Lêi nãi ®Çu
II. ThÓ chÕ vµ chÝnh s¸ch cña ViÖt Nam vÒ ChØ dÉn §Þa lý vµ tªn gäi xuÊt xø
tải về 4.68 Mb.
|
- Điều hướng trang này:
- S¬ ®å 2: C¸c ®èi tîng së h÷u trÝ tuÖ ®îc b¶o hé t¹i ViÖt Nam
- II-2-2. X©y dùng chØ dÉn ®Þa lý, Tªn gäi XuÊt xø vµ vÊn ®Ò th¬ng hiÖu
- II-2. Quy tr×nh x©y dùng ChØ dÉn §Þa lý vµ Tªn gäi XuÊt xø
- S¬ ®å 3: QuyÒn së h÷u, quyÒn qu¶n lý vµ quyÒn sö dông TGXX ë ViÖt Nam 23
- II-2-2. Quy ®Þnh vÒ hå s¬ xin b¶o hé s¶n phÈm tªn gäi xuÊt xø
- II-2-3. Qu¸ tr×nh ®¨ng b¹ vµ b¶o hé tªn gäi xuÊt xø
- II-2-4. Nh÷ng vÊn ®Ò ®îc ®Æt ra vÒ mÆt thÓ chÕ vµ chÝnh s¸ch
- II-3. ThÓ chÕ, chÝnh s¸ch vµ quan ®iÓm cña ®Þa ph¬ng
- II-3-2. ChiÕn lîc ph¸t triÓn vµ c¸c h×nh thøc x©y dùng th¬ng hiÖu
II. ThÓ chÕ vµ chÝnh s¸ch cña ViÖt Nam vÒ ChØ dÉn §Þa lý vµ tªn gäi xuÊt xøII-1. ChØ dÉn §Þa lý vµ Tªn gäi XuÊt xø trong c¸c quy ®Þnh vÒ thÓ chÕ cña ViÖt NamII-1-1. ChØ dÉn §Þa lý vµ Tªn gäi XuÊt xø trong hÖ thèng së h÷u trÝ tuÖB¶o hé quyÒn së h÷u trÝ tuÖ lµ mét ho¹t ®éng nh»m thóc ®Èy s¸ng t¹o, ®æi míi kü thuËt s¶n xuÊt, khuyÕn khÝch c¹nh tranh lµnh m¹nh gi÷a c¸c chñ thÓ thuéc mäi thµnh phÇn kinh tÕ, hç trî tÝch cùc vµ cã hiÖu qu¶ cho ho¹t ®éng nghiªn cøu-triÓn khai, s¶n xuÊt lu th«ng hµng hãa trªn cÊp ®é cña quèc gia. VËy thÕ nµo lµ së h÷u trÝ tuÖ? Nh÷ng ®èi tîng nµo ®îc ®Ò cËp ®Õn trong quy ®Þnh vÒ së h÷u trÝ tuÖ theo c¸c quy ®Þnh cña ViÖt Nam? Së h÷u trÝ tuÖ lµ quyÒn ®èi víi c¸c t¸c phÈm do con ngêi t¹o ra th«ng qua c¸c ho¹t ®éng s¸ng t¹o vµ c¸c t¸c phÈm ®ã ®îc gäi lµ tµi s¶n trÝ tuÖ 12. Sù tån t¹i cña së h÷u trÝ tuÖ ®îc chia lµm hai nhãm ®ã lµ së h÷u c«ng nghiÖp vµ quyÒn t¸c gi¶, cô thÓ ®îc thÓ hiÖn qua s¬ ®å sau: S¬ ®å 2: C¸c ®èi tîng së h÷u trÝ tuÖ ®îc b¶o hé t¹i ViÖt Nam
Nhãm 1 bao gåm: Gièng c©y trång Nhãm 2 bao gåm: ThiÕt kÕ bè trÝ m¹ch tÜnh ®iÖn b¸n dÉn, s¸ng chÕ, gi¶i ph¸p h÷u Ých, kiÓu d¸ng c«ng nghiÖp, nh·n hiÖu hµng hãa, tªn th¬ng m¹i, bÝ mËt kinh doanh, chØ dÉn ®Þa lý, Tªn gäi XuÊt xø hµng hãa vµ quyÒn chèng c¹nh tranh kh«ng lµnh m¹nh. ViÖc qu¶n lý ho¹t ®éng b¶o hé c¸c ®èi tîng trªn ®îc thùc hiÖn ë c¸c c¬ quan thuéc bé chuyªn ngµnh qu¶n lý nh13: QuyÒn t¸c gi¶ ®îc b¶o hé t¹i Côc B¶n quyÒn T¸c gi¶ - Bé V¨n hãa Th«ng tin Gièng c©y trång (nhãm 1) ®îc b¶o hé t¹i V¨n phßng gièng c©y trång míi Vô Khoa häc, C«ng nghÖ vµ ChÊt lîng s¶n phÈm - Bé NN vµ PTNT C¸c ®èi tîng thuéc nhãm 2 ®îc b¶o hé t¹i Côc Së h÷u TrÝ tuÖ - Bé Khoa häc & C«ng nghÖ Nh vËy, ChØ dÉn §Þa lý vµ Tªn gäi XuÊt xø n»m trong nhãm ®èi tîng ®îc b¶o hé th«ng qua së h÷u c«ng nghiÖp, c¬ quan qu¶n lý vµ cÊp v¨n b»ng b¶o hé lµ Côc Së h÷u TrÝ tuÖ - Bé Khoa häc vµ C«ng nghÖ. C¸c néi dung vÒ ChØ dÉn §Þa lý vµ Tªn gäi XuÊt xø ®îc c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt ®Ò cËp ®Õn tõ n¨m 1995, tõ ®ã ®Õn nay kh«ng cã nhiÒu c¸c v¨n b¶n quy ®Þnh cô thÓ vÒ néi dung nµy, bao gåm: - Bé LuËt D©n sù níc Céng hßa X· héi Chñ nghÜa ViÖt Nam ngµy 28/10/1995, trong v¨n b¶n cña bé luËt nµy ®· ®Ò cËp ®Õn c¸c kh¸i niÖm vÒ së h÷u c«ng nghiÖp lµ: s¸ng chÕ, nh·n hiÖu hµng hãa, kiÓu d¸ng c«ng nghiÖp, gi¶i ph¸p h÷u Ých, Tªn gäi XuÊt xø hµng hãa. - NghÞ ®Þnh 63/CP cña Thñ tíng ChÝnh phñ ban hµnh ngµy 24/10/1996, ®îc söa ®æi bæ sung theo NghÞ ®Þnh 06/2001/N§-CP ngµy 01/02/2001, quy ®Þnh c¸c ®èi tîng vµ x¸c lËp vÒ quyÒn së h÷u c¸c s¸ng chÕ, kiÓu d¸ng c«ng nghiÖp, nh·n hiÖu hµng hãa, Tªn gäi XuÊt xø hµng hãa. - Th«ng t 3055/TT-SHCN ngµy 31/12/1996 cña Bé Khoa häc vµ C«ng nghÖ híng dÉn thi hµnh NghÞ ®Þnh 63/CP cña Thñ tíng ChÝnh phñ vÒ thñ tôc x¸c lËp quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp. - NghÞ ®Þnh 54/2000/N§-CP ngµy 03/10/2000 cña ChÝnh phñ vÒ b¶o hé quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp ®èi víi bÝ mËt kinh doanh, chØ dÉn ®Þa lý, tªn th¬ng m¹i vµ b¶o hé quyÒn chèng c¹nh tranh kh«ng lµnh m¹nh. - Th«ng t sè 132/2004/TT-BTC ngµy 30/12/2004 cña Bé Tµi chÝnh vÒ viÖc híng dÉn chÕ ®é thu, nép, qu¶n lý vµ sö dông phÝ, lÖ phÝ së h÷u c«ng nghiÖp. - LuËt Së h÷u TrÝ tuÖ, ®îc Quèc héi níc Céng hßa X· héi Chñ nghÜa ViÖt Nam khãa XI, kú häp thø 8 th«ng qua ngµy 29 th¸ng 11 n¨m 2005 14. ChØ dÉn §Þa lý vµ Tªn gäi XuÊt xø lµ hai ®èi tîng cã mèi quan hÖ chÆt chÏ víi nhau trong lÜnh vùc b¶o hé së h÷u c«ng nghiÖp, sù tån t¹i cña c¸c ®èi tîng nµy g¾n liÒn vµ kh«ng thÓ t¸ch rêi víi sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña nh÷ng ®Þa danh ®Þa lý cô thÓ. Trong c¸c v¨n b¶n quy ®Þnh cña ViÖt Nam, c¸c ®èi tîng nµy ®îc ®Þnh nghÜa nh sau15: "ChØ dÉn §Þa lý ®îc b¶o hé lµ th«ng tin vÒ nguån gèc ®Þa lý cña hµng hãa ®¸p øng ®Çy ®ñ c¸c ®iÒu kiÖn sau16: - ThÓ hiÖn díi d¹ng mét tõ ng÷, dÊu hiÖu, biÓu tîng hoÆc h×nh ¶nh, dïng ®Ó chØ mét quèc gia hoÆc mét vïng l·nh thæ, ®Þa ph¬ng thuéc mét quèc gia - ThÓ hiÖn trªn hµng hãa, bao b× hµng hãa hay giÊy tê giao dÞch liªn quan tíi viÖc mua b¸n hµng hãa nh»m chØ dÉn r»ng hµng hãa nãi trªn cã nguån gèc t¹i quèc gia, vïng l·nh thæ hoÆc ®Þa ph¬ng mµ ®Æc trng vÒ chÊt lîng, uy tÝn, danh tiÕng hoÆc c¸c ®Æc tÝnh kh¸c cña lo¹i hµng hãa nµy cã ®îc do nguån gèc ®Þa lý t¹o nªn." "Tªn gäi XuÊt xø hµng ho¸ lµ tªn ®Þa lý cña quèc gia, ®Þa ph¬ng dïng ®Ó chØ xuÊt xø cña mÆt hµng tõ quèc gia, ®Þa ph¬ng ®ã víi ®iÒu kiÖn nh÷ng mÆt hµng nµy cã c¸c tÝnh chÊt, chÊt lîng ®Æc thï dùa trªn c¸c ®iÒu kiÖn ®Þa lý ®éc ®¸o vµ u viÖt, bao gåm yÕu tè tù nhiªn, con ngêi hoÆc kÕt hîp c¶ hai yÕu tè ®ã.17" NghÞ ®Þnh 54/2000/N§-CP còng quy ®Þnh râ: nÕu mét ChØ dÉn §Þa lý lµ Tªn gäi XuÊt xø hµng hãa th× viÖc b¶o hé sÏ ®îc thùc hiÖn theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt hiÖn hµnh vÒ Tªn gäi XuÊt xø hµng hãa. Nh vËy, theo quy ®Þnh cña ViÖt Nam th× Tªn gäi XuÊt xø hµng hãa lµ mét trêng hîp ®Æc biÖt cña chØ dÉn ®Þa lý, c¸c yªu cÇu ®èi víi mét s¶n phÈm Tªn gäi XuÊt xø ®îc g¾n liÒn víi c¸c ®iÒu kiÖn cô thÓ sau:
Tªn ®Þa lý cña mét quèc gia, ®Þa ph¬ng Hµng ho¸ ph¶i ®îc s¶n xuÊt t¹i ®Þa ph¬ng Hµng ho¸ cã chÊt lîng vµ tÝnh chÊt ®Æc thï ChÊt lîng vµ tÝnh chÊt ®îc quyÕt ®Þnh bëi c¸c yÕu tè vÒ ®iÒu kiÖn tù nhiªn, kinh tÕ - x· héi cña ®Þa ph¬ng ®ã. 18 Trong ®iÒu kiÖn ®ã, viÖc x¸c ®Þnh x©y dùng ChØ dÉn §Þa lý hay Tªn gäi XuÊt xø lµ mét ho¹t ®éng t¬ng ®èi khã kh¨n nÕu kh«ng cã sù tham gia vµ ®¸nh gi¸ vÒ mÆt khoa häc. Mét s¶n phÈm ®îc x©y dùng Tªn gäi XuÊt xø hµng hãa th× s¶n phÈm ®ã ph¶i thùc sù cã ®îc mét sù sai kh¸c ®Æc biÖt so víi c¸c s¶n phÈm cïng lo¹i vµ ®îc s¶n xuÊt trªn mét khu vùc cã nh÷ng ®Æc trng ®Æc biÖt vÒ mÆt tù nhiªn vµ con ngêi. §©y sÏ lµ nh÷ng khã kh¨n cho c¸c doanh nghiÖp, c¸ nh©n vµ tæ chøc s¶n xuÊt, kinh doanh ®Ó x¸c ®Þnh cho m×nh mét chiÕn lîc ®óng ®¾n t¹o lªn sù thµnh c«ng trong x©y dùng vµ b¶o hé th¬ng hiÖu cña m×nh. II-2-2. X©y dùng chØ dÉn ®Þa lý, Tªn gäi XuÊt xø vµ vÊn ®Ò th¬ng hiÖuPh¸t triÓn th¬ng hiÖu cho hµng n«ng s¶n lµ mét thuËt ng÷ ®îc sö dông rÊt nhiÒu trong c¸c ®Þnh híng chiÕn lîc ph¸t triÓn cña ®Þa ph¬ng. Tuy nhiªn, ®Ó hiÓu râ thÕ nµo lµ th¬ng hiÖu vµ th¬ng hiÖu cã gi¸ trÞ nh thÕ nµo trong kinh doanh th× kh«ng ph¶i ai còng hiÓu. C¸c v¨n b¶n ph¸p luËt cña ViÖt Nam cho ®Õn nay còng cha ®a ra kh¸i niÖm vÒ th¬ng hiÖu. HiÖn nay cã nhiÒu c¸ch gi¶i thÝch kh¸c nhau vÒ th¬ng hiÖu. Cã ngêi th× hiÓu ®¬n gi¶n ®ã lµ mét nh·n hiÖu hµng hãa trªn thÞ trêng. Cã ngêi th× gi¶i thÝch ®ã lµ tªn cña mét doanh nghiÖp g¾n liÒn víi nh÷ng s¶n phÈm cô thÓ cña doanh nghiÖp ®ã... nhng cã thÓ nãi: Th¬ng hiÖu lµ mét gi¸ trÞ tæng hîp ®îc x©y dùng vµ tÝch lòy mét c¸ch cã hÖ thèng cña doanh nghiÖp nh»m t¹o nªn uy tÝn, lßng tin vµ thãi quen sö dông hµng hãa, dÞch vô cña doanh nghiÖp ®èi víi kh¸ch hµng19. §Ó hiÓu râ h¬n vÒ kh¸i niÖm nµy, HiÖp héi Marketing Hoa Kú ®· ®a ra mét kh¸i niÖm ®¬n gi¶n vÒ th¬ng hiÖu lµ: "Th¬ng hiÖu lµ mét c¸i tªn, tõ ng÷, ký hiÖu, biÓu tîng hoÆc h×nh vÏ, biÓu thiÕt kÕ... hoÆc tËp hîp c¸c yÕu tè trªn ®Ó x¸c ®Þnh vµ ph©n biÖt hµng hãa hoÆc dÞch vô cña mét ngêi b¸n hoÆc nhãm ngêi b¸n víi hµng hãa vµ dÞch vô cña c¸c ®èi thñ c¹nh tranh.20" Nh vËy, mét c¸ch hiÓu rÊt ®¬n gi¶n, th¬ng hiÖu lµ mét dÊu hiÖu g¾n liÒn víi s¶n phÈm ®Ó nhËn biÕt nã víi c¸c s¶n phÈm kh¸c cïng lo¹i.
Trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña thÞ trêng, sù thay ®æi cña th¬ng hiÖu lu«n diÔn ra nh»m t¹o dùng mét th¬ng hiÖu m¹nh h¬n vµ cã søc c¹nh tranh trªn thÞ trêng cao h¬n. TÊt c¶ c¸c c¸ nh©n, doanh nghiÖp, hiÖp héi s¶n xuÊt vµ kinh doanh s¶n phÈm ®îc b¶o hé ChØ dÉn §Þa lý vµ Tªn gäi XuÊt xø ®Òu ph¶i tu©n thñ nh÷ng quy®Þnh chung vÒ nh·n m¸c vµ logo ChØ dÉn §Þa lý hoÆc Tªn gäi XuÊt xø trªn s¶n phÈm cña m×nh. Do vËy, ChØ dÉn §Þa lý vµ Tªn gäi XuÊt xø khi ®îc c«ng nhËn vµ b¶o hé, sÏ ®îc g¾n liÒn víi nh·n m¸c cña c¸c ®èi tîng kinh doanh s¶n phÈm ®îc b¶o hé. ChÝnh tõ sù thèng nhÊt vµ chung nµy, ChØ dÉn §Þa lý vµ Tªn gäi XuÊt xø sÏ t¹o ra h×nh ¶nh nh th¬ng hiÖu tËp thÓ cña s¶n phÈm. Th¬ng hiÖu tËp thÓ nµy lµ së h÷u cña céng ®ång d©n c cã vïng ®Þa lý ®ã, kh«ng mua, kh«ng b¸n ®îc nh c¸c th¬ng hiÖu th¬ng m¹i. Tæ chøc c¸ nh©n cã quyÒn ®îc sö dông c¸c logo cña ChØ dÉn §Þa lý vµ Tªn gäi XuÊt xø chØ cã hai sù lùa chän: ®ã lµ sö dông hay kh«ng sö dông chø kh«ng cã quyÒn chuyÓn nhîng sang cho ®èi tîng kh¸c. ViÖc ph¸t triÓn vµ x©y dùng ChØ dÉn §Þa lý vµ Tªn gäi XuÊt xø kh«ng ®¬n thuÇn lµ viÖc x©y dùng vµ ph¸t triÓn cña mét doanh nghiÖp hay mét tæ chøc mµ ®ã lµ sù ph¸t triÓn ngµnh hµng, chÊt lîng s¶n phÈm vµ th¬ng hiÖu cho c¶ mét ®Þa ph¬ng vµ c¶ quèc gia. ChÝnh v× thÕ ChØ dÉn §Þa lý vµ Tªn gäi XuÊt xø mang tÝnh chÊt cña mét ho¹t ®éng tËp thÓ. Khi x©y dùng ®îc, nã kh«ng cña riªng ai vµ kh«ng thuéc quyÒn së h÷u cña tæ chøc hay c¸ nh©n nµo, mµ lµ cña c¶ céng ®ång. Tªn gäi XuÊt xø lµ mét h×nh thøc thÓ hiÖn h×nh ¶nh vÒ chÊt lîng vµ ®Æc trng cña s¶n phÈm, th«ng qua tªn ®Þa lý cña mét quèc gia, ®Þa ph¬ng vµ nã g¾n liÒn víi sù kh¸c biÖt vÒ mÆt chÊt lîng cña s¶n phÈm, ®©y lµ yÕu tè ®Ó t¹o dùng lßng tin cho ngêi tiªu dïng. Sù lùa chän chiÕn lîc ph¸t triÓn th¬ng hiÖu doanh nghiÖp, c¸c tæ chøc ngêi s¶n xuÊt dùa trªn c¬ së lµ ChØ dÉn §Þa lý hay Tªn gäi XuÊt xø lµ mét h×nh thøc b¶o tån vµ gi÷ v÷ng th¬ng hiÖu cã hiÖu qu¶ nhÊt t¹o lªn mét sù ®éc quyÒn trªn thÞ trêng víi c¸c s¶n phÈm g¾n liÒn víi tªn cña ®Þa ph¬ng, quèc gia ®ã.
II-2-1. QuyÒn së h÷u vµ sö dông ChØ dÉn §Þa lý vµ tªn gäi xuÊt xøQuyÒn së h÷u lµ mét kh¸i niÖm g¾n liÒn víi nh÷ng ®èi tîng cô thÓ trong quy ®Þnh vÒ së h÷u trÝ tuÖ. Ngêi së h÷u cã quyÒn yªu cÇu tÊt c¶ nh÷ng ngêi kh¸c kh«ng ®îc quyÒn sö dông nh÷ng ®èi tîng cña m×nh khi ®èi tîng ®ã ®· ®îc ph¸p luËt b¶o hé. §èi víi ChØ dÉn §Þa lý vµ Tªn gäi XuÊt xø th× viÖc quy ®Þnh ®èi tîng së h÷u lµ mét vÊn ®Ò cßn ®ang cã nhiÒu ý kiÕn kh¸c nhau. Cã ngêi hiÓu ®ã lµ thuéc quyÒn së h÷u cña ngêi ®Æt ®¬n ®Çu tiªn yªu cÇu cÊp v¨n b»ng b¶o hé. Cã ý kiÕn cho r»ng ®ã lµ quyÒn së h÷u cña chÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng. Nhng trªn thùc tÕ ®Þnh nghÜa vÒ Tªn gäi XuÊt xø ®· cho thÊy, ®©y lµ mét ®èi tîng kh«ng cã quyÒn së h÷u cña riªng mét tæ chøc hay c¸ nh©n nµo mµ nã thuéc vÒ tµi s¶n chung mang tÝnh céng ®ång cña tÊt c¶ nh÷ng ngêi s¶n xuÊt, kinh doanh s¶n phÈm ®ã t¹i ®Þa ph¬ng. Theo ®ã th× Tªn gäi XuÊt xø sÏ lµ mét ®èi tîng mang tÝnh chÊt së h÷u cña céng ®ång, tÊt c¶ c¸c ®èi tîng ®Òu cã quyÒn lîi vµ nghÜa vô b¶o vÖ Tªn gäi XuÊt xø ®ã. Nh÷ng tæ chøc c¸ nh©n t«n träng c¸c quy ®Þnh vÒ ChØ dÉn §Þa lý vµ Tªn gäi XuÊt xø cña mét s¶n phÈm ®îc b¶o hé vµ ®îc cÊp quyÒn sö dông th× cã quyÒn khai th¸c Tªn gäi XuÊt xø cho häat ®éng th¬ng m¹i cña m×nh. Theo quy ®Þnh th× quyÒn së h÷u cña ®èi tîng së h÷u c«ng nghiÖp sÏ lµ chñ thÓ ®øng tªn trªn v¨n b»ng b¶o hé. §èi víi Tªn gäi XuÊt xø th× "Mäi tæ chøc, c¸ nh©n ho¹t ®éng kinh doanh t¹i l·nh thæ cã ®Þa danh t¬ng øng, c¬ quan hµnh chÝnh qu¶n lý l·nh thæ cã ®Þa danh t¬ng øng víi Tªn gäi XuÊt xø hµng hãa ®Òu cã quyÒn nép ®¬n ®¨ng ký chØ dÉn ®Þa lý.21" VÊn ®Ò ®îc ®Æt ra ®ã lµ theo quy ®Þnh th× mäi tæ chøc kinh doanh vµ c¶ nh÷ng c¬ quan qu¶n lý vÒ mÆt l·nh thæ ®Òu cã quyÒn nép ®¬n, trong khi Tªn gäi XuÊt xø ph¶i g¾n liÒn víi mét s¶n phÈm cô thÓ vµ ph¶i chøng minh nguån gèc tõ s¶n xuÊt ®Õn s¶n phÈm cuèi cïng. Nhng nÕu c¸c c¬ quan qu¶n lý vÒ mÆt l·nh thæ cã quyÒn nép ®¬n th× vÊn ®Ò yªu cÇu vÒ s¶n xuÊt s¶n phÈm sÏ kh«ng ®îc gi¶i quyÕt. §©y chÝnh lµ ®iÓm yÕu cña quy ®Þnh