Hà Nội 2013 UỶ ban nhân dân thành phố HÀ NỘi quy hoạch phát triểN

1.4.2. Nghề đào tạo

Mặt khác, qua thống kê cũng cho thấy thực trạng là hầu hết các trường Cao đẳng nghề, trường Trung cấp nghề ngoài công lập chủ yếu tập trung đào tạo những nghề có mức đầu tư thấp như công nghệ thông tin, tin học văn phòng, quản trị cơ sở dữ liệu, kế toán doanh nghiệp, kỹ thuật chế biến món ăn.., ít quan tâm đầu tư đào tạo những nghề công nghệ kỹ thuật cao, đòi hỏi chi phí đầu tư lớn mà hiện nay Hà Nội đang cần. Đồng thời, nhiều nghề có nhu cầu nhân lực trình độ CĐN, TCN, nhưng hiện nay các CSDN chưa đào tạo hoặc đào tạo ở quy mô rất nhỏ như: Kỹ thuật chế biến đồ uống, Điện lạnh, Kỹ thuật rau hoa công nghệ cao, Công nghệ sinh học, Nghiệp vụ bán hàng, Quản trị khách sạn, Quản trị lễ tân. Quản trị khu resort, Quản trị nhà hàng, Marketing thương mại, Du lịch, Thương mại điện tử, Công nghệ cơ khí (kỹ thuật gia công và lắp đặt ống thép,…), Công nghệ sản xuất (sản xuất chất vô cơ, sản suất động cơ,…), Bảo trì hệ thống thiết bị cơ khí; lắp ráp ô tô; Nuôi trồng thủy sản nước ngọt, Dịch vụ y tế (dược học, điều dưỡng, hộ sinh..), Dịch vụ thẩm mỹ, Dịch vụ xã hội, Kỹ thuật dược, Dịch vụ chăm sóc gia đình... Điều này, đòi hỏi Hà Nội phải quan tâm đầu tư hệ thống các trường Cao đẳng nghề, trường Trung cấp nghề công lập hướng vào đào tạo các nghề mũi nhọn, công nghệ kỹ thuật cao và có mức đầu tư lớn mà khu vực tư nhân không đầu tư nhằm đáp ứng nhu cầu nhân lực cho phát triển kinh tế - xã hội của Thủ đô giai đoạn 2012-2020 và khuyến khích các thành phần tư nhân đầu tư vào việc thành lập dạy các nghề mà hiện nay Hà Nội chưa đào tạo hoặc đào tạo với quy mô nhỏ như đã nêu ở trên.

Qua số liệu trên cho thấy các ngành nghề đào tạo của các cơ sở đào tạo tại Hà Nội rất đa dạng, phong phú, đáp ứng được hầu như tất cả nhu cầu học các nghề của học viên muốn theo học. Tuy nhiên vấn đề đặt ra là làm sao tạo điều kiện thuận lợi nhất cho người học về địa điểm, tài chính và đảm bảo chất lượng đào tạo của các cơ sở tham gia đào tạo nghề cũng như quản lý và đầu tư vào những ngành nghề trọng điểm để khẳng định chất lượng cũng như thương hiệu của các cơ sở dạy nghề trên địa bàn Thành phố Hà Nội. Có thể thấy danh mục đào tạo nghề đa dạng, phong phú là một lợi thế trong việc đáp ứng nhu cầu của người tham gia học nhưng cũng dẫn đến một thực trạng không tốt. Đó là sự dàn trải, không tập trung dẫn đến việc giáo viên không đáp ứng yêu cầu chuyên môn, cơ sở vật chất không đảm bảo điều kiện cho việc dạy nghề.

1.4.3. Chất lượng học sinh học nghề tốt nghiệp

Nhìn chung lao động đã qua đào tạo nghề đạt chất lượng khá tốt, tỷ lệ lao động có việc làm sau đào tạo đạt khá cao. Tỷ lệ học sinh, sinh viên khá giỏi trong các trường tăng qua các năm. Năm 2006, tỷ lệ học sinh khá giỏi là 50,98%, năm 2012 tỷ lệ này khoảng 65%. Đoàn học sinh Hà Nội dự tay nghề quốc gia luôn đứng thứ nhất, nhì, và luôn đạt giải tại Hội thi Tay nghề ASEAN.

Số lượng sinh viên có việc làm đúng nghề ngay sau khi tốt nghiệp đạt tỷ lệ cao phản ánh nhu cầu cao của thị trường lao động về lực lượng lao động sản xuất trực tiếp, đặc biệt là lao động qua đào tạo nghề. Mặt khác cũng khẳng định việc đào tạo nghề ở các trình độ bước đầu đáp ứng được yêu cầu về chất lượng lao động của doanh nghiệp và xã hội.

Số sinh viên có việc làm ngay sau khi tốt nghiệp thường tập trung vào các trường ở các Thành phố, thị xã, đặc biệt là các khu công nghiệp và các trường thuộc doanh nghiệp. Nhiều trường có bộ phận quan hệ với doanh nghiệp và làm tốt công tác định hướng, giới thiệu việc làm nên sinh viên tốt nghiệp có việc làm ngay đạt tỷ lệ cao, nhờ đó nâng cao được thương hiệu của nhà trường, tạo điều kiện cho công tác tuyển sinh học nghề thuận lợi. Cụ thể là khoảng 70% học sinh học nghề sau khi kết thúc khóa học có việc làm. Thậm chí tỷ lệ này lên đến 90% ở một số nghề.

Năng lực chuyên môn để thực hiện công việc của lao động qua đào tạo nghề đáp ứng tương đối tốt theo yêu cầu của doanh nghiệp, có 12,44% doanh nghiệp nhận định lao động đáp ứng hoàn toàn được yêu cầu và 68,89% doanh nghiệp chấp nhận được chất lượng của lao động. Tuy nhiên, ngoài kỹ năng chuyên môn thì các kỹ năng mềm khác của lao động trẻ để đáp ứng được công việc lại rất hạn chế. Trình độ ngoại ngữ/tin học của lao động trẻ đáp ứng công việc theo cầu của doanh nghiệp chỉ đạt 28,44%, kỹ năng giao tiếp và làm việc nhóm, tính kỷ luật và tác phong công nghiệp, khả năng sáng tạo và tính chủ động đáp ứng được công việc chưa đến 60%.

Cũng theo ý kiến của các doanh nghiệp, việc tuyển dụng lao động qua đào tạo nghề không gặp nhiều khó khăn. Khi tuyển dụng vào doanh nghiệp, lao động qua đào tạo nghề cần đào tạo thêm về kỹ năng tay nghề cũng như những kỹ năng mềm khác (ngoại ngữ/tin học, kỹ năng giao tiếp và làm việc nhóm, tính kỷ luật và tác phong công nghiệp, hiểu biết về pháp luật có liên quan), trong đó, nâng cao kỹ năng tay nghề là điều các doanh nghiệp chú trọng. Chính những kỹ năng này quyết định trực tiếp đến chất lượng sản phẩm sản xuất ra cũng như đảm bảo tiến độ trong sản xuất. (Kết quả tổng hợp của nhóm nghiên cứu).