5.5. Kết luận và đề nghị 5.5.1. Kết luận
- Cừu Phan Rang có khả năng sản xuất thịt tương đối tốt, tỷ lệ thân thịt khá cao, mổ thịt lúc 8 tháng và 11 tháng cho tỷ lệ thịt xẻ 42,3% và 42,6%, tỷ lệ thịt tinh là 31,3% và 31,67%, chất lượng thịt tốt.
- Sử dụng các khẩu phần có tỷ lệ thức ăn hỗn hợp khác nhau (60% cỏ voi + 40%TAHH ; 50% cỏ voi + 50% TAHH) để nuôi vỗ béo cừu ở 6 và 9 tháng tuổi đã làm tăng lượng thức ăn ăn vào, tăng khối lượng bình quân/ngày, hiệu quả sử dụng thức ăn và năng suất thịt so với nuôi không vỗ béo. Lượng thức ăn ăn vào, tăng khối lượng bình quân/ngày, hiệu quả sử dụng thức ăn, tỷ lệ thịt xẻ và thịt tinh tăng dần theo chiều tăng của tỷ lệ TAHH trong khẩu phần. Tăng khối lượng nửa thời gian đầu cao hơn nửa thời gian sau của quá trình vỗ béo.
- Khẩu phần 50% cỏ voi + 50% TAHH là khẩu phần có lượng thức ăn ăn vào cao nhất, tăng khối lượng bình quân/ngày cao nhất (181 và 169g/ngày), năng suất thịt cao nhất (tỷ lệ thịt xẻ 45,74 và 44,41% ; tỷ lệ thịt tinh 34,87 và 33,83% đối với cừu vỗ béo ở 6 và 9 tháng tuổi) và hiệu quả sử dụng thức ăn tốt nhất.
5.5.2. Đề nghị -
Áp dụng sử dụng khẩu phần 50% cỏ voi + 50% TAHH để vỗ béo cừu ở 6 tháng hoặc 9 tháng tuổi trong thời gian 2 tháng.
-
Tiếp tục nghiên cứu ở các khẩu phần ăn thích hợp với các tỷ lệ nguyên liệu khác nữa để có được một số khẩu phần vỗ béo tối ưu.
CHƯƠNG 6
KHẢ NĂNG SINH TRƯỞNG VÀ PHÁT TRIỂN CỦA CỪU LAI
(DORPER X PHAN RANG) NUÔI TẠI NINH THUẬN
6.1. Đặt vấn đề
Trong những năm qua, chăn nuôi cừu ở nước ta đang được đẩy mạnh phát triển, để cung cấp nguồn thực phẩm giàu chất dinh dưỡng cho xã hội và làm tăng thu nhập cho người dân chăn nuôi. Hiện nay, chăn nuôi cừu thịt đã trở thành một thế mạnh của tỉnh Ninh Thuận số lượng cừu mỗi năm một tăng lên, 2010 (68.550 con), 2011 (82.485 con), 2012 (85.337 con) theo báo cáo (UBND tỉnh Ninh Thuận, 2012). Cừu ở đây chủ yếu là giống cừu Phan Rang, có đặc điểm là giống nhỏ khối lượng trưởng thành 32-45 kg, tốc độ tăng trưởng từ 70-120g/ngày, tỷ lệ sinh sản số con/cừu cái đạt 1,3-1,45%, tỷ lệ thịt xẻ 41- 43% (Đinh Văn Bình và Ngô Thành Vinh, 2010) làm cho người chăn nuôi thu nhập không cao.
