Héi ®ång xuÊt b¶n ®µo duy tïng Chñ tÞch Héi ®ång

tải về 3.23 Mb.

trang	33/33
Chuyển đổi dữ liệu	04.08.2016
Kích	3.23 Mb.
	#12807

1 ... 25 26 27 28 29 30 31 32 33

U

ut¬r©y, EcnÕxt¬: Ngêi Ph¸p, tham gia Héi ®ång thuéc ®Þa Nam Kú vµ lµ ®¹i biÓu cña Héi ®ång thuéc ®Þa Nam Kú trong H¹ NghÞ viÖn Ph¸p. Ut¬r©y lµ mét ®¹i ®Þa chñ, dïng quyÒn thÕ chiÕm 2000 ha ®Êt lËp ®ån ®iÒn ë Nam Bé. VÒ chÝnh trÞ, Ut¬r©y lµ mét viªn chøc thùc d©n cùc kú ph¶n ®éng.

UYNX¬N, Vu®r« (1856-1924): Tæng thèng Mü n¨m 1913-1921. Díi thêi Uynx¬n, vÒ ®èi néi, ChÝnh phñ Mü ®· thi hµnh chÝnh s¸ch ®µn ¸p d· man phong trµo c«ng nh©n; vÒ ®èi ngo¹i, thi hµnh chÝnh s¸ch ¨n cíp vµ bµnh tríng, can thiÖp th« b¹o vµo c«ng viÖc néi bé cña c¸c níc kh¸c, ®Æc biÖt lµ víi c¸c níc ch©u Mü latinh.

N¨m 1918, Uynx¬n ®a ra "Ch¬ng tr×nh 14 ®iÓm". Thùc chÊt ch¬ng tr×nh nµy lµ thiÕt lËp ¸ch thèng trÞ cña Mü trªn thÕ giíi, chèng l¹i níc Nga X«viÕt míi ra ®êi. ChÝnh s¸ch nµy ®îc che ®Ëy b»ng nh÷ng lêi lÏ mü miÒu nh "d©n chñ", "quyÒn d©n téc tù quyÕt".

N¨m 1920, Uynx¬n bÞ thÊt b¹i trong cuéc bÇu cö tæng thèng vµ th«i ho¹t ®éng chÝnh trÞ.

v

vAREN, AlÕchx¨ng®r¬ Clèt ®¬ (1870-1947): LuËt s, nhµ b¸o, ®¶ng viªn §¶ng X· héi Ph¸p, dù §¹i héi Straxbua vµ Tua (thuéc ph¸i L«ngghª), kh«ng t¸n thµnh Quèc tÕ Céng s¶n. Toµn quyÒn §«ng D¬ng n¨m 1925. Sau bá §¶ng X· héi; ®¹i biÓu cña §¶ng X· héi cÊp tiÕn trong Quèc héi n¨m 1945-1946, Bé trëng n¨m 1946.

V¡NG§ÐCVEND¥, £ (1866-1938): Mét tªn x· héi s« vanh, l·nh ®¹o §¶ng C«ng nh©n BØ vµ lµ mét trong nh÷ng ngêi l·nh ®¹o cña Quèc tÕ thø hai, tÝch cùc gióp c¸c níc ®Õ quèc can thiÖp vò trang chèng níc Nga X«viÕt vµ thi hµnh chÝnh s¸ch chia rÏ phong trµo c«ng nh©n.

VINh£ §èCT«NG, P«n. P«n Vinhª §èct«ng lµ bót danh cña P«n Echiªn Vinhª (1839-1943): Ngêi Ph¸p; häc dîc vµ phôc vô trong ngµnh hµng h¶i tõ n¨m 1880. Tõ n¨m 1889-1893, lµm viÖc ë ch©u Phi, s¸ng t¸c v¨n häc, ®· xuÊt b¶n 10 cuèn tiÓu thuyÕt. Trong ho¹t ®éng chÝnh trÞ, Vinhª §èct«ng tham gia ph¸i cÊp tiÕn cùc t¶, t¸c gi¶ cuèn Vinh quang cña lìi g¬m, xuÊt b¶n lÇn ®Çu n¨m 1900, ®îc c¸c nhµ nghiªn cøu lÞch sö ë Ph¸p xem lµ cuèn s¸ch ®Çu tiªn c«ng khai chèng chñ nghÜa thùc d©n.

V«itinxki (§arkhin), Grig«ri Naum«vÝch (1893-1953): Ngêi Nga, tham gia §¶ng Céng s¶n Nga (b) n¨m 1918. N¨m 1920, lµm Th ký Ban ph¬ng §«ng cña Quèc tÕ Céng s¶n; Phã TiÓu ban ViÔn §«ng cña Ban ph¬ng §«ng. Nh÷ng n¨m 20, V«itinxki ®Õn Trung Quèc víi t c¸ch ®¹i biÓu cña Quèc tÕ Céng s¶n lµm viÖc víi Trung ¬ng §¶ng Céng s¶n Trung Quèc. Tõ nh÷ng n¨m 30, lµm c«ng t¸c khoa häc vµ gi¸o dôc ë Liªn X«.

V«NTE, Phr¨ngxoa Mari Aruª ®¬ (1694-1778): Nhµ v¨n, nhµ triÕt häc xuÊt s¾c, nhµ t tëng cña trµo lu triÕt häc "¸nh s¸ng" ë Ph¸p thÕ kû XVIII. §¶ kÝch chÕ ®é phong kiÕn, phª ph¸n s©u s¾c gi¸o héi, ®ßi hái tù do, b×nh ®¼ng. Nhng kh«ng triÖt ®Ó, vÉn chñ tr¬ng b¶o hoµng vµ duy tr× t«n gi¸o.

V¤RèPXKI, Vaxl¸p Vaxlav«rÝch (1871-1923): Nhµ ho¹t ®éng næi tiÕng cña §¶ng Céng s¶n Liªn X«, nhµ phª b×nh v¨n häc, nhµ ngo¹i giao; tham gia ®oµn ®¹i biÓu Liªn X« t¹i héi nghÞ L«dann¬ (1922-1923); bÞ qu©n b¹ch vÖ ph¸t xÝt b¾n chÕt ë L«dann¬ ngµy 10-5-1923.