vÒ ChØ dÉn §Þa lý vµ tªn goi xuÊt xø cña ViÖt Nam. Theo quy ®Þnh th× Tªn gäi XuÊt xø sÏ cã hai lo¹i v¨n b»ng b¶o hé ®ã lµ: quyÕt ®Þnh ®¨ng b¹ vµ giÊy chøng nhËn quyÒn sö dông Tªn gäi XuÊt xø hµng hãa. QuyÕt ®Þnh ®¨ng b¹ ®îc ®a ra khi cã mét tæ chøc, c¸ nh©n nép ®¬n yªu cÇu b¶o hé vµ ®¬n ®ã ®¸p øng ®îc nh÷ng yªu cÇu cña mét tªn gäi xuÊt xø. ViÖc cÊp giÊy chøng nhËn sö dông Tªn gäi XuÊt xø sÏ ®îc diÔn ra sau khi ®¨ng b¹ cho c¸c ®èi tîng sau: - C¸ nh©n, ph¸p nh©n hoÆc chñ thÓ kh¸c ®ang tiÕn hµnh s¶n xuÊt, kinh doanh s¶n phÈm cã tÝnh chÊt, chÊt lîng ®Æc thï t¹i níc, ®Þa ph¬ng cã tªn ®Þa lý ®¸p øng c¸c quy ®Þnh vÒ Tªn gäi XuÊt xø ®Òu cã quyÒn nép ®¬n yªu cÇu cÊp giÊy chøng nhËn sö dông Tªn gäi XuÊt xø hµng hãa cho s¶n phÈm cña m×nh. - C¸ nh©n, ph¸p nh©n níc ngoµi ®ang lµ chñ v¨n b»ng b¶o hé Tªn gäi XuÊt xø hµng hãa do níc ngoµi cÊp cã quyÒn nép ®¬n yªu cÇu cÊp giÊy chøng nhËn quyÒn sö dông Tªn gäi XuÊt xø hµng hãa ®ã ®Ó sö dông cho c¸c s¶n phÈm cña m×nh trªn thÞ trêng ViÖt Nam. Nh vËy, tÊt c¶ nh÷ng c¸ nh©n, ph¸p nh©n vµ chñ thÓ s¶n xuÊt, kinh doanh s¶n phÈm mang Tªn gäi XuÊt xø ®Òu cã quyÒn ®îc cÊp giÊy chøng nhËn sö dông Tªn gäi XuÊt xø hµng hãa, nhng l¹i kh«ng quy ®Þnh lµ khi s¶n phÈm ®¨ng b¹ th× mét chñ thÓ muèn ®îc cÊp giÊy chøng nhËn sö dông th× cÇn ph¶i lµm nh÷ng thñ tôc g×. Trong tªn gäi xuÊt xø, viÖc chøng minh nguån gèc cña s¶n phÈm sÏ lµ mét yªu cÇu b¾t buéc. C¸c s¶n phÈm Tªn gäi XuÊt xø ®Òu g¾n liÒn víi ®iÒu kiÖn tù nhiªn cña ®Þa ph¬ng. Nh vËy, viÖc qu¶n lý vÒ Tªn gäi XuÊt xø cã ®îc g¾n víi quyÒn qu¶n lý vÒ mÆt ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt hay kh«ng? Néi dung nµy cha ®îc ®Ò cËp ®Õn trong c¸c quy ®Þnh cña ViÖt Nam. QuyÒn së h÷u, quyÒn qu¶n lý vµ quyÒn sö dông vÉn cßn lµ mét trong nh÷ng vÊn ®Ò g©y khã kh¨n cho c¸c c¬ quan qu¶n lý vÒ së h÷u trÝ tuÖ, c¬ quan qu¶n lý nhµ níc t¹i ®Þa ph¬ng vµ c¸c tæ chøc, c¸ nh©n mong muèn sö dông tªn gäi xuÊt xø. 22 S¬ ®å 3: QuyÒn së h÷u, quyÒn qu¶n lý vµ quyÒn sö dông TGXX ë ViÖt Nam23
Mét vÊn ®Ò n÷a còng trë thµnh vÊn ®Ò khã kh¨n cho c¸c tæ chøc muèn ®¨ng ký sö dông Tªn gäi XuÊt xø hµng hãa ®ã lµ sù g¾n liÒn gi÷a viÖc sö dông Tªn gäi XuÊt xø víi ho¹t ®éng s¶n xuÊt. §iÒu nµy cã nghÜa lµ nh÷ng ®èi tîng cã quyÒn sö dông ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt nh: ®Êt ®ai, vïng biÓn... vµ thùc tÕ ®ang s¶n xuÊt trªn ®iÒu kiÖn ®ã th× míi ®îc ®¨ng ký sö dông tªn gäi xuÊt xø. Râ rµng, nÕu nh theo quy ®Þnh hiÖn nay, th× quyÒn ®¨ng ký xin b¶o hé Tªn gäi XuÊt xø vµ quyÒn sö dông Tªn gäi XuÊt xø ®îc ¸p dông víi nh÷ng ®èi tîng kh«ng hoµn toµn nh nhau. VÝ dô nh nh÷ng ®èi tîng chØ cã ho¹t ®éng kinh doanh hoÆc chØ cã chøc n¨ng qu¶n lý l·nh thæ còng ®îc phÐp ®¨ng ký b¶o hé nhng sÏ kh«ng ®îc phÐp sö dông tªn gäi xuÊt xø. II-2-2. Quy ®Þnh vÒ hå s¬ xin b¶o hé s¶n phÈm tªn gäi xuÊt xø§Ó cã ®îc quyÒn sö dông Tªn gäi XuÊt xø th× c¸c ®èi tîng sö dông ph¶i nép hå s¬ xin ®¨ng ký b¶o hé lªn Côc Së h÷u TrÝ tuÖ. Theo quy ®Þnh cña c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt cña ViÖt Nam th× mét hå s¬ xin ®îc b¶o hé Tªn gäi XuÊt xø cho c¸c s¶n phÈm cña ViÖt Nam bao gåm24: - Tê khai yªu cÇu cÊp giÊy chøng nhËn sö dông Tªn gäi XuÊt xø hµng hãa. - B¶n sao tµi liÖu x¸c nhËn quyÒn kinh doanh hîp ph¸p (giÊy ®¨ng ký kinh doanh, giÊy chøng nhËn ®¨ng ký kinh doanh...). - B¶n thuyÕt minh vÒ ®Æc thï chÊt lîng s¶n phÈm mang Tªn gäi XuÊt xø hµng hãa, trong ®ã cã x¸c nhËn cña c¬ quan nhµ níc cã thÈm quyÒn (lµ c¬ quan qu¶n lý chÊt lîng hµng hãa cña trung ¬ng hoÆc ®Þa ph¬ng n¬i cã Tªn gäi XuÊt xø hµng hãa). - X¸c nhËn cña c¬ quan cã thÈm quyÒn r»ng s¶n phÈm do ngêi nép ®¬n s¶n xuÊt kinh doanh th¬ng m¹i cã tÝnh chÊt, chÊt lîng ®Æc thï vµ ®îc s¶n xuÊt t¹i vïng l·nh thæ t¬ng øng víi Tªn gäi XuÊt xø hµng hãa ®ã. - B¶n ®å m« t¶ ph¹m vi l·nh thæ t¬ng øng víi Tªn gäi XuÊt xø hµng hãa, trong ®ã cã chØ dÉn ®Þa ®iÓm s¶n xuÊt, kinh doanh cña ngêi nép ®¬n. - GiÊy ñy quyÒn (nÕu cÇn) - Chøng tõ nép lÖ phÝ nép ®¬n Theo quy ®Þnh nµy th× ®Ó cã ®îc mét hå s¬ xin ®¨ng ký b¶o hé Tªn gäi XuÊt xø th× vai trß cña c¸c ®¬n vÞ nh sau: - C¬ quan nhµ níc cã thÈm quyÒn25 trong