Trường Đại học y dược Thái Nguyên Bản tin y dược miền núi số
tải về 3.39 Mb.
|
- Điều hướng trang này:
- ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG AN TOÀN TIÊM CHỦNG TRONG CHƯƠNG TRÌNH TIÊM CHỦNG MỞ RỘNG TỈNH HÒA BÌNH
Bui Thi HuyenThai Nguyen National General Hospital SUMMARY 138 patients with first cerebral infarction involved in this study. They participated in clinical examination, neuropsychological tests for three months after cerebral infarction. Results: The ratio of dementia after cerebral infarction was 33.3%, and dementia after cerebral infarction at the age of 80 accounted for a higher ratio (47.8%). Lower educational levels had higher rate of dementia. The ratio of the areas of perception damaged by dementia after cerebral infarction was uneven. The most vulnerable area was verbal memory (100%), followed by visuoconstruction and executive dysfusion (93.5%). Keywords: Dementia, Cerebral infarction, Vascular Dementia. ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG AN TOÀN TIÊM CHỦNG TRONG CHƯƠNG TRÌNH TIÊM CHỦNG MỞ RỘNG TỈNH HÒA BÌNHBùi Thu Hằng*, Trịnh Văn Hùng***Sở Y tế tỉnh Hòa Bình, **Trường đại học Y-Dược Thái Nguyên TÓM TẮT Mục tiêu: Khảo sát cơ sở vật chất, trang thiết bị về tiêm chủng, đánh giá kiến thức, thực hành an toàn tiêm chủng của nhân viên y tế tuyến xã. Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: Nghiên cứu mô tả cắt ngang tại 30 trạm y tế, 150 nhân viên y tế thực hiện tiêm chủng, thời gian từ tháng 9/2014 -11/2014. Kết quả: 50% số trạm y tế đạt đầy đủ điều kiện về cơ sở vật chất và 53,3% số trạm y tế đạt đầy đủ điều kiện về trang thiết bị, vật tư theo quy định về an toàn tiêm chủng. Kiến thức về tiêm chủng của cán bộ y tế xã còn thiếu hụt, đạt 60,6% so với điểm tối đa. Thực hành về quy trình an toàn tiêm chủng còn nhiều thiếu sót, tỷ lệ bà mẹ không được cán bộ y tế tư vấn về lợi ích và tác dụng của tiêm chủng là 9,3%,, không được tư vấn về tác dụng không mong muốn và rủi ro chiếm tỷ lệ 27,3%. 36,7% cán bộ y tế không rửa tay trước khi tiêm, 12% số mũi tiêm không đúng kỹ thuật, 17,3% số mũi tiêm cán bộ y tế dùng bông cồn ướt sát khuẩn ấn vào vị trí vừa tiêm, 18% số mũi tiêm cán bộ y tế không bỏ nắp đậy kim vào hộp an toàn ngay sau khi pha hồi chỉnh, 13,3% số trẻ không được theo dõi đủ 30 phút tại trạm sau khi tiêm .22% số bà mẹ không được hướng dẫn chăm sóc theo dõi tiếp sau khi về nhà. Từ khóa: an toàn tiêm chủng, tiêm chủng mở rộng. I. ĐẶT VẤN ĐỀ Trong những năm gần đây, tỷ lệ tiêm chủng đầy đủ các loại vắc xin trong chương trình tiêm chủng mở rộng cho trẻ em dưới 1 tuổi tại tỉnh Hòa Bình luôn đạt trên 95%, tỷ lệ mắc các bệnh trong chương trình tiêm chủng mở rộng đã được khống chế và giảm rõ rệt [6]. Tuy nhiên, để có được mũi tiêm chủng an toàn cho đối tượng được tiêm, cán bộ tiêm chủng và cho cộng đồng thì phải đảm bảo an toàn từ vaccin, hệ thống dây chuyền lạnh, nguồn nhân lực, cơ sở vật chất, qui trình tiêm chủng và giám sát phản ứng sau tiêm [3]. Bất cứ một mắt xích nào trong quy trình tiêm chủng nếu thực hiện không đúng, đều có thể gây ra các biến cố không mong muốn cho đối tượng được tiêm, cán bộ y tế và cộng