4,18). Chuùng ta coù theå dòch caùch chính xaùc laø Vaø ôû cuøng Cha vì Spiritus tuus (linh hoàn) cuõng chính laø ngoâi vò, laø chính con ngöôøi. Tuy nhieân, theo thaùnh Gioan Chrisostomoâ vaø nhieàu taùc giaû khaùc, thì Spiritus ñaây chæ Chuùa Thaùnh Thaàn ³⁹ , vaø thaùnh nhaân aùm chæ vò chuû teá thi haønh vieäc teá töï nhôø quyeàn löïc cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn ⁴⁰.

Caâu naøy phaùt nguoàn töø Cöïu öôùc, vì theá töø Dominus ñöôïc hieåu veà Thieân Chuùa. Tuy nhieân, theo cha J. Jungmann, trong phuïng vuï Coâng giaùo, khoâng gì caám chuùng ta hieåu veà Chuùa Gieâsu. Vì ñoù chính laø yù nghóa nhöõng lôøi höùa cuûa Chuùa Gieâsu: Naøy Thaày haèng ôû cuøng chuùng con (Mt 28,20), hay lôøi khaùc maø ta thaáy ñöôïc theå hieän ñaày ñuû trong coäng ñoaøn phuïng vuï: Khi coù hai ba ngöôøi tuï hôïp laïi nhaân danh Thaày, thì Thaày seõ ôû giöõa nhöõng ngöôøi aáy (Mt 18,20) ⁴¹ . Chính vì theá maø QCSL soá 28 khaúng ñònh raèng: Ñieàu naøy noùi leân maàu nhieäm Hoäi thaùnh ñoaøn tuï.

Ñoaøn tuï, vì töø khi Linh muïc chuû teá böôùc vaøo, nhöõng ngöôøi ñang qui tuï ñeå cöû haønh thaùnh leã ñaõ ñöôïc lieân keát vôùi ngaøi laøm neân moät coäng ñoaøn phuïng vuï, coù linh muïc ñöùng ñaàu, vaø moãi ngöôøi trong coäng ñoaøn laø moät thaønh phaàn. Linh muïc nhaéc laïi cho coäng ñoaøn lôøi höùa cuûa Chuùa Gieâsu, khi chaøo chuùc hoï: Chuùa ôû cuøng anh chò em vaøøø coäng ñoaøn cuøng thöa laïi laø Chuùa ôû cuøng cha, vì chính Chuùa Gieâsu laø moái daây lieân keát hoï laïi vôùi nhau, thaønh moät thaân theå.

Neáu laø Giaùm muïc, chuû teá seõ chaøo coäng ñoàng baèng caâu: Chuùc anh chò em ñöôïc bình an - Xin chuùc Cha cuõng ñöôïc nhö vaäy. Lôøi chaøo vaø caâu thöa naøy caøng höôùng chuùng ta veà Chuùa Gieâsu hôn, vì ñoù chính laø caâu Ngaøi chaøo caùc Toâng ñoà khi soáng laïi vaø hieän ra vôùi caùc oâng (Ga 20,19; Lc 24,36)

b. Hai coâng thöùc khaùc.

Nguyeän xin aân suûng Ñöùc Gieâsu Kitoâ, Chuùa chuùng ta, tình yeâu cuûa Chuùa Cha, vaø ôn thoâng hieäp cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn ôû cuøng taát caû anh chò em. - Vaø ôû cuøng cha.

Coâng thöùc naøy laáy ôû 2Cr 13,13. Theo chuù thích cuûa Bible de Jeùrusalem, thì coù leõ ñaây laø moät coâng thöùc phuïng vuï ñöôïc söû duïng töø thôøi caùc toâng ñoà. Coâng thöùc naøy khoâng nhöõng roõ reät nhaéc tôùi Ba Ngoâi Thieân Chuùa, nhöng coøn cho chuùng ta bieát coâng vieäc rieâng cuûa moãi Ngoâi. Lôøi chaøo chuùc naøy nhaéc nhôû chuùng ta raèng: thaùnh leã ñöôïc daâng leân ñeå toân vinh Chuùa Cha, nhôø leã teá cuûa Chuùa Con, trong söï hieäp thoâng vôùi Chuùa Thaùnh Thaàn laø Ñaáng thaùnh hoùa leã vaät vaø lieân keát moïi ngöôøi daâng leã laïi vôùi nhau vaø vôùi Chuùa Gieâsu laøm cuûa leã thöôïng tieán Chuùa Cha.

