Lêi nãi ®Çu


BiÓu ®å 1: Sè l­îng chØ dÉn vµ Tªn gäi XuÊt xø ®­îc b¶o hé t¹i ch©u ¢u



tải về 4.68 Mb.
trang3/16
Chuyển đổi dữ liệu26.11.2017
Kích4.68 Mb.
#34584
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   16

BiÓu ®å 1: Sè l­îng chØ dÉn vµ Tªn gäi XuÊt xø ®­îc b¶o hé t¹i ch©u ¢u


Nguån: Commission europÐenne, collectÐ par B. Sylvander (INRA), E. Thevenod-Mottet (SRVA), A. Smith, B. Jullien (Sciences Po Bordeaux)

ViÖc sö dông hai h×nh thøc ChØ dÉn §Þa lý vµ Tªn gäi XuÊt xø ®­îc b¶o hé còng cã nh÷ng sù kh¸c nhau phô thuéc vµo ®Æc tÝnh cña s¶n phÈm. C¸c s¶n phÈm ®­îc b¶o hé d­íi h×nh thøc Tªn gäi XuÊt xø lµ nh÷ng lo¹i s¶n phÈm yªu cÇu cao h¬n vÒ sù ®Æc thï còng nh­ kh¶ n¨ng qu¶n lý chÊt l­îng v× thÕ nã ®­îc sö dông nhiÒu ë c¸c s¶n phÈm chÕ biÕn tõ thÞt (Fromage vµ s¶n phÈm chÕ biÕn tõ M.Grasse) chiÕm 54,1% trong tæng sè 401 s¶n phÈm AOP cña ch©u ¢u, vµ hoa qu¶ chiÕm 17,4%. C¸c s¶n phÈm t­¬i sèng ®­îc lùa chän theo h×nh thøc ChØ dÉn §Þa lý nhiÒu h¬n, riªng c¸c s¶n phÈm thÞt ch­a qua chÕ biÕn vµ hoa qu¶ ®· chiÕm ®Õn 55,6% tæng sè l­îng IGP ®­îc b¶o hé t¹i ch©u ¢u.

Lùa chän mét h×nh thøc phï hîp ®Ó b¶o hé s¶n phÈm lµ mét vÊn ®Ò rÊt quan träng, Ch©u ¢u ®· mÊt 15 n¨m tõ n¨m 1970 - 1985 míi t×m ra vµ thèng nhÊt ®­îc mét h×nh thøc b¶o hé riªng cho c¸c s¶n phÈm cña r­îu lµ quy chÕ VQPRD. Cßn Ph¸p ®· mÊt 80 n¨m ®Ó hoµn thiÖn khung thÓ chÕ vÒ AOC (sau nµy thµnh AOP cña ch©u ©u) vµ IGP vµ lµm c¬ së cho quy chÕ 2081/92 cña ch©u ¢u.


BiÓu ®å 2: Sè l­îng c¸c s¶n phÈm ®­îc b¶o hé ChØ dÉn §Þa lý vµ Tªn gäi XuÊt xø t¹i Ch©u ¢u ®Õn th¸ng 8/2005 theo nhãm s¶n phÈm



Nguån: Commission europÐenne, collectÐ par B. Sylvander (INRA), E. Thevenod-Mottet (SRVA), A. Smith, B. Jullien (Sciences Po Bordeaux)

I-1-2. HÖ thèng quy ®Þnh vÒ b¶o hé AOP vµ IGP t¹i ch©u ©u 6


Ngµy 14 th¸ng 07 n¨m 1992, Céng ®ång ch©u ©u ®· ra quy ®Þnh chung vÒ Tªn gäi XuÊt xø trªn l·nh thæ c¸c n­íc EU, bao gåm hai kh¸i niÖm: Tªn gäi XuÊt xø cã b¶o hé (AOP) vµ ChØ dÉn §Þa lý cã b¶o hé (IGP).

  • Tªn gäi XuÊt xø ®­îc b¶o hé (PDO- Protected Designation of Origin, tiÕng Ph¸p lµ Appellation d’origine protegÐe hay controlÐe –AOP hay AOC) ®Ó chØ tªn cña mét vïng, mét khu vùc nhÊt ®Þnh hoÆc mét quèc gia cã s¶n phÈm ®­îc b¾t nguån tõ vïng, khu vùc hoÆc quèc gia ®ã; chÊt l­îng hoÆc nh÷ng ®Æc ®iÓm ®Æc thï (hoÆc ®éc nhÊt v« nhÞ) cña s¶n phÈm nµy lµ do m«i tr­êng ®Þa lý ®Æc biÖt t¹o ra. Nh÷ng s¶n phÈm nµy ®· ®­îc s¶n xuÊt, chÕ biÕn vµ chuÈn bÞ trong mét vïng ®Þa lý x¸c ®Þnh ®· ®­îc quy ®Þnh vµ cã sö dông nh÷ng bÝ quyÕt c«ng nghÖ truyÒn thèng ®· ®­îc c«ng nhËn bëi c¸c c¬ quan chøc n¨ng.

  • ChØ dÉn §Þa lý ®­îc b¶o hé (PGI - Protected Geographical Indication) ®Ó chØ tªn mét vïng, mét khu vùc nhÊt ®Þnh hoÆc mét quèc gia m« t¶ mét s¶n phÈm ®­îc khëi nguån t¹i vïng ®ã, khu vùc ®ã, quèc gia ®ã vµ s¶n phÈm nµy cã chÊt l­îng hoÆc danh tiÕng cã thÓ lµ do m«i tr­êng ®Þa lý víi nh÷ng ®Æc tÝnh vèn cã vµ/hoÆc sù kÕt hîp yÕu tè con ng­êi t¹o nªn. Mèi quan hÖ ®Þa lý ph¶i xuÊt hiÖn Ýt nhÊt mét lÇn trong c¸c giai ®o¹n cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, chÕ biÕn vµ chuÈn bÞ.