đồng. Qua kiểm tra, giám sát công tác an toàn tiêm chủng tại tuyến xã còn nhiều hạn chế, tồn tại như: một số điểm tiêm chủng có cơ sở vật chất không đảm bảo, chật hẹp, xuống cấp, cùng với đó việc sắp xếp thiết bị, bàn tiêm không hợp lý; kiến thức, thực hành về tiêm chủng của nhân viên y tế chưa đạt yêu cầu. Nhằm đánh giá thực trạng an toàn tiêm chủng qua đó đưa ra giải pháp phù hợp nâng cao chất lượng hiệu quả của chương trình tiêm chủng mở rộng, chúng tôi thực hiện đề tài này với mục tiêu sau: 1. Khảo sát cơ sở vật chất, trang thiết bị đảm bảo an toàn tiêm chủng tại các trạm y tế. 2. Đánh giá kiến thức, thực hành an toàn tiêm chủng của cán bộ y tế tuyến xã trong chương trình tiêm chủng mở rộng cho trẻ em dưới 1 tuổi. II. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 1. Đối tượng nghiên cứu: 150 cán bộ thực hiện tiêm chủng tại 30 trạm y tế được phỏng vấn kiến thức về tiêm chủng; Khảo sát cơ sở hạ tầng, trang thiết bị, việc bảo quản vắc xin, vật tư thiết yếu trong tiêm chủng; Quan sát việc thực hiện quy trình tiêm chủng trong buổi tiêm chủng hàng tháng tại trạm y tế, mỗi trạm quan sát 5 trẻ được tiêm chủng. 2. Địa điểm nghiên cứu: 30 trạm y tế 3. Thời gian nghiên cứu: từ tháng 10 -12/2014 4. Phương pháp nghiên cứu: Nghiên cứu mô tả cắt ngang 5. Phương pháp thu thập số liệu. - Các chỉ số thu thập theo 3 bộ câu hỏi bao gồm: Bộ câu hỏi để thu thập thông tin về điều kiện kinh tế xã hội của xã, cơ sở hạ tầng, trang thiết bị, vật tư, nhân lực tiêm chủng tại trạm y tế; Bộ câu hỏi phỏng vấn đánh giá kiến thức của cán bộ y tế thực hiện tiêm chủng; Bộ câu hỏi đánh giá thực hành về an toàn tiêm chủng tại 30 trạm y tế. - Nhóm thu thập số liệu là chuyên viên Sở Y tế, cán bộ phụ trách tiêm chủng của Trung tâm Y tế dự phòng tỉnh và Trung tâm Y tế dự phòng các huyện/thành phố. Cán bộ điều tra, được tập huấn để thống nhất quy trình và chuẩn hóa phương pháp thu thập số liệu trước khi điều tra.
* Các chỉ tiêu đánh giá nguồn lực cho công tác tiêm chủng tại trạm y tế [1] - Cơ sở vật chất: Chỗ ngồi chờ; khu vực khám sàng lọc, tư vấn; khu vực thực hiện tiêm chủng khu vực theo dõi và xử trí sau tiêm chủng. - Trang thiết bị, dụng cụ, dây chuyền lạnh bảo quản vắc xin, vật tư cần thiết cho tiêm chủng * Các chỉ tiêu đánh giá kiến thức của cán bộ y tế về tiêm chủng [3]. Tổng điểm kiến thức đạt tối đa là 30 điểm. - Kiến thức cơ bản về tiêm chủng mở rộng: Lịch tiêm chủng mở rộng, hoãn tiêm, dấu hiệu bất thường và cách xử trí phản ứng sau tiêm chủng, xử lý bơm kim tiêm sau sử dụng. - Kiến thức cơ bản về vắc xin: Đường tiêm, liều lượng, vị trí tiêm chủng của các loại vắc xin, sử dụng vắc xin, dung môi. - Kiến thức về bảo quản vắc xin và sử dụng dây chuyền lạnh: Nhiệt độ, thời gian bảo quản vắc xin tối đa ở tuyến xã, vắc xin nhạy cảm với nhiệt độ cao, với ánh sáng, với nhiệt độ đông băng. * Đánh giá thực hành tiêm chủng của các trạm y tế : Quan sát việc chuẩn bị tiêm chủng của các trạm y tế, quan sát từng thao tác của cán bộ y tế khi thực hiện tiêm chủng cho trẻ em < 1 tuổi trong buổi tiêm chủng hàng tháng. Nếu thao tác tiêm chủng không đúng theo quy định thì điều tra viên đánh giá là "không đạt".