Coâng thöùc thöù ba.

Chuû teá: Xin Thieân Chuùa laø Cha chuùng ta, vaø xin Chuùa Gieâsu Kitoâ ban cho anh chò em ñöôïc ñaày aân suûng vaø bình an.

Giaùo daân ñaùp: Chuùc tuïng Thieân Chuùa laø Cha Ñöùc Gieâsu Kitoâ, Chuùa chuùng ta.

Moät caùch toång quaùt, ñaây laø coâng thöùc thaùnh Phaoloâ duøng nhieàu laàn trong khi môû ñaàu nhöõng thö cuûa ngaøi (x. Rm 1,7; Gl 1,3; 1Cr 1,2; 2Cr 1,2; Ep 1,2; Cl 1,3; 1Tx 1,2; 2Tx 1,2). Lôøi chuùc bình an cuõng laø moät ñaëc tính trong caùch chaøo chuùc cuûa Kinh Thaùnh coøn ñöôïc löu giöõ tôùi baây giôø , vaø ñaõ ñöôïc chính Chuùa Gieâsu phuïc sinh söû duïng (Ga 20, 19). Caâu ñaùp cuûa giaùo daân cuõng laø moät kieåu noùi quen thuoäc trong nhöõng lôøi chuùc tuïng cuûa Do Thaùi giaùo, tuy ñaõ ñöôïc Kitoâ hoùa ⁴²

23Lôøi daãn leã

24Nghi thöùc saùm hoái

Vôùi lôøi chaøo chuùc cuûa vò chuû teá, nhöõng ngöôøi hieän dieän trong thaùnh ñöôøng trôû thaønh moät coäng ñoaøn phuïng vuï, saün saøng ñeå cöû haønh nhöõng maàu nhieäm thaùnh. YÙ thöùc mình ñöùng tröôùc toân nhan Thieân Chuùa, laø Ñaáng cöïc thaùnh, con ngöôøøi caûm thaáy mình yeáu heøn, toäi loãi vaø baát xöùng, vì theá hoï ñaám ngöïc aên naên, thuù nhaän toäi loãi. Toäi khoâng chæ xuùc phaïm tôùi Thieân Chuùa, nhöng coøn laøm thöông toån danh döï cuûa moïi thaønh phaàn trong coäng ñoaøn. Vì vaäy hoï khoâng nhöõng thuù nhaän toäi loãi vôùi Thieân Chuùa, maø vôùi Ñöùc Meï, caùc thieân thaàn, caùc thaùnh vaø anh chò em. Quaû thöïc, trong coäng ñoàng phuïng vuï khoâng chæ coù Hoäi Thaùnh höõu hình, maø coøn coù caû Hoäi Thaùnh voââ hình ôû treân trôøi nöõa. Thuù nhaän toäi loãi roài, hoï cuõng xin Ñöùc Meï vaø caùc thaùnh caàu baàu cho hoï tröôùc toøa Thieân Chuùa. Thaät laø moät lôûi kinh raát suùc tích, moät cöû chæ ñaày yù nghóa, vaø cuõng laø caùch kieåm ñieåm laïi tình traïng cuûa linh hoàn, nhö thaùnh Phaoloâ ñaõ ñoøi hoûi nhöõng ngöôøi ñeán döï tieäc thaùnh phaûi coù (x. 1Cr 11, 27-29). Sau cöû chæ saùm hoái cuûa moïi ngöôøi, linh muïc nhaân danh Chuùa Kitoâ keâu caàu Thieân Chuùa tha toäi cho taát caû. Neân nhôù, ñaây chæ laø kinh xin ôn tha toäi chöù khoâng phaûi laø coâng thöùc giaûi toäi, vì thaùnh leã khoâng thay theá cho bí tích saùm hoái.

