QUY ĐỔI CÁC CHI PHÍ VỀ CÙNG MỘT THỨ NGUYÊN. Khi tính toán tổng chi phí, thường gặp phải một khó khăn mang tính nguyên tắc phải vượt qua, đó là cộng các chi phí không cùng một thứ nguyên (đơn vị đo). Thí dụ, để đi từ Thành phố Hồ Chí Minh ra Hà Nội, tổng chi phí của việc đi bằng máy bay là 1,5 triệu đồng và 5 giờ, còn tổng chi phí của việc đi bằng tàu hoả là 600 nghìn đồng, 34 giờ và sự mệt mỏi hơn. Để quyết định xem nên chọn loại hình vận tải nào để thực hiện chuyến đi từ Thành phố Hồ Chí Minh ra Hà Nội, cần tính toán xem đi bằng máy bay và đi bằng tàu hoả cái nào tiết kiệm chi phí hơn, tức là có tổng chi phí ít hơn. Muốn vậy, phải quy đổi các khoản chi phí này về cùng một thứ nguyên, thí dụ như về tiền chẳng hạn.
Cần nói trước, rằng đây là vấn đề rất khó trong phân tích kinh tế hàng không bởi tính phức tạp, bất định và thiếu khách quan của phép quy đổi. Mặc dù vậy, những gợi ý sau đây sẽ có ích:
Quy đổi thời gian về đơn vị tiền tệ. Các nhà kinh tế hàng không luôn khẳng định thời gian là tiền bạc. Nhưng giá trị của thời gian được xác định một cách khác nhau không chỉ đối với những người khác nhau, mà còn cả đối với cùng một người tại những thời điểm, hoàn cảnh khác nhau. Tuy nhiên, người ta thường áp dụng phép quy đổi thời gian về đơn vị tiền tệ bằng cách căn cứ vào mức lương tính theo đơn vị thời gian lao động (giờ công, ngày công, tháng, năm ...). Thí dụ, là giám đốc một hãng hàng không với mức lương 15 triệu đồng/tháng, thì thời gian một năm có giá trị là : 15 triệu đồng/tháng x 12 tháng = 180 triệu đồng; thời gian một ngày công có giá trị là 15 triệu đồng/tháng : 21 ngày công/tháng 714 nghìn đồng; thời gian một giờ có giá trị là 714 nghìn đồng/ngày công : 8 giờ/ngày công 90 nghìn đồng. Trong khi đó, một nhân viên chỉ hưởng mức lương bằng 1/3 , thì giá trị thời gian của anh ta cũng chỉ bằng 1/3 của giám đốc, có nghĩa là 60 triệu đồng/năm, hoặc 238 nghìn đồng/ngày công, hoặc 30 nghìn đồng/giờ công.
Quy đổi các luồng tiền về cùng một đơn vị. Quyết định mua một chiếc xe gắn máy để tiện việc đi lại hàng ngày từ nhà đến cơ quan và ngược lại. Giá tiền mua xe gắn máy trọn gói (cộng cả tiền đăng ký xe, lấy biển số xe ...) là 20 triệu đồng; tiền duy tu, bảo dưỡng, thay dầu cho xe gắn máy mỗi năm là 2 triệu đồng; tiền xăng mỗi ngày là 20 nghìn đồng. Vậy, chi phí cho tiền đi lại bằng xe gắn máy là bao nhiêu? Dĩ nhiên, không thể cộng 20 triệu đồng chỉ chi một lần với 2 triệu đồng phải chi mỗi năm và với 20 nghìn đồng phải chi hàng ngày bởi chúng là các luồng tiền khác nhau. Cách tốt nhất là quy về cùng một đơn vị thời gian, thí dụ như một năm. Giả sử xe gắn máy dùng được trong 10 năm, như vậy mỗi năm chi tiền để mua chiếc xe gắn máy này là 2 triệu đồng (1). Tương tự như vậy, mỗi năm chi tiền xăng hết : 20 nghìn đồng/ngày x 21 ngày/tháng x 12 tháng/năm 5 triệu đồng. Như vậy, mỗi năm chi cho chiếc xe gắn máy này là : 2 triệu tiền khấu hao + 2 triệu tiền duy tu, bảo dưỡng + 5 triệu tiền xăng = 9 triệu đồng.
Quy đổi các khoản chi phí khác về đơn vị tiền tệ. Một số khoản chi phí khác cũng có thể quy được về đơn vị tiền tệ nhờ một số giả thiết bổ sung. Thí dụ, có thể tính giá trị của mức độ mệt mỏi do đi từ Thành phố Hồ Chí Minh ra Hà Nội bằng phương tiện xe lửa bằng cách tính giá trị của thời gian cần thiết để hồi phục hoàn toàn sức khoẻ sau chuyến đi này.
Chia sẻ với bạn bè của bạn: |