VIÖN NGHI£N Cøu CHñ NGhÜa M¸C - lªNIN Vµ T¦ T­ëNG Hå CHÝ MiNH

Qu¶ng Ch©u, ngµy 12-11-1924

Khi t«i cßn ë Quèc tÕ Céng s¶n² , t«i phÊn khëi ®­îc ®«i lÇn céng t¸c víi tê b¸o cña c¸c ®ång chÝ. Nay t«i muèn tiÕp tôc sù céng t¸c Êy. Nh­ng v× ë ®©y t«i ho¹t ®éng bÊt hîp ph¸p, cho nªn t«i göi bµi cho c¸c ®ång chÝ d­íi h×nh thøc "Nh÷ng bøc th­ tõ Trung Quèc" vµ ký tªn mét phô n÷. T«i nghÜ r»ng lµm nh­ vËy nh÷ng bµi viÕt cã tÝnh chÊt ®éc ®¸o h¬n vµ phong phó h¬n ®èi víi ®éc gi¶, ®ång thêi còng b¶o ®¶m giÊu ®­îc tªn thËt cña t«i.

Xin c¸c ®ång chÝ göi ®Òu ®Æn cho t«i kh«ng chØ riªng b¸o cña c¸c ®ång chÝ, mµ c¶ nh÷ng s¸ch b¸o Nga mµ phô n÷ vµ thiÕu nhi cã thÓ ­a thÝch, bëi v× ë ®©y cßn ph¶i lµm nhiÒu viÖc vËn ®éng phô n÷ vµ thiÕu nhi, nh­ng c¸c ®ång chÝ cña chóng ta ë ®©y l¹i ch­a cã ®ñ tµi liÖu huÊn luyÖn vµ tuyªn truyÒn. VÒ phÇn t«i, t«i høa sÏ cung cÊp cho c¸c ®ång chÝ tin tøc vÒ phong trµo phô n÷ ë ph­¬ng §«ng nãi chung vµ ë Trung Quèc nãi riªng.

NÕu ph¶i tr¶ tiÒn ®Æt mua c¸c thø b¸o mµ c¸c ®ång chÝ sÏ göi cho t«i, xin c¸c ®ång chÝ cø gi÷ l¹i tiÒn thï lao c¸c bµi b¸o t«i viÕt ®Ó tr¶.

Xin c¸c ®ång chÝ nhËn lêi chµo céng s¶n cña t«i.

§Þa chØ nhËn b¸o: ¤.Lu, H·ng th«ng tÊn R«xta, Qu¶ng Ch©u, Trung Quèc. Th­ ®¸nh m¸y b»ng tiÕng Ph¸p, b¶n chôp l­u t¹i ViÖn Hå ChÝ Minh.

nguyÔn ¸i quèc

 

Qu¶ng Ch©u, ngµy 12-11-1924

ChØ cã mét dßng ch÷ ®Ó b¸o cho ®ång chÝ biÕt r»ng t«i ®· ®Õn ®©y h«m qua, vµ ®ang ë nhµ ®ång chÝ B«r«®in víi 2 hoÆc 3 ®ång chÝ Trung Quèc. T«i ch­a gÆp ai c¶.

Mäi ng­êi ë ®©y ®Òu bËn vÒ viÖc B¸c sÜ T«n lªn ph­¬ng B¾c.

T«i sÏ viÕt th­ cho ®ång chÝ sím.

Xin göi lêi chµo anh em cña t«i ®Õn ®ång chÝ vµ tÊt c¶ c¸c ®ång chÝ chóng ta ë Quèc tÕ Céng s¶n.

NguyÔn ¸i quèc

§Þa chØ:

¤.Lu, H·ng th«ng tÊn R«xta, Qu¶ng Ch©u, Trung Quèc.

Vui lßng chuyÓn gióp bøc th­ sau ®©y tíi V¨n phßng §¶ng Ph¸p.

Th­ ®¸nh m¸y b»ng tiÕng Ph¸p,

b¶n chôp l­u t¹i ViÖn Hå ChÝ Minh.

TH¦ Tõ TRUNG QUèC, Sè 1

 C¸c n÷ ®ång chÝ th©n mÕn,

C¸c ®ång chÝ biÕt r»ng n­íc t«i, Trung Quèc, bÞ k×m kÑp tµn nhÉn trong mét c¸i k×m mµ nh÷ng ®Õ quèc n­íc ngoµi lµ mét gäng vµ nh÷ng tay sai trung thµnh cña chóng - nh÷ng bän qu©n phiÖt Trung Quèc - lµ gäng kh¸c. Bän chóng gióp nhau ®Ó bãc lét chóng t«i. Mçi khi chóng thÊy phong trµo gi¶i phãng n¶y sinh - dï cña ®µn «ng hay ®µn bµ - chóng kh«ng tõ viÖc g× ®Ó bãp chÕt nã. Sù ¸p bøc ®Ì nÆng lªn chóng t«i, nh­ng chóng t«i bÞ ¸p bøc nÆng nÒ h¬n gÊp ngh×n lÇn ®µn «ng ... Kh«ng cã chót quyÒn tù do chÝnh trÞ, kinh tÕ vµ x· héi, chóng t«i bÞ bãc lét gÊp ®«i bëi v× lµ lao ®éng vµ v× lµ ®µn bµ. ViÖc kh«ng cã häc vÊn, tÝnh thô ®éng, tËp tôc cßn lµm cho nh÷ng nçi khæ cùc cña chóng t«i cµng nÆng nÒ thªm.

