Nghiên cứu sinh nguyễn khánh tưỜNG

Đặc trưng loại trường này là: Nhà nước cho phép tự chủ đầu tư về tài chính và huy động nguồn tài chính để tổ chức quá trình đào tạo; với mục đích không kinh doanh, không vụ lợi cá nhân. Kinh phí hoạt động thường xuyên của trung tâm đại học Thăng Long dựa vào nguồn thu học phí. (Nguồn ngoài ngân sách Nhà nước) do Bộ tài chính quy định;

• 
  Được phép mời giảng viên nước ngoài tham gia giảng dạy;
  
• 
  Chịu sự quản lý của Bộ giáo dục & đào tạo và các cơ quan chuyên môn của Nhà nước;
  
• 
  Trung tâm đại học Thăng Long nằm trong hệ thống đại học của quốc gia.
  

• 
  Giai đoạn 2: (1994-1999) Xây dựng và phát triển trường đại học, cao đẳng dân lập Việt Nam theo quy chế tạm thời số 196/TCCB ngày 21/1/1994 của Bộ giáo dục & đào tạo.
  

Việc thành lập ĐHDL do Thủ tướng Chính phủ quyết định trên cơ sở đề nghị của Bộ trưởng Giáo dục & Đào tạo và do Bộ trưởng Giáo dục & Đào tạo cấp giấy phép hoạt động. ĐHDL thành lập theo quy chế này có tư cách pháp nhân để hoạt động. Hoạt động của ĐHDL không trái với pháp luật và có hại đến an ninh quốc gia, trái với truyền thống đạo đức và văn hóa của dân tộc.

Cũng như các đại học công lập, ĐHDL thuộc hệ thống của đại học Nhà nước CHXHCN Việt Nam, đặt dưới sự quản lý Nhà nước của Bộ Giáo dục & đào tạo. Đại học dân lập lập ra nhằm nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực và bồi dưỡng nhân tài cho đất nước. Vì vậy, căn cứ hiệu quả đào tạo, Nhà nước có thể xem xét hỗ trợ một phần kinh phí cho đại học dân lập.

Sau khi “Quy chế tạm thời đại học dân lập” có hiệu lực, một loạt các trường đại học, cao đẳng ngoài công lập ra đời. Năm 1989, luật Giáo dục đã chính thức đưa loại hình Trường ĐH, CĐ ngoài công lập Việt Nam vào hệ thống nhà trường Giáo dục quốc dân.

• 
  Giai đoạn 3: (2000-2005) Xây dựng và phát triển trường đại học, cao đẳng dân lập Việt Nam theo quy chế chính thức số 86/2000/TTg của Thủ tướng Chính phủ ban hành ngày 18/7/2000
  

a. Chuyển đổi các trường đại học, cao đẳng dân lập được thành lập theo quy chế tạm thời 196/TCCB ở giai đoạn 1 sang hoạt động theo quy chế 86/2000; quy trình triển khai chuyển đổi. Các trường đại học, cao đẳng được thành lập theo quy chế tạm thời 196/TCCB, sửa đổi lại “Quy chế tổ chức và hoạt động của trường” theo tinh thần quy định của quy chế 86/2000.

Để đảm bảo và hoàn thiện các thủ tục pháp lý ban đầu cho các cơ sở Giáo dục đại học dân lập đã thành lập, như quy định của điều 1 quy chế 86/2000, các trường đại học dân lập thành lập theo “Quy chế 196/TCCB giai đoạn 1” nay phải thêm thủ tục mỗi trường có một tổ chức xã hội, xã hội - nghề nghiệp, tổ chức kinh tế “đứng ra xin thành lập trường” để phù hợp với quy định là một trường đại học dân lập.

b. Thành lập mới một số trường đại học, cao đẳng dân lập theo quy chế 86/2000. Kết quả đợt này đến năm 2004 cả nước đã thành lập thêm 12 đại học cao đẳng dân lập.

• 
  Giai đoạn 4 (2005-2009): Xây dựng và phát triển trường đại học, cao đẳng tư thục theo quy chế 14/2005/TTg của Chính phủ.
  

- Chuyển đổi các trường đại học, cao đẳng dân lập được thành lập và hoạt động theo cơ chế 86/2000 và chuyển đổi các trường đại học, cao đẳng bán công sang hoạt động theo Quy chế tổ chức và hoạt động đại học tư thục (Quy chế 14/2005);

- Thành lập mới và đưa vào hoạt động các trường đại học, cao đẳng tư thục theo quy chế 14/2005.

Chuyển đổi các trường đại học, cao đẳng dân lập được thành lập và hoạt động theo quy chế 86/2000 sang loại hình tư thục (Quy chế 14/2000) và chuyển đổi các trường đại học, cao đẳng bán công sang hoạt động theo quy chế 14/2005, gồm 23 trường. Để tạo điều kiện cho việc chuyển đổi, ngày 27/6/2006, Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định số 122/2006/QĐ-TTg cho phép 19 trường đại học đang hoạt động theo quy chế 86/2000 được chuyển sang hoạt động theo quy chế ĐH tư thục (Quy chế 14/2005), giao Bộ GD & ĐT phối hợp với các cơ quan có liên quan hướng dẫn và theo dõi việc thực hiện, việc chuyển đổi phải kết thúc trước ngày 30/6/2007. [8]

Ngày 31/12/2007 Thủ tướng Chính phủ mới ký quyết định mới số 1888/2007/QĐ-TTg chuyển đổi trường đại học dân lập Thăng Long trở thành “Trường Đại học Tư thục Thăng Long” là trường đầu tiên trong việc thực hiện QĐ số 122/2006/QĐ-TTg chuyển đổi tốp 19 trường đại học dân lập sang loại hình đại học tư thục. Ngoài ra, Bộ GD & ĐT còn cho phép trường CĐDL Công nghệ thông tin Thành phố Hồ Chí Minh chuyển đổi thành trường CĐTT Công nghệ thông tin TP. Hồ Chí Minh. 17 trường còn lại đã làm thủ tục chuyển đổi chờ Bộ xem xét, trong khi đó một số trường đã đổi tên, đổi con dấu theo quy định của Thủ tướng Chính phủ. Cho đến nay hầu hết các trường đã làm thủ tục chuyển đổi nhưng do thông tư 20/2010/TT-BGDĐT hướng dẫn vẫn còn nhiều vấn đề chưa đề cập đến nên việc chuyển đổi cho đến nay vẫn chưa hoàn thành.

- Thành lập mới các trường ĐH, CĐ tư thục theo Quy chế 14/2005: Sau khi Quy chế 14/2005 có hiệu lực, Trường CĐ tư thục đầu tiên được thành lập, đó là CĐTT Công nghệ Thành Đô (Hà Tây) và tiếp đó các trường ĐH tư thục Quang Trung, Bà Rịa – Vũng Tàu, Tây Đô; FPT; Chu Văn An và các trường cao đẳng: Nguyễn Tất Thành, Bách Khoa Hưng Yên, Công nghệ Bắc Hà, Ngoại Ngữ - Công nghệ Việt Nhật, Bách Nghệ TP. Hồ Chí Minh, lần lượt ra đời và đưa vào hoạt động, tính đến năm 2006 đã có tới 11 trường (6ĐH & 5CĐ) tư thục được thành lập. [33].

Đến tháng 9/2009 trong số 87 trường đại học được thành lập từ 1998, có 54 là đại học công lập chiếm 63%; trong đó, có 52 trường nâng cấp từ cao đẳng, 2 trường thành lập mới. Nhìn chung, đảm bảo khá tốt các điều kiện cơ bản để hoạt động. Trong 33 trường đại học dân lập và tư thục được thành lập từ 1998 đến nay, có 6 trường đại học dân lập đã có thời gian hoạt động từ 6 đến 10 năm, nhìn chung đã có cơ sở vật chất khá. Còn 27 trường đại học tư thục, chiếm 30% tổng số trường đại học mới được thành lập từ 2006 tới nay. [33]

• 
  Giai đoạn 5 (2010 - đến nay): Xây dựng và phát triển trường đại học, cao đẳng tư thục theo quy chế 61/2009/TTg của Chính phủ.
  

Hiện nay có rất nhiều các cuộc hội thảo và đề án chuyển đổi các trường đại học, cao đẳng công lập sang các trường ngoài công lập mà cụ thể là trường tư thục. Trong 87 trường đại học cao đẳng ngoài công lập, theo chỉ đạo của Chính phủ các trường ngoài công lập phải chuyển sang mô hình trường tư thục. Hệ thống các trường ĐH-CĐ ngoài công lập đã gánh bớt tải trọng quá nặng trên các trường công lập trước nhu cầu học tập quá lớn của người dân. Do vậy việc mở rộng hệ thống các trường tư thục là cần thiết để tăng thêm năng lực.

Tuy nhiên việc thành lập nhiều trường ĐH-CĐ cũng là vấn đề cần quan tâm, việc thành lập nhiều trường trong thời gian vừa qua đã ít nhiều ảnh hưởng tới chất lượng giáo dục và đào tạo, do vậy các trường ngoài công lập đặc biệt là trường tư thục cần nhận thức đúng vị trí hiện tại trong hệ thống giáo dục đại học, trách nhiệm đáp ứng nhu cầu học tập của xã hội và nhiệm vụ tham gia đào tạo nguồn nhân lực phục vụ cho sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.

2.1.2. Thực trạng của khu vực giáo dục đại học cao đẳng tư thục

Bảng 2.5 Số lượng các trường ĐH-CĐ từ năm 2001 đến 2011

- Số lượng các trường đại học, cao đẳng tăng lên không ngừng, quy mô các trường ngày càng mở rộng và đặc biệt số lượng các trường cao đẳng tăng lên rất nhanh. Năm 1981 cả nước chỉ có tổng cộng 95 trường ĐH-CĐ nhưng đến năm 2000 là 153 trường và năm 2011 cả nước đã có tới 414 trường. Như vậy trong 16 năm từ 1981 đến 2000 số lượng trường tăng 161%, nhưng giai đoạn 2000 đến 2011 chỉ trong vòng 10 năm số lượng trường đã tăng tới 288,2%.