BỘ giáo dụC ĐÀo tạo bộ y tế viện dinh dưỠng quốc gia tiếp thị XÃ HỘi vớI việc bổ sung sắt cho phụ NỮ CÓ thai dân tộc mưỜng ở HÒa bìNH
tải về 1.49 Mb.
|
- Điều hướng trang này:
- Các phương pháp và công cụ thu thập thông tin
Giai đoạn 2:Cỡ mẫu
Cỡ mẫu cho nghiên cứu can thiệp được tính theo công thức sau [33]: 
Trong đó: z (1-α/2) là trị số z của phân phối chuẩn cho xác suất α = 5% z β là trị số z của phân phối chuẩn cho xác suất β =90% p1 là tỷ lệ PNCT sử dụng viên sắt trước can thiệp (ước tính là 50%) p2 là tỷ lệ PNCT sử dụng viên sắt sau can thiệp (dự đoán là tăng lên 75%) Do vậy, cỡ mẫu cần thiết cho mỗi nhóm nghiên cứu là 79 đối tượng, dự phòng 10% bỏ cuộc sẽ cần 90 đối tượng cho mỗi nhóm. Tổng cộng hai nhóm nghiên cứu này sẽ là 180 đối tượng.
Cỡ mẫu điều tra khẩu phần PNCT tính theo công thức sau [33]:
Trong đó: z (1-α/2) là trị số z của phân phối chuẩn cho xác suất α = 5% z (1-β) là trị số z của phân phối chuẩn cho xác suất β = 90% δ là độ lệch chuẩn (dựa trên những điều tra trước, lấy là 400 Kcal) µ1 là trung bình tiêu thụ năng lượng trước can thiệp µ2 là trung bình tiêu thụ năng lượng sau can thiệp (mong muốn tăng thêm 300 Kcal) Do vậy, cỡ mẫu cần thiết cho mỗi nhóm nghiên cứu là 31 đối tượng, dự phòng 5% bỏ cuộc sẽ cần 35 đối tượng cho mỗi nhóm. Tổng cộng hai nhóm nghiên cứu sẽ cần 70 đối tượng.
Cỡ mẫu là 20 PNCT, phỏng vấn bán cấu trúc sau khi dừng can thiệp một năm. Đây là cỡ mẫu thường dùng trong các nghiên cứu định tính [95].
Phỏng vấn tất cả các đầu mối thông tin ở các xã can thiệp.
Thảo luận với một nhóm PNCT đã tham gia chương trình can thiệp trước đó một năm. Chọn mẫu
Trung bình mỗi xã nghiên cứu có 35- 40 PNCT dân tộc Mường, do đó tiến hành chọn toàn bộ PNCT dân tộc Mường tại 3 xã can thiệp và 3 xã chứng. Điều tra cắt ngang tại thời điểm trước và sau can thiệp
Với cỡ mẫu tính toán, chọn toàn bộ PNCT 3 tháng giữa ở 3 xã can thiệp và 3 xã chứng.
Chọn ngẫu nhiên 20 phụ nữ đang có thai tại thời điểm điều tra trên địa bàn 3 xã can thiệp để phỏng vấn bằng bộ câu hỏi bán cấu trúc .
Chọn có chủ đích 3 trạm trưởng trạm y tế và 3 hội trưởng hội phụ nữ ở các xã can thiệp để phỏng vấn.
Chọn chủ đích một nhóm PNCT đã tham gia chương trình can thiệp trước đó một năm gồm 10 người trên địa bàn khác nhau của một xã can thiệp. Hình 2. 1: Tóm tắt sơ đồ nghiên cứu 
Điều tra KPC Bộ câu hỏi được xây dựng dựa trên bộ kit KPC2000 [52] có tham khảo các điều tra KAP về thiếu máu thiếu sắt, có bổ sung thêm thành tố độ bao phủ (coverage) của can thiệp phòng chống thiếu máu. Bộ câu hỏi được thử nghiệm trước khi tiến hành điều tra chính thức. Nội dung nghiên cứu
Điều tra khẩu phần 24h qua Phụ nữ có thai 3 tháng giữa được cán bộ Viện Dinh dưỡng hỏi ghi khẩu phần 24 giờ qua theo mẫu chuẩn. Tất cả các thức ăn nước uống được liệt kê và sau đó qui ra thực phẩm sống sạch. Sử dụng quyển ảnh để ước lượng trọng lượng thực phẩm. [17]. Đánh giá tình trạng nhân trắc Đối tượng được cân và đo chiều cao bằng dụng cụ chuẩn và qui trình chuẩn của Viện Dinh dưỡng [18]. Thảo luận nhóm có trọng tâm Thảo luận nhóm có trọng tâm (Focus Group Discusion – FGD) là một phương pháp phổ biến được sử dụng để tìm hiểu những hiểu biết của cộng động về bệnh tật và các hành vi sức khoẻ [46]. Đây là phương pháp lý tưởng để khám phá kinh nghiệm, ý kiến, mong muốn và quan tâm của những người nằm trong một mạng lưới xã hội và tiếp cận đến những nhận xét quan trọng từ các nhóm người [42], [82]. Trong nghiên cứu này, thảo luận nhóm có trọng tâm được sử dụng vừa độc lập, vừa hỗ trợ xây dựng bộ câu hỏi KPC. Đối tượng được lựa chọn theo khung định sẵn tham gia vào cuộc thảo luận nhóm có định hướng theo chủ đề có sẵn và được mở rộng hợp lý. Mỗi cuộc thảo luận nhóm có một người hướng dẫn thảo luận và một thư ký ghi chép và hỗ trợ. Nội dung thảo luận còn được ghi lại bằng hai máy ghi âm để đảm bảo thu thập được thông tin tốt nhất.
Thử nghiệm cải thiện thực hành (TIP) Phương pháp TIP được phát triển bởi tập đoàn Manoff từ các phương pháp của tiếp thị thương mại và nhân chủng học. Kỹ thuật TIP kết hợp cách tiếp cận về quảng cáo - thiết kế để thử nghiệm các khái niệm và sản phẩm để điều chỉnh thực hành hay “sản phẩm” của tiếp thị xã hội trước khi đưa ra thị trường, dựa trên những phản hồi của một nhóm nhỏ tự nguyện sử dụng “sản phẩm” đó trong một thời gian nhất định trong cuộc sống hàng ngày [123]. Thử nghiệm cải thiện thực hành TIP được hướng dẫn khá chi tiết về cách thực hiện trong Sổ tay hướng dẫn của Pan America Health Organization (Văn phòng khu vực của WHO tại châu Mỹ La tinh) [105]. Phương pháp này đã chứng minh là rất hữu ích trong việc xây dựng chương trình để bổ sung sắt và cải thiện thực hành ăn uống để tăng cường hiệu quả hấp thu sắt từ thực phẩm giàu sắt tại Indonesia và Peru [53],[100]. Trong nghiên cứu này, phương pháp TIP được áp dụng nhằm tìm hiểu những gì mà PNCT trải qua khi sử dụng viên sắt (cả điểm tốt lẫn điểm xấu), xem họ có tiếp tục uống viên sắt trong một thời gian dài hơn (suốt cả thai kỳ) hay không, và họ có giới thiệu/khuyên những người khác cùng uống hay không… Phương pháp này giúp tìm hiểu những cản trở cũng như các yếu tố tạo điều kiện cho việc bổ sung sắt trong một thời gian kéo dài. Kỹ thuật sử dụng chính là phỏng vấn sâu đối tượng sau thử nghiệm [79], [122]. Nội dung nghiên cứu Tìm hiểu kinh nghiệm của PNCT sau 4 tuần sử dụng viên sắt, nhằm trả lời các câu hỏi sau:
Phỏng vấn sâu Phỏng vấn sâu là một trong những hình thức hay được sử dụng nhất trong nghiên cứu định tính [79]. Trong nghiên cứu này, phỏng vấn sâu là kỹ thuật sử dụng thu thập thông tin trong Thử nghiệm cải thiện thực hành (sau khi đối tượng đã sử dụng viên sắt trong vòng một tháng). Cán bộ nghiên cứu sử dụng bộ câu hỏi hướng dẫn để định hướng cho cuộc phỏng vấn, sử dụng chủ yếu các câu hỏi mở, xử lý linh hoạt các tình huống để thu thập được tối đa các thông tin mang tính chất định tính.
Sử dụng mẫu phiếu tự điền để các cán bộ tham gia chương trình dinh dưỡng tuyến xã tự trả lời. Các câu hỏi được thiết kế theo chủ đích nhằm tìm hiểu những nội dung sau:
|