TiÕng vang cña c¸ch m¹ng Nga³ lµm cho chóng t«i d­êng nh­ tho¸t khái c¬n ¸c méng ®au ®ín. DÇn dÇn chóng t«i b¾t ®Çu nghe, nh×n, suy nghÜ vµ trë nªn ý thøc ®­îc r»ng chóng t«i còng vËy, chóng t«i lµ nh÷ng con ng­êi nh­ nh÷ng ®µn «ng, r»ng chóng t«i còng vËy, chóng t«i ph¶i cã quyÒn sèng vµ lµm viÖc, vµ sau hÕt r»ng ®Ó giµnh ®­îc quyÒn ®ã, chóng t«i còng ph¶i ®Êu tranh nh­ nh÷ng ®µn «ng vµ cïng víi ®µn «ng chèng l¹i nh÷ng kÎ bãc lét chóng t«i. Tõ ®ã, nh÷ng ng­êi tiÕn bé nhÊt trong chóng t«i vµo §¶ng céng s¶n, vµo Thanh niªn céng s¶n; nh÷ng ng­êi kh¸c gia nhËp ®¶ng c¸ch m¹ng lµ Quèc d©n ®¶ng. §¶ng nµy cã c¶m t×nh thµnh thËt víi n­íc Céng hoµ X«viÕt.

N­íc Nga c¸ch m¹ng kh«ng chØ nªu mét tÊm g­¬ng mµ cßn cho chóng t«i ng­êi h­íng dÉn n÷a. Chóng t«i ®­îc may m¾n lµ ë ®©y cã n÷ ®ång chÝ, ®ång chÝ B«r«®in. §ång chÝ nµy nç lùc lµm cho chóng t«i hiÓu vµ lµm viÖc trªn con ®­êng gi¶i phãng. §ång chÝ tæ chøc, gi¸o dôc, khuyÕn khÝch, lµm thøc tØnh t¹i mäi n¬i mµ ®ång chÝ ®Õn. Khi lµm cho chóng t«i c¶m phôc C¸ch m¹ng Nga, ®ång thêi, ®ång chÝ còng lµm cho chóng t«i c¶m thÊy sù tÊt yÕu cña c¸ch m¹ng Trung Quèc. §ång chÝ cã c¸ch ®Æc biÖt ®Ó nãi chuyÖn víi chóng t«i. Nh÷ng lêi râ rµng, ®¬n gi¶n vµ thµnh thùc cña ®ång chÝ khiÕn chóng t«i hiÓu ®­îc vµ suy nghÜ. §ång chÝ biÕt khuyÕn khÝch nh÷ng chÞ ®· hiÓu chót Ýt vµ lµm cho nh÷ng chÞ kh¸c cßn ch­a hiÓu th× hiÓu. C¸c ®ång chÝ biÕt r»ng chóng t«i, phô n÷ Trung Quèc, cßn rÊt l¹c hËu, nhót nh¸t vµ h÷ng hê. §ã lµ mét nhiÖm vô kh¸ khã kh¨n ®Ó lµm cho chóng t«i ®ét nhiªn tho¸t khái tËp qu¸n hµng ngh×n n¨m ®ã, vËy mµ ®ång chÝ th©n mÕn cña chóng t«i ®· lµm c¸i ®ã khÐo lÐo ®Õn thÕ vµ ©n cÇn niÒm në ®Õn thÕ, nÕu nh­ t«i cã thÓ bµy tá nh­ vËy. C¸c ®ång chÝ h·y ghi nhËn ®©y lµ mét vÝ dô: Th¸ng tr­íc, t¹i buæi lÔ kû niÖm C¸ch m¹ng Nga, do lêi kªu gäi cña n÷ ®ång chÝ B«r«®in, h¬n 3.000 n÷ c«ng nh©n vµ n÷ sinh viªn Qu¶ng Ch©u ®· ®i biÓu t×nh víi nam giíi vµ ®· dù mÝt tinh. Sau khi nghe ng­êi ®ång chÝ chóng ta nãi trong mét giê mµ bµi diÔn v¨n bÞ ng¾t qu·ng bëi nh÷ng trµng vç tay kÐo dµi, mét chÞ cña chóng t«i ®· ®äc nghÞ quyÕt sau ®©y:

H«m nay, chóng t«i ë ®©y ®Ó lµm lÔ kû niÖm cuéc C¸ch m¹ng vÜ ®¹i nhÊt mµ lÞch sö ®· chøng kiÕn: Cuéc C¸ch m¹ng Nga. ChÝnh nhê cuéc c¸ch m¹ng nµy mµ c¬ së cña quyÒn tù do ch©n chÝnh vµ quyÒn b×nh ®¼ng thùc sù ®· ®­îc ®Æt ra cho loµi ng­êi. ChÝnh nhê cuéc c¸ch m¹ng nµy mµ sù gi¶i phãng phô n÷ sÏ cã gi¸ trÞ vµ cã nh÷ng ý nghÜa ®Çy ®ñ, trän vÑn.

Thay mÆt cho tÊt c¶ c¸c chÞ em, c¶m ¬n n÷ ®ång chÝ vµ cam kÕt lµm viÖc hÕt søc m×nh ®Ó hîp søc vµo sù chiÕn th¾ng cuèi cïng cña c¸ch m¹ng thÕ giíi, më ®Çu mét c¸ch th¾ng lîi bëi giai cÊp v« s¶n anh hïng n­íc Nga.

NghÞ quyÕt nµy ®· ®­îc biÓu quyÕt nhÊt trÝ víi tiÕng h« to:

C¸ch m¹ng Nga mu«n n¨m!

C¸ch m¹ng Trung Quèc mu«n n¨m!

§¶ ®¶o chñ nghÜa ®Õ quèc!

Ng­êi ta ch­a bao giê thÊy phÊn khëi nhiÒu nh­ thÕ trong phô n÷ chóng t«i! §ã thËt sù ®· lµ cuéc c¸ch m¹ng nhá!

Trong th­ sau, t«i sÏ cho c¸c ®ång chÝ biÕt chóng t«i ho¹t ®éng ë ®©y nh­ thÕ nµo. Trong khi chê ®îi niÒm vui ®­îc ®äc th­ c¸c ®ång chÝ, thay mÆt c¸c ®ång chÝ cña t«i, xin göi ®Õn c¸c ®ång chÝ lêi chµo ch©n thµnh nhÊt.

