1Kcal = 1 Cal (large Calorie)
1Mcal = 1000 Kcal
1Kcal = 4.184 KJ
1KJ = 0.239 Kcal
TiÒm n¨ng vµ ®Æc ®iÓm
thøc ¨n gia sóc ViÖt Nam
1. §Æc ®iÓm khÝ hËu
ViÖt Nam cã khÝ hËu nhiÖt ®íi Èm, chÞu ¶nh hëng kh¸ s©u s¾c cña chÕ ®é giã mïa ch©u ¸, cã s¾c th¸i ®a d¹ng víi mét mïa l¹nh ë phÝa B¾c (tõ ®Ìo H¶i V©n trë ra), vµ khÝ hËu kiÓu Nam ¸ (T©y Nguyªn, Nam Bé) còng nh víi khÝ hËu cã tÝnh chuyÓn tiÕp ë vïng ven biÓn Trung Bé (tõ ®Ìo H¶i V©n trë vµo).
Níc ta cã tiÒm n¨ng nhiÖt Èm dåi dµo vµ ph©n bè t¬ng ®èi ®Òu ë c¸c vïng trong níc. Víi sè giê n¾ng cao, tæng lîng bøc x¹ lín, tµi nguyªn nhiÖt trªn ph¹m vi c¶ níc ®îc xem lµ lo¹i giµu vµ lµ nguån n¨ng lîng tù nhiªn quan träng bËc nhÊt ®èi víi c©y trång. KhÝ hËu n«ng nghiÖp níc ta cã thÓ chia thµnh 2 miÒn Nam -B¾c víi 7 vïng sinh th¸i n«ng nghiÖp kh¸c nhau. PhÝa B¾c thuéc miÒn khÝ hËu nhiÖt ®íi, cã mïa ®«ng l¹nh ®îc chia thµnh 3 vïng theo 3 ®íi khÝ hËu: Vïng nói cao trªn 500m, vïng ®åi nói thÊp díi 500m, vµ vïng ®ång b»ng. Vïng ®ång b»ng cã tæng nhiÖt ®é n¨m díi 9000oC thêi gian nhiÖt ®é díi 20oC kÐo dµi 3-4 th¸ng, thêi gian kh« h¹n 15-30 ngµy. Thµnh phÇn c©y trång phong phó. trong mïa ®«ng mét sè c©y cá ngõng ph¸t triÓn. Phi¸ Nam (tõ ®Ìo H¶i V©n trë vµo) thuéc miÒn khÝ hËu nhiÖt ®íi ®iÓn h×nh, kh«ng cã mïa ®«ng, ®îc chia lµm 3 vïng sinh th¸i theo 3 ®íi khÝ hËu: vïng cao trªn 500 m, vïng ®åi nói thÊp díi 500m vµ vïng ®ång b»ng. Vïng ®ång b»ng cã tæng nhiÖt n¨m trªn 9000oC, thêi gian kh« h¹n 3-4 th¸ng. Thµnh phÇn c©y trång nhiÖt ®íi phong phó. Trong ®iÒu kiÖn cã ®ñ níc, c©y n«ng nghiÖp ph¸t triÓn xanh tèt quanh n¨m.
2. Nguån thøc ¨n gia sóc ViÖt Nam
Trªn l·nh thæ ViÖt Nam tån t¹i nhiÒu hÖ thèng canh t¸c ®a d¹ng, cho nªn nguån thøc ¨n gia sóc còng rÊt phong phó vµ ®a d¹ng. HÖ thèng canh t¸c lóa níc vµ hÖ thèng canh t¸c c©y trång c¹n lµ 2 hÖ thèng chÝnh s¶n xuÊt c¸c nguån thøc ¨n giµu tinh bét. Víi trªn 20 triÖu tÊn thãc tõ hÖ thèng canh t¸c c©y lóa níc, hµng n¨m ®· cã 3 triÖu tÊn c¸m vµ tÊm vèn lµ nguån thøc ¨n n¨ng lîng cæ truyÒn cung cÊp cho ®µn lîn vµ gia cÇm. HÖ thèng canh t¸c c©y trång c¹n trång c¸c lo¹i hoa mµu nh ng«, s¾n, khoai lang khoai sä, kª,...Ng« lµ lo¹i c©y trång l©u ®êi hiÖn cã nhiÒu kh¶ n¨ng vÒ më réng diÖn tÝch gieo trång vµ t¨ng n¨ng suÊt. §Çu thÕ kû 20 c¸c níc §«ng d¬ng ®· tõng xuÊt khÈu ng« qua Ph¸p lµm thøc ¨n gia sóc, thêi gian 10 n¨m qua diÖn tÝch trång ng« t¨ng 30%, hiÖn ®· ®¹t 400.000 ha, dù kiÕn ®Õn n¨m 2000 diÖn tÝch ng« sÏ ®¹t 1 triÖu ha. ViÖc sö dông réng r·i c¸c gièng ng« lai, víi 6 vïng ng« tËp trung, cïng víi s¾n vµ khoai lang, ch¨n nu«i sÏ cã c¬ së thøc ¨n míi kh¶ dÜ t¹o ®îc bíc ngoÆt chuyÓn tõ ch¨n nu«i tù tóc sang ch¨n nu«i hµng ho¸. HÖ thèng canh t¸c c©y trång c¹n, kh«ng chØ s¶n xuÊt nguån thøc ¨n giµu tinh bét mµ cßn s¶n xuÊt ®Ëu ®ç, ®Ëu t¬ng, l¹c, võng, b«ng. H¹t c©y cã dÇu ng¾n ngµy lµ nguån thøc ¨n giµu protªin ®a d¹ng cña ch¨n nu«i. HÖ thèng canh t¸c c©y c«ng nghiÖp dµi ngµy cã liªn quan ®Õn nguån thøc ¨n giµu protªin cßn cã dõa vµ cao su. ViÖt Nam hiÖn ®· cã 1 triÖu ha trång dõa vµ trªn 100.000 ha cao su.
Trong hÖ thèng canh t¸c c©y c«ng nghiÖp cßn ph¶i ®Ò cËp ®Õn c©y mÝa. C©y mÝa ®· tõng trång ë viÖt Nam tõ l©u ®êi, hiÖn nay s¶n xuÊt mÝa ®êng ®ang ®îc khuyÕn khÝch ph¸t triÓn. C¸c vïng trång mÝa tËp trung ë miÒn B¾c Duyªn h¶i miÒn Trung, miÒn §«ng Nam Bé vµ ®ång b»ng s«ng Cöu Long sÏ lµ chç dùa lín cña ch¨n nu«i vÒ thøc ¨n th« xanh vµ rØ ®êng.
HÖ thèng canh t¸c vên ao cã n¨ng suÊt rÊt cao, t¹o ra nguån rau xanh ®ñ lo¹i thÝch hîp víi mäi mïa vô. ViÖt Nam cã 1 triÖu km2 l·nh h¶i, 314.000 ha mÆt níc vµ 56.000 ha ®Çm hå. Víi tµi nguyªn mÆt níc nh vËy, ch¨n nu«i l¹i cã thªm nguån thøc ¨n d¹ng thùc vËt thñy sinh trong ®ã ®¸ng gi¸ nhÊt lµ nguån thøc ¨n protªin ®éng vËt. §Ó vît qua sù h¹n chÕ vÒ ®Êt, nguêi n«ng d©n ViÖt Nam cÇn cï vµ s¸ng t¹o ®· tÝch luü ®îc nhiÒu kü thuËt phong phó vÒ t¨ng vô, gèi vô, trång xen. Do kÕt qu¶ cña qu¸ tr×nh lao ®éng vµ s¸ng t¹o nµy mµ võa t¨ng ®îc nguån l¬ng thùc, thùc phÈm cho ngêi võa t¹o cho ch¨n nu«i nhiÒu nguån lín vÒ phô phÈm lµm thøc ¨n gia sóc. ¦íc tÝnh hµng n¨m cã 20 triÖu tÊn r¬m vµ gÇn 10 triÖu tÊn th©n c©y ng« giµ, ngän mÝa, d©y lang, d©y l¹c, c©y ®Ëu t¬ng.v.v. Víi viÖc më réng c¸c