HỘi văn nghệ DÂn gian việt nam nguyễn nghĩa dân văn hóa dân gian về TÌnh yêu lứA ĐÔI trong ca dao ngưỜi việT



tải về 2.81 Mb.
trang10/24
Chuyển đổi dữ liệu10.08.2016
Kích2.81 Mb.
#16675
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   ...   24

103. Chén tình là chén say sưa,

Nón tình em đội nắng mưa trên đầu.

Lược tình em chải trên đầu,

Gương tình soi mặt lài lài sáng trong.

Ngồi buồn nghĩ đến hình dong,
104. Con dao lá trúc cắt lòng đôi ta,

Duyên đôi ta thề nguyền từ trước,

Biết bao giờ ta được cùng nhau,

Tương tư mắc phải mối sầu,

Em đây vẫn giữ lấy màu đợi anh!
105. Chê tôm ăn cá lù đù,

Chê thằng ỏng bụng lấy thằng gù lưng.



106. Chê tôm lại phải ăn tôm,

Chê rau muống héo lại ôm dưa già!


107. Chị dại đã có em khôn,

Lẽ đâu mang giỏ thủng trôn đi mò!

- Em khôn em ở trong bồ

Chị dại chị ở kinh đô mới về.

- Kinh đô thì mặc kinh đô,

Chi đi cho lắm thì đồ chị tan!


108. Chị em du kích Thái Bình,

Ca lô đội lệch vừa xinh vừa dòn.

Người ta nhắc chuyện chồng con,

Lắc đầu nguây nguẩy: “em còn giết Tây”.

(Cd: 1945 - 1975)
109. Chi ngon bằng gỏi cá nhồng,

Chi vui bằng được tấm chồng vinh quy.


110. Chỉ thương cho phận má hồng,

Tối ngày chưng diện mà lòng tối om.

- Rắn trơn khác rắn rằn ri,

Bông lau chẳng dám sánh chi má hồng.


111. Chỉ tơ đứt mối thình lình,

Thương chưa phỉ dạ mà tình dứt xa.


112. Chỉ vì một chiếc thuyền mây

Để cho bể ái khi đầy khi vơi.

Mong cho trúc mọc xoan trôi,

Mong cho thấy mặt mà ngồi thở than!


113. Chiếc khăn em đội trên đầu

Gió xuân đưa đẩy vào tay tôi rồi.

Bâng khuâng tôi chẳng muốn rời,

Trao em thì tiếc, giữ thời không yên.


114. Chiếc thuyền nho nhỏ, ngọn gió hiu hiu,

Nay nước thuỷ triều mai lại nước rươi,

Sông sâu sóng cả em ơi!

Chờ cho sóng lặng, buồm xuôi ta xuôi cùng.

Trót đem nhau vào kiếp bình bồng,

Xuống ghềnh lên thác ta quyết một lòng cho ngoan.

Giang hồ khoan lại hò khoan.

BK: - Kiếp đa mang vào kiếp bềnh bồng.

- Xuống ghềnh lên thác một lòng ta thương nhau.


115. Chiều chiều ai gửi bức thư

Bức thư nhắn nhủ bao lời sầu riêng.

Đồng tiền ngả ngả nghiêng nghiêng,

Khen ai khéo xếp đồng tiền nghiêng lại hoàn nghiêng

Chiếc đũa chênh vênh,

Khen ai khéo chuốt trăm, chiều vênh lại hoàn vênh.



BK: - Người gửi thư tôi đỡ thư ngay,

- Trong thư thấy nói vài lời sầu riêng.


116. Chiều chiều bướm đậu vườn hoa

Có cho bướm đậu hay lùa bướm đi?

Bướm đậu ai dám lùa đi,

Vườn hoa thêm đẹp, người thì có đôi.


117. Chiều chiều mây phủ Đá Bia,

Đá Bia mây phủ chị kia mất chồng,

Mất chồng đây chẳng chút lo,

Sợ đó mất vợ nằm co một mình!