viÖc chøng nhËn chÊt lîng ®Æc thï cña s¶n phÈm vµ x¸c nhËn chñ thÓ ®øng tªn ®¨ng ký cã s¶n xuÊt s¶n phÈm mang nh÷ng ®Æc ®iÓm ®· m« t¶ trong hå s¬ vµ ®óng lµ s¶n xuÊt t¹i ®Þa ph¬ng. Nh vËy, nh÷ng néi dung nµy sÏ ph¶i ®îc chøng minh trªn thùc tÕ cã diÔn ra ®óng nh vËy hay kh«ng? - C¸c c¬ quan qu¶n lý l·nh thæ mµ ®Æc biÖt lµ UBND tØnh kh«ng ®îc quy ®Þnh râ vÒ tr¸ch nhiÖm vµ quyÒn h¹n trong viÖc x¸c ®Þnh vµ x¸c nhËn hå s¬ xin b¶o hé. - Chñ thÓ ®øng tªn xin b¶o hé ph¶i cã giÊy phÐp kinh doanh hîp ph¸p, trªn thùc tÕ ®èi víi c¸c s¶n phÈm n«ng nghiÖp th× viÖc s¶n xuÊt cña c¸c hé gia ®×nh lµ nhá lÎ vµ c¸c s¶n phÈm cã thÓ trùc tiÕp ®Õn tay ngêi tiªu dïng mµ kh«ng qua chÕ biÕn nh: hoa qu¶... Nh vËy, c¸c hé gia ®×nh s¶n xuÊt nhá cã ®îc nép hå s¬ xin b¶o hé cho s¶n phÈm cña m×nh hay kh«ng? Vµ c¸c tæ chøc héi nghÒ nghiÖp kh«ng cã giÊy phÐp kinh doanh cã c¸c ho¹t ®éng tËp thÓ chung vÒ s¶n xuÊt, chÕ biÕn vµ c¶ th¬ng m¹i cã tr¸ch nhiÖm b¶o vÖ quyÒn lîi cho nh÷ng ngêi s¶n xuÊt th× cã quyÒn ®øng tªn ®¨ng ký xin b¶o hé hay kh«ng? Nh÷ng néi dung nµy cha cã trong quy ®Þnh hiÖn hµnh vµ c¸c quy®Þnh nµy cho thÊy vai trß cña c¸c tæ chøc d©n sù nhu hiÖp héi, nghiÖp ®oµn cha ®îc coi träng. Trong khi c¸c tæ chøc nµy l¹i ®ãng vai trß quyÕt ®Þnh trong thµnh c«ng ChØ dÉn §Þa lý vµ Tªn gäi XuÊt xø ë c¸c níc. - Trong c¸c quy®Þnh vÒ ranh giíi l·nh thæ vïng ®îc b¶o hé ChØ dÉn §Þa lý vµ tªn gäi xuÊt xø, kh«ng quy ®Þnh râ rµng trong thuyÕt minh ®ã lµ b¶n ®å m« t¶ l·nh thæ cña ®Þa ph¬ng ®îc mang Tªn gäi XuÊt xø hay b¶n ®å m« t¶ vïng s¶n xuÊt, vïng nguyªn liÖu cho s¶n xuÊt... vµ nÕu m« t¶ ph¹m vi s¶n xuÊt th× ph¶i m« t¶ theo nguyªn t¾c nµo vµ cã qua héi ®ång thÈm ®Þnh hay sù x¸c nhËn cña c¬ quan chuyªn m«n hay qu¶n lý nhµ níc hay kh«ng? - C¸c quy®Þnh ChØ dÉn §Þa lý vµ Tªn gäi XuÊt xø cha cã v¨n b¶n vÒ viÖc x¸c ®Þnh nguån gèc cña s¶n phÈm nh: ®îc s¶n xuÊt nh thÕ nµo, kiÓm so¸t ra sao ®Ó chøng minh cho ngêi tiªu dïng lµ s¶n phÈm ®ã ®óng lµ ®îc s¶n xuÊt t¹i vïng ®Þa lý ®îc b¶o hé. Trong ®iÒu kiÖn nh vËy, viÖc c¸c s¶n phÈm dï ®· ®îc ®¨ng b¹ nhng cha ®îc b¶o hé còng b¾t nguån tõ viÖc thiÕu nh÷ng quy ®Þnh cña nhµ níc ®Ó cã thÓ kiÓm so¸t ®îc s¶n phÈm b¶o hé. MÆc dï theo quy ®Þnh khi mét s¶n phÈm ®îc ®¨ng b¹ th× nã ph¶i ®¸p øng ®Çy ®ñ c¸c yªu cÇu vÒ mÆt hå s¬, ®iÒu ®ã còng cã nghÜa lµ ®èi tîng ®Æt ®¬n ®Çu tiªn sÏ ®îc cÊp quyÒn sö dông. Tuy nhiªn, trªn thùc tÕ th× ®· h¬n 4 n¨m kÓ tõ khi ®îc ®¨ng b¹ vµ b¶o hé chÌ Shan TuyÕt Méc Ch©u vµ níc m¾m Phó Quèc, vÉn cha cã ®èi tîng nµo ®îc cÊp giÊy chøng nhËn sö dông. Nguyªn nh©n chÝnh lµ do cha cã c¸c quy®Þnh vÒ kiÓm so¸t chÊt lîng. HiÖn nay cha ®èi tîng nµo ®¸p øng ®îc quy tr×nh kiÓm so¸t chÊt lîng s¶n phÈm trong quy ®Þnh x©y dùng Tªn gäi XuÊt xø theo c¸c tiªu chuÈn cña Ph¸p vµ ch©u ¢u. 26
HiÖn nay, theo quy ®Þnh th× viÖc tiÕn hµnh ®¨ng b¹ vµ b¶o hé Tªn gäi XuÊt xø ®îc tiÕn hµnh qua 6 bíc c¬ b¶n sau: - Nép ®¬n: Chñ thÓ ®øng tªn xin ®¨ng ký b¶o hé sÏ ph¶i nép hå s¬ theo quy ®Þnh t¹i Côc Së h÷u TrÝ tuÖ hoÆc c¸c ®iÓm tiÕp nhËn ®¬n do Côc thiÕt lËp. - TiÕp nhËn ®¬n: Khi ®¬n ®îc nép th× Côc Së h÷u TrÝ tuÖ tiÕn hµnh kiÓm tra néi dung hå s¬ theo c¸c thñ tôc giÊy tê ®· ®îc quy ®Þnh, nÕu hå s¬ ®Çy ®ñ c¸c néi dung th× sÏ ®îc tiÕp nhËn. - Xö lý hå s¬ ®· tiÕp nhËn: Sau khi ®¬n ®· ®îc tiÕp nhËn, mét bé hå s¬ sÏ ®îc t¸ch ra ®Ó lu gi÷ t×nh tr¹ng ban ®Çu cña ®¬n, c¸c tµi liÖu cßn l¹i ®îc gép thµnh mét bé tµi liÖu ®Ó phôc vô cho ho¹t ®éng xÐt nghiÖm tiÕp theo. - XÐt nghiÖm h×nh thøc: Sau khi ®¬n ®îc tiÕp nhËn sÏ chuyÓn sang bíc xÐt nghiÖm vÒ h×nh thøc. C¸c néi dung ®îc xÐt nghiÖm bao gåm: ng«n ng÷, th«ng tin yªu cÇu b¾t buéc trong tê khai, th«ng tin vÒ chñ thÓ nép ®¬n, ®èi tîng nép ®¬n vµ ®èi tîng xin b¶o hé... NÕu nh÷ng th«ng tin trong hå s¬ cßn thiÕu hoÆc cha hîp lÖ th× Côc Së h÷u TrÝ tuÖ sÏ th«ng b¸o cho ngêi nép ®¬n trong vßng hai th¸ng. Chñ thÓ nép ®¬n cã quyÒn söa vµ bæ sung th«ng tin trong ®¬n nhng kh«ng ®îc më réng vÒ ph¹m vi vµ b¶n chÊt cña ®èi tîng xin b¶o hé. - C«ng bè ®¬n hîp lÖ: Sau khi ®¬n ®îc xÐt nghiÖm néi dung vµ ®îc bæ sung th«ng tin ®Çy ®ñ theo yªu cÇu hiÖn hµnh th× ®¬n ®îc c«ng bè lµ hîp lÖ. - XÐt