Số liệu thu thập được làm sạch, nhập vào máy tính và xử lý bằng phần mềm SPSS 16.0. III. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU 1. Thực trạng cơ sở vật chất trang thiết bị cho tiêm chủng Bảng 1. Thực trạng cơ sở hạ tầng tại các điểm tiêm chủng tại trạm (n = 30)
Cơ sở vật chất cho tiêm chủng chưa đảm bảo, chỉ có 50,0% số trạm đạt đầy đủ các điều kiện quy định về cơ sở vật chất theo quy định. Khu vực tư vấn, khám phân loại và khu vực thực hiện tiêm chủng có diện tích đạt quy định chiếm tỷ lệ 93,3% số trạm y tế. Bảng 2. Thực trạng trang thiết bị, vật tư tại các điểm tiêm chủng tại trạm (n = 30)
Hầu hết các trạm y tế đều được trang bị các trang thiết bị, vật tư tiêu hao để đảm bảo cho công tác tiêm chủng. Tuy nhiên, nhiều danh mục không đạt theo quy định như: hòm lạnh bảo quản vắc xin bị trục trặc, hộp chống sốc chưa đầy đủ danh mục.Dụng cụ chứa rác thải y tế không được quan tâm chỉ có 50% số trạm đủ dụng cụ chứa rác thải y tế theo quy định. 2. Kiến thức, thực hành về an toàn tiêm chủng của cán bộ y tế Bảng 3. Điểm trung bình kiến thức về an toàn tiêm chủng của cán bộ y tế (n = 150)
Điểm trung bình về kiến thức an toàn tiêm chủng của cán bộ y tế tham gia tiêm chủng mở rộng đạt được/điểm tối đa là 60,6%. Điểm kiến thức đạt cao nhất là điều dưỡng trung cấp, thấp nhất là y sỹ YHCT và cán bộ y tế có trình độ sơ cấp. Bảng 4. Thực hành về tư vấn và khám sàng lọc trước tiêm chủng của CBYT (n=150)
Việc tư vấn cho bà mẹ/người giám hộ đưa trẻ đến tiêm chủng còn yếu, tỷ lệ không được cán bộ y tế tư vấn các thông tin như lợi ích của việc tiêm chủng 9,3%, không được tư vấn những tác dụng không mong muốn và những rủi ro có thể xảy ra khi tiêm chủng chiếm tỷ lệ 27,3%. Khám sàng lọc được thực hiện 100% đối tượng tiêm chủng, nhưng kỹ năng nghe tim phổi của một số cán bộ chịu trách nhiệm khám sàng lọc còn chưa tốt, khám xét còn qua loa. Bảng 5. Thực hành về tiêm an toàn của NVYT (n = 150)
Một số nội dung CBYT thực hành chưa tốt như: công tác vô khuẩn chưa được các trạm quan tâm, còn 55/150 (36,7%) số mũi tiêm cán bộ y tế không thực hiện rửa tay trước khi tiêm. Sử dụng bông tẩm cồn sau khi tiêm ấn vào vị trí tiêm còn 17,3% số mũi tiêm, 12% số mũi tiêm chưa đúng kỹ thuật hay xảy ra ở vắc xin BCG và sởi, Bảng 6. Các nội dung thực hành sau khi tiêm chủng ( n= 150 trẻ)