nhµ m¸y chÕ biÕn hoa qu¶, sÏ l¹i cã thªm nguån phô phÈm lín lµm thøc ¨n gia sóc cã gi¸ trÞ nh b· døa, b· cam chanh... Thiªn nhiªn ViÖt Nam thuËn lîi cho viÖc s¶n xuÊt thøc ¨n gia sóc, nhng h×nh nh bao giê còng vËy,cïng víi thuËn lîi ®ång thêi còng cã nh÷ng khã kh¨n ph¶i kh¾c phôc ë c«ng ®o¹n sau thu ho¹ch vµ b¶o qu¶n. Khai th¸c vµ sö dông cã hiÖu qu¶ cao c¸c s¶n phÈm chÝnh vµ c¸c s¶n phÈm phô cña hÖ thèng canh t¸c ®a d¹ng nãi trªn sÏ lµ nhiÖm vô to lín cña nh÷ng ngêi lµm c«ng t¸c nghiªn cøu còng nh nh÷ng ngêi lµm c«ng t¸c qu¶n lý. ViÖt Nam kh«ng cã nh÷ng c¸nh ®ång cá b¸t ng¸t vµ t¬ng ®èi b»ng ph¼ng nh c¸c níc kh¸c. Cá tù nhiªn mäc trªn c¸c tr¶ng cá ë trung du vµ miÒn nói, cßn ë ®ång b»ng cá mäc ë ven ®ª, ven b·i c¸c con s«ng lín, däc bê ruéng, ®êng ®i vµ trong c¸c ruéng mµu. C¸c tr¶ng cá tù nhiªn vèn h×nh thµnh tõ ®Êt rõng do kÕt qu¶ cña qu¸ tr×nh l©u dµi khai th¸c kh«ng hîp lý ®Êt ®åi nói (thãi quen ®èt n¬ng lµm rÉy). Cã tµi liÖu cho biÕt, ®Êt cã tr¶ng cá ViÖt Nam íc tÝnh 5.026.400 ha. Mét ®Æc ®iÓm lín trªn c¸c tr¶ng cá vµ b·i cá tù nhiªn lµ rÊt hiÕm cá hä dÇu, chØ cã hoµ th¶o th©n bß, tÇm thÊp chiÕm vÞ trÝ ®éc t«n.
Lîng dù tr÷ chÊt h÷u c¬ trong ®Êt thÊp, c¸c tr¶ng cá dèc ë c¸c ®é dèc kh¸c nhau, l¹i bÞ röa tr«i m¹nh nªn n¨ng suÊt cá tù nhiªn thÊp.
Qui luËt chung lµ ®Çu vô ma cá tù nhiªn ph¸t triÓn m¹nh nhng råi chãng ra hoa vµ ®Õn cuèi vô ma, ph¸t triÓn chËm vµ ngõng ph¸t triÓn trong vô kh« hanh.
Tr¶ng cá tù nhiªn ë trung du _miÒn nói cha ®îc tËn dông hÕt v× liªn quan ®Õn ®é dèc, nguån níc cho gia sóc uèng, ph©n bè d©n c tha (35 ngêi/km2) tr¸i l¹i vïng ®ång b»ng (635 ngêi/km2), cá tù nhiªn ®îc tËn dông triÖt ®Ó b»ng biÖn ph¸p võa ch¨n th¶ võa thu c¾t cho ¨n t¹i chuång.
Do cã u thÕ vÒ ®iÒu kiÖn khÝ hËu mµ cá trång cã tiÒm n¨ng n¨ng suÊt cao, nhÊt lµ ®èi víi cá voi vµ cá panicum. Cã nh÷ng hé ch¨n nu«i bß s÷a trång cá voi th©m canh, mét n¨m thu ho¹ch 9-10 løa víi tæng lîng sinh khèi trªn 300 tÊn /ha.
Do ®Êt canh t¸c rÊt h¹n hÑp (b×nh qu©n diÖn tÝch ®Êt trªn ®Çu ngêi ViÖt Nam ®øng thø 128 trong tæng sè 200 níc trªn thÕ giíi), phô phÈm lµm thøc ¨n gia sóc phong phó, quy m« ch¨n nu«i cßn nhá, cho nªn diÖn tÝch cá trång kh«ng ®¸ng kÓ, chñ yÕu ph©n bè lÎ tÎ ë c¸c vµnh ®ai ch¨n nu«i bß s÷a.
§èi víi nhiÒu níc nguån thøc ¨n phèt pho dÔ tiªu thêng ®¾t tiÒn. ViÖt Nam cã tr÷ lîng lín vÒ ph©n l©n. §· cã nh÷ng ®Ò ¸n x©y dùng c¬ së s¶n xuÊt phèt ph¸t khö flo lµm thøc ¨n gia sóc kh«ng nh÷ng ®ñ tiªu dïng trong níc mµ cßn thõa ®Ó trao ®æi víi c¸c níc kh¸c. Cã thÓ nãi níc ta cã tiÒm n¨ng lín vÒ nguån phèt ph¸t vµ nguån can xi cho gia sóc.
Chia sẻ với bạn bè của bạn: |