ChÝnh s¸ch ngo¹i giao cña Anh ë Trung Quèc

Tuy nhiªn, nh÷ng cuéc nãi chuyÖn, mµ Bé tr­ëng Lamx¬n tiÕn hµnh ë H¸n KhÈu víi EugÌne TrÇn, cho phÐp «ng ta cã ®­îc mäi sù chÝnh x¸c mong muèn vÒ C­¬ng lÜnh chÝnh trÞ cña ChÝnh phñ quèc d©n.

B¸o chÝ Trung Hoa ë nh÷ng trung t©m d©n téc chñ nghÜa lín kÓ r»ng trong nhiÒu cuéc héi häp cña nh©n d©n ®· th«ng qua nh÷ng quyÕt ®Þnh chèng l¹i mét ®Ò nghÞ nh­ vËy, cã thÓ sÏ göi ®Õn cho ChÝnh phñ quèc d©n nh»m b¶o ®¶m víi ChÝnh phñ sù ñng hé cña nh©n d©n trong cuéc ®Êu tranh më réng sù kiÓm so¸t cña nh÷ng miÒn d©n téc chñ nghÜa ë toµn Trung Quèc vµ thùc hiÖn c­¬ng lÜnh chÝnh trÞ theo chñ nghÜa d©n téc.

Sù t¨ng c­êng míi cña h¹m ®éi Anh ë Trung Quèc

Chóng t«i ®· nãi ®Õn viÖc t¨ng c­êng h¹m ®éi Anh ë c¸c biÓn cña Trung Quèc b»ng c¸ch t¨ng thªm ®éi tÇu thø 3 tõ Mant¬ ®Õn vµ nhiÒu tuÇn d­¬ng h¹m t¸ch ra tõ h¹m ®éi Anh ë §Þa Trung H¶i.

Nh÷ng bøc ®iÖn göi tõ Anh trong tuÇn Êy b¸o tin ®· göi ®Õn Trung Quèc mét ®éi tµu khu trôc tõ l.200 ®Õn 1.500 tÊn, kÌm theo mét tuÇn d­¬ng h¹m 7.000 tÊn.

Nh÷ng bøc ®iÖn nµy còng b¸o tin r»ng 2 tuÇn d­¬ng h¹m ®· ®­îc t¸ch ra khái h¹m ®éi Ên §é D­¬ng ®Ó t¨ng c­êng cho lùc l­îng h¶i qu©n ë Trung Quèc.

D­ luËn Trung Quèc ng¹c nhiªn vÒ sù gia t¨ng nhanh lùc l­îng h¶i qu©n Anh ë c¸c biÓn Trung Quèc.

B¸o chÝ cña ph¸i d©n téc chñ nghÜa kh«ng che giÊu sù bÊt b×nh lín cña m×nh, vµ ®· cã nh÷ng lêi b×nh luËn kh«ng cã lîi cho n­íc Anh.

VÊn ®Ò chung lµ: ý ®å cña Anh lµ g× khi t¨ng c­êng lùc l­îng h¶i qu©n ë c¸c biÓn cña Trung Quèc?

T×nh h×nh ë D­¬ng Tö

Sù tiÕn bé cña nh÷ng lùc l­îng d©n téc chñ nghÜa ë TriÕt Giang ®­îc kh¼ng ®Þnh.

Mét chiÕn dÞch mïa ®«ng h×nh thµnh râ rÖt.

Nh÷ng lùc l­îng chèng chñ nghÜa d©n téc ®Õn Phè KhÈu vµ Nam Kinh ®ßi hái nh÷ng ho¹t ®éng qu©n sù quy m« lín vÒ phÝa nh÷ng lùc l­îng d©n téc chñ nghÜa.

Ng­êi ta còng kÓ l¹i r»ng nh÷ng lùc l­îng chèng chñ nghÜa d©n téc ë Kashing, c¸ch Th­îng H¶i vµi chôc km, ®· rót lui vµ ®Æt phßng tuyÕn vÒ phÝa sau.

Sù vËn ®éng nµy h×nh nh­ kh¼ng ®Þnh r»ng nh÷ng sÜ quan cña viªn t­íng chèng chñ nghÜa d©n téc T«n TruyÒn Ph­¬ng t×m kiÕm ®­îc mét sù tho¶ hiÖp víi c¸c chØ huy d©n téc chñ nghÜa.

Ch¾c ch¾n th¸i ®é cña hä lµ do t¸c ®éng cña th¸i ®é nh©n d©n tØnh TriÕt Giang, trong nhiÒu cuéc héi nghÞ chÝnh trÞ c«ng khai ph¶n ®èi nh÷ng ®éi qu©n ¨n c­íp cña Tr­¬ng T¸c L©m vµ ng­êi céng sù cña y, Tr­¬ng T«n X­¬ng khi chóng kÐo xuèng l­u vùc s«ng D­¬ng Tö.

Tõ vïng th­îng l­u D­¬ng Tö, chóng ta nhËn ®­îc tin tøc vÒ c¸c lùc l­îng d©n téc chñ nghÜa ®· chiÕm ®­îc T­¬ng vµ gi¶i gi¸p nh÷ng trung ®oµn ®¸ng nghi ngê.

Ng­êi ta chê ®îi nh÷ng sù ph¸t triÓn qu©n sù ë phÝa t©y tØnh Hå B¾c, chñ yÕu lµ ë vïng biªn giíi Hå B¾c - Hå Nam.