Theo dõi trẻ 30 phút sau tiêm tại TYT rất quan trọng. Tuy nhiên còn 13,3% các trẻ sau tiêm theo dõi không đủ 30 phút, hướng dẫn chăm sóc trẻ tại nhà không đầy đủ các nội dung chiếm tỷ lệ 22%. IV. BÀN LUẬN 1. Cơ sở vật chất, trang thiết bị tiêm chủng tại các điểm tiêm Kết quả khảo sát tại 30 trạm y tế cho thấy chỉ có 50,0% các điểm tiêm chủng cố định tại trạm đạt các điều kiện quy định theo Thông tư 12/2014/TT - BYT [1] . Việc thực hiện tiêm chủng sẽ khó đạt tiêm chủng an toàn vì điểm tiêm không bố trí được theo đúng nguyên tắc một chiều, gây mất trật tự và dễ xảy ra nhầm lẫn giữa đối tượng đã tiêm và đối tượng chưa tiêm đồng thời không có đủ chỗ cho trẻ ở lại để theo dõi 30 phút sau tiêm và đặc biệt khi có PƯST xảy ra tại trạm thì việc xử lý cũng gặp trở ngại. Hầu hết các điểm tiêm chủng cố định tại trạm đều được trang bị đầy đủ các thiết bị, dụng cụ phục vụ cho công tác tiêm chủng như bơm kim tiêm vô trùng, hộp an toàn, hộp chống sốc. 100% số điểm tiêm chủng có hộp chống sốc, vẫn còn một số trạm có hộp chống nhưng không đầy đủ về cơ số theo quy định (6,7%), tương tự nghiên cứu của Đặng Thị Diệu Thúy năm 2013, tỷ lệ hộp chống sốc không đầy đủ cơ số chiếm tỷ lệ 6,67% [5]. Bảo quản vắc xin trong dây chuyền lạnh đảm bảo duy trì nhiệt độ từ 2 -80C là một yêu cầu quan trọng. Các trạm y tế được trang bị phích hoặc hòm lạnh chuyên dụng bảo quản vắc xin nhưng việc sử dụng hòm lạnh hay bị trục trặc vì ở xã rất hay mất điện, một số trạm y tế do sợ tốn điện và không triển khai tiêm vắc xin viêm gan B nên không chạy thường xuyên. Điều này sẽ ảnh hưởng đến vận hành của tủ cũng như chất lượng bảo quản vắc xin. Một số nghiên cứu đã chỉ ra những đợt bùng phát của các bệnh được phòng ngừa bằng vắc xin ở những khu vực có tỷ lệ bao phủ tiêm chủng cao là do vắc xin bị bất hoạt bởi hệ thống dây chuyền lạnh kém chất lượng [8].
Điểm trung bình về kiến thức an toàn tiêm chủng đạt được/điểm tối đa của nhóm nghiên cứu là 60,6%. Kết quả đã chỉ ra rằng kiến thức về an toàn tiêm chủng của CBYT tuyến xã trực tiếp tham gia thực hiện tiêm chủng thường xuyên của tỉnh Hòa Bình còn nhiều thiếu hụt. Thực trạng về kiến thức như vậy sẽ ảnh hưởng tới thực hành đúng về an toàn tiêm chủng [7]. Khám sàng lọc, tư vấn trước tiêm đúng quy trình rất quan trọng nhằm phát hiện các trường hợp chống chỉ định hoặc hoãn tiêm và hạn chế tối đa các phản ứng trùng hợp có thể xảy ra sau tiêm chủng. Năm 2013 tỉnh Hòa Bình không có tai biến nghiêm trọng, nhưng năm 2014 có 04 trường hợp tử vong liên quan đến tiêm chủng theo kết luận của Hội đồng chuyên môn không phải do vắc xin mà do trùng hợp ngẫu nhiên với bệnh có sẵn từ trước của trẻ như viêm phổi [6]. Qua quan sát việc cặp nhiệt độ, nghe tim phổi được thực hiện đầy đủ nhưng việc nghe tim phổi thường qua loa. Mặt khác, một số điểm tiêm chủng không bố trí được phòng khám sàng lọc, nơi khám sàng lọc ồn ào, rất khó để phát hiện triệu chứng bất thường. Như vậy, cần phải tăng cường hỗ trợ, giám sát những điểm tiêm có cán bộ khám sàng lọc yếu. xắp xếp bố trí phòng khám sàng lọc tách biệt với nơi đón tiếp. Việc rửa tay trước khi tiêm là một thao tác rất đơn giản, dễ thực hiện để hạn chế nhiễm khuẩn nhưng kết quả nghiên cứu cho thấy CBYT không thực hiện rửa tay trước khi tiêm khá phổ biến chiếm tỷ lệ 36,7%. Mặt khác, các trạm chưa quan tâm đến trang bị chứa rác thải y tế theo quy định [2]. Tỷ lệ tiêm đúng kỹ thuật đạt 88% số mũi tiêm, còn 12% số mũi tiêm chưa đạt yêu cầu, chủ yếu là tiêm vắc xin BCG, sởi. Điều này lý giải lý do tại sao nhiều trẻ được tiêm vắc xin BCG nhưng không có sẹo lao. Tỷ lệ tiêm đúng kỹ thuật trong nghiên cứu của chúng tôi cao hơn nghiên cứu của Trần Mỹ Hạnh tỷ lệ tiêm đúng kỹ thuật chỉ đạt 71,1% [4]. 17,3% số mũi tiêm CBYT dùng bông cồn ướt sát khuẩn ấn vào vị trí vừa tiêm, việc CBYT dùng bông cồn ấn vào vị trí vừa tiêm xong trong trường hợp có chảy máu là một việc làm có hại và không an toàn có thể làm giảm hiệu lực của vắc xin [3]. Thực hành của CBYT về tư vấn và theo dõi sau tiêm chủng: Theo dõi trẻ đủ 30 phút sau khi tiêm tại TYT sẽ giúp CBYT kịp thời phát hiện các phản ứng sớm sau tiêm chủng như phản ứng quá mẫn, sốc phản vệ và xử trí kịp thời. 100% số trẻ được tư vấn và theo dõi sau tiêm chủng, tuy nhiên còn 13,3% số trẻ không được theo dõi sau tiêm đủ 30 phút tại trạm nguyên nhân do một số trạm y tế chật hẹp, thiếu phòng theo dõi, thiếu chỗ ngồi và không có sự theo dõi sát sao sau tiêm của CBYT dẫn đến tình trạng bà mẹ/người giám hộ chỉ chờ trẻ hết khóc rồi cho về. Việc hướng dẫn các bà mẹ theo dõi tiếp trong 24h sau khi về nhà và dấu hiệu bất thường phải đưa trẻ đến cơ sở y tế chưa đầy đủ, thiếu thông tin chiếm tỷ lệ 22,0%, tỷ lệ này trong nghiên cứu của Trần Mỹ Hạnh là 38,9% [4]. Tỷ lệ của nghiên cứu của chúng tôi thấp hơn có lẽ do thời gian vừa qua Bộ Y tế đã ban hành nhiều văn bản nhằm chấn chỉnh công tác tiêm chủng và quy định một buổi tiêm chủng không được tiêm quá 50 trẻ. Hướng dẫn không rõ ràng, đầy đủ dẫn đến các trường hợp phản ứng sau tiêm không quay lại cơ sở y tế và CBYT không ghi nhận được những trường hợp đó và báo cáo PƯSTC chưa đầy đủ và chính xác, một số trường hợp nặng, tử vong do đến muộn.
- Tỷ lệ trạm y tế có đầy đủ trang thiết bị vật tư tiêu hao đảm bảo an toàn tiêm chủng theo quy định là 46,7%. Có 3 danh mục đảm bảo đó là: Dây chuyền lạnh bảo quản vắc xin bị trục trặc 6,7%, hộp chống sốc không đầy đủ cơ số 6,7% và 50% số trạm không đủ dụng cụ chứa rác thải y tế. 2. Kiến thức, thực hành về an toàn tiêm chủng của cán bộ y tế - Kiến thức về an toàn tiêm chủng của cán bộ y tế còn thiếu hụt, điểm trung bình kiến thức đạt được 18,2/30 điểm (60,6%), cao nhất nhóm điều dưỡng trung cấp 19,9/30 (66,3%), thấp nhất là nhóm y sỹ YHCT 16,7/30 (55,7%), cán bộ trình độ sơ cấp 17/30 (56,6%). - Thực hành về tư vấn và khám sàng lọc trước tiêm: Tỷ lệ bà mẹ không được cán bộ y tế tư vấn về lợi ích và tác dụng của tiêm chủng là 9,3%, không được tư vấn về tác dụng không mong muốn và rủi ro chiếm tỷ lệ 27,3%. - Thực hành tiêm chủng: 36,7% cán bộ y tế không rửa tay trước khi tiêm, 12% số mũi tiêm không đúng kỹ thuật, 17,3% số mũi tiêm cán bộ y tế dùng bông cồn ướt sát khuẩn ấn vào vị trí vừa tiêm, 18% số mũi tiêm cán bộ y tế không bỏ nắp đậy kim vào hộp an toàn ngay sau khi pha hồi chỉnh. -Thực hành tư vấn và theo dõi sau tiêm chủng: 13,3% số trẻ không được theo dõi đủ 30 phút tại trạm sau tiêm. Không hướng dẫn bà mẹ chăm sóc theo dõi tiếp sau khi về nhà chiếm tỷ lệ 22,0%.
1. Bộ Y tế (2014), Thông tư số 12/2014/TT – BYT ngày 20/3/2014 hướng dẫn việc quản lý Vắc xin trong tiêm chủng. 2. Bộ Y tế (2007), Quyết định 43/QĐ – BYT ngày 30/11/2014 về việc ban hành Quy chế Quản lý chất thải y tế. 3. Chương trình tiêm chủng mở rộng Quốc gia, Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương (2013), Tài liệu tiêm chủng mở rộng dành cho tuyến xã 4. Trần Mỹ Hạnh (2010), Đánh giá hoạt động an toàn tiêm chủng trong chương trình tiêm chủng mở rộng tại các trạm y tế phường/xã thành phố Vũng Tàu năm 2010. 5. Đặng Thị Diệu Thúy & cộng sự (2013), Đánh giá thực trạng an toàn tiêm chủng trong chương trình tiêm chủng mở rộng tại các trạm y tế xã, phường tỉnh Thừa Thiên - Huế năm 2013. 6. Trung tâm Y tế dự phòng tỉnh Hòa Bình (2014), Báo cáo kết quả thực hiện chương trình tiêm chủng mở rộng tỉnh Hòa Bình. 7. Ibrahim H. AL - Ayed (2006) Knowledge & practices of childhood immunization among primary health care providers in Riyadh city part II - Precautions and contraindications to vaccination. Journal of Family & Community Medicine 2006;13(1) 8. Onprasonk Widsanugorn & Onprasonk Suwattana (2011), Healthcare workers' knowledge and practices regarding expanded programe on imunization in Kalasin, ThaiLand. Naygoya J. Med. Sci 73, 177 -185, 2011. Каталог: uploads -> media media -> TÁC ĐỘng của enso đẾn thời tiếT, khí HẬU, MÔi trưỜng và kinh tế XÃ HỘI Ở việt nam gs. Tskh nguyễn Đức Ngữ media -> Giới thiệu dòng case mid-tower Phantom 240 Thùng máy kiểu cổ điển Phantom với mức giá thấp chưa từng có media -> BỘ MÔn giáo dục thể chất I. Danh sách cán bộ tham gia giảng media -> Ecs giới thiệu loạt bo mạch chủ amd fm2+ hoàn toàn mới Nâng cao hỗ trợ đồ họa rời và hiện thị phân giải 4K tích hợp media -> ĐỀ CƯƠng chi tiết học phần mã số học phần: pie332 Tên học phần media -> ĐỀ CƯƠng chi tiết học phần mã số học phần : Tên học phần : Dược lý media -> MỤc lục trang media -> Ường Đại học y dược Thái Nguyên media -> MỤc lụC Đinh Hoàng Giang*, Đàm Thị Tuyết 6 tải về 3.39 Mb. Chia sẻ với bạn bè của bạn:
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||