nghiÖm vÒ néi dung: Môc ®Ých cña xÐt nghiÖm néi dung lµ ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng ®îc b¶o hé cña ®èi tîng ®îc m« t¶ vµ x¸c ®Þnh ph¹m vi (khèi lîng) b¶o hé t¬ng øng. Song song víi viÖc x¸c ®Þnh tÝnh x¸c thùc cña nh÷ng m« t¶ trªn thùc tÕ, trong qu¸ tr×nh xÐt nghiÖm néi dung Côc Së h÷u TrÝ tuÖ cã quyÒn trng cÇu ý kiÕn c¸c c¬ quan chuyªn m«n, c¸c chuyªn gia thuéc c¸c lÜnh vùc liªn quan. C¸c c¬ quan, chuyªn gia ®îc trng cÇu ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm víi ý kiÕn cña m×nh. Sau khi hå s¬ ®îc tiÕn hµnh xÐt nghiÖm xong vÒ mÆt néi dung th× Côc Së h÷u TrÝ tuÖ ra quyÕt ®Þnh ®¨ng b¹ s¶n phÈm, trong quyÕt ®Þnh ®¨ng b¹ c¸c néi dung th«ng tin cÇn ph¶i cã ®ã lµ: - Tªn vµ ®Þa chØ ngêi yªu cÇu b¶o hé Tªn gäi XuÊt xø hµng hãa - Sè ®¬n yªu cÇu cÊp v¨n b»ng b¶o hé - Ngµy nép ®¬n - Tªn tæ chøc dÞch vô ®¹i diÖn së h÷u c«ng nghiÖp - Tªn gäi XuÊt xø hµng hãa - Ph¹m vi l·nh thæ t¬ng øng - Danh môc s¶n phÈm mang Tªn gäi XuÊt xø hµng hãa - Tãm t¾t ®Æc trng chÊt lîng s¶n phÈm
- Sè ®¨ng b¹ Tªn gäi XuÊt xø hµng hãa ®ã Khi mét s¶n phÈm ®îc ®¨ng b¹ Tªn gäi XuÊt xø hµng hãa th× s¶n phÈm ®ã sÏ ®îc b¶o hé v« thêi h¹n tÝnh tõ ngµy Côc Së h÷u TrÝ tuÖ ra quyÕt ®Þnh ®¨ng b¹. Qu¸ tr×nh ®¨ng b¹ s¶n phÈm hoµn thµnh th× c¸c chñ thÓ xin b¶o hé sÏ ®îc tiÕn hµnh cÊp giÊy chøng nhËn quyÒn sö dông tªn gäi xuÊt xø, nh÷ng ®èi tîng nµy ph¶i n»m trong danh s¸ch c¸c tæ chøc, c¸ nh©n cã quyÒn sö dông Tªn gäi XuÊt xø ®îc ghi trong quyÕt ®Þnh ®¨ng b¹. MÆc dï quy ®Þnh r»ng khi mét s¶n phÈm cã quyÕt ®Þnh ®¨ng b¹ th× s¶n phÈm ®ã sÏ ®îc b¶o hé v« thêi h¹n, nhng trong trêng hîp c¸c yÕu tè ®Þa lý quyÕt ®Þnh ®Õn tÝnh chÊt ®Æc thï cña s¶n phÈm thay ®æi lµm cho yÕu tè ®ã mÊt ®i tÝnh ®Æc thï th× c¸c giÊy chøng nhËn sö dông vµ quyÕt ®Þnh ®¨ng b¹ sÏ bÞ ®×nh chØ hiÖu lùc cïng mét ngµy. Ngoµi ra trong qu¸ tr×nh sö dông tªn gäi xuÊt xø, c¸c ®èi tîng sÏ bÞ chÊm døt quyÒn sö dông nÕu:
Chñ thÓ kh«ng sö dông Tªn gäi XuÊt xø trong 05 n¨m liÒn, hoÆc chñ thÓ ®øng tªn sö dông kh«ng cßn tån t¹i hoÆc kh«ng ho¹t ®éng mµ kh«ng cã ngêi thõa kÕ hîp ph¸p. Kh«ng ®¶m b¶o chÊt lîng, tÝnh chÊt ®Æc thï cña s¶n phÈm ®· ®¨ng ký. Kh«ng thùc hiÖn c¸c yªu cÇu vµ t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c¸c c¬ quan nhµ níc cã thÈm quyÒn kiÓm tra chÊt lîng hµng hãa vµ tæ chøc thùc hiÖn viÖc gi¸m ®Þnh chÊt lîng ®Æc thï cña s¶n phÈm khi cÇn thiÕt. Qu¸ tr×nh ®¨ng b¹ vµ b¶o hé Tªn gäi XuÊt xø theo quy ®Þnh cña ViÖt Nam ®îc quy ®Þnh theo c¸c bíc rÊt cô thÓ, tuy nhiªn nh÷ng quy ®Þnh ®ã míi chØ dõng l¹i ë c¸c yªu cÇu vÒ mÆt chØ tiªu. Cßn nh÷ng néi dung cô thÓ th× cha ®îc quy ®Þnh nh: nh÷ng néi dung g× cÇn ph¶i xÐt nghiÖm vµ ph¶i trng cÇu ý kiÕn cña chuyªn gia vµ c¸c tæ chøc, viÖc xÐt nghiÖm cÇn dùa trªn c¸c yÕu tè khoa häc nh thÕ nµo, viÖc kiÓm tra vµ gi¸m ®Þnh chÊt lîng ra sao, ai lµ ngêi thùc hiÖn... II-2-4. Nh÷ng vÊn ®Ò ®îc ®Æt ra vÒ mÆt thÓ chÕ vµ chÝnh s¸chT¹i cuéc héi th¶o quèc tÕ vÒ chØ dÉn vµ Tªn gäi XuÊt xø ®Þa lý n¨m 2005 diÔn ra t¹i Paris27 - Céng hßa Ph¸p, mét trong nh÷ng chñ ®Ò ®îc th¶o luËn vµ trao ®æi ®ã lµ nh÷ng thµnh c«ng trong nghiªn cøu ®· gãp phÇn thóc ®Èy sù ph¸t triÓn vÒ mÆt thÓ chÕ chÝnh s¸ch cña nhµ níc vÒ mÆt chØ dÉn vµ Tªn gäi XuÊt xø ®Þa lý. VÊn ®Ò ®îc ®Æt ra ®ã lµ cÇn ph¶i lµm râ vai trß gi÷a ho¹t ®éng nghiªn cøu vµ ph¸t triÓn, sù ph¸t triÓn chØ dÉn vµ Tªn gäi XuÊt xø sÏ diÔn ra dùa trªn kÕt qu¶ ®· ®îc chøng minh vÒ mÆt khoa häc. Qu¸ tr×nh x©y dùng ChØ dÉn §Þa lý vµ Tªn gäi XuÊt xø cÇn cã c¸c nghiªn cøu khoa häc vÒ thÓ chÕ, qu¶n lý vµ thÞ trêng còng nh c¸c bíc triÓn khai cho tõng lo¹i s¶n phÈm. Thµnh tùu trong ph¸t triÓn Tªn gäi XuÊt xø cña Ph¸p vµ c¸c níc ch©u ¢u nh: Italia, Thôy Sü, T©y Ban Nha... ®ã lµ kÕt qu¶ khoa häc ®· trë thµnh c¬ së ®Ó tiÕn hµnh x©y dùng vµ cñng cè hÖ thèng thÓ chÕ chÝnh s¸ch vÒ mÆt qu¶n lý nhµ níc. Trong khi ®ã, qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña ViÖt Nam vÒ chØ dÉn vµ Tªn gäi XuÊt xø trong 5 n¨m qua ®· gÆp ph¶i nh÷ng vÊn ®Ò khã kh¨n vÒ mÆt thÓ chÕ vµ chÝnh s¸ch cña nhµ níc cô thÓ lµ: - Quan ®iÓm vÒ chØ dÉn vµ Tªn gäi XuÊt xø cha thùc sù cã sù kÕt nèi. Trªn