Quy chÕ 2081/92 lµ m«i tr­êng cho sù ph¸t triÓn th­¬ng m¹i c¸c s¶n phÈm ®Æc s¶n t¹i c¸c n­íc trªn thÞ tr­êng bëi nh÷ng t­ t­ëng hîp lý vµ thùc tÕ cña c¸c n­íc thµnh viªn khi tham gia trao ®æi vµ thèng nhÊt quy chÕ nµy:

- §a d¹ng hãa s¶n phÈm n«ng nghiÖp, ph¸t triÓn c¸c s¶n phÈm cã tÝnh chÊt ®Æc thï vÒ mÆt chÊt l­îng víi sù khuyÕn khÝch b¶o tån vµ ph¸t triÓn kü thuËt s¶n xuÊt truyÒn thèng, kh¶ n¨ng thùc hµnh s¶n xuÊt cña ng­êi d©n.

- C©n b»ng tèt h¬n gi÷a cung vµ cÇu trªn thÞ tr­êng th«ng qua viÖc b¶o vÖ ng­êi s¶n xuÊt vµ tiªu dïng, chèng sù c¹nh tranh kh«ng lµnh m¹ng trªn thÞ tr­êng th«ng qua viÖc l¹m dông tªn cña s¶n phÈm ®· cã ®­îc nh÷ng uy tÝn nhÊt ®Þnh trªn thÞ tr­êng

- Mang l¹i lîi Ých cho kinh tÕ n«ng th«n, ®Æc biÖt lµ c¸c vïng s©u, vïng xa th«ng qua viÖc t¨ng gi¸ trÞ cña s¶n phÈm vµ t¹o ra mét sù ph©n phèi hîp lý cho tÊt c¶ nh÷ng ng­êi tham gia vµo thùc hiÖn quy tr×nh kü thuËt nghiªm ngÆt.

- T¨ng thu nhËp cho n«ng d©n, nh÷ng ng­êi n¾m gi÷ nh÷ng bÝ quyÕt s¶n xuÊt truyÒn thèng vµ thÝch øng ®­îc víi ®iÒu kiÖn cña m«i tr­êng s¶n xuÊt.

- Duy tr× sù æn ®Þnh cña d©n sè n«ng th«n t¹i c¸c vïng cã ®iÒu kiÖn khã kh¨n b»ng c¸ch t¹o cho hä mét c«ng viÖc cã møc thu nhËp æn ®Þnh.

Nh÷ng néi dung c¬ b¶n ®­îc ®Ò cËp cô thÓ trong quy chÕ 2081/92 cã liªn quan ®Õn ChØ dÉn §Þa lý vµ Tªn gäi XuÊt xø bao gåm:

- Quy tr×nh ®¨ng b¹ vµ b¶o hé chØ dÉn vµ tªn gäi xuÊt xø: quy ®Þnh cã nªu râ vai trß cña c¸c n­íc thµnh viªn lµ viÖc x¸c ®Þnh vµ chøng minh tÝnh ®Æc thï cña s¶n phÈm c¶ vÒ m« t¶ lÉn trªn thùc ®Þa sau ®ã hå s¬ sÏ ®­îc ®Ö tr×nh lªn ñy ban ch©u ¢u. T¹i ®©y hå s¬ xin b¶o hé sÏ ®­îc xem xÐt vµ ng­êi quyÕt ®Þnh viÖc cã b¶o hé hay kh«ng ®ã lµ Céng ®ång chung ch©u ¢u.


S¬ ®å 1: C¸c b­íc c¬ b¶n cña viÖc b¶o hé AOC vµ IGP t¹i ch©u ¢u


- Ai lµ ng­êi ®­îc ®Ö tr×nh hå s¬ xin b¶o hé AOC vµ IGP: quy chÕ quy ®Þnh rÊt râ lµ chØ cã tæ chøc cña nh÷ng ng­êi s¶n xuÊt, chÕ biÕn vµ th­¬ng m¹i míi ®­îc quyÒn nép ®¬n xin ®¨ng b¹ vµ b¶o hé. Bëi c¸c tæ chøc nµy míi cã kh¶ n¨ng ®¹i diÖn cho toµn bé nh÷ng ng­êi tham gia vµo ngµnh hµng vµ nã cã thÓ x©y dùng ®­îc c¬ chÕ qu¶n lý vµ sö dông hîp lý s¶n phÈm AOC vµ IGP nh­ tµi s¶n mang tÝnh së h÷u céng ®ång.

- Quy ®Þnh vÒ hå s¬ xin ®¨ng b¹, b¶o hé ChØ dÉn §Þa lý vµ tªn gäi xuÊt xø: tÊt c¶ c¸c néi dung liªn quan ®Õn s¶n phÈm ®Òu ph¶i ®­îc quy ®Þnh rÊt râ rµng trong hå s¬ xin b¶o hé nh­: tÝnh ®Æc thï, thùc tr¹ng s¶n xuÊt, thÞ tr­êng, quy tr×nh kü thuËt cã ¶nh h­ëng ®Õn chÊt l­îng, ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt th«ng qua b¶n ®å giíi h¹n vïng s¶n xuÊt...