Ngoaøi kinh caùo mình, saùch leã Roma môùi cuõng döï truø hai coâng thöùc saùm hoái khaùc ñeå thay ñoåi. Coâng thöùc thöù hai laø hai lôøi ñoái ñaùp giöõa linh muïc vaø coäng ñoaøn, nhìn nhaän mình ñaõ xöùc phaïm tôùi Chuùa, giôø ñaây khieâm toán tin töôøng vaø naøi xin loøng thöông xoùt cuûa Chuùa vaø ôn cöùu ñoä cuûa Ngöôøi:

X. Laïy Chuùa, xin thöông xoùt chuùng con,

Ñ. Vì chuùng con ñaõ xuùc phaïm ñeán Chuùa.

X. Laïy Chuùa, xin toû loøng töø bi Chuùa cho chuùng con,

Ñ. Vaø ban ôn cöùu ñoä cho chuùng con.

Coâng thöùc thöù ba ñöôïc soaïn döôùi hình thöùc moät kinh caàu vaø höôùng haún veà Chuùa Gieâsu, gôïi laïi nhöõng coâng vieäc Ngöôøi ñaõ vaø ñang thöïc hieän cho keû toäi loãi ñeå xin Ngöôøi caàu baàu cho chuùng ta:

Nghi thöùc saùm hoái ñaàu leã naøy coù theå ñöôïc thay theá baèng nhöõng hình thöùc saùm hoái khaùc ñaõ ñöôïc caùc saùch phuïng vu qui ñònh, nhö: Nghi thöùc laøm pheùp vaø raûy nöôùc thaùnh caùc ngaøy Chuùa nhaät (SLRM 1051), Nghi thöùc laøm pheùp vaø xöùc tro sau baøi giaøng ngaøy Thöù Tö Leã Tro (SLRM, tr. 183), Lôøi nguyeän thoáng hoái trong thaùnh leã gia nhaäp Kitoâ giaùo cuûa ngöôøi lôùn (GNK, tr. 166-169); noù cuõng coù theå boû qua khi tröôùc ñoù coù cöû haønh moät nghi thöùc phuïng vuï naøo khaùc, tæ duï caùc cuoäc kieäu (Kieäu neán ngaøy 2.2; Kieäu laù), hoaëc sau phaàn ca vònh, khi phoái hôïp thaùnh leã vôùi giôø kinh Saùng (QCG 94)

25Kinh Xin Chuùa thöông xoùt

Sau nghi thöùc saùm hoái (theo coâng thöùc I vaø II) seõ ñoïc kinh Xin Chuùa thöông xoùt. Vì laø baøi haùt giaùo daân quen duøng ñeå tung hoâ Chuùa. Bôûi vaäy, neân ñeå caû coäng ñoaøn cuøng haùt. Tuy nhieân khi naøo khoâng haùt thì vaãn phaûi ñoïc, vaø thöôøng moãi caâu laëp laïi hai laàn (QCSL 30).

Laïy Chuùa xin thöông xoùt laø lôøi tung hoâ dòch töø tieáng Hy Laïp, vaø laø kieåu noùi Kinh Thaùnh ñaõ söû duïng nhieàu laàn caû trong Cöïu Öôùc laãn Taân Öôùc (Tv 6,3; 40, 5.11; Mt 9,27; 15,22; 17,14; 20, 30-31; Mc 10,47; Lc 17,13 v.v.). Nhöõng ngöôøi ngoaïi giaùo coå thôøi cuõng söû duïng ñeå keâu caàu caùc thaàn linh ⁴³.