thùc tÕ th× Tªn gäi XuÊt xø chØ lµ mét trêng hîp ®Æc biÖt cña chØ dÉn ®Þa lý. Tuy nhiªn hÇu hÕt c¸c quy ®Þnh cña ViÖt Nam nh: Bé LuËt D©n sù, NghÞ ®Þnh 63/CP, Th«ng t 3055/TT-SHCN ®Òu chØ ®Ò cËp ®Õn tªn gäi xuÊt xø, trong khi ®ã th× ChØ dÉn §Þa lý l¹i kh«ng ®îc nh¾c ®Õn trong Bé LuËt D©n sù - mét quy ®Þnh ®Çu tiªn vµ lµ nÒn t¶ng cho c¸c quy ®Þnh sau mµ chØ ®îc ®Ò cËp ®Õn trong NghÞ ®Þnh 54/2000/N§-CP. §iÒu ®ã dÉn ®Õn t×nh tr¹ng lµ hÇu hÕt c¸c s¶n phÈm cña c¸c ®Þa ph¬ng ®Òu ®îc ®Þnh híng x©y dùng Tªn gäi XuÊt xø cßn ChØ dÉn §Þa lý chØ ®îc hiÓu ®¬n gi¶n lµ viÖc ph¸t triÓn nh·n hiÖu, nã kh«ng cã tÝnh chÊt b¶o tån vµ ph¸t triÓn ho¹t ®éng s¶n xuÊt, mang l¹i lîi Ých cho ®Þa ph¬ng. Tríc khi LuËt Së h÷u TrÝ tuÖ ra ®êi, ngay c¶ c¸c bé chñ qu¶n còng kh«ng cã ®Þnh híng hç trî cho sù ph¸t triÓn vÒ ChØ dÉn §Þa lý 28. - ThÓ chÕ vµ chÝnh s¸ch ®îc x©y dùng Ýt dùa trªn kÕt qu¶ nghiªn cøu vÒ mÆt khoa häc. Ho¹t ®éng ph¸t triÓn diÔn ra tríc ho¹t ®éng nghiªn cøu do ®ã trong qu¸ tr×nh x©y dùng tªn gäi xuÊt xø, nh÷ng khã kh¨n gÆp ph¶i kh«ng ®îc gi¶i quyÕt vµ nh÷ng néi dung triÓn khai khã ¸p dông ®îc trong thùc tÕ. - Nh÷ng néi dung quy ®Þnh cßn nhiÒu bÊt cËp, c¸c quy ®Þnh cha cô thÓ, cha thÓ hiÖn vai trß vµ tr¸ch nhiÖm cña Nhµ níc (th«ng qua c¸c c¬ quan qu¶n lý chuyªn ngµnh), c¸c ®Þa ph¬ng trong viÖc qu¶n lý l·nh thæ vµ qu¶n lý hµnh chÝnh, t¸ch rêi gi÷a quyÒn sö dông vµ quyÒn së h÷u, quyÒn qu¶n lý, c¸c thñ tôc tiÕn hµnh b¶o hé vµ xö lý vi ph¹m vµ vai trß cña t vÊn khoa häc trong sù ph¸t triÓn tªn gäi xuÊt xø. - LuËt Së h÷u TrÝ tuÖ n¨m 2005 ®· cã nh÷ng thay ®æi so víi nh÷ng quy ®Þnh cò, tuy nhiªn mét vÊn ®Ò ®îc ®Æt ra ®ã lµ nh÷ng quy ®Þnh vÒ TGXX kh«ng ®îc ®Ò cËp ®Õn trong luËt, trong khi ®ã nh÷ng néi dung yªu cÇu vÒ ®¬n, c¸c yÕu tè ®îc b¶o hé ®èi víi ChØ dÉn §Þa lý l¹i cã sù t¬ng ®ång víi quy ®Þnh vÒ TGXX tríc khi luËt ra ®êi29, vµ so víi quy chÕ cña Ch©u ¢u. Tõ ®ã cã thÓ thÊy r»ng quy ®Þnh vÒ ChØ dÉn §Þa lý híng theo TGXX nhiÒu h¬n, qua ®ã chóng ta cÇn ph¶i cã nh÷ng cô thÓ hãa ®Ó ®a nh÷ng quy ®Þnh nµy vµo trong thùc tÕ ®îc thuËn lîi h¬n. II-3. ThÓ chÕ, chÝnh s¸ch vµ quan ®iÓm cña ®Þa ph¬ngII-3-1. Vai trß cña ®Þa ph¬ng trong ho¹t ®éng së h÷u c«ng nghiÖpC¬ quan qu¶n lý vÒ së h÷u c«ng nghiÖp t¹i ®Þa ph¬ng ®ãng vai trß rÊt quan träng trong viÖc qu¶n lý, hç trî vµ thóc ®Èy sù ph¸t triÓn th¬ng hiÖu cho c¸c ®¬n vÞ, tæ chøc vµ c¸ nh©n trªn ®Þa bµn qu¶n lý. Lµ mét ®¬n vÞ trùc thuéc sù qu¶n lý cña Së Khoa häc vµ C«ng nghÖ, bé phËn së h÷u c«ng nghiÖp t¹i c¸c ®Þa ph¬ng cã c¸c vai trß chÝnh nh sau: - Híng dÉn c¸c ®¬n vÞ, c¸c t¸c nh©n thñ tôc ®¨ng ký b¶o hé c¸c ®èi tîng së h÷u c«ng nghiÖp nh: nh·n hiÖu hµng hãa, kiÓu d¸ng c«ng nghiÖp, s¸ng chÕ vµ gi¶i ph¸p h÷u Ých, Tªn gäi XuÊt xø hµng hãa... - Tuyªn truyÒn vµ phæ biÕn kiÕn thøc vÒ c¸c v¨n b¶n míi cã liªn quan - KiÓm tra, xö lý c¸c vi ph¹m vÒ quyÒn së h÷u trÝ tuÖ - Gi¶i quyÕt tranh chÊp, khiÕu n¹i vÒ së h÷u trÝ tuÖ - Nghiªn cøu vµ ®Ò xuÊt c¸c chñ tr¬ng, biÖn ph¸p hç trî doanh nghiÖp b¶o vÖ, ph¸t triÓn th¬ng hiÖu vµ c¸c ®èi tîng së h÷u trÝ tuÖ Vai trß ®Çu tiªn vµ quan träng cña ®Þa ph¬ng ®ã lµ sù phæ biÕn vµ hç trî c¸c ®¬n vÞ thùc hiÖn c¸c quy ®Þnh cña ph¸p luËt vÒ së h÷u c«ng nghiÖp. Trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay th× chøc n¨ng nµy míi chØ ®îc thùc hiÖn chñ yÕu trªn nh÷ng ®èi tîng lµ ®¬n vÞ kinh doanh, viÖc hç trî chñ yÕu lµ c¸c ho¹t ®éng ®¨ng ký nh·n hiÖu, s¸ng chÕ vµ gi¶i ph¸p h÷u Ých... mµ c¸c ho¹t ®éng hç trî vÒ Tªn gäi XuÊt xø vµ ChØ dÉn §Þa lý cßn rÊt h¹n chÕ. Chøc n¨ng kiÓm tra xö lý vµ gi¶i quyÕt tranh chÊp vÒ së h÷u c«ng nghiÖp còng cha ®Ò cËp ®Õn ChØ dÉn §Þa lý vµ tªn gäi xuÊt xø. Trong qu¸ tr×nh x©y dùng Tªn gäi XuÊt xø chÌ Shan TuyÕt Méc Ch©u vµ níc m¾m Phó Quèc, cßn cã sù tham gia cña c¸c c¬ quan qu¶n lý chuyªn ngµnh lµ Së N«ng nghiÖp vµ PTNT vµ Së Thñy s¶n ë néi dung kü thuËt vµ tæ chøc s¶n xuÊt. Trong qu¸ tr×nh trao ®æi víi c¸c së Khoa häc vµ C«ng nghÖ c¸c tØnh Kiªn Giang, Tp. Hå ChÝ Minh vµ S¬n La, c¸c së ®Òu hiÓu r»ng viÖc x©y dùng mét Tªn gäi XuÊt xø lµ rÊt khã kh¨n, vµ thùc sù hä rÊt cÇn sù hç trî vÒ mÆt néi dung vµ ph¬ng ph¸p triÓn khai.