- Nh÷ng néi dung c¬ b¶n cña quy tr×nh s¶n xuÊt b¾t buéc cã sö dông hÖ thèng kiÓm so¸t: ®©y lµ mét néi dung quy ®Þnh quan träng nh»m x©y dùng kh¶ n¨ng truy xuÊt cña s¶n phÈm ®ång thêi duy tr× sù æn ®Þnh vµ l©u dµi vÒ mÆt chÊt l­îng. ChÝnh v× thÕ nã trë thµnh mét quy ®Þnh khã thùc hiÖn nhÊt trong qu¸ tr×nh triÓn khai do ph¶i kÐo dµi gÇn hÕt chu kú cña s¶n phÈm.

Sù ra ®êi cña quy chÕ ®· thóc ®Èy sù ph¸t triÓn cña c¸c s¶n phÈm mang chØ dÉn vµ tªn gäi xuÊt xø. Nh­ng Ch©u ¢u cßn mong muèn xa h¬n n÷a khi mµ môc tiªu më réng sù b¶o hé trë thµnh mét néi dung quan träng trong c¸c vÊn ®Ò th¶o luËn cña Tæ chøc Th­¬ng m¹i ThÕ giíi (WTO) trong n¨m 2004 vµ 2005. Ch©u ¢u mong r»ng nh÷ng quy ®Þnh nµy sÏ ®­îc ¸p dông trong ph¹m vi toµn thÕ giíi th«ng qua WTO vµ v× thÕ quy ®Þnh nµy trë thµnh sù quan t©m kh«ng chØ cña c¸c thµnh viªn Ch©u ¢u mµ lµ cña tÊt c¶ c¸c n­íc mong muèn tham gia vµo WTO.

I-2. Nh÷ng bµi häc kinh nghiÖm trong viÖc x©y dùng AOC vµ IGP trªn thÕ giíi

I-1-1. B¶o tån v¨n hãa, æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn n«ng th«n t¹i ch©u ¸


Th¸i Lan, In®«nexia, Ên §é lµ nh÷ng n­íc ®i ®Çu trong viÖc x©y dùng vµ sö dông ChØ dÉn §Þa lý vµ Tªn gäi XuÊt xø cho c¸c s¶n phÈm n«ng s¶n vµ thùc phÈm. Kinh nghiÖm trong qu¸ tr×nh nµy cña c¸c n­íc cã thÓ ®­a ra cho ViÖt Nam ®­îc nhiÒu bµi häc tõ viÖc x©y dùng chiÕn l­îc trong ph¸t triÓn n«ng nghiÖp, n«ng th«n ®Õn nh÷ng biÖn ph¸p cô thÓ ®Ó cã thÓ b¶o hé ®­îc s¶n phÈm cña m×nh d­íi d¹ng chØ dÉn vµ tªn gäi xuÊt xø.

  • Th¸i Lan víi tiÕn tr×nh sö dông quy ®Þnh vÒ ChØ dÉn §Þa lý 7

§éng th¸i sö dông ChØ dÉn §Þa lý nh­ mét biÖn ph¸p b¶o hé s¶n phÈm n«ng s¶n vµ thùc phÈm cña Th¸i Lan ®­îc xuÊt ph¸t tõ nh÷ng thùc tÕ trªn thÞ tr­êng, mµ cô thÓ lµ nguy c¬ mÊt ®i thÞ tr­êng s¶n phÈm truyÒn thèng cña ng­êi Th¸i ®ã lµ g¹o Jasmine.

G¹o Jasmine Th¸i (sau nµy ®­îc lÊy tªn lµ Hom Mali) lµ mét s¶n phÈm ®· ®­îc c«ng nhËn vÒ danh tiÕng trªn thÞ tr­êng trong vµ ngoµi n­íc vÒ mÉu m·, h¹t c¬m vµ h­¬ng vÞ ®Æc biÖt cña s¶n phÈm. S¶n phÈm nµy hµng n¨m chiÕm mét tû träng kh¸ lín cho gi¸ trÞ xuÊt khÈu n«ng s¶n cña Th¸i Lan. ChØ tÝnh riªng n¨m 2003, Th¸i Lan ®· xuÊt khÈu h¬n 2,s2 triÖu tÊn g¹o Jasmine vµ mang vÒ 31,282 tû b¹t. Nh­ng th¸ng 9/1997 mét c«ng ty cña Mü lµ RiceTec ®· ®¨ng ký b¶o hé nh·n hiÖu mét s¶n phÈm cña m×nh víi tªn "Jasmati" vµ tiÕn hµnh c¸c c«ng viÖc tiÕp thÞ vµ giíi thiÖu s¶n phÈm nh­ lµ mét b¶n sao cña g¹o Jasmine Th¸i. Ng­êi Th¸i ®· b¾t ®Çu lo ng¹i r»ng ng­êi tiªu dïng sÏ cã mét sù nhÇm lÉn vµ tin t­ëng r»ng chÊt l­îng cña hai lo¹i g¹o nµy lµ nh­ nhau vµ kÕt qu¶ lµ cã thÓ ®e däa ®Õn thÞ tr­êng xuÊt khÈu g¹o cña Th¸i.

Mét gi¶i ph¸p ®· ®­îc ChÝnh phñ Th¸i Lan ®­a ra ®ã lµ sö dông c¸c quy ®Þnh vÒ ChØ dÉn §Þa lý trong NghÞ ®Þnh Trips, nh­ng khã kh¨n ®· nÈy sinh víi hai lý do chÝnh lµ:

- Jasmine kh«ng ph¶i lµ tªn vïng ®Þa lý v× thÕ cÇn ph¶i t¹o lËp mét sù nhËn thøc cña ng­êi tiªu dïng vÒ mèi liªn quan gi÷a g¹o Jasmine víi tªn ®Þa lý vµ Hom Mali.

- Quy ®Þnh vÒ b¶o hé ChØ dÉn §Þa lý ch­a cã trong luËt cña Th¸i Lan vµ v× thÕ ChØ dÉn §Þa lý cña n­íc nµy kh«ng thÓ ®­îc b¶o hé t¹i n­íc ngoµi.

Mét gi¶i ph¸p ®· ®­îc lùa chän mang tÝnh t¹m thêi lµ ChÝnh phñ Th¸i Lan ®· ban hµnh mét tiªu chuÈn ®Þnh s½n cña g¹o Jasmine vµ cho phÐp sö dông nh·n hiÖu th­¬ng m¹i lµ Hom Mali, ®©y trë thµnh mét dÊu hiÖu chøng nhËn cho nguån gèc cña s¶n phÈm g¹o Jasmine ®èi víi ng­êi tiªu dïng nÕu muèn sö dông g¹o Jasmine. TÊt c¶ nh÷ng ai muèn sö dông nh·n hiÖu Hom Mali ®Òu ph¶i ®¸p øng ®­îc c¸c quy ®Þnh trong s¶n xuÊt vµ chÕ biÕn nh»m ®­a ra thÞ tr­êng mét lo¹i s¶n phÈm cã ®ñ c¸c tiªu chuÈn ®­îc ChÝnh phñ quy ®Þnh vµ viÖc nµy ®· trë thµnh mét trong nh÷ng tiÒn ®Ò rÊt quan träng cho viÖc sö dông ChØ dÉn §Þa lý vµ Tªn gäi XuÊt xø sau nµy cña ng­êi Th¸i.

Song song víi qu¸ tr×nh ®ã lµ nh÷ng biÖn ph¸p tÝch cùc nh»m thÓ chÕ hãa nh÷ng quy ®Þnh cña Trips trong luËt ph¸p cña Th¸i Lan, Quèc héi ®· nhanh chãng ®­a dù luËt vÒ ChØ dÉn §Þa lý vµo bµn th¶o cßn ChÝnh phñ th× tiÕn hµnh mét ch­¬ng tr×nh nh»m t¹o tiÒn ®Ò cho viÖc ¸p dông c¸c quy ®Þnh nµy.

- Dù luËt ChØ dÉn §Þa lý ®· ®­îc Quèc héi Th¸i Lan bµn th¶o trong n¨m 2002 nh­ng sau 5 lÇn vÉn bÞ b¸c bá, vµo th¸ng 3/2003 dù luËt bÞ phª ph¸n m¹nh mÏ bëi Quèc héi cho r»ng sÏ lµ sai lÇm nÕu chØ b¶o hé nh÷ng c¸c c©y trång vµ gièng vËt nu«i b¶n ®Þa. Vµ m·i ®Õn 3/2004 luËt vÒ ChØ dÉn §Þa lý míi ®­îc th«ng qua b»ng viÖc c¸c s¶n phÈm cã nguån gèc tù nhiªn, s¶n phÈm n«ng nghiÖp, c¸c s¶n phÈm tõ khu vùc c«ng nghiÖp vµ thñ c«ng còng sÏ ®­îc b¶o hé theo luËt nµy.

- Cïng víi sù nç lùc cña Quèc héi, ChÝnh phñ Th¸i Lan ®· tiÕn hµnh x©y dùng mét ch­¬ng tr×nh hç trî ng­êi d©n ®Þa ph­¬ng trong viÖc ph¸t triÓn vµ th­¬ng m¹i s¶n phÈm mµ dùa chñ yÕu vµo truyÒn thèng, sù tinh th«ng b¶n ®Þa vµ kiÕn thøc ®Þa ph­¬ng. ChÝnh phñ trî gióp nh­ c«ng nghÖ vµ kü thuËt qu¶n lý ®Ó lµm cho ng­êi d©n ®Þa ph­¬ng cã thÓ th­¬ng m¹i s¶n phÈm cña m×nh th«ng qua cöa hµng tiªu thô trong vµ ngoµi n­íc hoÆc th«ng qua Internet. Ngoµi ra ChÝnh phñ cßn hç trî trong viÖc ®µo t¹o c«ng nghÖ s¶n xuÊt míi, giíi thiÖu s¶n phÈm vµ c¸ch thiÕt kÕ mÉu m· bao b× vµ v× thÕ c¸c s¶n phÈm nµy ®· ®¸p øng ®­îc nh÷ng yªu cÇu tiªu chuÈn chÊt l­îng cña thÕ giíi.

Víi ch­¬ng tr×nh nµy, Th¸i Lan ®· cã h¬n 1000 s¶n phÈm tõ 75 tØnh thµnh kh¸c nhau ®­îc s¶n xuÊt vµ tiªu thô qua c¸c kªnh hç trî cña chÝnh phñ. Tuy nhiªn, mét khã kh¨n l¹i n¶y sinh khi mµ luËt vÒ ChØ dÉn §Þa lý ch­a ®­îc Quèc héi th«ng qua, nh­ng c¸c s¶n phÈm ®· bÞ l¹m dông tªn gäi trªn thÞ tr­êng vµ 1000 s¶n phÈm ®­îc hç trî cã nguy c¬ mÊt ®i lîi thÕ trªn thÞ tr­êng.

Mét th¸ch thøc ®­îc ®Æt ra kÓ tõ khi luËt ChØ dÉn §Þa lý cã hiÖu lùc vµo 4/2004 ®ã lµ lµm thÕ nµo ®Ó t¹o ra sù kh¸c biÖt trong chÊt l­îng s¶n phÈm vµ b»ng c¸ch nµo ®Ó luËt ®­îc biÕt ®Õn réng r·i vµ gi¸m s¸t cã hiÖu qu¶ bÊt cø sù vi ph¹m nµo. Gi¶i ph¸p tèt nhÊt ®­îc lùa chän ®ã lµ thùc hiÖn hÖ thèng ghi chÐp vµ ®Þa ph­¬ng, c¸c c«ng ty th­¬ng m¹i, giíi thiÖu s¶n phÈm ®ãng vai trß lµ ng­êi gi¸m s¸t qu¸ tr×nh thùc hiÖn quy tr×nh s¶n xuÊt vµ sù æn ®Þnh vÒ mÆt chÊt l­îng. §ång thêi ®©y còng lµ nh÷ng ®¬n vÞ thùc hiÖn chøc n¨ng gi¸m s¸t nh÷ng sù vi ph¹m trªn thÞ tr­êng.

Víi nh÷ng gi¶i ph¸p ®ã, luËt ChØ dÉn §Þa lý ®· ®i ®­îc vµo trong thùc tÕ vµ gi¶i quyÕt ®­îc nh÷ng khã kh¨n cña c¸c s¶n phÈm ®Æc s¶n trªn thÞ tr­êng, ®iÒu ®ã ®­îc thÓ hiÖn qua kÕt qu¶ lµ tõ th¸ng 2/2004 ch­a cã tr­êng hîp nµo ph¶i nhê ®Õn sù can thiÖp cña tßa ¸n.


I-1-2. n §é trong qu¸ tr×nh b¶o hé ChØ dÉn §Þa lý chÌ Darjeeling 8


Ên §é lµ quèc gia ®ãng gãp nhiÒu cho qu¸ tr×nh ®­a ra c¸c quy ®Þnh vµ ®iÒu luËt vÒ th­¬ng m¹i trong ®ã cã së h÷u trÝ tuÖ. Lµ mét thµnh viªn s¸ng lËp ra WTO, Ên §é ®· cã nh÷ng ®ãng gãp rÊt quan träng trong viÖc yªu cÇu WTO b¶o hé b¶o hé víi møc ®é cao h¬n ChØ dÉn §Þa lý ngoµi nh÷ng s¶n phÈm "wines and spirits", vÊn ®Ò nµy hiÖn nay ®ang ®­îc héi ®ång Trips bµn th¶o.

Trong sù ph¸t triÓn n«ng nghiÖp, truyÒn thèng l©u ®êi vµ ®Ëm ®µ cña c¸c s¶n phÈm ®Þa ph­¬ng víi nh÷ng ph­¬ng thøc canh t¸c ®· ®­îc hÖ thèng ho¸ th× kh«ng thiÕu nh÷ng s¶n phÈm tiÒm n¨ng cho chØ dÉn ®Þa lý. Cã thÓ nãi chÌ Darjeeling lµ mét s¶n phÈm ®Çu tiªn cña Ên §é ®­îc tiÕn hµnh x©y dùng vµ b¶o hé d­íi d¹ng chØ dÉn ®Þa lý. Qu¸ tr×nh x©y dùng chÌ Darjeeling cho thÊy nhiÒu kinh nghiÖm trong qu¸ tr×nh lùa chän vµ hoµn thiÖn c¸ch thøc ®Ó b¶o hé mét s¶n phÈm cô thÓ.




  • Gi¸ trÞ cña s¶n phÈm vµ nh÷ng vÊn ®Ò ®Æt ra trªn thÞ tr­êng

Darjeeling lµ mét lo¹i chÌ ®­îc coi lµ "Champion cña chÌ" vµ ®­îc c«ng nhËn réng r·i t¹i Ch©u ¢u. Mçi n¨m ngµnh xuÊt khÈu chÌ Darjeeling ®em l¹i cho Ên §é 30 triÖu ®« la. §©y lµ mét lo¹i chÌ ®­îc s¶n xuÊt theo kü thuËt truyÒn thèng vµ ®­îc coi lµ ®éc nhÊt t¹i Ên §é, chÌ ®­îc trång trªn c¸c d·y nói cã ®é cao tõ 700-2000m, n»m trong vïng phñ bãng cña ®Ønh nói Kanchenjunga ®Çy tuyÕt phñ vµ cã tiÓu vïng khÝ hËu riªng biÖt. Sù kh¸c biÖt vÒ ®iÒu kiÖn tù nhiªn nµy ®· t¹o ra cho chÌ Darjeeling nh÷ng ®Æc tr­ng riªng vÒ mÆt chÊt l­îng.

- Sù l¹m dông vµ c¹nh tranh kh«ng lµnh m¹nh: L¹m dông sù næi tiÕng cña s¶n phÈm trªn thÞ tr­êng diÔn ra rÊt nghiªm träng, mét sè ­íc l­îng cho r»ng chÌ gi¶ gÊp 4 lÇn l­îng chÌ s¶n xuÊt t¹i Darjeeling hay nãi c¸ch kh¸c 80% l­îng chÌ Darjeeling trªn thÞ tr­êng toµn cÇu lµ gi¶. PhÇn lín sè chÌ nµy lµ tõ c¸c n­íc Kenya, Srilanka vµ Nepal, nhiÒu ng­êi cßn cho r»ng chÌ cña Nepal ®­îc xuÊt khÈu sang Ên §é ®­îc tiªu thô nh­ lµ chÌ Darjeeling.

- Gi¸ trÞ cña s¶n phÈm bÞ l¹m dông: Ho¹t ®éng th­¬ng m¹i chÌ Darjeeling ®­îc khëi ®Çu vµ bÞ kiÓm so¸t hoµn toµn bëi ng­êi Anh. HiÖn nay thÞ tr­êng tiªu thô cña kªnh ph©n phèi cßn bÞ rÊt nhiÒu c«ng ty n­íc ngoµi kiÓm so¸t vÒ chøc n¨ng ®Êu trén, ®ãng gãi vµ th­¬ng m¹i. Víi sù ngù trÞ nµy cña c¸c c«ng ty cã tiÒm lùc vÒ tµi chÝnh th× gi¸ trÞ cña s¶n phÈm ®· bÞ c¸c c«ng ty nµy l¹m dông, gi¸ b¸n chÌ t¹i thÞ tr­êng thÕ giíi cao h¬n rÊt nhiÒu lÇn so víi thÞ tr­êng trong n­íc, víi kho¶ng 5-10 lÇn vµ thËm chÝ cã thÓ lªn ®Õn 50 lÇn.

- Nh÷ng thay ®æi cña thÞ tr­êng: Cïng víi sù sôp ®æ cña khèi x· héi chñ nghÜa mét thÞ tr­êng tiªu thô chÌ truyÒn thèng lín nhÊt thÕ giíi, lµ xu thÕ thay ®æi vµ nhu cÇu t¨ng trong c¸ch dïng chÌ, nhu cÇu vÒ chÌ gãi, chÌ l¹nh, v.v... Sù tham gia tÝch cùc vµo thÞ tr­êng xuÊt khÈu chÌ cña c¸c n­íc Kenya, Malawi vµo thËp kû 90 ®· t¸c ®éng tiªu cùc ®Õn chÌ Darjeeling. T×nh tr¹ng chÌ gi¶ m¹o ®· trë nªn phæ biÕn vµ t¸c ®éc tiªu cùc lªn gi¸ cña lo¹i chÌ nµy ®· ®Æt ra nh÷ng vÊn ®Ò nãng báng trong viÖc t×m l¹i gi¸ trÞ ®Ých thùc cña s¶n phÈm.

Thùc tr¹ng vÒ thÞ tr­êng cña s¶n phÈm ®· ®Æt ra cho Uû ban ChÌ vµ ChÝnh phñ Ên §é vÊn ®Ò lµ lµm thÕ nµo ®Ó cã thÓ lÊy l¹i ®­îc danh tiÕng còng nh­ gi¸ trÞ cña s¶n phÈm.



  • Môc tiªu cña b¶o hé s¶n phÈm

Lµm c¸ch nµo ®Ó cã thÓ b¶o hé ®­îc chÌ Darjeeling trªn thÞ tr­êng thÕ giíi, ®ã lµ môc ®Ých mµ Uû ban ChÌ vµ ChÝnh phñ Ên §é mong muèn ®Ó gióp cho nh÷ng ng­êi n«ng d©n vïng ®Êt khã kh¨n nµy æn ®Þnh s¶n xuÊt. Môc ®Ých cuèi cïng trong sù lùa chän cña Uû ban ChÌ Ên §é ®ã lµ:

- Chèng l¹i viÖc l¹m dông tªn gäi Darjeeling cho c¸c s¶n phÈm chÌ kh«ng cã nguån gèc hoÆc bÞ pha trén chÌ Darjeeling trªn thÞ tr­êng thÕ giíi.

- Môc ®Ých ph©n phèi s¶n phÈm thËt ®Õn ng­êi tiªu dïng mong muèn ®­îc sö dông s¶n phÈm chÌ Darjeeling.

- Gióp cho qu¸ tr×nh ph©n phèi lîi nhuËn tõ viÖc th­¬ng m¹i chÌ mét c¸ch c«ng b»ng, ®¶m b¶o ngµnh c«ng nghiÖp chÕ biÕn, ®ãng gãi, th­¬ng m¹i chÌ vµ ng­êi s¶n xuÊt cã ®­îc lîi nhuËn tõ danh tiÕng cña s¶n phÈm nµy.

- X©y dùng ®­îc mét hÖ thèng tæ chøc s¶n xuÊt vµ qu¶n lý s¶n xuÊt còng nh­ gi¸ trÞ cña nh·n hiÖu Darjeeling nh­ c¸c s¶n phÈm chØ dÉn vµ Tªn gäi XuÊt xø næi tiÕng cña ch©u ¢u lµ Champagne hay Scotch Wishky.

§Ó ®¹t ®­îc nh÷ng môc tiªu ®ã, viÖc lùa chän mét c¸ch b¶o hé hîp lý lµ vÊn ®Ò rÊt khã kh¨n cho ñy ban ChÌ còng nh­ nh÷ng ng­êi cã tr¸ch nhiÖm.



  • Sù lùa chän c¸ch thøc b¶o hé s¶n phÈm

Trong thêi kú ®ã hÖ thèng luËt b¶o hé th­¬ng m¹i cña thÕ giíi tån t¹i hai hÖ thèng mµ dùa vµo ®ã cã thÓ b¶o hé ®­îc cho chÌ Darjeeling ®ã lµ:

- HÖ thèng luËt th«ng dông, mµ ë ®ã lu«n s½n sµng b¶o hé mµ kh«ng cÇn ph¶i ®¨ng ký, dùa trªn n¨ng lùc sö dông vµ danh tiÕng cña s¶n phÈm nh­ ë Anh, Mü, Ên §é, Canada, óc dùa trªn c¸c quy ®Þnh vÒ luËt chøng nhËn nh·n hiÖu th­¬ng m¹i (CTM) vµ nh·n hiÖu tËp thÓ (CM); Nh÷ng quy ®Þnh nµy ®­îc quy ®Þnh trong hiÖp ®Þnh Trips (quy ®Þnh cña WTO) mµ Ên §é lµ mét thµnh viªn s¸ng lËp.

- Mét hÖ thèng kh¸c lµ luËt d©n sù, s¶n phÈm ®­îc b¶o hé ph¶i ®¨ng ký, vÝ dô nh­ ë Ph¸p, Marèc, Nga..., th«ng qua c¸c h×nh thøc nh­ b¶o hé ChØ dÉn §Þa lý (IGs), Tªn gäi XuÊt xø hµng hãa (AO).

ViÖc b¶o hé s¶n phÈm chÌ trªn thÞ tr­êng quèc tÕ th«ng qua c¸c hiÖp ­íc cã liªn quan ®Õn së h÷u trÝ tuÖ còng gÆp nhiÒu khã kh¨n. Ên §é lµ n­íc ®· ký HiÖp ®Þnh Paris vÒ b¶o vÖ së h÷u c«ng nghiÖp nh­ng l¹i kh«ng ký Tháa ­íc Lisbon vÒ b¶o vÖ chØ dÉn vµ Tªn gäi XuÊt xø víi 23 n­íc thµnh viªn, HiÖp ­íc Madrid vµ NghÞ ®Þnh th­ Madrid vÒ qu¶n lý hÖ thèng ®¨ng ký nh·n hiÖu Ên §é còng kh«ng tham gia ký.

Lùa chän mét h×nh thøc b¶o hé trë nªn khã kh¨n cho ChÝnh phñ Ên §é khi mµ h×nh thøc b¶o hé th«ng qua LuËt Chøng nhËn Th­¬ng m¹i (CTM) kh«ng ®­îc chÊp nhËn ë nhiÒu n­íc ®Æc biÖt lµ c¸c n­íc nh­ ë Ph¸p hay mét sè n­íccCh©u ¢u. Trong khi ®ã, nÕu lùa chän h×nh thøc b¶o hé ChØ dÉn §Þa lý th× cÇn ph¶i thùc hiÖn nh÷ng quy ®Þnh theo quy chÕ 2081/92 cña EU trong ®ã ®iÒu khã kh¨n nhÊt lµ chØ râ mét sù liªn hÖ trùc tiÕp gi÷a s¶n phÈm víi n¬i ®Þa lý xuÊt xø. C¸c cuéc th­¬ng th¶o vµ ®µm ph¸n víi c¸c quèc gia ®· n¶y sinh nh÷ng m©u thuÉn gi÷a mét bªn ñng hé vµ mét bªn kh«ng ñng hé chØ dÉn ®Þa lý.

§Ó cã thÓ gi¶i quyÕt ®­îc nh÷ng khã kh¨n nµy vµ ®Ó chÌ ®­îc b¶o hé ë tÊt c¶ nh÷ng quèc gia lµ thÞ tr­êng tiªu thô cña chÌ Darjeeling, Uû ban ChÌ Ên §é ®· ®­a ra nh÷ng b­íc ®i cô thÓ cho tõng giai ®o¹n ®ã lµ:

- Sö dông luËt b¶o hé chøng nhËn nh·n hiÖu th­¬ng m¹i ®Ó ®¨ng ký t¹i c¸c quèc gia kh«ng ñng hé ChØ dÉn §Þa lý nh­ Anh, Mü, Canada, NhËt B¶n vµ Ai CËp. Mét logo cña chÌ Darjeeling ®· ®­îc s¸ng chÕ vµ ®­îc ®¨ng ký thµnh c«ng vµo n¨m 1986.

- §Õn n¨m 1998, Uû ban chÌ b¾t ®Çu tiÕn hµnh nh÷ng c«ng viÖc tiÕp theo lµ theo ®uæi ®Ó chÌ Darjeeling ®­îc b¶o hé t¹i c¸c quèc gia kh¸c theo d¹ng chØ dÉn ®Þa lý.

- Trong khu vùc thÞ tr­êng néi ®Þa, do ch­a cho luËt vÒ ChØ dÉn §Þa lý nªn Uû ban ChÌ còng ®· giµnh ®­îc nhiÒu sù ñng hé trong viÖc ®¨ng ký logo chÌ d­íi d¹ng chøng nhËn nh·n hiÖu th­¬ng m¹i.

- Th¸ng 2/2000, Uû ban ChÌ ®· tiÕn hµnh mét b­íc ®i quan träng ®ã lµ x©y dùng mét hÖ thèng b¾t buéc cã tÝnh ph¸p lý ®Ó chøng nhËn sù x¸c thùc cña chÌ Darjeeling, quy ®Þnh nµy ®­îc ®Æt d­íi ®iÒu kho¶n cña luËt liªn bang. Nh÷ng nhµs ph©n phèi chÌ sÏ ph¶i cung cÊp th«ng tin vÒ s¶n xuÊt, chÕ biÕn vµ th­¬ng m¹i chÌ, tõ ®ã ñy ban chÌ sÏ tæng hîp vµ n¾m ®­îc khèi l­îng chÌ ®­îc b¸n ra trªn thÞ tr­êng. Khi ®¹o luËt nµy ®­îc thùc hiÖn ®· cã 171 c«ng ty s¶n xuÊt vµ kinh doanh chÌ ®¨ng ký thùc hiÖn víi ñy ban ChÌ. Mét hÖ thèng kiÓm so¸t chÌ còng ®· ®­îc h×nh thµnh. Nh÷ng d÷ liÖu vÒ chÌ sÏ ph¶i ®­îc theo dâi tõ c¸c hãa ®¬n cña c¸c v­ên chÌ vµ trë thµnh c¬ së d÷ liÖu cho c¸c nhµ ñy th¸c xuÊt khÈu chøng thùc nguån gèc. Mçi mét l« s¶n phÈm sÏ ®­îc kiÓm tra theo nh÷ng quy ®Þnh kiÓm so¸t vµ ®­îc cÊp chøng nhËn nguån gèc, vµ chØ cã nh÷ng l« s¶n phÈm nh­ vËy míi ®­îc H¶i quan cÊp giÊy phÐp xuÊt khÈu d­íi d¹ng chÌ Darjeeling.

