Chuyện Phiếm Đạo Đời II

Và, vấn đề của bạn và tôi hôm nay, là: ta chớ vội tìm câu trả lời, ngay lập tức. Nhưng hãy thử đưa mắt nhìn thoáng qua một số vấn nạn muôn thuở. Thứ vấn nạn bao giờ cũng có đó. Và, lúc nào cũng xảy ra. Nó xảy ra từ lúc con người bắt đầu manh nha với ý thức về gốc gác của tinh thần và đạo giáo nhà mình. Gặp những vấn nạn và câu hỏi, ta chớ vội trả lời thằng vào vấn đề, nhưng cứ phiếm. Phiếm trước đã. Phiếm cho ngã ngũ vấn đề. Mới thôi. Mới chịu ngừng hỏi.

Và, khi đã phiếm, bạn và tôi sẽ nhận ra rằng những thắc mắc về chuyện chính trị ở nhà Đạo là chuyện rất thường xảy đến. Bản thân bần đạo cũng từng có thắc mắc tương tự thập niên ’60, hổi còn ở quê nhà. Lúc ấy, cục diện chính trị ở trong và ngoài nước, đã bắt đầu sục sôi. Sục sôi ngay tại môi trường sống tách rời trần thế. Cụ thể, lúc ấy đã nảy sinh những vấn đề rất mới về triết lý Đông Tây. Thứ triết lý hiện sinh thu hút văn nhân thi sĩ, khắp nơi trên thế giới.

Bần đệ còn nhớ. Trong khoảnh khắc mới chớm của cái-gọi-là triết lý hiện sinh Phương Tây ở Pháp, đã thấy xuất hiện các triết gia nổi bật như Jean Paul Sartre, Albert Camus, Simone de Beauvoir, F. Sagan… gợi lên những tư tưởng làm bận lòng những người suy tư, khắp các nơi. Ngay ở môi trường tách rời như Học viện trường Dòng, rất nhỏ bé. Và, những ông thầy dòng bé nhỏ đã từng hỏi: khi làm cha, ta có nên tham gia quỹ đạo quay cuồng nồng nhiệt ấy không? Tức là, những môi trường chính trị luôn có những thói quen không chính đạo cho lắm ấy?

Đề cập đến chuyện chính đạo hoặc tà đạo là đề cập đến lập trường đường lối của rất nhiều người về Đạo. Hoặc về Đường. Những đường dẫn đến Đạo. Thứ Đạo ở với đời. Trong đời. Nào bây giờ, ta phiếm.

Quả thật, khi Ngôi Hai nhập thể và nhập thế, toàn bộ cuộc đời con người đã những mang sắc thái rất Đạo. Và, lẽ Đạo nay cũng dính dấp nhiều đến chuyện đời. Những chuyện ở đời thường. Rất người. Chuyện đời người và người đời. Chuyện, mà người đời thường gọi là chính trị. Hoặc, nếu phát âm theo giọng của người Bắc (mà lúc ấy có người quen gọi là “Bắc kỳ di cư”) thì, đó là chuyện “chính chị chính em”. Chính chị hay chuyện rất chính để trị, tựu trung vẫn là nhân sinh chuyện dài, ở đời.

Nhân sinh chuyện chính trị ở đây, tuyệt nhiên không nên hiểu theo nghĩa sức mạnh/quyền lực. Cũng chẳng nên quan niệm là nó mang tính nghệ thuật của công tác quản lý hay quản trị. Quản trị đất nước hay quản lý gia đình, quản lý xã hội. Mà là, quản cai một cách chính đáng chính trực, để sống. Sống chính đáng. Rất chính quy, là được.

Nói cho cùng, thì chính trị trong quan niệm tôn giáo chỉ là cách sống ở đời, sao cho thích hợp với Đạo. Vì Đạo đã nhập thế. Vì, Ngôi Lời đã nhập thể, vào đời. Nhập như thế, tức là Ngài đã đi vào với thế giới nhân trần, vào cùng một thể tạng, thể lý với những hình dạng rất Đạo. Và cũng rất đời. Thứ đời và Đạo quyện lẫn vào nhau. Trong nhau. Và bên nhau.

Để dẫn chứng cho chuyện ấy, thì đây một Lời hằng sống:

“Và, Ngài đến trong thế gian.

hoặc, rõ hơn nữa:

“Lời đã thành xác phàm,
và đã lưu trú nơi chúng tôi.”
(Yn 1: 14)

Như vậy, nói đến chính trị là nói về đời. Và, về Đạo. Nói về Đạo, là nói chuyện nhập thế, và nhập thể. Nhập thế hay nhập thể, cũng vẫn quanh chữ “nhập”. Vẫn gọi là dẫn nhập, thấm nhập và hội nhập. Như vậy, nhập thế hay nhập thể còn là hội nhập. Hội nhập chứ không nhập hội, như nhiều người lầm tưởng. Những người từng nhập hội này hội nọ, nhưng không thấm. Và cũng chẳng bao giờ nhập. Bởi, hội nhập không có nghĩa thấm nhập vào bất cứ một hội nào. Nhưng là, đi vào với chính thế giới của mọi nhóm hội, đoàn thể. Như Lời đã đi vào trần thế. Vào với vũ trụ của đời sống. Bằng cả tình thương của người nhập cuộc. Người ở trong cuộc.

Cụ thể hơn, khi Ngôi Lời nhập thế và nhập cuộc, Ngài đã yêu người và yêu đời. Ngài mặc lấy cho mình toàn bộ nhân gian cuộc đời, của loài người nơi trần thế. Và như thế, Ngài cũng đã hội nhập thực sự. Và, hết mình nhập cuộc.

Thế giới hôm nay nói nhiều đến chữ Nhập. Đòi hỏi nhiều về hội nhập, và nhập hội. Và ngày nay vẫn khuyên người đời hãy “Đáo giang tùy khúc, “nhập” gia tùy tục”. Tuy nhiên, nhìn lại thì thấy thế giới loài người tuy có “nhập” đấy, mà thật ra vẫn chẳng nhập chút nào. Chưa “nhập” thì đúng hơn. Hoặc, mới chỉ nhập môn, nhập nhằng, chân trong chân ngoài, chứ chưa thật sự nhập cuộc. Hoặc, chưa nhập tâm, nhập Đạo. Nói khác đi, người đời vẫn chưa thẩm nhập vào chính trọng tâm của Lời Ngài. Và cũng là trọng tâm của đời người. Chí ít, là vào Đạo của Đức Chúa Nhập thể.

Thánh Gio-an từng quả quyết như thế, trong chương mở đầu Tin Mừng của Ngài, rằng:

“Lúc khởi nguyên đã có ngôi Lời.
Và Lời ở nơi Thiên Chúa,
Và Lời là Thiên Chúa.”
(Yn 1: 1)

Và, thánh nhân còn ghi thêm:

“Lời đã thành xác phàm,
và đã lưu trú nơi chúng tôi,
và chúng tôi đã được ngắm
vinh quang của Ngài,
vinh quang như của Con Một tự nơi Cha,
tràn đầy ơn nghĩa và sự thật.”
(Yn 1: 14)

Lời đã thành xác phàm và lưu lại ở với chúng tôi. Như thế là nhập cuộc. Như thế là thẩm nhập vào đời. Và, Lời không đứng ngoài nhìn đời, chỉ để phán và bảo ban, rất dửng dưng. Nhưng, Lời đã nhập thế, nhập cuộc rất trọn vẹn. Lời nhập thế/nhập cuộc, cốt là để ta có tự do gia nhập với đời. Với con người, ở chốn dương gian trần thế.

Cũng bằng vào quả quyết tương tự, một Đức Gio-an khác, Đức Gio-an Phao-lô ở thời đương đại, đã thổ lộ với các người trẻ, khi họ hiện diện tại lễ hội nọ. Lễ hội của những người trẻ trên thế giới, vào năm 1996, như sau:

“Mục tiêu mà đời sống chúng ta luôn nhắm tới, chính là Đức Kitô. Ngài đang chờ chúng ta - mỗi người với tư cách cá nhân cũng như tất cả- để dẫn đưa ta ngang qua ranh giới của thời gian mà đến với Thiên Chúa vĩnh cửu, vì Ngài hằng thương yêu chúng ta.” (trích lời phát biểu của Đức Gio-an Phao-lô II tại Đại Hội Giới Trẻ năm 1996 ở Toronto)

Xem như thế, nhập cuộc là việc phải làm. Nên làm. Bởi, nếu không nhập cuộc với đời, ta chẳng thể hành trình đi vào đời. Và, cùng với đời, tháp nhập vào với Đạo. Hiển nhiên là như vậy. Tuy nhiên, nói thế không có nghĩa ta phải tháp nhập vào những gian manh, nhập nhằng của thể chế chính trị nào đó. Thái độ này, cần minh định cho dứt khoát. Bởi lẽ, gian manh không thể hiện và đi đôi với tình yêu của nhà Đạo. Và, nhập nhằng không thể phản ánh tính vĩnh hằng của Lời Ngài đã nhập thế vào đời. Nhờ có sự nhập thế và nhập thể của Lời, đời trở nên hoà đồng với Đạo. Đi vào Đạo.

Và, thánh Gio-an còn viết thêm:

“Ngài có trong thế gian,
và thế gian đã nhờ Ngài mà được có.”
(Yn 1: 10)

Cuối cùng, còn lại vấn đề, là: thế gian (hay còn gọi là chính trị) có phảng phất một nhập nhằng nào đó không? Chắc sẽ có người trả lời: dĩ nhiên là có. Bởi vì, đối với những người này, chính trị là lem nhem, tranh giành, biển lận. Và, còn là giối dan, tạm bợ. Theo họ, làm như thế sẽ không có chỗ đứng nơi Đạo. Càng khó đồng hành với đời.

“Lạy Cha, nếu có thể được,

Qua phong cách nhập thế, nhập cuộc (còn gọi là thái độ chính trị), ta cũng nên tìm đến những gì không mang tính chóng qua, tạm bợ. Bởi lẽ, chỉ có Đạo, riêng Đạo mới mang tính vĩnh cửu. Tháp nhập vào Đạo là để trở nên vĩnh hằng. Trở nên Một thân một Mình với Ngài. Và trong Ngài. Trong Đạo.

Ở không gian và thời điểm khác, chính Đức Gio-an Phao-lô II còn khẳng định với giới trẻ về tính vĩnh hằng ấy, như sau:

“Kỹ thuật hiện đại có thể cung ứng tạo niềm vui cho cuộc sống chúng ta. Cả việc giúp ta tạm thời thoát rời ra khỏi chính cuộc sống. Nhưng, cái mà thế giới không bao giờ cung ứng cho ta được, là niềm vui và là bình an muôn thuở. Có những món quà, mà chỉ có Chúa Thánh Linh mới ban cho ta mà thôi.” (Trích phát biểu của Đức Gio-an Phao-lô II nhân buổi họp mặt giới trẻ ở New Orleans, Hoa Kỳ năm 1987).

Với xác quyết của Đấng đại diện cho Đạo ở trần thế, khi nhập cuộc đi vào với Đạo, người người sẽ tìm được niềm vui muôn thuở. Niềm vui ấy, những người dấn thân nhập cuộc vào chuyện chính trị, đều có cảm nhận điều ấy hay không? Hay là họ vẫn còn trên đường tìm kiếm?
Nói cách khác, nhập thế - nhập cuộc còn mang đến cho con người niềm vui khôn tả nếu như mọi người đều ở trong tư thế có thái độ chính trị thật đúng đắn. Rất hợp lẽ phải.

Thành thử, trong cuộc đời thường, có thái độ sống mới quan trọng. Tựa như thái độ vui buồn, ỉ ôi đủ bẩy thứ tình, khi ta nhập cuộc vào với đời. Đó là điều đáng ta quan tâm. Và, điều ta cần quan tâm trước nhất, vẫn là thái độ để ngỏ, hầu Chúa có thể nhập thế/nhập cuộc vào với chính đời mình. Có như thế, ta sẽ không khoá cửa lòng mình. Không còn thờ ơ, lãnh đạm. Vì thờ ơ lãnh đạm chỉ là niềm vui chóng qua, tạm bợ. Dứt khoát chẳng bao giờ là niềm vui muôn thuở, như Đức Gio-an Phao-lô vừa phát biểu ở trên.

Thái độ ấy chính là Đường, là lối dẫn đến Đạo. Dẫn đến niềm vui không tắt ngúm. Niềm vui đang mãi mãi lưu lại tình thương yêu của Đức Chúa. Thái độ ấy, không là tư thế gian manh, hoặc tranh giành quyền bính tìm lấy cho mình mọi lợi lộc quyền uy ở chính trường. Đó là thái độ chính trị, mang ý nghĩa thấp kém nhất. Đớn hèn nhất.

Có lẽ câu để đời của Ngôi Lời Nhập Thể và nhập thế dưới đây sẽ là kim chỉ nam dẫn đường cho những ai còn thắc mắc về thái độ chính trị phải có trong cuộc đời. Câu ấy là:

“Nước Tôi không thuộc về trần thế.”

Và:

Cuối cùng, nếu cần một ngôn từ nhẹ nhàng hơn ngõ hầu diễn tả phong thái ở trên, thì đây là đề nghị của tác giả Nguyễn Ngọc Lan trong “Chủ Nhật Hồng Giữa Mùa Tím:

“Nhập thể như thế cũng là “nhập tịch”,
đi vào giòng dõi loài người,
trở nên anh em bà con với mọi người”. (sđd, tr. 29)

Đó mới là thái độ chính trị. Đó mới là chọn lựa chính đáng. Cho mọi người.

Trần Ngọc Mười Hai
Và một vài suy tư đứt đoạn
Về một chữ “nhập” nhân đêm giao thừa và giao thời
một năm mới.

“Đêm qua chưa mà trời sao vội sáng”

Hồi còn nhỏ, ở Sài-gòn, bần đạo được nghe các cụ rủ nhau tìm đến cụ Dã Lan Nguyễn Đức Dụ, để nhờ lập gia phả cho nhà mình. Không làm thế, sợ rằng rồi ra bọn trẻ không còn biết nguồn gốc tổ tiên, ngày cúng giỗ, ai trên ai dưới. Ai thuộc thế hệ nào, đời nào. Thưa gửi làm sao…

Lớn lên, khi ngồi ghế ở nhà trường, nghe giảng giải về các lời kinh tu đức, bần đạo còn được bảo là: Đức Giê-su thuộc dòng tộc quý phái. Là, hậu duệ vua Đa-vít, rất nhiều đời. Lúc ấy, bần đạo càng xác tín thêm ý nghĩa cũng như vai trò rất hệ trọng của gia phả, cả tổ tiên.

Cách đây vài năm, nhân đọc cuốn “Chứng Nhân Hy Vọng, các bài giảng tĩnh tâm cho Đức Thánh Cha và Giáo Triều Rô-ma năm 2000” của Đức Hồng Y F.X. Nguyễn Văn Thuận, bần đạo bắt gặp được một tư tưởng kính trọng nguồn gốc tổ tiên như sau:

“Đối với chúng tôi, những người Á Châu, đặc biệt là đối với người Việt Nam, việc tưởng nhớ các tiền nhân có một giá trị lớn lao. Theo văn hóa Việt nam, trong niềm hiếu kính, chúng tôi vẫn giữ một cuốn gia phả của gia tổ trên bàn thờ, trong gia đình. Chính tôi cũng biết được tên của 15 thế hệ các tổ tiên của tôi, từ năm 1698, khi gia tộc tôi được lĩnh nhận phép Thánh Tẩy. Qua gia phả, chúng ta thấy rằng mình thuộc về một lịch sử rộng lớn hơn. Và chúng ta ý thức rõ hơn ý nghĩa lịch sử của mình.

Tôi xác tín rằng những lời trong “Sách gia phả Chúa Giê-su Ki-tô” chứa đựng lời loan báo chủ yếu về Cựu Ước và Tân Ước, chính yếu của Mầu Nhiệm Cứu Độ liên kết tất cả chúng ta với nhau, các tín hữu Công Giáo, Chính Thống và Tin Lành”. (F.X. Nguyễn VănThuận, sđd năm 2001, tr. 25-27)

Vừa qua, trên tờ The Catholic Weekly số đặc biệt Giáng Sinh 2007, (đề ngày 23.12.2007, tr.10), bần đạo thấy có tín hữu Phương Tây, mang nặng cùng một ưu tư thắc mắc về gia phả Đức Giê-su được nhắc đến trong Tin Mừng. Nhưng, thay vì trích dẫn đoạn Tin Mừng nói về gia phả, thì nữ độc giả nọ lại càng thắc mắc nhiều về cây Giáng Sinh, như sau:

“Là một bổn đạo mới vừa gia nhập cộng đoàn tín hữu Công Giáo ở Úc, có nhiều điều tôi chỉ mới được nghe vài lần chưa quen tai cho lắm. Chẳng hạn, như: một số thói quen chỉ thấy nơi một vài Nhà Xứ, Nhà Thờ Họ Lẻ mà thôi. Một trong những điều tôi chưa hiểu rõ, là: tên tuổi các vị tiền nhân rất lạ được treo trên cây No-en ở Nhà Thờ, mà một số người gọi là nhành Y-sai (bên tiếng Anh gọi là Jesse tree). Xin cho biết điển tích và ý nghĩa của nhánh cây gia phả này”.

Đã hỏi về ý nghĩa của gia phả hay về các nhánh dòng tộc, có lẽ cũng nên trích dẫn lời chú giải của giáo sư Kinh Thánh Nguyễn Thế Thuấn, DCCT, như sau:

“Gia phả được xây dựng theo những số nhất định (7 và 14): gồm có 3 đợt theo 3 thời kỳ lịch sử Israel; mỗi đợt là 2 lần 7 ( nên đã bỏ sót ít là 4 đời ). Mục đích của gia phả là cho thấy nơi Chúa Giê-su, các lời hứa cho Áp-ra-ham đã ứng nghiệm; và Ngài Đa-vít mới (số 14 là tổng số tiếng Đa-vít tính theo giá trị số của chữ Hip-ri). Đến sau 6 loạt 7 đời, Ngài khai mạc thời viên mãn vào đầu loạt thứ 7. Gia phả theo Luca đại đồng hơn là trong Mát-thêu: Lu-ca lên đến A-đam. Hai gia phả không phù hợp với nhau, và không thể dung hòa. Phải nhận là có những điều nan giải vì đã quá xa trong quá khứ - ‘EB 563’. (Kinh Thánh 1976, Nguyễn Thế Thuấn, tr. 12,132)

Nay, ta hãy thử dõi theo câu trả lời của cha John Flader như sau:

“Cây gia phả mà cô có nhắc đến trong thư, có lúc được gọi là “cây Y-sai”. Cụm từ này được trích từ một đoạn sách Ngôn Sứ I-sai-a trong Cựu Ước, có nói: “Một chồi sẽ xuất từ gốc Y-sai, và từ rễ của nó, lộc sẽ mọc lên.” (Is 11,1)

Còn về câu hỏi: cây Y-sai này có liên quan gì với Giáng Sinh hay không? Thiết tưởng, cụm từ “cây Y-sai” nhắc nhớ chúng ta về gia phả của Đức Giê-su, bắt đầu từ Y-sai, cha của Vua Đa-vít. Lộc chồi hoặc nhánh gia phả mà Ngôn Sứ I-sai-a nói đến mang xuất xứ từ Đa-vít, và cuối cùng, ý nói Đức Giê-su là Đấng kế vị ngai vàng của tổ phụ mình là Đa-vít. (x. Lc 1, 32). Các nhánh gia phả này được điểm tô bằng tên tổ tiên Đức Ki-tô và Đức Ma-ri-a ở trên đầu.

Cả hai thánh sử Mát-thêu và Luca đều liệt kê các người trong gia phả của Đức Giê-su. Thánh Mát-thêu ghi ngược về thế hệ của Áp-ra-ham ngang qua Y-sai và Đa-vít, rồi tận cùng bằng thế Đức Giê-su. Còn, Thánh Lu-ca bắt đầu từ Đức Giê-su, rồi trở ngược về tới Đa-vít, Y-sai rồi đến A-đam.

Theo dõi gia phả từ chi họ Y-sai cho đến thời Chúa Giáng Sinh là để nhắc nhở ta về nhiều thế hệ nối tiếp cứ mãi không ngừng chờ đợi ngày Đấng Thiên Sai đến từ hậu duệ của Vua Đa-vít…” (Lm. John Flader, The Catholic Weekly 23.12.2007, tr 10)

Ở đây, cũng nên thêm ý kiến của cố giáo sư Nguyễn Ngọc Lan về gốc gác gia phả của Đức Giê-su, như sau:

“Mát-thêu và Lu-ca cho biết gia phả từ hàng mấy mươi đời trước. Nhưng gia phả ấy, không chỉ gồm những danh thơm tiếng tốt, vì trai bạo ngược cũng có mà gái giang hồ cũng có. Gia phả theo Lu-ca không ghi lại một danh tính phụ nữ nào. Gia phả theo Mát-thêu (Mt 1,1–17) nhắc tới vỏn vẹn bốn bà, nhưng đến ba bà chẳng quý hoá gì. Gia phả kia không phải thuộc loại gia phả tô hồng… Người ta còn kể nhiều chuyện lạ, trước và sau ‘Giáng Sinh’. Chuyện thần tiên ẩn hiện, chuyện báo mộng phi thường, chuyện đoàn mục tử nghe tiếng nhạc huyền bí, chuyện ba nhà đạo sĩ lần bước theo một vì sao lạ.

Như thế, tất cả những anh em sống chung quanh chúng ta đều là “dấu” để nhận ra Chúa Ki-tô và tiếp xúc với Ngài, tất cả vạn sự to nhỏ đời họ cũng như đời chúng ta đều ăn liền vào chính cuộc sống Chúa Ki-tô.

Chúa đang đến giữa chúng ta, chúng ta sẽ tha hồ gặp gỡ Chúa làm người. Vợ gặp Chúa trong chồng, chồng gặp Chúa trong vợ. Vợ chồng gặp Chúa trong con cái. Vợ chồng con cái cùng có thể mở cửa tìm Chúa, đón Chúa, khi mở cửa nhà, trông qua nhà bên cạnh để tha thiết đến tiếng khóc, tiếng cười của kẻ khác, kể từ bạn láng giềng, đồng nghiệp, đồng học vẫn hằng ngày chung đụng, cho đến nét mặt trầm tư chỉ thoáng gặp một lần đâu đó trên đường…” (Nguyễn Ngọc Lan, Chủ Nhật Hồng Giữa Mùa Tím, tr. 21-22)

Vâng. Nói đến Giáng Sinh, là nói đến gia phả. Nhắc đến gia phả, ta không chỉ nhớ đến dòng họ tổ tiên hoặc khoa trương dòng dõi quý phái, vua quan của mình thôi. Nhưng, còn là nói và nhớ đến những người “chỉ thoáng gặp một lần đâu đó, trên đường”, hoặc trên trang sách báo, màn hình nhỏ như truyện kể về một Đa-vít khác như sau:

Giáng Sinh, không chỉ là Lễ hội của hôm nay. Năm này mà thôi. Nhưng, là Lễ hội diễn ra vào mọi ngày trong đời mình. Và đời người. Ở nơi đó, ta bắt gặp những“Tôi chạy vội ra cửa hàng, định mua vét vài món quà Giáng Sinh cho con, cho cháu. Nhìn quanh, xem người người tấp nập đổ xô, mua mua bán bán. Và, trong một thoáng rất nhanh, tôi tự trách mình sao không nhanh chân lẹ tay để giờ này cứ phải đứng đây chờ với đợi, sốt ruột quá.

Cuối cùng, tôi đến khu bán đồ chơi và lẩm bẩm một mình không biết bọn trẻ ở nhà có ưa các món tôi mua cho chúng không. Bất chợt, mắt tôi quay về phía chú bé kia đang ôm chặt con búp bê. Ra chiều ưng ý lắm. Một tay cầm búp bê, tay kia chú mân mê vuốt nhẹ lên tóc của búp bê.

Về sau, tôi thấy chú bé quay người hỏi: “Dì ơi, Dì có chắc là mình không còn tiền để mua búp bê nữa không?” Người đàn bà khẽ trả lời: “David à, Emily không còn chơi búp bê nữa đâu”. Tôi thấy người phụ nữ lảng qua phía khác, lựa đồ. Cậu bé cứ lẽo đẽo đi theo. Tay ghì chặt lấy búp bê chưa trả tiền. Thấy David đứng thờ thẫn, tôi mon men đến gần và hỏi xem: hai dì cháu định mua búp bê cho ai vậy. Cậu bé trả lời: “Mỗi lần có Noel, là chị của cháu đều thích mua búp bê”. Tôi bảo: “Cứ từ từ cháu ạ, rồi thì ông già Noel cũng đem búp bê đến cho chị của cháu thôi”. Chú bé nói: “Không có đâu, ông già Noel không sao đến chỗ của chị cháu được đâu. Cháu phải đem búp bê cho mẹ, để mẹ đi đến chỗ đó, mà đưa cho Emily. Chỉ có cách ấy thôi.” Tôi hỏi: “Thế chị cháu ở mãi đâu, mà ông Noel không đến được, xa lắm sao?”

David rơm rớm nước mắt: “Chị cháu đã về chỗ Chúa Giê-su ở rồi, bác ạ. Ba nói: Mẹ cũng sắp đến chỗ Emily và Chúa Giê-su hôm này thôi!” Nghe xong, tim tôi chừng như ngừng đập. Và, David tiếp: “Cháu có nói với ba là làm sao thì làm, để mẹ đừng có đi vội, phải chờ sao cho cháu mua được búp bê cho Emily cái đã. Cháu vẫn muốn mẹ mang búp bê tới cho Emily, của cháu cơ.”

Thấy cậu bé không để ý nhìn, tôi vội đưa tay vào ví, lấy ít tiền và bảo: “David, cháu có biết đếm không?” Mắt bé sáng rực vui mừng hứng khởi. Và nói: ”Đấy, cháu biết mà thế nào Chúa Giê-su cũng cho cháu tiền để mua búp bê cho Emily mà, chắc chắn là như thế.” Tôi dúi tiền vào tay bé rồi cả hai cùng đếm. Đếm xong, David nói: “Đúng là Chúa Giê-su sẽ cho cháu đủ tiền để mua búp bê mà.”

Vài phút sau, Dì của David quay lại. Thấy vậy, tôi vội đẩy chiếc xe chở đồ đi nơi khác, tránh thắc mắc của hai người. Trong bụng, tôi không khỏi suy nghĩ về bé David; và, thấy rằng hôm nay mình đã thực hiện chuyến mua sắm trong tình huống khác hẳn lúc ban đầu.

Về nhà, đọc lại câu chuyện đăng trên báo vào mấy hôm trước có nói về trường hợp: một người uống rượu phóng xe đụng phải xe khác làm chết một em bé gái. Mẹ của em đang thoi thóp trên giường bệnh phải dùng ống dưỡng khí, trợ thở. Cách đây hai ngày, tôi đọc thấy gia đình của người đàn bà xấu số trong cơn hôn mê ấy, đã quyết định rút máy trợ thở, tuyệt vọng.

Và, trước Lễ Chúa Giáng Sinh, báo đài còn đề cập đến tang lễ của Julia Norris cùng con gái của bà, là Emily, được cử hành vào ngày Lễ Thánh Stê-pha-nô, tử đạo. Tên người đàn ông là chồng, và cha là Michael và tên người em nhỏ, em trai của Emily, là David.
Vào buổi Lễ đêm, gia đình tôi tụ tập nơi bàn tiệc nhiều thức ăn quá mức mà chúng tôi không thể ăn hết. Tay cầm món quà đắt tiền mà chưa chắc mọi người đã lấy làm thích thú. Còn bia và rượu thì uống say quá mức. Suy nghĩ kỹ, tôi thấy “tôi và gia đình mình đã để mất đi ý nghĩa của ngày Lễ Chúa Giáng Sinh, làm người phàm”.

Sự kiện Chúa-ở-cùng-chúng-ta xảy đến thật đơn giản. Chỉ như một hài nhi bình thường đang cần tình thương yêu đùm bọc của mọi người. Thế mà, chỉ vì đây là ngày Lễ, ta lại phung phí bạc tiền quá sức. Ăn uống, thì vượt quá mức độ cần thiết. Đã thế, lại còn say sưa chè chén, đến lố bịch.

Tôi buồn rầu rời bàn tiệc về phòng, viết vội tấm thiệp gửi đến các thành viên trong gia đình nhỏ của tôi. Tôi viết về điều mà trước đây chẳng khi nào tôi có thể nói bằng lời là: “Tôi muốn cho gia đình biết là: tôi luôn thương yêu hết mọi người.” Đọc tấm thiệp tôi viết, chắc mọi người sẽ nghĩ rằng tôi bị chứng mát thần kinh chăng. Dầu sao đi nữa, hình ảnh bé David, búp bê kia và cả Chúa Hài Đồng đã ghé thăm hồn tôi vào tuần Lễ mới, của Mùa Lễ. Và với tôi, Giáng Sinh mai ngày, sẽ chẳng bao giờ giống như Giáng Sinh năm ấy”.

Lẽ đáng ra, nên kể chuyện nào hấp dẫn hơn, cho bầy trẻ các nơi thưởng lãm, mới đúng. Nhưng, câu truyện và những cảm nghiệm về một Giáng Sinh ở trên cũng là điều bổ ích, nếu bạn và tôi, ta tản mạn qua câu truyện nào mà ít người đề cập tới. Truyện người già, những người vẫn muốn cho con cháu mình nhớ đến gốc gác tổ tiên. Nhớ going họ của mình, chẳng hạn.

Giáng sinh, không chỉ là lễ hôi của hôm nay. Năm nay mà thôi. Nhưng, là lễ hội diễn ra vào mọi ngày trong đời mình. Và đời người. Ở nơi đó, ta bắt gặp những khuôn mặt, những gia phả của các dòng họ, thân quen. Hoặc, chưa một lần quen biết. Vào Lễ Giáng Sinh, ta gặp một chân lý. Chân lý ấy, như sau: tất cả chúng ta đều có chung một dòng họ. Cùng gia phả dòng tộc. Cùng xuất tự dòng dõi của vua Đa-vít. Gia phả của vua Đa-vít, là chính gia phả Đức Ki-tô.
Và, thêm một điều nữa: một khi là tín hữu Đức Ki-tô, ta đã là Ki-tô-khác rồi. Vậy, hãy cứ vui lên, vì nay ta đã biết được gia phả rất cao sang của mình. Quyết giữ lấy danh hiệu “Ki-tô-khác” cho trùng hợp ăn khớp với đường lối của Đức Ki-tô, con cháu vua Đa-vít. Tức: Ông tằng ông tổ của tất cả chúng ta. Quyết sống cho sáng danh dòng dõi, gia phả Đức Ki-tô, rất đặc biệt. Một gia đình rất thân yêu. Đầm ấm.
Trần Ngọc Mười Hai,
vẫn luôn tự nhắc mình
nhớ về một gia phả: Gia phả Ngài

“Em đứng lên gọi mưa vào hạ…”

Trong quá trình kể lại những chuyện phiếm Đạo-Đời – tức là: Đạo vào Đời – Đạo sống trong Đời – có bạn đã có ý kiến phản hồi, bảo rằng: tại sao khi phiếm, tác giả cứ nhắc đi nhắc lại cái câu: “Ấy là kể chuyện”, nghe khó hiểu và nhàm tai quá… Cảm tạ ơn Chúa. Còn gì thú vị bằng vừa gửi thư đi, đã có thư về.