ĐIỀu chỉnh cơ CẤu kinh tế nhật bản trong bối cảnh toàn cầu hóa nhà xuất bản khoa học xã HỘI

Đối lập với các ngành trên, những ngành hóa chất, kim loại sơ chế, máy thông dụng, điện máy, thiết bị vận tải, tài chính và bản hiểm có tỉ trọng thấp hơn so với vùng Kanto và cũng chiếm tỷ trọng thấp trong vùng (chỉ số so sánh là 8,5%; 7,3%; 9,8%; 30,1%; l7,6% và 7,8%). Yếu tố tiêu dùng và đầu tư cũng góp phần tạo nên sự khác biệt trong cơ cấu kinh tế giữa vùng Hokkaido và Kanto. Tỷ trọng của yếu tố tiêu dùng là -58,2% và đầu tư là -18,0%, cho thấy là vùng Hokkaido do có cầu cuối cùng (final demand: bao gồm cầu tiêu dùng của hộ gia đình và xuất khẩu và đầu tư của doanh nghiệp) tương đối lớn, còn vùng Kanto có tỉ trọng đầu vào trung gian (intermediate inputs: những yếu tố sản xuất trung gian được sử dụng trong quá trình sản xuất) khá lớn. Chính hiệu quả của hệ số đầu vào^* (input coefflcient hoặc intermediate input) biểu thị sự tiến bộ của cơ cấu kinh tế. Hệ số đầu vào 11,8% ở đây chứng tỏ rằng vùng Kanto có cơ cấu đầu vào - đầu ra có tính hệ thống và tiên tiến hơn vùng Hokkaido.

Xét chung cho tất cả các ngành trong vùng Hokkaido có thể nhận thấy động thái biến đổi của xuất và nhập khẩu của vùng này là: tỷ trọng xuất khẩu sang nước khác thấp hơn ở mức tương đối lớn (31,8%) và xuất sang vùng khác lớn hơn (-17,6%) so với vùng Kanto. Xét về mặt nhập khẩu, động thái diễn ra theo xu hướng ngược lại là nhập khẩu từ các nước khác lớn hơn ở mức rất thấp là -2,8% nhưng nhập khẩu từ các vùng khác có tỉ trọng rất lớn (53,1%). Điều đó có nghĩa là vùng Kanto phát triển quan hệ ngoại thương hơn nhiều so với vùng Hokkaido và vùng Hokkaido lại phụ thuộc rất lớn vào các vùng khác trong nước đối với các hàng hoá thành phẩm, mặc dù là vùng cung cấp các sản phẩm nông nghiệp và lương thực thực phẩm đã chế biến cho các vùng khác. Khuynh hướng này đặc trưng không chỉ với vùng Hokkaido mà cho hầu hết các vùng của Nhật Bản trong mối quan hệ với vùng Kanto.

b. Vùng Tohoku.

Vùng này có cơ cấu kinh tế tương đối tương đồng với vùng Hokkaido. Cụ thể là các ngành nông, lâm ngư nghiệp, thực phẩm và xây dựng có tỉ trọng tương đối cao (chỉ số so sánh là -28,3%; -22,8% và -14,1%). Ngược lại với các ngành trên, các ngành công nghiệp nặng và hóa chất như các sản phẩm hóa chất, máy thông dụng, thiết bị vận tải có chỉ số so sánh tương đối thấp là 17,7%, 11,9% và 26,1%. Với vị trí địa lý tiếp giáp với vùng Kanto, Tohoku có truyền thống phát triển ngành điện máy, đặc biệt từ sau khi chiến lược technopolis^* được đưa vào Kế hoạch tổng thể lần thứ tư, ngành này đã phát triển tương đối mạnh mẽ. Chính vì vậy, tỉ trọng của ngành điện máy của vùng Tohoku gần như ngang bằng với vùng Kanto. Tuy nhiên, các ngành công nghiệp của vùng này chủ yếu cung cấp những bộ phận rời của các thiết bị điện gia đình cho các vùng khác và nhập các thành phẩm từ các vùng khác. Từ bảng 5 có thể nhận thấy rằng tỷ trọng xuất và nhập khẩu giữa vùng Tohoku và các vùng khác đều tương đối lớn hơn so với vùng Kanto.