Đá Bia: thuộc tỉnh Phú Yên.
118. Chiều chiều ra chợ Đông Ba,

Ngó về Hàng Bột, trông ra Hàng Đường.

Nhìn mai, ngắm huệ, xem hường

Cô nào đẹp nhất xin nhường cho tôi.


119. Chiều chiều ra đứng gốc xoài,

Nước mắt láng lai, chùi hoài không ngớt,

Trời hỡi trời sao không bớt tình thương.

Sợi chỉ điều sao nỡ vấn vương,

Gặp em một bữa sao chớ thương những ngày.

Kim châm bâu áo lụa dày,

Ba bốn năm còn đợi, sao một ngày lại xa!

120. Chiều nay kể chắc xa xôi,

Đêm năm canh thổn thức bồi hồi lao lư

Hữu phu phụ như hữu hà dư,

Hai đứa mình chồng vợ ưu tư đêm ngày.

Nói ra té lẽ anh bày

Em thương chồng em hai chín bữa, để một ngày thương anh.



Hữu phu phụ như hữu hà dư: có vợ chồng như có cái gì đó mà gây nên sự bồi hồi thổn thức; Té lẽ: rõ lẽ. Bl: Giải nghĩa lời ca dao này không dễ, có phải người con gái đã lấy chồng rồi vẫn giành tình yêu cho người mình yêu trước đó không.
121. Chiếu hoa trải cội cây bầu,

Anh xích duyên anh lại cho em gần duyên anh!


122. Chim bay về núi tang tình,

Ai ơi có nhớ nghĩa tình này không?

Chiều chiều ra đứng đầu truông,

Trông chừng xa tít, da dường xót đau.

Thương ai đứng tủi ngồi sầu,

Thân mình còm cõi, bấy lâu gầy mòn.

Chăn kia em để đầy phòng,

Gối kia nửa đợi, nửa mong ai hoài!


123. Chim bay về mỏm Sơn Trà,

Chàng đi lính mộ, xa đà quá xa.

Sự này bởi tại Lang Sa

Cho nên đũa ngọc mới xa mâm vàng.

Bán đảo Sơn Trà (hay Sơn Chà) ở Đà Nẵng. Lang - Sa: phiên âm France (nước Pháp) theo âm Trung Quốc - Trai gái yêu nhau vào thế kỷ XX (nước ta thuộc Pháp) bị bắt đi lính mộ, tình duyên không thành.
124. Chim bay về núi Sơn Trà,

Chồng Nam vợ Bắc, ai mà muốn xa.

Sự này cũng tại mẹ cha

Cho nên đũa ngọc mới xa mâm vàng.



Sơn Trà thuốc phía Đông Đà Nẵng (còn gọi là Sơn Chà).
125. Chim bay nó cũng có đôi,

Uổng thân con gái lẻ loi một mình.


126. Chim buồn chim bay vào núi,

Cá buồn cá chúi xuống sông,

Anh buồn uống chén rượu nồng,

Em buồn em ăn một miếng trầu không giải buồn!


127. Chim chuyền bụi ớt líu lo,

Tình thương quân tử ốm o gầy mòn,

Tưởng rằng hữu thuỷ hữu chung

Ai hay như pháo nổ đùng nát nan!



BK: Sầu ai nên nỗi ốm o gầy mòn.
128. Chim chuyền nhành ớt líu lo

Sầu ai nên nỗi ốm o gầy mòn.



BK: Chim chuyền bụi ớt líu lo,

Lòng thương quân tử ốm o gầy mòn.
129. Chim đa đa đậu nhánh đa đa,

Mãn mùa đa nhảy qua cành khế,

Em đang còn tang chế khó lắm anh ơi,

Bao giờ chế mãn, tang hồi,

Em ra tạ từ phần mộ, khi nớ mới trao lời nợ duyên.

Bl: Nếp sống văn hoá khi xưa nếu chồng chết 3 năm thì cải giá. Cách giải quyết của người vợ này không định thời gian theo tục lệ nhưng có văn hoá “ra tạ từ phần mộ” (chồng đã mất) rồi mới “trao lời nợ duyên” như vậy cũng là “phải đạo!
130. Chim khôn ăn mận ăn đào,

Gái khôn ăn nói ngọt ngào dễ nghe.

Chim ngu ăn khế ăn me,

Gái ngu mở miệng chua lè mắm thiu!


131. Chim khôn chưa bắt đã bay,

Người khôn chưa bó đến tay đã hờn!



: Tiếng địa phương có nghĩa là “mó”.
132. Chim khôn chưa bắt đã bay,

Người khôn chưa nắm lấy tay đã cười!



Bl: Nội dung lời trên và lời dưới, về mặt tâm lý đôi trai gái đều có thể đúng. Chỉ lấy tình yêu mới có thể giải thích được.
133. Chim khôn đậu nóc nhà quan,

Trai khôn tìm vợ, gái ngoan tìm chồng.

Trai khôn tìm vợ chợ đông,

Gái khôn tìm chồng ở giữa ba quân.



134. Chim khôn kêu tiếng rảnh rang,

Người khôn nói tiếng dịu dàng dễ nghe.

Bóng trăng ngả lộn bóng tre,

Chàng ơi đứng lại mà nghe em thề.

Vườn đào, vườn lựu, vườn lê,

Con ong kia bắt nhuỵ, nên con bướm xê ra ngoài.

Chàng về nghĩ lại mà coi,

Nỗi tâm tình em ở gương soi nào bằng!


135. Chim khôn lựa nhánh lựa cành

Gái khôn lựa chốn trai lành gửi thân.


136. Chim kia còn có đôi có bạn,

Em hãy xem cặp nhạn vấn vương.

Làm người giữ đạo tao khang,

Thuỷ chung như nhất, giữ đường nghĩa nhân.



Tao: bã rượu, khang: cám. ở sách Hậu Hán thư, Tống Hoàng viết “Bần tiện chi giao bất khả vong, tao khang chi thể bất khả đường”, nghĩa là: bạn bè chơi với nhau khi nghèo không thể quên được, vợ chồng lúc ăn cám, bã không thể bỏ nhau.
137. Chim quỳnh ăn trái quỳnh châu,

Chàng đà phụ thiếp, thiếp đâu phụ chàng,

Không tới ra tiếng từ nan,

Tới thì sợ miệng thế gian chê cười.

Nguyện cùng đất chín trời mười,

Trăm năm không bỏ nghĩa người bạn ơi!


138. Chim xanh ăn trái xoài xanh,

Ăn no tắm mát, đậu cành cây đa.

Cực tấm lòng em phải nói ra,

Chờ trăng trăng xế, chờ hoa hoa tàn!



BK: ở Trung bộ, lời như sau:

Chim xanh ăn trái xoài xanh

Ăn no tắm mát lên nhành nghỉ ngơi.

Cực lòng lan lắm huệ ơi

Kiếm nơi mô im mát, huệ ngồi cho lan phân.

Bl: Hai lời ca dao đều hay, từ chim xanh ăn xoài nghỉ ngơi mà vận vào hoàn cảnh có ít nhiều trục trặc giữa đôi trai gái; ở lời ca dao trên tuy “cực lòng”, cô gái dứt khoát lo cho số phận của mình, còn ở lời dưới người con gái còn phần nào đắn đo, cho hay các cung độ của yêu đương thật phức tạp!

139. Chồng còng mà lấy vợ còng,

Nằm phản thì chật nằm nong thì vừa.


140. Chồng em nó chẳng ra gì,

Tổ tôm xóc đĩa nó thì chơi hoang.

Nói ra xấu thiếp hổ chàng,

Nó giận, nó phá tan hoang cửa nhà.

Nói đây có chị em nhà,

Còn năm ba thúng thóc, một vài cân bông.

Em bán đi trả nợ cho chồng,

Còn ăn hết nhịn hả lòng chồng con.

Đắng cay ngậm quả bồ hòn,

Cửa nhà gia thế, chồng con kém người.

Nói ra sợ chị em cười.

Con nhà nho nhã lấy người đần ngu!

Rồng vàng tắm nước ao tù,

Người khôn ở với người ngu bực mình!


141. Chồng em thì thấp một gang,

Vắt mũi chưa sạch, ra đàng đánh nhau.

Nghĩ mình càng tủi càng đau,

Trách cha trách mẹ tham giàu khổ em!


142. Chồng em nào phải thợ cày,

Mà cho chị mượn cả ngày lẫn đêm?


143. Chồng gì anh, vợ gì tôi

Chẳng qua là cái nợ đời chi đây!

Mỗi người một nợ cầm tay,

Đời xưa nợ vợ, đời nay nợ chồng!


144. Chồng già vợ trẻ là duyên,

Vợ già chồng trẻ là tiên ba đời.


145. Chồng giận thì vợ bớt lời,

Cơm sôi nhỏ lửa một đời không khê!



BK: Cơm sôi nhỏ lửa chẳng đời nào khê!
146. Chồng lên tám vợ mười ba,

Ngồi rồi nu nống nu na đỡ buồn.

Mười tám vợ đã lớn khôn,

Nu na nu nống chồng còn mười ba.

Mẹ ơi con phải gỡ ra,

Chồng con nu nống nu na suốt ngày.

Đêm nằm khắc khoải canh chày,

Ai ơi đừng lấy chồng này như tôi!


147. Chừng nào cho sóng bỏ gành,

Cù lao bỏ biển anh đành bỏ em.


148. Chồng người ai mượn em thương,

Em ghé vai vô gánh hương án, vỡ bát hương ai đền?

- Lư hương một bát tám tiền,

Hai chiếc quan sáu em đền cho anh.


149. Chồng người mượn chẳng được lâu,

Mượn tối hôm trước hôm sau người đòi.

Người đòi người chẳng đòi không,

Chém cha con đĩ vác chồng trẻ tao!


150. Chồng rồi, bớt áo thay vai,

Bớt màu trang điểm kẻo trai nó lầm.


151. Chồng thấp mà lấy vợ cao,

Như đôi đũa lệch so sao cho bằng!


152. Chồng yêu cái tóc nên dài,

Cái duyên nên đẹp cái tài nên khôn.


153. Chờ anh chờ ngẩn chờ ngơ,

Chờ hết mùa mận chờ qua mùa đào.

Chờ anh cho tuổi em cao,

Cho duyên em nhạt má đào em phai.

Chờ anh em chẳng lấy ai,

Khăng khăng chỉ quyết một hai đợi chờ.


154. Chợ chiều nhiều khế, ế chanh,

Nhiều con gái tốt nên anh chàng màng.

Chàng ràng như ếch hai hang,

Như chim hai ổ, như nàng hai nơi.



155. Chợ Bến Thành mới,

Kẻ lui người tới,

Xem túi diện rất xinh,

Thấy em tốt dạng tốt hình,

Chẳng hay em có chốn, duyên tình hay chưa?
156. Chơi cho phỉ dạ ước mong,

Rồi sau em vợ anh chồng mới hay.

- Thôi thôi em chẳng ẩm ờ,

Khôn ba năm dại một giờ mà thôi.

Một mai nên lứa nên đôi,

Trăm năm ân ái vui chơi mặc lòng!


157. Chơi cho thủng trống long bồng

Rồi ra ta sẽ lấy chồng lập nghiêm.

Chơi cho thủng trống long chiêng,

Rồi ra ta sẽ lập nghiêm lấy chồng.



Bồng: nhạc cụ giống cái chũm chue, thường đánh nhịp theo với tiếng trống. Bl: những hình ảnh trống, bồng, chiêng kèm theo các tính từ thủng, long, diễn đạt đúng chỗ tâm lý cô gái ăn chơi bừa bãi rồi sẽ “lập nghiêm” lấy chồng sau. Thật đáng phê phán!
158. - Chơi hoa cho biết mùi hoa,

Hoa lê thì trắng hoa cà thì xanh.

- Chơi hoa cho biết mùi hoa,

Khi tươi thì hái, khi tàn thì quăng.


159. Chơi hoa cho biết mùi hoa,

Thứ nhất hoa lý, thứ ba hoa lài,



Hoa trúc, hoa mai,

Hoa đào, hoa liễu,

Anh đang còn thiếu

Còn hoa chưa chồng,

Là hoa con gái,

Hoa bông hoa cải,

Hoa vải hoa cà,

Mình lấy được ta,

Thì hoa tươi tốt,


Tuổi mình hăm mốt,

Tuổi ta hăm hai

Nhất gái hơn hai,

Nhì trai hơn một.

Duyên tươi duyên tốt,

Khéo kết nên đôi,

Lấy được nhau rồi,

Hoa còn thơm mãi.




- “Gái hơn hai, trai hơn một” là lời tn do kinh nghiệm dựng vợ gả chồng đã được dân ta đúc kết và cũng được kiểm nghiệm trong thực tế đời sống vợ chồng.

160. Chơi xuân quá lứa đi rồi,

Vắt tay mà ngẫm nghĩ đời mà lo.

Trông gương luống những thẹn thò.

Một mai tóc bạc lưng gù mới dơ.

Thương thay xuân chẳng đợi chờ,

Tiếc thay xuân những hẹn hò với xuân.


161. Chung quanh những nước non người,

Giữa hòn Non Nước có tôi với chàng.

Ví chàng mà có lòng thương,

Thì chàng đắp điếm trăm đường đi cho,

Thắm lắm sợ lại mau phai,

Rồi khi mưa nắng, biết ai cậy nhờ!


162. Chuối bảo rằng chuối đồng trinh,

Chuối đứng một mình sao chuối có con?

Nhớ khi chung chạ chiếu giường

Bây giờ đành đoạn dứt tình tơ duyên.


163. Chuông đánh một dùi kêu mô cũng thấu,

Trống đánh ngàn dùi nhập khẩu vô tang.

Chớ nghe lỗ miệng thiên hạ rộn ràng,

Duyên mô cũng không bằng duyên thiếp với nợ chàng mấy lâu.


164. Chuông vàng đánh nhẹ kêu thanh,

Trai khôn nói ít, gái lanh biết nhiều.

Rựa hay bén chẳng bằng rìu,

Muốn nên cơ sự phải chiều lòng em!


165. Chuông già đồng điếu chuông kêu,

Anh già lời nói em xiêu tấm lòng.


166. Chuộng chuối chuối lại cao tàu,

Thương anh anh lại ra màu làm cao.

Xin đừng bắc bậc làm cao,

Phèn chua em đánh nơi nào cũng trong!


167. Chuột kêu chút chít trong rương,

Anh đi cho khéo đụng giường mẹ hay!



168. Chữ lương duyên số kiếp tại ông Trời,

Mẹ cha nói vậy chớ ý thời của em.

(Cd Đồng Tháp)

Bl: Khác với quan niệm yêu đương phải phụ thuộc quyền quyết định của cha mẹ, lời ca dao này biểu lộ rõ tinh thần chủ động, tự do luyến ái của cô gái.
169. Chữ rằng “xuân bất tái lai”,

Còn duyên đâu nữa giồi mài uổng công!



Xuân bất tái lai: xuân không trở lại.
170. Chữ rằng: Xuân bất tái lai,

Ngày nay hoa nở ngày mai hoa tàn.

Mặc ý ai nay lụa mai hàng,

Xin anh đừng có phụ phàng vải bô.

Thân em như rau muống thả xuống dưới hồ,

Nay chìm mai nổi biết ngày mô cho thành.


171. Chữ tình ai bứt cho rồi,

Tơ hồng đã định đổi đời được đâu!

Tơ hồng: X.B84.
172. Chữ tình đáng giá ngàn vàng,

Từ anh chồng cũ đến chàng là năm.

Còn như yêu vụng nhớ thầm,

Họp chợ trên bụng đến trăm con người!



BK: Còn như yêu vụng dấu thầm.

Họp chợ trên bụng hàng trăm con người!


173. Chưa biết anh em còn ao ước,

Biết anh rồi nhạt như nước ốc ao bèo!


174. Chưa chồng yếm thắm thêu hoa,

Chồng rồi hai vú bỏ ra tày giành!



Giành: giỏ nhở bằng tre.
175. Chừng nào biển cạn thành ao,

Bắc cầu chiếc đũa, mà trao ân tình!


176. - Chừng nào cho ngựa xa cương,

Em đây mới hết nhớ thương duyên chàng.

- Chừng nào muối ngọt chanh thanh,

Em đây mới dám bỏ anh lấy chồng.


177. Chừng nào cho sóng bỏ gành,

Cù lao bỏ biển, mới đành bỏ em!


178. Chừng nào thủy nọ xa gương,

Đừng chào anh nữa, tình thương cạn rồi.


179. Có ăn thiếp ở cùng chàng,

Không ăn thiếp tếch cơ hàn thiếp đi.


180. Có chồng mà chẳng có con,

Khác nào hoa nở trên non một mình!



BK: Có chồng mà nỏ có con.

Như bông hoa nở trên non một mình.
181. Có chồng thì mặc có chồng

Còn đi chơi trộm kiếm đồng mua rau.


182. Có chồng từ thuở mười lăm,

Chồng chê tôi bé không nằm cùng tôi.

Đến năm mười tám đôi mươi,

Tôi nằm dưới đất chồng bê lên giường.

Một rằng thương, hai rằng thương,

Có bốn chân giường gãy một còn ba.

Ai về nhắn nhủ mẹ cha,

Chồng tôi nay đã giao hoà cùng tôi.


183. Có nên thì nói rằng nên,

Chẳng nên sao để đấy quên đây đừng.

Làm chi cho dạ ngập ngừng,

Đã có cà cuống thì đừng hạt tiêu!


184. Có oản anh tình phụ xôi,

Có cam phụ quýt có người phụ ta.

Có quán tình phụ cây đa,

Ba năm quán đổ cây đa vẫn còn.

Có mực em tình phụ son,

Có kẻ đẹp dòn anh phụ nhân duyên.

Có bạc anh tình phụ tiền,

Có nhân ngãi mới anh quên em rồi!



BK: Có chả em phụ tình xôi.
185. Có ta thời nói với ta,

Không ta thời lại trăng hoa với người.

Có ta nói nói cười cười,

Không ta thời lại coi người hơn ta!


186. Có thương thì thương,

Không thương thì nói.

Làm chi lần lần lữa lữa, như hẹn mợ thêm buồn,

Trên chùa đã động tiếng chuông,

Gà Thọ ương đã gáy, chim trên ngàn đã kêu.

Thọ Xương thuộc Hà Nội xưa (Gió đưa cành trúc la đà/ Tiếng chuông Trấn Võ, canh gà Thọ Xương).
187. Có thương thì thương cho chắc,

Có bỏ thì bỏ cho luôn,

Đừng như con thỏ đầu truông,

Khi vui giỡn bóng, khi buồn giỡn trăng.


188. Có tình đứng ngãi cũng là,

Không tình ai ở một nhà cũng không.


189. Có trầu cho miếng đỏ môi,

Có rượu cho chén tươi đôi má hồng.

- Trầu sẵn đây, rượu hồng cũng sẵn,

Nhân duyên chưa định, trầu này chưa trao!


190. Có trầu, có vỏ, không vôi

Có chăn, có chiếu, không người nằm chung.


191. Có vợ anh đã có con,

Sao anh còn ước cau non trái mùa,

Cau non vừa đắng vừa chua,

Vừa cay, vừa nhạt vì chưa đúng mùa.


192. Có yêu thì nói rằng yêu,

Chẳng yêu thì nói một điều cho xong.

Làm chi dở đục dở trong,

Lờ đờ nước hến cho lòng tương tư!


193. Con cá bống cát nằm trên bãi cát

Con chim chài đậu chiếc thuyền chài,

Anh với em nỏ thành gia thất vì ai,

Xưa kia trúc đã làm bạn với mai một cành.


194. Con chim nho nhỏ, cái lông nó đỏ,

Cái mỏ nó vàng, nó kêu người ở trong làng:

Đừng tham lãnh lụa, phụ phàng vải bô!
195. Con chim xanh đậu cành dâu biếc,

Em đi lấy chồng anh tiếc lắm thay.

Vì gì môi miếng trầu cay,

Sao anh chẳng hỏi những ngày còn không.

Bây giờ em đã có chồng,

Như chim vào lồng như cá căn câu,

Cá cắn câu biết đâu mà gỡ,

Chim vào lồng biết thuở nào ra.

(X.T.289)
196. Con cò bợ phải cơn mưa,

Tối tăm mù mịt ai đưa cò về.

Cò về đến gốc cây đề,

Hỏi đêm tăm tối, cò về làm chi.

Cò đi thăm bác thăm dì

Thăm cha thăm mẹ, sau thì thăm em.



- Cò bợ: một loại cò kiếm ăn ngoài đồng gặp mưa thì rũ rượi.
197. Con cò trắng bạch như vôi,

Đừng nông nổi nữa, đừng lời nguyệt hoa.

Ví dù muốn đẹp đôi ta,

Đừng như cánh bướm quanh hoa đầu mùa.

Đừng vê thuốc, đừng bỏ bùa,

Đừng như chú tiểu ở chùa Thiền Quang.

Đừng thắm nhạc, đừng đa đoan,

Nên duyên thì phượng với loan một lời.

Giăng kia vằng vặc giữa trời,

Giăng ai soi tỏ lòng người này cho.


198. Con cò lặn lội bờ ao,

Hỡi cô yếm đào lấy chú tôi chăng?

Chú tôi hay tửu hay tăm,

Hay nước chè đặc, hay nằm ngủ trưa.

Ngày thì muốn những trời mưa,

Đêm thì muốn những đêm thừa trống canh.


199. Con cọp mắc cạn dưới sông,

Con thỏ trông thấy chổng mông lên gào.

Giọng thấp rồi lại giọng cao,

Gào lâu mỏi miệng thỏ vào nằm queo.

Bao giờ chuột đến với mèo,

Cóc theo bắt bướm, vịt trèo ngọn cau

Thì ta đây mới hết thảm sầu!
200. Con cú kêu réo rắc trên ngàn,

Gà rừng tao tác gọi con tha mồi,

Lạnh lùng thay láng giềng ơi,

Láng giềng lạnh ít, sao tôi lạnh nhiều.


201. Con cua tôi không sợ mà sợ con còng,

Trai nam nhân tôi không sợ mà tôi sợ gái hai lòng hại tôi!


202. Con gái khôn lấy thằng chồng dại,

Như bông hoa nhài cắm bãi cứt trâu.


203. Con dao cái kéo ai cầm,

Em xin cắt nốt ruột lòng chàng ra.

Những lời chàng nói với ta,

Ngọt ngào đầu lưỡi cùng ta thề bồi.

Cho nên thiếp chẳng nghe ai,

Để không mang tiếng mang tai với chàng.

Bây giờ nhìn mặt sao đang!

Thiếp nhìn mặt chàng hổ lắm chàng ơi!

Giang tay mà hứng nước trời

Rửa sao cho sạch những lời khi xưa!


204. Con đa đa đậu nhánh đa đa,

Chồng gần không lấy em lấy chồng xa.

Một mai cha yếu mẹ già,

Bát cơm ai đỡ chén trà ai dâng?


205. Con gái đương thời đã nên con gái,

Cái áo mặc chải chải hoa hồng.

Trong yếm đai hồng chuỗi xe con toán,

Cái quai dâu chạm em đội trên đầu,

Cái nhôi dâu gấp, quấn vào đỏ chói.

Lỗ miệng em nói có hai đồng tiền,

Như cánh hoa tiên những ngày mới nở.

Khi em đi chợ có kẻ gánh gồng,

Anh đứng anh trông má hồng đỏ thắm.

Anh đứng anh ngắm má đỏ làm sao!

Lấy anh, anh sắm sửa cho,

Sắm ăn, sắm mặc sắm cho chơi bời!

Khuyên em có bấy nhiêu lời,

Thuỷ chung như nhất là lời phải nghe.

Mùa đông lụa lụa the the,

Mùa hè bán bạc hoa xoè sắm khăn.

Sắm gối thì phải sắm chăn,

Sắm gương sắm lược sắm khâu đựng trầu.

Sắm cho em đôi lược chải đầu,

Cái ống đựng sáp vuốt đầu cho xinh.



Bl: Lời ca dao trên đây chỉ miêu tả, đúng hơn là lời hứa hẹn tán tỉnh của chàng trai (có vẻ giàu có) hứa hẹn nhiều điều kiện vật chất nếu lấy được cô gái kia. Những thứ trong số mà anh chàng hứa với cô gái theo thời trang có thể từ thế kỷ XIX về trước ở nước ta. Điều đáng nói là nếu anh chàng ca ngợi được vẻ đẹp tâm hồn của cô gái nọ thì hoàn chỉnh hơn. Chính đó mới là vẻ đẹp hoàn chỉnh mà ngay trong ca dao nhiều lời đã nói đến.
206. Con gái mà lấy tra dòng,

Như nước mắm cốt chấm lòng lợn toi.



Bl: Trai tơ mà lấy nạ dòng,

Như nước mắm thối chấm lòng lợn thiu.



Mắm thối: không lôgich.

X lời: Trai tơ mà lấy nạ dòng,

Như nước mắm cốt chấm lòng lợn thiu (Cd Nghệ An), sẽ thấy:

Trai tơ sánh với mắm cốt, nạ dòng, tra dòng sánh với lòng lợn thịu, lòng lợn toi, lôgich hơn..

207. Con gái như thể hàng săng,

Bán thì muốn bán, biết rằng mời ai?



Hàng săng: hàng bán quan tài. Bl: Do chế độ phụ hệ mà người con trai có quyền đi hỏi vợ còn người con gái chỉ chủ động, tự do mới có cơ hội đi tìm chồng. Hình tượng “bán hàng săng” được tác giả dân gian chọn rất đúng chỗ, đúng tâm lý người con gái “muốn bán” mà không dám “mời ai” (như người bán quan tài).
207. Con kiến mày kiện củ khoai,

Mày chê tao khó lấy ai cho giàu?

Nhà tao chín đụn người trâu,

Có ao thả cá có cầu rửa chân.

Cầu này cầu ái cầu ân,

Một trăm con gái rửa chân cầu này.

Có rửa thì rửa chân tay,

Chớ rửa lông này chết cá ao anh.


tải về 2.81 Mb.

Chia sẻ với bạn bè của bạn:
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   ...   24




Cơ sở dữ liệu được bảo vệ bởi bản quyền ©hocday.com 2024
được sử dụng cho việc quản lý

    Quê hương