  

Qu¶ng Ch©u, 12-11-1924.

LOO SHING YAN1) n÷ ®¶ng viªn Quèc d©n ®¶ng

Th­ ®¸nh m¸y b»ng tiÕng Ph¸p,

b¶n chôp l­u t¹i ViÖn Hå ChÝ Minh.

 T«i ®Õn Qu¶ng Ch©u⁴ vµo gi÷a th¸ng 12. T«i ®· gÆp t¹i ®©y vµi ba nhµ c¸ch m¹ng quèc gia An Nam, trong sè nµy cã mét ng­êi ®· xa rêi xø së tõ ba m­¬i n¨m nay¹⁾. Trong thêi gian ®ã «ng ta ®· tæ chøc nhiÒu cuéc næi dËy chèng Ph¸p. TÊt c¶ nh÷ng cuéc næi dËy Êy ®Òu ®· ®­a tíi c¸i chÕt cña mÊy tªn sÜ quan vµ binh lÝnh Ph¸p, sù chiÕm ®o¹t mÊy khÈu sóng vµ... lµ viÖc ng­êi cña chóng ta ch¹y tho¸t, do kh«ng ®­îc gióp ®ì vµ viÖn trî.

Môc ®Ých duy nhÊt cña «ng nµy lµ tr¶ thï cho n­íc, cho nhµ ®· bÞ bän Ph¸p tµn s¸t. ¤ng kh«ng hiÓu chÝnh trÞ, vµ l¹i cµng kh«ng hiÓu viÖc tæ chøc quÇn chóng. Trong c¸c cuéc th¶o luËn, t«i ®· gi¶i thÝch cho «ng hiÓu sù cÇn thiÕt cña tæ chøc vµ sù v« Ých cña nh÷ng hµnh ®éng kh«ng c¬ së. ¤ng ®· ®ång ý. Vµ ®©y lµ nh÷ng viÖc mµ chóng t«i b¾t ®Çu cïng nhau tiÕn hµnh:

a) T«i ®· v¹ch mét kÕ ho¹ch tæ chøc vµ xin göi kÌm b¶n sao theo ®©y.

b) Sau khi ®· t¸n thµnh kÕ ho¹ch nµy, «ng ®· ®­a cho t«i mét b¶n danh s¸ch 10 ng­êi An Nam ®· cïng «ng ho¹t ®éng bÊy l©u.

c) T«i ®· chän 5 ng­êi quª ë 5 tØnh kh¸c nhau. Chóng t«i sÏ cö mét ng­êi An Nam ®­a hä tíi Qu¶ng Ch©u. T«i sÏ huÊn luyÖn cho hä vÒ ph­¬ng ph¸p tæ chøc. Chóng t«i sÏ göi hä trë vÒ §«ng D­¬ng ho¹t ®éng sau 3 th¸ng häc tËp; vµ chóng t«i sÏ lÊy ra mét ®oµn kh¸c. Trong lóc nµy, ®©y lµ biÖn ph¸p duy nhÊt.

§Ó chi vµo c¸c phÝ tæn, t«i ®· lÊy sè cßn l¹i trong mãn tiÒn ®i ®­êng cña c¸c ®ång chÝ ®· cho t«i (150 ®ång) vµ vÒ sau th× sao ?

T«i lµm viÖc mçi ngµy vµi giê cho h·ng R«xta; nh­ng tiÒn l­¬ng cña t«i kh«ng cho phÐp t«i cã thÓ mét m×nh bao cho "c¸c häc viªn" cña t«i. Vµ khi c¸c häc viªn ®Õn Qu¶ng Ch©u, rÊt cã thÓ råi sÏ ph¶i ®em tÊt c¶ hoÆc gÇn tÊt c¶ th× giê cña t«i vµo viÖc huÊn luyÖn hä, lóc ®ã t×nh h×nh tµi chÝnh cña t«i sÏ kh«ng cã lèi tho¸t. Bëi vËy, t«i ®Ò nghÞ ®ång chÝ chØ thÞ cho c¸c ®¹i diÖn cña ®ång chÝ ë Qu¶ng Ch©u còng ph¶i ch¨m lo ®Õn §«ng D­¬ng.

T«i thiÕt t­ëng ch­a cÇn ph¶i th¶o mét b¶n b¸o c¸o vÒ t×nh h×nh Trung Quèc bëi v× c¸c ®ång chÝ Trung Quèc vµ Nga ®· lµm viÖc ®ã; tuy nhiªn, b©y giê t«i l­u ý ®ång chÝ vÊn ®Ò tuyªn truyÒn trong phô n÷ vµ thiÕu nhi. N÷ ®ång chÝ B«r«®in ®· phµn nµn lµ kh«ng nhËn ®­îc tµi liÖu (b¸o chÝ, ch­¬ng tr×nh, v.v.) mµ n÷ ®ång chÝ ®· xin M¸txc¬va. §iÒu ®ã ®· ng¨n c¶n kh«ng cho c«ng t¸c cña n÷ ®ång chÝ Êy tiÕn triÓn vµ còng cã lóc ®· c¶n trë hoµn toµn c«ng t¸c cña n÷ ®ång chÝ Êy. N÷ ®ång chÝ Êy ®· viÕt th­ nhiÒu lÇn cho Quèc tÕ Phô n÷, nh­ng c¸c bøc th­ ®Òu kh«ng cã håi ®¸p vµ kh«ng mang l¹i kÕt qu¶.

Mong c¸c ®ång chÝ nhËn cho lêi chµo céng s¶n.

Qu¶ng Ch©u, ngµy 18 th¸ng 12 n¨m 1924.

 (Trong lóc nµy t«i lµ mét ng­êi Trung Quèc chø kh«ng ph¶i lµ mét ng­êi An Nam, vµ tªn t«i lµ Lý Thuþ chø kh«ng ph¶i lµ NguyÔn ¸i Quèc).

Côc l­u tr÷ V¨n phßng

Trung ­¬ng §¶ng.

