Kinh tế VẬt tải hàng không chưƠng I: khái quát về hoạT ĐỘng vthk


QUY ĐỔI CÁC CHI PHÍ VỀ CÙNG MỘT THỨ NGUYÊN



tải về 1.21 Mb.
trang13/13
Chuyển đổi dữ liệu01.11.2017
Kích1.21 Mb.
#33960
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   13

QUY ĐỔI CÁC CHI PHÍ VỀ CÙNG MỘT THỨ NGUYÊN. Khi tính toán tổng chi phí, thường gặp phải một khó khăn mang tính nguyên tắc phải vượt qua, đó là cộng các chi phí không cùng một thứ nguyên (đơn vị đo). Thí dụ, để đi từ Thành phố Hồ Chí Minh ra Hà Nội, tổng chi phí của việc đi bằng máy bay là 1,5 triệu đồng và 5 giờ, còn tổng chi phí của việc đi bằng tàu hoả là 600 nghìn đồng, 34 giờ và sự mệt mỏi hơn. Để quyết định xem nên chọn loại hình vận tải nào để thực hiện chuyến đi từ Thành phố Hồ Chí Minh ra Hà Nội, cần tính toán xem đi bằng máy bay và đi bằng tàu hoả cái nào tiết kiệm chi phí hơn, tức là có tổng chi phí ít hơn. Muốn vậy, phải quy đổi các khoản chi phí này về cùng một thứ nguyên, thí dụ như về tiền chẳng hạn.

Cần nói trước, rằng đây là vấn đề rất khó trong phân tích kinh tế hàng không bởi tính phức tạp, bất định và thiếu khách quan của phép quy đổi. Mặc dù vậy, những gợi ý sau đây sẽ có ích:



  • Quy đổi thời gian về đơn vị tiền tệ. Các nhà kinh tế hàng không luôn khẳng định thời gian là tiền bạc. Nhưng giá trị của thời gian được xác định một cách khác nhau không chỉ đối với những người khác nhau, mà còn cả đối với cùng một người tại những thời điểm, hoàn cảnh khác nhau. Tuy nhiên, người ta thường áp dụng phép quy đổi thời gian về đơn vị tiền tệ bằng cách căn cứ vào mức lương tính theo đơn vị thời gian lao động (giờ công, ngày công, tháng, năm ...). Thí dụ, là giám đốc một hãng hàng không với mức lương 15 triệu đồng/tháng, thì thời gian một năm có giá trị là : 15 triệu đồng/tháng x 12 tháng = 180 triệu đồng; thời gian một ngày công có giá trị là 15 triệu đồng/tháng : 21 ngày công/tháng  714 nghìn đồng; thời gian một giờ có giá trị là 714 nghìn đồng/ngày công : 8 giờ/ngày công  90 nghìn đồng. Trong khi đó, một nhân viên chỉ hưởng mức lương bằng 1/3 , thì giá trị thời gian của anh ta cũng chỉ bằng 1/3 của giám đốc, có nghĩa là 60 triệu đồng/năm, hoặc 238 nghìn đồng/ngày công, hoặc 30 nghìn đồng/giờ công.

  • Quy đổi các luồng tiền về cùng một đơn vị. Quyết định mua một chiếc xe gắn máy để tiện việc đi lại hàng ngày từ nhà đến cơ quan và ngược lại. Giá tiền mua xe gắn máy trọn gói (cộng cả tiền đăng ký xe, lấy biển số xe ...) là 20 triệu đồng; tiền duy tu, bảo dưỡng, thay dầu cho xe gắn máy mỗi năm là 2 triệu đồng; tiền xăng mỗi ngày là 20 nghìn đồng. Vậy, chi phí cho tiền đi lại bằng xe gắn máy là bao nhiêu? Dĩ nhiên, không thể cộng 20 triệu đồng chỉ chi một lần với 2 triệu đồng phải chi mỗi năm và với 20 nghìn đồng phải chi hàng ngày bởi chúng là các luồng tiền khác nhau. Cách tốt nhất là quy về cùng một đơn vị thời gian, thí dụ như một năm. Giả sử xe gắn máy dùng được trong 10 năm, như vậy mỗi năm chi tiền để mua chiếc xe gắn máy này là 2 triệu đồng (1). Tương tự như vậy, mỗi năm chi tiền xăng hết : 20 nghìn đồng/ngày x 21 ngày/tháng x 12 tháng/năm  5 triệu đồng. Như vậy, mỗi năm chi cho chiếc xe gắn máy này là : 2 triệu tiền khấu hao + 2 triệu tiền duy tu, bảo dưỡng + 5 triệu tiền xăng = 9 triệu đồng.

  • Quy đổi các khoản chi phí khác về đơn vị tiền tệ. Một số khoản chi phí khác cũng có thể quy được về đơn vị tiền tệ nhờ một số giả thiết bổ sung. Thí dụ, có thể tính giá trị của mức độ mệt mỏi do đi từ Thành phố Hồ Chí Minh ra Hà Nội bằng phương tiện xe lửa bằng cách tính giá trị của thời gian cần thiết để hồi phục hoàn toàn sức khoẻ sau chuyến đi này.




1 Trung tâm chi phí (tiếng Anh : Cost Center) - bộ phận của doanh nghiệp chuyên phục vụ “không công” cho bản thân doanh nghiệp và hoạt động bằng kinh phí do doanh nghiệp cấp. Các trung tâm khác trong doanh nghiệp là trung tâm lợi nhuận - chuyên phục vụ cho bên ngoài để tạo doanh thu cho doanh nghiệp, nhưng kdg bằng kinh phí do doanh nghiệp cấp - và trung tâm hạch toán - hoạt động theo chế độ hạch toán từng phần hay toàn phần.

2 IATA, The Economic Benefits of Air Transport, by IATA for ATAG. 1992, p. 5.

3 Nguồn thu hàng không (tiếng Anh : Aeronautical Revenues) là các khoản thu trực tiếp liên quan đến hoạt động vận chuyển hàng không, như phí cất/hạ cánh, phí sân đỗ, phí phục vụ hành khách… Cùng với nó, cảng hàng không còn có nguồn thu phi hàng không (tiếng Anh : Non-aeronautical Revenues) là các khoản thu thương mại trên địa bàn, thí dụ tiền cho thuê mặt bằng, văn phòng, thiết bị; phí nhượng quyền kinh doanh; phí nhượng quyền khai thác …

4 Ngay từ Hội nghị Chicago (Mỹ) năm 1944, Mỹ và một số nước theo đuổi đường lối tự do hoá vận tải hàng không quốc tế đã gặp thất bại khi muốn áp đặt ý muốn này lên các quốc gia còn lại. Bản thân Công ước Chicago, văn bản pháp lý cơ bản nhất và quan trọng nhất của Tổ chức Hàng không dân dụng quốc tế (International Civil Aviation Organization – ICAO), cũng chứa đựng trong nó nền tảng của chính sách bảo hộ vận tải hàng không quốc tế.

5 Định nghĩa trên về công nghệ hàng không dựa theo L.D. Davis. Job Statisfaction Research // The Post Industrial View // Industrial Relations, vol. 10 (1971), pp. 176-193.

(2) Thị trường nguồn lực kinh tế có những khác biệt nhất định so với thị trường hàng hoá hàng không, nhưng những khác biệt đó không mang tính bản chất.

(1) Mặc dù vậy, người ta vẫn thường sử dụng lượng hàng hoá hàng không đã được mua để xác định lượng cầu đối với hàng hoá hàng không đó. Lý do là vì trong nhiều trường hợp người ta rất khó tìm lại được con số thống kê chính xác về lượng hàng hoá hàng không đã được hỏi mua, trong khi số liệu thống kê về lượng hàng hoá hàng không đã được bán lại dễ tìm hơn nhiều. Cách làm như vậy không tránh khỏi một số sai lệch nhất định.

(1) Cần lưu ý, rằng tăng hay giảm doanh số bán không đồng nhất với tăng hay giảm lợi nhuận, bởi lợi nhuận – bằng doanh số bán trừ đi chi phí – còn phụ thuộc vào mức chi phí để có được doanh số bán đó.

(1) Theo thống kê chính thức của Tổ chức Hàng không dân dụng thế giới (ICAO), tai nạn máy bay chỉ xảy ra với tỷ lệ khoảng 1 lần trên triệu giờ bay hoặc 1,5 lần trên một triệu lần cất/hạ cánh. Tỷ lệ để một hành khách bị tai nạn là chỉ khoảng 4/10 tỷ, tức là cứ 2,5 tỷ lượt hành khách đi bằng đường hàng không mới có một hành khách gặp tai nạn.

(1) Vietnam Airlines khai thác trở lại đường bay Hà Nội/Thành phố Hồ Chí Minh – Moscow từ ngày Mồng 2 tháng 7 năm 2002.

(1) Để khắc phục tình trạng này, nhiều hãng hàng không đã tham gia liên minh cung ứng vật tư, phụ tùng máy bay, theo đó các thành viên của liên minh trong trường hợp khẩn cấp có thể vay mượn vật tư, phụ tùng của nhau. Tuy vậy, khả năng khắc phục một cách triệt để tình trạng này vẫn còn rất hạn chế.

(1) Mức giá công bố trong tháng 7 năm 2007

(1) Để đơn giản hoá, ở đây không tính đến thị phần của nhà vận chuyển hàng không quân đội SFC bởi nó chủ yếu hoạt động bay thuê chuyến và không thường lệ.

(1) Bạn cần lưu ý. rằng khả năng giảm giá thành nhờ quy mô sản xuất lớn chỉ có ở độc quyền tự nhiên (Natural Monopoly), chứ không hẳn là có đối với độc quyền do cơ chế của Nhà nước tạo ra.

(1) Giả thiết về điều kiện không thay đổi là rất quan trọng, bởi một loại hàng hoá có thể mất đi tính hấp dẫn hơn so với các loại hàng hoá được đa dạng hoá còn lại khi điều kiện thay đổi. Thí dụ, hành khách thường xuyên của Vietnam Airlines vẫn có thể bỏ hãng hàng không này để chuyển sang đi trên chuyến bay của Aeroflot khi giá vé máy bay của Aeroflot giảm xuống.

(1) Hai hàng hoá được gọi là có tính bổ sung cho nhau, khi việc tăng (hay giảm) cầu đối với hàng hoá này cũng làm tăng (hoặc giảm) cầu đối với hàng hoá kia. Thí dụ, xe hơi và xăng dầu là hai loại hàng hoá có tính bổ sung cho nhau – lượng tiêu thụ xe hơi tăng kéo theo lượng tiêu thụ xăng dầu cũng tăng lên.

(1) Riêng ở Mỹ, hầu như không tồn tại phân thị hành khách hạng cao cấp, bởi hầu như mọi người dân, bất kể làm việc gì và có thu nhập ra sao, đều sẵn sàng đi trên chuyến bay của hãng hàng không chi phí thấp khi có cơ hội. Đối với người Mỹ vốn đề cao tính thực dụng, sản phẩm vận chuyển hàng không chi phí thấp và truyền thống trên cùng đường bay là như nhau và chỉ khác nhau ở mức giá cước.

(1) Thuê khô là hình thức cho thuê mà toàn bộ chi phí khai thác, bảo dưỡng, sửa chữa ... do bên thuê chịu.

(1) Dưới dạng tổng quát, quy mô sản xuất hoặc đầu tư đạt tối ưu khi tại đó doanh thu biên MR bằng chi phí biên MC, tưc là MR = MC. Khi MR  MC Bạn có thể tăng thêm lợi nhuận bằng cách tăng quy mô và ngược lại, khi MR  MC thì Bạn có thể tạo thêm lợi nhuận bằng cách giảm quy mô.

(1) Để đơn giản, ở đây chúng ta bỏ qua yếu tố trượt giá của đồng tiền.


tải về 1.21 Mb.

Chia sẻ với bạn bè của bạn:
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   13




Cơ sở dữ liệu được bảo vệ bởi bản quyền ©hocday.com 2024
được sử dụng cho việc quản lý

    Quê hương