Khoâng coù taøi lieäu naøo cho bieát caùch roõ raøng laø lôøi tung hoâ naøy ñaõ ñöôïc ñöa vaøo phuïng vuï töø bao giôø. Taïi Ñoâng phöông ñaëc bieät laø trong phuïng vuï Hy Laïp, noù ñaõ ñöôïc söû duïng ít laø töø theá kyû IV, vì vaøo naêm 390, baø Egeria thuaät laïi laø taïi Gieârusalem, cuoái giôø kinh chieàu, moät trong caùc phoù teá ñoïc moät loaït caùc yù nguyeän, vaø khi thaày xöôùng laàn löôït töøng teân, thì coù moät soá ñoâng thieáu nhi ñaùp laïi sau moãi teân : Kyrie eleison, nghóa laø :Xin Chuùa thöông xoùt chuùng con ⁴⁴. Roma ñaõ du nhaäp lôøi tung hoâ naøy töø Ñoâng phöông coù leõ töø theá kyû V, vaø cuõng nhö taïi Ñoâng phöông, noù thöôøng ñöôïc ñoïc sau nhöõng baøi saùch thaùnh. Tuy nieân, trong Phuïng vuï Ambrosianoâ, thì ngay töø ñaàu noù ñaõ ñöôïc ñoïc giöõa ca nhaäp leã vaø lôøi nguyeän, nhö vò trí hieän nay. Taïi Taây phöông, baét ñaàu, nhöõng lôøi tung hoâ Xin Chuùa thöông xoùt chuùng con ñi keøm vôùi nhöõng yù nguyeän, nhö chuùng ta thaáy trong kinh ñöôïc meänh danh laø Deprecatio Gelasi ⁴⁵, nhöng daàn daàn noù ñaõ ñöôïc söû duïng rieâng reõ, vôùi nhöõng soá laàn khaùc nhau. Coù leõ töø theá kyû VIII noù ñaõ döôïc aán ñònh laø 9 laàn, chia laøm 3 ñôït, moãi ñôït 3 laàn. Veà yù nghóa, tröôùc kia ñaây laø nhöõng lôøi tung hoâ Chuùa Kitoâ, nhöng cuõng töø khi aán ñònh phaûi ñoïc 9 laàn vaø chia thaønh 3 ñôït, thì chuùng ñaõ daàn daàn trôû thaønh nhöõng lôøi tung hoâ daâng leân Ba Ngoâi Thieân Chuùa ⁴⁶.

Ngaøy nay, lôøi tung hoâ Xin Chuùa thöông xoùt chuùng con ñöôïc ñaët sau nghi thöùc saùm hoái, tröôùc kinh Vinh danh, mang naëng maøu saéc thoáng hoái, bieåu loä taâm tình cuûa nhöõng ngöôøi caûm thaáy mình toäi loãi, caàn ñöôïc Chuùa thöù tha vaø duû thình thöông xoùt.

26Kinh Vinh danh

Kinh Vinh danh laø moät thaùnh thi raát coå kính, maø Hoäi Thaùnh, ñöôïc ñoaøn tuï trong Chuùa Thaùnh Thaàn, duøng ñeå toân vinh Chuùa Cha vaø caàu khaån Chieân Con. Kinh naøy ñöôïc haùt hoaëc do toaøn theå coäng ñoaøn tín höõu, hoaëc luaân phieân giöõa daân chuùng vaø ca ñoaøn. Neáu khoâng haùt thì phaûi ñoïc, hoaëc moïi ngöôøi ñoïc chung hoaëc chia hai beø.

Kinh naøy ñöôïc haùt hay ñoïc trong caùc Chuùa Nhaät ngoaøøi Muøa Voïng vaø Muøa Chay, trong caùc leã troïng vaø leã kính vaø trong caùc dòp leã khaù long troïng (QCSL 31)

Cuõng nhö kinh Xin Chuùa thöông xoùt, kinh Vinh danh khoâng ñöôïc tröôùc taùc cho thaùnh leã. Ñaây laø moät trong nhöõng thaùnh thi quí giaù nhaát trong kho taøng nhöõng thaùnh ca do Giaùo Hoäi saùng taùc, vaøo khoaûng theá kyû I hay II, döïa theo nhöõng thaùnh vònh vaø thaùnh ca trong Kinh Thaùnh, maø ngaøy nay coøn raát ít, tæ duï kinh Te Deum, kinh Te decet laus v.v., goïi chung laø psalmi idiotici. Theo cha Odo Casel ⁴⁷ thì thôøi kyø ñaàu, kinh naøy chæ coù nhöõng lôøi ca tuïng vinh quang Chuùa Kitoâ, sau naøy môùi theâm vaøo nhöõng lôøi ca tuïng vinh quang Chuùa Cha vaø Chuùa Thaùnh Thaàn. Ngöôøi ta thöôøng duøng kinh naøy vaøo giôø kinh Saùng cuøng vôùi thaùnh vònh 62. Luùc ñaàu vieát baèng tieáng Hy Laïp, sau ñöôïc dòch ra tieáng Latinh.

Kinh naøy ñöôïc ñöa vaøo thaùnh leã töø ñaàu theá kyû VI. Theo cuoán Nghi thöùc Giaùm muïc, aán baûn ñaàu tieân (530)⁴⁸, ban ñaàøu chæ haùt trong leã ñeâm Giaùng Sinh, sau Ñöùc Giaùo Hoaøng Simmacoâ cho haùt vaøo nhöõng leã Chuùa nhaät vaø leã caùc thaùnh töû ñaïo. Tröôùc cuõng chæ ñöôïc haùt trong caùc leã cuûa Giaùm muïc, nhöng daàn daàn chung cho caùc leã ⁴⁹. Theo qui ñònh hieän nay, kinh naøy noùi leân tính chaát vui möøng vaø long troïng cuûa ngaøy leã, vì ñöôïc söû duïng ngoaøi Muøa Voïng vaø Muøa Chay, töø leã kính trôû leân, hay trong nhöõng dòp khaù long troïng (QCSL 31).

Phaân tích lôøi kinh, chuùng ta thaáy, ngoaøi caâu nhaäp ñeà trích töø Kinh Thaùnh (Lc 2,14) nhaéc laïi lôøi caùc thieân thaàn haùt trong ñeâm Giaùng Sinh, kinh chia laøm 3 phaàn : chuùc tuïng Chuùa Cha, Chuùa con vaø Chuùa Thaùnh Thaàn.

Caâu môû ñaàu noùi leân ñöôïc muïc ñích vaø hieäu quaû cuûa coâng cuoäc cöùu chuoäc: traû laïi vinh quang cho Thieân Chuùa vaø ñem laïi bình an cho nhaân loaïi. Ñoù cuõng chính laø hieäu quaû cuûa thaùnh leã.

Trong phaàn I chuùng ta khoâng nhöõng ca tuïng Chuùa Cha maø coøn caûm taï Ngaøi. Ñieàu ñaùng chuù yù laø chuùng ta caûm taï Chuùa khoâng phaûi vì nhöõng ôn Chuùa ban, nhöng vì vinh quang cao caû Chuùa. Moät lôøi caûm taï hoaøn toaøn voâ vò lôïi phaùt xuaát töø taâm hoàn caûm phuïc vaø haân hoan tröôùc nhöõng veû toát laønh vaø cao caû cuûa Thieân Chuùa.

Phaàn II ca ngôïi vinh quang Chuùa Con laø Con Moät, laø Thieân Chuùa, laø Chieân Thieân Chuùa, laø Con cuûa Chuùa Cha. Tieáp theo laø ba lôøi khaån caàu heát söùc thieát tha vôi Ñaáng xoùa toäi traàn gian, Ñaáng ngöï beân höõu Chuùa Cha, vaø keát baèng lôøi ca tuïng: chæ coù Chuùa laø Ñaáng Thaùnh, chæ coù Chuùa laø Ñöùc Chuùa, chæ coù Chuùa laø Ñaáng Toái Cao.

Trong phaàn keát chuùng ta höôùng veà Chuùa Thaùnh Thaàn ñeå daâng leân Ngaøi nhöõng lôøi ca ngôïi vöøa daâng leân Chuùa Con, taát caû trong vinh quang cuûa Chuùa Cha.

27 Lôøi nguyeän nhaäp leã

(Chaám döùt kinh vinh danh), linh muïc môøi giaùo daân caàu nguyeän vaø moïi ngöôøi cuøng linh muïc thinh laëng trong giaây laùt, ñeå yù thöùc mình ñang ôû tröôùc thaùnh nhan Chuùa vaø coù theå gôïi laïi trong taâm hoàn caùc öôùc nguyeän cuûa mình. Roài linh muïc ñoïc lôøi nguyeän nhaäp leã cuõng goïi laø lôøi toång nguyeän. Lôøi nguyeän naøy noùi leân ñaëc tính cuûa buoåi leã vaø, qua tieáng noùi cuûa linh muïc, lôøi caàu xin höôùng veà Chuùa Cha, qua Ñöùc Kitoâ, trong Chuùa Thaùnh Thaàn.

Giaùo daân hôïp yù ñeå laøm cho lôøi nguyeän ñoù thaønh cuûa mình khi tung hoâ : Amen . Trong thaùnh leã chæ ñoïc moät lôøi nguyeän; veà lôøi nguyeän tieán leã vaø lôøi nguyeän hieäp leã cuõng vaäy (QCSL 32)

a. Teân goïi vaø hình thöùc

Saùch leã cuûa Ñöùc Pioâ V goïi kinh chuû toïa thöù nhaát naøy laø lôøi nguyeän (oratio), nhöng saùch leã môùi ñaõ laáy laïi teân goïi tröôùc kia vaø goïi laø lôøi toång nguyeän vaø chuùng ta dòch laø lôøi nguyeän nhaäp leã, vì laø lôøi nguyeän keát thuùc phaàn ñaàu leã, ñoái vôùi lôøi nguyeän tieán leã vaø lôøi nguyeän hieäp leã, laø nhöõng kinh keát thuùc phaàn doïn leã vaät vaø phaàn hieäp leã.

Veà yù nghóa vaø nguoàn goác lòch söû cuûa teân goïi naøy coù hai caùch giaûi thích. Moät soá taùc giaû cho ñaây laø veát tích nhöõng lôøi nguyeän ñoïc taïi nhaø thôø taäp hoïp (oratio super plebem collectam) trong caùc leã chaëng vieáng; moät soá khaùc giaûi thích ñaây laø lôøi nguyeän maø linh muïc, vôùi tö caùch chuû toïa, toång keát nhöõng yù nguyeän maø moãi ngöôøi ñaõ aâm thaàm daâng leân Chuùa sau khi nghe chuû teá keâu môøi caàu nguyeän

Ngaøy xöa, kinh toång nguyeän coù hình thöùc maø ngaøy nay coøn giöõ trong ngaøy Thöù Saùu tuaàn thaùnh. Baét ñaàu chuû teá keâu goïi coäng ñoàng caàu nguyeän, sau ñoù ngaøi neâu leân yù nguyeän, tæ duï: Ta haõy caàu nguyeän cho Hoäi Thaùnh Chuùa. Xin cho Hoäi Thaùnh... . Tieáp theo, thaày phoù teá baûo daân chuùng :Chuùng ta haõy quì goái, vaø moïi ngöôøi thinh laëng caàu nguyeän cho tôùi khi thaày phoù teá baûo :Haõy ñöùng leân. Baáy giôø chuû teá môùi giang tay ñoïc lôøi toång nguyeän. Daàn daàn nhöõng lôøi baûo cuûa phoù teá ñöôïc boû ñi, nhöng lôøi keâu môøi caàu nguyeän cuûa chuû teá vaãn coøn ñöôïc duy trì.

Phuïng vuï môùi nhaán maïnh vaøo lôøi keâu môøi caàu nguyeän vaø giaây phuùt thinh laëng sau ñoù. Vì theá, ñeå giaùo daân coù theå tham gia tích cöïc vaøo lôøi caàu nguyeän, cuõng nhö ñeå vieäc toång keát caùc yù nguyeän cuûa coäng ñoàng coù yù nghóa, caàn phaûi ñeå cho moãi ngöôøi coù ñuû thæ giôø nghó ra ñieàu mình muoán caàu xin.

Khi ñoïc lôøi nguyeän, linh muïc giô hai tay leân. Ngaøy xöa, khoâng nhöõng chuû teá, maø caû giaùo daân cuõng giô tay khi caàu nguyeän. Ñoù laø cöû chæ caàu nguyeän cuûa Moâseâ trong Kinh Thaùnh, ñoàng thôøi cuõng laø cöû chæ chung cuûa daân Hy-La khi caàu nguyeän nöõa. Ñoâi tay giô leân nhö ñeå höùng laáy nhöõng ôn töø trôøi ban xuoáng. Ngoaøi ra, caùc Kitoâ höõu giô tay caàu nguyeän coøn coù yù töôûng nieäm vaø baét chöôùc Chuùa Kitoâ giang tay chòu cheát treân thaùnh giaù nöõa.

b. Caáu taïo vaø noäi dung

Caùc lôøi nguyeän nguoàn goác Roma thöôøng coù gioïng vaên goïn gaøng, khuùc chieát vaø trang troïng, khoâng daøi doøng, raát giaàu aâm ñieäu vaø hay duøng loái so saùnh ñoái chieáu, coøn tö töôûng thì coù tính caùch phoå quaùt, ít tình caûm vaø raát phong phuù veà maët thaàn hoïc. Vì theá, muoán hieåu vaø thöôûng thöùc caùch thaám thía, caàn phaûi coù thì giôø ñeå suy ñi gaãm laïi, chöù ñoïc hay nghe qua moät laàn khi cöû haønh thì chöa ñuû.

Caùc lôøi nguyeän thöôøng coù keát caáu gioáng nhau, chia laøm 3 phaàn roõ reät: phaàn ngoû lôøi, phaàn caàu xin vaø phaàn keát thuùc.

1. Phaàn ngoû lôøi

Lôøi nguyeän thöôøng ñöôïc môû ñaàu baèng keâu caàu Chuùa Cha: Laïy Thieân Chuùa, hoaëc theâm vaøo moät hai töôùc hieäu, nhö: Laïy Thieân Chuùa toaøn naêng, haèng höõu. Ñoâi khi cuõng tröïc tieáp keâu caàu Chuùa Gieâsu, nhöng ñoù chæ laø khuynh höôùng môùi theâm vaøo sau naøy.

Phaàn ngoû lôøi naøy ñoâi khi cuõng theâm vaøo nhöõng lyù do ñeå giaûi thích, nhaát laø trong nhöõng leã troïng hoaëc trong leã kính caùc thaùnh. Tæ duï, leã Phuïc Sinh: Laïy Chuùa, Chuùa ñaõ duøng aùnh vinh quang cuûa Ñöùc Kitoâ soáng laïi laøm cho ñeâm thaùnh naøy röïc saùng; hoaëc leã Ñöùc Meï laø Meï Thieân Chuùa : Laïy Thieân Chuùa toaøn naêng, ngaøy Ñöùc Trinh Nöõ Maria sinh haï Ñaáng Cöùu Theá, Chuùa ñaõ taëng ban cho nhaân loaïi, kho taøng ôn cöùu ñoä muoân ñôøi; hoaëc leã thaùnh Pheâroâ vaø Phaoloâ Toâng ñoà : Laïy Chuùa laø Thieân Chuùa chuùng con, Chuùa daõ sai hai thaùnh Pheâroâ vaø Phaoloâ Toâng ñoà ñeán giaûng daïy cho Hoäi Thaùnh nhöõng ñieàu caên baûn cuûa ñöùc tin v.v.

2. Phaàn caàu xin

Lôøi caàu xin thöôøng raát toång quaùt, vì trong luùc thinh laëng moïi ngöôøi ñaõ aâm thaàm noùi leân nhöõng yù nguyeän rieâng tö, cuï theå roài. Coù leõ nhieàu ngöôøi seõ hoûi : taïi sao khoâng coù nhöõng lôøi nguyeän roõ hôn, hôïp thôøi hôn, linh ñoäng hôn? Thöa: nhö vaäy seõ khoâng thích hôïp vôùi lôøi nguyeän chung. Thaät vaäy, ñeå coù theå phaùt bieåu thay cho moïi ngöôøi, ñeå khoûi chuù yù rieâng tôùi nhöõng yù nguyeän quaù heïp hoøi, hoaëc quaù soát saéng, khoâng hôïp vôùi trình ñoä ñaïo ñöùc cuûa caû coäng ñoaøn, Phuïng vuï töï haïn cheá ñeå chæ duøng nhöõng coâng thöùc coù veû döûng döng vaø tröøu töôïng. Ñoù cuõng chính laø neùt ñaëc bieät rieâng cuûa Phuïng vuï Roma.