T×NH H×NH §¤NG D¦¥NG

 Th¸ng 11 vµ 12-1924

 T×nh h×nh kinh tÕ:

1. Mét tæng ng©n s¸ch 76.743.000 ®ång §«ng D­¬ng ®· ®­îc biÓu quyÕt. 1/5 sè tiÒn ®ã lµ tiÒn l·i trong viÖc b¸n thuèc phiÖn (14.900.000 ®ång §«ng D­¬ng).

2. Vµo th¸ng 10, nhiÒu tØnh ®· bÞ lôt vµ b·o tµn ph¸. Nh÷ng sù thiÖt h¹i kh«ng ®­îc râ; ChÝnh phñ kh«ng muèn cho biÕt ®iÒu nµy. Theo nh÷ng th«ng tin c¸ nh©n th× cã nh÷ng n¬i cã tíi nöa sè d©n bÞ chÕt ®uèi hay chÕt ®ãi. Trõ Nam Kú, sù khèn cïng ngù trÞ ë kh¾p n¬i.

3. Ng©n hµng c«ng nghiÖp Trung Quèc - mµ sù ph¸ s¶n vµ sù cøu trî ®· g©y nªn nhiÒu tin ®ån trong b¸o chÝ Ph¸p - ®· hoµn l¹i tiÒn cho kh¸ch hµng ng­êi n­íc ngoµi cña nã, nh­ng kh«ng tr¶ cho §«ng D­¬ng chót nµo tiÒn gãp 30 triÖu phr¨ng. Vµo nh÷ng ngµy chãt nµy, nh÷ng chñ nî ng­êi Ph¸p vµ ng­êi An Nam ®· lËp thµnh mét mÆt trËn thèng nhÊt ®Ó ®ßi nî cña hä.

4. H×nh nh­ ChÝnh phñ thuéc ®Þa s¾p ®ång ý cho th­¬ng nghiÖp NhËt B¶n biÓu gi¸ thÊp nhÊt. Nh÷ng ng­êi An Nam lo sî, cßn nh÷ng nhµ bu«n Ph¸p chèng l¹i sù ®ång ý nµy.

1. ChÝnh phñ cè søc ng¨n c¶n thanh niªn An Nam ®i häc ë Ph¸p. §iÒu ®ã ch¾c ch¾n v× lo sî tuyªn truyÒn céng s¶n.

2. Nh÷ng tê b¸o An Nam ®· nãi ®Õn mét Uû ban ®­îc lËp nªn ë Pari, gåm 10 nhµ chÝnh trÞ, nhµ b¸o vµ nhµ tµi chÝnh ng­êi Ph¸p. Uû ban nµy cã môc ®Ých nghiªn cøu kh¶ n¨ng b¸n §«ng D­¬ng cho mét n­íc kh¸c. §ã lµ vÊn ®Ò ®· nªu ra tõ trong chiÕn tranh.

C¨n cø h¶i qu©n cña Anh ë Xanhgapo, nh÷ng cuéc diÔn tËp cña h¶i qu©n Mü ë Th¸i B×nh D­¬ng vµ sù x©m nhËp khÐo lÐo cña NhËt B¶n h×nh nh­ lµm cho thùc d©n Ph¸p thËt sù lo l¾ng. ë ®©y, viÖc lo sî chñ nghÜa b«nsªvÝch còng ®¸ng kÓ.

B»ng nhiÒu bµi diÔn v¨n vµ qu¶ng c¸o, ChÝnh phñ th«ng b¸o mét cuéc c¶i c¸ch lín: ChÝnh phñ s¾p tæ chøc "§¹i héi §«ng D­¬ng" th­êng trùc. §¹i héi sÏ gåm cã 27 ng­êi Ph¸p - phÇn lín lµ viªn chøc - ®­îc bÇu 4 n¨m mét lÇn; vµ 17 ng­êi An Nam - tÊt nhiªn lµ ®­îc chän trong sè nh÷ng ng­êi trung thµnh nhÊt víi chñ - ®­îc bÇu mét n¨m mét lÇn. §¹i héi cã tiÕng nãi tham kh¶o cho c«ng viÖc cña ChÝnh phñ, ®iÒu ®ã nghÜa lµ ®¹i héi nµy sÏ rÊt v« tÝch sù.

3. ChÝnh trÞ b¶n xø:

Cã mét ®¶ng gäi tªn lµ "§¶ng lËp hiÕn An Nam"⁵ . §ã kh«ng ph¶i lµ mét ®¶ng cã tæ chøc, mµ ®¬n thuÇn chØ lµ mét vµi nhµ trÝ thøc theo kiÓu Ph¸p ®Æt tªn ®¶ng. Nh÷ng thñ lÜnh cña ®¶ng nµy lµ nh÷ng ng­êi theo quèc tÞch Ph¸p (cã 250 ng­êi Nam Kú).

C­¬ng lÜnh cña hä. Nh÷ng yªu s¸ch cña hä lµ nh­ sau:

a) C¶i c¸ch gi¸o dôc (hiÖn nay cã 90% trÎ em An Nam kh«ng cã tr­êng häc).

b) C¶i c¸ch vÒ t­ ph¸p: cho nh÷ng ng­êi An Nam tèt nghiÖp vÒ luËt ph¸p ®­îc lµm luËt s­ (tíi nay, nh÷ng ng­êi tèt nghiÖp Êy th­êng cã thÓ hµnh nghÒ ë Ph¸p, nh­ng kh«ng bao giê ë chÝnh ®Êt n­íc hä, trõ phi hä ®­îc nhËp quèc tÞch Ph¸p).

ChuÈn y cho nh÷ng ng­êi An Nam quyÒn cã Ban héi thÈm (hiÖn nay chØ cã Ban héi thÈm Ph¸p, v× thÕ, tÊt c¶ nh÷ng ng­êi Ph¸p ®· giÕt h¹i ng­êi An Nam hay ph¹m nh÷ng téi ¸c kh¸c ®èi víi ng­êi b¶n xø lu«n lu«n ®­îc miÔn nghÞ).

c) Giíi thiÖu ng­êi An Nam vµo Quèc héi Ph¸p.

d) Më réng viÖc nhËp quèc tÞch Ph¸p.

