Bernard sesboüÉ S. J
tải về 1.47 Mb.
|
| CHÖÔNG V
CON ÑÖÔÏC SINH RA NHÖ CON NGÖÔØI Con Thieân Chuùa, do töï keát hieäp vôùi chính mình moät xaùc theå, ñöôïc linh hoaït treân cô sôû laø moät baûn vò, chính Ngaøi ñaõ ñöôïc sinh ra nhö con ngöôøi töø loøng Ñöùc Trinh Nöõ Maria : Ñöùc Kitoâ, daàu vaäy, vaãn chæ laø moät vaø cuõng cuøng laø moät.
ÔÛ cuoái thôøi kyø thöù nhaát, caû hai phía lieân can ñeán Ñöùc Kitoâ, thaàn vaø nhaân, ñaõ coù ñöôïc moät söï xaùc ñònh hoaøn haûo : - Nôi Coâng ñoàng Niceùe, thaàn tính cuûa Ñöùc Kitoâ ñaõ ñöôïc ñònh nghóa caùch roõ raøng treân cô sôû Ngaøi ñaõ ñöôïc sinh ra vónh haèng ; trong côn khuûng hoaûng lieân can ñeán Apollinaire, nhaân tính cuûa Ngaøi laïi ñaõ ñöôïc xaùc ñònh, khoâng chæ treân cô sôû yeáu toá xaùc theå beân ngoaøi vaø söï thaùnh hoùa ñaït taàm voùc hoaøn haûo sieâu nhieân cuûa Ngaøi maø thoâi, maø coøn treân cô sôû noäi taâm beân trong cuûa Ngaøi, thöïc taïi beân trong cuûa moät taâm hoàn nhaân loaïi coù trí hieåu vaø coù lyù trí. Ñöùc Kitoâ, vì theá, laø moät con ngöôøi troïn veïn, cuõng nhö Ngaøi voán laø Thieân Chuùa hoaøn haûo. Vaán ñeà ñöôïc ñaët ra ôû ñaây laø nhö theá naày : Chuùng ta phaûi hieåu theá naøo vieäc Ngaøi trong cuøng luùc vöøa laø ngöôøi vöøa laø Thieân Chuùa ? Caû hai thöïc taïi hoaøn haûo toàn taïi cuøng luùc beân nhau laïi chaúng coù nguy cô laøm noã tung söï hieäp nhaát nôi Ñöùc Kitoâ ? Vaán ñeà ñaët ra ôû ñaây khoâng phaûi laø ngöôøi ta coù chính thöùc phuû nhaän chæ coù moät Ñöùc Kitoâ hay khoâng, maø daãu sao cöù phaûi töï hoûi veà theå thöùc keát hôïp ñuùng thöïc giöõa thaàn tính vaø nhaân tính cuûa Ngaøi. Vaø ñeå laøm ñieàu ñoù, ñöùc tin höôùng söï chuù yù cuûa mình veà chính haønh vi Nhaäp theå : Ngoâi Lôøi ñaõ coù theå trôû thaønh xaùc theå nhö theá naøo ? Phaûi chaêng ngoâi vò Con ñaõ ñeán nguï cö trong moät caù theå nhaân loaïi laø moät con ngöôøi ? Thaønh ngöõ naày thoaït tieân coù veû nhö chaúng coù gì sai traùi : chính Ñöùc Kitoâ chaúng phaûi laø ñaõ noùi veà “Ñeàn thôø thaân theå Ngaøi” (Ga 2, 21; Mt 26, 61 : “Ta coù theå phaù huûy ñeàn thôø cuûa Thieân Chuùa vaø xaây döïng laïi noù trong noäi ba ngaøy”) ñoù sao ? Athanase cuõng ñaõ khoâng ngaïi nguøng khi noùi raèng Ngoâi Lôøi cö nguï trong thaân theå maø Ngaøi ñaõ laøm cho thaønh nhö trong moät ñeàn thôø vaø, maø Ngaøi ñaõ duøng nhö moät coâng cuï. – Nhöng lieäu nhö theá ñaõ ñuû chöa, vaø lieäu nhö theá laïi chaúng coù nguy cô phaân chia Ñöùc Kitoâ thaønh hai phaàn, moät beân laø Thieân Chuùa vaø moät beân laø con ngöôøi, töùc laø thaønh hai chuû theå khaùc bieät nhau sao? Chaúng phaûi laø hay hôn khi hieåu raèng chính Con Thieân Chuùa ñaõ “trôû neân” con ngöôøi maø voán laø Ñöùc Gieâsu naày hay sao ? Cuõng nhö thôøi ñoaïn tröôùc ñaây ñaõ khôi maøo cuõng cuøng moät vaán naïn, nhöng trong moät tinh thaàn hoaøn toaøn khaùc, vaán ñeà ôû ñaây cuõng bao haøm hai khía caïnh : = khía caïnh suy luaän : vaán ñeà ñaët ra ôû ñaây laø Ñöùc Kitoâ ñöôïc nhìn qua laêng kính höõu theå hoïc. Ngöôøi ta phaûi tö duy laøm sao ñeå hai khía caïnh “Thieân Chuùa hoaøn haûo” vaø “con ngöôøi troïn veïn” keát hieäp ñöôïc vôùi nhau nôi Ñöùc Kitoâ ? Keå töø nay, chaúng theå naøo coøn coù theå ñöa ra nhöõng caâu traû lôøi deã daõi baèng vaøo vieäc caét ra khoûi nhaân tính Ñöùc Kitoâ, hoaëc xaùc theå cuûa Ngaøi (nhö kieåu khuynh höôùng Aûo aûnh thuyeát) hoaëc linh hoàn cuûa Ngöôøi (nhö kieåu khuynh höôùng Apollinaire). Ngoaøi ra cuõng coøn caàn phaûi traùnh xa khoâng ñöôïc laãn loän giöõa nhöõng yeáu toá laøm neân chính mình rieâng reõ cuûa hai baûn tính. Arius ñaõ laøm giaûm thieåu ñi thaàn tính cuûa Ngoâi Lôøi treân cô sôû nhöõng thuï caûm nôi nhaân tính cuûa Ngaøi ; coøn Apollinaire thì laøm giaûm thieåu ñi nhaân tính cuûa Ngaøi nhaân danh nhöõng hoaøn haûo maø chæ Thieân Chuùa môùi coù ñöôïc vaø nhö theá laïi rôi vaøo hình thaùi laïc giaùo ñaàu tieân laø laïc giaùo nhaát tính (monophysisme). Caû hai laäp tröôøng naày ñeàu khoâng theå naøo chaáp nhaän ñöôïc: caàn phaûi baûo ñaûm caû hai yeáu toá caùch nguyeân veïn, caû thaàn tính laãn nhaân tính cuûa Ngaøi. Nhöng, lieäu caùi giaù phaûi traû phaûi chaêng laø ñöùc tin phaûi töø boû caùch thöùc maø xöa nay Giaùo hoäi vaãn hieåu tình traïng hôïp nhaát nôi Ñöùc Kitoâ vaø caû coâng thöùc cuûa Ga (“Ngoâi Lôøi ñaõ trôû neân xaùc phaøm”) ? Vaäy, phaûi hieåu haïn töø “töï trôû neân” (“s’est fait”) cuûa Ga nhö theá naøo ñaây ? = khía caïnh toân giaùo : ôû ñaây, laïi moät laàn nöõa, ngöôøi ta thaáy raèng vaán naïn mang maøu saéc sieâu hình hoïc naày khoâng ñôn giaûn chæ laø keát quaû cuûa thaùi ñoä toø moø : vaán naïn naày phaùt xuaát töø moät ñoäng cô coù tính toân giaùo. Nguyeân côù saâu xa luoân luoân vaãn laø vieäc lyù trí con ngöôøi caûm thaáy gai chöôùng tröôùc maàu nhieäm Nhaäp theå. Ñoù laø caùi gai chöôùng voán ñaõ taïo ra ñöôïc caû moät quùa trình phaùt trieån giaùo lyù tröôùc ñaây cuûa Giaùo hoäi veà Ñöùc Kitoâ, moãi khi ngöôøi ta chuyeån töø Ñöùc Kitoâ “Thieân Chuùa vaø ngöôøi” qua “Thieân Chuùa thaät vaø ngöôøi thaät” vaø qua “Thieân Chuùa hoaøn haûo vaø con ngöôøi hoaøn haûo”. Laøm sao coù theå ñöôïc vieäc Ngoâi Lôøi Thieân Chuùa, Con ñöôïc Cha sinh ra vónh haèng, nhö voán ñaõ ñöôïc chieâm ngaém nôi Coâng ñoàng Niceùe, chính Ngöôøi laïi phaûi cam chòu nhöõng söï nhuïc nhaõ vaø nhöõng thuï caûm cuûa nhaân loaïi thöôøng tình vaø moät söï sinh ra khaùc nöõa, trong thôøi gian ? Ngöôøi ta chaúng theå naøo coøn coù theå phuû nhaän ñöôïc vieäc Ñöùc Gieâsu ñích thaät ñöôïc Ñöùc Maria sinh ra theo xaùc theå. Nhöng, lieäu ñieàu ñoù coù keùo theo vieäc ñích thaân Ngoâi Lôøi Thieân Chuùa ñöôïc Ñöùc Maria sinh ra theo xaùc theå, vaø Ñöùc Maria vì theá ñích thaät laø Meï Thieân Chuùa ? Chaúng phaûi laø baèng moïi giaù ngöôøi ta phaûi giöõ cho ngoâi vò Con moät khoaûng caùch xöùng hôïp vaø vì theá caàn ñaët Ngaøi vaøo choã an toaøn traùnh tình traïng xaáu xa hoã nhuïc ñoù sao ? Nhö vaäy, töø Niceùe ñeán Epheøse, caùi gaây gai chöôùng ñoái vôùi nieàm tin giôø ñaây laïi ñi qua cung loøng Ñöùc Maria, nôi maø Thieân Chuùa ñaõ haï giaùng xuoáng thaønh thaân phaän toâi ñoøi, nôi maø Ngoâi Lôøi ñaõ hoaøn taát vaø nhaän laøm cuûa mình haønh vi trôû thaønh ngöôøi, ñeán ñoä maø ñöùc tin ñaõ luoân luoân tin raèng Con Thieân Chuùa chính laø con ngöôøi naày, Ñöùc Gieâsu-Kitoâ. SAI LAÀM CUÛA NESTORIUS : Queâ goác Syria, sinh khoaûng giöõa nhöõng naêm 375 vaø 400, thaày doøng thuoäc tu vieän Eupreùpios, gaàn Antiochia (nôi Diodore de Tarse vaø Theùodore de Mopsueste töøng sinh soáng, nhöng Nestorius khoâng bieát caùc ngaøi), nhaø giaûng thuyeát löøng danh, Nestorius, voán thöøa höôûng khuynh höôùng quaù khích cuûa tröôøng phaùi Antiochia, naêm 428 trôû thaønh Ñaïi Giaùo chuû Constantinople ; chaúng maáy choác sau ñoù, Nestorius taïo ra cuù soác khi töø choái khoâng thöøa nhaän giaùo thuyeát veà maàu nhieäm Nhaäp theå ñöôïc haøm chöùa nôi haïn töø “Theotokos” (Meï Thieân Chuùa). (Ñaây laø töø ngöõ luùc ñoù vaãn coøn ñöôïc söû duïng haïn cheá, tuy nhieân ñaõ ñöôïc duøng bôûi khaù nhieàu Giaùo phuï theá kyû IV, keå töø Alexandre d’Alexandrie). Daân kitoâ baét ñaàu phaûn öùng : luùc ñaàu laø moät yeát thò (“moät thöù phaûn khaùng yeâu caàu xeùt xöû”) ñöôïc daùn leân caùc cöûa nhaø thôø cuûa ngaøi ; moät ngaøy kia, Nestorius bò ngaét ngang lôøi ngay trong khi ñang giaûng bôûi moät giaùo daân teân Euseøbe ; ngay sau ñoù laø hoãn ñoän lôùn nôi cöû toïa (xem Camelot, Epheøse et Chalceùdoine, tt. 31-32). Côn chaán ñoäng lan truyeàn raát nhanh khieán cho Cyrille, giaùo hoaøng vuøng Alexandrie vaø Ceùlestin, giaùo hoaøng ôû Rome phaûi can thieäp, roài sau ñoù, hoaøng ñeá Theùodose ñaõ trieäu taäp coâng ñoàng Epheøse (ngaøy 22 thaùng 6 naêm 431) truaát chöùc Nestorius. Tö töôûng cuûa Nestorius, duø tröôùc heát nhaèm baøi baùc Arius vaø Apollinaire, ñaõ ñeå loä cho thaáy ñaùm maây muø cuûa moät söï laãn loän giöõa hai baûn tính thaàn linh vaø nhaân loaïi nôi Ñöùc Kitoâ. Caùch caån thaän nhaèm baûo ñaûm söï phaân bieät giöõa hai baûn tính, Nestorius ñaõ loaïi boû taát caû moïi haønh vi nhaän laøm cuûa nhau (appropriation) thöïc söï giöõa hai baûn tính. Tröôùc tieân, Nestorius phuû nhaän vieäc Ngoâi Lôøi nhaän laøm cuûa mình vieäc sinh ra theo xaùc theå, vaø chính vì theá, Nestorius taåy chay haïn töø “Theùotokos” (Meï Thieân Chuùa). “Maria ñaõ sinh ra con ngöôøi” maø Ngoâi Lôøi chæ ñöôïc ñaët vaøo trong ñoù maø thoâi. Söï nhaäp theå, nhö vaäy, bò giaûn löôïc thaønh chæ coøn laø haønh vi Thieân Chuùa cö nguï trong ngoâi ñeàn cuûa mình. Vì chöng, “Thieân Chuùa Logos khoâng phaûi laø Con cuûa Ñavid”. Söï thöïc laø taát caû moïi haønh vi nhaän laøm cuûa mình khaùc ñeàu suïp ñoå, neáu nhö khoâng coù haønh vi nhaän laøm cuûa mình haønh vi sinh ra nhö con ngöôøi naày : luùc baáy giôø chæ coù con ngöôøi khoâng thoâi – chöù khoâng phaûi laø Ngoâi Lôøi – môùi ñau khoå vaø cheát vì loaøi ngöôøi chuùng ta. Trong caùch noùi cuûa mình, Nestorius thöôøng xuyeân traùo ñoåi qua laïi giöõa nhöõng danh töø tröøu töôïng chæ nhöõng baûn tính nhö thaàn tính vaø nhaân tính qua nhöõng danh töø cuï theå (Ngoâi Lôøi vaø Ñöùc Gieâsu hay con ngöôøi), ñieàu ñoù cho thaáy Nestorius muoán phaân chia thaønh nhöõng chuû theå thöïc söï. Tuy nhieân, Nestorius phaân bua mình khoâng coù yù phaân chia Ñöùc Kitoâ thaønh hai ngöôøi con. Nestorius thöøa nhaän, thí duï, raèng caùc ñaëc tính rieâng tö cuûa moãi baûn tính coù theå gaùn cho moät soá danh xöng chung cho caû hai : Ñöùc Gieâsu, Ñöùc Kitoâ, Ñöùc Chuùa. Nestorius nhaán maïnh treân söï nhaäp laïi laøm moät vaø söï lieân keát giöõa hai baûn tính trong nhöõng coâng thöùc ñaïi loaïi nhö theá naày : “Haõy coi chöøng, ñöøng laãn loän söï lieân keát (“sunapheia”) giöõa hai baûn tính vôùi nhau, haõy tuyeân xöng Thieân Chuùa nôi con ngöôøi, haõy toân kính con ngöôøi voán ñöôïc thôø laïy cuøng vôùi Thieân Chuùa toaøn naêng, treân cô sôû söï lieân keát thaàn linh.” Nhöng Nestorius khoâng öng noùi veà söï keát hieäp theo nghóa ñen (“eùnoâsis”) giöõa hai baûn tính vôùi nhau. Söï lieân keát maø Nestorius muoán thieát laäp giöõa hai baûn tính vôùi nhau laø ngoaïi taïi : ñoù laø söï lieân keát döïa treân phaåm caùch vaø öu theá, söï bình ñaúng maø con ngöôøi coù ñöôïc do coù moái quan heä vôùi Ngoâi Lôøi vaø ñöôïc thoâng phaàn vôùi Ngaøi. Toaøn boä thöù ngoân ngöõ kieåu ñoù giaû thieát raèng moãi baûn tính truï toàn rieâng reõ nhö hai chuû theå khaùc bieät nhau. Ñaøng khaùc, Nestorius noùi veà moät ngoâi vò cuõng nhö hai ngoâi vò, vì chöng Nestorius quan nieäm hai ngoâi vò (“prosoâpa”) lieân keát laïi vôùi nhau thaønh chæ moät ngoâi vò. Nhöng, Nestorius laïi khoâng cho haïn töø “prosoâpon” moät yù nghóa sieâu hình hoïc. Nestorius muoán noùi raèng hai quí vò (personnages) lieân keát laïi vôùi nhau thaønh moät quí ngaøi chung (un personnage commun), thuû giöõ luoân caû hai vai troø döôùi nhöõng danh xöng chung laø Ñöùc Gieâsu hay Ñöùc Kitoâ. Nhöõng ngöôøi ñöông thôøi toá caùo Nestorius laïi sa vaøo laïc giaùo cuûa Paul de Samosate : ñieàu ñoù chæ ñuùng ôû moät ñieåm, vì chöng Nestorius ñaõ khieán cho Ñöùc Kitoâ, khi nhìn trong nhaân tính, ñôn giaûn chæ coøn laø moät con ngöôøi mang trong mình Thieân Chuùa (homme theùophore). Ñaâu laø neàn taûng luaän chöùng cuûa Nestorius ? Nestorius, tröôùc tieân, döïa treân Tuyeân tín cuûa Niceùe, maø taát caû moïi ñoái taùc thôøi baáy giôø ñeàu thöøa nhaän thaåm quyeàn caùch khoâng theå naøo tranh caõi. “Haõy xem, tröôùc tieân,- Nestorius vieát cho Cyrille - caùc Nghò phuï coâng ñoàng Niceùe ñaõ söû duïng caùc töø naày laøm neàn moùng nhö theá naøo : Gieâsu, Kitoâ, Ñaáng döôïc sinh ra ñoäc nhaát, Con, nhöõng danh xöng chung cho caû thaàn tính cuõng nhö nhaân tính vaø, haõy xem laøm theá naøo maø tieáp theo ñoù caùc Nghò phuï ñaõ xaây döïng toøa nhaø truyeàn thoáng lieân can ñeán maàu nhieäm Nhaäp Theå, bieán coá thuï naïn vaø phuïc sinh.” Noùi caùch khaùc, Tuyeân tín cuûa Coâng ñoàng Niceùe ñaõ traùnh khoâng gaùn maàu nhieäm Nhaäp Theå cho chính Ngoâi Lôøi. Ñoái vôùi Nestorius, caùc Nghò phuï cuûa Niceùe ñaõ ñi theo qui luaät ngoân ngöõ voán ñöôïc thuû giöõ bôûi Thaùnh Kinh vaø ñöôïc soi saùng bôûi thaùnh Phaoloâ. “Baát cöù nôi naøo maø Thaùnh Kinh ñeà caäp ñeán Keá ñoà teá theá cuûa Ñöùc Chuùa thì ñeàu gaùn söï sinh ra vaø ñau khoå, khoâng phaûi cho thaàn tính maø laø cho nhaân tính cuûa Ñöùc Kitoâ, ñeán noãi, noùi cho thaät ñuùng ra, phaûi goïi Ñöùc Trinh Nöõ laø meï cuûa Ñöùc Kitoâ (“christotokos”) chöù khoâng phaûi laø meï cuûa Thieân Chuùa (“Theotokos”). Haõy laéng nghe Tin Möøng noùi gì : ‘Gia phaû cuûa Ñöùc Gieâsu-Kitoâ, con cuûa Ñaviñ, con cuûa Abraham’ (Mt 1, 1). Ñieàu dó nhieân laø Thieân Chuùa Logos khoâng phaûi laø Con cuûa Ñaviñ… Vaø roài coøn caû haøng nghìn lôøi khaùc nöõa laøm chöùng cho loaøi ngöôøi bieát raèng khoâng ñöôïc nghó raèng thaàn tính cuûa Con môùi ñöôïc sinh ra gaàn ñaây thoâi… ñieàu taát yeáu nhö vaäy laø nhöõng ai ngaõ theo khuynh höôùng coi coù söï nhaän laøm cuûa rieâng mình (appropriation) cuõng phaûi cho raèng Ngoâi Lôøi Thieân Chuùa, do coù haønh vi töï nhaän laøm cuûa mình naày, cuõng ñaõ phaûi buù söõa meï, ñoàng thôøi cuõng ñaõ phaûi lôùn daàn leân töøng böôùc moät, vaø trong bieán coá Thuï Naïn cuõng ñaõ phaûi sôï haõi…Vaø ñoù laø toâi coøn chöa noùi gì ñeán vieäc coøn phaûi bò caét bì, phaûi hy sinh, ñoå moà hoâi, ñoùi khaùt… [Caàn löu yù baûn vaên thöôøng xuyeân nhaûy töø nhöõng haïn töø cuï theå nhö Ngoâi Lôøi Thieân Chuùa qua nhöõng haïn töø tröøu töôïng nhö thaàn tính…].” (xem Lettre de Nestorius aø Cyrille, Camelot, op. cit., tt. 194-198). Quaû thaät khoù loøng ñöa ra ñöôïc moät ñaùnh giaù chính xaùc veà Nestorius “maø khoâng phaûi böïc mình vaø phaûi nghieân cöùu kyõ tröôùc ñaõõ” (sine ira et studio). Söï taøn baïo trong cuoäc chieán maø Cyrille d’Alexandrie leøo laùi nhaèm choáng laïi Nestorius ñaõ khieán cho moät soá ngöôøi coi Nestorius nhö laø moät ngöôøi töû vì ñaïo. (“Göûi Nestorius, moät Giuña môùi”, moät laù thö thoâng baùo cho Nestorius veà vieäc bò baõi nhieäm ñaõ noùi nhö theá.) Nhieàu ngöôøi coøn tìm caùch ñeå phuïc nhieäm cho Nestorius vaø baûo veä tính chính thoáng cuûa giaùo thuyeát cuûa Nestorius. Ñoái vôùi moät soá ngöôøi khaùc, cuoäc chieán giöõa Cyrille vaø Nestorius chaúng qua cuõng chæ laø söï thuø nghòch giöõa hai tröôøng phaùi thaàn hoïc luùc baáy giôø : tröôøng phaùi Alexandrie coù khuynh höôùng “nhaát tính” (monophysite) vaø tröôøng phaùi Antiochia coù khuynh höôùng “nhò tính” (dichotomiste). Caàn phaûi thöøa nhaän caùi coâng cuûa Nestorius laø ñaõ gaây ra ñöôïc söï chuù yù veà moät vaán ñeà maø ñöùc tin khoâng theå naøo traùnh neù vaø, caùi coâng ñaõ mang laïi ñöôïc moät trong nhöõng moái quan taâm haøng ñaàu coù tính tích cöïc cuûa tröôøng phaùi thaàn hoïc Antiochia : ñoù laø vieäc coi troïng nhaân tính cuûa Ñöùc Kitoâ. Vaø, cuõng thaät coù vieäc ngöôøi ta ñaõ gaùn cho Nestorius nhöõng sai laàm maø chính oâng ta khoâng bao giôø giaûng daïy. Tuy vaäy, cuõng khoâng theå naøo röõa saïch heát ñöôïc cho Nestorius khoûi mang tieáng laø laïc giaùo. Vì chöng, caùch thöùc maø Nestorius trình baøy veà maàu nhieäm Nhaäp Theå ñaõ chuyeån khuynh höôùng Aûo aûnh thuyeát qua thaùi cöïc beân kia nôi haønh vi nhaân hoùa Ngoâi Lôøi, khi taïo ra moät khoaûng caùch kinh khuõng giöõa Ngoâi Lôøi vaø nhaân tính cuûa Ngaøi, ñeán ñoä Ngoâi Lôøi chaúng coøn laø gì ngoaøi aûo aûnh khoâng coù thöïc (apparaýtre) nôi moät chuû theå ngöôøi maø voán töï caên cô hoaøn toaøn xa laï vôùi noù. Ñaøng khaùc, ngoaøi vaán ñeà söû duïng caùc haïn töø nhö baûn tính vaø ngoâi vò maø noäi haøm yù nghóa chuyeân moân luùc baáy giôø voán chöa ñöôïc laøm saùng toû, tö töôûng cuûa Nestorius coøn ñöôïc toû roõ nôi vieäc töø choái thaúng thöøng vieäc gaùn cho Ngoâi Lôøi Thieân Chuùa nhöõng khoå ñau cuûa “con ngöôøi Gieâsu”. Vì theá, trung thöïc maø noùi khoâng neân giaûn luôïc khuûng hoaûng ôû Epheøse thaønh chæ coøn moät söï xích mích giöõa hai tröôøng phaùi thaàn hoïc, maø phaûi thöøa nhaän ñoù laø vaán ñeà lieân can ñeán ñöùc tin. Vaû laïi, neáu giaûn löôïc nhö theá laø laøm vinh döï cho caû hai ñoái thuû, baát chaáp caû hai coù phaïm phaûi nhöõng sai laàm chuû quan hay khoâng.
[Veà lòch söû Coâng ñoàng Epheøse ñaày soùng gioù, veà vai troø cuûa Cyrille, ngöôøi chuû trì Coâng ñoàng naày, nhöõng raéc roái lieân can ñeán vieäc trieäu taäp, nhöõng caõi coï vaø ñaëc bieät nhöõng thuø nghòch caù nhaân : ngöôøi ta coù theå tìm xem nôi nhöõng coâng trình lieân can ñeán lòch söû Giaùo hoäi.] Coâng ñoàng ñaõ tuyeân boá giaùo thuyeát cuûa Nestorius, maø nhieàu vaên baûn ñaõ ñöôïc ñoïc ra trong caùc phieân hoïp, laø “nghòch ñaïo” vaø traùi vôùi ñöùc tin. Nhöng, Coâng ñoàng ñaõ khoâng muoán soaïn thaûo vaø aùp ñaët moät Tuyeân tín môùi : coâng ñoàng chæ tuyeân boá khoâng ñöôïc ñoäng chaïm tôùi Tuyeân tín cuûa Coâng ñoàng Niceùe, vì cho raèng Tuyeân tín Niceùe ñuû söùc ñeå vöôït qua nhöõng khoù khaên lieân can ñeán ñöùc tin. Cyrille ñaëc bieät tuyeân boá raèng ñoái töôïng trung taâm ñöôïc nhaém tôùi nôi nhöõng tranh luaän cuûa ngaøi vôùi Nestorius – vieäc Con ñích thöïc ñöôïc sinh ra nhö ngöôøi – roõ raøng ñaõ ñöôïc chöùa ñöïng trong Tuyeân tín naày vaø raèng ngöôøi ta chæ caàn laøm saùng toû söï thaät ñoù ra maø thoâi. Chính trong tinh thaàn ñoù maø böùc thö thöù hai cuûa Cyrille göûi Nestorius (“Kataphluarousi”) ñaõ ñöôïc ñoïc ra tröôùc caùc Nghò phuï coâng ñoàng. Caùc Nghò phuï Coâng ñoàng ñaõ reo leân vaø tuyeân boá böùc thö ñoù thích hôïp vôùi ñöùc tin cuûa Niceùe : haønh vi taùn thöôûng naày ñaõ maëc cho noù moät giaù trò “coù tính thuoäc qui ñieån”. Böùc thö thöù ba cuûa Cyrille (“Tou Soâteøros heømoân”, thöôøng ñöôïc goïi laø “thö bao goàm 12 keát aùn tuyeät thoâng”) cuõng ñaõ ñöôïc ñoïc ra vaø cuõng ñaõ trôû thaønh Caùc Vaên kieän cuûa Coâng ñoàng. Nhöng, böùc thö thöù ba naày ñaõ khoâng traõi qua baát cöù cuoäc boû phieáu bieåu quyeát naøo caû. Böùc thö thöù ba naày, ôû nôi Coâng ñoàng Epheøse, vì theá, ñaõ chöa ñöôïc coi nhö laø thuoäc qui ñieån ; nhöng böùc thö naày ñaõ laïi ñöôïc ñoïc nôi Coâng ñoàng Chalceùdoine, ñoàng thôøi cuøng vôùi nhöõng taøi lieäu khaùc nöõa, vaø laàn naày ñöôïc taùn thöôûng bôûi caùc Nghò phuï. Böùc thö thöù ba naày, nhö vaäy, ñöôïc höôûng gía trò nhôø “quyeàn hoài toá”, vaø phaûi ñöôïc coi nhö moät taøi lieäu veà ñöùc tin, nhöng khoâng phaûi nhö moät “ñònh tín” theo nghóa taân thôøi cuûa haïn töø naày. Giaûi ñaùp do Coâng ñoàng mang laïi, vì theá, roõ raøng coù veû nhö laø keát quaû ñöôïc qui ñieån hoùa cuûa caû moät cung caùch luaän chöùng cuûa caùc Nghò phuï khi caùc ngaøi coá gaéng laøm saùng toû ra yù nghóa ñích thöïc cuûa Tuyeân tín cuûa Niceùe baèng noã löïc ñoïc laïi Thaùnh Kinh caùch môùi meû. Vì theá, chuùng toâi seõ gom caâu traû lôøi naày laïi nôi hai thì : - tröôùc tieân, chuùng toâi seõ theo saùt vaän haønh luaän chöùng toång quaùt cuûa Cyrille d’Alexandrie, nhaø quaùn quaân baûo veä ñöùc tin chính cuûa thôøi naày, khôûi ñi töø nhöõng taùc phaåm khaùc nhau cuûa ngaøi ; - tieáp ñeán, chuùng toâi seõ phaân tích caùch logic nhöõng meänh ñeà chính yeáu haøm chöùa nôi hai böùc thö thuoäc qui ñieån ñöôïc ñoïc taïi Coâng ñoàng Epheøse.
“Chæ coù moät thaân theå vaø moät Thaàn Khí, - thaùnh Phaoloâ noùi - cuõng nhö anh em ñaõ ñöôïc keâu goïi ñeå chia seõ cuøng moät nieàm hy voïng ; chæ coù moät Ñöùc Chuùa, moät nieàm tin, moät thaùnh taåy ; chæ coù moät Thieân Chuùa vaø laø Cha cuûa moïi ngöôøi, Ñaáng ngöï treân moïi ngöôøi, qua moïi ngöôøi vaø trong moïi ngöôøi.” (Ep 4, 4-6). Taát caû nhöõng khía caïnh lieân can tình traïng hieäp nhaát nôi Maàu nhieäm Kitoâ naày voán lieân ñôùi vôùi nhau : taát caû moïi tín höõu ñeàu ñöôïc qui tuï trong chæ moät thaân theå cuûa Ñöùc Kitoâ laø chính Giaùo hoäi, vaø ñöôïc tham döï cuõng cuøng moät Thaàn Khí voán ñeán treân hoï töø Ñöùc Kitoâ. Ñöùc Chuùa duy nhaát ñaõ coù theå tuoân traøn Thaàn Khí duy nhaát naày bôûi vì Ñöùc Chuùa duy nhaát ñoù laø Thieân Chuùa, vì chöng moät quyeàn löïc nhö theá khoâng theå naøo ñöôïc ban cho moät thuï taïo, nhöng chính Ñöùc Chuùa duy nhaát ñoù ñaõ tuoân traøn Thaàn Khí duy nhaát khi söû duïng nhaân tính cuûa mình vaø naâng nhaân tính ñoù leân trong moät hôi thôû phaùt ra töø thaân theå cuûa mình (Ga 20, 22). Vì theá, Thaàn Khí ñöôïc ban, caùch khoâng phaân chia, cho chuùng ta töø thaàn tính vaø nhaân tính cuûa Ñöùc Kitoâ nhö laø töø moät Ñaáng duy nhaát. Chæ coù moät thaùnh taåy ghi treân chuùng ta daáu aán Thieân Chuùa-Ba Ngoâi vaø dìm chuùng ta vaøo trong söï cheát cuûa Ñöùc Kitoâ ñeå laøm cho chuùng ta ñöôïc taùi sinh vôùi Ngaøi trong Thaàn Khí. Tuy nhieân, chuùng ta khoâng ñöôïc thaùnh taåy nhaân danh Thieân Chuùa-Ba Ngoâi chí thaùnh vaø moät thuï taïo, maø laø nhaân danh Thieân Chuùa-Ba Ngoâi khoâng coù gì phaân chia, maø Ñöùc Kitoâ, Con duy nhaát trong tö caùch vöøa laø Thieân Chuùa vöøa laø ngöôøi, voán laø moät Ngoâi Vò duy nhaát trong Ba Ngoâi Vò. – Vì theá, chuùng ta chæ coù moät ñöùc tin vaøo chæ moät Ñöùc Kitoâ, vaø ñöùc tin cuûa chuùng ta khoâng theå naøo göûi gaém nôi moät thuï taïo. Nieàm tin aáy, Ñöùc Kitoâ keâu goïi phaûi coù ñoái vôùi Ngaøi, nhö ñoái vôùi moät caù nhaân toaøn veïn chöù chaúng coù söï phaân bieät naøo nôi Ngaøi caû. Nhö vaäy, vôùi chæ moät vaän haønh duy nhaát, chuùng ta tin “Ñöùc Gieâsu-Kitoâ ñeán nôi xaùc phaøm” (1 Ga 4, 2) vaø “raèng Gieâsu laø Ñöùc Kitoâ, Con Thieân Chuùa” (Ga 20, 31). Haønh vi thôø phöôïng cuûa chuùng ta phaûn aûnh chính xaùc nieàm tin cuûa chuùng ta : chæ ñöôïc pheùp thôø phöôïng moät mình Thieân Chuùa maø thoâi, loaïi tröø taát caû moïi thuï taïo. Tuy nhieân, chuùng ta cuõng thôø laïy xaùc theå cuûa Ñöùc Kitoâ ; nhöng, chuùng ta khoâng theå thôø laïy xaùc theå ñoù “taùch rieâng ra”, ñoù seõ laø ñoàng nghóa vôùi vieäc thôø laïy con ngöôøi, cuõng chaúng phaûi “cuøng- thôø laïy” xaùc theå ñoù, chuùng ta thôø laïy duy chæ moät Ñöùc Kitoâ nôi xaùc phaøm, bôûi vì Ñöùc Kitoâ ñoù laø Con Thieân Chuùa vaø laø moät Thieân Chuùa duy nhaát cuøng vôùi Cha. Chuùng ta ñaõ thaáy raèng Ñöùc Kitoâ laø moät trong töông quan vôùi Thaàn Khí vaø, raèng Ngaøi cuõng laø moät trong töông quan vôùi chuùng ta. Ngaøi cuõng laø moät trong töông quan vôùi Cha, sau cuõng nhö tröôùc bieán coá Nhaäp theå cuûa Ngaøi. Neáu khoâng nhö theá, ngöôøi ta seõ chia caét Ñöùc Kitoâ ra thaønh hai Con, moät beân laø vónh haèng, vaø moät beân laø Nghóa Töû; vaø ñieàu ñoù cuõng coù nghóa ngöôøi ta seõ chia caét nieàm tin, thaùnh taåy vaø söï sieâu ñoä ra thaønh hai. Nhö vaäy, tröôùc khi traû lôøi caùch roõ raøng hôn cho nhöõng vaán naïn môùi, nieàm tin ñaõ laøm coâng vieäc kieåm keâ laïi voán lieáng ñaõ coù cuûa mình, voán lieáng nieàm tin maø ñaõ töøng ñöôïc soáng töø baáy ñeán nay ; nieàm tin ñaõ thöïc hieän ñieàu ñoù baèng caùch quay lui trôû laïi veà nguoàn nôi qui luaät ñöùc tin trong daùng veû nguyeân thuûy vaø nhö vöøa môùi ra loøø töø caùc Toâng ñoà cuûa noù vaø baèng caùch döïa treân moät vaên baûn maø voán laø moät trong nhöõng nguyeân maãu cuûa nhöõng Tuyeân tín lôùn cuûa Giaùo hoäi. (Xem Comm. sur Jn 1. IV, c.4 ; De la vraie foi aø Theod., 31-35 ; Contre Nest. 1.V. c.7.).
Nôi taát caû gì ñöôïc noùi hay ñöôïc chöùng toû veà Ñöùc Kitoâ, keå caû nôi ñieàu maø Ñöùc Kitoâ noùi veà chính mình, moät caùch chính thoáng ñeå ñoïc Thaùnh Kinh laø khoâng ñöôïc pheùp phaân bieät ra coù hai quùi vò khaùc nhau maø vì theá ngöôøi ta seõ coù theå, caùch sai laàm, nhaän ra hai theå vò khaùc nhau ôû nôi Ngaøi. Khi Pheâroâ, thí duï, noùi vôùi nhöõng ngöôøi Do Thaùi, “Ñöùc Gieâsu…con ngöôøi maø ñaõ bò giao noäp theo keá ñoà Thieân Chuùa ñaõ hoaïch ñònh vaø ñaõø bieát tröôùc ñoù, anh em ñaõ baét Ngaøi vaø ñaõ gieát cheát Ngaøi, khi ñoùng ñinh Ngaøi treân thaäp töï giaù qua baøn tay keû döõ” (Cv 2, 22-23), Pheâroâ ñaõ noùi caùch chí lyù, vì chöng, chính nôi nhaân tính cuûa mình maø Ñöùc Kitoâ ñaõ coù theå cheát ; nhöng, ngay sau ñoù, Pheâroâ laïi noùi tieáp : “Ñöùc Gieâsu ñoù…ñaõ nhaän töø Cha Thaùnh Thaàn, ñoái töôïng cuûa lôøi höùa, vaø ñaõ tuoân traøn Thaùnh Thaàn ñoù.” (Cv 2, 32-33). Vaø xa hôn moät chuùt, coøn noùi : “Chôù gì moãi ngöôøi trong anh em ñöôïc thaùnh taåy nhaân danh Ñöùc Gieâsu-Kitoâ ñeå ñöôïc tha toäi” (Cv 2, 38). Theá nhöng, moät con ngöôøi neáu chæ laø thuï taïo khoâng thoâi khoâng theå naøo coù theå trao ban Thaùnh Thaàn, cuõng chaúng theå naøo tha toäi. Nhö vaäy, coù nghóa laø Pheâroâ voán thöøa nhaän Con Thieân Chuùa haèng soáng cuõng chính laø höõu theå mang thòt maùu ñoù. Trong Tin Möøng Ga, Ñöùc Gieâsu noùi : “Tröôùc khi Abraham coù, Ta voán coù” (Ga 8, 58) : ñoù chính laø con ngöôøi ñang noùi vaø ñang so saùnh söï hieän höõu cuûa mình vôùi söï hieän höõu cuûa moät con ngöôøi khaùc ; tuy nhieân, chính con ngöôøi ñoù laïi khaúng ñònh mình laø coù söï tieàn höõu nhö chính Thieân Chuùa, theo moät theå thöùc ñaëc bieät trònh troïng, khoâng thaáy aùm chæ coù baát cöù söï phaân bieät naøo. – Hay, coøn nöõa : “Anh em muoán gieát toâi [ñaây laø noùi veà con ngöôøi], toâi laø keû ñaõ noùi cho anh em söï thaät maø toâi voán ñaõ nghe ñöôïc töø Thieân Chuùa” (Ga 8, 40), töùc laø, “ñieàu maø toâi ñaõ thaáy ñöôïc nôi Cha toâi” (Ga 8, 38) : ñoù laø Ñöùc Gieâsu noùi veà kinh nghieäm ñích thöïc laø thaàn linh cuûa Ngaøi. – Hay, coøn nöõa : “Xin Cha toân vinh con baèng vinh quang maø con voán ñaõ coù khi ôû nôi Cha, tröôùc khi theá gian naày coù” (Ga 17, 5) : cuõng chính Ñaáng ñoù xin ñöôïc toân vinh nôi nhaân tính cuûa Ngaøi vinh quang thaàn linh maø voán laø cuûa Ngaøi tröôùc khi theá gian ñöôïc thieát laäp neàn moùng. – Hay, coøn nöõa, khi thaùnh Thomas sôø vaøo xaùc theå ñaày thöông tích cuûa Ñöùc Kitoâ vaø noùi : “Laïy Ñöùc Chuùa cuûa toâi vaø Thieân Chuùa cuûa toâi” (Ga 20, 28). – Cuõng vaäy, Toâng ñoà Gioan ñaõ khoâng ngaàn ngaïi noùi : “Ñoù laø ñieàu voán coù ngay töø nguyeân thuûy, laø ñieàu maø chuùng toâi ñaõ nghe ñöôïc, …ñaõ thaáy ñöôïc, …ñaõ chieâm ngaém, …ñieàu maø ñoâi baøn tay chuùng toâi ñaõ chaïm ñeán : ñoù chính laø Ngoâi Lôøi söï Soáng…”; Gioan ñaõ thaáy vaø ñaõ sôø chaïm ñeán Ngoâi Lôøi voán coù töø nguyeân thuûy nôi nhaân tính cuûa Ngaøi (1 Ga 1, 1). Ñaõ haún, coù moät soá lôøi cuûa Ñöùc Chuùa voán thích hôïp caùch rieâng cho nhaân tính cuûa Ngaøi, nhö khi Ngaøi hoûi : “Caùc ngöôøi ñaõ ñaët Lazare ôû ñaâu ?”, vaø moät soá lôøi khaùc thích hôïp caùch rieâng cho thaàn tính cuûa Ngaøi, nhö khi Ngaøi ra leänh : “Lazare, haõy ñi ra ngoaøi”. Vaø, nhöõng lôøi ñoù ñöôïc noùi ra laø nhaèm laøm cho chuùng ta hieåu raèng Ngaøi khoâng phaûi laø ngöôøi do bôûi ñieàu maø trong ñoù Ngaøi laø Thieân Chuùa (töùc laø thaàn tính : chuù thích cuûa ngöôøi dòch), vaø ngöôïc laïi ; nhöng nôi caû hai tröôøng hôïp naày, cuõng chæ moät Ñaáng thoâi ñaõ hoûi vaø ra leänh. Roõ raøng laø “taát caû nhöõng lôøi naày, thaàn linh hay laø nhaân loaïi, ñeàu ñöôïc noùi ra bôûi chæ moät Ñaáng duy nhaát maø thoâi”, Ñaáng töï coi mình laø hay töï toû mình ra laø Con duy nhaát cuûa Thieân Chuùa, ngay caû khi Ngaøi noùi theo nhaân tính cuûa Ngaøi. “Do ñoù, caùch thích ñaùng, phaûi gaùn taát caû “nhöõng tieáng ñoù” cuûa Tin Möøng cho chæ moät ngoâi vò maø thoâi, cho chæ moät baûn vò duy nhaát laø Ngoâi Lôøi nhaäp theå.” (Lieân can ñeán cung caùch luaän chöùng veà “caùc tieáng” [“phonai”], xem Lettre 17 ; De la vraie foi aø Theodose ; De la vraie foi aux reines II ; Contre Nest.).
Nhö vaäy, qui luaät ñöùc tin caám khoâng cho pheùp chuùng ta phaân chia Ñöùc Kitoâ vaø Thaùnh Kinh cuõng chöùng toû cho chuùng ta thaáy raèng Ñöùc Kitoâ laø Thieân Chuùa vaø laø ngöôøi nôi cuõng cuøng moät ngoâi vò, ngoâi vò Con duy nhaát cuûa Thieân Chuùa. Nhöng, ñieàu ñoù coù theå ñöôïc nhö theá naøo ñaây? ÔÛ ñaây, laïi moät laàn nöõa, suy tö cuûa nieàm tin laïi höôùng veà nguoàn goác nhaân loaïi cuûa Ñöùc Kitoâ, vì chöng, ngöôøi ta chæ trôû thaønh ngöôøi khi ñöôïc sinh ra töø moät ngöôøi phuï nöõ. Nhöng, vaán naïn sinh ra nhö laø ngöôøi khoâng coøn ñöôïc ñaët ra töø phía thöïc taïi xaùc theå cuûa Ngaøi, maø laø töø phía Ngoâi Lôøi Thieân Chuùa, chuû theå cuûa thöïc taïi xaùc theå ñoù. Vì chöng, neáu nhö chuùng ta noùi raèng chæ coù nhaân tính cuûa Ngaøi laø ñaõ ñöôïc sinh ra vaø raèng Con chæ ñöôïc ñaët vaøo trong ñoù thoâi, chöù chính Con chaúng phaûi chòu söï sinh ra nhö xaùc theå Ngaøi, luùc baáy giôø, moät ñaøng, khoâng phaûi chính Ngoâi Lôøi trôû thaønh ngöôøi, maø chæ ñeán nôi moät con ngöôøi maø trong ñoù Ngaøi cö nguï nhö nôi moät vò khaùc ; vaø, ñaøng khaùc, nhaân tính naày taát yeáu phaûi laø moät baûn vò khaùc, moät con ngöôøi cöu mang trong mình Thieân Chuùa, chöù khoâng phaûi laø chính Thieân Chuùa. Vaø, ñieàu ñoù laø ñi ngöôïc laïi vôùi taát caû gì Thaùnh Kinh ñaõ noùi. Vaõ laïi, Thaùnh Kinh roõ raøng ñaõ noùi vôùi chuùng ta laø chính Con Thieân Chuùa ñaõ ñöôïc sinh ra theo xaùc theå : “Thieân Chuùa ñaõ sai Con cuûa Ngaøi, sinh ra bôûi moät phuï nöõ, -Phaoloâ ñaõ noùi” (Gl 4, 4) ; vaø coøn nöõa : “…Con cuûa Ngaøi, xuaát thaân töø doøng doõi Ñaviñ theo xaùc theå” (Rm 1, 3). Vaø, ngay caû thaàn söù cuõng noùi vôùi Ñöùc Maria : “Con treû [= l’engendreù] seõ laø Thaùnh vaø seõ ñöôïc goïi laø Con Thieân Chuùa” (Lc 1, 35). Ñoù chính laø ñieàu maø Ga noùi laïi nôi coâng thöùc ñaù taûng cuûa ngaøi : “Ngoâi Lôøi ñaõ trôû thaønh xaùc phaøm”. Vaø, Coâng ñoàng Niceùe chaúng noùi gì khaùc hôn, cho duø Nestorius coù noùi gì chaêng nöõa, khi Coâng ñoàng khaúng ñònh : “Chuùng toâi tin…nôi chæ moät Ñöùc Chuùa, Ñöùc Gieâsu Kitoâ, Con Thieân Chuùa, Con ñoäc nhaát ñöôïc Cha sinh ra, …Ñaáng, vì loaøi ngöôøi chuùng toâi vaø ñeå sieâu ñoä chuùng toâi, ñaõ haï giaùng, nhaäp theå vaø laøm ngöôøi, …”. YÙ nghóa cuûa tuyeân xöng naày ñuùng laø nhö theá naày : Chính Con ñoäc nhaát cuûa Thieân Chuùa ñaõ trôû neân con cuûa Ñöùc Maria ; Con cuûa Ñöùc Maria ñuùng laø Con ñoäc nhaát cuûa Thieân Chuùa. Neáu khoâng phaûi nhö theá, vaø neáu nhö Con cuûa Ñöùc Maria chæ laø moät con ngöôøi maø Con Thieân Chuùa baùm víu vaøo ñoù, thì luùc baáy giôø, khoâng phaûi Con Thieân Chuùa laø keû phaûi höùng chòu bieán coá thuï naïn vaø caùi cheát thaäp giaù. Ngay töùc khaéc, taát caû moïi maàu nhieäm nôi nhaân tính cuûa Ñöùc Kitoâ chaúng coøn laø nhöõng haønh vi qua ñoù Thieân Chuùa thöïc hieän söï sieâu ñoä cho chuùng ta nöõa. Vì chöng, neáu söï töï huûy cuûa Ñöùc Kitoâ ñöôïc hoaøn taát ôû nôi söï cheát cuûa Ngaøi, thì söï töï huûy ñoù phaûi baét nguoàn töø nôi vieäc Ngaøi ñöôïc sinh ra nhö laø con ngöôøi. Taát caû maàu nhieäm cuoäc ñôøi cuûa Ñöùc Kitoâ, töùc laø nhöõng maàu nhieäm veà söï sieâu ñoä vaø veà söï thaàn linh hoaù chuùng ta, ñeàu ñeo baùm vaøo thôøi khaéc khôûi thuûy haï giaùng naày cuûa Ngaøi, vaøo söï kieän Ngaøi ñaõ ñöôïc thuï thai bôûi moät ngöôøi phuï nöõ. Neáu khoâng nhö theá, Ñöùc Kitoâ ñaõ chaúng coù gì ñeå maø “töï huûy” vaø, ñaõ chaúng coù gì ñeå coù theå noùi laø Ngaøi ñaõ mang “thaân phaän toâi tôù” nhö chuùng ta. Traùi laïi, chính vieäc töï nguyeän chaáp nhaän ñöôïc sinh ra nhö laø con ngöôøi naày chöùng toû cho chuùng ta thaáy Thieân Chuùa ñaõ yeâu thöông chuùng ta ñeán möùc naøo : “Nhöõng ai, - Cyrille noùi - , khoâng thöøa nhaän …ñeàn thôø ñaõ ñöôïc ngöôøi phuï nöõ cöu mang ñoù coù tö caùch ñích thöïc laø Con, khoâng chaáp nhaän söï haï coá naày vaø, caùch naøo ñoù, traùch moùc thaùnh yù Thieân Chuùa veà tình yeâu nhaân loaïi cuûa Ngaøi ; ñoù laø vì khoâng hieåu ñuùng muïc ñích keá ñoà teá theá qua con ñöôøng xaùc theå, neân hoï hoã theïn khoâng tuyeân xöng, nhö voán phaûi theá, raèng Con Ñoäc nhaát ñaõ laøm ngöôøi, ñieàu maø vì chuùng ta Ngaøi ñaõ laøm maø khoâng hoã theïn gì” (Sur Jean VI). Ngoâi Lôøi sôû dó ñaõ coù theå thöïc hieän ñöôïc söï hieäp nhaát baûn vò treân cô sôû höõu theå hoïc naày giöõa Ngaøi vaø nhaân tính cuûa Ngaøi chính laø vôùi caùi giaù naày : ñoù chính laø vieäc Ngaøi ñöôïc sinh ra theo xaùc theå : Ngoâi Lôøi ñaõ laøm cho nhaân tính naày truï toàn nôi chính Ngaøi, ngay khi, voán laø truï theå thaàn linh, Ngaøi ñaõ ñoùn nhaän theå caùch truï toàn cuûa con ngöôøi laøm cuûa mình. Ñoù chính laø ñieàu maø coâng thöùc veà “söï keát hieäp döïa treân baûn vò” (union hypostatique), hay “söï hôïp nhaát baûn vò” (hypostase voán laø haønh vi truï toàn cuï theå nôi moät baûn tính) muoán noùi tôùi. (Xem Lettre I, IV, XVII ; aux reines I, II ; Sur Jean VI ; Contre Nest. I et V, 2).
Söï hôïp nhaát baûn vò giöõa Ngoâi Lôøi vaø xaùc theå chính laø ñieàu ñaõ cho pheùp Ngoâi Lôøi laø Ñaáng Trung gian giöõa Thieân Chuùa vaø con ngöôøi. Vì chöng, Ngoâi Lôøi khoâng sôû ñaéc hai baûn tính chæ nhö kieåu hai vaät theå ñöôïc ñaët keà caïnh nhau, maø nôi baûn thaân mình, Ngaøi chính laø söï hôïp nhaát giöõa hai thaùi cöïc ñoù : Ngoâi Lôøi chæ laø moät vaø cuõng cuøng laø moät, vöøa ñoàng baûn theå vôùi Cha vöøa ñoàng baûn theå vôùi loaøi ngöôøi chuùng ta. Vì theá, chính baûn vò do ñöôïc keát hieäp ñoù tieán haønh thao taùc trung gian giöõa haønh vi hieäp nhaát Ngoâi Lôøi vôùi Cha do ñoàng baûn tính vaø, haønh vi lieân keát nhaân tính cuûa Ngaøi vôùi nhaân tính chuùng ta. Vì chöng, nhaân tính cuûa Ngoâi Lôøi laø truï theå thaàn linh vaø laø söï hieän dieän cuûa Thieân Chuùa ôû giöõa chuùng ta. Nhö vaäy, khi, baèng nieàm tin vaø caùc bí tích, chuùng ta ñaùp traû laïi moái quan heä ñoàng baûn theå voán ñöôïc Ñöùc Kitoâ thieát laäp giöõa Ngaøi vaø chuùng ta nôi bieán coá Nhaäp Theå, chuùng ta trôû neân chi theå cuûa chính nhaân tính cuûa Con, chuùng ta ñöôïc tham döï vaøo tö caùch laø Con cuûa Ngaøi, chuùng ta trôû thaønh con trong Con ; vaø trong nhaân tính naày chuùng ta ñöôïc thaàn linh hoaù “tham phaàn vaøo baûn tính thaàn linh” (2 Pr 1, 4). Noùi caùch khaùc, Con Thieân Chuùa laïi ñöôïc sinh ra töø chuùng ta theo xaùc theå, cuõng gioáng nhö caùch thöùc chuùng ta cuõng coù theå ñöôïc sinh ra laïi do Ngaøi theo Thaàn Khí. Lyù do cuûa vieäc Ngoâi Lôøi ñöôïc sinh ra trong xaùc theå laø söï taùi sinh chuùng ta thaønh gioáng nhö Thieân Chuùa. Vì theá, chuùng ta caàn phaûi hoïc caùch chieâm ngaém vieäc Con ñöôïc sinh ra nhö con ngöôøi vaø, töø ñoù, nghieäm ra nguyeân lyù taùi sinh chuùng ta theo Thaàn Khí vaø nguyeân lyù söï soáng cuûa Giaùo Hoäi. (Xem Sur Jean I, 9 ; V, 2 ; VIII ; XI, 12). B) PHAÂN TÍCH NHÖÕNG BÖÙC THÖ QUI ÑIEÅN TREÂN CÔ SÔÛ LOGIC Löu yù. – Xem D.-S., 250-263/111a-124; Camelot, Eùpheøse et Chalceùdoine, trag. 194-207. Noäi dung tröôùc ñöôïc trình baøy caùch coù heä thoáng vaø coù logic. Trong lónh vöïc tín ñieàu kitoâ hoïc, caàn caån troïng, vì vieäc hieåu thaáu ñaùo ñöôïc nhöõng khaùi nieäm nhö hypostase vaø personne voán dieãn ra khaù muoän maøng, thaønh ra ñaõ coù khaù nhieàu khoù khaên trong thôøi kyø giöõa Epheøse vaø Chalcedoine. Ñaëc bieät nôi Cyrille, haïn töø “phusis”, trong moät soá tröôøng hôïp, ñöôïc duøng theo nghóa cuï theå laø hypostase. 1. Ñeå chæ coù moät Ñöùc Kitoâ (ñoù laø qui luaät cuûa ñöùc tin), caàn thieát laø chính Con Thieân Chuùa phaûi ñöôïc sinh ra do Ñöùc Nöõ Trinh Maria theo xaùc theå. Ñöùc Maria, vì theá, chính laø “Meï Thieân Chuùa”. Neáu khoâng, Ngoâi Lôøi khoâng trôû thaønh ngöôøi, maø chæ ñeán nôi moät con ngöôøi ; vaø Ñöùc Kitoâ ñöôïc taïo thaønh bôûi hai truï toàn: moät thaàn linh vaø moät loaøi ngöôøi. Ñaáng Emmanuel khoâng phaûi thaät laø Thieân Chuùa. 2. Ñeå thaät söï ñöôïc sinh ra nhö laø ngöôøi, Con Thieân Chuùa ñaõ töï nguyeän nhaän vieäc ñöôïc sinh ra theo xaùc theå laø cuûa chính mình, khoâng phaûi treân cô sôû luaân lyù hay phaùp lyù maø treân cô sôû höõu theå hoïc. Sau khi “ñaõ chaáp nhaän”, “Con Thieân Chuùa ñaõ ñoùn nhaän vieäc ñöôïc sinh ra nhö laø ngöôøi ñoù laø cuûa caû chính Ngaøi”. Ñieàu ñoù, dó nhieân, khoâng coù nghóa baûn tính thaàn linh hay baûn vò cuûa Ngoâi Lôøi ñaõ ñöôïc Ñöùc Maria sinh ra. Nhöng, chính Ngoâi Lôøi ñaõ vui loøng ñoùn nhaän vieäc Ngaøi ñöôïc sinh ra cuøng vôùi xaùc theå, trong tö caùch laø chuû theå chòu traùch nhieäm chung vaø laø nguyeân lyù toång hôïp cuûa taát caû gì xaõy ra nôi moät höõu theå do caáu theå maø thaønh. (Thí duï, khi noùi “toâi ñau raêng”, thì khoâng chæ moät boä phaän nôi thaân theå cuûa toâi voán tröïc tieáp lieân can laø ñau thoâi, maø toaøn theå caùi NGAÕ VÒ cuûa toâi (mon JE) laø chuû theå gaùnh chòu noãi ñau ñôùn ñoù. Vaø, treân thöïc teá, ngoâi vò cuûa toâi phaûi lieân can ñau ñôùn, vì chöng, con ngöôøi ñoàng thôøi vöøa laø moät höõu theå hôïp theå vöøa laø moät höõu theå duy nhaát.) 3. Ñeå vieäc ñöôïc sinh ra theo xaùc theåå coù theå thöïc söï laø cuûa mình, Con Thieân Chuùa phaûi keát hôïp vôùi xaùc theå baèng moät söï keát hôïp thöïc söï treân cô sôû caáu truùc caáu thaønh. Ñoù chæ coù theå laø moät söï keát hôïp döïa treân caùc truï theå (une uniteù de subsistence) maø Ñöùc Kitoâ caáu taïo thaønh nhö moät truï theå caù theå vaø khoâng theå chia caét. Ñieàu ñoù loaïi tröø taát caû moïi thöù hôïp nhaát “treân cô sôû keá ñoà teá theá” hay do hai haïn töø “ñöôïc lieân keát laïi” theo caùch cuûa Nestorius. Ñieàu ñoù ñoøi hoûi phaûi laø moät söï keát hôïp “treân cô sôû höõu theå hoïc” (maø Cyrille trong khoaûn keát aùn thöù 3 goïi laø “sö hôïp nhaát theå lyù” [“eùnoâsis phusikeø”] : moät thöù heä thoáng ngoân ngöõ maø seõ coøn phaûi ñöôïc baøn caõi nhieàu) keát thuùc nôi tình traïng hieäp nhaát neân moät. 4. Ñeå coù moät söï hieäp nhaát ñích thöïc, caàn thieát laø hai baûn tính phaûi ñöôïc taäp hôïp laïi nôi chæ moät ngoâi vò (personne) vaø moät baûn vò (hypostase). Vì chöng, söï keát hôïp khoâng theå ñöôïc taïo ra do vieäc troän laãn giöõa hai baûn tính vôùi nhau (ñoù laø ñieàu maø Nestorius voán lo sôï). Söï keát hôïp taát yeáu phaûi ñöôïc tieán haønh trong ngoâi vò. Söï keát hieäp treân cô sôû ngoâi vò, ôû ñaây, khoâng ñöôïc xem xeùt theo nghóa ñoù laø söï hieäp nhaát treân cô sôû “moät nhaân vaät” (uniteù de “personnage”), maø theo yù nghóa höõu theå hoïc töùc laø keát hieäp döïa treân baûn vò (uniteù d’hypostase), hay truï vò (subsistant). (Thaønh ngöõ ñöôïc söû duïng ôû ñaây gaàn vôùi coâng thöùc cuûa Coâng ñoàng Chalceùdoine, nhöng yù nghóa ngaàm cuûa noù thì gaàn vôùi coâng thöùc ñöôïc duøng ôû Coâng ñoàng Epheøse sau ñaây : ) 5. Hai baûn tính taïo ra chæ moät baûn vò, bôûi vì Con keát hieäp vôùi xaùc theå döïa treân cô sôû baûn vò rieâng cuûa Ngaøi. Söï keát hôïp naày, vì theá, laø moät söï keát hôïp “döïa treân cô sôû baûn vò”, ñieàu ñoù muoán noùi raèng ñoù moät söï hôïp nhaát treân cô sôû truï toàn. Khoâng coù chuyeän nhaân tính cuûa Ñöùc Kitoâ ñaõ baét ñaàu hieän höõu caùch rieâng reõ, ñoäc laäp vôùi baûn vò cuûa Ngoâi Lôøi. Nhöng, baûn vò Con ñaõ ghi khaéc cöông vò Con cuûa mình vaøo nôi nhaân tính cuûa Ngaøi ngay töø khoaûnh khaéc nhaân tính cuûa Ngaøi ñi vaøo hieän höõu, Ngaøi ñaõ thoâng ban cho nhaân tính haønh vi truï toàn bôûi chính mình vaø hieän höõu cho mình. Con, vì theá, ñaõ baét ñaàu truï toàn nôi nhaân tính ñoù theo moät theå caùch môùi, khi töï nhaän laøm cuûa mình moät thöù truï toàn, theo caùch theá cuûa con ngöôøi, trong tö caùch laø Con Thieân Chuùa. Baûn vò Con “ñöôïc nhaân hoùa” khi trôû thaønh baûn vò cuûa moät baûn tính ngöôøi maø töï thaân hoaøn toaøn khoâng coù gì thay ñoåi. Söï keát hôïp treân cô sôû baûn vò, vì theá, tröôùc tieân laø haønh vi baûn vò Ngoâi Lôøi töï trao ban chính mình cho baûn tính nhaân loaïi voán ñang sinh ra ñoù, khi ñoùn nhaän nhaân tính ñoù vaøo trong chính baûn vò Ngoâi Lôøi cuûa mình. Moät ñaøng, baûn vò Ngoâi Lôøi laø nguyeân lyù taïo ra söï keát hieäp giöõa thaàn tính vaø nhaân tính, vaø, ñaøng khaùc, Ngaøi cuõng laø haïn ñích hieäp nhaát cuûa hai baûn tính ñoù. Chaúng coù moät söï pha troän naøo giöõa hai baûn tính, bôûi vì Con vaãn tieáp tuïc truï toàn trong thaàn tính cuûa mình theo nhö höõu theå nguyeân thuûy cuûa Ngaøi. Ñieàu xaõy ra nôi nhaân tính chaúng ñuïng chaïm gì tôùi baûn tính thaàn linh, nhöng coù lieân quan tôùi baûn vò maø nhaân tính voán laø theå caùch truï toàn môùi cuûa noù. 6. Söï keát hôïp treân cô sôû baûn vò ñöôïc thöïc hieän döïa treân cô sôû cöông vò Con ñoäc ñaùo coù moät khoâng hai cuûa Ngaøi, bôûi vì cô sôû toàn taïi ñaëc thuø cuûa baûn vò Con chính laø cöông vò laø Con cuûa Ngaøi. 7. Söï keát hôïp treân cô sôû cöông vò laø Con naày laø cô sôû caáu thaønh cuûa vieäc töï huûy cuûa Con vaø ñeå loä cho thaáy yù nghóa cuûa vieäc haï coá cuûa toaøn theå Maàu nhieäm Thieân Chuùa-Ba Ngoâi khi ñeán vôùi chuùng ta. Moät ñaøng, Con töï nguyeän nhaän vaøo mình moät theå caùch môùi, khoâng ngang haøng vaø döôùi caáp, ñeå roài laïi phaûi trôû thaønh gioáng vôùi Cha qua moät quaù trình laøm ngöôøi, ñeán noãi coù theå noùi : “Cha thì lôùn hôn Ta”. Nhöng, ñaøng khaùc, Cha baèng loøng ñeå mình ñöôïc nhaän ra nôi Con khieâm haï cuûa Ngaøi, ñeå ngöôøi ta nhaän ra “vinh quang baûn theå cuûa Ngaøi” (Dt 1, 3) nôi theå caùch môùi maø Con ñaõ nhaän laáy ñeå roài phaûi trôû neân gioáng Cha ; veà phía mình, Thaàn Khí ñaõ ñoàng yù trôû thaønh laø cuûa rieâng cuûa con ngöôøi maø Con ñaõ trôû thaønh naày, ñoàng yù ñeå mình ñöôïc ñoùn nhaän töø con ngöôøi ñoù vaø ñöôïc tuoân traøn bôûi con ngöôøi ñoù. Söï haï coá cuûa toaøn theå Thieân Chuùa-Ba Ngoâi ñoái vôùi chuùng ta naày cho pheùp chuùng ta, nhôø aân hueä Thaàn Khí, trong Con duy nhaát, trôû thaønh nghóa töû cuûa Cha.
Nhö ôû caùc Coâng ñoàng Niceùe vaø Constantinople I, moät luaän chöùng mang tính giaùo thuyeát vaø treân cô sôû Thaùnh Kinh ñaõ ñöôïc ñöa ra, döôùi hình thöùc heä luaän ñöôïc ruùt ra töø quyeát ñònh chính thöùc cuûa Giaùo Hoäi. Nhöng, quyeát ñònh naày khoâng mang hình thöùc moät hay nhieàu ñieàu khoaûn theâm vaøo baûn Tuyeân tín ñaõ coù saün. Coâng ñoàng Epheøse khoâng chæ töø choái soaïn thaûo ra moät baûn Tuyeân tín môùi vaø ñaõ coâng boá caàn phaûi trung thaønh vôùi baûn Tuyeân tín cuûa Niceùe, maø coøn caám taát caû moïi haønh vi söûa ñoåi baûn Tuyeân tín naày (Canon 7). Ñaây chính laø ñieåm maø sau naày anh em Hy laïp ñaõ nhaéc nhôõ anh em Latinh lieân quan ñeán vieäc anh em Latinh ñaõ xen vaøo baûn Tuyeân tín Niceùe thaønh ngöõ “Filioque” (vaø Con). Quyeát ñònh naày cuõng chaúng ñöôïc dieãn taû döôùi hình thöùc moät ñieån qui keát aùn. Quyeát ñònh naày mang hình thöùc moät chuù giaûi coù maøu saéc giaùo thuyeát veà baûn Tuyeân tín, moät vaên baûn töông ñoái bao quaùt nhaèm muoán noùi ngöôøi ta caàn phaûi tuyeân xöng baûn Tuyeân tín truyeàn thoáng naày theo nghóa naøo. “Giaûi thích” naày ñaõ ñöôïc coi nhö laø chính thoáng vaø thuoäc qui ñieån. Chuùng ta ñaõ coù theå thaáy ôû ñaây loan baùo veà ñieàu sau naày seõ trôû thaønh nhöõng chöông khoaûn cuûa caùc coâng ñoàng vaø nhöõng hieán cheá tín lyù : ñoù laø moät theå thöùc dieãn taû nieàm tin thoâng thoaùng hôn, ít tính duy luaät hôn, trong ñoù moät soá thaønh ngöõ ñöôïc laøm cho noãi baät hôn, nhöng khoâng vì theá maø taùch ra khoûi vaên caûnh voán laøm neân yù nghóa cuûa chuùng. Nhöng, khoâng moät coâng thöùc naøo chính thöùc ñöôïc goïi laø “ñöôïc ñònh tín” (tröø thaønh ngöõ “Theotokos” = “Meï Thieân Chuùa”) theo nghóa hieän ñaïi cuûa töø naày caû. (Ñaëc bieät, caàn nhôù raèng 12 ñieån qui keát aùn khoâng phaûi laø nhöõng ñònh tín.). Vì theá, coøn hôn caû nhöõng töø ngöõ, moät yù nghóa lieân can ñeán maàu nhieäm Nhaäp Theå ñaõ ñöôïc ñònh tín vaø ñaõ ñöôïc thöøa nhaän. Ñaøng khaùc, khoâng phaûi toaøn boä heä thoáng ngoân ngöõ cuûa Cyrille ñeàu ñöôïc giöõ laïi. Daïng thöùc ñaëc thuø maø dó nhieân coù töông quan vôùi tình traïng heä thoáng caùc khaùi nieäm vaãn chöa ñöôïc ñaøo saâu nghieân cöùu kyõ trong thôøi ñieåm dieãn ra Coâng ñoàng Eùpheøse naày, haún coù nhöõng haïn cheá cuûa noù : moät coâng thöùc tín lyù quaân bình vaø coù tính heä thoáng haún vaãn coøn ñang phaûi tìm kieám. Chæ coù phía tính duy nhaát cuûa Ñöùc Kitoâ laø ñaõ baét ñaàu tìm thaáy ñöôïc moät thöù ngoân ngöõ rieâng cho mình. Coøn caû moät khoái coâng vieäc phaûi laøm môùi taïo ra ñöôïc böôùc tieán boä naøo ñoù vaø tích hôïp laïi ñöôïc caùc yeáu toá vôùi nhau.
1) – Coâng ñoàng Niceùe ñoái vôùi tín ñieàu Thieân Chuùa-Ba Ngoâi nhö theá naøo thì Coâng ñoàng Eùpheøse ñoái vôùi tín ñieàu Kitoâ-hoïc cuõng nhö vaäy. Khoâng chæ coù moät söï töông öùng veà maët logic giöõa hai coâng ñoàng ñaõ ghi daáu cuûa mình baèng vieäc ñaõ ñöa ñöôïc noã löïc suy tö thaàn hoïc vaøo moät giai ñoaïn môùi trong ñoù hai khía caïnh “höõu theå hoïc” vaø “thaàn hoïc” seõ ñöôïc quan taâm hôn, maø coøn vaø nhaát laø caùc khaúng ñònh cuûa caû hai beân hoaøn toaøn töông öùng vôùi nhau : Coâng ñoàng Niceùe ñaõ khaúng ñònh vieäc con cuûa Ñöùc Maria voán sinh ra vónh haèng ; coâng ñoàng Epheøse thì khaúng ñònh vieäc Con vónh haèng cuûa Thieân Chuùa ñöôïc sinh ra trong thôøi gian, mang thaân phaän loaøi ngöôøi vaø coù xaùc theå. Chính vieäc chieâm ngaém maàu nhieäm sinh ra vónh haèng daãn ñeán vaán ñeà lieân can ñeán söï thaät vieäc sinh ra trong thôøi gian. Vì chöng, caùi nhìn cuûa ñöùc tin khoâng ngöøng qua laïi töø cung loøng Cha qua cung loøng Ñöùc Maria, ñeå chieâm ngaém ôû ñaáy chæ vaø cuõng cuøng moät Ñöùc Kitoâ, Con Ñoäc Nhaát, traøn ñaày aân suûng vaø söï thaät, vaø cuõng coøn laø Con giaùng haï, mang thaân phaän toâi tôù vaø nhaän thaân phaän ñoù laøm cuûa mình töø trong loøng thaân maãu. Nôi baûn ñoái chieáu naày, chuùng ta gaëp thaáy coù söï töông öùng giöõa “Thaàn hoïc” vaø “Keá ñoà teá theá”, vì caùch loaïi suy, “Keá ñoà teá theá” baøy toû cho chuùng ta “Thaàn hoïc” : nhö vaäy, Con, voán ñöôïc sinh ra vónh haèng, ñeán vôùi chuùng ta, khi sinh ra trong thôøi gian nhö con cuûa con ngöôøi : “Moät treû thô ñaõ ñöôïc sinh ra cho chuùng ta, moät ngöôøi con ñaõ ñöôïc ban cho chuùng ta” (Is 9, 6). Nhö vaäy, Giaùo Hoäi nhaän ra ñöôïc nhöõng nhieäm xuaát thaàn linh khi nhìn vaøo vieäc Con vaø Thaàn Khí ñaõ ñöôïc sai ñeán cho chuùng ta nhö theá naøo, Ñaáng naày thì cho bieát Ngaøi ñaõ ñöôïc sinh ra nhö theá naøo (quomodo natus), Ñaáng kia thì cho bieát Ngaøi ñaõ ñöôïc ban cho nhö theá naøo (quomodo datus) (S. Augustin, De Trin. IV, 20). 2) - Coâng thöùc bieåu thò caùch ñaët vaán ñeà ôû Coâng ñoàng Epheøse : Khi xem xeùt Bieán coá Nhaäp theå qua laêng kính trôû thaønh (in fieri) ngay nôi khoaûnh khaéc keát hôïp, ñieàu ñoù ñoøi phaûi coù moät coâng thöùc mang ngoân ngöõ thôøi gian : ngöôøi ta thaáy coù moät böôùc nhaõy töø caùi tröôùc qua caùi sau, vaø ngöôøi ta muoán chöùng toû raèng tröôùc vaø sau bieán coá Nhaäp Theå vaãn chæ laø moät Con duy nhaát ñoù maø thoâi. Cuõng theá, ngöôøi ta thaáy ñöôïc laøm theá naøo maø, duø vaãn laø chính mình, baûn vò Con ñaõ nhaän söï sinh ra nhö con ngöôøi laøm cuûa rieâng mình, treân cô sôû vaãn laø chính mình, vaø vaãn hieäp nhaát vôùi nhaân tính ñaõ ñöôïc ñaûm nhaän ñoù. Chính coâng thöùc Ngoâi Lôøi trôû thaønh xaùc phaøm vaø laøm ngöôøi ñoù traùnh cho ngöôøi ta vieäc phaûi ñaët ra moät vaán ñeà tröøu töôïng, ñoù laø phaûi bieåu thò hai baûn tính ñoù nhö theá naøo tröôùc khi keát hôïp, bôûi vì baûn tính nhaân loaïi ñoù chæ hieän höõu cuøng luùc vôùi haønh vi keát hôïp ñoù. 3) – Ñoaïn keát nôi Coâng ñoàng Epheøse : Vaên kieän hieäp nhaát naêm 433 : Coâng ñoàng Epheøse ñaõ keát thuùc vôùi moät tình traïng chia reõ. Caùc giaùm muïc “Ñoâng phöông”, döôùi söï chæ ñaïo cuûa Jean d’Antioche, phaãn noä khi vöøa môùi ñeán ñaõ nhaän ra raèng Coâng ñoàng ñaõ baét ñaàu laøm vieäc khi caùc ngaøi chöa ñeán vaø, raèng Nestorius ñaõ bò truaát pheá, lieàn toå chöùc moät coâng ñoàng song song ñoái nghòch vaø tuyeân caùo nhöõng vaï tuyeät thoâng rieâng cuûa mình. Caùc giaùm muïc Ñoâng phöông naày kyù keát vôùi nhau moät tuyeân xöng ñöùc tin chính thoáng, coâng nhaän thöïc taïi Ngoâi Lôøi nhaäp theå vaø tuyeân xöng Ñöùc Trinh Nöõ Meï Thieân Chuùa nhöng, söû duïng heä thoáng ngoân ngöõ cuûa tröôøng phaùi thaàn hoïc vuøng Antioche maø caùc ngaøi laø nhöõng ñaïi bieåu. Giöõa caùc giaùm muïc naày vaø coâng ñoàng do Cyrille chuû trì nhö vaäy ñaõ coù söï raïn nöùt. Moät yù muoán hoøa giaûi, töø töø ñöôïc baøy toû töø caû hai phía, cho pheùp coù söï trao ñoåi thö töø qua laïi giöõa Jean d’Antioche vaø Cyrille d’Alexandrie vaøo naêm 433. Jean d’Antioche ñeà nghò moät tuyeân boá dieãn taû nieàm tin nhö nhau giöõa anh em Ñoâng phöông veà bieán coá Ngoâi Lôøi Nhaäp Theå vaø tö caùch Meï Thieân Chuùa vaø chaáp nhaän vieäc pheá truaát Nestorius. Cyrille d’Alexandrie ñaõ ñaùp traû laïi caùch ñaày thieän caûm, baèng caùch söû duïng laïi chính baûn vaên cuûa anh em Ñoâng phöông vaø traùnh duøng nhöõng thaønh ngöõ gaây tranh caõi nhieàu nhaát cuûa tröôøng phaùi thaàn hoïc cuûa mình. Nhö vaäy laø moät soá töông nhöôïng laãn nhau trong vaán ñeà ngoân ngöõ ñaõ cho pheùp coù ñöôïc moät söï ñoàng thuaän treân vaán ñeà chính yeáu. Каталог: wp-content -> uploads -> downloads -> 2011 2011 -> CÔng đỒng vatican II qua bốn thập niêN 2011 -> TÒa giám mục xã ĐOÀi chỉ nam giáo phận vinh lưỢC ĐỒ TỔng quáT 2011 -> 1. phép lạ thánh thể ĐẦu tiên khoảng năm 700 Tại làng Lanciano, nước Ý (italy) 2011 -> Thiên chúa giáo và tam giáO Đường Thi Trương Kỷ 2011 -> Tác giả Võ Long Tê chưƠng I bối cảnh lịch sử 2011 -> LỊch sử truyền giáo tại việt nam quyển II lm. Nguyễn hồng chưƠng I: MỘt cha dòng têN Ở việt nam tới rôMA 2011 -> Các mẫu thức MẠc khải lm. Lê Công Đức 2011 -> Một lời nói đầu không phải là nơi nhiều chỗđể tóm lược lập luận của một cuốn sách cũng như định vị hoặc phát biểu về sựquan trọng của nó. Đây quả thực là một cuốn sách rất quan trọng 2011 -> LỜi giới thiệu suy tư ban đẦu về MẦu nhiệm giêSU tải về 1.47 Mb. Chia sẻ với bạn bè của bạn:
|