3. Phaàn keát

Ñeå keát lôøi nguyeän, Giaùo Hoäi thöôøng daâng lôøi caàu xin leân Chuùa Cha, qua trung gian cuûa Chuùa Con, trong söï hieäp nhaát vôùi Chuùa Thaùnh Thaàn. Caâu keát ñöôïc keùo daøi ñeå tuyeân xöng thaàn tính cuûa Chuùa Con, choáng laïi söï sai laàm cuûa Ario cho Chuùa Gieâsu chæ laø moät trung gian taàm thöôøng, keùm Chuùa Cha. Vì theá chuùng ta ñoïc : Nhôø Ñöùc Kitoâ Con Chuùa laø Thieân Chuùa vaø laø chuùa chuùng con, Ngöôøi haèng soáng vaø hieån trò ñeán muoân thuôû muoân ñôøi.

Caâu keát naøy coù veû naëng neà, nhöng bôùt ñi thì laïi boû maát phaàn tuyeân xöng ñöùc tin vaøo Chuùa Kitoâ laø Thieân Chuùa. Vì theá, chæ duøng caâu keát daøi cho lôøi nguyeän nhaäp leã, trong khi hai lôøi nguyeän tieán leã vaø hieäp leã ñöôïc keát baèng caâu keát vaén: Chuùng con caàu xin, nhôø Ñöùc Kitoâ Chuùa chuùng con. Amen.

Daàu daøi hay vaén, phaàn keát thuùc lôøi nguyeän luoân keâu môøi giaùo daân thöa: Amen. Chính nhôø theá maø lôøi nguyeän do linh muïc ñoïc moät mình ñeå toång keát nhöõng yù ngyeän cuûa daân chuùng ñaõ aâm thaàm baøy toû trong thinh laëng, vaø sau laïi tham gia trong lôøi thöa : Amen, môùi trôû thaønh lôøi nguyeän thöïc söï cuûa coäng ñoàng.

c. Nguoàn goác caùc lôøi nguyeän saùch leã Roma hieän nay

Tuy moät soá lôùn caùc lôøi nguyeän trong saùch leã Roma hieän nay laø laáy laïi nhöõng lôøi nguyeän trong saùc leã Roma cuõ, nhöng cuõng coù nhieàu lôøi nguyeän ñöôïc laáy töø nhöõng kho taøng phuïng vuï coå xöa, keå caû nhöõng lôøi nguyeän thuoäc caùc gia ñình phuïng vuï khaùc, nhö Phuïng vuï Galicaêng, Wisigoâtích vaø caùc gia ñình phuïng vuï Ñoâng Phöông nöõa ⁵⁰. Caùc lôøi nguyeän naøy ñoâi khi ñöôïc söûa ñoåi laïi chuùt ít, hoaëc ñeå ñuùng vôùi vaên baûn nguyeân thuûy, hoaëc ñeå thích öùng vôùi nhu caàu cuûa thôøi ñaïi, hay chieàu höôùùng rieâng cuûa phuïng vuï Roma, nhö daâng lôøi caàu leân Chuùa Cha, hoaëc ñeå traùnh nhöõng laëp ñi laëp laïi. Cuõng coù nhöõng lôøi nguyeän môùi ñöôïc soaïn thaûo, ñaëc bieät laø trong phaàn kính thaùnh vaø trong nhöõng leã tuøy theo nhöõng nhu caàu khaùc nhau.

Каталог: Document -> files -> GiaoLy
Document -> Sè: 90/2003/Q§-ub
Document -> Chương 1 Các khái niệm căn bản về mạng và giao thức mạng Mạng máy tính
Document -> BÀi học kinh nghiệM & giới thiệu mô HÌnh giám sát Cộng đồng TỪ CÁc dự Án vid 2009 & vaci 2011
Document -> Qcvn 01 -124: 2013/bnnptnt
Document -> TIẾp cận c-d-i-o đỂ NÂng cao chất lưỢng đÀo tạO
GiaoLy -> NHỮng chữ viết tắT
GiaoLy -> P. Traàn ñình Töù phuïng vuï nhaäp moân
GiaoLy -> HỌc hỏi tông thư rosarium virginis mariae (kinh mân côi kính đỨc trinh nữ maria) CỦA ĐỨc thánh cha gioan phaolô II

tải về 0.93 Mb.

Chia sẻ với bạn bè của bạn: