Bernard sesboüÉ S. J
tải về 1.47 Mb.
|
| Thaät vaäy, ñaûm nhaän cho mình moät baûn tính nhaân loaïi, ñieàu ñoù khoâng chæ coù nghóa ñaûm nhaän moät thöïc taïi tónh taïi maø coøn coù nghóa ñaûm nhaän moät thaân phaän hieän höõu nhö con ngöôøi vaø, ñaëc bieät moät quùa trình trôû thaønh trong lòch söû. Theá nhöng, nhaân tính cuûa Ñöùc Kitoâ ñaõ ñöôïc thaàn hoïc kinh vieän coi nhö laø caùi gì ñoù tuyeät ñoái vaø phi thôøi gian, ñeán ñoä ñaõ khoâng ngaàn ngaïi gì khi gaùn cho nhaân tính ñoù trong cuøng luùc (simultaneùment) taát caû moïi thuoäc tính lieân can kieán thöùc cuûa moät thuï taïo coù lyù trí coù theå coù, baát keå thaân phaän cuûa noù laø coù xaùc theå hay khoâng, vaø hoaøn caûnh cuûa noù nhö theá naøo (chaúng phaûi laø tình traïng “ñang laø khaùch löõ haønh” laøm sao ñi chung ñöôïc vôùi tình traïng “ñaõ ñaït tôùi queâ trôøi” sao ?).
Theá maø, Keá ñoà teá theá nôi Maàu nhieäm Nhaäp Theå laïi laø moät söï xaâm nhaäp cuûa Ngoâi Lôøi vaøo trong thaân phaän lòch söû cuûa loaøi ngöôøi, voán ñaõ ñöôïc Ngaøi ñaûm nhaän laáy nhö laø cuûa mình caùch hoaøn toaøn, ngoaïi tröø toäi loãi, trong moät vaän haønh töï huûy. Vì theá, Keá ñoà teá theá ñoù bao haøm nhöõng giai ñoaïn thôøi gian vaø nhöõng khoaûnh khaéc : coù thôøi gian Ñöùc Kitoâ, trong thaân phaän haï mình nôi traàn theá, khöôùc töø khoâng ñoøi hoûi cho mình söï toaøn naêng vaø, taïi sao laïi khoâng luoân caû söï toaøn tri, coù thôøi gian, trong thaân phaän hieån vinh cuûa Ñaáng ñöôïc phuïc sinh, Ngaøi “ñöôïc xaùc laäp laøm Con Thieân Chuùa ñaày quyeàn naêng”. Coù veû nhö tö duy kinh vieän, caùch laï kyø, ñaõ khoâng lyù gì tôùi thaân phaän töï huûy cuûa Ngoâi Lôøi trong nhöõng thaùng ngaøy xaùc theå cuûa Ngaøi, voán lieân keát maät thieát vôùi söù vuï sieâu ñoä cuûa Ngaøi. Ñieàu maø thaàn hoïc kinh vieän noùi veà kieán thöùc cuûa Ñöùc Kitoâ hoaøn toaøn coù theå hieåu ñöôïc neáu chæ ñem aùp duïng cho nhaân tính cuûa Ñöùc Chuùa ñaõ ñöôïc hieån vinh. = Jacques Maritain, moät ñeä töû taân thôøi cuûa Thaùnh Thomas, cuõng ñaõ toû ra khoâng maáy haøi loøng ñoái vôùi kieåu thöùc lyù thuyeát naày, vì theo Maritain, xem ra, ôû ñaáy, ngöôøi ta ñaõ ruùt ruoät ra khoûi hieän sinh cuûa Ñöùc Gieâsu taát caû moïi thöù vaän haønh sinh hoaït maø ñaõ laø ngöôøi thì ai cuõng phaûi coù, “ñeán noãi caùi baét ñaàu ñaõ phaûi ôû nôi caùi cuøng taän vaø caùi cuøng taän ñaõ phaûi coù ôû nôi luùc baét ñaàu” (De la graâce et de l’humaniteù de Jeùsus, DDB 1967, trg. 12). Moät loái nhìn nhö theá haún laøm toån thöông ñeán döõ kieän neàn taûng laø Ñöùc Gieâsu voán laø Verus homo (Con ngöôøi thaät). Nhöng, thaät khoâng may, sau khi cho raèng “xem ra caàn phaûi coù moät heä thoáng toång hôïp môùi” (trg. 50), Maritain vaãn khoâng muoán töø boû nguyeân lyù kinh vieän “simul viator et comprehensor”, maø Maritain cho raèng ñoù laø moät heä quaû taát yeáu vaø töùc thôøi cuûa söï keát hieäp treân cô sôû ngoâi vò, vaø ñaõ ñöa ra giaû thuyeát raèng hai tình traïng naày voán laø hai möùc ñoä nôi yù thöùc nhaân loaïi cuûa Ñöùc Kitoâ : baàu trôøi ñöôïc thaàn hoùa cuûa taâm hoàn vaø, theá giôùi haï traàn cuûa taâm hoàn. Nhö vaäy, theo Maritain, caùc tình traïng yù thöùc ñoù cuøng dieãn ra caùch ñoàng thôøi, trong khi ñoái vôùi Thaùnh Kinh, ñuùng hôn, coù söï keá tuïc tình traïng naày sau tình traïng kia. Vaø, xem ra caùi heä thoáng phöùc taïp ñeán ñoä kyø cuïc maø Maritain giôùi thieäu vôùi chuùng ta laïi caøng laøm cho vieäc hieåu tình traïng thoáng nhaát cuûa Ngoâi Lôøi Nhaäp Theå trôû thaønh caøng khoù khaên hôn. ° Vaán naïn 3 : KIEÁN THÖÙC CUÛA ÑAÁNG MAËC KHAÛI VAØ SÖÛ TÍNH CUÛA THAÂN PHAÄN LOAØI NGÖÔØI CUÛA ÑÖÙC KITOÂ.
