Lêi nãi ®Çu

¶nh 6: Mét trong sè nh÷ng lo¹i s¶n phÈm cña C«ng ty ChÌ Méc Ch©u sö dông nh·n m¸c Vinatea

tải về 4.68 Mb.

trang	12/16
Chuyển đổi dữ liệu	26.11.2017
Kích	4.68 Mb.
	#34584

1 ... 8 9 10 11 12 13 14 15 16

¶nh 6: Mét trong sè nh÷ng lo¹i s¶n phÈm cña C«ng ty ChÌ Méc Ch©u sö dông nh·n m¸c Vinatea.

¶nh chôp ngµy 20/09/2005.

Sè s¶n phÈm cßn l¹i cña C«ng ty ®îc tiªu dïng trong níc th«ng qua c¸c kªnh hµng cña C«ng ty vµ Tæng C«ng ty th× l¹i mang nhiÒu nh·n m¸c kh¸c nhau trong ®ã cã: nh·n m¸c ghi tªn chÌ Shan TuyÕt Méc ch©u, Vinatea... ViÖc kh«ng thèng nhÊt vÒ nh·n m¸c gi÷a c¸c lo¹i chÌ cña C«ng ty, gi÷a nh·n m¸c cña Tæng c«ng ty vµ C«ng ty, gi÷a HiÖp héi ChÌ vµ Tæng C«ng ty ChÌ ®· cho thÊy chiÕn lîc xóc tiÕn th¬ng m¹i vµ x©y dùng th¬ng hiÖu cßn nhiÒu khã kh¨n.

MÆt kh¸c, c¸c ®¬n vÞ nµy cha cã chiÕn lîc sö dông Tªn gäi XuÊt xø trong quy®Þnh vÒ nh·n m¸c s¶n phÈm.

- Khi kh¶o s¸t sö dông bao b× nh·n m¸c cña N«ng trêng Cê §á trong cïng vïng s¶n xuÊt víi C«ng ty ChÌ Méc Ch©u, mÆc dï kh«ng cã trong vïng ®îc b¶o hé tªn gäi xuÊt xø, nhng N«ng trêng rÊt cã ý thøc víi h×nh ¶nh tªn gäi xuÊt xø. Nh·n m¸c cho s¶n phÈm chÌ Shan cña N«ng trêng Cê §á cã nhiÒu ý nghÜa trong viÖc thÓ hiÖn tÝnh truyÒn thèng cña mét s¶n phÈm ®Æc s¶n. Nh·n m¸c 'ChÌ Shan TuyÕt Chê Lång" ®îc sö dông nh mét tªn gäi cho s¶n phÈm cã xuÊt xø tõ Chê Lång, mét khu vùc cã c¸c vên chÌ cæ thô. Thùc tÕ ®ã cho thÊy viÖc khai th¸c gi¸ trÞ truyÒn thèng vµ v¨n hãa ®· ®îc sö dông trong khu vùc Méc Ch©u.

¶nh 7: S¶n phÈm cña N«ng trêng Cê §á sö dông nh·n m¸c: ChÌ Shan TuyÕt Chê Lång, chôp ngµy 20/09/2005.

III-2-4-3. Quy tr×nh s¶n xuÊt chÌ Shan TuyÕt tªn gäi xuÊt xø

Quy tr×nh kü thuËt ®îc chuÈn hãa thiÕu nh÷ng yÕu tè ®Æc thï

Mét quy tr×nh s¶n xuÊt cÇn cã hai néi dung c¬ b¶n sau:

- Quy tr×nh s¶n xuÊt b¾t buéc: trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt cã nh÷ng c«ng ®o¹n b¾t buéc ph¶i thùc hiÖn, nÕu kh«ng thùc hiÖn ®óng sÏ ¶nh hëng trùc tiÕp ®Õn tÝnh ®Æc thï chÊt lîng cña s¶n phÈm Tªn gäi XuÊt xø. Nh÷ng néi dung nµy sÏ ph¶i chøng minh vÒ mÆt khoa häc vµ nã sÏ trë thµnh c¬ së cho viÖc x©y dùng hÖ thèng qu¶n lý chÊt lîng cho s¶n phÈm tªn gäi xuÊt xø.

- Quy tr×nh s¶n xuÊt híng dÉn, trong ®ã thÓ hiÖn c¸c biÖn ph¸p kü thuËt chñ yÕu ¶nh hëng ®Õn n¨ng suÊt vµ hiÖu qu¶ kinh tÕ cña ngêi s¶n xuÊt. Quy tr×nh nµy kh«ng b¾t buéc ph¶i thùc hiÖn nhng nã trë thµnh mét c¬ së ®Ó ®a quy tr×nh b¾t buéc chi tiÕt h¬n theo híng ®Æc thï cña chÊt lîng s¶n phÈm. Quy tr×nh híng dÉn sÏ gióp ngêi s¶n xuÊt ®Þnh híng kü thuËt cña m×nh.

Víi nh÷ng néi dung ®ã th× quy tr×nh s¶n xuÊt chÌ Shan TuyÕt cña C«ng ty ChÌ Méc Ch©u cßn Ýt thÓ hiÖn râ rµng t¹o nªn tÝnh ®Æc thï cña s¶n phÈm. Trong quy tr×nh chØ cã nh÷ng kü thuËt c¬ b¶n nh mäi c¬ së trång chÌ kh¸c nh trång, lîng ph©n sö dông... Mét sè quy ®Þnh s¶n xuÊt cßn Ýt ®îc kiÓm so¸t nh kü thuËt thu h¸i, gian ®èn chÌ, sö dông thuèc trõ s©u, thêi gian c¸ch ly... Trong khi ®ã, nh÷ng néi dung nµy lµ nh÷ng néi dung sÏ ¶nh hëng trùc tiÕp ®Õn møc ®é an toµn cña s¶n phÈm vµ ngêi tiªu dïng.

Trong phÇn chÕ biÕn, hå s¬ ®¨ng b¹ m« t¶ lµ: "ChÌ Shan TuyÕt Méc Ch©u cã thÓ ®îc chÒ biÕn b»ng nhiÒu c«ng nghÖ kh¸c nhau tïy theo thÞ hiÕu ngêi tiªu dïng"^⁴³. ViÖc kh«ng x¸c ®Þnh quy tr×nh chÕ biÕn, c¸c nguyªn t¾c kü thuËt b¾t buéc trong chÕ biÕn liÖu cã m©u thuÉn víi c¸c nguyªn t¾c trong x©y dùng tªn gäi xuÊt xø?

§iÒu nµy ®· kh¼ng ®Þnh lµ quy tr×nh chÕ biÕn kh«ng ®îc lµm râ vµ Ýt cã sù rµng buéc, kh«ng chÞu ¶nh hëng cña c¸c yÕu tè chÕ biÕn truyÒn thèng t¹o ra sù kh¸c biÖt cña s¶n phÈm. Vµ ®¬ng nhiªn tÊt c¶ c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt chÌ trong c¶ níc ®Òu cã thÓ thùc hiÖn quy tr×nh nµy. Quy tr×nh chÕ biÕn thñ c«ng chÌ Shan cña d©n téc Th¸i ®· kh«ng ®îc nghiªn cøu ®Ó øng dông víi c¸c c«ng nghÖ hiÖn ®¹i. HiÖn nay kü thuËt chÕ biÕn chÌ nµy ®· vµ ®ang mÊt dÇn.