Vò: Mét «ng vua mang nhiÒu tÝnh huyÒn tho¹i trong lÞch sö Trung Quèc thêi m¹t kú c«ng x· thÞ téc, næi tiÕng vÒ lßng yªu níc vµ ®øc nh©n tõ; cã nhiÒu c«ng lao tæ chøc ®¾p ®ª, x©y ®Ëp phßng chèng b·o lôt, h¹n h¸n b¶o vÖ mïa mµng.

X

XANH, Luyxiªng: Toµn quyÒn Ph¸p ë Tuynidi.

xar«, Anbe (1872-1962): Toµn quyÒn Ph¸p t¹i §«ng D¬ng trong nh÷ng n¨m 1911-1914 vµ 1917-1919. Trong nh÷ng n¨m 20, lµ Bé trëng Bé Thuéc ®Þa; n¨m 1936, lµ Thñ tíng Ph¸p; n¨m 1951, lµ Chñ tÞch Héi ®ång Liªn hiÖp Ph¸p.

XELI£, Lu-i (1885-1978): §¶ng viªn §¶ng X· héi Ph¸p, t¸n thµnh nh÷ng quan ®iÓm cña Casanh - Phrètxa; tham gia Quèc tÕ thø ba; ®¹i biÓu §¶ng bé Xen tham gia §¹i héi lÇn thø XVIII ë Tua vµ ®îc bÇu vµo Ban l·nh ®¹o §¶ng Céng s¶n Ph¸p n¨m 1920, n¨m 1922-1924; Uû viªn Trung ¬ng §¶ng n¨m 1925-1926; Uû viªn Bé ChÝnh trÞ Trung ¬ng §¶ng n¨m 1923-1926. N¨m 1929, ra khái §¶ng Céng s¶n; sau trë l¹i §¶ng X· héi råi l¹i bÞ khai trõ khái §¶ng X· héi.

XITR¤ªN, ¡ng®¬rª (1878-1935): Kü s vµ nhµ c«ng nghiÖp Ph¸p. N¨m 1915, lËp xëng s¶n xuÊt vò khÝ. Sau chiÕn tranh thÕ giíi thø nhÊt (1914-1918), chuyÓn sang s¶n xuÊt xe ch¹y xÝch, råi xe h¬i. S¶n phÈm cña Xitr«ªn cã tiÕng ë Ph¸p vµ trªn thÕ giíi.

xTALIN, I«xÝp VÝchxari«n«vÝch (1879-1953): Mét trong nh÷ng nhµ ho¹t ®éng næi tiÕng cña §¶ng Céng s¶n vµ Nhµ níc Liªn X« (cò). N¨m 1898, gia nhËp §¶ng C«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga råi trë thµnh ®¶ng viªn b«nsªvÝch sau §¹i héi lÇn thø II cña §¶ng. Thêi kú chuÈn bÞ tiÕn hµnh C¸ch m¹ng Th¸ng Mêi Nga, lµ Uû viªn Trung t©m qu©n sù c¸ch m¹ng. Thêi kú níc ngoµi vò trang can thiÖp vµ néi chiÕn, lµ Uû viªn Héi ®ång Qu©n sù c¸ch m¹ng. N¨m 1922, lµ Tæng BÝ th Ban ChÊp hµnh Trung ¬ng §¶ng Céng s¶n (b) Nga. Trong chiÕn tranh b¶o vÖ Tæ quèc (1941-1945) lµ Chñ tÞch Uû ban Quèc phßng vµ lµ Uû viªn nh©n d©n Bé Quèc phßng Liªn X«, Tæng t lÖnh tèi cao c¸c lùc lîng vò trang Liªn X«. Xtalin cßn lµ t¸c gi¶ cña nhiÒu t¸c phÈm lý luËn.

1) §Çu ®Ò do BBT ®Æt.

1) Th kh«ng ®Ò tªn ngêi nhËn. Cã thÓ lµ göi ®Õn mét ®ång chÝ trong Ban ph¬ng §«ng cña Quèc tÕ Céng s¶n.

1) Trong th göi t¹p chÝ Rabotnhitxa ngµy 12-11-1924, NguyÔn ¸i Quèc th«ng b¸o: c¸c bµi b¸o göi t¹p chÝ lÊy tªn "Th tõ Trung Quèc" vµ ký tªn mét phô n÷.

1) Nguyªn b¶n tiÕng Ph¸p viÕt lµ: "ba m¬i n¨m nay". Cã lÏ "hai m¬i n¨m nay" ®óng h¬n.

1) B¸o c¸o cña NguyÔn ¸i Quèc göi Ban ChÊp hµnh Quèc tÕ Céng s¶n.

1) Cã thÓ th nµy göi ®ång chÝ ®¹i diÖn V¨n phßng Ban Ph¬ng §«ng cña Quèc tÕ Céng s¶n ë Thîng H¶i.

1) Th kh«ng ®Ò ngµy th¸ng vµ tªn ngêi nhËn. C¨n cø néi dung, chóng t«i dù ®o¸n th göi cho mét ®ång chÝ ®¹i diÖn §¶ng Céng s¶n Ph¸p t¹i Quèc tÕ Céng s¶n, kho¶ng ®Çu n¨m 1925.

1) ViÕt t¾t Quèc d©n ®¶ng.

1) B¶n in n¨m 1925 cã lêi giíi thiÖu cña NguyÔn ThÕ TruyÒn.

2) Nguyªn v¨n: nos gouverneurs plus ou moins gÐnÐraux.

1) "Boches". Tõ cã nghÜa xÊu chØ qu©n §øc.

2) Nguyªn v¨n: Le SystÌme D. D, ch÷ ®Çu cña tõ dÐbrouillard, cã nghÜa lµ xoay xë, th¸o v¸t.

1) B¶n tiÕng Ph¸p: "Les tirailleurs".

1) B¶n tiÕng Ph¸p: "... qui ont ÐtÐ ÐtouffÐes dans le sang" chØ cã nghÜa "bÞ d×m trong m¸u".