§Ó tr×nh bµy nh÷ng yªu s¸ch cña hä víi Bé tr­ëng Bé Thuéc ®Þa, hä ®· ph¸i mét ng­êi nguyªn lµ tªn v« chÝnh phñ ng­êi Ph¸p: Gioãcgi¬ Gr¨nggi¨ng.

B¸o chÝ cña hä.

a. Do cã quyÒn tù do b¸o chÝ nh­ nh÷ng c«ng d©n Ph¸p, hä lîi dông ®iÒu ®ã ®Ó xuÊt b¶n 2 hoÆc 4 tê b¸o mµ 2 tê lín nhÊt cã sè l­îng ph¸t hµnh mçi ngµy 2000 b¶n.

b. Hä bao giê còng nóp sau c¸i méc "lßng trung thµnh" khi phª b×nh c«ng khai nh÷ng khuyÕt ®iÓm cña ChÝnh phñ thuéc ®Þa. Trong tÊt c¶ c¸c bµi b¸o, hä tuyªn bè "vÜnh viÔn g¾n bã víi mÉu quèc". Hä theo khuynh h­íng cña §¶ng X· héi cÊp tiÕn Ph¸p⁶ (®¶ng cña Eri«), Ýt nhÊt trong lóc nµy lµ thÇn t­îng lín cña hä.

c. Hä vèn rÊt kÝnh träng TriÒu ®×nh n­íc Nam. §ét nhiªn, hä ®æi giäng vµ b¾t ®Çu c«ng kÝch nã kh¸ thËm tÖ. ThËm chÝ hä cßn viÕt: "T­ t­ëng céng hoµ ®· th¾ng trªn thÕ giíi, vµ nh÷ng ng­êi An Nam ®· d©n chñ vÒ c¨n b¶n, ®· ®­îc chuÈn bÞ kü ®Ó hiÓu c¸i ®Ñp cña nã. Mét v­¬ng quyÒn ®Ó ph« tr­¬ng chØ cã thÓ lµm mê ý nghÜa cña nã tr­íc quÇn chóng".

§iÒu ®ã ë An Nam ®¸ng khÐp téi khi qu©n. Gi¶ dô r»ng nh÷ng ng­êi ë §¶ng lËp hiÕn cña chóng ta, ®· c¶m thÊy c¸i g× ®ã tõ Pari déi vÒ: §Êng uy nghiªm Khê kh¹o ngåi trªn ng«i vua n­íc An Nam lµ ng­êi ®­îc che chë bëi Anbe Xar«, cùu Bé tr­ëng Bé Thuéc ®Þa, bÞ khai trõ khái ®¶ng cña Eri«, bÞ khai trõ v× ®· bÇu cho Po¨ngcarª. Khi bá ®¶ng, Xar« ®· c«ng bè mét bøc th­ ngá rÊt v« lÔ göi Eri«, Chñ tÞch ®¶ng nµy. Eri« s¾p th¶i vua An Nam ®Ó tr¶ thï Xar« ch¨ng? RÊt cã thÓ.

Nh÷ng ®¶ng viªn §¶ng lËp hiÕn An Nam vµ chñ nghÜa céng s¶n.

Hä lµ nh÷ng ng­êi cã thiÖn c¶m víi chñ nghÜa céng s¶n ­ ? Kh«ng h¬n g× nh÷ng ng­êi d©n chñ x· héi cña nh÷ng n­íc kh¸c. Tuy nhiªn hä kh¸ kh«n khÐo chiÕm lÊy mäi c¬ héi ®Ó lµm ChÝnh phñ thuéc ®Þa sî h·i bãng ma b«nsªvÝch. VÒ viÖc Ph¸p c«ng nhËn Liªn X«, hä viÕt:

"Mét sè kÎ thùc d©n ®· dù ®o¸n mét t­¬ng lai ®en tèi cho §«ng D­¬ng, tiÕp sau viÖc ChÝnh phñ Ph¸p c«ng nhËn Liªn X«; trªn thùc tÕ, ng­êi Nga dù ®Þnh n©ng ®ì nh÷ng ng­êi b¶n xø ë c¸c thuéc ®Þa cña ch©u ¢u chèng l¹i sù thèng trÞ cña n­íc ngoµi t¹i ch©u ¸. T×nh h×nh sôc s«i cña c¸c sinh linh trong n­íc chóng t«i do nh÷ng sai lÇm cña ¸ch cai trÞ thùc d©n thiÓn cËn g©y ra th× c¸i g× còng cã thÓ x¶y ra ë ®Êt n­íc nµy (t«i g¹ch d­íi) chØ cÇn nh÷ng ph­¬ng ph¸p khai ho¸ Êy tiÕp tôc ®­îc ¸p dông ®èi víi c¸c d©n téc bÞ lÖ thuéc vµ ®­îc b¶o hé". §e däa nh­ thÕ råi, hä tiÕp tôc cho tíi cuèi bµi b¸o, kªu nµi sù hîp t¸c Ph¸p- An Nam. Nh­ng cßn mét vÝ dô kh¸c n÷a. Hä ®· in l¹i mét bµi cña b¸o Les Continents xuÊt b¶n ë Pari cña R¬nª Mar¨ng. §©y lµ bµi b¸o ®ã:

"Sù tuyªn truyÒn céng s¶n ë nh÷ng thuéc ®Þa Ph¸p.

Chóng t«i míi b¸o tin r»ng nh÷ng ng­êi Liªn X« chuÈn bÞ mét chiÕn dÞch tuyªn truyÒn réng r·i ë nh÷ng thuéc ®Þa cña chóng ta. §¹i héi lÇn thø V cña Quèc tÕ Céng s¶n cña M¸txc¬va⁷ võa cho thÊy chóng ta cã lý. ThËt vËy, viÖc thiÕt lËp mét Ban thuéc ®Þa gåm cã nh÷ng ng­êi Anh, ng­êi BØ, ng­êi Hµ Lan vµ ng­êi T©y Ban Nha ®· ®­îc quyÕt ®Þnh.

