VIÊM NHIỄM ĐƯỜNG SINH DỤC DƯỚI Ở PHỤ NỮ 15-49 TUỔI CÓ CHỒNG TẠI XÃ KIM QUAN, THẠCH THẤT, HÀ NỘI VÀ MỘT SỐ YẾU TỐ LIÊN QUAN

VIÊM NHIỄM ĐƯỜNG SINH DỤC DƯỚI Ở PHỤ NỮ 15-49 TUỔI CÓ CHỒNG TẠI XÃ KIM QUAN, THẠCH THẤT, HÀ NỘI VÀ MỘT SỐ YẾU TỐ LIÊN QUAN

Nguyễn Quang Mạnh^* Cấn Hải Hà^**

Nghiên cứu này nhằm xác định tỷ lệ bệnh và nguyên nhân gây bệnh viêm nhiễm đường sinh dục dưới ở phụ nữ 15 - 49 tuổi có chồng và mô tả một số yếu tố liên quan đến viêm nhiễm đường sinh dục dưới ở phụ nữ 15 - 49 tuổi có chồng.

Tăng cường giáo dục sức khỏe, cải thiện điều kiện vệ sinh hộ gia đình, cung cấp nước sạch, phát hiện bệnh sớm điều trị kịp thời là khuyến nghị cho nghiên cứu này.

(i) Xác định tỷ lệ và nguyên nhân gây bệnh viêm nhiễm đường sinh dục dưới ở phụ nữ 15 - 49 tuổi có chồng tại xã Kim Quan, Thạch Thất, Hà Nội và (ii) Mô tả một số yếu tố liên quan đến viêm nhiễm đường sinh dục dưới ở phụ nữ 15 - 49 tuổi có chồng.

Tiến hành khám phụ khoa 420 phụ nữ 15-49 tuổi có chồng đã phát hiện 237 phụ nữ mắc bệnh VNĐSDD, chiếm 56,4%. Kết quả khám lâm sàng cho thấy viêm cổ tử cung (24,9%) viêm âm đạo (30,4%), viêm âm hộ chiếm tỷ lệ thấp (10,5%). Tỷ lệ bệnh nhân bị viêm kết hợp Âm đạo và Cổ tử cung là 34,2%. Nguyên nhân gây bệnh chủ yếu là do vi khuẩn (G.Vaginosis, Trichomonas vaginalis, C. Trachomatis, vi khuẩn khác, tạp khuẩn).Trong đó nguồn nước sạch, vệ sinh bộ phận sinh dục hàng ngày, vệ sinh bộ phận sinh dục trước và sau khi quan hệ tình dục là rất cần thiết để dự phòng bệnh. Bên cạnh đó, hầu hết đối tượng nghiên cứu cũng nhận ra rằng viêm nhiễm bộ phận sinh dục dưới là bệnh nguy hiểm, cần được phát hiện sớm và điều trị kịp thời.

Kết quả Bảng 2 cho thấy chủ yếu các đối tượng tham gia nghiên cứu ở lứa tuổi ≥ 40. Phần lớn làm nông nghiệp. Trình độ học vấn THCS là chủ yếu. Hầu hết đang sống cùng chồng, hơn ½ đối tượng là nghiên cứu có từ 1 - 2 con và 1/3 có ≥ 3 con.

Bảng 3 cho thấy phần lớn đối tượng nghiên cứu chưa từng nạo phá thai (68,6%). Tuy nhiên, 21,2% đã từng nạo phá thai ít nhất 1 lần , 2,6% ≥3 lần. Trên ½ phụ nữ hiện nay đang sử dụng BPTT (57,9%), trong đó chủ yếu là đặt vòng (60,2%); BCS (36,9%) và thuốc tránh thai (25,3%).

Qua bảng phân loại KAP cho thấy kiến thức - thái độ - thực hành đều có tỷ lệ % cao ở mức độ khá.

