Trường Đại học y dược Thái Nguyên Bản tin y dược miền núi số

^**Viet Duc Hospital

Cong dương vật bẩm sinh (CDVBS) là do sự phát triển bất cân xứng của bao trắng thể hang gây ra dương vật cong khi ở trạng thái cương cứng. Tỷ lệ cong dương vật bẩm sinh ở Việt Nam chưa được nghiên cứu, một số nghiên cứu trên thế giới cho thấy cong dương vật bẩm sinh chiếm tỷ lệ khoảng 0.04 - 0.6 %[3]. Vị trí và độ cong cũng khác nhau tùy bệnh nhân, dương vật cong không chỉ gây ảnh hưởng về mặt chức năng như giao hợp khó, giao hợp đau, không thể giao hợp mà còn ảnh hưởng đến tâm lý của bệnh nhân như không tự tin, sợ bạn tình đau khi giao hợp...

Phẫu thuật điều trị CDVBS được tác giả Nesbit (1965) [7] là người đầu tiên mô tả kỹ thuật cắt bỏ bao trắng thể hang bên dài hình elip sau đó khâu lại để làm thẳng dương vật. Năm 1985, hai tác giả Essed và Chroeder [5] đã áp dụng kỹ thuật khâu gấp bao trắng thể hang kèm theo bóc tách bó mạch thần kinh lưng dương vật để tạo hình thẳng dương vật.

Năm 1990, Yachia [4] mô tả phẫu thuật rạch dọc bao trắng thể hang bên dài sau đó khâu lại thành những đường ngang để điều trị CDVBS. Năm 1998, hai tác giả Baskin và Lue [6] chỉ khâu gấp nhiều đường song song ở bao trắng thể hang bên dài để dựng thẳng dương vật (DV), không bóc tách bó mạch thần kinh vùng lưng dương vật và không bóc tách niệu đạo. Các phẫu thuật này đều nhằm mục đích đảm bảo chức năng, thẩm mỹ và cải thiện tâm lý cho bệnh nhân.

Tại Việt Nam, Nam khoa mới phát triển trong vòng 15 năm trở lại đây và CDVBS là bệnh lý còn mới mẻ, có rất ít nghiên cứu về bệnh lý này. Do đó chúng tôi tiến hành đề tài với mục tiêu: Mô tả một số đặc điểm lâm sàng và nhận xét kết quả sớm điều trị phẫu thuật cong dương vật bẩm sinh bằng phương pháp Yachia tại bệnh viện Việt Đức.

ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

Mô tả loạt ca bệnh được chẩn đoán là CDVBS và được phẫu thuật bằng phương pháp Yachia tại khoa Phẫu thuật Tiết niệu bệnh viện Việt Đức từ tháng 1/2015 đến tháng 4/2015.

Chỉ định phẫu thuật: DV cong ≥ 30 độ, rối loạn chức năng tình dục của bệnh nhân hoặc bạn tình, ảnh hưởng đến tâm lý hoặc thẩm mỹ.

Tiêu chuẩn loại trừ: cong dương vật (CDV) kèm lỗ tiểu lệch thấp hoặc cao, CDV do có tiền sử chấn thương hoặc sau phẫu thuật, CDV trong bệnh peyronie hoặc do sự biến đổi khi dùng hormone sinh dục.

Chỉ tiêu nghiên cứu: Tuổi, lý do vào viện; độ cong, vị trí, hướng cong, chiều dài của dương vật khi cương trước và sau mổ; sự cải thiện về tâm lý và thẩm mỹ sau mổ.

Tiêu chuẩn thành công: Độ cong sau mổ ≤ 15 độ và bệnh nhân hài lòng ( hài lòng thẩm mỹ, hài lòng khi giao hợp).

Tuổi bệnh nhân: độ tuổi trung bình là 23,38 tuổi (từ 18 đến 30 tuổi)

Lý do đến khám bệnh: 3/8 bệnh nhân (BN) quan hệ tình dục khó, 2/8 BN đau tức ở dương vật khi quan hệ tình dục (QHTD), 2/8 BN bạn tình đau khi QHTD, 1/8 BN chưa có QHTD nhưng ảnh hưởng đến thẩm mỹ. Tất cả các trường hợp đều ảnh hưởng đến tâm lý.

Hướng cong dương vật khi cương: 4/8 BN cong xuống dưới, 2/8 BN cong sang trái, 1/8 BN cong trái kết hợp với xoay phải, 1/8 BN cong sang phải, không có trường hợp nào dương vật cong lên.

Vị trí cong DV khi cương: 3/8 BN cong ở vị trí 1/3 trong, 5/8 BN cong ở 1/3 giữa, không có trường hợp nào cong ở 1/3 ngoài.

Chiều dài của dương vật khi cương trước mổ trung bình là 12,8 cm (từ 10,5 đến 16 cm).

Độ cong dương vật khi cương: độ cong trung bình là 44,38 độ (từ 30 đến 70 độ).

Bảng 2: Kết quả sớm phẫu thuật.

Số TT BN	Độ cong sau mổ	Ngắn DV (cm)	Biến chứng	Hài lòng thẩm mỹ	Cải thiện tâm lý
1	thẳng (0 độ)	1	không	+	+
2	thẳng	0.8	không	+	+
3	thẳng	0.8	không	+	+
4	thẳng	1	phù nề qui đầu	+	+
5	thẳng	1.2	Không	+	+
6	10 độ	1.4	đau tức DV khi cương	+	+
7	thẳng	0.5	phù nề qui đầu	+	+
8	thẳng	1.8	đau tức DV khi cương	+	+

Nhận xét: Kết quả sớm ghi nhận từ khi mổ đến 4 tuần đầu sau mổ.

Dương vật thẳng hoàn toàn (0 độ) là 7/8 BN, 1/8 BN dương vật còn cong 10 độ. Ngắn dương vật sau mổ từ 0,5 cm đến 1,8 cm. Tất cả bệnh nhân đều hài lòng về độ cong cải thiện sau mổ, hài lòng về thẩm mỹ và cải thiện về tâm lý.

Biến chứng sớm: 2/8 BN phù nề quy đầu, 2/8 BN đau dương vật khi cương. Không có các biến chứng khác như nhiễm trùng vết mổ, tụ máu dưới da dương vật, cong tái phát, tổn thương niệu đạo…

BÀN LUẬN

Các bệnh nhân cong dương vật bẩm sinh đến khám với lý do là dương vật cong ảnh hưởng đến quan hệ tình dục là chủ yếu, lý do ảnh hưởng đến tâm lý thường là thứ phát sau rối loạn chức năng tình dục. Có 1 trường hợp bệnh nhân chưa quan hệ tình dục nhưng ảnh hưởng nhiều đến thẩm mỹ và tâm lý.

Tuổi của bệnh nhân: Trong 8 bệnh nhân chúng tôi phẫu thuật thì tuổi trung bình là 23,38 tuổi (18 đến 30 tuổi), theo Võ Hoàng Tâm [3] là 26 tuổi (19 đến 40 tuổi),Trịnh Hoàng Giang [1] là 26,8 (17 đến 38 tuổi). Các tác giả đều thấy rằng các bệnh nhân đều ở độ tuổi hoạt động tình dục mạnh nhất, dễ nhận thấy sự khác biệt về bộ phân sinh dục và những rối loạn về mặt chức năng trong quan hệ tình dục.

Về độ cong của dương vật trong nhóm 8 bệnh nhân thì độ cong lớn nhất là 70 độ và thấp nhất là 30 độ. Sau mổ có 7/8 BN dương vật thẳng hoàn toàn, có 1/8 BN có độ cong sau mổ 10 độ, đây là trường hợp bệnh nhân có độ cong trước mổ 60 độ nhưng vị trí ở 1/3 trong, cong xuống và sát gốc dương vật nên việc xác định dương vật thẳng hoàn toàn là khó khăn do trong quá trình gây cương nhân tạo phải garo tại vị trí gốc dương vật, trường hợp này vị trí garo gần trùng với vị trí cong.

Chiều dài trung bình dương vật khi cương trước mổ của 8 bệnh nhân CDVBS được chúng tôi phẫu thuật là 12,8 cm, so với chiều dài trung bình dương vật khi cương người Việt Nam trưởng thành là 11,2 cm [2] thì dương vật của bệnh nhân CDVBS dài hơn. Dương vật ngắn hơn sau mổ là khó tránh khỏi trong nhóm phẫu thuật làm ngắn bên dài như phẫu thuật Yachia, trong 8 bệnh nhân được phẫu thuật thì dương vật ngắn hơn so với trước mổ là từ 0,5 đến 1,8 cm, các bệnh nhân đều chấp nhận và không phàn nàn về chiều dài dương vật sau mổ ngắn hơn trước mổ, bệnh nhân quan tâm nhiều đến độ cong dương vật cải thiện sau mổ hơn là chiều dài.

Trong các biến chứng sau phẫu thuật, chúng tôi ghi nhận 2/8 trường hợp phù nề da dương vật và qui đầu trong đó 1 trường hợp phải trích rạch da qui đầu để thoát dịch ở tuần thứ 2 sau mổ, cả 2 trường hợp được kê thêm thuốc chống viêm giảm phù nề, theo dõi và hết ở tuần thứ 3.

Có 2/8 trường hợp đau dương vật khi cương, ghi nhận 2 trường hợp này có độ cong lớn nhất trong 8 trường hợp (60 và 70 độ), khi phẫu thuật chúng tôi sẻ bao trắng thể hang bên dài ở ít nhất 2 vị trí, sau mổ khi dương vật cương bệnh nhân cảm giác đau tức tại chỗ khâu bao trắng và đau thường hêt trong 3 ngày đầu sau mổ. Chúng tôi trực tiếp thay băng và đánh giá vết mổ trong tất cả các trường hợp, không có trường hợp nào nhiễm trùng vết mổ.

Tuy phẫu thuật có can thiệp trực tiếp vào tạng cương là sẻ bao trắng thể hang bên dài những đường dọc sau đó khâu lại thành những đường ngang bằng chỉ prolen 4.0 nhưng không có trường hợp nào ảnh hưởng hay làm giảm độ cứng của dương vật khi cương, sẹo ở thể hang và cộm nốt chỉ tại vị trí khâu là không thể tránh khỏi trong các trường hợp.

Thời gian hậu phẫu tất cả các trường hợp đều được dùng thuốc an thần để tránh cương dương vật sau mổ, tuy nhiên có 1/8 trường hợp có hiện tượng dương vật dễ cương khi có kích thích hoặc va chạm nhẹ vào dương vật do chúng tôi tạo hình vật hang kèm theo cắt da qui đầu dẫn đến tăng cảm giác qui đầu và dương vật dễ cương. Không có trường hợp nào rối loạn cảm giác dương vật do phẫu thuật không bóc tách và không làm tổn thương bó mạch thần kinh lưng dương vật.

Trong thời gian theo dõi chưa ghi nhận trường hợp nào cong tái phát sau mổ, kết quả này cũng tương tự nghiên cứu của Trịnh Hoàng Giang [1]. Ngoài ra các biến chứng như tổn thương niệu đạo, tụ máu dưới da, hoại tử da dương vật …là không có.

8/8 bệnh nhân đều hài lòng về thẩm mỹ và cải thiện về tâm lý, không có bệnh nhân nào phàn nàn về độ cong sau mổ.

Tất cả bệnh nhân đến khám lại đều chưa quan hệ tình dục lại sau mổ do đó chúng tôi chưa đánh giá được sự cải thiện về chức năng tình dục của bệnh nhân và bạn tình. Chúng tôi sẽ tiếp tục theo dõi và đánh giá để có được kết quả phục vụ cho nghiên cứu tiếp theo.

KẾT LUẬN

Điều trị cong dương vật bẩm sinh theo phương pháp của Yachia bước đầu nhận xét kết quả sớm qua 8 bệnh nhân cho kết quả tốt, tỷ lệ thành công là 8/8 bệnh nhân, phẫu thuật ít biến chứng, đem lại sự hài lòng cho bệnh nhân về thẩm mỹ và tâm lý.

1. Trịnh Hoàng Giang, Đỗ Trường Thành (2012) ,“ Kết quả phẫu thuật 26 trường hợp cong dương vật bẩm sinh theo phương pháp tạo hình vật hang của Yachia tại bệnh viện Việt Đức”, Y học thực hành (824), số 6: 24 – 26.

2. Nguyễn Thành Như, Mai Bá Tiến Dũng, Phạm Hữu Đương, Dương Văn Hải (2008), “Kích thước dương vật trung bình ở người Việt Nam trưởng thành”, Y học TP. Hồ Chí Minh, tập 12, phụ bản số 1: 326-329.

3.Võ Hoàng Tâm, Nguyễn Thành Như, Mai Bá Tiến Dũng, Đặng Quang Tuấn (2011) ,“ kết quả điều tri cong dương vật bẩm sinh bằng phẫu thuật khâu gấp bao trắng tại bệnh viện bình dân”, Y học TP. Hồ Chí Minh, tập 15, phụ bản số 1: 200 - 206.

4. Yachia D (1990), "Modified corporoplasty for the treatment of penile curvature", The Journal of urology. 143(1), 80-82.

5. Essed E, Schroeder FH (1985), “New surgical treatment for Peyronie disease”, Urology, 25: 582-587

6. Baskin LS and Lue TF (1998), “The correction of congenital penile curvature in young men”, British Journal of Urology, 81: 895–899.

7. Nesbit RM (1965), “Congenital curvature of phallus: Report of 3 cases with description of corrective operation”, J Urol, 93: 230-232.