Trô së cña Ban nµy ®Æt ë Gi¬nev¬. NhiÖm vô cña nã lµ dÊy lªn nh÷ng sù næi dËy vµ khëi nghÜa trong nh÷ng thuéc ®Þa.

Thuéc ®Þa chÝnh ®­îc nh»m tíi lµ Ma®ag¸txca råi §ah«m©y. Ng­êi ta còng ph¶i ho¹t ®éng ë Tuynidi, ë Marèc, ë Goa®¬lóp, ë ¡ngti¬ vµ ë B¾c Kú.

ChÝnh phñ X«viÕt ®· ®Ó 10 triÖu phr¨ng vµng cho Ban sö dông nh­ng nh÷ng ®¶ng céng s¶n Ph¸p, Anh, BØ ph¶i ®ãng gãp nhiÒu, v× nh÷ng chi phÝ dù tÝnh lµ to lín.

Nh÷ng uû viªn ng­êi Ph¸p cña Ban lµ c¸c «ng Casanh, T¬ranh, Xeliª, Ghinb« vµ C«xta.

§øng tr­íc nguy c¬ nµy, nh÷ng sù tÕ nhÞ qu¸ ®¸ng, khóm nóm cña «ng §enphètx¬ kh«ng thÓ lµm g× h¬n. VÊn ®Ò kh«ng cßn lµ t×m ra bµn tay cña M¸txc¬va ë kh¾p mäi n¬i n÷a. Ph¶i tè c¸o n¬i nã Èn nÊp. Kh«ng ph¶i b»ng cÆp m¾t bÞ b­ng bÝt bëi ãc bÌ ph¸i thuéc ®Þa mµ chóng ta sÏ t×m ®­îc bµn tay Êy. Sau ®ã, nhÊt lµ NghÞ viÖn hiÖn nay vµ ChÝnh phñ ph¶i ngay lËp tøc cho ng­êi b¶n xø cña c¸c thuéc ®Þa nh÷ng quyÒn s¬ ®¼ng mµ hä ®ßi (t«i g¹ch d­íi). Nh÷ng cùu chiÕn binh, nh÷ng gi¸o viªn vµ nh÷ng viªn chøc ng­êi b¶n xø sÏ lµ nh÷ng ng­êi ®Çu tiªn bÞ xóc ®éng bëi sù tuyªn truyÒn nµy... ChÝnh nhê ®Êu tranh chèng l¹i c¸c nhµ cai trÞ vông vÒ vµ chèng l¹i nh÷ng thèng ®èc chuyªn chÕ qu¸ ®¸ng mµ chóng ta sÏ lµm yªn ®­îc sù bÊt b×nh chÝnh ®¸ng cña ng­êi b¶n xø.

NÕu kh«ng th× nh÷ng n÷ thÇn Xiren sÏ cã dÞp tèt ®Ó ca tông sù næi lo¹n".

NguyÖn väng cña nh÷ng ®¶ng viªn lËp hiÕn An Nam.

G.Gr¨nggi¨ng, ®¹i biÓu cña hä ë Ph¸p ®· tãm t¾t ®óng nh÷ng nguyÖn väng Êy: "Hä chØ muèn ®¬n gi¶n lµ chÝnh s¸ch hîp t¸c (Ph¸p- An Nam) ®­îc thùc hµnh ... Hä muèn ®­îc dÇn dÇn tham gia vµo nh÷ng c«ng viÖc cña ®Êt n­íc hä ... Kh«ng muèn g× h¬n".

V¶ l¹i, tÊt c¶ nh÷ng g× hä ®ßi lµ quyÒn nhËp quèc tÞch Ph¸p, miÔn trõ qu©n dÞch (4 n¨m ®èi víi ng­êi An Nam), bÇu cö, v.v.. Hä chØ ®ßi cho "líp th­îng l­u ®· ®­îc gi¸o dôc th«i". Cßn quÇn chóng th× ch¼ng ®­îc g×.

Chóng ta cã thÓ dïng hä kh«ng? §iÒu ®ã tuú thuéc hai ®iÒu: th¸i ®é cña ChÝnh phñ Ph¸p vµ sù kh«n khÐo cña chóng ta.

Linh tinh -

200 häc sinh trÎ tuæi cña mét tØnh ë Nam Kú ®· biÓu t×nh tr­íc ®ån c¶nh s¸t ®ßi th¶ hai ng­êi b¹n cña hä bÞ b¾t gi÷. §ång thêi, hä do¹ b·i kho¸ nÕu c¸c b¹n cña hä kh«ng ®­îc th¶ ngay. Hä ®· th¾ng lîi. §©y lµ lÇn ®Çu tiªn, ë §«ng D­¬ng x¶y ra mét viÖc nh­ vËy. §ã lµ mét dÊu hiÖu cña thêi ®¹i.

 19-12-1924¹⁾

Tµi liÖu tiÕng Ph¸p, b¶n chôp

l­u t¹i ViÖn Hå ChÝ Minh.

TH¦ GöI MéT §åNG CHÝ
TRONG QUèC TÕ CéNG S¶N¹⁾

§ång chÝ th©n mÕn,

T«i göi ®Õn ®ång chÝ mét b¸o c¸o vÒ t×nh h×nh §«ng D­¬ng. T«i ®· t×m thÊy ë ®©y vµi ng­êi §«ng D­¬ng mµ víi hä, t«i hy väng lµm ®­îc viÖc g× ®ã. Xin ®ång chÝ chØ thÞ cho nh÷ng ®ång chÝ ng­êi Nga ë ®©y còng nhËn tr¸ch nhiÖm vÒ c¸c c«ng viÖc cña §«ng D­¬ng, bëi v× mét m×nh t«i kh«ng thÓ lµm nhiÒu ®­îc. T«i ®ang c«ng t¸c ë h·ng R«xta. T«i chØ gÆp ®ång chÝ Malaca mét lÇn; ®ång chÝ Êy èm vµ nãi víi t«i r»ng ®ång chÝ cè g¾ng trë vÒ n­íc. T«i nghÜ r»ng ®ång chÝ Êy ®· vÒ råi, bëi v× ®· rÊt l©u t«i kh«ng gÆp n÷a.