- Uû ban chÌ ®· cè g¾ng t×m kiÕm sù ñng hé cña c¸c thÞ tr­êng nhËp khÈu vµ chØ ra nh÷ng lîi Ých khi hä ñng hé quy chÕ kiÓm tra gi¸m s¸t cña s¶n phÈm vµ hä nªn ®ßi hái chøng nhËn xuÊt xø cña chÌ khi nhËp khÈu chÌ Darjeeling.

- B­íc tiÕp theo lµ ñy ban ChÌ tiÕn hµnh ®¨ng ký tªn gäi Darjeeling t¹i c¸c n­íc ®· chÊp nhËn logo. Vµ ngµy 3/8/2001 V­¬ng quèc Anh vµ B¾c Ailen, vµ tiÕp theo ®ã vµo th¸ng 10/2002 Mü ®· chÊp nhËn ®¬n ®¨ng ký cña ñy ban chÌ. Trong 15 quèc gia mµ Ên §é ®· tham gia ®¨ng ký th× cã thªm NhËt B¶n, Srilanka vµ Nga ®· chÊp nhËn cßn l¹i 3 quèc gia kh«ng chÊp nhËn vµ 7 quèc gia vÉn ®ang trong qu¸ tr×nh xÐt duyÖt.

- Th¸ng 9/2003 LuËt ChØ dÉn §Þa lý cña Ên §é ra ®êi, trong luËt cã nh÷ng quy ®Þnh rÊt cô thÓ ®ã lµ viÖc ®¨ng ký ChØ dÉn §Þa lý lµ b¾t buéc vµ nh÷ng ChØ dÉn §Þa lý ch­a ®¨ng ký th× ch­a ®­îc b¶o hé trong ph¹m vi quèc gia. §©y lµ mét sù thay ®æi phï hîp víi quy chÕ EU2081/92.

- Sau khi luËt ra ®êi, Uû ban chÌ b¾t ®Çu tiÕn hµnh nh÷ng c«ng viÖc ®Ó thóc ®Èy viÖc ®¨ng ký b¶o hé d­íi h×nh thøc ChØ dÉn §Þa lý theo quy chÕ cña EU. ViÖc x©y dùng thµnh c«ng ChØ dÉn §Þa lý chÌ n¨m 2004 ®· ®em l¹i nh÷ng thµnh c«ng trong viÖc lÊy l¹i gi¸ trÞ cña s¶n phÈm khi gi¸ chÌ trªn thÞ tr­êng cao gÊp 4 lÇn so víi chÌ b×nh th­êng.

Qu¸ tr×nh b¶o hé chÌ Darjeeling cña Ên §é cho phÐp chóng ta rót ra ®­îc nh÷ng bµi häc kinh nghiÖm trong viÖc lùa chän h×nh thøc b¶o hé phï hîp víi ®iÒu kiÖn luËt ph¸p trong n­íc vµ quèc tÕ. Theo ®ã lµ vai trß cña tæ chøc cña nh÷ng ng­êi s¶n xuÊt trong viÖc ®­a ra vµ tiÕn hµnh thùc hiÖn nh÷ng b­íc ®i ®Ó b¶o vÖ quyÒn lîi cña tÊt c¶ nh÷ng t¸c nh©n tham gia trong ngµnh hµng.


Каталог: images -> 2007
2007 -> Hồ sơ ngành hàng rau quả
2007 -> Căn cứ Pháp lệnh Cán bộ, công chức ngày 26 tháng 02 năm 1998
2007 -> Viện Chính sách và Chiến lược Phát triển Nông nghiệp Nông thôn Trung tâm Tư vấn Chính sách Nông nghiệp
2007 -> QuyếT ĐỊnh số 46/2007/QĐ-bnn, ngày 28 tháng 5 năm 2007 Ban hành Quy định về việc xác định rừng trồng, rừng khoanh nuôi thành rừng
2007 -> Trung tâm phát triển nông thôN
2007 -> Viện Chính sách và Chiến lược Phát triển Nông nghiệp Nông thôn Trung tâm Tư vấn Chính sách Nông nghiệp
2007 -> §å hép rau qu¶ Ph­¬ng ph¸p x¸c ®Þnh hµm l­îng vitamin c (axit ascobic) tcvn 4715 89
2007 -> Tiªu chuÈn ViÖt nam §å hép rau qu¶ Ph­¬ng ph¸p thö tcvn 4712-89
2007 -> Iso 9000: 2000 Thuật ngữ và định nghĩa hệ thống quản lý chất lượng Thuật ngữ liên quan đến chất lượng

tải về 4.68 Mb.

Chia sẻ với bạn bè của bạn:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   16




Cơ sở dữ liệu được bảo vệ bởi bản quyền ©hocday.com 2024
được sử dụng cho việc quản lý

    Quê hương