1) Rufisque et Dakar. Tªn nh÷ng h¶i c¶ng cña níc Xªnªgan.

2) Ruhr. Vïng c«ng nghiÖp cña §øc, sau ChiÕn tranh thÕ giíi thø nhÊt bÞ c¾t giao cho Ph¸p tõ n¨m 1921 ®Õn n¨m 1925.

1) Mangin. Tíng Ph¸p (1866-1925) ®· tham gia chiÕn th¾ng VÐc®oong, tõng chØ huy ®éi qu©n x©m lîc Xu®¨ng, B¾c Kú, Marèc.

2) Batouala. Tªn mét bé l¹c ë vïng xÝch ®¹o ch©u Phi.

3) RÐgismanset et Hauser. Tªn nh÷ng ngêi viÕt b¸o tay sai, cã nghÜa nh nh÷ng tªn båi bót.

1) NÐgro. Tõ chØ ngêi da ®en.

1) Nguyªn v¨n: Garden - Party.

1) Casablanca. H¶i c¶ng lín cña níc Maroocs.

2) B¶n tiÕng Ph¸p: "nation protectrice".

3) Beni - Bouzert. Qu©n khëi nghÜa do ¸ptlen Crim, l·nh tô phong trµo chèng Ph¸p cña Marèc, l·nh ®¹o.

1) Maison- CarÐe. Mét thÞ x· thuéc tØnh Angiª ë Angiªri.

2) TÐnÌs. H¶i c¶ng cña Angiªri.

11) T¸c gi¶ dïng ch÷ crocodile, caiman, chóng t«i t¹m dÞch lµ c¸ sÊu c¶.

22) Houassas. Tªn mét bé téc ë ch©u Phi.

1) B¶n tiÕng Ph¸p: "Celuici inspecte si biªn qu'il f ... le camp", viÕt t¾t cña tõ foutre le camp, cã nghÜa lµ "chuån th¼ng". Tõ nµy b¾t ®Çu ch÷ f nh tªn «ng thèng ®èc Fourn.

2) Porto Novo. Thñ phñ §ah«m©y.

1) Savonner. NghÜa ®en lµ x¸t xµ phßng, nghÜa bãng lµ khiÓn tr¸ch kÞch liÖt.

1) M... erci µ toi,... F... nous la paix! Trong Ph¸p v¨n ch÷ M viÕt t¾t, ngêi ta thêng hiÓu lµ Merde, lµ mét tiÕng chöi rña rÊt tôc, còng cã nghÜa lµ ph©n; ch÷ F. lµ Foutre, cã nghÜa lµ cót, xÐo ®i, ®Ó yªn... (Foutre le camp, Foutre la paix... ). §©y lµ lèi ch¬i ch÷ cña t¸c gi¶.

1) Saint. Võa lµ tªn viªn kh©m sø, võa cã nghÜa lµ th¸nh. §©y lµ lèi dïng ch÷ cña t¸c gi¶ ®Ó chÕ giÔu viªn kh©m sø Saint, dùa theo ®iÓn tÝch Chóa ba ng«i - th¸nh cha, th¸nh con, th¸nh thÇn (Sainte TrinitÐ: Saint pÌre, Saint fils, Saint esprit).

1) B¶n tiÕng Ph¸p: sous brigadier europÐen (phã c¶nh binh ngêi ¢u).

1) B¶n tiÕng Ph¸p: f... l'Annamite µ la porte... (®uæi ngêi An Nam ra khái nhµ).

1) B¶n tiÕng Ph¸p: Cochinchine (Nam Kú).

1) Håi Ph¸p thèng trÞ níc ta, ngêi Ph¸p thêng nu«i nh÷ng ngêi thiÕu n÷ ViÖt Nam võa lµm ngêi hÇu h¹, may v¸, võa lµm trß ch¬i; chóng gäi nh÷ng ngêi Êy lµ "con g¸i". Khi mét ngêi Ph¸p nãi "ma con g¸i" (®øa con g¸i cña t«i) còng nh nãi "mon boy" (ngêi båi cña t«i) vËy.

1) Zouaves. Danh tõ dïng ®Ó chØ nh÷ng binh lÝnh thuéc nh÷ng ®¬n vÞ qu©n ®éi thùc d©n Ph¸p lóc míi thµnh lËp chØ gåm nh÷ng ngêi b¶n xø Angiªri ë vïng Zouagha, mét ®Þa ph¬ng thuéc miÒn nói níc Angiªri, gi¸p Tuynidi.

1) La CannebiÌre. Tªn mét ®êng phè ®«ng ®óc ë M¸cx©y.

1) Nguyªn v¨n: Un Tartempion de marquÐ Ðtranger. Tartempion lµ mét danh tõ riªng ®Æt ra dïng ®Ó chØ mét anh chµng cha c¨ng chó kiÕt nµo ®ã.

1) Trong b¶n tiÕng Ph¸p, t¸c gi¶ kÓ ®ñ c¸c kiÓu xe nh: victorias, muylords, tilburys, malabars, v.v..

1l) Cã lÏ lµ con ®êng tõ Vinh sang Lµo.

1) Mét phÇn l·nh thæ Trung Quèc ë phÝa §«ng Nam thµnh phè Qu¶ng Ch©u, bÊy giê lµ thuéc ®Þa cña Ph¸p.

1) KhammÌs. Danh tõ ngêi B¾c Phi thêng dïng ®Ó gäi nh÷ng ngêi lÝnh canh ruéng chØ ®îc hëng mét phÇn n¨m hoa lîi trong c¸c vô thu ho¹ch (tiÕng ArËp lµ Khams, cã nghÜa lµ mét phÇn n¨m).

1) Roncp. Tªn mét lµng miÒn B¾c níc Ph¸p.

1) Bicot. NghÜa ®en lµ con dª con, nghÜa bãng dïng ®Ó gäi mét c¸ch khinh bØ nh÷ng ngêi ArËp nãi chung.