T«i sÏ göi ®Õn ®ång chÝ mét b¸o c¸o vÒ c«ng t¸c chÝnh trÞ cña t«i tiÕp sau. §Þa chØ cña t«i: «ng Lu, H·ng th«ng tÊn R«xta, Qu¶ng Ch©u. NÕu ®ång chÝ viÕt th­ vÒ th× nhê ®ång chÝ nh¾n c¸c ®ång chÝ chóng ta göi nh÷ng th­ cña t«i ®Õn ®©y cho t«i. T«i tin r»ng thÕ nµo còng cã mét vµi c¸i.

Chµo céng s¶n.

Qu¶ng Ch©u, ngµy 22-12-1924. NGUYÔN ¸I QUèC

Th­ ®¸nh m¸y b»ng tiÕng Anh,

b¶n chôp l­u t¹i ViÖn Hå ChÝ Minh.

1- NÕu ®ång chÝ ®ång ý cho t«i göi ngay mét hoÆc hai sinh viªn th× ®iÒu ®ã sÏ cho phÐp t«i tuyªn truyÒn tèt, vµ nãi r»ng c¸ch m¹ng Nga ®ang vµ sÏ cã thÓ lµm g× cho d©n chóng thuéc ®Þa. §iÒu ®ã còng sÏ cho phÐp t«i - tõ nay ®Õn th¸ng t¸m - tranh thñ ®­îc nh÷ng phÇn tö tèt cña Quèc d©n ®¶ng §«ng D­¬ng. H¬n n÷a, ®iÒu ®ã cho phÐp t«i chän ngay ®­îc vµi ng­êi trong sè hä ®Ó ph¸i vÒ n­íc.

2- T«i kh«ng hiÓu râ v× sao ®ång chÝ ngÇn ng¹i cho t«i vay tiÒn. §ã lµ mét viÖc gi÷a ®ång chÝ víi t«i, vµ kh«ng mét ai kh¸c biÕt ®­îc tý nµo vÒ viÖc nµy. TiÒn vay ®ã sÏ cho phÐp t«i:

a/ Cã ®­îc mét c¬ së ë trong n­íc.

b/ Cã ng­êi s½n sµng lµm tuyªn truyÒn viªn.

c/ Thùc hiÖn viÖc tuyªn truyÒn ®Õn n¬i ®Õn chèn vµ,

d/ B¾t ®Çu ngay c«ng t¸c tæ chøc.

Kh«ng cã ng­êi nµo kh¸c cã thÓ gióp t«i trong viÖc nµy, bëi v× t«i lµ mét d©y liªn l¹c gi÷ bÝ mËt kÕ ho¹ch cña chóng ta.

3- Tuyªn truyÒn vµ lµm c«ng t¸c kh¸c, t«i ph¶i:

a/ DÞch tµi liÖu

b/ In Ên nã

c/ LÊy ng­êi tõ trong n­íc ®Õn Qu¶ng Ch©u

d/ HuÊn luyÖn hä

e/ Ph¸i hä trë vÒ.

Kh«ng cã tiÒn, tÊt c¶ nh÷ng ®iÒu ®ã ®Òu kh«ng thÓ lµm ®­îc. V× thÕ t«i muèn ®Ò nghÞ ®ång chÝ cÊp cho mét quü nµo ®ã.

4- Kh«ng cã sù ®ång ý vµ sù gióp ®ì cña c¸c ®ång chÝ Nga cña chóng ta th× t«i sÏ khã mµ tr¸nh khái sai lÇm. Nh­ng t«i còng kh«ng nhËn ®­îc g× nÕu kh«ng cã chØ thÞ cña ®ång chÝ. Vµ hä cã thÓ kh«ng lµm g× cho t«i khi t«i ®Õn tay kh«ng.

5- NÕu 4 yªu cÇu nµy kh«ng cã kÕt qu¶ th× triÓn väng vÒ sau ®èi víi t«i sÏ lµ nh­ sau:

a/ T«i kh«ng cã chøng cø ®Ó chØ ra ®­îc nh÷ng phÇn tö tèt nhÊt ë Quèc d©n ®¶ng §«ng D­¬ng ®Ó nhËn hä ®Õn víi ta.

b/ T«i kh«ng thÓ vÒ n­íc ®­îc.

c/ Do ®ang m¾c nî trªn 350 ®«la cho c«ng t¸c ®Çu tiªn, t«i sÏ ph¶i lµm viÖc Ýt ra lµ 5 th¸ng ®Ó tr¶ nî. ë ®iÒu kiÖn ®ã, t«i sÏ kh«ng cã thêi giê, kh«ng cã tiÒn ®Ó lµm c«ng t¸c kh¸c.

T«i rÊt hy väng ®ång chÝ sÏ ñng hé yªu cÇu cña t«i.

Th­ ®¸nh m¸y b»ng tiÕng Anh,

b¶n chôp l­u t¹i ViÖn Hå ChÝ Minh.

§ång chÝ th©n mÕn,

Quèc d©n ®¶ng §«ng D­¬ng võa ®­îc thµnh lËp vµo ngµy 3 th¸ng nµy víi 3 ®¶ng viªn lóc b¾t ®Çu.

Mét ng­êi sÏ ®­îc ph¸i ®i Trung Kú vµ Lµo. Mét ng­êi kh¸c (ch­a ph¶i lµ ®¶ng viªn) sÏ ®­îc ph¸i ®Õn B¾c Kú ®Ó lÊy 5 ng­êi ®i Qu¶ng Ch©u häc c¸ch lµm c«ng t¸c tæ chøc.