Kết quả Bảng 5 cho thấy có mối liên quan giữa nhóm tuổi và số con hiện có với tình trạng mắc bệnh VNĐSDD. Trong đó, những phụ nữ thuộc nhóm tuổi 30 – 39 tuổi có khả năng mắc bệnh cao hơn so với những phụ nữ thuộc nhóm tuổi khác (p<0,05). Những đối tượng có từ 1- 2 con có khả năng mắc bệnh cao hơn so với những đối tượng khác (p<0,05). Có mối liên quan giữa việc sử dụng BPTT với tình trạng mắc bệnh của đối tượng. Theo đó những phụ nữ đang sử dụng BPTT có khả năng mắc bệnh cao hơn (p<0,05). Có mối liên quan giữa tình trạng có nhà tắm với tình trạng mắc bệnh VNĐSDD. Trong đó, những phụ nữ mà gia đình có nhà vệ sinh/ nhà tắm khép kín trong nhà thì khả năng mắc bệnh thấp hơn so với những phụ nữ không có nhà vệ sinh/nhà tắm khép kín.

Tại Việt Nam, tỷ lệ VNĐSDD cũng khác nhau giữa rất nhiều các tác giả. Một số tác giả nghiên cứu tại địa bàn miền Nam đều cho tỷ lệ thấp hơn chúng tôi như Nguyễn Khắc Minh (2005) nghiên cứu trên 733 phụ nữ có chồng 18-49 tuổi, tại tỉnh Quảng Nam (tỷ lệ 36,65%) [2]. Theo tác giả Nguyễn Trọng Bài và Võ Văn Thắng tại Cà Mau cho thấy trên 603 phụ nữ có chồng 18-49 tuổi có 47,3% bị VNĐSDD [3]. Một số nghiên cứu tại các tỉnh phía Bắc của Việt Nam cho thấy, tỷ lệ VNĐSDD nhìn chung vẫn ở mức cao và có xu hướng duy trì và không giảm nhiều qua các năm, cụ thể như sau:

So sánh với các nghiên cứu đã trước đây thì kết quả nghiên cứu của chúng tôi xấp xỉ bằng nghiên cứu của Nguyễn Thị Liên (2009) [4] và thấp hơn các nghiên cứu khác. Đặc biệt, tỷ lệ viêm trong những nghiên cứu gần đây đều trên 50% cho thấy số lượng phụ nữ mắc các bệnh VNĐSDD dưới đang ở mức cao đáng báo động.

Một số yếu tố liên quan tới tình trạng mắc bệnh của đối tượng nghiên cứu

Có mối liên quan giữa nhóm tuổi và số con hiện có với tình trạng mắc bệnh VNĐSDD tương tự nghiên cứu của Phạm Thị Khanh năm 2010 tại Bệnh viện Phụ sản Thanh Hóa [5]. Những phụ nữ đang sử dụng biện pháp tránh thai có khả năng mắc bệnh cao hơn so với những phụ nữ không sử dụng (p<0,05). Kết quả của chúng tôi tương tự với nghiên cứu về tình hình NKĐSS trên 150 bệnh nhân là phụ nữ từ 18 – 45 tuổi tại bệnh viện Phụ sản Thanh Hóa cũng chỉ ra rằng đặt dụng cụ tử cung làm tăng nguy cơ viêm nhiễm cổ tử cung - âm đạo [5] hay nhận định của Lê Hoài Chương tại Bệnh viện phụ sản TW (2011) cho thấy tiền sử nạo thai, sẩy thai, sinh đẻ liên quan đến khả năng bị mắc bệnh [6].

Có mối liên quan giữa tình trạng có nhà tắm với tình trạng mắc bệnh VNĐSDD. Trong đó, những phụ nữ mà gia đình có nhà vệ sinh/ nhà tắm khép kín trong nhà thì khả năng mắc bệnh thấp hơn so với nhóm chứng. Có nhà vệ sinh/nhà tắm trong nhà thì điều kiện vệ sinh của phụ nữ thuận lợi hơn, cả việc vệ sinh thông thường, vệ sinh kinh nguyệt và nhất là vệ sinh trước và sau QHTD, do đó sẽ giảm được nguy cơ viêm nhiễm.

Hầu hết các nghiên cứu đều tìm ra mối liên quan giữa kiến thức của đối tượng về bệnh với tình trạng VNĐSDD. Mối liên quan có ý nghĩa này cho chúng ta thấy hiểu biết về bệnh rất quan trọng đối với phụ nữ trong việc bảo vệ mình trước những yếu tố nguy cơ của bệnh.

Những phụ nữ có thái độ kém về phòng bệnh VNĐSDD có khả năng mắc bệnh cao hơn so với những phụ nữ có thái độ tốt (p<0,05). Nhận định này tương tự nghiên cứu của Đoàn Huy Hậu (2007) trên 634 phụ nữ vạn chài khu vực phía Bắc Hà Nội chỉ ra rằng thái độ của họ chưa tích cực, vẫn còn tâm lý ngại ngùng, coi thường bệnh và hành vi thực hành còn rất thấp. Chính vì vậy, tỷ lệ phụ nữ vạn chài mắc các bệnh VNĐSD khá cao 63,7% [8].

Các nghiên cứu khác cũng cho thấy có mối liên quan giữa thực hành vệ sinh khi QHTD với tình trạng mắc bệnh của ĐTNC tương tự nghiên cứu tại Tam Dương, Vĩnh Phúc của Nguyễn Thị Liên (2010), nhóm phụ nữ không vệ sinh sau QHTD có nguy cơ mắc bệnh cao gấp 2,8 lần so với nhóm chứng [4] . Điều đó càng khẳng định vệ sinh là yếu tố rất quan trọng góp phần gây ra bệnh, cũng như có thể hạn chế bệnh nếu thực hành đúng.

Từ các kết quả nghiên cứu trên nhận thấy kiến thức, thái độ và thực hành phòng bệnh VNĐSDD là một yếu tố quan trọng liên quan đến tình trạng mắc bệnh, nếu đối tượng có kiến thức, thái độ, thực hành tốt thì nguy cơ mắc bệnh của phụ nữ sẽ giảm đi rất nhiều.

KẾT LUẬN

Tỷ lệ đối tượng mắc bệnh VNĐSDD là 56,4%, trong đó viêm cổ tử cung là 24,9 %. Viêm âm đạo 30,4 % viêm kết hợp âm đạo- cổ tử cung 34,2 %. Nguyên nhân chủ yếu là do vi khuẩn chiếm 64,1 %.

Trên ½ đối tượng có kiến thức, thái độ và thực hành khá về VNĐSDD với tỷ lệ 63,6%; 60,2% và 64,3%. Tuy nhiên vẫn còn 24,5% đối tượng có kiến thức kém về VNĐSDD; 20,5% có thái độ kém và 20,2% có thực hành kém về phòng VNĐSDD.

Có mối liên quan giữa một số yếu tố cá nhân như nhóm tuổi, số con hiện có, việc sử dụng biện pháp tránh thai và tình trạng nhà tắm với việc mắc bệnh VNĐSDD.

Có mối liên quan giữa kiến thức, thái độ và thực hành phòng bệnh VNĐSDD với tình trạng mắc bệnh VNĐSDD của đối tượng nghiên cứu.

KHUYẾN NGHỊ

1. 
   Tăng cường truyền thông giáo dục sức khỏe, nhấn mạnh tầm quan trọng của vệ sinh phòng bệnh.
   
2. 
   Cải thiện điều kiện vệ sinh môi trường, cung cấp đủ nước sạch.
   
3. 
   Khám phát hiện sớm và điều trị triệt để các bệnh viêm nhiễm đường sinh dục.