1) TruyÖn ngô ng«n cña La Fontaine, kÓ r»ng: cã mét con Õch thÊy mét con bß to h¬n m×nh, liÒn cè ph×nh bông ra cho b»ng con bß, cuèi cïng vì bông chÕt.

1) Jacobites. Tªn gäi nh÷ng ®å ®¶ng cña Vua Anh Gi¸cc¬ II bÞ dßng Or¨nggi¬ ®¸nh b¹i sau cuéc chiÕn tranh n¨m 1688.

1) Fort de France. Thñ phñ M¸ctinÝch.

1) Constantine. Tªn mét quËn cña Angiªri, ®ång thêi còng lµ tªn quËn lþ cña quËn Êy.

2) Boghari, Djelfa. Tªn nh÷ng ®Þa ph¬ng ë Angiªri.

1) B¶n tiÕng Ph¸p xuÊt b¶n n¨m 1946: "... et du matÐriel humain pour sa contre rÐvolution" (sö dông nh©n lùc ®Ó chèng l¹i c¸ch m¹ng).

1) B¶n tiÕng Ph¸p n¨m 1946: "Un foyer qui date..." (mét trung t©m ®· tån t¹i).

2) Alep, Damas, Alaouites. Alep lµ mét thµnh phè cña Xyri; Damas lµ thñ ®« cña Xyri; Alaouites lµ l·nh thæ cña Xyri bÞ thùc d©n Ph¸p c¾t ra thµnh mét khu vùc tù trÞ tõ n¨m 1924 ®Õn n¨m 1930.

1) Bizerte. Qu©n c¶ng cña níc Tuynidi.

2) Hammanlif. Mét thµnh phè cña níc Angiªri.

1) Tíc cña th¸i tö thêi Nga hoµng.

1) B¶n tiÕng Ph¸p xuÊt b¶n n¨m 1946: "... la dÐmocratie bourgeoise et la dÐmocratie ouvriÌre!" (nÒn d©n chñ t s¶n vµ nÒn d©n chñ cña c«ng nh©n).

2) Nguyªn b¶n: Ils n’ont pas du tout l’air boulevardier et quartier latiniste. Cã nghÜa lµ: hä kh«ng cã vÎ h¹ng ngêi rong ch¬i trªn c¸c ®¹i lé hoÆc ë khu phè latinh.

1) Nguyªn b¶n: Formule de Karl Marx. C«ng thøc nµy M¸c nªu trong §iÒu lÖ cña Héi Liªn hiÖp lao ®éng quèc tÕ: "Sù gi¶i phãng cña giai cÊp c«ng nh©n ph¶i lµ sù nghiÖp cña b¶n th©n giai cÊp c«ng nh©n".

1) Tõ "chó” thêng dïng ®Ó chØ Hoa kiÒu ë ViÖt Nam (“chó kh¸ch" hay “kh¸ch tró”).

1) Trong nguyªn b¶n cã dßng ch÷ "Les vertueuses emigrÐes" (Nh÷ng phô n÷ tiÕt h¹nh lu vong).

1) Trong nguyªn b¶n, c¸c ch÷ NguyÔn ¸i quèc viÕt b»ng ch÷ H¸n.

1) Trong b¶n tiÕng Ph¸p cuèi b¸o c¸o cã vÏ b¶n ®å ghi c¸c ®Þa ®iÓm lµ c¬ së giao th«ng.

1) La Lo, tªn lµng ®Æt hµi híc b»ng c¸ch gép yÕu tè ng÷ ph¸p Ph¸p la thêng ®øng tríc danh tõ, cã thÓ coi t¬ng ®¬ng nh sù, c¸i, nçi... vµ tõ ViÖt lo (lo l¾ng).

1) Nguyªn b¶n: Ce petit ca... ca... (Ch¬i ch÷: Mêi quan ¨n lÔ nhËn "quµ" lµ cadeau, nhng cuèng kh«ng nãi hÕt ®îc, l¾p b¾p thµnh ca... ca...; mµ caca th× cã nghÜa lµ ph©n ngêi. ChØ chuyÓn ®îc phÇn nµo ý ®ïa nh¹o sang tiÕng ViÖt).

1) Panhl¬vª (1863-1933). Thñ tíng Ph¸p n¨m 1917 vµ 1925.

2) C¸ctel. Mét h×nh thøc tæ chøc ®éc quyÒn, tËp hîp nh÷ng chñ doanh nghiÖp cña mét ngµnh ®Ó ®éc chiÕm thÞ trêng vµ thu lîi nhuËn nhiÒu nhÊt. ë ®©y, t¸c gi¶ dïng ®Ó ¸m chØ sù liªn minh gi÷a §¶ng X· héi vµ §¶ng X· héi cÊp tiÕn lóc bÊy giê.

1) Ng©n hµng §«ng D¬ng - Trung Hoa.

2) Fort Bayard. Mét nhîng ®Þa cña Ph¸p ë Qu¶ng T©y.

1) ChØ ®Õ quèc Mü.

1) §Õ quèc ë ®©y chØ níc Anh vµ hÖ thèng thuéc ®Þa cña nã.

2) Mika®« tøc Thiªn hoµng.

1) Trong nguyªn b¶n, ch÷ mÉu viÕt b»ng tiÕng ViÖt.

1) Bµi viÕt ®¨ng b¸o Le Paria, sè 33, th¸ng 4 vµ 5 n¨m 1925 díi nhan ®Ò Rule Britania.

2) Trong nguyªn b¶n, côm tõ "Defence of India Act" viÕt b»ng tiÕng Anh.

1, 2) Trong nguyªn b¶n, c¸c tõ "C¸ch mÖnh", "quèc ng÷" viÕt b»ng tiÕng ViÖt.

1), 2) [4], [5] nghÜa lµ dßng 4, 5.

1) Trong nguyªn b¶n, c¸c tõ "Can®i", "Cam®ia", "tÈy chay" viÕt b»ng tiÕng ViÖt.

2) Trong nguyªn b¶n dïng "boycot" (boycottage).

1) NghÜa lµ "tiÕng mÑ ®Î".

2) Trong nguyªn b¶n, tõ "c¸ch mÖnh" viÕt b»ng tiÕng ViÖt.

3) "RÐforme" (c¶i c¸ch), "Ðvolution" (tiÕn ho¸), "rÐvolution" (c¸ch m¹ng).

1) Trong b¶n tiÕng Ph¸p viÕt A.F.I.M.A.

1) Trong b¶n tiÕng Ph¸p dïng vice vasa.

1) Trong nguyªn b¶n, tõ "xe" viÕt b»ng tiÕng ViÖt.

1) Tªn quen gäi tríc ®©y cña mét thø hu©n ch¬ng cña Ph¸p.

1* "RËm r©u, s©u m¾t": Ng¹n ng÷ níc Nam, chØ ®å bÊt l¬ng (Chó thÝch cña t¸c gi¶).

2) Trong nguyªn b¶n viÕt b»ng tiÕng ViÖt, "DËm d©u, s©u m¾t" cã dÞch ra tiÕng Ph¸p vµ gi¶ng nghÜa trong chó thÝch cña t¸c gi¶.

3) C©u nµy trong nguyªn b¶n còng viÕt b»ng tiÕng ViÖt, nhng dÞch ngay ra tiÕng Ph¸p.

1* Gustave HervÐ, Alexandre Millerand, Aristide Briand, Albert Thomas, Paul Boncour, LÐon Jouhaux. (Chó thÝch cña t¸c gi¶).

1) ChØ dïng tªn tríc ®Ó gäi mét c¸ch th©n mËt, nhÊn m¹nh sù quen biÕt nhau.

Víi c¸ch gäi th©n mËt kh«ng ®Çy ®ñ tÝnh danh ®ã, cã thÓ kh«ng biÕt ®Ých x¸c lµ chØ ai, nhng t¸c gi¶ ®· ghi râ lµ ai trong chó thÝch. §ã lµ mét sè chÝnh kh¸ch, còng nh Varen, vèn lµ ®¶ng viªn §¶ng X· héi Ph¸p nhng ®· ph¶n béi quyÒn lîi cña giai cÊp c«ng nh©n, trë nªn toµn quyÒn, thîng th, thñ tíng, tæng thèng, v.v..

1* Mét ng¹n ng÷ mµ n«ng d©n B¾c Kú a thÝch. L¸ khoai tr¬n vµ kh«ng thÊm níc, níc ®æ lªn ch¶y tuét ®i ngay. N«ng d©n Ph¸p th× nãi: "Kh«ng c¾n c©u!" (Chó thÝch cña t¸c gi¶).

2* "Cêi ruåi": lêi vÝ von quen thuéc cña ngêi Nam, dïng ®Ó t¶ c¸i cêi bÝ Èn cña ngêi da vµng. TiÕng Ph¸p cã nãi: "cì c©n ruåi", "chim ruåi", "tµu ruåi"¹⁾ (Chó thÝch cña t¸c gi¶).

1) "Cì c©n ruåi" chØ lo¹i nhÑ c©n trong c¸c ®Êu sÜ m«n quyÒn Anh.

"Chim ruåi" chØ lo¹i chim s©u rÊt nhá.

"Tµu ruåi" chØ thø tµu thuû nhá ch¹y ch¬i s«ng hå.

1) ë ®o¹n cuèi, nhiÒu chç chØ gäi Phan Béi Ch©u b»ng Béi Ch©u. Trong khi ®ã, còng kh«ng gäi Varen b»ng «ng n÷a, mµ gäi trèng kh«ng Varen. Còng cïng gäi trèng kh«ng cho "th©n" nhng t¸c gi¶ ®· khÐo sö dông song song hai ch÷ th©n cã thÓ cã trong c¸ch xng h« cña Ph¸p: th©n quý mÕn ®èi víi Phan Béi Ch©u, th©n coi thêng ®èi víi Varen.

1) Trong nguyªn b¶n, viÕt t¾t lµ C.P (communist party).

1) Trong nguyªn b¶n, viÕt t¾t lµ CEC (BCH).

1) Ban ChÊp hµnh trung ¬ng.

2) §¶ng Céng s¶n Trung Quèc.

3) Nguyªn v¨n: Canton gazette.

1) Bøc th do Tëng VÜnh KÝnh c«ng bè, trong cuèn Hå ChÝ Minh ë Trung Quèc, §µi B¾c TruyÖn ký xuÊt b¶n x·, 1972. B¶n gèc lu t¹i B¶o tµng c¸ch m¹ng Qu¶ng Ch©u.

2) TÖ nh©n cã nghÜa lµ t«i, mét lèi nãi khiªm nhêng. Do bøc th viÕt theo lèi v¨n cæ nªn chóng t«i gi÷ nguyªn tõ NguyÔn ¸i Quèc dïng.

1) Quèc d©n ®¶ng Trung Quèc ë thêi kú nµy theo ®uæi nh÷ng môc ®Ých rÊt tiÕn bé do T«n Trung S¬n ®Ò xíng, nªn NguyÔn ¸i Quèc nªu khÈu hiÖu trªn.

2) Mét bÝ danh cña Tr¬ng Th¸i L«i.

1) Ph¸t biÓu lÊy tªn V¬ng §¹t Nh©n, bÝ danh cña NguyÔn ¸i Quèc, trong phiªn häp ngµy 14-1-1926.

1) P.O: Peasant Organisation (Tæ chøc n«ng d©n).

1) Nguyªn b¶n lµ:
Redactie Petir, Langeh, Atjes - Sumatra.

31) Tªn viÕt t¾t cña tê t¹p chÝ Th tÝn quèc tÕ (Correspondance internationale), c¬ quan nghiªn cøu lý luËn cña Quèc tÕ Céng s¶n.

1) An Nam hån.

1) Uû ban trung ¬ng §éi thiÕu niªn tiÒn phong trùc thuéc Trung ¬ng §oµn Thanh niªn céng s¶n Lªnin.

42) B¶n tiÕng Ph¸p viÕt "Narkomindel".

1) Trong b¶n tiÕng Ph¸p cã dÊu cña "Héi liªn hiÖp c¸c d©n téc bÞ ¸p bøc - chi héi ViÖt Nam".

1) Nouvelle CalÐdonie. Mét hßn ®¶o trong Th¸i B×nh D¬ng, phÝa ®«ng ¤xtr©ylia, bÞ Ph¸p chiÕm tõ 1853 vµ biÕn thµnh n¬i giam gi÷ tï ®µy nh÷ng ngêi tham gia phong trµo chèng Ph¸p, gi¶i phãng d©n téc.

2) T¸c gi¶ muèn nãi ®Õn vô nh÷ng ngêi cña ViÖt Nam Quang phôc héi lµ Ph¹m V¨n Tr¸ng nÐm t¹c ®¹n giÕt chÕt tæng ®èc Th¸i B×nh NguyÔn Duy Hµn (19-4-1913) vµ vô NguyÔn Kh¾c CÇn nÐm t¹c ®¹n vµo kh¸ch s¹n Hµ Néi (26-4-1913).

1) Numªa. Thñ phñ cña T©n Calª®«ni.

1) Tøc NguyÔn ThÕ Rôc, Ng« §øc Tr×, Bïi C«ng Trõng, Bïi L©m vµ TrÇn Phó.

1) Cuéc chÝnh biÕn ph¶n c¸ch m¹ng th¸ng 4-1927 cña Tëng Giíi Th¹ch.

1) Ba dßng thªm nµy viÕt tay.

1) Nouvelle HÐbrides: Tªn cò cña c¸c ®¶o Vanuatu ë Th¸i B×nh D¬ng, tõ 1887 bÞ thùc d©n Anh vµ Ph¸p ®« hé, n¨m 1906 ®îc quyÒn tù trÞ, n¨m 1980 giµnh ®îc ®éc lËp, lÊy tªn níc lµ Vanuatu.

1) Trong nguyªn b¶n: "speaker".

1) Hai c©u nµy trÝch trong cuèn Lµm g×? cña Lªnin.

1) Tr¾c ®¹c: ®o ®¹c.

2) C¸ch vËt c¸ch mÖnh: sinh vËt c¸ch mÖnh.

3) Sinh ho¸: n¶y në vµ biÕn ®æi.

1) Cuéc Minh TrÞ duy t©n tõ n¨m 1868.

2) Giµnh lÊy chÝnh quyÒn.

3) Cuéc néi chiÕn ë Mü kÐo dµi tõ 1861 ®Õn 1865 gi÷a c¸c tËp ®oµn t s¶n c«ng nghiÖp miÒn B¾c vµ c¸c tËp ®oµn chñ n« miÒn Nam.

1) §ång phr¨ng Ph¸p.

2) Giai cÊp bÞ ¸p bøc c¸ch mÖnh, tøc lµ giai cÊp bÞ ¸p bøc lµm c¸ch m¹ng.

1) Nay lµ níc TriÒu Tiªn.

2) C«ng n«ng lµ ngêi chñ c¸ch mÖnh, tøc lµ c«ng nh©n vµ n«ng d©n lµ lùc lîng nßng cèt, lµ ®éi qu©n chñ lùc cña c¸ch m¹ng.

1) Gi¶ng gi¶i lý luËn vµ chñ nghÜa, tøc lµ gi¶ng gi¶i lý luËn c¸ch m¹ng vµ chñ nghÜa M¸c - Lªnin.

2) Tøc lµ kh«ng biÕt n¾m thêi c¬ c¸ch m¹ng.

3) D©n thêng bÞ chia rÏ (do ©m mu cña bän thùc d©n lµ chia rÏ ®Ó dÔ cai trÞ).

1) 48 tØnh: 48 bang, khi c¸ch m¹ng t s¶n Mü bïng næ (1776) ë Mü cã kho¶ng 3 triÖu d©n víi 13 bang, hiÖn nay cã kho¶ng 200 triÖu d©n víi 52 bang.

2) C¸ch m¹ng t s¶n lµ cuéc c¸ch m¹ng kh«ng triÖt ®Ó.

1) KÎ ph¶n béi Tæ quèc.

2) Qu©n ®éi c¸ch m¹ng Ph¸p thµnh lËp n¨m 1793, gåm phÇn lín lµ n«ng d©n vµ thî thñ c«ng nghÌo. Hä kh«ng ®îc trang bÞ quÇn ng¾n nh qu©n ®éi cña bän quý téc.

3) ChØ cuéc c¸ch m¹ng t s¶n Ph¸p lÇn thø 2, næ ra th¸ng 2 n¨m 1848.

1) Tøc lµ ChÝnh phñ cña nh©n d©n.

2) C¬ së s¶n xuÊt.

3) "CulÝt": C¶nh s¸t.

1) Tíc ®o¹t.

2) KÎ theo chñ nghÜa c¬ héi.

1l) Tøc lµ ph¶i chÞu luån cói bän nhµ giµu.

1) Tøc lµ C¸c M¸c.

2) N¨m 1894, Lªnin tham gia vµo c¸c nhãm m¸cxÝt Nga ë PªtÐcbua. N¨m 1895, Lªnin hîp nhÊt c¸c nhãm m¸cxÝt ®ã l¹i thµnh Liªn minh chiÕn ®Êu gi¶i phãng giai cÊp c«ng nh©n. §ã lµ bíc chuÈn bÞ cho viÖc thµnh lËp chÝnh ®¶ng cña giai cÊp c«ng nh©n Nga.

1) Bän c¶i l¬ng, tho¶ hiÖp.

2) Khi cuéc ChiÕn tranh thÕ giíi thø nhÊt (1914-1918) næ ra.

3) Tin dïng.

1) §îc tham gia chÝnh quyÒn, ®îc dù vµo chÝnh phñ.

1) Ph¸p luËt.

2) Thùc hiÖn chñ nghÜa céng s¶n trªn toµn thÕ giíi.

3) Thµnh c«ng triÖt ®Ó.

4) L¹i ra søc gióp ®ì c«ng n«ng c¸c níc vµ nh©n d©n bÞ ¸p bøc ë c¸c thuéc ®Þa.

5) Th× ph¶i lÊy d©n chóng.

1) Bãc lét.

2), 3), 4) Trong nguyªn b¶n thêng viÕt lµ §Ö 3, §Ö 1, §Ö 2.

1) Níc Ai CËp.

1) C¸c níc n»m trªn b¸n ®¶o Banc¨ng, gåm: Anbani, Bungari, Nam T, Hy L¹p, mét phÇn Thæ NhÜ Kú.

2) Chñ nghÜa M¸c mµ Quèc tÕ thø nhÊt ®i theo.

1) Trong ®iÒu kiÖn tæng khñng ho¶ng cña chñ nghÜa t b¶n, giai cÊp t s¶n kh«ng ®ñ søc duy tr× sù thèng trÞ cña chóng b»ng ph¬ng ph¸p nghÞ trêng ®îc n÷a, mµ ph¶i dïng ®Õn nh÷ng chÝnh s¸ch ph¸t xÝt: ®éc tµi, khñng bè cïng víi chÝnh s¸ch mÞ d©n. §Ó thùc hiÖn c¸c chÝnh s¸ch ®ã, giai cÊp t s¶n ë mét sè níc ®· lËp ra nh÷ng ®¶ng ph¸t xÝt.

2) §Õn lóc cïng ®êng.

1l) Nay lµ níc Iran.

1) Nay lµ níc In®«nªxia.

1* Ph¸p, ý, T©y Ban Nha, Bå §µo Nha- nh÷ng níc nãi tiÕng Latinh (T.G).

1) Chñ nghÜa c¶i l¬ng chñ tr¬ng c«ng héi nªn gióp ®ì chÝnh ®¶ng nhng kh«ng nªn chÞu sù l·nh ®¹o cña chÝnh ®¶ng.

1) Nh÷ng c«ng nh©n bÞ bän t s¶n mua chuéc.

1) Níc Hµ Lan.

2) KÕ ho¹ch §aox¬.

1) Lóc ®ã ë ViÖt Nam cha thµnh lËp §oµn Thanh niªn céng s¶n.

1l) Na Uy.

1) Lóc b·i c«ng gÇn th¾ng lîi råi míi ®em vÒ.

1l) BÞ b¾t.

1) ChØ thÞ.

2) L·nh sù qu¸n.

1l) C©u nµy hiÓu nh sau: Nghiªn cøu ch¼ng nh÷ng lµ gië s¸ch vë, gië b¸o ra gi¶ng, mµ cßn ph¶i bµn b¹c c¸ch ®Êu tranh víi bän t b¶n vµ ®Õ quèc chñ nghÜa.

2) C«ng héi xe löa.

1) §iÒu lÖ ®¶ng.

1) C«ng héi toµn quèc.

1) Xong viÖc råi.

2) Mét tæ chøc cña thiÕu niªn, nhi ®ång. (Sau nµy §¶ng ta ®· thµnh lËp tæ chøc nµy vµo nh÷ng n¨m 1930-1931).

1l), 2) Sè nµy trong nguyªn b¶n bÞ mê.

1) Mét h×nh thøc tíc ®o¹t ruéng ®Êt ®Ó trõ vµo tiÒn cho vay.

2) §·i: ®èi xö víi...

3) B¾t Ðp, ch¾t chÑt.

1) Thuèc phiÖn.

1) C¸c ban chuyªn m«n.

2) Ban c¶i tiÕn nghÒ cµy cÊy.

1l) §Çu tiªn.

2) Hîp t¸c x· tiªu thô.

3) Hîp t¸c x· s¶n xuÊt.

4) Níc §an M¹ch.

5) Hîp t¸c x· vay mîn hay cßn gäi lµ hîp t¸c x· tÝn dông.

1) Bãc lét.

2) Hîp t¸c x· vay mîn hay hîp t¸c x· tÝn dông.

1) TÝn dông lµ c«ng viÖc cña ng©n hµng vÒ cho vay vµ nhËn tiÒn göi. §o¹n nãi vÒ tÝn dông ë ®©y hiÓu lµ: cÇn ph¶i lµm cho cã bÒ thÕ ®Ó ngêi ta tin tëng khi göi tiÒn vµ vay tiÒn.

1) C¸i chuång.

1) Uû ban Xim«ng (tªn gäi t¾t cña "Uû ban nghiªn cøu thÓ chÕ Ên §é" do Xim«ng lµm chñ tÞch. G A. Xim«ng (1870-1954) - mét luËt gia Anh lµm viÖc t¹i Bé Néi vô Anh. Xim«ng ®Ò ra nguyªn t¾c quyÒn tù qu¶n c¸c tØnh vµ lÊy ®ã lµm c¬ së x©y dùng thÓ chÕ cña Ên §é, thùc chÊt lµ chia c¾t Ên §é thµnh nh÷ng vïng riªng biÖt vÒ t«n gi¸o vµ s¾c téc.

2) Trong nguyªn b¶n, côm tõ "All India Congress" viÕt b»ng tiÕng Anh.

1) Nh÷ng chÝnh kh¸ch Anh lóc bÊy giê, nh M¾c®«nan (1866-1937) lµ mét trong nh÷ng ngêi thµnh lËp vµ l·nh ®¹o §¶ng Lao ®éng Anh, Thñ tíng ChÝnh phñ Anh 1924, 1929-1931.

1) KPD - §¶ng Céng s¶n §øc.

1l) Tªn viÕt t¾t cña Tæ chøc Quèc tÕ gióp ®ì c¸c chiÕn sÜ c¸ch m¹ng.

1) Trong nguyªn b¶n, viÕt tiÕng Anh "Trade Union".

1) 1 anna = 1/6 rupi.

1) Con sè nµy in nhÇm, v× bµi nµy ®¨ng vµo th¸ng 5-1928.

2) Penny vµ pence lµ ®¬n vÞ tiÒn tÖ Anh, 1 penny = 12 pence.

1) Tµi liÖu nµy do c¬ quan lu tr÷ §¶ng Céng s¶n Liªn X« göi §¶ng ta, trªn tµi liÖu cã ghi: Bµi cña NguyÔn ¸i Quèc göi cho t¹p chÝ Th tÝn quèc tÕ, ngµy 2-10-1928.

2, 3, 4) Díi thêi thuéc Ph¸p, ViÖt Nam bÞ chia lµm 3 xø, mçi xø lÊy thµnh phè lín lµm thñ phñ.

5) Tourrane: §µ N½ng.

2) T¸c gi¶ bµi th¬ "Chiªu hån níc" lµ Ph¹m TÊt §¾c (1909 - 1935), viÕt n¨m 1927.

1) §¸m tang cña L¬ng V¨n Can vµo n¨m 1927.

1) Mét sè chi tiÕt trong phÇn nµy cha phï hîp víi nh÷ng th«ng tin khoa häc ngµy nay. Chóng t«i dÞch ®óng theo s¸ch.

1) T¸c gi¶ muèn nãi ®Õn chÕ ®é phong kiÕn c¸t cø.

1* 1 taen = 0,74 ®«la (chó thÝch cña t¸c gi¶).

1* Mét mÉu = 667 mÐt vu«ng; 100 mÉu = 6,6 ha hay lµ 5,5 ®ªxiatin (chó thÝch cña t¸c gi¶).

1) Nguyªn v¨n: so - called - excesses

2) Qu©n ®éi miÒn Nam kh«ng cã ®oµn vËn t¶i riªng: mäi viÖc vËn chuyÓn vËt liÖu chiÕn tranh ®Òu do phu khu©n v¸c ®¶m nhiÖm. Nh÷ng ngêi phu khu©n v¸c ®ã còng lµ n«ng d©n, nh÷ng ngêi hoÆc sî ®éng viªn hoÆc ®îc tr¶ tiÒn hËu hÜnh.

1) Black - hundred: Mét tæ chøc cña ®¹i ®Þa chñ b¶o hoµng, ph¶n ®éng díi thêi Nga hoµng vµ tiÕp tôc sau C¸ch m¹ng Th¸ng Mêi.

2) C¸ch m¹ng v« s¶n ë s«ng §«ng, Miscellany, sè I, M, 1922.

1) Dù th¶o ®iÒu lÖ cña tæ chøc Thanh niªn trong t¬ng lai, in th¸ng 2-1925 vµ bÝ mËt ®a vÒ §«ng D¬ng. Tµi liÖu bÞ mËt th¸m §«ng D¬ng b¾t ®îc.

1) Bµi nµy nguyªn v¨n b»ng tiÕng ViÖt, Së mËt th¸m thuéc Phñ Toµn quyÒn §«ng D¬ng dÞch sang tiÕng Ph¸p. V× dÞch l¹i nªn tõ ng÷ cã thÓ kh«ng ®óng víi b¶n gèc. Ngoµi ra, chóng t«i cßn lÇn lît dÞch tiÕp 7 bµi, cã bµi ®¨ng trªn b¸o Thanh niªn. Tµi liÖu nµy trong s¸ch cña Alain Ruscio: HO CHI MINH: Textes (1914-1969) Introduction, choix et prÐsentation, L'Harmattan, 12-1990, pp.75-92.

1) NguyÔn ¸i Quèc (Lý Thôy) ®îc bÇu lµm BÝ th kiªm phô tr¸ch c«ng viÖc tµi chÝnh cña Héi, ®ång thêi phô tr¸ch trùc tiÕp chi bé An Nam.

1) 2 ch÷ Hång Hµ viÕt b»ng ch÷ H¸n.

2) Ch©u Phi.

1) B¶n ch÷ Ph¸p dÞch lµ Six Royaumes nghÜa lµ thêi ChiÕn Quèc. Cã thÓ ngêi dÞch hiÓu kh«ng ®óng. Khæng Tö sèng ë thêi Xu©n Thu, M¹nh Tö míi sèng ë thêi ChiÕn Quèc (ND).

1) ChÝnh quyÒn ngîc ®·i.

1) ThÕ kû thø I C«ng nguyªn.

62) C¸ch mÖnh.

73) Phong trµo ®Êu tranh ®ßi quyÒn phô n÷ næi lªn m¹nh mÏ kh¾p thÕ giíi.

1) NguyÔn C«ng Thu, V¬ng Thóc Oanh, Phan Träng B×nh vµ Phan Träng Qu¶ng, nh÷ng ngêi nµy häc ë Qu¶ng Ch©u ®· x¸c nhËn ®îc h¸t bµi nµy tõ n¨m 1926. B¶n ch÷ ký x¸c nhËn, lu t¹i B¶o tµng C¸ch m¹ng.

Каталог: 2009
2009 -> Công ty cổ phần Xây dựng Điện vneco3
2009 -> Ủy ban nhân dân cộng hòa xã HỘi chủ nghĩa việt nam thành phố HỒ chí minh độc lập Tự do Hạnh phúc
2009 -> BỘ NÔng nghiệp và phát triển nông thôN
2009 -> Nghị ĐỊnh số 163/2004/NĐ-cp ngàY 07/9/2004 quy đỊnh chi tiết thi hành một số ĐIỀu của pháp lệNH
2009 -> BỘ CÔng thưƠng cộng hoà XÃ HỘi chủ nghĩa việt nam
2009 -> Mẫu số: 01 (Ban hành kèm theo Thông tư liên tịch số 31 /2009/ttlt-btc –BLĐtbxh ngày 09 tháng 09 năm 2009) CỘng hòa xã HỘi chủ nghĩa việt nam
2009 -> BỘ y tế Số: 12/2006/QĐ-byt cộng hoà XÃ HỘi chủ nghĩa việt nam
2009 -> CỘng hòa xã HỘi chủ nghĩa việt nam sở TƯ pháP Độc lập Tự do Hạnh phúc
2009 -> CÔng ty cp đIỆn tử BÌnh hòa cộng hòa xã HỘi chủ nghĩa việt nam
2009 -> Ủy ban nhân dân thành phố HỒ chí minh

tải về 3.23 Mb.

Chia sẻ với bạn bè của bạn:

1 ... 25 26 27 28 29 30 31 32 33