T«i nghÜ cã thÓ t×m nam thanh niªn ®Ó göi ®i häc ë Tr­êng ®¹i häc M¸txc¬va⁸ . Xin ®ång chÝ vui lßng cho biÕt cã thÓ cho t«i göi bao nhiªu sinh viªn.

§ång thêi, t«i xin ®ång chÝ chØ thÞ cho c¸c ®ång chÝ Nga ë ®©y còng nhËn tr¸ch nhiÖm vÒ c¸c c«ng viÖc cña §«ng D­¬ng bëi v× cã mét m×nh, t«i kh«ng thÓ lµm qu¸ nhiÒu viÖc ®­îc.

 

Qu¶ng Ch©u, ngµy 5-1-25.

Chµo céng s¶n N.A.Q

Th­ ®¸nh m¸y b»ng tiÕng Anh,

b¶n chôp l­u t¹i ViÖn Hå ChÝ Minh.

GöI §OµN CHñ TÞCH QUèC TÕ CéNG S¶N

Qu¶ng Ch©u, ngµy 10-1-1925

Quèc d©n ®¶ng (Quèc d©n ®¶ng §«ng D­¬ng), chiÒu h«m qua ®· kÕt n¹p ng­êi ®¶ng viªn thø t­.

Mét trong sè nh÷ng ®¶ng viªn ®ã, xÕ tr­a nay, ®· ®i Trung Kú vµ Lµo, víi nhiÖm vô lµ tæ chøc nh÷ng c¬ së ë c¸c xø ®ã vµ t×m thanh niªn ®Ó ®i häc Tr­êng ®¹i häc céng s¶n chñ nghÜa ë M¸txc¬va.

C¸c ®ång chÝ cho t«i biÕt c¸c ®ång chÝ muèn nhËn bao nhiªu sinh viªn An Nam vµo häc Tr­êng ®¹i häc Êy.

Ngµy 15 s¾p tíi, mét ®¶ng viªn thø hai sÏ ®­îc göi ®Õn B¾c Kú ®Ó lÊy 5 ng­êi B¾c Kú sang häc Tr­êng n«ng d©n ë Qu¶ng Ch©u. Nh÷ng ng­êi nµy sÏ häc c¸ch tæ chøc nh­ thÕ nµo.

Ph¶i chi phÝ cho ph¸i viªn thø nhÊt lµ 290 ®«la vµ cho ph¸i viªn thø hai 230 ®«la. Sè tiÒn ®ã lµ do sè tiÒn ®i ®­êng cßn l¹i cña t«i, gép víi sè tiÒn l­¬ng mµ R«xta ®· øng tr­íc cho t«i.

Q.D.§¹⁾ cã thÓ cã nhiÒu triÓn väng, nh­ng nh÷ng ph­¬ng tiÖn tµi chÝnh cña nã rÊt eo hÑp: Ýt ra lµ tíi lóc nµy, nh÷ng ph­¬ng tiÖn Êy chØ do t«i cung cÊp th«i.

ChuyÕn th­ s¾p khëi hµnh råi. T«i xin kÕt thóc b¶n b¸o c¸o cña t«i. ChuyÕn th­ sau, t«i sÏ göi c¸c ®ång chÝ mét b¶n b¸o c¸o chi tiÕt h¬n.

Xin göi lêi chµo céng s¶n

NGUYÔN ¸I QUèC

 T.B. Yªu cÇu c¸c ®ång chÝ chØ thÞ cho c¸c ®¹i diÖn cña c¸c ®ång chÝ ë Qu¶ng Ch©u còng ph¶i ch¨m lo ®Õn §«ng D­¬ng.

Tµi liÖu tiÕng Ph¸p, l­u t¹i

Côc l­u tr÷ V¨n phßng

Trung ­¬ng §¶ng.

B¶N ¸N CHÕ §é THùC D¢N PH¸P⁹

ViÕt b»ng tiÕng Ph¸p, xuÊt b¶n lÇn ®Çu tiªn t¹i Pari (Ph¸p) n¨m 1925, xuÊt b¶n lÇn ®Çu tiªn ë ViÖt Nam n¨m 1946.

DÞch theo cuèn s¸ch xuÊt b¶n lÇn ®Çu tiªn vµ ®· ®èi chiÕu víi cuèn xuÊt b¶n n¨m 1946 ë ViÖt Nam.

Ký tªn: NGUYÔN ¸I QUèC.


CH¦¥NG I¹⁾

Каталог: 2009
2009 -> Công ty cổ phần Xây dựng Điện vneco3
2009 -> Ủy ban nhân dân cộng hòa xã HỘi chủ nghĩa việt nam thành phố HỒ chí minh độc lập Tự do Hạnh phúc
2009 -> BỘ NÔng nghiệp và phát triển nông thôN
2009 -> Nghị ĐỊnh số 163/2004/NĐ-cp ngàY 07/9/2004 quy đỊnh chi tiết thi hành một số ĐIỀu của pháp lệNH
2009 -> BỘ CÔng thưƠng cộng hoà XÃ HỘi chủ nghĩa việt nam
2009 -> Mẫu số: 01 (Ban hành kèm theo Thông tư liên tịch số 31 /2009/ttlt-btc –BLĐtbxh ngày 09 tháng 09 năm 2009) CỘng hòa xã HỘi chủ nghĩa việt nam
2009 -> BỘ y tế Số: 12/2006/QĐ-byt cộng hoà XÃ HỘi chủ nghĩa việt nam
2009 -> CỘng hòa xã HỘi chủ nghĩa việt nam sở TƯ pháP Độc lập Tự do Hạnh phúc
2009 -> CÔng ty cp đIỆn tử BÌnh hòa cộng hòa xã HỘi chủ nghĩa việt nam
2009 -> Ủy ban nhân dân thành phố HỒ chí minh

tải về 3.23 Mb.

Chia sẻ với bạn bè của bạn: