HỘi văn nghệ DÂn gian việt nam nguyễn nghĩa dân văn hóa dân gian về TÌnh yêu lứA ĐÔI trong ca dao ngưỜi việT
Gái khôn bòn của về nhà, Trai si dỡ cả cột nhà đem đi. 10
tải về 2.81 Mb.
|
9. Gái khôn bòn của về nhà, Trai si dỡ cả cột nhà đem đi. 10. Gái không chồng như nhà không nóc, Trai không vợ như cọc không chân. 11. Gái này chẳng phải vừa đâu Gái vỗ vai bà Nguyệt, gái câu ông Tơ hồng. Gái này tát bể tìm chồng, Lật núi tìm bạn ghé đồng tìm con. Bl: Phải chăng đây là tiếng nói tự do yêu đương của phái nữ. Những lời ca dao như thế này không nhiều nhưng đầy bản lĩnh của phái nữ (ngôn ngữ lời ca “tát bể tìm chồng”, “lật núi tìm bạn” thật mãnh liệt!) 12. Gái phải lòng trai đem của về nhà, Trai phải lòng gái lăn cả cột nhà đem đi. 13. Gái phải hơi trai như thài lài gặp phải cứt chó, Trai phải hơi gái như cò bợ phải trời mưa(1). BK: Trai phải hơi gái thì mặt tái râu phờ. 14. Gan vàng chẳng cắt mà đau, Cách em một phút ruột rầu như dưa! 15. Gánh nặng mà đi đường dài, Để anh gánh đỡ một vài nên chăng. - Gánh nặng thì chị trả công, Mặt em chẳng đáng làm chồng chị đâu! 16. Gắng công kén hộ cốm Vòng, Kén chồng Bạch Hạc cho lòng ai vui. Trách ai lòng dạ đổi thay, Hồng này đã thối, cốm này đã thiu. Vòng tên nôm của làng Dịch Vọng thuộc huyện Từ Liêm nay là phường Dịch Vọng Hậu thuộc quận Cầu Giấy (Hà Nội), có nghề làm cốm. Bạch Hạc thuộc Việt Trì (Phú Thọ) là nơi gặp nhau của ba sông: sông Hồng, sông Lô, sông Đà có đặc sản hồng ngon nổi tiếng. 17. Gặp anh không ăn cũng no Đau đầu cũng nhẹ, hen ho cũng lành. 18. Gặp anh khóc khóc cười cười, Bảy ba phần nhớ, chín mười phần thương. Chuỗi sầu ai khéo vấn vương, Gặp nhau một thuở nhớ thương ngàn vàng. 19. Gặp anh không ăn cũng no, Đau đầu cũng nhẹ, hen ho không còn. 20. Gặp ba trò khiến hỏi ba trò, Đường lên trên bụng có đò hay không? - Cao sơn lưỡng nhũ ở trên, Tiểu khê ở dưới muốn lên phải có sào. Dang tay mở khoá động đào, Nhất can trực nhật đến ao phụng hoàng. Đường lên trên bụng cứ sang, Cần chi đò dọc đò ngang tốn tiền. Lưỡng nhũ: hai vú; Tiểu khê: khe hở. Bl: Lời ca dao giải đáp “đường lên trên bụng” hơi thô tục nhưng đó là “tiếu lâm” trong ca dao! 21. Gặp đây anh nắm cổ tay, Ai gột nên trắng, ai day nên tròn? Cầm tay mà giải nước non, Tay nay chồng chửa hay còn làm cao? BK: Sang đây anh nắm cổ tay. 22. Gặp đây phải nói phải cười, Sắt cầm phải lúc ở đời phải duyên. Gặp đây vạn sự cho nên, Chữ tình càng mặn chữ duyên càng nồng. Gặp đây như vợ như chồng, Như chim gặp tổ như rồng gặp mây. Bây giờ ta gặp nhau đây, Duyên trời đưa lại hôm nay giao hoà. Bây giờ bướm mới gặp hoa, Khách tiên muốn hỏi một và bốn câu. Xuân xanh độ mấy tuổi đầu, Thầy mẹ đã được nơi đâu chưa nàng? Còn không anh gửi cau sang, Cơi vàng nắp bạc nhiều đàng thuỷ chung. May ra nên vợ nên chồng, Chọn ngày áo gấm bõ công đợi chờ! 23. Gặp đây mận mới hỏi đào, Vườn hồng đã có lối vào hay chưa? 24. Gặp em hớn hở miệng cười, Cũng bằng như uống chín mười lạng sâm. 25. Gặp mình giữa đám ruộng vuông, Lời phân chưa hết, nước mắt tuôn dặm đàng. 26. Gặp lúc trăng thanh gió mát, Thú nào vui bằng thú hát huê tình. Này bạn mình ơi! Trời xui hội ngộ hai đứa mình kết duyên. 27. Gặp nhau ăn một miếng trầu, Mai ra đường cái gặp nhau ta chào. Miếng trầu của chẳng là bao, Chỉ mong tây liễu đông đào gần nhau. (X.thêm G28)