ViÖc qu©n Quèc d©n ®¶ng, d­íi sù chØ huy cña t­íng Phïng Ngäc T­êng, tiÕn ®Õn biªn giíi phÝa t©y cña Hå Nam, ®­îc thuËt l¹i, trong khi kh«ng mét tin tøc nµo kh¸c ®­îc c«ng bè vÒ nh÷ng ho¹t ®éng qu©n sù cña nh÷ng lùc l­îng chèng chñ nghÜa d©n téc do thèng chÕ Ng« Béi Phu chØ huy.

Nh÷ng ho¹t ®éng qu©n sù chèng tØnh An Huy ®­îc th«ng b¸o, nh÷ng ®¹o qu©n tham gia ë ®©y ®­îc ®Æt d­íi sù chØ huy cña nh÷ng viªn t­íng næi lªn trong chiÕn dÞch ®¸nh nh÷ng tªn chØ huy

chèng nh÷ng ng­êi d©n téc chñ nghÜa ®ang kiÓm so¸t tØnh nµy.

T×nh h×nh ë B¾c Kinh vµ Thiªn T©n

Nh÷ng ®iÒu kiÖn ®­îc thuËt l¹i trong bµi b¸o tr­íc cña chóng t«i vÒ t×nh h×nh ë B¾c Kinh kh«ng thay ®æi.

T×nh h×nh tµi chÝnh lu«n lu«n lµ bÊp bªnh vµ c¸i gäi lµ ChÝnh phñ B¾c Kinh tån t¹i mét c¸ch khã kh¨n víi nh÷ng sù vay m­în nhá ë c¸c chñ ng©n hµng Trung Hoa ë ®Þa ph­¬ng.

ë Thiªn T©n, qu©n luËt vÉn cã hiÖu lùc.

Nhµ cÇm quyÒn chèng chñ nghÜa d©n téc ë Phong Hµng tiÕp tôc th«ng qua nh÷ng biÖn ph¸p mµ hä cho lµ cã kh¶ n¨ng ng¨n chÆn mäi phong trµo d©n téc chñ nghÜa vµ tiÕp tôc vËn ®éng ®Ó cã sù céng t¸c cña nhµ cÇm quyÒn ë nh÷ng t« giíi n­íc ngoµi ®èi víi c«ng viÖc mµ hä ®ang thùc hiÖn.

Qu¶ng §«ng

T×nh h×nh chung ®¸ng yªn t©m.

ViÖc ®µn ¸p n¹n c­íp phØ vÉn tiÕp tôc.

ë biªn giíi Trung Hoa - §«ng D­¬ng, bän c­íp bÞ tiªu diÖt.

Nh÷ng b¨ng tham gia ¸m s¸t c«ng sø Ph¸p ë Long Ch©u ®· bÞ b¾t, bän chóng thó nhËn ®· tham gia giÕt viªn c«ng sø Êy vµ lËp tøc bÞ hµnh h×nh.

ChÝnh phñ göi qu©n ®Ó quÐt s¹ch vïng VÞnh Bl¸t, n¬i Èn n¸u cña bän c­íp biÓn ®· tÊn c«ng nhiÒu tµu trªn ®­êng Hång K«ng - Th­îng H¶i, còng nh­ c¸c c¶ng kh¸c n»m ë bê biÓn gi÷a hai thµnh phè.

ChÝnh phñ Hång K«ng ®­îc th«ng b¸o vÒ chiÕn dÞch Êy vµ ®­îc yªu cÇu b¾t nh÷ng tªn c­íp trèn ë l·nh thæ Trung Quèc bÞ Anh th«n tÝnh. CÇn nãi r»ng trong nh÷ng tªn c­íp nµy cã nh÷ng thñ lÜnh nguyªn lµ sÜ quan cña viªn t­íng chèng chñ nghÜa d©n téc TrÇn Quýnh Minh mµ tæng hµnh dinh ®­îc ®Æt ngay t¹i Hång K«ng.

X.

ngµy 31-l-1927,

Tr­íc ®©y 1 n¨m vµo thêi Êy, t×nh h×nh cña ChÝnh phñ quèc d©n mµ c­¬ng lÜnh c¶i tæ chÝnh trÞ, kinh tÕ vµ tµi chÝnh kh«ng ®­îc biÕt râ, h×nh nh­ lµ kh«ng v÷ng ch¾c.

D­ luËn n­íc ngoµi ë ViÔn §«ng, trõ vµi ng­êi am hiÓu, kh«ng cã lîi cho ChÝnh phñ nµy. Nã sÏ lµm g× h¬n nh÷ng ChÝnh phñ tr­íc.

Nh÷ng ng­êi tæ chøc ChÝnh phñ bÞ xem nh­ mét nhóm g©y rèi lµm tay sai cho Quèc tÕ III, nÕu kh«ng ph¶i lµ cho n­íc Nga X«viÕt, vµ bÞ tè c¸o nu«i nh÷ng ý ®Þnh bÊt l­¬ng nhÊt.

TÊt c¶ c¸c cuéc biÓu t×nh thî thuyÒn ë miÒn Nam còng nh­ ë miÒn B¾c vµ miÒn Trung cña Trung Quèc ®­îc tæ chøc, d­êng nh­ lµ do nh÷ng ng­êi b«nsªvÝch l·nh ®¹o. §»ng sau nh÷ng ng­êi biÓu t×nh, bÊt kÓ thuéc giai cÊp nµo, ng­êi ta chØ ra nh÷ng X«viÕt thóc ®Èy hä vµ cung cÊp viÖn trî.

Nh÷ng ng­êi d©n téc chñ nghÜa ®ßi hái huû bá nh÷ng hiÖp ­íc gi÷a Trung Quèc víi n­íc ngoµi kh«ng cã lîi cho quyÒn lîi d©n téc Trung Hoa, ®Òu lµ nh÷ng nh©n viªn "®á" tay sai cña M¸txc¬va. MÆc dï ®¹i l·nh tô d©n téc chñ nghÜa T«n DËt Tiªn mÊt ë B¾c Kinh vµ ®¸m tang lµ nguyªn nh©n mét cuéc biÓu t×nh cña c¶ d©n téc bÞ th­¬ng lín nhÊt ch­a tõng cã ë Trung Quèc, - vÉn kh¼ng ®Þnh mét

Giíi ngo¹i giao n­íc ngoµi xem ChÝnh phñ quèc d©n thùc chÊt lµ céng s¶n, cßn b¸o chÝ n­íc ngoµi th× kh«ng tiÕc nh÷ng tÝnh ng÷ lµm mÕch lßng nh÷ng l·nh tô d©n téc chñ nghÜa.

Còng nh÷ng tê b¸o Êy gîi ý vÒ mét sù can thiÖp cña nh÷ng c­êng quèc ®· ký c¸c hiÖp ­íc, kh¼ng ®Þnh r»ng viÖc lËp l¹i trËt tù ë Trung Quèc ph¶i ®i tr­íc viÖc thiÕt lËp mét chÝnh phñ d©n chñ m¹nh, ®iÒu nµy kh«ng thÓ thùc hiÖn nÕu kh«ng cã sù can thiÖp nh­ vËy.

Mét d­ luËn n­íc ngoµi cho r»ng phong trµo d©n téc chñ nghÜa lµ mét sù bÞp bîm, vµ c¸c c­êng quèc ®· ký hiÖp ­íc ph¶i lËp mét mÆt trËn chung ®Ó chèng l¹i.

Cã nh÷ng nhµ chøc tr¸ch n­íc ngoµi ë ViÔn §«ng che chë cho nh÷ng ®èi thñ cña ChÝnh phñ quèc d©n, nh÷ng ng­êi "chèng ®á", kÎ thï cña chñ nghÜa céng s¶n ë Trung Quèc, vµ gióp ®ì hä chèng l¹i ChÝnh phñ.

Qu¶ng §«ng, n¬i ®ãng trô së cña ChÝnh phñ quèc d©n, ®­îc xem nh­ lµ trung t©m g©y rèi, æ m¸nh khoÐ, tæng hµnh dinh cña chñ nghÜa b«nsªvÝch ë Trung Quèc, mµ c¸c lùc l­îng quèc tÕ ph¶i liªn kÕt ®Ó chèng l¹i.

TÊt c¶ nh÷ng c¸i ®ã ®Òu do nhu cÇu b¶o vÖ nh÷ng quyÒn cña c¸c c­êng quèc ký hiÖp ­íc, cuéc sèng vµ tµi s¶n cña kiÒu d©n cña hä ë Trung Quèc.

N¨m Êy ®i qua.

D­ luËn n­íc ngoµi, tuy cßn chèng ®èi nh÷ng ng­êi d©n téc chñ nghÜa, b©y giê kh«ng cßn cè chÊp nh­ ®Çu n¨m tr­íc.

§Çu th¸ng 12, b¸o chÝ n­íc ngoµi ë ViÔn §«ng vµ ch©u ¢u cho r»ng cã kh¶ n¨ng c¸c c­êng quèc c«ng nhËn ChÝnh phñ quèc d©n.

C¸c giíi chÝnh trÞ cña phÇn lín c¸c n­íc còng xem xÐt nh÷ng kh¶ n¨ng Êy, vµ nh÷ng vÊn ®Ò cã liªn quan ®­îc ®Æt ra trong nhiÒu NghÞ viÖn.

ChÝnh ®¶ng m¹nh, Quèc d©n ®¶ng, chÝnh ®¶ng duy nhÊt cã mét tæ chøc cho phÐp tiÕp xóc th­êng xuyªn víi c¸c giai cÊp kh¸c nhau trong nh©n d©n Trung Quèc, ®­îc thõa nhËn nh­ lµ ng­êi ®¹i diÖn cña nh÷ng kh¸t väng d©n téc Trung Hoa, vµ ChÝnh phñ quèc d©n, ChÝnh phñ duy nhÊt xøng ®¸ng víi c¸i tªn Êy tån t¹i ë Trung Quèc, ®­îc xem nh­ lµ chÝnh quyÒn duy nhÊt cã thÓ nãi chuyÖn ®­îc.

C¸ch nh×n cña ng­êi n­íc ngoµi dï cã lîi cho nh÷ng ng­êi d©n téc chñ nghÜa Trung Hoa còng kh«ng tr¸nh khái nh÷ng ý ®å ®Õ quèc chñ nghÜa, vÝ nh­ muèn ChÝnh phñ quèc d©n cam kÕt - nÕu kh«ng ph¶i lµ høa hÑn - xem xÐt mét c¸ch thuËn lîi tÊt c¶ nh÷ng lêi thØnh cÇu cña c¸c c­êng quèc ®· ký hiÖp ­íc. N­íc Anh cßn cã s¸ng kiÕn ®Ò ra mét cuéc vËn ®éng ngo¹i giao nh»m t¹o nªn mét ®Þnh h­íng míi trong chÝnh s¸ch cña c¸c c­êng quèc ë Trung Quèc.

S¸ng kiÕn nµy cã nh÷ng ý ®å bÝ mËt hay kh«ng, ®iÒu nµy kh«ng lµm chóng ta ng¹c nhiªn, nh­ng cã lÏ hîp lý h¬n lµ thõa nhËn lóc nµy duyªn cí nªu ra lµ duy nhÊt thùc.

V× sao chØ sau mét n¨m l¹i cã sù kh¸c nhau trong d­ luËn cña n­íc ngoµi.

C©u tr¶ lêi kh¸ ®¬n gi¶n.

D­ luËn n­íc ngoµi nhËn thÊy r»ng Quèc d©n ®¶ng thùc sù mong muèn lîi Ých cho Trung Quèc vµ ChÝnh phñ quèc d©n thµnh thùc mong muèn ®¹t ®iÒu ®ã.

Ng­êi n­íc ngoµi nhËn thÊy r»ng sau mét n¨m lËp ChÝnh phñ quèc d©n ë Qu¶ng Ch©u vµ ë c¸c tØnh, sù kiÓm so¸t cña nh÷ng ng­êi d©n téc chñ nghÜa lan ra dÇn dÇn, nh÷ng biÖn ph¸p vÒ chÝnh trÞ vµ hµnh chÝnh thùc sù nh»m môc ®Ých thiÕt lËp ë Trung Quèc mét chÝnh phñ cña d©n, do d©n vµ v× d©n, theo ba nguyªn t¾c lín cña ng­êi s¸ng lËp Quèc d©n ®¶ng.

§iÒu lµm cho d­ luËn n­íc ngoµi chó ý nhÊt lµ viÖc tæ chøc l¹i qu©n ®éi, kû luËt lµm cho binh lÝnh biÕt tu©n theo lÖnh cña chØ huy, chø kh«ng ph¶i lµ nh÷ng b¨ng v« kû luËt vµ ¨n c­íp nh­ tr­íc kia.

Sù thèng nhÊt tµi chÝnh cña Qu¶ng §«ng, ®­îc thùc hiÖn mét c¸ch khÐo lÐo vµ nhanh chãng bÊt ngê, viÖc c¸c chØ huy qu©n sù kh«ng can thiÖp vµo c«ng cuéc hµnh chÝnh ngµy nay ®­îc c«ng nhËn, vµ nh÷ng c«ng lao cña viªn chøc Trung Hoa qua nh÷ng kÕt qu¶ nh­ vËy ®· ®­îc nªu cao.

Nh÷ng kÕt qu¶ ®¹t ®­îc ë Qu¶ng §«ng gãp phÇn thay ®æi d­ luËn n­íc ngoµi vèn xem quan niÖm d©n téc chñ nghÜa nh­ lµ hoµn toµn ®èi lËp víi quan niÖm cña c¸c c­êng quèc ký hiÖp ­íc, tuy còng chó ý tíi nh÷ng c¸ch tháa thuËn.

MÆc dï lu«n lu«n bÞ xem lµ ho¹t ®éng chÞu ¶nh h­ëng cña b«nsªvÝch, ChÝnh phñ quèc d©n hiÖn nay vÉn ®­îc coi lµ ChÝnh phñ duy nhÊt cã kh¶ n¨ng cøu vít Trung Quèc khái bän qu©n phiÖt Trung Hoa vµ chÝnh s¸ch mang nÆng tÝnh chÊt ®Õ quèc chñ nghÜa cña ng­êi n­íc ngoµi.

Chóng ta cã thÓ kh¼ng ®Þnh r»ng, ChÝnh phñ quèc d©n buéc quèc tÕ ph¶i chó ý, vµ Quèc d©n ®¶ng tá ra ngang tÇm víi nhiÖm vô cña m×nh.

Chóng ta cßn cã thÓ cho r»ng, nh÷ng kÕt qu¶ ®¸ng yªn t©m Êy gióp tiªn ®o¸n t­¬ng lai.

Ngay tr­íc n¨m b¾t ®Çu phÇn thø nhÊt cña c­¬ng lÜnh d©n téc chñ nghÜa, viÖc thµnh lËp mét chÝnh phñ thùc sù d©n téc chñ nghÜa ë Trung Quèc ®· ®­îc thùc hiÖn.

TÊt c¶ c¸c tØnh phÝa nam D­¬ng Tö, trõ V©n Nam, ®Òu do ChÝnh phñ quèc d©n kiÓm so¸t.

ChÝnh phñ dêi ®Õn PhËt S¬n, do ®ã viÖc tæ chøc l¹i c¸c tØnh do lùc l­îng d©n téc kiÓm so¸t sÏ dÔ dµng h¬n vµ dÔ theo dâi.

Phãng viªn cña b¸o chÝ n­íc ngoµi ®ång thanh thõa nhËn r»ng ng­êi lÝnh d©n téc chiÕn ®Êu v× mét lý t­ëng, nªu lªn viÖc tuyªn truyÒn ®Ó gi¸o dôc chÝnh trÞ cho nh©n d©n.