a) - Giaùo thuyeát kinh vieän veà ba loaïi kieán thöùc nôi Ñöùc Kitoâ, vaøo Thôøi Phuïc höng vaø Caûi caùch, vaáp phaûi nhöõng thaéc maéc cuûa Erasme (döïa treân Lc 2, 52) vaø söï choáng ñoái maõnh lieät cuûa Luther vaø Calvin, voán chuû tröông nôi Ñöùc Kitoâ coù moät quùa trình phaùt trieån veà maët thuoäc linh vaø cho raèng coù nhöõng giôùi haïn nôi kieán thöùc cuûa Ngaøi. Nhöng, chæ vaøo cuoái theá kyû 19 môùi coù moät noã löïc ñaët laïi vaán ñeà caùch nghieâm tuùc töø phía Coâng giaùo nôi nhaø thaàn hoïc ngöôøi Ñöùc Hermann Schell (1850-1906; Katholische Dogmatik III, 1, Paderborn, 1892). Schell, ñaëc bieät, muoán laøm giaûm thieåu ñi moái baát hoøa ngaøy caøng coù nguy cô daãn ñeán söï ly dò xa caùch giöõa nhöõng keát quaû do khoa chuù giaûi thôøi ñoù mang laïi vaø nhöõng khaúng ñònh quan troïng cuûa thaàn hoïc tröôøng lôùp; Schell tìm caùch hoøa giaûi laïi vôùi nhau giöõa phöông phaùp tín lyù vaø phöông phaùp lòch söû vaø pheâ phaùn; Schell yeâu caàu phaûi quay trôû veà nguoàn vaø, caàn phaûi coù moät cuoäc tröïc dieän giöõa suy tö tö bieän vaø maëc khaûi tích cöïc cuûa Tin Möøng. Schell, vì theá, khöôùc töø tieân ñeà chuû tröông söï hoaøn haûo ñöôïc aùp duïng caùch tröøu töôïng cho Ñöùc Kitoâ, töùc laø chæ nhö moät söï sôû ñaéc nhöõng phaåm tính caùch hoaøn toaøn tónh taïi vaø, löu yù raèng söï hoaøn haûo nôi con ngöôøi heä taïi vieäc tieán haønh thöïc taäp soáng thaân phaän cô baûn cuûa mình, voán phaûi ñöôïc lieân keát vôùi thôøi gian qua ñoù, con ngöôøi phaùt trieån höõu theå cuûa mình caùch töï do. Söï hoaøn haûo trong kieán thöùc nhaân loaïi nôi Ñöùc Gieâsu khoâng theå ôû ngoaøi moät quùa trinh hình thaønh trong lòch söû nhö theá. Schell phaân bieät (vaø taùch rôøi caùch quùa ñaùng) giöõa yù thöùc veà mình vaø yù thöùc cuûa Ñöùc Kitoâ. Schell khaúng ñònh raèng yù thöùc mình laø Con Thieân Chuùa cuûa Ñöùc Gieâsu voán hoaøn haûo ngay töø giaây phuùt ñaàu tieân “nhôø coù moät söï khai saùng thaàn linh”. Nhöng, Schell laøm thinh khoâng giaûi thích gì theâm veà theå thaùi cuûa yù thöùc naày vaø, Schell cuõng khöôùc töø khoâng coi nhö ñoàng hoùa vôùi söï phuùc kieán. Traùi laïi, theo Schell, kieán thöùc cuûa Ñöùc Kitoâ voán phaûi chòu luïy nhöõng giôùi haïn thöôøng tình cuûa kieáp ngöôøi soáng trong lòch söû nhö moïi ngöôøi. Chính vì theá, Schell phuû nhaän giaùo lyù veà söï phuùc kieán maø, theo oâng, voán ñi ngöôïc laïi vôùi nhieàu ghi nhaän trong Tin Möøng vaø, moät caùch khoâng thöïc vaø giaû taïo, khieán cho ngöôøi ta nghó raèng nôi bieán coá thuï naïn cuøng ñoàng toàn taïi hai traïng thaùi tình caûm traùi ngöôïc nhau, ñoù laø tình traïng moät taâm hoàn trong cuøng luùc vöøa caûm thaáy haïnh phuùc troïn veïn vöøa caûm thaáy bò boû rôi hoaøn toaøn. Schell ñoàng thôøi cuõng phuû nhaän moïi thöù kieán thöùc thieân phuù maø noäi dung khoâng lieân can gì tôùi traät töï toân giaùo vaø söù vuï cuûa Ñöùc Kitoâ. (Vì chöng, nhôø söï khai saùng thaàn linh naày, voán giuùp cho Ngaøi coù ñöôïc yù thöùc veà höõu theå cuûa mình vaø quan heä cuûa Ngaøi vôùi Cha, Ñöùc Gieâsu bieát ñöôïc keá hoaïch cuûa Thieân Chuùa). Schell, vì theá, phuû nhaän moïi thöù yù töôûng toaøn tri nôi Ñöùc Gieâsu traàn theá, keå caû caëp baøi truøng “tình traïng löõ haønh” (status viatoris) vaø “tình traïng ñaõ ñaït tôùi queâ trôøi” (status comprehensoris), maø theo Schell voán coù nguoàn goác töø söï laãn loän giöõa thaân phaän vinh hieån vaø thaân phaän töï huûy cuûa Ñöùc Kitoâ. Schell, traùi laïi, nhaán maïnh raèng ñôøi soáng tri thöùc vaø thuoäc linh cuûa Ñöùc Gieâsu voán traõi qua moät quùa trình phaùt trieån ñích thöïc. Trong noã löïc tìm caùch trôû veà nguoàn cuûa Schell, khoâng phaûi taát caû ñeàu ñaõ ñaït ñöôïc yeâu caàu cuûa noù. Maëc duø coâng trình cuûa Schell ñaït ñöôïc khaù nhieàu thaønh töï nhöng, vì nhöõng lyù do thôøi theá luùc ñoù, quan ñieåm cuûa Schell vaãn chöa ñöôïc coâng nhaän, thaäm chí boä saùch Tín Lyù (Dogmatique) cuûa oâng coøn bò xeáp vaøo loaïi saùch caám ñoïc (index) vaøo naêm 1898. Vaøi naêm sau, nhöõng coâng trình cuûa Loisy laïi quay trôû veà cuøng nhöõng ñieåm ñoù, nhöng hoaøn toaøn vôùi yù ñoà khaùc, tieáp ñeán, cuoäc khuûng hoaûng Taân thuyeát buøng leân khieán moïi noã löïc suy tö theo höôùng ñoù, nôi phía Coâng giaùo, ñeàu bò daäp taét. Chính vì theá, lôøi keâu goïi chính ñaùng cuûa Cha Lagrange ñöa ra naêm 1896 göûi tôùi caùc nhaø thaàn hoïc ñaõ bò rôi vaøo queân laõng : “Cöù nhaém maét maø suy luaän thay vì phaûi quay trôû veà vôùi nhöõng baûn vaên Tin Möøng, tuyeân boá raèng ñaáy khoâng phaûi laø yù nghóa cuûa moät baûn vaên duø khaù roõ raøng, chæ bôûi vì yù nghóa ñoù ñi ngöôïc laïi vôùi lyù ñoaùn thích nghi coù saün cuûa chuùng ta, ñaáy laø moät phöông phaùp sai. Caùch thaønh thaät maø noùi, caùc thaàn hoïc gia cuûa chuùng ta thöôøng hay sa vaøo loãi laàm naày…Neáu caùc nhaø thaàn hoïc coù nhöõng lyù do nghieâm troïng ñeå khaúng ñònh nôi Ñöùc Gieâsu coù söï phuùc kieán vaø kieán thöùc thieân phuù, nhöng, khi xeùt ñeán khía caïnh tröông ñoä cuûa nhöõng loaïi kieán thöùc khaùc bieät naày, caàn phaûi thaän troïng, khoâng phaûi cöù töï do dieãn dòch böøa khoâng keå gì tôùi nhöõng khaúng ñònh roõ raønh raønh cuûa Thaùnh Kinh. Neáu nhö Thaùnh Matthieu khaúng ñònh roõ raøng raèng (24, 36) Con khoâng bieát giôø Chung Thaåm, vieäc choái töø khaúng ñònh ñoù döôùi chieâu baøi vì Ñöùc Kitoâ bieát heát moïi söï laø ñi ngöôïc laïi vôùi nguyeân taéc cuûa Thaùnh Thomas : caàn phaûi toân troïng thaåm quyeàn cuûa Thaùnh Kinh…Toâi muoán moãi nhaø thaàn hoïc caàn hoïc laïi nhöõng vaán ñeà naày laàn nöõa, vaø töï nuoâi döôõng mình tröôùc tieân nhôø giaùo huaán cuûa caùc Toâng ñoà” (J. Lagrange, Reùv. Bibl. 1896, trg. 452-454). b) - Caàn phaûi ñònh vò hai laäp tröôøng cuûa Huaán Quyeàn lieân can ñeán chuû ñeà maø chuùng ta ñang quan taâm trong boái caûnh cuûa cuoäc chieán choáng Taân Thuyeát. Trong baàu khí khuûng hoaûng nhö theá, hai laäp tröôøng cuûa Huaán Quyeán luùc ñoù, ñaõ haún, coù khuynh höôùng coi hai vaán ñeà voán khaùc nhau nhö laø moät : baûo veä nhöõng khaúng ñònh cuûa ñöùc tin vaø baûo veä nhöõng laäp tröôøng cuûa kinh vieän : moái lieân keát do nhieàu nhaø thaàn hoïc luùc ñoù thieát laäp giöõa yù thöùc laø Con cuûa Ñöùc Gieâsu vaø söï phuùc kieán caøng coù veû nhö khoâng theå naøo taùch rôøi ra ñöôïc. - Saéc Leänh “Lamentabili ngaøy 03 thaùng 7 naêm 1907 (Dz. –S. 3431-3435/2031-2035). Trong soá nhöõng meänh ñeà Taân Thuyeát “ñaõ bò leân aùn vaø bò ñaët ra ngoaøi voøng phaùp luaät” coù moät soá ruùt ra töø nhöõng coâng trình cuûa Loisy haøm chöùa nhöõng ñieåm lieân can ñeán Ñöùc tin, nhö : soá 31 (giaùo lyù cuûa Thaùnh Phaoloâ, cuûa Thaùnh Gioan vaø cuûa coâng ñoàng veà Ñöùc Kitoâ chaúng phaûi laø giaùo lyù maø Ñöùc Gieâsu ñaõ giaûng daïy), soá 33 (Ñöùc Gieâsu ñaõ tuyeân boá caùch sai laàm veà chuû ñeà Bieán coá thieân sai saép ñeán), soá 35 (Ñöùc Kitoâ khoâng phaûi bao giôø cuõng yù thöùc ñöôïc veà tö caùch thieân sai cuûa mình). Soá 32 (“Ngöôøi ta khoâng theå dung hoøa ñöôïc yù nghóa töï nhieân giöõa nhöõng baûn vaên Tin Möøng vaø ñieàu maø caùc nhaø thaàn hoïc cuûa chuùng ta voán giaûng daïy veà yù thöùc vaø kieán thöùc khoâng theå sai laàm cuûa Ñöùc Kitoâ”) phaûn aùnh cho thaáy caùch khaù roõ raøng tình hình heát söùc phöùc taïp luùc baáy giôø vaø, ñieàu ñaùng tieác laø ngöôøi ta ñaõ ñi ñeán choã coi ñoù nhö laø nguyeân taéc tuyeät ñoái. Vieäc keát aùn moät meänh ñeà nhö theá phaûn aùnh chính xaùc cho thaáy vaán ñeà caàn phaûi ñöôïc hoaøn taát, noã löïc maø sau ñoù caùc nhaø thaàn hoïc seõ phaûi daán thaân vaøo, khi maø vieäc xem xeùt laïi moät soá meänh ñeà khoâng nghi ngôø gì nöõa laø caàn phaûi tieán haønh. Soá 34 (söï toaøn tri cuûa Ñöùc Kitoâ ñaët ra moät vaán ñeà luaân lyù, vì raèng Ngaøi ñaõ khoâng toû ra cho con ngöôøi taát caû gì Ngaøi bieát) bieán moät khoù khaên coù thöïc thaønh ñieàu phi lyù voâ nghóa.
“Hoûi : Caùc meänh ñeà sau ñaây lieäu coù theå ñöôïc giaûng daïy maø khoâng coù gì nguy hieåm chaêng ?
Thöa : KHOÂNG.” Saéc leänh naày coøn ñi xa hôn Saéc leänh tröôùc trong vieäc beânh vöïc caùc laäp tröôøng cuûa thaàn hoïc kinh vieän : veà söï phuùc kieán vaø kieán thöùc thieân phuù phoå quaùt; Saéc leänh naày cuõng chöùng toû cho thaáy Thaùnh Boä ñaõ tín nhieäm bieát bao, ñeán ñoä coi nhöõng ñieàu ñoù nhö laø nhöõng baûo ñaûm cho Ñöùc tin. Nhöng, ñaây chæ laø moät saéc leänh coù tính kyû luaät noäi boä thoâi vaø, vì theá, thuoäc traät töï khuyeân nhuû haõy khoân ngoan, deø daët : noù lieân can ñeán vaán ñeà phaûi daïy gì trong caùc chuûng vieän caùch ñaây 50 naêm maø khoâng sôï gaëp nguy hieåm cho caùc chuûng sinh. (Cha Lebreton cuõng ñaõ phaûi tuaân phuïc Saéc leänh naày trong laàn taùi baûn cuoán saùch cuûa ngaøi veà lòch söû tín ñieàu Thieân Chuùa-Ba Ngoâi). - Lieân quan ñeán hoà sô caùc vaên baûn cuûa Huaán Quyeàn theá kyû 20 naày, coøn caàn phaûi keå theâm moät ñoaïn vaên trong Toâng huaán Mystici Corporis cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng PIOÂ XII (ngaøy 29 thaùng 6 naêm 1943; Dz. –S. 3812/2289) : “Ngay caû kieán thöùc maø ngöôøi ta vaãn goïi laø do ñöôïc chieâm ngöôõng ñoù nôi Ñöùc Kitoâ cuõng vöôït troäi caùch tuyeät ñoái kieán thöùc nhaân loaïi maø taát caû caùc thaùnh treân trôøi goäp laïi coù theå coù, xeùt theo caû chieàu roäng laãn ñoä saùng toû…Moät thöù nhaän thöùc, cuõng cuøng moät loaïi nhö theá, voán traøn ñaày tình yeâu maø Ñaáng sieâu ñoä thaàn linh vaãn haèng bao boïc chuùng ta, ngay töø giaây phuùt ñaàu tieân cuûa Bieán Coá Nhaäp theå cuûa Ngaøi, haún vöôït xa moïi noã löïc coá gaéng maõnh lieät nhaát cuûa moïi trí khoân loaøi ngöôøi chuùng ta : nhôø söï phuùc kieán maø Ngaøi voán coù ñöôïc gaàn nhö ngay töø giaây phuùt ñaàu tieân ñöôïc thuï thai trong cung loøng Thieân Maãu ñoù, Ñöùc Kitoâ ñaõ khieán cho taát caû moïi chi theå cuûa thaân theå maàu nhieäm cuûa Ngaøi ñöôïc hieän dieän caùch thöôøng haèng vaø, Ngaøi oâm troïn taát caû chi theå ñoù vôùi tình yeâu cöùu chuoäc cuûa Ngaøi.” Ñöùc Giaùo hoaøng PIOÂ XII, nhö vaäy, töø naêm 1943, ñaõ coá yù laáy laïi vaø trình baøy laïi quan ñieåm cuûa thaàn hoïc kinh vieän. Nhöng, ñieàu ñoù hoaøn toaøn khoâng coù nghóa laø ngaøi coá yù ñöa ra moät giaûi ñaùp döùt ñieåm cho moät vaán ñeà vaãn ñang coøn ñöôïc tranh luaän, baèng moät quyeát ñònh döïa treân quyeàn giaùo huaán. Nhöõng can thieäp naày cuûa Huaán Quyeàn, duø coù ñöôïc laëp ñi laëp laïi nhieàu laàn, cuõng khoâng taùc ñoäng gì nhieàu treân vaán ñeà vaãn coøn boû ngoõ : cuøng laém, chuùng chæ nhaèm nhaéc nhôõ chuùng ta raèng chuùng ta ñang ôû treân moät ñieåm noùng, maø töø laâu voán ôû trong tình traïng tranh saùng tranh toái vaø khaù teá nhò, chôù voäi vaøng. Nhöng, coù moät ñieàu khaù roõ raøng laø caû ba baûn vaên naày khoâng nhaèm döùt ñieåm vaán ñeà treân bình dieän Ñöùc tin; chuùng khoâng theå ñöôïc coi nhö cuù döùt ñieåm cuoái cuøng hay laø moät laù phieáu phuû quyeát döùt ñieåm choáng laïi taát caû moïi noã löïc canh taân thaàn hoïc veà kieán thöùc cuûa Ñöùc Kitoâ (xem Riedlinger, op. cit., trag. 124-138). Ñaùnh giaù naày ñöôïc khaúng ñònh qua söï thinh laëng cuûa Huaán Quyeàn tröôùc nhöõng noã löïc môùi vaø môùi ñaây cuûa nhieàu nhaø thaàn hoïc Coâng giaùo, keå caû bôûi thaùi ñoä cuûa Huaán Quyeàn naày, keå töø Coâng ñoàng Vatican II : nhöõng khuynh höôùng ñöôïc aùp duïng ôû ñaây voán ñöôïc pheùp trong Giaùo Hoäi. c) - Thaät vaäy, ngay töø tröôùc Coâng ñoàng Vatican II, töø phía Coâng giaùo, ngöôøi ta ñaõ thaáy noã löïc tìm kieám naày ñaõ laïi tieáp tuïc leân ñöôøng. ÔÛ ñaây, khoâng theå naøo keå heát ra ñöôïc taát caû nhöõng ñoùng goùp thuoäc loaïi naày (xem op. et art. cit., trg. 70-71). Chuùng toâi chæ ghi laïi loä trình suy tö khôûi ñi töø moät soá ñoùng goùp coù yù nghóa trong nhöõng soá ñoù maø thoâi. – Naêm 1954, caùch deø daët vaø thaän troïng, K. Rahner taùi ghi danh laïi laàn nöõa vaøo noã löïc suy tö thaàn hoïc veà vaán ñeà naày, qua ñeà nghò caàn coù söï phaân bieät giöõa “tröïc kieán” (vision immeùdiate) vaø “phuùc kieán” (vision bienheureuse) : “Chuùng toâi thích khaùi nieäm ‘tröïc kieán’ hôn laø ‘phuùc kieán’, bôûi vì, ñieàu ñoù dieãn taû caùch chính xaùc hôn vaø thaän troïng hôn noäi dung, maø veà maët thaàn hoïc, quaû laø chaéc chaén, cuûa giaùo huaán voán ñöôïc ñeà caäp ñeán ôû ñaây” (Ecrits theùol. I, trg. 142, note 1). – Naêm 1960, E. Gutwenger söû duïng laïi chính loái phaän bieät naày caùch coøn quyeát lieät hôn nöõa : nhaân danh söï hieäp nhaát giöõa ñôøi soáng thuoäc linh cuûa Ñöùc Kitoâ vaø thöïc taïi töï huûy cuûa Ngaøi, Gutwenger yeâu caàu caàn phaûi coù söï phaân bieät döùt khoaùt vaø roõ raøng giöõa “söï tröïc kieán Thieân Chuùa cuûa Ñöùc Gieâsu nôi traàn theá” vaø “söï phuùc kieán Thieân Chuùa cuûa Ñöùc Chuùa thuoäc thieân” (Bewusstsein und Wissen Christi, Innsbruk 1960, 79-133). – Naêm sau ñoù, E. Schillebeeckx trôû laïi treân cuøng moät ñieåm ñoù, khi ghi nhaän raèng giaùo lyù maø caùc Giaùo phuï truyeàn laïi veà vieäc Ñöùc Gieâsu nhìn thaáy Thieân Chuùa ñoù ñaõ ñöôïc chính thôøi Trung Coå hieåu theo nghóa laø moät söï phuùc kieán thuoäc thieân. – Sau cuøng, K. Rahner trong tham luaän coù tính quyeát ñònh cuûa ngaøi veà yù thöùc vaø kieán thöùc cuûa Ñöùc Kitoâ (op. cit., trg. 71), trong cuõng cuøng naêm ñoù, cho thaáy raèng söï phaân bieät ñoù ñaõ ñöôïc ñoùn nhaän caùch nhanh nheïn vaø roäng raõi bieát bao trong theá giôùi caùc thaàn hoïc gia Coâng giaùo. – Cuõng cuøng thôøi kyø ñoù, Ñöùc Cha Neùdoncelle ñaõ vieát : “Söï tröïc kieán maø thaàn hoïc vaãn gaùn cho linh hoàn Ñöùc Kitoâ töø theá kyû XII vaø ngaøy caøng nhaän ñöôïc söï bieät ñaõi töø phía Huaán Quyeàn ñoù, theo chuùng toâi, xem ra caàn phaûi ñöôïc xem xeùt laïi. Khaúng ñònh thöïc taïi cuûa noù khoâng coù nghóa hoaøn toaøn mieãn chöôùc khoûi vieäc caàn phaûi coù moät vaøi öu tieân, maø tröôùc ñaây coù theå ngöôøi ta khoâng caûm thaáy caàn thieát nhö ñoái vôùi chuùng ta ngaøy hoâm nay vaø, maø khoâng chæ nhöõng tieán boä cuûa khoa chuù giaûi ñoøi buoäc maø thoâi : vì chöng, caàn phaûi toân troïng nhaân tính cuûa Ñöùc Kitoâ nhieàu hôn nöõa. Khoâng neân hieåu vieäc thoâng hieäp vôùi Thieân Chuùa nhö voán coù ngay nôi caùi Toâi cuûa Ñöùc Kitoâ maø khoâng ñeám xóa gì tôùi thôøi gian, vì nhö theá, seõ huûy dieät luoân quùa trình phaùt trieån cuûa höõu theå cuûa Ngaøi” (Probl. Actuels de Christ., trg. 217-218).
Vì theá, nhöõng noã löïc nghieân cöùu hieän nay veà vaán ñeà naày laø nhö theá naøy :
ÔÛ ñaây, chuùng toâi maïn pheùp giôùi thieäu moät soá thaønh töïu böôùc ñaàu theo chieàu höôùng naày :
1.- Khoa chuù giaûi hieän nay, khi quan taâm theo doõi nôi nhöõng chöùng töø Tin Möøng nhaèm phaùt hieän taát caû gì maø ngöôøi ta ñaõ laáy töø nhöõng thuoäc tính lieân quan nhaän thöùc cuûa Ñöùc Chuùa phuïc sinh gaùn cho Ñöùc Gieâsu lòch söû, ñaõ ghi nhaän trong cuøng luùc vöøa chieàu kích lòch söû vaø tieäm tieán trong haønh trình nhaân loaïi cuûa Ñöùc Gieâsu, vöøa chieàu kích sieâu vieät nôi nhöõng lôøi noùi vaø nhöõng cöû chæ qua ñoù Ñöùc Kitoâ toû mình ra vaø ñöôïc thöøa nhaän nhö Ñaáng maëc khaûi veà Cha, voán ñöôïc phuù baåm cho moät thöù kieán thöùc khieán Ngaøi troåi vöôït haún caùc ngoân söù vaø, keå caû quyeàn naêng chöõa beänh. Moãi thaùnh söû ñeàu chöùng toû cho thaáy tình traïng caêng thaúng (tension) naày, voán laø neùt ñaëc thuø nôi maàu nhieäm Ñöùc Gieâsu : = Marc laø thaùnh söû löu yù nhieàu nhaát söû tính cuûa hieän sinh cuûa Ñöùc Gieâsu : trong saùch Tin Möøng cuûa Marc, Ñöùc Gieâsu khoâng coù veû gì laø moät höõu theå toaøn tri nhöng, nhö moät con ngöôøi vaãn deã bò taùc ñoäng bôûi nhöõng gì xaõy ñeán töï beân ngoaøi, vaãn phaûi ruùt ra nhöõng kinh nghieäm môùi töø nhöõng gaëp gôõ môùi trong lòch söû cuûa mình, vaø trong nhöõng tö thaùi caên baûn cuûa ñôøi mình cuõng nhö trong nhöõng phaûn öùng coù tính ñaëc thuø cuûa mình vaãn coù theå bò toån thöông, bò laøm cho lung lay vaø bò höôùng daãn bôûi lòch söû. Chính Marc laø ngöôøi coi troïng nhaát giaù trò cuûa nhöõng vaán naïn do Ñöùc Gieâsu ñaët ra, nhöõng giôùi haïn maø Ngaøi vaáp phaûi vaø, trình baøy caùch khoù hieåu nhaát lôøi noùi cuûa Ñöùc Gieâsu veà vieäc Ngaøi khoâng bieát veà Ngaøy Chung thaåm (13, 32). Tuy nhieân, tình traïng caêng thaúng vaãn coøn ñoù, giöõa chieàu kích khoâng theå choái caûi ñöôïc cuûa hieän sinh cuûa Ngaøi laø leä thuoäc vaøo lòch söû vaø, töông quan phuï-töû voán noái keát Ñöùc Kitoâ vôùi Cha cuûa Ngaøi (1, 11), nhö laø Ñaáng maø voán ñaõ ñöôïc trao cho söù maïng maëc khaûi, nhö laø Ñaáng giaûng daïy trong tö caùch moät ngöôøi coù thaåm quyeàn chöù khoâng nhö caùc luaät só (1, 21), bieát tö töôûng cuûa loøng ngöôøi (2, 8) vaø khieán cho nhöõng ai nghe Ngaøi ñeàu khoâng khoûi ngaïc nhieân vì söï Khoân Ngoan khoâng theå naøo dieån taû ñöôïc cuûa Ngaøi (6, 1-2). = Nôi Matthieu vaø Luc cuõng vaãn coøn tình traïng caêng thaúng ñoù, nhöng söï quaân bình giöõa hai haïn töø ñaõ coù thay ñoåi : caùc chæ daãn lieân quan yeáu toá lòch söû bò giaûm thieåu ñi vaø coù veû nhö hai thaùnh söû naày muoán khaúng ñònh nôi Ñöùc Kitoâ coù moät thöù kieán thöùc troãi vöôït naøo ñoù. Caû hai thaùnh söû ñeàu ghi laïi caâu noùi cuûa Ñöùc Gieâsu mang cung gioïng cuûa Gioan (Mt 11, 27; Lc 10, 22), nhaèm dieãn taû veà vieäc giöõa Cha vaø Con coù moät söï hieåu bieát veà nhau khoâng ai coù theå saùnh baèng (maø theo van Iersel thuoäc giai ñoaïn truyeàn thoáng tieàn nhaát laõm, voán nhaèm traû lôøi cho moät vaán naïn ñaõ ñöôïc ñaët ra nôi Mc 6, 2-3 vaø, lieân quan ñeán vaán ñeà nguoàn goác thaåm quyeàn cuûa Ñöùc Gieâsu, xem Vogtle, op. cit., trg. 97). Nhöng, Matthieu laïi ñaët caâu noùi naày cuûa Ñöùc Gieâsu song song vôùi caâu noùi cuûa Ngaøi veà vieäc Ngaøi khoâng bieát veà Ngaøy Chung Thaåm (Mt 24, 36). Luca thì caùch roõ raøng ñeà caäp ñeán chuyeän Ñöùc Gieâsu “coù tieán trieån” nôi Söï Khoân ngoan (2, 40 vaø 50); nhöng qua caâu truyeän cuoäc Thaêm Vieáng (1, 41-43), Luca cuõng cho pheùp nghó raèng ngay töø trong loøng Meï Ñöùc Gieâsu ñaõ ñöôïc phuù baåm ñeå coù theå nhaän thöùc ñöôïc caùc bieán coá (baûn vaên naày ñaõ haún khoâng phaûi laø khoâng coù haäu dueä). Töø khi chæ môùi 12 tuoåi, Ñöùc Gieâsu ñaõ khieán cho ngöôøi ta phaûi söõng sôø ngaïc nhieân veà trí thoâng minh nôi nhöõng caâu traû lôøi cuûa Ngaøi (2, 47). Caùch chung, hôn caùc thaùnh söû Nhaát laõm khaùc, Luca muoán laøm noåi roõ leân kieán thöùc cuûa Ñöùc Gieâsu vaø coù veû nhö gaàn guõi hôn vôùi khuynh höôùng trình baøy cuûa Gioan. Каталог: wp-content -> uploads -> downloads -> 2011 2011 -> CÔng đỒng vatican II qua bốn thập niêN 2011 -> TÒa giám mục xã ĐOÀi chỉ nam giáo phận vinh lưỢC ĐỒ TỔng quáT 2011 -> 1. phép lạ thánh thể ĐẦu tiên khoảng năm 700 Tại làng Lanciano, nước Ý (italy) 2011 -> Thiên chúa giáo và tam giáO Đường Thi Trương Kỷ 2011 -> Tác giả Võ Long Tê chưƠng I bối cảnh lịch sử 2011 -> LỊch sử truyền giáo tại việt nam quyển II lm. Nguyễn hồng chưƠng I: MỘt cha dòng têN Ở việt nam tới rôMA 2011 -> Các mẫu thức MẠc khải lm. Lê Công Đức 2011 -> Một lời nói đầu không phải là nơi nhiều chỗđể tóm lược lập luận của một cuốn sách cũng như định vị hoặc phát biểu về sựquan trọng của nó. Đây quả thực là một cuốn sách rất quan trọng 2011 -> LỜi giới thiệu suy tư ban đẦu về MẦu nhiệm giêSU tải về 1.47 Mb. Chia sẻ với bạn bè của bạn:
|