Gọi là nghĩa cũ về sau mà chào. Miếng trầu đã nặng là bao, Muốn cho đông liễu tây đào là hơn Miếng trầu kể hết nguồn cơn, Muốn xem đây đấy thiệt hơn thế nào. Miếng trầu là nghĩa tương giao, Muốn cho đây đấy duyên vào hợp duyên. 29. Gặp nhau con bóng đang trưa, Rưng rưng nước mắt thiếp đưa chàng về. Chàng về nớ, thiếp ở ni, Dặn chàng ba chữ nhớ ghi vào lòng. Hỏi thương nước đục cùng trong, Không thương nước chảy giữa dòng cũng dơ. Thiệt như em nói em chờ, Ba bốn nơi tới trao thơ em không cầm! 30. Gặp nhau đây khôn hỏi lỡ chào, Hai tay nghiêng nón, nước mắt trào như mưa. Ôi người tình cũ ngày xưa, Dẫu có xa nhau đi nữa, cũng đợi đón đưa đôi lời! 31. Gặp nhau đường vắng thì chào, Gặp nhau giữa chợ lao xao xin đừng! 32. Gặp nhau mắt liếc miệng chào, Ơi người bạn cũ có nơi nào hay chưa? 33. Gặp nhau đây hội ngộ tương phùng, Gái thuyền quyên đang lạ, trai anh hùng chưa quen! 34. Gặp nhau giữa cánh đồng này, Bốn mắt liếc lại lông mày đưa ngang. Gặp nàng anh mới thở than, Chơi huê từ thuở huê còn đang xuân. Đôi ta sống mãi cõi trần, Một năm chỉ có vài lần gặp nhau. 35. Gặp nhau giữa quãng đường này, Xóm làng thì vắng mẹ thầy thì xa. Lấy ai định liệu cho ta, Mặt lại nhìn mặt tay đà cầm tay. 36. Gặp nhau kết nghĩa chung tình, Dẫu ăn cơm quán ngủ đình cũng ưng. 37. Gặt rồi đống rạ chơ vơ, Xẹo xiên trơ gốc lơ thơ như chợ chiều! Em với anh một mến hai yêu, Đồng không chẳng quản, chợ chiều cũng không quên! 38. Gần nhà mà chẳng sang chơi, Để anh hái ngọn mồng tơi bắc cầu. - Bắc cầu em chẳng sang đâu, Anh về mua chỉ bắc cầu em sang. Chỉ xanh, chỉ tím, chỉ vàng, Đủ ba thứ chỉ em sang được cầu. 39. Gần thì chẳng bén duyên cho, Xa xôi cách mấy lần đò cũng theo. (X.thêm G.40)
Xa xôi cách mấy lần đò cũng đi. Bác mẹ cấm đoán em chi, Để em sắm sửa em đi lấy chồng. 41. Giả ơn ai có cây dừa, Cho tôi nghỉ mát đợi chờ người thương. Giả ơn cây cửu lý hương, Hai đứa hai họ, ta thương nhau cùng! Cửu lý hương: Cây thuốc nam. 42. - Giả đi thăm lúa ngoài đồng, Kẻo mà người đón người trông người chờ! - Giả đò bắt ốc hái rau, Đi ngang qua ngõ thấy nhau kẻo buồn! - Giả đò bị gây đi xin, Coi người bạn cựu có nhìn ta không? 43. Giả đò mua khế mua chanh, Giả đi đòi nợ thăm anh kẻo buồn. 44. Giao Tự lắm bãi nhiều soi, Lắm con gái đẹp, nhiều nơi phải lòng. Giao Tự gần giếng gần sông, Nước trong tắm mát má hồng thêm xinh. Thôn Giao Tự gần sông Đuống xưa thuộc huyện Thuận Thành (Bắc Ninh) nay thuộc xã Kim Sơn (Gia Lâm - Hà Nội). Xưa Giao Tự có nghề trồng dâu nuôi tằm việc ngoài đồng có đàn ông làm, con gái ở nhà nuôi tằm ươm tơ, dệt lụa nên trắng trẻo xinh đẹp.