III-2-4-4. Sù thay ®æi vÒ gi¸ trÞ vµ kªnh hµng tiªu thô cña chÌ Shan sau ®¨ng b¹

Sau khi ®¨ng b¹, gi¸ trÞ s¶n phÈm vµ c¸c kªnh hµng cña C«ng ty hÇu nh kh«ng cã sù thay ®æi, cô thÓ lµ:

- Kªnh hµng xuÊt khÈu cña C«ng ty vÉn duy tr× h×nh thøc xuÊt khÈu ®ãng bao kh«ng nh·n m¸c qua Tæng C«ng ty nh khi s¶n phÈm cha ®îc ®¨ng b¹. ChÌ b¸n díi th¬ng hiÖu C«ng ty ë thÞ trêng néi ®Þa qu¸ nhá bÐ vµ còng kh«ng chØ râ cã dÊu hiÖu lµ s¶n phÈm Tªn gäi XuÊt xø ë nh·n m¸c. PhÇn lín s¶n phÈm C«ng ty ®îc tiªu thô t¹i Afghanistan vµ Pakistan kh«ng cã th¬ng hiÖu (®îc ®ãng díi d¹ng bao 35 kg). Trong khi hai níc nµy, nhu cÇu tiªu thô s¶n phÈm cã chÊt lîng cao vµ s¶n phÈm Tªn gäi XuÊt xø hÇu nh cha cã truyÒn thèng. §©y lµ thÞ trêng gam s¶n phÈm chÊt lîng thÊp, kÓ c¶ nÕu cã tªn gäi xuÊt xø, chi phÝ qu¶n lý Tªn gäi XuÊt xø kh«ng thÓ ®îc bï ®¾p nÕu chóng ta b¸n s¶n phÈm ë thÞ trêng nµy víi gi¸ thÊp nh hiÖn nay. Do vËy, nÕu muèn b¸n s¶n phÈm tªn gäi xuÊt xø, cÇn t×m kiÕm thÞ trêng kh¸c cã thÓ b¸n ®îc gi¸ cao h¬n.

C¸c ®¬n vÞ kh¸c trong khu vùc Méc Ch©u, nh N«ng trêng Cê §á kh«ng cã Tªn gäi XuÊt xø còng b¸n qua thÞ trêng nµy víi gi¸ cao h¬n cña C«ng ty Méc Ch©u 0,2-0,3 USD/kg, do vËy chóng t«i cho r»ng Tªn gäi XuÊt xø cha thùc sù gióp C«ng ty ChÌ Méc Ch©u ph¸t triÓn thÞ trêng cña m×nh.

B¶ng 17: Gi¸ b¸n chÌ thµnh phÈm vµ gi¸ thu mua chÌ nguyªn liÖu cña c¸c ®¬n vÞ

	Gi¸ chÌ xanh xuÊt khÈu (USD/kg)^(*)	Gi¸ thu mua chÌ nguyªn liÖu lo¹i 1 (®ång/kg)^(**)
C«ng ty ChÌ Méc Ch©u	1.5	2,200
N«ng trêng Cê ®á	1.55	-
C¸c ®¬n vÞ t nh©n	-	2,400-2,700

Nguån: ®iÒu tra, 09/2005; (*) Gi¸ xuÊt khÈu t¹i thêi ®iÓm ®iÒu tra cña c¸c ®¬n vÞ; (**) Gi¸ chÌ nguyªn liÖu ®îc x©y dùng t¹i mét thêi ®iÓm trong n¨m, ®Ó minh häa sù chªnh lÖch vÒ gi¸ mua cña c«ng ty vµ c¸c ®¬n vÞ ngoµi, nguån.

X©y dùng Tªn gäi XuÊt xø nh»m t¹o ra thay ®æi vÒ gi¸ s¶n phÈm ®Çu ra ®Ó kÐo theo nh÷ng sù thay ®æi vÒ gi¸ trong thu mua cña hé n«ng d©n. Tuy nhiªn, trªn thùc tÕ, gi¸ thu mua cña C«ng ty ChÌ Méc Ch©u kh«ng cao h¬n víi c¸c ®¬n vÞ kh¸c trªn ®Þa bµn. Gi¸ mua cña C«ng ty lu«n thÊp h¬n c¸c t nh©n chÕ biÕn chÌ trong vïng, C«ng ty ph¶i nhê chÝnh quyÒn can thiÖp cÊm c¸c lß t nh©n trong vïng kh«ng ho¹t ®éng ®Ó cã thÓ thu mua ®îc chÌ. C«ng ty lu«n trong t×nh tr¹ng lo l¾ng ngêi d©n sÏ b¸n chÌ ra cho c¸c ®¬n vÞ t nh©n. Trªn thùc tÕ, gi¸ mua cña c¸c ®¬n vÞ nµy cao h¬n C«ng ty tõ 200-500 ®ång/kg chÌ nguyªn liÖu.

Nh vËy, kÓ tõ khi ®¨ng b¹ chÌ Shan TuyÕt, Tªn gäi XuÊt xø cha thùc sù mang l¹i nh÷ng sù thay ®æi vÒ mÆt gi¸ trÞ gia t¨ng, hÖ thèng s¶n xuÊt vµ c¸c kªnh hµng tiªu thô s¶n phÈm cho C«ng ty.

III-2-4-5. Hoµn thiÖn thñ tôc ®Ó chÌ Shan ®îc b¶o hé

V× sao C«ng ty ChÌ Méc Ch©u sau 4 n¨m vÉn cha ®îc cÊp giÊy chøng nhËn quyÒn sö dông Tªn gäi XuÊt xø mÆc dï cã ®Çy ®ñ c¸c hå s¬ m« t¶ theo quy ®Þnh cña ViÖt Nam vÒ Tªn gäi XuÊt xø trong NghÞ ®Þnh 63/CP ngµy 01/02/2001 cña ChÝnh phñ vµ Bé LuËt D©n sù n¨m 1995. §iÒu nµy ®îc Côc SHTT vµ Bé NN & PTNT gi¶i thÝch lµ hiÖn nay cha cã hÖ thèng kiÓm so¸t chÊt lîng s¶n phÈm. VËy c¨n cø vµo ®©u ®Ó x©y dùng hÖ thèng kiÓm so¸t chÊt lîng s¶n phÈm khi mµ c¸c quy ®Þnh cña ViÖt Nam cha râ c¸c néi dung nµy. B¶n th©n c¸c c¬ quan chuyªn m«n cña ViÖt Nam còng thùc sù gÆp khã kh¨n khi ®îc hái lµm thÕ nµo ®Ó cã thÓ x©y dùng hÖ thèng kiÓm so¸t chÊt lîng. §Ó cã ®îc giÊy chøng nhËn quyÒn sö dông tªn gäi xuÊt xø, C«ng ty ChÌ Méc Ch©u vµ Trung t©m KCS ChÌ ®· x©y dùng c¸c quy ®Þnh vÒ kiÓm so¸t chÊt lîng cho s¶n phÈm cña m×nh. Nhng hÖ thèng kiÓm so¸t chÊt lîng ®ã nÕu ®îc triÓn khai th× cã thÓ chØ míi lµ hÖ thèng gi¸m s¸t néi bé v× Tæng C«ng ty ChÌ vµ C«ng ty ChÌ Méc Ch©u cïng mét tæ chøc s¶n xuÊt kinh doanh. Cßn hÖ thèng gi¸m s¸t bªn ngoµi theo quy ®Þnh cña s¶n phÈm Tªn gäi XuÊt xø th× ai sÏ lµm, Bé NN & PTNT hay Së Khoa häc - C«ng nghÖ tØnh S¬n La hay Côc SHTT? HÖ thèng kiÓm so¸t chÊt lîng nµy nÕu ®îc ban hµnh th× Bé NN vµ PTNT hay Bé KHCN sÏ lµ c¬ quan thÈm ®Þnh vµ cÊp giÊy phÐp. VÊn ®Ò nµy cha râ rµng vµ vÉn lµ mét trë ng¹i qu¸ lín cho qu¸ tr×nh xin cÊp chøng nhËn sö dông cho chÌ Shan tuyÕt.

C¸c néi dung ®îc ®Ò cËp vµ ph©n tÝch dùa trªn hai v¨n b¶n dù th¶o ®ã lµ: dù th¶o lÇn 01 quy ®Þnh t¹m thêi vÒ kiÓm so¸t, chøng nhËn s¶n phÈm mang Tªn gäi XuÊt xø chÌ Shan TuyÕt Méc Ch©u cña Bé N«ng nghiÖp vµ PTNT vµ dù th¶o NghÞ ®Þnh vÒ kiÓm tra tªn gäi cã nguån gèc xuÊt xø chÌ Shan TuyÕt Méc Ch©u cña Thñ tíng ChÝnh phñ.

HÖ thèng kiÓm so¸t chÊt lîng chÌ Shan

Trong dù th¶o ban hµnh quy ®Þnh t¹m thêi vÒ kiÓm so¸t, chøng nhËn s¶n phÈm mang Tªn gäi XuÊt xø chÌ Shan TuyÕt Méc Ch©u kh«ng quy®Þnh râ lµ hÖ thèng qu¶n lý chÊt lîng néi bé vµ hÖ thèng qu¶n lý bªn ngoµi. ViÖc quy ®Þnh chøc n¨ng kiÓm so¸t vµ cÊp giÊy chøng nhËn Tªn gäi XuÊt xø cho s¶n phÈm ®îc thùc hiÖn qua mét tæ chøc ®îc gäi lµ Phßng Thö nghiÖm N«ng nghiÖp 10. §©y lµ tæ chøc do Bé NN & PTNT ra quyÕt ®Þnh c«ng nhËn. Nhng c¸ch thøc kiÓm so¸t vµ néi dung kiÓm so¸t th× l¹i n»m trong ph¹m vi kiÓm so¸t cña C«ng ty ChÌ Méc Ch©u (c¸c mÉu kª khai s¶n phÈm cña c¸c ®éi s¶n xuÊt hoÆc hé gia ®×nh s¶n xuÊt, kª khai khèi lîng, chñng lo¹i chÌ chÕ biÕn...). Ngoµi ra, phßng kiÓm tra nµy chÞu tr¸ch nhiÖm thi hµnh nhiÖm vô theo c¸c quy ®Þnh hoÆc yªu cÇu b»ng v¨n b¶n cña Tæng C«ng ty ChÌ vµ Bé NN & PTNT.

Nh vËy, hÖ thèng kiÓm so¸t ®îc quy ®Þnh chØ dµnh riªng cho s¶n phÈm chÌ Shan, nhng chøc n¨ng cña hÖ thèng kiÓm so¸t nµy l¹i kh«ng râ rµng. NÕu lµ hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé th× kh«ng ®óng v× ®îc thùc hiÖn ®éc lËp, ho¹t ®éng phi lîi nhuËn díi sù c«ng nhËn cña Bé NN & PTNT, cßn nÕu lµ hÖ thèng kiÓm so¸t bªn ngoµi th× kh«ng ®¶m b¶o tÝnh kh¸ch quan vµ kh«ng tu©n thñ nh÷ng quy®Þnh vÒ kiÓm so¸t chÊt lîng Tªn gäi XuÊt xø nh c¸c níc kh¸c vµ ch©u ¢u vÉn lµm. Vµ nhiÖm vô kiÓm so¸t l¹i triÓn khai nhÇm sang néi dung kiÓm so¸t cña C«ng ty ChÌ Méc Ch©u. Ngoµi ra, so s¸nh víi qu¸ tr×nh x©y dùng mét sè Tªn gäi XuÊt xø cho bëi §oan Hïng mµ Côc SHTT ®· lµm trong n¨m 2006, ®· cho thÊy Bé NN & PTNT còng nh Bé KH & CN cha ®Þnh râ vai trß cña nhau trong viÖc ra v¨n b¶n quy®Þnh vÒ hÖ thèng kiÓm so¸t chÊt lîng.

Ai lµ ngêi kiÓm so¸t, kiÓm so¸t néi dung g× vµ lµm nh thÕ nµo?

Mét s¶n phÈm Tªn gäi XuÊt xø lu«n tån t¹i mét chÊt lîng ®Æc thï vµ riªng biÖt. Víi chÌ Shan viÖc ®¸nh gi¸ chÊt lîng cña s¶n phÈm b»ng c¶m quan lµ mét yªu cÇu b¾t buéc. Trong quy ®Þnh kiÓm so¸t chÊt lîng cña chÌ Shan l¹i kh«ng quy ®Þnh c¬ quan nµo sÏ ®ãng vai trß kiÓm so¸t chÊt lîng, nh÷ng ngêi nµo ®îc phÐp tham gia héi ®ång thö nÕm s¶n phÈm, nh÷ng ngêi ®ã cã chøng chØ hµnh nghÒ hay cã n¨ng lùc nÕm ®îc c«ng nhËn thÕ nµo. §iÒu nµy còng kh«ng kh¼ng ®Þnh ®îc tÝnh kh¸ch quan cña viÖc kiÓm so¸t. C¬ cÊu tæ chøc cña Phßng thö nghiÖm N«ng nghiÖp sè 10 sÏ ®îc thµnh lËp nh thÕ nµo l¹i kh«ng ®îc ®Ò cËp ®Õn. VËy, ban kiÓm so¸t sÏ thùc hiÖn nh÷ng néi dung kiÓm so¸t g×?

RÊt nhiÒu vÊn ®Ò ®îc ®Æt ra khi vËn hµnh hÖ thèng kiÓm tra nµy, cô thÓ:

- §©y lµ hÖ thèng kiÓm tra chÊt lîng s¶n phÈm hay chØ lµ hÖ thèng kiÓm tra chøng tõ sæ s¸ch ghi chÐp cña C«ng ty ChÌ Méc Ch©u. Ngoµi ra viÖc cha thÓ t¸ch rêi gi÷a chøc n¨ng kiÓm tra néi bé vµ chøc n¨ng kiÓm tra bªn ngoµi nªn nhiÒu chøc n¨ng cña bé phËn kiÓm tra nµy trë thµnh thñ tôc hµnh chÝnh mang tÝnh chÊt h×nh thøc.

- C©u hái ®îc ®a ra lµ hÖ thèng kiÓm tra chÊt lîng nµy thùc hiÖn chøc n¨ng kiÓm so¸t Tªn gäi XuÊt xø hay chØ lµ kiÓm so¸t ho¹t ®éng chÕ biÕn cña C«ng ty.

- Khi thùc hiÖn hÖ thèng kiÓm tra chÊt lîng nµy, C«ng ty ChÌ Méc Ch©u ph¶i thùc hiÖn qua hai bíc xin cÊp giÊy chøng nhËn ®ã lµ: xin cÊp giÊy chøng nhËn quyÒn sö dông cña Côc Së h÷u TrÝ tuÖ vµ xin cÊp giÊy chøng nhËn l« hµng Tªn gäi XuÊt xø cña Phßng Thö nghiÖm N«ng nghiÖp sè 10. VÊn ®Ò ®Æt ra lµ: Côc Së h÷u TrÝ tuÖ cho C«ng ty ChÌ Méc Ch©u ®îc quyÒn sö dông Tªn gäi XuÊt xø nhng l¹i giao cho Phßng Thö nghiÖm chøc n¨ng qu¶n lý vÒ Tªn gäi XuÊt xø nµy. Nh vËy, do trong cïng Tæng C«ng ty, C«ng ty ChÌ Méc Ch©u sÏ ®îc quyÒn sö dông Tªn gäi XuÊt xø liªn tôc mµ Ýt cã nguy c¬ bÞ thu håi so víi c¸c ®¬n vÞ ngoµi Tæng C«ng ty ChÌ. Trong trêng hîp C«ng ty ChÌ Méc Ch©u chØ tiÕn hµnh x©y dùng thñ tôc hå s¬ xin Tªn gäi XuÊt xø cho 1% s¶n lîng chÌ cña hä, th× ho¹t ®éng kiÓm tra chÊt lîng sÏ ra sao? Kinh phÝ cho ho¹t ®éng nµy sÏ ®îc lÊy tõ ®©u?

S¬ ®å 7: M« t¶ dù kiÕn thñ tôc cÊp quyÒn sö dông trong dù th¶o cña chÌ Méc Ch©u

§©y lµ mét trong nh÷ng khã kh¨n thùc tÕ kh«ng chØ cña s¶n phÈm chÌ Shan, khi mµ quyÒn qu¶n lý vµ quyÒn sö dông Tªn gäi XuÊt xø cha ®îc t¸ch rêi nhau. NÕu nh C«ng ty ChÌ Méc Ch©u ®· ®îc quyÒn cÊp giÊy sö dông th× hä ph¶i cã tr¸ch nhiÖm x©y dùng cho tÊt c¶ c¸c s¶n phÈm cña m×nh ®· ®¨ng ký theo diÖn tÝch khoanh vïng cã tªn gäi xuÊt xø. Vµ nÕu nh hä kh«ng thùc hiÖn ®óng theo nh÷ng néi dung ®· ®Ö tr×nh th× hä sÏ bÞ tíc quyÒn sö dông vµ ®ã lµ tr¸ch nhiÖm kiÓm tra gi¸m s¸t cña hÖ thèng kiÓm so¸t bªn ngoµi. Do vËy cÇn t¹o ®iÒu kiÖn cho C«ng ty ChÌ Méc Ch©u thùc hiÖn quyÒn cña m×nh trong qu¶n lý Tªn gäi XuÊt xø.

B¶ng 18: Nh÷ng quy ®Þnh c¬ b¶n vÒ kiÓm so¸t, chøng nhËn s¶n phÈm Tªn gäi XuÊt xø cho chÌ Shan TuyÕt Méc Ch©u

Tiªu chÝ	Néi dung quy ®Þnh kiÓm so¸t	Nh÷ng vÊn ®Ò trao ®æi
§èi tîng ¸p dông	C«ng ty chÌ Shan TuyÕt Méc Ch©u
Ph¹m vi ¸p dông	LÜnh vùc thu h¸i, chÕ biÕn, ®ãng gãi, b¸n xØ, b¸n lÎ	C¸c néi dung s¶n xuÊt trång trät, bãn ph©n,... hiÖn nay Ýt ®îc kiÓm so¸t
L« hµng	Cïng lo¹i, cïng d¹ng, cïng thêi gian s¶n xuÊt, cïng mét kiÓu bao gãi, cïng ph¬ng tiÖn vËn chuyÒn vµ cïng nghiÖm thu mét lóc	Nh vËy s¶n phÈm sÏ mÊt ®i nguån gèc s¶n xuÊt, kh«ng biÕt ®îc tõ hé gia ®×nh nµo? B¶n th©n chÌ nªn kiÓm so¸t theo hé gia ®×nh hay n¬ng chÌ?
Néi dung kª khai	- Nguyªn liÖu t¬i: Kª khai theo mÉu hoÆc hé gia ®×nh - Kª khai chÕ biÕn víi khèi lîng nguyªn liÖu, chÌ b¸n thµnh phÈm, chÌ thµnh phÈm - S¶n phÈm ®ãng gãi, s¶n phÈm ®· ®îc b¸n ra	Trªn thùc tÕ chØ qu¶n lý ®îc ®Õn chÌ cña tõng ®éi s¶n xuÊt vÒ xëng s¬ chÕ, sau ®ã chÌ ®îc trén lÉn.
Thñ tôc chøng nhËn l« hµng TGXX	Phßng Thö nghiÖm N«ng nghiÖp sè 10 sÏ tiÕp nhËn hå s¬ kª khai s¶n phÈm. Cö ngêi kiÓm tra sè lîng chÌ ®ãng gãi lÊy mÉu kiÓm tra vÒ chØ tiªu c¶m quan, lý hãa cña l« hµng.	TÊt c¶ c¸c s¶n phÈm ®Òu ®îc kiÓm tra vÒ mÆt chÊt lîng vµ sè lîng. Nhng ®¸nh gi¸ chØ tiªu c¶m quan nh thÕ nµo vµ ai lµ ngêi ®¸nh gi¸ th× vÉn lµ mét néi dung cha ®îc ®Ò cËp? MÆt kh¸c kiÓm tra d lîng thuèc trõ s©u vµ c¸c chÊt tån d cã h¹i kh¸c ®îc lÊy mÉu thÕ nµo, tÇn suÊt lÊy mÉu, ai lÊy mÉu, ai ph©n tÝch, cha ®îc ®Ò cËp. NÕu ®Ó C«ng ty lµm th× chØ lµ gi¸m s¸t néi bé cña C«ng ty ChØ kiÓm tra khi cã s¶n phÈm cuèi cïng khi ®· ®îc ®ãng gãi, nguy c¬ t¹o lªn nh÷ng thñ tôc hµnh chÝnh?

Nguån: Dù th¶o quy ®Þnh t¹m thêi vÒ kiÕm tra, chøng nhËn TGXX cho chÌ Shan TuyÕt Méc Ch©u

III-2-5. Lîi Ých khi ®¨ng b¹ chÌ Shan TuyÕt Méc Ch©u

Khi mét s¶n phÈm ®îc x©y dùng díi h×nh thøc Tªn gäi XuÊt xø ®ång nghÜa víi viÖc nã ph¶i mang l¹i lîi Ých vÒ kinh tÕ - x· héi cho céng ®ång ®îc sö dông nã. Trªn c¬ së kÕt qu¶ kh¶o s¸t chóng t«i ®¸nh gi¸ nh÷ng lîi Ých mµ s¶n phÈm chÌ Shan mang l¹i cho Méc Ch©u kÓ tõ khi ®îc ®¨ng b¹.

X¸c ®Þnh ®îc híng ®i cho n«ng s¶n ®Æc s¶n ViÖt Nam.

Sù thµnh c«ng bíc ®Çu cña Tªn gäi XuÊt xø chÌ Shan ®· lµ ®éng c¬ cho c¸c t¸c nh©n ®Þa ph¬ng, c¸c ®Þa ph¬ng trong chuÈn bÞ x©y dùng tªn gäi xuÊt xø, ChØ dÉn §Þa lý cho c¸c s¶n phÈm n«ng s¶n. Phong trµo nµy ®· t¹o ra ®éng lùc trong ngµnh n«ng nghiÖp, më ra híng ®i cho c¸c s¶n phÈm ®Æc s¶n cña n«ng s¶n. MÆt kh¸c, Tªn gäi XuÊt xø chÌ Shan TuyÕt Méc Ch©u ®· thóc ®Èy c¸c t¸c nh©n ngµnh hµng chÌ quan t©m h¬n ®Õn chÊt lîng, së h÷u vµ c¸c yÕu tè ®Þa lý.

H×nh thµnh c¬ së ph¸p lý cho tªn gäi xuÊt xø

ViÖc x©y dùng Tªn gäi XuÊt xø chÌ Shan TuyÕt Méc Ch©u ®· gióp cho Bé NN & PTNT ®Þnh h×nh ®îc híng ®i trong lÜnh vùc tªn gäi xuÊt xø, dÇn dÇn nh÷ng vÊn ®Ò vÒ lÜnh vùc nµy ®· ®îc thÓ chÕ hãa c¶ ë cÊp trung ¬ng vµ ®Þa ph¬ng. Thµnh c«ng nµy vÒ mÆt ph¸p lý rÊt ®¸ng ®îc tr©n träng. MÆc dï c¸c thÓ chÕ ph¸p lý cha thùc sù hoµn chØnh, nhng trong thêi gian vµi n¨m, x©y dùng ®îc mét nÒn t¶ng ph¸p lý cho lÜnh vùc nµy ®· lµ mét thµnh c«ng. C¸c níc ph¶i mÊt vµi chôc ®Õn hµng tr¨m n¨m cho nÒn t¶ng ph¸p lý cho lÜnh vùc nµy, cßn ViÖt Nam míi chØ b¾t ®Çu. Thµnh c«ng nµy cÇn ®îc Bé NN & PTNT ph¸t huy, cÇn x©y dùng mét ®¬n vÞ chuyªn tr¸ch qu¶n lý vÒ c¸c s¶n phÈm ChØ dÉn §Þa lý vµ tªn gäi xuÊt xø, thÓ chÕ hãa c¸c quy tr×nh kiÓm so¸t kü thuËt chØ dÉn vµ Tªn gäi XuÊt xø ë cÊp ®Þa ph¬ng.

Thóc ®Èy së h÷u trÝ tuÖ vµ chèng hµng gi¶

Sù h×nh thµnh Tªn gäi XuÊt xø chÌ Shan TuyÕt Méc Ch©u ®· ®Æt ra vÊn ®Ò së h÷u trÝ tuÖ céng ®ång, mµ tríc kia Nhµ níc vµ ngêi d©n c¸c ®Þa ph¬ng cha quan t©m ®óng møc. MÆt kh¸c, viÖc chèng hµng gi¶ sÏ kh«ng cßn lµ tr¸ch nhiÖm cña riªng doanh nghiÖp mµ lµ cña c¶ céng ®ång, vµ cña c¸c ®Þa ph¬ng cã s¶n phÈm Tªn gäi XuÊt xø. Nh vËy, cã thÓ hµng ngµn hay hµng tr¨m ngµn d©n, còng nh chÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng còng sÏ vµo cuéc, vµ søc Ðp x· héi lªn viÖc chèng hµng gi¶ sÏ lín h¬n hiÖn nay.

B¶o tån ®a d¹ng sinh häc

Quan ®iÓm cña C«ng ty ChÌ Méc Ch©u trong viÖc b¶o tån nguån gen cña chÌ Shan TuyÕt lµ b¶o tån c¸c diÖn tÝch hiÖn ®ang cã t¹i C«ng ty. Cßn viÖc duy tr× vµ b¶o tån c¸c vên chÌ cæ thô n»m ngoµi khu vùc khoanh vïng b¶o hé lµ tr¸ch nhiÖm cña c¬ quan kh¸c. DiÖn tÝch chÌ Shan míi trång hiÖn nay t¬ng ®èi lín (vµi ngµn ha) t¹i Méc Ch©u vµ hµng ngµn ha t¹i nhiÒu n¬i kh¸c, cha ®Õn møc cã nguy c¬ ph¶i b¶o tån nguån gen. Nhng nh÷ng diÖn tÝch chÌ Shan cæ thô l©u ®êi th× ®ang cã nguy c¬ biÕn mÊt l¹i Ýt ®îc chó ý b¶o tån vÝ dô nh trêng hîp N«ng trêng Cê §á, n¬i së h÷u c¸c vên chÌ cæ thô kh«ng cã kinh phÝ ®Ó ch¨m sãc, b¶o vÖ vµ hµng n¨m hµng tr¨m c©y chÌ cæ thô bÞ mÊt ®i trong chôc n¨m qua. Nh vËy, viÖc ®¨ng b¹ vµ b¶o hé chÌ Shan TuyÕt Méc Ch©u cha thùc sù ®ãng gãp cho viÖc b¶o tån c¸c vên chÌ cæ thô.

MÆc dï trong thùc tÕ, quan ®iÓm cña Tªn gäi XuÊt xø ®îc ¸p dông cho trêng hîp chÌ Shan TuyÕt cßn h¹n chÕ, nhng nhê Tªn gäi XuÊt xø ChÌ Shan TuyÕt, mµ quan ®iÓm b¶o tån ®a d¹ng sinh häc th«ng quan Tªn gäi XuÊt xø vµ ChØ dÉn §Þa lý ®· ®îc c¸c c¬ quan nhµ níc, nhiÒu tæ chøc quèc tÕ vµ ®Æc biÖt lµ nhiÒu ®Þa ph¬ng, c¸c t¸c nh©n ngµnh hµng chÊp nhËn. ¶nh hëng nµy ®· thay ®æi c¬ b¶n vÒ tiÕp cËn b¶o tån ®a d¹ng sinh häc ë ViÖt Nam, tríc kia chØ quan t©m ®Õn b¶o tån trong ng©n hµng gen.

HiÖu qu¶ kinh tÕ tõ Tªn gäi XuÊt xø cho c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt

HiÖn nay Tªn gäi XuÊt xø chÌ Shan TuyÕt cha mang l¹i lîi Ých kinh tÕ gia t¨ng, nªn cha ®ãng gãp cho ph¸t triÓn n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n trong vïng. Chóng ta ®a gi¶ thuyÕt lµ Tªn gäi XuÊt xø mang l¹i lîi Ých kinh tÕ, th× nguêi d©n trong vïng cã lîi kh«ng ? Chóng t«i cho r»ng khã cã thÓ cã ®îc nÕu chóng ta kh«ng ®iÒu chØnh ranh giíi. Thø nhÊt, Tªn gäi XuÊt xø chØ n»m trong diÖn tÝch chÌ cña C«ng ty Méc Ch©u. Khi s¶n phÈm ®îc b¶o hé th× c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt kh¸c sÏ kh«ng ®îc dïng tªn Shan TuyÕt Méc Ch©u, do vËy cã thÓ sÏ ¶nh hëng ®Õn thÞ trêng cña hä vµ thu nhËp ngêi s¶n xuÊt trong vïng. Thø hai, c¸c hé c«ng nh©n nhËn kho¸n cña C«ng ty kh«ng ph¶i lµ n«ng d©n, hä kh«ng cã quyÒn quyÕt ®Þnh hîp ®ång vµ th¬ng th¶o vÒ ph©n chia lîi nhuËn víi C«ng ty. H¬n thÕ n÷a, chÌ do C«ng ty s¶n xuÊt l¹i ®îc Tæng C«ng ty ChÌ trén víi chÌ c¸c n¬i kh¸c ®Ó b¸n chung theo ®iÒu phèi Tæng C«ng ty ChÌ. ChÝnh ®iÒu nµy ®· kh«ng ®¶m b¶o lîi nhuËn tõ Tªn gäi XuÊt xø scho C«ng ty ChÌ Méc Ch©u.

N©ng cao chÊt lîng ®Ó t¨ng søc c¹nh tranh trªn thÞ trêng?

Khi s¶n phÈm Tªn gäi XuÊt xø ®îc qu¶n lý chÆt chÏ trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ chÕ biÕn th× s¶n phÈm ®ã sÏ ®îc sù ®ång ®Òu vÒ chÊt lîng vµ t¨ng søc c¹nh tranh trªn thÞ trêng. Ngoµi ra, nh÷ng yÕu tè kü thuËt sÏ lµm t¨ng chÊt lîng cña s¶n phÈm. Nhng b¶n th©n chÌ Shan TuyÕt cña C«ng ty ChÌ Méc Ch©u cha cã sù thay ®æi vÒ chÊt lîng theo híng qu¶n lý chÊt lîng s¶n phÈm cã tªn gäi xuÊt xø. Sù thay ®æi vÒ c«ng nghÖ chÕ biÕn tõ chÌ ®en sang chÌ sao suèt ®· gãp phÇn ®¸p øng nhu cÇu cña thÞ trêng vµ t¨ng søc c¹nh tranh cña s¶n phÈm. Nhng râ rµng sù thay ®æi nµy chØ nh c¸c doanh nghiÖp kh¸c ®Ó thÝch øng víi thÞ trêng, kh«ng ®¸p øng ®îc nh÷ng ®ßi hái nghiªm ngÆt cña s¶n phÈm tªn gäi xuÊt xø. MÆt kh¸c, còng cÇn lu ý r»ng, ®Ó ®¸p øng nhu cÇu cña thÞ trêng. N¨m 1999 C«ng ty ChÌ Méc Ch©u ®· ngõng kh«ng s¶n xuÊt lo¹i chÌ ®en, mét trong hai lo¹i s¶n phÈm ®· ®îc m« t¶ trong hå s¬ vµ thay vµo ®ã lµ mét c«ng nghÖ s¶n xuÊt chÌ sao suèt, s¶n phÈm kh«ng cã trong danh s¸ch s¶n phÈm ®îc ®Ö tr×nh tªn gäi xuÊt xø. §iÒu nµy ®Æt ra vÊn ®Ò lµ mét s¶n phÈm kh«ng cßn ®îc s¶n xuÊt vÉn ®îc trë thµnh c¸c s¶n phÈm cÇn b¶o tån vµ vÉn ®îc cÊp giÊy chøng nhËn ®¨ng b¹ s¶n phÈm tªn gäi xuÊt xø?

III-2-6. C¸c vÊn ®Ò cÇn trao ®æi hiÖn nay cho s¶n phÈm chÌ Shan TuyÕt Méc Ch©u

Sau nhiÒu n¨m x©y dùng, s¶n phÈm chÌ Shan TuyÕt Méc Ch©u vÉn cßn tån t¹i nhiÒu vÊn ®Ò cÇn ph¶i gi¶i quyÕt ®Ó s¶n phÈm nµy thùc sù ®îc b¶o hé trªn thÞ trêng. C¸c vÊn ®Ò cña chÌ Shan tËp trung chñ yÕu vµo c¸c yÕu tè ®ã lµ:

Quan ®iÓm vµ môc tiªu ph¸t triÓn tªn gäi xuÊt xø

C¸c bé chuyªn ngµnh x©y dùng ®Þnh híng ®Ó c¸c ®Þa ph¬ng lùa chän vµ x©y dùng Tªn gäi XuÊt xø cña m×nh. HiÖn nay ®Þnh híng ph¸t triÓn cña Bé NN & PTNT thÓ hiÖn quan ®iÓm nh sau:^⁴⁴

Bé chØ hç trî cho c¸c ®Þa ph¬ng vµ ®¬n vÞ x©y dùng s¶n phÈm Tªn gäi XuÊt xø cßn nÕu tiÕn hµnh theo h×nh thøc ChØ dÉn §Þa lý th× sÏ kh«ng ®îc hç trî. Trªn tinh thÇn ®ã, c¸c ®Þa ph¬ng vµ c¸c ®¬n vÞ sÏ lùa chän h×nh thøc Tªn gäi XuÊt xø ®Ó cã ®îc sù hç trî cña Bé. Quan ®iÓm nµy kh«ng khuyÕn khÝch x©y dùng chØ dÉn ®Þa lý, nhng víi thay ®æi trong LuËt Së h÷u TrÝ tuÖ cña ViÖt Nam, Bé NN & PTNT ®· thay ®æi quan ®iÓm vµ ®ång ý hç trî x©y dùng c¸c chØ dÉn ®Þa lý. Trong khi víi Tªn gäi XuÊt xø kh«ng ph¶i s¶n phÈm nµo còng lµm ®îc, do nh÷ng ®ßi hái kh¾t khe vÒ tÝnh ®Æc thï cña s¶n phÈm liªn quan ®Õn ®Æc trng kinh tÕ vµ x· héi cña vïng ®Þa lý. X©y dùng ChØ dÉn §Þa lý cßn lµm nÒn t¶ng ®Ó ph¸t triÓn tªn gäi xuÊt xø, do vËy c¸c níc ®Òu ph¸t triÓn réng r·i vµ b¶o hé ChØ dÉn §Þa lý vµ Tªn gäi XuÊt xø cïng nhau.

VÊn ®Ò vÒ thÓ chÕ vµ chÝnh s¸ch

HiÖn nay, Nhµ níc ®· cã khung ph¸p lý cho x©y dùng ChØ dÉn §Þa lý vµ Tªn gäi XuÊt xø. Nhng nh÷ng quy tr×nh nµy cßn nhiÒu víng m¾c khi triÓn khai xuèng thùc tÕ. ViÖc kh«ng ph©n ®Þnh râ tr¸ch nhiÖm cña c¸c bé ngµnh, gi÷a trung ¬ng vµ ®Þa ph¬ng, gi÷a c¸c tæ chøc d©n sù cña ngêi s¶n xuÊt vµ ngµnh hµng ®· lµm cho qu¸ tr×nh x©y dùng Tªn gäi XuÊt xø chÌ Shan TuyÕt Méc Ch©u kh«ng ®îc thèng nhÊt. TØnh S¬n La lóng tóng trong triÓn khai viÖc nµy. Kh«ng ph©n ®Þnh râ tr¸ch nhiÖm gi÷a c¸c vÊn ®Ò kü thuËt vµ c«ng nghÖ, qu¶n lý chÊt lîng s¶n phÈm (thêng c¸c bé chuyªn ngµnh cã n¨ng lùc h¬n) víi c¸c vÊn ®Ò ph¸p lý vµ b¶o hé (Bé KH & CN cã n¨ng lùc h¬n) vµ xóc tiÕn th¬ng m¹i (Bé Th¬ng m¹i vµ Phßng Th¬ng m¹i C«ng nghiÖp ViÖt Nam-VCCI) ®· t¹o ra sù kh«ng ®ång nhÊt trong ph¸t triÓn Tªn gäi XuÊt xø chÌ Shan TuyÕt Méc Ch©u sau khi ®¨ng b¹. Khi Tªn gäi XuÊt xø chÌ Shan TuyÕt Méc Ch©u ®· ®îc b¶o hé, c¬ quan nµo ®îc ra c¸c quy®Þnh vÒ gi¸m s¸t, ai gi¸m s¸t, quy tr×nh gi¸m s¸t bªn ngoµi cña Nhµ níc cïng thÓ hiÖn nhiÒu ®iÓm cha râ rµng. ChÝnh v× vËy, qu¸ tr×nh triÓn khai ®· kh«ng cã sù ®iÒu phèi tèt gi÷a c¸c c¬ quan trung ¬ng vµ tØnh S¬n La, gi÷a c¸c bé, gi÷a c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt t¹i ®Þa ph¬ng vµ Tæng C«ng ty ChÌ.

C¸ch thøc tiÕn hµnh x©y dùng vµ vai trß cña c¸c c¬ quan, tæ chøc

Qu¸ tr×nh x©y dùng hå s¬ tªn gäi xuÊt xø cha cã sù th¶o luËn ®Çy ®ñ gi÷a c¸c tæ chøc vµ c¸ nh©n s¶n xuÊt ChÌ Shan TuyÕt Méc Ch©u t¹i ®Þa ph¬ng ®· dÉn ®Õn nhiÒu tæ chøc vµ c¸ nh©n s¶n xuÊt chÌ kh«ng ®îc tham gia vµo x©y dùng tªn gäi xuÊt xø. §Æc biÖt, khi chóng t«i ®i kh¶o s¸t hä cã nhiÒu bøc xóc.

M©u thuÉn trong khoanh vïng b¶o hé

ViÖc khoanh vïng b¶o hé chÌ Shan TuyÕt Méc Ch©u ®îc thùc hiÖn trong diÖn tÝch mét c«ng ty cæ phÇn. Do vËy, nguy c¬ së h÷u céng ®ång cña Tªn gäi XuÊt xø biÕn thµnh së h÷u cña doanh nghiÖp cã thÓ x¶y ra. MÆt kh¸c, c¸c khu vùc khoanh vïng cha chó ý ®Õn khu vùc s¶n xuÊt truyÒn thèng cña chÌ Shan t¹i ®Þa ph¬ng, N«ng trêng Cê §á ®· göi th ph¶n ®èi viÖc ®¨ng b¹ Tªn gäi XuÊt xø lªn Côc SHTT do diÖn tÝch s¶n xuÊt cña hä l¹i n»m ngoµi khu vùc khoanh vïng b¶o hé. Do vËy hä ®Ò nghÞ cÇn tiÕn hµnh khoanh vïng l¹i.

Quy tr×nh kü thuËt

CÇn lµm râ trong Tªn gäi XuÊt xø, gièng chÌ Shan nh thÕ nµo th× ®îc c«ng nhËn sö dông, cÇn cã quy tr×nh lµm gièng chÌ cho c¸c n¬ng chÌ míi. C¸ch ch¨m sãc nµo vµ c¸ch chÕ biÕn nµo th× ®îc phÐp. HiÖn nay, gi÷a hå s¬ vµ thùc tÕ kh«ng phï hîp sÏ dÉn ®Õn khã kh¨n cho viÖc xin quyÒn sö dông Tªn gäi XuÊt xø cña C«ng ty ChÌ Méc Ch©u. MÆt kh¸c cÇn khai th¸c c¸c yÕu tè truyÒn thèng trong s¶n xuÊt chÌ, hiÖn nay c¸c yÕu tè nµy kh«ng râ rµng.

HÖ thèng qu¶n lý chÊt lîng cÇn ®îc hoµn chØnh

X©y dùng hÖ thèng qu¶n lý chÊt lîng cho Tªn gäi XuÊt xø chÌ Shan TuyÕt lµ ®ßi hái cÊp b¸ch hiÖn nay. ViÖc x©y dùng nµy bao gåm c¸c néi dung vÒ: vïng ®Þa lý, vai trß cña c¸c t¸c nh©n trong hÖ thèng qu¶n lý chÊt lîng, hå s¬ qu¶n lý chÊt lîng, tiªu chÝ kiÓm tra gi¸m s¸t, hÖ thèng gi¸m s¸t néi bé, hÖ thèng gi¸m s¸t bªn ngoµi, chi phÝ qu¶n lý chÊt lîng. Nh÷ng viÖc nµy cÇn ph¶i tu©n thñ c¸c nguyªn t¾c x©y dùng hÖ thèng gi¸m s¸t nguån gèc vµ chÊt lîng nguyªn gèc cña s¶n phÈm tªn gäi xuÊt xø. MÆt kh¸c, còng cÇn lµm râ vai trß cña c¸c c¬ quan nhµ níc trong viÖc thÈm ®Þnh, hç trî vµ gi¸m s¸t viÖc thùc hiÖn qu¶n lý hÖ thèng nµy. ViÖc qu¶n lý chÊt lîng cña C«ng ty ChÌ Méc Ch©u vµ Tæng C«ng ty ChÌ chØ mang tÝnh néi bé, hiÖn nay hÖ thèng qu¶n lý chÊt lîng nµy cha ®¶m b¶o ®îc theo nguyªn t¾c Tªn gäi XuÊt xø vµ vÖ sinh an toµn thùc phÈm. ViÖc thiÕt lËp hÖ thèng qu¶n lý chÊt lîng, víi hå s¬ râ rµng, tíi tõng vên chÌ, tõng hé s¶n xuÊt, tõng l« chÕ biÕn ®Õn ®ãng gãi xuÊt b¸n cÇn ®îc thùc hiÖn. ViÖc ®ãng gãi s¶n phÈm ph¶i thùc hiÖn t¹i C«ng ty ChÌ Méc Ch©u th× míi ®îc mang tªn gäi xuÊt xø. VËy ai sÏ kiÓm tra C«ng ty ChÌ Méc Ch©u thùc hiÖn c¸c quy®Þnh cña Tªn gäi XuÊt xø ? Së Khoa häc C«ng nghÖ S¬n La, Bé NN & PTNT hay Bé KH & CN ? HiÖn nay kh«ng râ ai sÏ qu¶n lý vµ qu¶n lý c¸i g× sau khi Tªn gäi XuÊt xø hoÆc ChØ dÉn §Þa lý ®îc c«ng nhËn.

ThÞ trêng tiªu thô vµ ngµnh hµng

Víi thÞ trêng tiªu thô chÌ hiÖn nay, C«ng ty ChÌ Méc Ch©u khã mµ ¸p dông ®îc c¸c nguyªn t¾c qu¶n lý tªn gäi xuÊt xø, bëi v× nh÷ng thÞ trêng ®ã kh«ng ph¶i lµ thÞ trêng cao cÊp. Do vËy gi¸ b¸n s¶n phÈm chÌ qu¸ thÊp, thÊp h¬n nhiÒu lo¹i chÌ kh¸c kh«ng cã Tªn gäi XuÊt xø cïng lo¹i trªn thÞ trêng trong níc còng nh níc ngoµi. V× vËy, viÖc h×nh thµnh c¸c s¶n phÈm gam chÊt lîng cao còng nh viÖc t×m kiÕm thÞ trêng míi víi gi¸ b¸n s¶n phÈm cao lµ cÇn thiÕt ®Ó cã thÓ bï ®¾p ®îc c¸c chi phÝ vÒ qu¶n lý theo tªn gäi xuÊt xø, nÕu kh«ng khã mµ t×m ®îc gi¸ trÞ gia t¨ng tõ ¸p dông tªn gäi xuÊt xø. CÇn ph¶i h×nh thµnh c¸c s¶n phÈm chÌ cao cÊp, an toµn, cïng víi sù qu¶ng b¸ s¶n phÈm ë nh÷ng thÞ trêng cao cÊp. Ngoµi ra, cÇn h×nh thµnh kªnh ngµnh hµng hoµn chØnh cã qu¶n lý chÊt lîng chÆt chÏ tõ s¶n xuÊt, chÕ biÕn vµ tiªu thô víi nh·n m¸c nhÊt ®Þnh.

CÊp quyÒn sö dông

ChÌ Shan TuyÕt Méc Ch©u ®îc ®¨ng b¹ vµ b¶o hé nhng cha mét c¬ quan tæ chøc nµo ®îc cÊp quyÒn sö dông. Do vËy thùc tÕ Tªn gäi XuÊt xø nµy cha ®îc ®a vµo sö dông. C¸c c¬ quan nhµ níc cÇn khÈn tr¬ng cô thÓ hãa c¸c chÝnh s¸ch, quy®Þnh ®Ó hç trî vµ xÐt duyÖt c¸c c¬ quan tæ chøc ®îc quyÒn sö dông tªn gäi xuÊt xø. MÆt kh¸c, còng cÇn xem xÐt x©y dùng c¸c quy chÕ vÒ kiÓm tra, gi¸m s¸t, rót giÊy phÐp sö dông khi c¬ quan, tæ chøc sö dông kh«ng tu©n thñ c¸c quy®Þnh vÒ tªn gäi xuÊt xø.

Vai trß cña Bé NN & PTNT

Bé NN & PTNT nªn giao chøc n¨ng cho c¸c bé phËn chuyªn tr¸ch trong Bé vÒ hç trî x©y dùng vµ qu¶n lý Tªn gäi XuÊt xø c¸c s¶n phÈm n«ng s¶n vµ tiÓu thñ c«ng nghiÖp. Bé phËn nµy cã tr¸ch nhiÖm x©y dùng c¸c chiÕn lîc chÝnh s¸ch, hç trî ph¸t triÓn, thÈm ®Þnh c¸c quy tr×nh kü thuËt, quyho¹ch n«ng th«n vÒ ph¸t triÓn tªn gäi xuÊt xø. HiÖn nay Vô Khoa häc C«ng nghÖ ®îc giao nhiÖm vô hç trî thö nghiÖm vµ x©y dùng chØ dÉn vµ tªn gäi xuÊt xø, nhng c¶ phÇn hç trî, thÈm ®Þnh vµ qu¶n lý ®Òu cha thùc sù cã v¨n b¶n nµo cña Bé NN & PTNT quy®Þnh vÒ vÊn ®Ò nµy.

C«ng ty ChÌ Méc Ch©u du nhËp nhiÒu gièng míi vµ trong chÕ biÕn ®· cã sù pha trén. Nh÷ng gièng míi nµy ®Òu cho n¨ng suÊt vµ chÊt lîng cao h¬n chÌ Shan. HiÖn nay trong vïng cã nhiÒu C«ng ty chÌ liªn doanh víi §µi Loan, trång chÌ Liªn doanh cã lîi nhuËn cao h¬n chÌ Shan. Do ®ã, tÝnh bÒn v÷ng cña chÌ Shan t¹i Méc Ch©u ®ang bÞ ®e däa.

IV-1. Quy tr×nh ®¨ng b¹ vµ b¶o hé Tªn gäi XuÊt xø

Ph¸t triÓn cña ChØ dÉn §Þa lý vµ Tªn gäi XuÊt xø ®· trë thµnh mét c«ng cô quan träng trong qu¸ tr×nh n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh cña c¸c s¶n phÈm n«ng s¶n trªn thÞ trêng. Th¸i Lan, In®«nªxia, Ên §é vµ c¸c níc ch©u ¸ kh¸c ®· rÊt thµnh c«ng trong viÖc gi¶m bít sù mÊt m¸t th¬ng hiÖu do viÖc l¹m dông nh·n m¸c, tªn gäi s¶n phÈm cña c¸c tËp ®oµn, c«ng ty xuyªn quèc gia. §èi víi c¸c quèc gia ch©u ¢u nh Ph¸p, Bå §µo Nha... viÖc sö dông ChØ dÉn §Þa lý vµ Tªn gäi XuÊt xø ®îc ph¸t triÓn tõ nh÷ng n¨m 90 cña thÕ kû 19. Ngoµi viÖc duy tr× danh tiÕng cña c¸c s¶n phÈm nµy th× môc tiªu cña Tªn gäi XuÊt xø cßn ®¹t ®îc lµ:

Chèng l¹i sù gi¶ m¹o vµ l¹m dông tªn gäi cña c¸c s¶n phÈm g¾n víi mét ®Þa danh (®Þa lý) cô thÓ.

Ngêi s¶n xuÊt tham gia n¨ng ®éng tÝch cùc vµo qu¸ tr×nh x©y dùng, b¶o vÖ, qu¶ng b¸ vµ ph¸t triÓn còng nh khai th¸c th¬ng hiÖu.
ViÖc h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn s¶n phÈm xuÊt xø ®Þa lý ph¶i g¾n liÒn víi së h÷u mang tÝnh céng ®ång, khai th¸c lîi thÕ ®Æc thï cña s¶n phÈm dùa trªn lîi thÕ vÒ ®Þa lý.
N©ng cao kh¶ n¨ng truy xuÊt vÒ nguån gèc cña s¶n phÈm ®èi víi ngêi tiªu dïng th«ng qua hÖ thèng kiÓm tra gi¸m s¸t, tõ ®ã t¹o niÒm tin cho ngêi tiªu dïng khi sö dông s¶n phÈm tªn gäi xuÊt xø.

Víi môc ®Ých ®ã, viÖc b¶o hé mét s¶n phÈm mang ChØ dÉn §Þa lý hoÆc Tªn gäi XuÊt xø lµ mét vÊn ®Ò rÊt quan träng quyÕt ®Þnh ®Õn sù thµnh b¹i cña c¶ mét hÖ thèng s¶n xuÊt vµ th¬ng m¹i. ChØ dÉn §Þa lý vµ Tªn gäi XuÊt xø ®· trë thµnh mét trong nh÷ng tháa thuËn th¬ng m¹i t¹i Céng ®ång chung Ch©u ¢u vµ h×nh thµnh quy ®Þnh chung vÒ viÖc x¸c lËp quyÒn b¶o hé s¶n phÈm nµy.

Quy tr×nh tiÕn hµnh ®¨ng b¹ vµ b¶o hé cho mét s¶n phÈm ChØ dÉn §Þa lý hoÆc Tªn gäi XuÊt xø cña EU vµ ViÖt Nam ®îc thùc hiÖn qua c¸c bíc theo hai s¬ ®å sau:

S¬ ®å 8: Quy tr×nh ®¨ng b¹ vµ b¶o hé Tªn gäi XuÊt xø t¹i Ph¸p

Каталог: images -> 2007
2007 -> Hồ sơ ngành hàng rau quả
2007 -> Căn cứ Pháp lệnh Cán bộ, công chức ngày 26 tháng 02 năm 1998
2007 -> Viện Chính sách và Chiến lược Phát triển Nông nghiệp Nông thôn Trung tâm Tư vấn Chính sách Nông nghiệp
2007 -> QuyếT ĐỊnh số 46/2007/QĐ-bnn, ngày 28 tháng 5 năm 2007 Ban hành Quy định về việc xác định rừng trồng, rừng khoanh nuôi thành rừng
2007 -> Trung tâm phát triển nông thôN
2007 -> Viện Chính sách và Chiến lược Phát triển Nông nghiệp Nông thôn Trung tâm Tư vấn Chính sách Nông nghiệp
2007 -> §å hép rau qu¶ Ph¬ng ph¸p x¸c ®Þnh hµm lîng vitamin c (axit ascobic) tcvn 4715 89
2007 -> Tiªu chuÈn ViÖt nam §å hép rau qu¶ Ph¬ng ph¸p thö tcvn 4712-89
2007 -> Iso 9000: 2000 Thuật ngữ và định nghĩa hệ thống quản lý chất lượng Thuật ngữ liên quan đến chất lượng