Trên thế giới đã tạo ra nhiều giống cừu bằng con đường lai tạo như giống cừu Polypay, Hampshire, Canadian Arcott, Oxford, Rouge de L’Ouest, Columbia, Berrichon du Cher, British Milk Sheep, Romanov, Charollais, Texel… cũng phải kể đến giống cừu nổi tiếng về cho thịt là giống cừu Dorper. Giống cừu Dorper được công nhận là một trong những giống cừu phổ biến nhất ở Nam Phi (Fourie và cs., 2009). Là một giống cừu khỏe mạnh, bắt đầu nghiên cứu từ những năm 1930, được lai tạo giữa cừu Black-headed Persian và cừu Dorset Horn, ngày nay với những đặc điểm nổi trội, chúng đã trở nên phổ biến ở nhiều quốc gia trên thế giới. Giống cừu Dorper có thể thành thục về thể vóc lúc 13-15 tháng tuổi, cho khả năng sinh sản tốt về số con sinh ra/cái sinh sản đạt từ 1,45-1,80 con/năm, khả năng trọng từ 240-280 g/ngày, với tỷ lệ thịt xẻ của đạt 50% trong điều kiện nuôi dưỡng tốt. Ở thời điểm 110 - 120 ngày, có thể đạt được khối lượng 36 kg, ở tuổi trưởng thành con đực nặng 100-120 kg, con cái nặng 60 - 80 kg. Cừu Dorper ăn cỏ ít chọn lọc, sử dụng và tiêu thụ nhiều loại thực vật hơn so với các giống cừu khác (Brand, 2000). Cừu đực Dorper được coi là giống để sử dụng cải tạo năng suất, con lai cho tăng trưởng cao, hiệu quả sử dụng thức ăn tốt hơn sau cai sữa và cho tỷ lệ thịt xẻ cao giống như giống cừu Suffolk (Snowder và Duckett, 2003).
Sử dụng cừu Dorper chuyên thịt có năng suất cao cho lai tạo với giống cừu Phan Rang trên địa bàn tỉnh Ninh Thuận để tạo cừu lai hướng thịt là một đòi hỏi cấp bách nhằm nâng cao năng suất, cải thiện chất lượng thịt và mang lại hiệu quả kinh tế cao hơn cho người chăn nuôi cừu. Xuất phát từ đòi hỏi trên chúng tôi tiến hành đề tài: “ Khả năng sinh trưởng và phát triển của cừu lai (Dorper x Phan Rang) nuôi tại Ninh Thuận ” nhằm đánh giá kết quả của giải pháp nâng cao khả năng sản xuất (trong đó quan trọng là năng suất thịt) của cừu bằng việc sử dụng cừu Dorper lai với cừu Phan Rang.
6.2. Vật liệu và phương pháp nghiên cứu 6.2.1. Vật liệu nghiên cứu
Nghiên cứu đã tiến hành trên tổng số 63 cừu cái Phan Rang sinh sản, 4 cừu đực giống Dorper và 130; 110; 86; 64 và 42 cừu lai F1 (Dorper x Phan Rang). Cừu đực Dorper và cừu cái sinh sản Phan Rang được sử dụng để tạo con lai. Cừu lai F1 (Dorper x Phan Rang) được sử dụng cho đánh giá khả năng sinh trưởng qua các mốc tuổi sơ sinh; 3; 6; 9 và 12 tháng, khả năng sinh sản và khả năng sản xuất thịt.
6.2.2. Thời gian và địa điểm nghiên cứu
Thời gian: Từ tháng 1/2009 đến tháng 12/2012
Địa điểm: Trạm Nghiên cứu và Chuyển giao Tiến bộ Kỹ thuật Chăn nuôi Ninh Thuận
6.2.3. Chăm sóc quản lý nuôi dưỡng đàn cừu nghiên cứu -
Cừu được quản lý cá thể theo các thông tin: ngày, tháng, năm sinh, giới tính, con bố, con mẹ của cừu.
-
Ở Ninh Thuận, cừu chủ yếu được nuôi chăn thả 6-7 giờ/ngày và được bổ sung cho ăn thức ăn tại chuồng gồm: 0,2 kg cám C40/ngày và 0,7-1,2 kg cỏ/ngày.
-
Trong trường hợp mưa gió cừu được nuôi nhốt hoàn hoàn tại chuồng, chế độ chăm sóc nuôi dưỡng áp dụng cho cơ sở chăn nuôi như sau:
-
Thức ăn thô xanh: 6 kg thức ăn thô xanh được chia thành 3 bữa: sáng từ 7:00 đến 8:00, trưa từ 10:00 đến 11:00 và chiều từ 15:00 đến 17:30.
-
Thức ăn tinh hỗn hợp: 0,25 kg/ngày/ được chia đều hai lần và cho ăn cùng thức ăn thô xanh
-
Tảng đá liếm treo trên thành chuồng cho cừu liếm tự do.
-
Nước uống được cung cấp tự do hàng ngày.
Công tác thú y: (i) cừu nuôi ở trại Ninh Thuận được tẩy giun sán định kỳ 4 tháng/lần; (ii) Đàn cừu nuôi tại trại được định kỳ tiêm phòng một số loại vaccin: lở mồm long móng, viêm ruột hoại tử, tụ huyết trùng…
-
Khí hậu nhiệt đới gió mùa cận xích đạo
-
Mùa khô kéo dài 9 tháng (từ tháng 12 đến tháng 8) thời gian này vẫn có mưa, nhưng lượng mưa trung bình thấp từ 15-20% lượng mưa cả năm. Lượng bốc hơi rất cao từ 80-85% tổng lượng bốc hơi cả năm. Bức xạ mặt trời cao làm tăng quá trình bốc hơi nước làm cho đất đai khô hạn và cây trồng thiếu nước. Nhiệt độ trung bình từ 28-360C
Mùa mưa kéo dài 3 tháng (từ tháng 9 đến tháng 11), mưa lớn và tập trung từ 80-85% lượng mưa trong cả năm. Ngược lại, lượng bốc hơi và nền nhiệt độ thấp hơn mùa khô, nhiệt độ trung bình từ 21-250C. Đây là vùng có lượng mưa thấp nhất trong cả nước.
6.2.4. Phương pháp xác định các chỉ tiêu sinh trưởng
Khối lượng sơ sinh được xác định bằng cân đồng hồ 10 kg hãng Nhơn Hòa có độ sai số tối đa: ± 50g; tối thiểu : ± 20g.
Khối lượng 3, 6, 9, 12 tháng tuổi được xác định bằng cách cân cừu vào buổi sáng trước khi ăn bằng cân đồng hồ 120kg hãng Nhơn Hòa với Sai số tối đa: ±300g; tối thiểu : ± 100g.
-
Tăng khối lượng tuyệt đối được xác định bằng công thức
P2 - P1
A(gam/ngày) = __________________
T2 - T1
Trong đó: P2 Khối lượng cân tại thời điểm T2 (kg)
P1 Khối lượng cân tại thời điểm T1 (kg)
T1 ; T2 thời gian nuôi dưỡng tương ứng với P1,P2
-
Tăng trưởng tương đối xác định bằng công thức
P2 - P1
R% = ________________ X 100
(P2 + P1)/2
Trong đó: R%: Tốc độ tăng trưởng (%)
P1: Khối lượng cân tại thời điểm T1 (kg)
P2: Khối lượng cân tại thời điểm T2 (kg)
6.2.5. Một số chỉ tiêu sinh sản
- Tuổi động dục lần đầu
- Tuổi phối giống lần đầu
- Tuổi đẻ lứa đầu
- Số con sơ sinh
- Khối lượng sơ sinh (kg),
- Số con cai sữa
- Tỷ lệ cai sữa (%)
- Khối lượng cai sữa
- Số lứa đẻ/năm
- Khoảng cách giữa 2 lứa đẻ (ngày)
- Thời gian động dục trở lại (ngày)
6.2.6. Phương pháp mổ khảo sát
Mổ khảo sát được thực hiện và đánh giá bằng phương pháp mổ khảo sát gia súc. Số lượng mổ khảo sát 5 con đực lai F1 (Dorper x Phan Rang) và 5 cừu Phan Rang 9 tháng tuổi.
Cho cừu nhịn đói trước khi mổ, cân khối lượng cừu (khối lượng sống). Sau đó treo ngược cừu cắt lấy tiết, làm lông, cắt đầu và bỏ bốn chân, mổ bụng và bỏ hết phủ tạng ra khỏi cơ thể. Chia đôi thân thịt xẻ, lọc thịt xẻ và xương ở nửa thân thịt xẻ rồi nhân đôi.
Giết mổ: Cắt tiết, vặt lông xong, cắt các bộ phận đầu, da, chân trước và chân sau, tinh hoàn (con đực), cơ quan nội tạng tách ra khỏi cơ thể (tim, phổi, lách, thận), dạ dày và ruột làm sạch bỏ thức ăn còn sót lại, cân bằng cân đồng hồ, ghi lại số liệu của từng cá thể. Thân thịt được xẻ chia làm đôi cân khối lượng để tính tỷ lệ thịt xẻ một bên sau đó nhân đôi tính cho nguyên con. Sau đó tách mỡ các bộ phận, thịt tinh phần mông, cơ thăn nội ngoại và cơ bán nguyệt...
6.2.7. Phương pháp đánh giá chất lượng thịt
Tỷ lệ thịt xẻ (%) = (khối lượng thịt xẻ/khối lượng sống) x 100
Tỷ lệ thịt tinh (%) = (khối lượng thịt tinh/khối lượng sống) x 100
Tỷ lệ xương (%) = (khối lượng xương/khối lượng sống) x 100
Tỷ lệ chân (%) = (khối lượng chân/khối lượng sống) x 100
Tỷ lệ phủ tạng (%) = (khối lượng phủ tạng/khối lượng sống) x 100
Tỷ lệ đầu (%) = (khối lượng đầu/khối lượng sống) x 100
Đánh giá các chỉ tiêu về chất lượng thịt gồm giá trị pH, màu sắc, độ dai, tỷ lệ mất nước bảo quản và mất nước chế biến. Mẫu thịt được lấy ở cơ thăn (M. longissimus) và cơ bán nguyệt (M. Semimembranosus) để đánh giá các chỉ tiêu chất lượng thịt lúc 3h giờ sau giết thịt. Sau đó mẫu được lọc sạch, cắt thành các miếng có độ dày 2,5-3,0cm và được bảo quản ở nhiệt độ 4°C để xác định các chỉ tiêu chất lượng thịt tại thời điểm 24 giờ sau giết thịt.
Giá trị pH của cơ thăn và cơ bán nguyệt được đo bằng máy đo pH Star (CHLB Đức) với 5 lần do lặp lại đối với một mẫu tại thời điểm 3h (pH3) và 24h (pH24) sau giết thịt.
Màu sắc thịt được đo trên cơ bán nguyệt chỉ vào lúc 24 giờ sau giết thịt bằng máy đo màu sắc Minolta CR-410 (Nhật Bản) với 5 lần lặp lại để xác định các giá trị màu sắc dựa trên mức độ phản quang của ánh sáng phát ra từ nguồn sáng của đèn. Các giá trị màu sắc được đánh giá gồm:
-
L* (lightness) dao động từ 0 đến 100; L* = 0 tương ứng với màu đen (không có phản xạ), L* = 100 tương ứng với màu trắng (phản xạ 100%).
-
a* (redness); nếu a* > 0 thịt có màu đỏ (red), nếu a* < 0 thịt có màu xanh lá cây (green).
-
b* (yellowness); nếu b* > 0 thịt có màu vàng (yellow), nếu b* < 0 thịt có màu xanh da trời (blue).
Tỷ lệ mất nước bảo quản (%) được xác định trên cả mẫu cơ thăn và cơ bán nguyệt tại phòng thí nghiệm tại thời điểm 24 giờ theo công thức sau:
Tỷ lệ mất nước bảo quản = 100 (Khối lượng mẫu trước bảo quản - Khối lượng mẫu sau bảo quản)/Khối lượng mẫu trước bảo quản.
Tỷ lệ mất nước chế biến (%) được xác định trên cả mẫu cơ thăn và cơ bán nguyệt trước và sau chế biến tại thời điểm 24 giờ sau giết thịt theo công thức sau: Tỷ lệ mất nước chế biến = 100 (Khối lượng mẫu trước chế biến - Khối lượng mẫu sau chế biến)/Khối lượng mẫu trước chế biến). Khối lượng mẫu sau chế biến được xác định là khối lượng cân lại mẫu sau khi hấp cách thuỷ bằng máy Waterbath Memmert ở nhiệt độ 75°C trong thời gian 60 phút.
Độ dai của thịt (tính bằng Newton), được xác định bằng lực cắt tối đa đối với cơ thăn và cơ bán nguyệt sau khi hấp cách thuỷ. Mẫu cơ sau khi hấp cách thuỷ được làm nguội và dùng ống thép có đường kính 1,25cm để khoan 5-10 thỏi. Lực cắt được xác định trên các thỏi thịt bằng máy Warner Bratzler 2000D (Mỹ) với 5 lần lặp lại.
Thịt có độ dai < 60 N được coi là thịt mềm
Từ 60 - 90 N thịt dai trung bình
Thịt > 90 N được coi là thịt dai
Chia sẻ với bạn bè của bạn: |