Nếu mà vụng liệu, xin đừng trách đây: Cầm đài mà bỏ quên dây, Bỏ công ao ước bỏ ngày ước ao. Sông sâu em sẽ cắm sào, Miếu thiêng anh sẽ lọt vào cắm nhang. Ví dù không lấy được nàng, Mang thân đi xuống suối vàng cho xong. Yêu nhau cho vẹn cho tròn, Kẻo mai thẹn với nước non ở đời. Thà rằng thác xuống giếng khơi, Còn hơn sống ở trên đời xa nhau! 46. Gió đánh cành tre, gió đập cành tre, Chiếc thuyền anh vẫn le te đợi nàng, Gió đánh cành bàng, gió đập cành bàng, Dừng chèo anh hát cô nàng hãy nghe! 47. Gió đâu thổi mát sau lưng, Dạ sao dạ nhớ người dưng vô cùng. BK: Gió sao gió mát sau lưng. Bụng sao bụng nhớ người dưng thế này! Bl: Có người cho rằng lời ca dao này xuất phát từ hoàn cảnh chèo đò dọc, tác động của gió sông nước, từ đó cảm nghĩ về yêu đương trắc trở. Có thể là như vậy nhưng nên hiểu rộng hơn sự phi lý gió thổi không làm mát mặt, thuận lý cho tình yêu mà gió lại thổi ngược chiều “sau lưng”! 48. Gió đẩy đưa phất phơ ngọn cờ, Anh đây lỡ vận tại chờ duyên em. Làm thơ nước mắt nhỏ lem, Tương tư sầu muộn vì em có chồng! 49. Gió đưa gió đẩy mây đùa, Gặp đâu hay đó kén lừa mà chi? 50. Gió đưa cành mận, gió lận cành đào, Vì em anh phải ra vào tối tăm. Tối tăm thì mặc tối tăm, Chờ cho bác mẹ đi nằm sẽ hay. Thoạt vào anh nắm cổ tay, Xin em đừng hô hoán, việc này nên to! BK: Xin anh đừng có hô hoán, sự này nó nên to. 51. Gió đưa đỏng đảnh lá me, Mặt rỗ hoa mè anh thấy anh thương. BK: Gió đưa mười tám lá me. 52. Gió đưa gió đẩy bông trang, Ai đưa ai đẩy duyên nàng tới đây. Tới đây thì phải ở đây, Bao giờ bén rễ xanh cây hãy về! BK: Gió đưa gió đẩy bông trang, Bông búp về nàng, bông nở về anh. 53. Gió đưa gió đẩy mây mưa, Gặp đâu hay đấy, kén lừa mà chi! Lừa: lựa (do hiệp vận ca dao nên ghi là “lừa” nghĩa là chọn, kén). 54. Gió đưa trăng, trăng thanh vằng vặc, Trăng đưa gió, gió mát hiu hiu, Ngày rày anh được chữ tân yêu, Nghĩa nhơn ngày trước em kêu thấu trời! Uổng công em cặn kẽ mấy lời, Uống công trao thuốc, trao trầu, Uổng công nóng lạnh nhức đầu em thăm. Uổng công mang tiếng mang tăm, Uống công lụm cụm ba bốn năm với chàng! Hồi nào ngăn ngả đón đàng, Bây giờ hỏi thiệt bạn vàng thương ai?
Ai làm cây sậy buồn hoài không vui! 56. Gió đưa mụ đội lên dinh, Ông đội buồn tình xách nón chạy theo. Ông đội đòi cưới con heo, Mụ đội đón cưới con mèo cụt đuôi! 57. Gió đưa mười tám lá xoài, Ai đưa duyên bậu lạc loài tới đây? 58. Gió đưa trăng là trăng không đưa gió, Quạt nọ đưa đèn đèn có đưa ai. Lời thị phi gác để ngoài tai, Đừng đem vô dạ mà sai lời nguyền! Dần dà bóng ngả trăng nghiêng, Trăm vui về bạn, ngàn phiền về ta! 59. Gió đưa trăng thì trăng đưa gió Trăng lặn rồi gió biết đưa ai? 60. Gió lay cành tre, gió đập cành tre, Chiếc thuyền anh vẫn le te đợi nàng. Gió đánh cành bàng, gió đập cành bàng, Dừng chèo anh hát cô nàng có nghe? 61. Gió heu lành lạnh thổi về, Thương người quân tử lòng tê tái sầu. 62. Gió nồm nam thổi lòn hang chuột, Nghe em có chồng anh đứt ruột đứt gan! Gió vàng hiu hắt đêm thanh, Đường xa dặm vắng, xin anh đừng về, Mảnh trăng đã trót lời thề, Làm chi để gánh nặng nề riêng ai? 62. Gió trên nhành rung cây nghiêng ngả, Ve kêu sầu trong dạ bâng khuâng, Gửi lời về nhắn với tình nhân, Bấm tay kể thử, ái ân ít nhiều. Nhớ khi mô khuya sớm mĩ miều, Gió đưa duyên đẩy, dật dìu lòng thương. Nhớ khi mô đạp tuyết, dày sương, Bóng trăng nghiêng, mặt trời ngả khổ trăm đường bạn biết chưa, Bạn không nhớ khi hồi miếng thuốc gửi, miếng trầu đưa, Tình không thương sao hẹn sớm hò trưa hỡi mình. Bạn nói bạn không tham giàu, phú quý coi khinh, Cớ sao bạn phụ nghĩa tình bạn ơi! Con cá ham mồi lạ, quẩn khúc sông dài, Con chim ham cảnh lạ, đứng hót hoài nhành cây, Gật gù chim gáy lầu tây, Chim ca ơi! chim ca hỡi! lồng đây, hãy trở về! 64. Gió vàng hiu hắt đêm thanh, Đường xa dặm vắng xin anh đừng về. Mảnh trăng đã trót lời thề, Làm chi để gánh nặng nề riêng ai! 65. Giường này ai trải chiếu đây, Đêm qua không ngủ đêm nay không nằm. Một chăn đắp chẳng kín chân, Hai chăn đắp để muôn phần xót xa. Ba chăn thương nhớ cả ba, Hay là mình đó sa đà nơi đâu. Hay là mình giúp ta đây, Mình cho ta biết sự ngay kẻo sầu. Tin đi mối lại đã lâu, Mình về lấy vợ để sầu cho ta. Càng trông càng bỗng càng xa, Mình về lấy vợ để ta lấy chồng, Để ai khuyên gió trên không, Để ai xui dục cho rồng phun mưa, Ruột tằm bối rối vò tơ, Tay khoan tay rẽ cho thưa mối sầu. 66. Gọi đò chẳng thấy đò sang, Phải chăng bến cũ phũ phàng khách xưa? 67. Gốc tre kia đẽo ra đòn xóc, Chồng đi lính vợ khóc như ri. Trời ơi sinh giặc làm chi Để chồng tôi phải ra đi chiến trường. 68. Gởi anh quạt tính quạt tình, Quạt loan, quạt phượng, quạt mình quạt ta. Quạt này nên nghĩa thất gia, Một tay cầm lấy mát ra hai người! 69. Gương kia ai để bụi nhoà, Sông có Nhị Hà, núi có Tản Viên. Thề kia sao để lỡ duyên, Trăng còn soi mãi vùng sen Tây Hồ. Các địa danh đều thuộc Hà Nội (Tản Viên trước thuộc Sơn tây).
Thuyền không có lái lửng lơ giữa dòng. Mong sao nghĩa thuỷ tình chung, Cho thuyền cập bến gương trong nghìn đời. 71. Gương vỡ thì gương lại lành Nói ra mang tiếng dõ dành quan họ đi! Trước yêu nhau chữ vị là vì, Chữ dục là muốn, chữ tuỳ là theo. Trót yêu nhau tam tứ núi cũng trèo, Thất bát sông cũng lội, tam thập lục đèo cũng qua! BK: Chữ dục là muốn, chữ tình là theo. H 1. Hà Nội ba sáu phố phường, Hàng Mật, hàng Đường, hàng Muối trắng tinh. Từ ngày ta phải lòng mình, Bác mẹ đi rình đã mấy mươi phen! Làm quen chẳng được nên quen, Làm bạn mất bạn ta liền quên nhau! 2. Hạc dời đã xế non tùng, Chim kêu biển bắc, trống thùng điểm ba. Biểu em về trộm lệnh mẹ cha, Đêm hôm chước lượng cho ta ít nhiều! Sống đời ni trai ước gái yêu, Sáng sớm mai như tỉnh, bóng xế chiều như say! - Ngồi đâu hạt lệ nhỏ chung mày, Chàng có dở chân, chân rót, có dở tay, tay rời! Tối tăm tình thiếp lắm chàng ơi! Hay vầy thuở xuân xanh chàng chết trên tay mẹ đi cho rồi! Tội tâm tình thiếp lắm chàng ơi! Sống làm chi đây, trai anh thương đoạn gái em nhớ đành, Cá lui về biển bắc, chim sầu nhành biếng bay!
Thác thì mặc thác, buông nàng không buông. 4. Hai đứa mình đã xôi đứng xưng đôi, Khi đi cũng đẹp, khi ngồi cũng cân. Trách lòng thầy mẹ cầm cân, Không xê đi xích lại đôi phân cho con nhờ. Xưng đôi nói lái là “xôi đứng” (chơi chữ dí dỏm). 5. Hai hàng nước mắt tuôn rơi, Khóc lên thì sợ bạn cười đôi ta. Việc này tại mẹ cùng cha, Tại chú cùng bác, ông bà anh em, Mặc ai chia rẽ phận duyên, Đôi ta cứ giữ lời nguyền sắt son! 6. Hai má nàng trắng phau phau, Răng đen nhưng nhức như màu hạt dưa. Hỏi nàng đã có chồng chưa? Hay nàng chưa có thì vừa đôi ta. 7. Hai nách những lông xồm xồm, Chồng yêu chồng bảo mối tơ hồng trời cho! Đêm ngủ thì ngáy o o, Chồng yêu chồng bảo lái đò cầm canh. Ăn vụng bụng to tày thùng, Chồng yêu chồng bảo cái giành đựng cơm! Bl: Khi đã yêu nhau tha thiết, mọi trở ngại phi lý đều trở thành hợp lý! 8. Hai ta ăn một quả cau, Dối thầy dối mẹ ăn sau bóng đèn. 9. Hai ta như trái đậu quyên, Dẫu khô dẫu héo cũng nguyền trên dây. Khát thời uống nước bóng cây, Đói ăn bông cỏ, thiếp đây vẫn chờ. 10. Hai ta đã trót nặng tình, Lấy nhau e ngại gia đình thấp cao. 11. Hai ta chung một chuyến đò, Trông cho rảnh khách trao cho miếng trầu. 12. Hai ta như chỉ lộn vòng, Phăn chia ra múi trong lòng ngại nghi Phăn: tìm, gỡ (tiếng địa phương); múi: mối (tiếng địa phương). 13. Hai ta ăn một quả hồng, Dối cha dối mẹ dối chồng mà ăn! 14. Hai ta đã đẹp đôi rồi, Ai dèm pha chớ đoạn, ai vẻ vời chớ nghe! Đoạn: đứt, dứt. 15. Hai ta như Kim Trọng, Thuý Kiều, Đã lắm lúc đắng, còn nhiều lúc cay! 16. Hai ta hái củi một rừng, Bắt dây một cội, xin đừng nghe ai! 17. Hai tay bưng đọi chè tàu, Vừa đôi thì lấy ham giàu làm chi! 18. Hai tay cầm nắm lạt bẻ cò, Lòng anh thương da diết, sao em giả đò làm lơ! Thương em phát dại phát khờ, Đang ăn đũa rớt bao giờ không hay! Cần kéo quên cắt, quên may, Cầm ve quên rượu, cầm khay quên trầu. Cầm đèn quên bấc quên dầu, Cầm trang sách đọc quên đầu quên đuôi. Cầm cân quên giá quên lùi, Cầm tiền mà xỉa, không biết mấy mươi một tiền. Thương em, nhất dại, nhì điên!
Mình mẩy lấm hết chớ anh hun chỗ nào? - Cầu trời đổ trận mưa rào, Bùn sình trôi hết chỗ nào anh cũng hun. Hun: hôn 20. Hai tay ôm lấy đòn rồng, Tội trời con chịu, theo chồng con cứ theo. 21. Hai tay cầm bốn trái dưa, Trái ăn trái để, trái đưa cho chàng. Tay cầm quyền sách bìa vàng, Sách bao nhiêu chữ dạ thương chàng bấy nhiêu. 22. Hai tay cầm hai quả hồng, Quả chát phần chồng, quả ngọt phần trai. Nằm đêm vuốt bụng thở dài, Thương chồng thì ít nhớ trai thì nhiều! Bl: Đây là một hiện tượng vô văn hoá (ngoại tình) cần loại trừ trong quan hệ vợ chồng! 23. Ham giàu mà lấy đứa ngu, Của ăn hay hết, đứa ngu hãy còn! 24. Hạt muối mặn ba năm còn mặn, Lát gừng cay, sắc chín nước con cay. Anh thương em cha mẹ không hay, Như ngọn đèn trước gió biết xoay hướng nào? 25. Hạt tiêu lâu năm là hạt tiêu lọ, Chuối không tự tình sao chuối nọ có con? Hỏi em trinh tiết lòng son, Cớ sao mặt mỏng má mòn rứa em? 26. Họ giàu họ nghinh hôn giá thú, Hai đứa mình nghèo, dụ dỗ nhau đi. Bl: Lời ca dao bất chấp giàu nghèo, luật pháp, mặt nào đó có ý nghĩa nhân văn, tự do lấy nhau thành vợ chồng. 27. Hoa cầu gặp hội hát xoan, Em ở một làng, anh ở một nơi. Bây giờ mới gặp nhau đây, Ước làm phu phụ muôn đời nên chăng? Hát xoan: dân ca Phú Thọ. 28. Hoa cúc vàng nở ra hoa cúc tím, Em đã có chồng, em trả yếm lại anh, - Hoa cúc vàng nở ra hoa cúc xanh, Yếm em em mặc sao yếm anh anh đòi? 29. Hoa hồng sắp hái đến nơi, Để người hái mất, đứng ngây mà nhìn. 30. Hoa hồng trông thật mĩ miều, Khoe hương buổi sáng, buổi chiều còn đâu! 31. Hoa lí là chị hoa lài, Hoa lí có tài, hoa lài có duyên. 32. Hoa sen hoa khéo giữ màu, Nắng nồng không nhạt mưa dầu không phai! 33. Hoa thơm hoa ở trên cây, Mắt em lúng liếng anh say lừ đừ. 34. Hoa thơm thơm nức cả rừng, Ong chưa dám đậu bướm đừng xốn xao. 35. Hoạ may thiếp bén duyên chàng, Như chuông có chế nước vàng kêu xa! Chế: pha chế vàng vào đồng khi đúc chuông. 36. Hoài mồm ăn quả quýt khô, Hoài thân mà lấy nhà nho lúc tàn. Nhà nho chữ nghĩa dở dang, Xui nguyên giục bị, làm đơn kiếm tiền. Nhà nho cái chữ đã hèn, Cái sức đã yếu, đua chen bằng gì? Nhà nho tính khí kiêu kỳ, Phân tranh miếng thịt suy bì miếng xôi! Chồng nho khổ lắm ai ơi! Biết không ra biết ngu thời chẳng ngu! Nguyên, bị: hai đối tượng bên đi kiện và bên bị kiện trước công quyền xét xử. 37. Học trò ba chữ lem nhem, Thấy gái mà thèm bỏ chữ trôi sông. 38. Học trò trong Quảng ra thi, Thấy cô gái Huế chân đi không đành. 39. Hỏi vợ thì cưới liền tay, Để cho lâu ngày lắm kẻ gièm pha! BK: Lấy vợ thì cưới liền tay Chớ để lâu ngày lắm kẻ gièm pha! 40. Hồi nào đôi ta tát nước cùng kêu cùng hú, Hồi nào đào hang cũ cùng rủ cùng ren, Bây giờ trống nọ xa kèn, Đàn kêu khác tiếng, bạn quen đâu rồi? 41. Hồi nào hai má giao kề, Bây giờ gặp mặt chớ hề hỏi thăm! 42. Hồi nào tôi mạnh mình đau, Bắt từng con tép nấu rau nuôi mình. Bây giờ mình khoẻ mình xinh, Mình chọn nơi khác mình tình phụ tôi! 43. Hôm kia, anh đến chơi nhà, Thấy mạ nằm võng, thấy cha nằm giường. Thấy em nằm đất anh thương, Anh ra kẻ chọ đóng giường tám thang. Bốn góc thì anh thếp vàng, Bốn chân thếp bạc, tám thang chạm rồng. Bây giờ phải bỏ giường không, Em đi lấy chồng, phí cả công anh! 44. Hôm qua dệt cửi thoi vàng, Chợt nhớ đến chàng, cửi lại đứng thôi! Cửi sầu, cửi nhục, chàng ơi, Ngọn đèn sáng tỏ bóng người đàng xa. Ai về tôi gửi thư ra, Gửi dăm câu nhớ, gửi vài câu thương. Gửi cho đến chiếu đến giường, Gửi cho đến tận quê hương chàng nằm. Chàng vè thiếp mới đăm đăm, Giường trên chiếu dưới ai nằm đến nay? Chàng về thiếp nhớ lắm thay, Giường trên chiếu dưới đến nay ai nằm? 45. Hôm qua anh đi chợ Trời, Thấy ông Nguyệt lão đang ngồi ở trên. Tay cầm bút, tay cầm nghiên, Tay cầm tờ giấy đang biên rành rành, Biên ta rồi lại biên mình, Biên đây biên đấy, biên mình lấy ta. Chẳng tin lên hỏi trăng già, Trăng già cũng bảo rằng ta lấy mình. Chẳng tin lại hỏi thiên đình, Thiên đình cũng bảo rằng mình lấy ta. Quyết liều một trận phong ba, Để cho thiên hạ người ta trông vào. Quyết liều một trận mưa rào, Để cho thiên hạ trông vào đôi ta. Nguyệt lão: X.B.84. 46. Hôm qua tát nước đầu đình, Bỏ quên cái áo trên cành hoa sen. Có được thì cho anh xin, Hay là em để làm tin trong nhà? Áo anh sứt chỉ đường tà, Vợ anh chưa có, mẹ già chưa khâu. Áo anh sứt chỉ đã lâu, Mai mượn cô ấy về khâu cho cùng. Khâu rồi anh sẽ trả công, Đến khi lấy chồng, anh sẽ giúp cho. Giúp cho một thúng xôi vò, Một con lợn béo, một vò rượu tăm. Giúp cho cái chiếu em nằm, Đôi chăn em đắp, đôi trầm em đeo, Giúp cho quan tám tiền cheo, Quan năm tiền cưới lại đèo buồng cau. BK: …đứt chỉ. Đến lúc lấy chồng…Mai mốt lấy chồng… anh sẽ giúp cho. Cành hoa sen: đó là cành cây sen đất, thân gỗ, hoa giống hoa ngọc lan, cánh trắng nhụy vàng, hương thơm thoang thoảng. Cây sen đất hiện nay chỉ còn ở chùa Bối Khê (Thanh Oai, Hà Tây cũ). Như vậy “Bỏ quên cái áo trên cành hoa sen” là cảnh thực ở đình nơi chàng trai tát nước (Nguồn: Ngắm cây sen đất - Internet - 2013). Bl: “Bài ca như một nụ hoa cứ nở dần, nở dần để lộ ra cái nhuỵ thơm tho, kín đáo bên trong, phảng phất mùi hương mê say mà không sao nắm bắt được. Mỗi ý, mỗi từ đều thấp thoáng cái bóng ẩn hiện của nó, phải đọc kỹ mới thấm thía như một bức ký hoạ, bài thơ ngắn nhưng có đủ chi tiết, đường nét màu sắc - nét đẹp của hình tượng thơ ở đây là vẻ chân thật, mộc mạc nhưng lại hết sức tinh tế, sâu xa” (Phong Lan - Báo Văn nghệ 1971). Về nội dung, chủ đề của lời ca dao thể hiện ở chỗ tình yêu trai gái dẫn đến hôn nhân là một quan điểm tiến bộ. Đó là một nét đẹp của văn hoá Việt Nam. tải về 2.81 Mb. Chia sẻ với bạn bè của bạn:
|