MÆc dï nhµ níc vµ c¸c ®Þa ph¬ng ®Çu t rÊt nhiÒu c«ng søc cho sù ph¸t triÓn cña s¶n phÈm mang ChØ dÉn §Þa lý nhng ®Õn nay cha cã mét ®Þa ph¬ng nµo trong c¶ níc cã ®îc s¶n phÈm ®îc b¶o hé díi tªn gäi chØ dÉn ®Þa lý. Nh÷ng khã kh¨n mµ c¸c ®Þa ph¬ng gÆp ph¶i kh«ng chØ cã nh÷ng vÊn ®Ò vÒ khung ph¸p lý cña nhµ níc mµ cßn ë ngay ho¹t ®éng vµ hç trî cña c¸c c¬ quan qu¶n lý nhµ níc vµ c¬ quan chuyªn m«n cña ®Þa ph¬ng. ThiÕu sù tham gia vµo qu¸ tr×nh nµy cña c¸c tæ chøc d©n sù cña ngêi s¶n xuÊt, chÕ biÕn, th¬ng m¹i . Quy tr×nh triÓn khai hç trî kh«ng thèng nhÊt, nhiÒu n¬i ®· lµm kh«ng ®óng víi c¸c quy ®Þnh vµ b¶n chÊt cña ChØ dÉn §Þa lý vµ Tªn gäi XuÊt xø nh: - Giao tr¸ch nhiÖm x©y dùng ChØ dÉn §Þa lý vµ Tªn gäi XuÊt xø cho c¸c ®¬n vÞ kinh doanh: §©y lµ h×nh thøc phæ biÕn cña c¸c ®Þa ph¬ng, viÖc x©y dùng ChØ dÉn §Þa lý vµ Tªn gäi XuÊt xø thêng tèn kÐm vµ l©u dµi, do vËy c¸c c«ng ty còng kh«ng ®Çu t c«ng søc vµ kh«ng ®ñ nh©n lùc ®Ó triÓn khai. MÆt kh¸c, lîi Ých cña ChØ dÉn §Þa lý vµ Tªn gäi XuÊt xø lµ ®Ó cho céng ®ång, trong khi c¸c c«ng ty cã lîi Ých kinh doanh riªng cña hä. Do vËy khi giao cho c¸c c«ng ty, néi dung triÓn khai ChØ dÉn §Þa lý vµ Tªn gäi XuÊt xø thêng bÞ mÐo mã vµ phôc vô cho c¸c c«ng ty h¬n lµ céng ®ång. - Do c¸c tæ chøc n«ng d©n, hé chÕ biÕn cßn yÕu vµ nhiÒu n¬i kh«ng cã, do vËy vai trß cña ngêi s¶n xuÊt, n«ng d©n rÊt mê nh¹t. Qu¸ tr×nh x©y dùng vµ ph¸t triÓn ChØ dÉn §Þa lý vµ Tªn gäi XuÊt xø t¹i c¸c ®Þa ph¬ng thêng kh«ng cã sù tham gia cña c¸c ®¹i diÖn n«ng d©n trong khi ®ã hä l¹i së h÷u vµ quyÕt ®Þnh hÖ thèng s¶n xuÊt, do vËy lîi Ých cña hä Ýt ®îc chó ý. HÇu hÕt c¸c s¶n phÈm ®ang ®îc x©y dùng ChØ dÉn §Þa lý vµ Tªn gäi XuÊt xø hiÖn nay nh chÌ Shan, cam Vinh..., cha cã s¶n phÈm nµo thùc sù xuÊt ph¸t tõ nh÷ng tæ chøc cña ngêi s¶n xuÊt. NÕu cã c¸c hiÖp héi cña ngêi s¶n xuÊt, th× hiÖp héi ®Òu bÞ hµnh chÝnh hãa vµ bÞ t¸c ®éng vµ chØ ®¹o cña c¸c c¬ quan qu¶n lý hµnh chÝnh nh: nh·n Lång Hng Yªn, níc m¾m Phó Quèc... - TiÕn hµnh ®¨ng ký nh·n hiÖu hµng hãa: PhÇn lín c¸c s¶n phÈm ®ang x©y dùng ChØ dÉn §Þa lý vµ Tªn gäi XuÊt xø ®Òu ®· ®¨ng kÝ nh·n liÖu hµng hãa tËp thÓ. §iÒu nµy nÕu kh«ng qu¶n lý tèt, sÏ g©y khã kh¨n cho qu¸ tr×nh thùc hiÖn x©y dùng vµ khai th¸c ChØ dÉn §Þa lý vµ Tªn gäi XuÊt xø sau nµy. §Ó cã thÓ thóc ®Èy qu¸ tr×nh x©y dùng vµ ph¸t triÓn ChØ dÉn §Þa lý vµ Tªn gäi XuÊt xø th× viÖc x©y dùng c¸c quy tr×nh triÓn khai cô thÓ cho tõng néi dung lµ hÕt søc cÇn thiÕt. MÆt kh¸c còng cÇn x©y dùng c¸c tµi liÖu híng dÉn cho c¸c c¬ quan t vÊn, hç trî trong triÓn khai ph¸t triÓn ChØ dÉn §Þa lý vµ tªn gäi xuÊt xø. Каталог: images -> 2007 2007 -> Hồ sơ ngành hàng rau quả 2007 -> Căn cứ Pháp lệnh Cán bộ, công chức ngày 26 tháng 02 năm 1998 2007 -> Viện Chính sách và Chiến lược Phát triển Nông nghiệp Nông thôn Trung tâm Tư vấn Chính sách Nông nghiệp 2007 -> QuyếT ĐỊnh số 46/2007/QĐ-bnn, ngày 28 tháng 5 năm 2007 Ban hành Quy định về việc xác định rừng trồng, rừng khoanh nuôi thành rừng 2007 -> Trung tâm phát triển nông thôN 2007 -> Viện Chính sách và Chiến lược Phát triển Nông nghiệp Nông thôn Trung tâm Tư vấn Chính sách Nông nghiệp 2007 -> §å hép rau qu¶ Ph¬ng ph¸p x¸c ®Þnh hµm lîng vitamin c (axit ascobic) tcvn 4715 89 2007 -> Tiªu chuÈn ViÖt nam §å hép rau qu¶ Ph¬ng ph¸p thö tcvn 4712-89 2007 -> Iso 9000: 2000 Thuật ngữ và định nghĩa hệ thống quản lý chất lượng Thuật ngữ liên quan đến chất lượng tải về 4.68 Mb. Chia sẻ với bạn bè của bạn:
|