TÊt nhiªn c¸c c­êng quèc ký hiÖp ­íc kh«ng ­a nh÷ng môc ®Ých chÝnh cña chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i d©n téc, ®Æc biÖt lµ viÖc b·i bá nh÷ng hiÖp ­íc bÊt b×nh ®¼ng, mong muèn mét sù xÐt l¹i dùa trªn nh÷ng lêi tè c¸o cña chóng.

§­êng lèi ngo¹i giao cña hä, tuy râ rµng lµ nh»m tiÕn gÇn nh÷ng ng­êi d©n téc chñ nghÜa vµ t×m kiÕm mét lÜnh vùc tho¶ thuËn, vÉn duy tr× viÖc c«ng nhËn ChÝnh phñ B¾c Kinh, mét chÝnh phñ kh«ng cã quyÒn hµnh g× vµ kh«ng cã kh¶ n¨ng tiÕn hµnh mét cuéc c¶i c¸ch nµo.

ThËt lµ mét sù t­¬ng ph¶n m¹nh mÏ gi÷a sù r¾n rái cña ChÝnh phñ quèc d©n, sù ho¹t ®éng c­¬ng quyÕt vµ kh«ng gi¶m sót, nh÷ng thÓ thøc hµnh chÝnh ®øng ®¾n, xu h­íng ®æi míi, nh÷ng quan niÖm tù do, hµnh ®éng d©n téc tõ thiÖn cña nã víi sù lén xén, nh÷ng m¸nh khoÐ cña mäi ChÝnh phñ ë B¾c Kinh, n¬i cã ®oµn ngo¹i giao ®¹i diÖn cho nh÷ng c­êng quèc n­íc ngoµi c«ng nhËn ChÝnh phñ cña nh÷ng chØ huy qu©n sù trong thµnh phè, vµ cã liªn hÖ th©n h÷u nhÊt víi ChÝnh phñ Êy, mµ kh«ng nghi ngê r»ng mét sù c«ng nhËn nh­ vËy lµ mét nh©n tè rèi lo¹n ë Trung Quèc.

Gi¸c th­ cña Anh göi c¸c c­êng quèc ®Ó thèng nhÊt chÝnh s¸ch ë Trung Quèc

Sù chèng ®èi cña Trung Quèc ®èi lËp víi ng«n tõ trong gi¸c th­ do chÝnh phñ Lu©n §«n göi c¸c c­êng quèc ký kÕt Hßa ­íc Oasinht¬n n¨m 1921 ®Ò nghÞ chÊm døt nh÷ng sù kh¸c biÖt trong chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i gi÷a c¸c c­êng quèc Êy ë Trung Quèc ®Ó thay thÕ b»ng mét hµnh ®éng thèng nhÊt.

§Ò nghÞ cho phÐp thu thuÕ phô thu h¶i quan 2,5%, theo ®óng néi dung Hßa ­íc Oasinht¬n, bÞ tè c¸o lµ cã lîi cho nh÷ng chØ huy qu©n sù miÒn B¾c Trung Hoa, hä sÏ cã thÓ cã tiÒn cña ®Ó chèng l¹i c¸c lùc l­îng d©n téc chñ nghÜa.

Gi¸c th­ nµy còng ®­îc xem nh­ mét sù biÓu thÞ ý muèn cè chÊp cña c¸c c­êng quèc ký hiÖp ­íc kh«ng chÊp nhËn bÊt cø mét sù b·i bá nµo nh÷ng hiÖp ­íc ®­îc ký kÕt trong nh÷ng ®iÒu kiÖn mµ ngµy nay kh«ng cßn vµ kh«ng cã lý do tån t¹i.

X.

B¸o L'Annam, sè 134,

Tuyªn bè cña ChÝnh phñ quèc d©n vÒ th¸i ®é vµ ý ®å ngo¹i giao cña m×nh cã lµm s¸ng tá triÓn väng quan hÖ ngo¹i giao gi÷a Trung Quèc víi c¸c n­íc ngoµi hay kh«ng ? Tuyªn bè râ rµng vµ c­¬ng quyÕt Êy lµm cho ng­êi ta kh«ng cßn nghi ngê g× vÒ chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i cña ChÝnh phñ quèc d©n. Chóng t«i cho r»ng cÇn ph¶i dµnh phÇn lín tËp san nµy cho b¶n tuyªn bè Êy.

Tr­íc hÕt, b¶n tuyªn bè cña ChÝnh phñ quèc d©n b¸c bá mét "gi¶ thiÕt chung", cña Anh vµ c¸c n­íc kh¸c cho r»ng Trung Quèc bÊt lùc trong viÖc ch¨m lo quyÒn lîi cña chÝnh m×nh, theo "tinh thÇn Héi nghÞ Oasinht¬n" vµ r»ng Trung Quèc ph¶i t×m kiÕm, yªu cÇu hoÆc chÊp nhËn sù gióp ®ì cña n­íc ngoµi. §iÒu ®ã kh«ng ®óng, v× theo b¶n tuyªn bè "ngµy nay n­íc Trung Quèc míi ®· m¹nh; nã ®· ý thøc ®­îc quyÒn lùc vµ søc m¹nh cña m×nh, nã cã thÓ thùc hiÖn ý muèn b»ng nh÷ng ph­¬ng tiÖn kinh tÕ cña m×nh chèng l¹i c¸c c­êng quèc n­íc ngoµi trªn ®Êt n­íc Trung Quèc. V× vËy, vÊn ®Ò kh«ng ph¶i lµ: Anh vµ nh÷ng c­êng quèc kh¸c muèn nh­îng bé g× cho Trung Quèc ®Ó tho¶ m·n nh÷ng tham väng chÝnh ®¸ng cña d©n téc Trung Quèc mµ lµ chÝnh n­íc Trung Hoa d©n quèc cã thÓ nh­îng bé cho Anh vµ nh÷ng c­êng quèc kh¸c c¸i g×, vµ ngµy nay sÏ lµ nh­îng bé g× ®èi víi c¸i chÕ ®é kiÓm so¸t quèc tÕ ®· tõng ph©n chia døt kho¸t sè phËn cña tÊt c¶ nh÷ng hÖ thèng phô thuéc vÒ chÝnh trÞ?". Cã nghÜa lµ tõ nay n­íc Trung Quèc míi hay n­íc Trung Hoa d©n quèc muèn lµ chñ trªn l·nh thæ cña m×nh vµ chÊm døt hÖ thèng chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i ®· ®­îc tho¶ thuËn gi÷a c¸c c­êng quèc ë Trung Quèc hßng duy tr× nh÷ng ®Æc quyÒn vµ lîi thÕ kh¸c cña HiÖp ­íc. Dï ®øng ë quan ®iÓm nµo, dï ng­êi ta cã nh÷ng ý thÝch g×, ng­êi ta kh«ng thÓ chèi c·i r»ng sù kh¼ng ®Þnh d©n téc chñ nghÜa Êy tãm t¾t mét c¸ch ®Çy ®ñ môc ®Ých chÝnh cña chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i cña ChÝnh phñ quèc d©n, ®Êu tranh ®èi néi vµ ®èi ngo¹i cho viÖc chÊm døt chÕ ®é phô thuéc chÝnh trÞ do c¸c c­êng quèc n­íc ngoµi hîp nhau l¹i ®Ó thiÕt lËp lªn ë Trung Quèc.

ChÝnh tõ sù giíi h¹n ®­îc ¸p ®Æt ®èi víi chñ quyÒn cña Trung Quèc vÒ kinh tÕ, ph¸p luËt vµ chÝnh trÞ, cã tõ thêi HiÖp ­íc Nam Kinh do Anh ¸p ®Æt cho Trung Quèc, tõ sù th¸i qu¸ cña c¸c chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i kh¸c nhau ë Trung Quèc, tõ viÖc sö dông nh÷ng ph­¬ng ph¸p vµ ph­¬ng tiÖn l¹m dông, phiÒn hµ vµ l¨ng nhôc, ®· n¶y sinh sù hËn thï ®èi víi chñ nghÜa ®Õ quèc, ®· gi¶i thÝch v× sao b¶n tuyªn bè quèc gia chñ nghÜa gîi lªn sù ®au khæ dai d¼ng do "l­ìi g­¬m thÊt b¹i cßn c¾m s©u trong da thÞt Trung Quèc", mµ ng­êi ta cßn nhí m·i vÒ nã.

Môc ®Ých chÝnh cña nh÷ng ng­êi quèc gia chñ nghÜa lµ g× ? Theo tuyªn bè, "®ã lµ giµnh l¹i ®éc lËp hoµn toµn cho Trung Quèc, nÒn ®éc lËp ®· bÞ mÊt sau khi bÞ ng­êi Anh ®¸nh b¹i. Nãi c¸ch kh¸c lµ tõ bá nh÷ng ®iÒu quy ®Þnh cña nh÷ng hiÖp ­íc bÊt b×nh ®¼ng h¹n chÕ chñ quyÒn cña Trung Quèc". "Cho ®Õn khi sù c«ng b»ng lÞch sö ®­îc thùc hiÖn - tuyªn bè tiÕp tôc nªu -, kh«ng thÓ cã hoµ b×nh gi÷a chñ nghÜa quèc gia Trung Quèc vµ chñ nghÜa ®Õ quèc Anh", v× theo tuyªn bè, mét d©n téc kh«ng suy vong kh«ng thÓ b×nh th¶n chÊp nhËn sù chinh phôc cña n­íc ngoµi. Khi mµ tinh thÇn d©n téc cña Trung Quèc ch­a ®­îc thøc tØnh, ®· cã mét thêi kú dµi thô ®éng chÊp nhËn, nh­ng ®ã kh«ng ph¶i lµ hoµ b×nh gi÷a Trung Quèc vµ nh÷ng kÎ ¸p bøc nã nh­ ng­êi ta ®· t­ëng, kh«ng thÓ cã mét nÒn hoµ b×nh nh­ vËy gi÷a nh÷ng kÎ ®èi nghÞch nhau ®Õn thÕ. Tinh thÇn d©n téc Trung Quèc bÞ nh÷ng sù kiÖn to lín lay chuyÓn s©u s¾c, ®· thøc tØnh. Nh÷ng sù kiÖn Êy lµ g×?

§ã lµ sau khi nh÷ng khÈu sóng do Anh kiÓm so¸t ®­îc lÖnh b¾n giÕt sinh viªn Trung Quèc ngay trªn ®Êt Trung Quèc ngµy 20-5-1925 ë Th­îng H¶i, råi phong trµo ®ßi tù do sau vô th¶m s¸t míi ®èi víi sinh viªn Trung Quèc vµ nh÷ng ng­êi kh¸c b»ng sóng liªn thanh cña n­íc ngoµi ngµy 22-6 ë tr­íc H¹ M«n, Qu¶ng Ch©u t×m thÊy c«ng cô søc m¹nh, mét vò khÝ kinh tÕ do nh÷ng ng­êi Trung Quèc quèc gia chñ nghÜa ë miÒn Nam rÌn ®óc nªn.

Phong trµo d©n téc chñ nghÜa ph¸t triÓn tÝch cùc, vµ v× dùa trªn tinh thÇn d©n téc ®­îc thøc tØnh cña mét d©n téc ®Êu tranh giµnh ®éc lËp, nªn phong trµo sÏ chØ chÊm døt khi môc ®Ých Êy ®· ®¹t ®­îc. Nh­ng ng­êi Anh vµ kiÒu d©n c¸c n­íc ngoµi kh¸c kh«ng sî g× mét n­íc Trung Hoa d©n quèc, mét n­íc b¸c bá nh÷ng ph­¬ng ph¸p d· man cña mét Tr­¬ng T«n X­¬ng, b¸c bá chñ nghÜa phong kiÕn cña mét Tr­¬ng T¸c L©m vµ kh«ng muèn duy tr× nh÷ng ph­¬ng ph¸p trung cæ cßn thÞnh hµnh trong giíi quan l¹i B¾c Kinh.

ChÝnh phñ quèc d©n tuyªn bè sÏ ch¨m lo tÊt c¶ nh÷ng vÊn ®Ò ®èi ngo¹i cña cuéc ®Êu tranh v× ®éc lËp hoµn toµn cña Trung Quèc. Nã sÏ kh«ng lÈn tr¸nh mét vÊn ®Ò nµo, c¸c vÊn ®Ò sÏ ®­îc xem xÐt theo mét tinh thÇn c«ng b»ng, nh­ng ng­êi ta ®õng nghÜ r»ng viÖc b¶o vÖ sinh m¹ng vµ tµi s¶n cña ng­êi n­íc ngoµi cã thÓ, nh­ trong qu¸ khø, dùa vµo l­ìi lª vµ ph¸o thuyÒn cña n­íc ngoµi, mµ ng­êi ta ph¶i chÊp nhËn r»ng, "ChÝnh phñ ®· giµnh l¹i quyÒn lùc tõ tay nh÷ng kÎ tõng tËp trung quyÒn lùc lµm tª liÖt ®êi sèng kinh tÕ cña kiÒu d©n n­íc ngoµi ë Trung Quèc", vµ r»ng chØ cã ChÝnh phñ míi cã thÓ b¶o ®¶m vÊn ®Ò ®ã nh­ tuyªn bè d©n téc chñ nghÜa ®· nãi râ.

§Ó chøng tá r»ng ®©y kh«ng ph¶i lµ mét tuyªn bè v« bæ, ChÝnh phñ quèc d©n ®· th«ng b¸o s½n sµng th­¬ng l­îng riªng víi c¸c c­êng quèc vÒ nh÷ng hiÖp ­íc vµ c¸c vÊn ®Ò t­¬ng tù kh¸c trªn c¬ së mét sù b×nh ®¼ng vÒ kinh tÕ vµ t«n träng lÉn nhau cña c¸c bªn ký kÕt ®èi víi chñ quyÒn chÝnh trÞ vµ l·nh thæ cña mçi bªn.

KÕt luËn cña b¶n tuyªn bè d©n téc chñ nghÜa ®· tãm t¾t mét c¸ch râ rµng chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i cña ChÝnh phñ quèc d©n. "Nh­ng luËn chøng quyÕt ®Þnh nhÊt cña tÊt c¶ nh÷ng ®iÒu ®ã lµ ChÝnh phñ quèc d©n ®¹i diÖn cho tinh thÇn ®Ých thùc cña n­íc Trung Quèc thøc tØnh, vµ lµ c«ng cô søc m¹nh ®Ó dÉn d¾t phong trµo c¸ch m¹ng mµ chñ nghÜa ®Õ quèc n­íc ngoµi sÏ ph¶i ®ång t×nh. Kh«ng mét c­êng quèc nµo bÞ nguy hiÓm khi th­¬ng l­îng víi mét ChÝnh phñ cña nh÷ng ng­êi d©n téc chñ nghÜa Trung Quèc ®· giµnh ®­îc quyÒn lùc bëi v× chñ nghÜa d©n téc Trung Quèc lµ mét lùc l­îng kh«ng khoan nh­îng vµ v« ®Þch". §ã lµ kÕt luËn tuyªn bè cña ChÝnh phñ quèc d©n.

Kh«ng cÇn ph¶i lµm næi bËt tÇm quan träng lín vµ träng yÕu cña tuyªn bè Êy b»ng c¸ch kh¼ng ®Þnh: 1) C¸c c­êng quèc ph¶i thay ®æi chÝnh s¸ch ë Trung Quèc theo thùc tÕ vµ nh÷ng ®ßi hái hiÖn t¹i; 2) ChÝnh phñ quèc d©n do nh÷ng ng­êi Trung Quèc d©n téc chñ nghÜa ñng hé sÏ ®Êu tranh giµnh l¹i ®éc lËp hoµn toµn vÒ chÝnh trÞ vµ l·nh thæ cña Trung Quèc; 3) ChÝnh phñ quèc d©n quyÕt ®Þnh xem xÐt víi tinh thÇn c«ng b»ng t×nh h×nh cña kiÒu d©n n­íc ngoµi, s½n sµng th­¬ng l­îng víi c¸c c­êng quèc n­íc ngoµi, nh÷ng c­êng quèc nµy kh«ng cã nguy hiÓm nµo trong viÖc th­¬ng l­îng vµ tho¶ thuËn víi ChÝnh phñ quèc d©n mµ quyÒn lùc cña nã dùa trªn mét lùc l­îng kh«ng khoan nh­îng vµ v« ®Þch: ®ã lµ chñ nghÜa d©n téc Trung Quèc.

Tuyªn bè nµy ®­îc th«ng b¸o toµn thÕ giíi vµ chóng ta biÕt r»ng nã trë thµnh ®èi t­îng cña nhiÒu cuéc tranh c·i trong c¸c giíi ngo¹i giao n­íc ngoµi, chóng ta sÏ cã tin vÒ nh÷ng hiÖu qu¶ tøc th× cña nã ®èi víi chÝnh s¸ch cña c¸c c­êng quèc n­íc ngoµi ë Trung Quèc.

T×nh h×nh ë l­u vùc D­¬ng Tö

Mét bøc ®iÖn tõ H¸n KhÈu cho biÕt ngµy 29-1 r»ng t×nh h×nh ë H¸n KhÈu trªn thùc tÕ lµ b×nh th­êng vµ kinh doanh cã lóc bÞ t¹m ngõng, ®· dÇn dÇn ho¹t ®éng trë l¹i. ChÝnh phñ quèc d©n lu«n lu«n quan t©m ©n cÇn ®Õn viÖc b¶o vÖ hoµ b×nh, vµ duy tr× an ninh. TÊt c¶ nh÷ng tin tøc lan truyÒn r»ng t×nh h×nh lµ mong manh chØ nh»m môc ®Ých g©y nªn mét sù sî h·i vÒ ngo¹i giao kÐo theo mét

Nh÷ng tin tøc nhËn ®­îc tõ Th­îng H¶i vµ nh÷ng tin tøc ®¨ng trong b¸o chÝ Trung Quèc vµ n­íc ngoµi ë thµnh phè nµy loan b¸o nh÷ng th¾ng lîi cña qu©n ®éi quèc gia ë tØnh TriÕt Giang, ë ®ã c¸c to¸n qu©n ph¶n quèc gia do t­íng T«n TruyÒn Ph­¬ng chØ huy ®· bÞ ®¸nh b¹i. §¸ng chó ý lµ viªn t­íng nµy kh«ng nhËn ®­îc mét sù ñng hé nµo cña c¸c to¸n qu©n trong liªn minh còng kh«ng nhËn ®­îc sù uû quyÒn cña t­íng Tr­¬ng T¸c L©m, ng­êi gäi lµ b¶o vÖ chñ nghÜa b«nsªvÝch mµ nh÷ng ®¹o qu©n cña «ng ®· x©m chiÕm Giang T©y. VÒ phÝa t©y trong tØnh Hå Nam, chØ cã th«ng b¸o vÒ ho¹t ®éng cña nh÷ng ®¹o qu©n Quèc d©n ®¶ng vµ qu©n du kÝch. H×nh nh­ sù vËn ®éng cña qu©n ®éi c¶ hai bªn bÞ chËm l¹i v× th«ng b¸o tuÇn cuèi cã rÐt ®Ëm.

TÊt nhiªn bän qu©n phiÖt miÒn B¾c t×m c¸ch lîi dông nh÷ng hËu qu¶ tÊt yÕu cña phong trµo d©n téc chñ nghÜa ®Êu tranh giµnh ®éc lËp hoµn toµn cho Trung Quèc. Nh÷ng thñ lÜnh cña chóng nãi ®Õn viÖc lÊy l¹i nh÷ng t« giíi cña n­íc ngoµi ë Thiªn T©n, nghÜ r»ng mét th«ng b¸o nh­ vËy tõ phÝa hä gi¶i hoµ ®­îc víi d­ luËn c¶ n­íc. MÆc dï chóng bÝ mËt liªn l¹c víi nh©n viªn ngo¹i giao cña c¸c c­êng quèc ký hiÖp ­íc t¹i B¾c Kinh song sù chê ®îi nh­ vËy kh«ng ch¾c ch¾n cã ®­îc kÕt qu¶ nµo ®ã, v× ng­êi Trung Quèc hoµn toµn biÕt môc ®Ých cña nh÷ng ng­êi ph¶n quèc gia, vµ kh«ng bÞ nh÷ng m¸nh khoÐ cña chóng lõa bÞp.

Kho¶ng cuèi n¨m t×nh h×nh cã yªn tÜnh. T×nh h×nh tµi chÝnh cña ng©n khè quèc gia ®Æc biÖt s¸ng sña, cã thÓ ®èi phã víi nh÷ng ®ßi hái vµo cuèi n¨m mµ kh«ng cÇn ®Õn bÊt cø mét c¸ch xoay xë nµo th­êng lµm ë miÒn B¾c.

X.

B¸o L' Annam,