Ubnd tỉnh quảng ngãi sở kh – CÔng nghệ & MÔi trưỜngt ubnd huyện lý SƠN

2.3. Khao thế lính Hoàng Sa

Hoàng sa trời nước mênh mông

Người đi thì có người không thấy về

Trường sa mây nước bốn bề

Tháng hai khao lề thế lính Trường sa

Với mong muốn cho người ra đi được bình an trở về, giảm bớt những tai nạn đắm ghe trên biển, hằng năm vào ngày 20/2 âm lịch, người dân đảo làm lễ khao thế lính Hòang Sa. Trong buổi tế này họ làm những hình nộm bằng khung tre và dán giấy ngũ sắc để giả người đem tế tại đình làng, tế xong họ đốt hoặc họ đóng giả thuyền bằng thân cây chuối, đặt hình nộm lên và thả trôi ra biển gọi là”khao lễ tế lính Trường Sa”, với quan niêm các hình nộm kia sẽ gánh chịu mọi hiểm nguy, tai nạn trên biển thay cho đội Hoàng sa và cầu mong cho người thân của họ bình an khi thực hiện chuyến đi dài ngày trong 6 tháng, từ tháng 2 đến tháng 8.

Ngày nay, ở Lý Sơn vào tháng 2 âm lịch ( dịp cúng việc lề), các tôïc họ có người đi lính Trường sa, Hoàng sa đều có tổ chức lễ tế trang nghiêm để tưởng nhớ những người lính trong đội Hoàng Sa. Nghi thức tế lễ vẫn như xưa, sắm đặt lễ vật và làm tàu thuyền bằng thân cây chuối, làm giả hình người đặt lên thuyền, sau khi cúng xong đem thuyền ra biển thả. Trong nghi thức tế lễ còn có mục đọc văn tế lính. Bài văn tế được thấy cúng đọc lên du dương, để khấn vái và cầu sự bình an cho người đi lính xưa và cầu an họ tộc.
Lời bài văn tế như sau:

Phục đế tra minh, nang tượng, thanh độc, nguơn phân vọng đồng hồi, tân vản chư mê, tân cố kỳ quan, quỉ vương, chư vị, lộ thanh chung khả ái, phủ trị thủy nghinh thần, phổ điểm định các vị chi tiên, ban lang quyền đổng đài niệm thần, tích chi vô phương vọng ảnh, hồn chi viễn, thượng hộ tín chủ di bình an, bảo thân cung chi khương thới. Cầu chi tắc ứng, cảm chi tắc thông thị nhật kim thần ước hửu (tên nước) tư phục đạo, kỳ an kim tín chủ (tên gì) khảo cầu bảo binh bị sanh nhân (tên người ốm) hốt phùng bị bịnh thân thể bất an, nhơn tử chiếu xuất vị hửu nội vọng (tên người đi lính) hạp dư thủy đạo thần quan, trường sa binh lính, sở hửu thể nhân (mấy hình nôïm) hình, cẩn dụng lễ vật (bánh hay thịt) khác khao thủy đạo thần quan, cập vị trường sa binh lính, kỳ an nhất diện.

Cung thỉnh thiên thủ thiên Hoàng Đại đế chứng minh

Cung thỉnh địa phủ tổ Hoàng Đại đế chứng minh

Cung thỉnh thủy phủ phò tang Đại đế chứng minh

Cung thỉnh chi chử trong thủy tề thủy binh, thủy tộc, cốt nhựt đại độ ngũ hổ, hải tan, nam nhạt bắt giao đông tào tay hác nước biết mênh mông trùng trùng dợn sóng. thỉnh lai hiệp tọa.

Cung thỉnh thủy binh đô đốc thủy tọc, phu nhân gia xa tùng du hải thủy thích lại hiệp tọa

Cung thĩnh ngũ vị long nương thỉnh lại hiệp tọa

- Lại mời hải ngoại đông phương rằng:

Trương thủy huật nước biếc ngàn xanh hành độc dờn dờn ư thủy trùng hành vỏ, hành phong, đồng lại hiệp tọa.

- Lại mời chủ ty thế giới, các bộ kim cang, đông hải tây hà, chư ty liệt vị tập lý ngư, lý lực, hà bá, thủy quan, phò quốc, phạm nhan, thủy binh gần, đô đốc thế giới, chư binh tả hửu, đồng hầu, đỉnh mưu chấp chính, chấn binh, kỳ binh đệ hình, ác tướng, thượng hạ trong tàn liệt vị, vạn vạn tinh binh đồng lai hiệp tọa.

Dịch nghĩa phần đầu bài văn tế :

Cúi nghĩ: Cõi u minh khó lòng tưởng tượng, chất trong, chất đục phong hóa từ đầu. Ngoảnh sang Đông, ngóng về Tây, hướng đi mơ màng dễ dàng lật bến. Oâi sắc nước hương trời xa đôi nẻo, lòng dễ mến yêu: thủy phủ khiến sưc nước ngưng, buổi sáng trong veo như trang điểm, cho hồn các vị tựa hàng tiên. Tiếng sóng động đông đài, tưởng niệm dấu thần phương nao mờ mịt, ngóng hồn thiêng xa vời vợi mong được hàm ơn:

Cho tín chủ được bình an

Thân cung luôn khẻo mạnh

Cầu hồn thiên mong được ứng

Mọi linh cảm được hanh thông

Ngày hôm nay ( hoặc đêm nay buổi sáng nay có theo ý người ..... ở tỉnh .......... nước Đại Nam, xin cúng thế một cổ thuyền mô hình, trôi theo đường thủy Trường Sa, mấy cỗ bàn, vàng bạc ......, đáp lễ thần quan, xin dâng khao thủy đạo một tiệc, thàn kính bày lễ la liệt.

Kính mời: Thiên phủ Thiên hoàng đại đế

Địa phủ Tổ hoàng đại đế

Thủy phủ phù tang đang lâm đại đế

Kính mời:

Các Ty Thủy tề, Thủy tinh Động đình, các Mục đại đô Thủy tộc đang rong chơi Ngũ Hồ, bờ Nam, cõi Bắc, nét chữ đàn Đông, tiếng nói đằng Tây, nước ngược mênh mong, trùng trùng sóng dợn .....

Kính mời:

Thủy quân đô đốc, quân nhân các đội thủy ngày đêm tuần biển đại vương, vị tiền.

Kính mời:

Đông phương Thanh đế chàng Cả Long Vương

Nam phương (khấn đủ 5 thần 5 phương) ...

2.4. Các tôn giáo tín ngưỡng khác:

Ở Lý Sơn hiện nay có 5 ngôi chùa thờ phật là Thiên khổng thạch tự ( chùa hang), chùa Từ Quang, chùa Vĩnh Ân, chùa Đục và Tịnh xá Ngọc Đức, với số lượng tín đồø lên đến 1170 người. Trong số đó, chỉ có rất ít tu ở chùa, còn lại các tín đồ nam nữ khác chỉ đến chùa trong các ngày rằm hoặc các ngày lễ Phật đản, Vu lan.

Đạo thiên chúa giáo, Cao Đài du nhập vào Lý Sơn khá muộn. Hiện nay số tín đồ của hai đạo này chỉ có 806 người và họ chỉ đi lễ nhà thờ vào các ngày cuối tuần, dịp lễ giáng sinh. Nhìn chung đạo Thiên chúa giáo, Cao Đài ít được nhân dân Lý Sơn sùng tín tin theo, cho dù hiện nay ở Lý Sơn cũng có một nhà thờ thiên chúa giáo và 2 thánh nhất Cao Đài dùng trong việc hành lễ.