Tóm Lược Riyadh Al-Saaliheen ] Tiếng Việt Vietnamese [فيتنامي

“Đức tin gồm có bảy mươi mấy hoặc sáu mươi mấy nhánh, nhánh cao nhất là câu La i la ha il lol loh (tức không có Thượng Đế nào xứng đáng được thờ phụng chỉ ngoại trừ Allah), nhánh thấp nhất là nhặt điều gây hại (như miễn chai, gai...) nằm trên đường và sự hổ thẹn là một nhánh của đức tin.” Hadith do Muslim 1/9 (9) và Muslim 1/46 (35 & 58) ghi lại.

((بَينَما رَجُلٌ يَمشي بِطَرِيقٍ اشْتَدَّ عَلَيهِ العَطَشُ، فَوَجَدَ بِئْراً فَنَزَلَ فِيهَا فَشَرِبَ، ثُمَّ خَرَجَ فَإِذَا كَلْبٌ يَلْهَثُ يأكُلُ الثَّرَى مِنَ العَطَشِ، فَقَالَ الرَّجُلُ: لَقَدْ بَلَغَ هَذَا الكَلْبُ مِنَ العَطَشِ مِثلُ الَّذِي كَانَ قَدْ بَلَغَ مِنِّي فَنَزَلَ البِئْرَ فَمَلَأَ خُفَّهُ مَاءً ثُمَّ أمْسَكَهُ بِفِيهِ حَتَّى رَقِيَ، فَسَقَى الكَلْبَ، فَشَكَرَ الله لَهُ، فَغَفَرَ لَهُ))

“Có một người đang đi trên đường cảm thấy rất khát nước và tìm gặp được một cái giếng nước thế là ông ta xuống giếng uống nước. Khi quay trở lên ông bắt gặp một con chó đang ăn đất do quá khát nước, ông tự nhủ: Con chó đang khát nước giống như mình khát nước khi nảy. Thế là ông quay xuống giếng dùng dép lê đang mang mà múc đầy nước đem lên cho con chó uống. Với cử chỉ đó Allah đã cám ơn và tha thứ tội lỗi cho y.” Sahabah hỏi: Thưa Rasul, chúng ta giúp động vật cũng có ân phước nữa à ? Người đáp:

((فِي كُلِّ كَبِدٍ رَطْبَةٍ أَجْرٌ))

“Trong tất cả mọi vật đều được hưởng ân phước.”⁽⁴⁶⁾ Hadith do Al-Bukhary 1/54 (173), 3/147 (2363) và 4/211 (2467) và Muslim 7/44 (153, 155 và 2244) ghi lại.

Theo đường truyền riêng của Al-Bukhary ghi rằng:

((فَشَكَرَ اللهُ لَهُ، فَغَفَرَ لَهُ، فَأَدْخَلَهُ الجَنَّةَ))

“Với cử chỉ đó Allah đã cám ơn và tha thứ tội lỗi, rồi ban cho ông ta vào thiên đàng.”

Theo đường truyền khác do cả hai Imam đồng ghi lại rằng:

((بَيْنَمَا كَلْبٌ يُطِيفُ بِرَكِيَّةٍ قَدْ كَادَ يَقْتُلُهُ العَطَشُ إِذْ رَأَتْهُ بَغِيٌّ مِنْ بَغَايَا بَنِي إِسْرَائِيْلَ، فَنَزَعَتْ مُوقَها فَاسْتَقَتْ لَهُ بِهِ فَسَقَتْهُ فَغُفِرَ لَهَا بِهِ))

“Có con chó đi quanh quẩn cái giếng nước và sắp bị cái khát giết chết, bổng một cô gái điếm bắt gặp hoàn cảnh đó liền dùng dép lê đang mang mà múc nước cho con chó uống, thế là cô được tha thứ tội lỗi bởi cử chỉ của cô.”
108- Hadith thứ mười một: Cũng từ ông Abu Hurairah  thuật lại lời Nabi :

((لَقدْ رَأيْتُ رَجُلاً يَتَقَلَّبُ في الجَنَّةِ في شَجَرَةٍ قَطَعَهَا مِنْ ظَهْرِ الطَرِيقِ كَانَتْ تُؤذِي المُسْلِمِينَ))

“Ta thấy được một người đàn ông đang hưởng lạc trên thiên đàng bởi y đã chặt bỏ một cây nằm cản trên đường gây hại đến người Muslim.” Hadith do Al-Bukhary 1/167 (652) và Muslim 6/51 (1914), 8/34 (127, 128, 129 và1914) ghi lại.

Có đường truyền khác ghi rằng:

((مَرَّ رَجُلٌ بِغُصْنِ شَجَرَةٍ عَلَى ظَهْرِ طَرِيقٍ، فَقَالَ: وَاللهِ لَأُنْحِيَنَّ هَذَا عَنِ المُسْلِمينَ لا يُؤذِيهِمْ، فَأُدخِلَ الجَنَّةَ))

“Một người đàn ông đang đi bắt gặp một nhánh cây nằm trên đường, ông ta bảo: Thề bởi Allah, rằng bề tôi sẽ kéo nó ra khỏi đường để không gây hại cho người Muslim khác. Thế là ông ta được ban cho thiên đàng.”

Có đường truyền khác ghi rằng:

((بَيْنَمَا رَجُلٌ يَمْشي بِطَرِيقٍ وَجَدَ غُصْنَ شَوْكٍ عَلَى الطَّرِيقِ فَأَخَّرَهُ فَشَكَرَ اللهُ لَهُ، فَغَفَرَ لَهُ))

“Có một người đàn ông đang đi thì bắt gặp một nhánh cây gai, ông ta liền lấy đặt lên lề. Thế là ông được Allah cám ơn và tha thứ tội lỗi.”
109- Hadith thứ mười hai: Cũng từ ông Abu Hurairah  thuật lại lời Nabi :

((مَنْ تَوَضَّأَ فَأَحْسَنَ الوُضُوءَ، ثُمَّ أَتَى الجُمُعَةَ فَاسْتَمَعَ وَأَنْصَتَ غُفِرَ لَهُ مَا بَيْنَهُ وَبَيْنَ الجُمُعَةِ وَزِيَادَةُ ثَلَاثَةِ أيَّامٍ، وَمَنْ مَسَّ الحَصَا فَقَدْ لَغَا))

“Ai lấy nước Wudu hoàn chỉnh, xong đến Masjid hành lễ Salah Jum-a’h (ngày thứ sáu) và im lặng (trong suốt thời gian đọc thuyết giảng) y sẽ được tha thứ tội lội đến thứ sáu tuần sau và thêm ba ngày nữa, còn ai làm gì khác thì đã thất bại.”⁽⁴⁷⁾ Hadith do Muslim 3/8 (27 & 857) ghi lại.

110- Hadith thứ mười ba: Cũng từ ông Abu Hurairah  thuật lại lời Nabi :

((إِذَا تَوَضَّأَ الْعَبْدُ المُسْلِمُ، أَو المُؤمِنُ فَغَسَلَ وَجْهَهُ خَرَجَ مِنْ وَجْهِهِ كُلُّ خَطِيئَةٍ نَظَرَ إِلَيْهَا بِعَينَيهِ مَعَ المَاءِ، أَوْ مَعَ آخِرِ قَطْرِ المَاءِ، فَإِذَا غَسَلَ يَدَيْهِ خَرَجَ مِنْ يَدَيهِ كُلُّ خَطِيئَة كَانَ بَطَشَتْهَا يَدَاهُ مَعَ المَاءِ، أَوْ مَعَ آخِرِ قَطْرِ المَاءِ، فَإِذَا غَسَلَ رِجْلَيهِ خَرَجَتْ كُلُّ خَطِيئَةٍ مَشَتْهَا رِجْلاَهُ مَعَ المَاءِ أَوْ مَعَ آخِرِ قَطْرِ المَاءِ حَتَّى يَخْرُجَ نَقِيّاً مِنَ الذُّنُوبِ))

“Khi một người Muslim hoặc một người có đức tin lấy nước Wudu, lúc y rửa mặt thì những tội lỗi do mắt y nhìn được rơi xuống cùng với nước hoặc được rơi theo đến giọt nước cuối cùng, lúc y rửa tay thì tội lỗi do tay gây ra được rơi xuống cùng với nước hoặc được rơi theo đến giọt nước cuối cùng, lúc y rửa chân thì mọi tội lỗi do chân gây ra được rơi xuống cùng với nước hoặc được rơi theo đến giọt nước cuối cùng cho đến khi y trở thành một người sạch tội hoàn toàn.” Hadith do Muslim 1/148 (32 & 244) ghi lại.

111- Hadith thứ mười bốn: Cũng từ ông Abu Hurairah  thuật lại lời Nabi :

((الصَّلَوَاتُ الخَمْسُ، وَالجُمُعَةُ إِلَى الجُمُعَةِ، وَرَمَضَانُ إِلَى رَمَضَانَ مُكَفِّراتٌ لِمَا بَيْنَهُنَّ إِذَا اجْتُنِبَتِ الكَبَائِرُ))

“Giữa năm buổi lễ Salah hằng ngày, từ thứ sáu này đến thứ tới và từ Ramadam này đến Ramadan tới tội lỗi giữa chúng đều được xóa bỏ ngoại trừ những tội lỗi lớn.” Hadith do Muslim 1/144 (16 & 233) ghi lại.
112- Hadith thứ mười lăm: Cũng từ ông Abu Hurairah  thuật lại lời Nabi :

((أَلَا أَدُلُّكُمْ عَلَى مَا يَمْحُو اللهُ بِهِ الخَطَايَا وَيَرْفَعُ بِهِ الدَّرَجَاتِ ؟))

“Chẳng lẽ mọi người không muốn Ta chỉ cho một điều sẽ được Allah xóa đi tội lỗi và cấp bậc được nâng lên hay chăng ?” Sahabah đáp: Chúng tôi muốn, thưa Rasul. Người bảo:

((إِسْبَاغُ الوُضُوءِ عَلَى المَكَارِهِ، وَكَثْرَةُ الخُطَا إِلَى المَسَاجِدِ، وَانْتِظَارُ الصَّلاةِ بَعْدَ الصَّلاةِ فَذَلِكُمُ الرِّبَاطُ))

“Lấy nước Wudu cho thật hoàn chỉnh cho dù có muốn hay không⁽⁴⁸⁾, bước thật nhiều bước đến Masjid và sau buổi Salah chờ đến buổi Salah khác. Đấy chính là nhứng điều tốt đẹp nhất.” Hadith do Muslim 1/151 (251) ghi lại.
113- Hadith thứ mười sáu: Ông Abu Musa Al-Ash-a’ry  thuật lại lời Nabi :

((مَنْ صَلَّى البَرْدَيْنِ دَخَلَ الجَنَّةَ))

“Ai hành lễ Salah Al-Bardain được vào thiên đàng.” Hadith do Al-Bukhary 1/150 (574) và Muslim 2/114 (635) ghi lại.

Và Salah Al-Bardain là hai lễ Salah Al-Fajr và Al-A’sr.

((إِذَا مَرِضَ العَبْدُ أَوْ سَافَرَ كُتِبَ لَهُ مِثْلُ مَا كَانَ يَعْمَلُ مُقِيماً صَحِيحاً))

“Khi một bề tôi bị bệnh hoặc đi du hành xa thì y sẽ được ghi chép việc hành đạo của y giống như đang mạnh khỏe ở nhà.” Hadith do Al-Bukhary 4/70 (2996) ghi lại.
115- Hadith thứ mười tám: Ông Jaabir  thuật lại lời Nabi :

((كُلُّ مَعْرُوفٍ صَدَقَةٌ))

“Tất cả việc thiện, việc tốt đẹp là sự bố thí.” Hadith do Al-Bukhary 8/13 (6021) ghi lại.
116- Hadith thứ mười chín: Cũng từ ông Jaabir  thuật lại lời Nabi :

((مَا مِنْ مُسْلِمٍ يَغْرِسُ غَرْساً إِلاَّ كَانَ مَا أُكِلَ مِنْهُ لَهُ صَدَقَةً، وَمَا سُرِقَ مِنهُ لَهُ صَدَقَةً، وَلاَ يَرْزَؤُهُ أَحَدٌ إلاَّ كَانَ لَهُ صَدَقَةً))

“Khi người Muslim trồng một cây nào đó thì bất cứ ai ăn nó, ai trộm nó hoặc ai làm tổn hại đến nó thì giống như người trồng đã bố thí.” Hadith do Muslim 5/27 (7, 8, 10 & 1552) ghi lại.

Theo đường truyền khác ghi rằng:

((فَلاَ يَغْرِسُ المُسْلِمُ غَرْساً فَيَأْكُلَ مِنْهُ إنْسَانٌ وَلاَ دَابَّةٌ وَلاَ طَيْرٌ إلاَّ كَانَ لَهُ صَدَقة إِلَى يَومِ القِيَامةِ))

“Khi người Muslim gieo trồng một cây nào đó thì cứ ai ăn nó hoặc động vật hoặc chim chóc ăn nó thì giống như người trồng đã bố thí cho đến ngày tận thế.” Theo đường truyền khác:

“Khi người Muslim gieo trồng một loại cây nào đó thì cứ mỗi ai hoặc động vật hoặc bất cứ gì ăn nó thì giống như y đã bố thí.” Hadith do Al-Bukhary 3/135 (2320)

((إِنَّهُ قَدْ بَلَغَني أنَّكُمْ تُرِيدُونَ أنْ تَنْتَقِلُوا قُرْبَ المَسجِد ؟))

“Ta đã nghe được rằng các người định dời nhà đến gần Masjid phải không ?” Họ đáp: Đúng vậy, thưa Rasul. Người tiếp:

((بَنِي سَلِمَةَ، دِيَارَكُمْ، تُكْتَبْ آثَارُكُمْ، دِيَارَكُمْ تُكْتَبْ آثَارُكُمْ))

“Này dòng tộc Salamah, các người hãy ở lại đó đi, bởi mỗi bước đi của các người (đến Masjid) đều được một ân phước.” Hadith do Muslim 2/131 (279, 280, 664 & 665) ghi lại.

Theo đường truyền khác:

((إنَّ بِكُلِّ خَطوَةٍ دَرَجَةً))

“Quả thật, mỗi bước đi của các người là được nâng một cấp.” Hadith do Al-Bukhary 3/29 (1887) ghi lại từ ông Anas .
118- Hadith thứ hai mươi mốt: Cha của Al-Munzir ông Ubai bin Ka’b  kể: Có một người đàn ông không biết rằng nhà người kia xa Masjid hơn nhà mình, vì vậy mỗi buổi Salah ông đều đến trể. Thấy vậy, ông nhà gần mới nói: Này ông bạn nếu, ông mua một con lừa thì sẽ cưỡi được nó trong lúc lạnh và cả lúc nóng. Ông nhà xa đáp: Tôi không thể vui vẻ được nếu nhà tôi nằm bên cạnh Masjid, bởi tôi muốn mỗi bước đi của tôi từ nhà đến Masjid hoặc từ Masjid trở về nhà đều được ghi chép lại hết. Nghe vậy Rasul  lên tiếng:

((قَدْ جَمَعَ اللهُ لَكَ ذلِكَ كُلَّهُ))

“Chắc chắn Allah sẽ gom hết tất cả mọi điều đó cho anh.”⁽⁴⁹⁾ Hadith do Muslim ghi lại.

Theo đường truyền khác:

((إِنَّ لَكَ مَا احْتَسَبْتَ))

“Chắc chắn anh sẽ được như điều anh đã nghĩ.” Hadith do Muslim 2/130 (663) ghi lại.

((أَرْبَعُونَ خَصْلَةً: أَعْلاَهَا مَنِيحَةُ العَنْزِ، مَا مِنْ عَامِلٍ يَعْمَلُ بِخَصْلَةٍ مِنْهَا؛ رَجَاءَ ثَوَابِهَا وتَصْدِيقَ مَوْعُودِهَا، إِلاَّ أَدْخَلَهُ اللهُ بِهَا الجَنَّةَ))

“Có bốn mươi điều: Điều tốt đẹp nhất trong tất cả là tặng người khác con dê, nhưng chỉ mong muốn được ân phước và một lòng tin tưởng lời hứa (của Allah và Rasul của Ngài), y sẽ được Allah ban cho vào thiên đàng bởi việc làm đó.” Hadith do Al-Bukhary 3/217 (2631) ghi lại.
120- Hadith thứ hai mươi ba: Ông A’dy bin Haatim  kể: Chính tôi nghe được Rasul  nói rằng:

((اتَّقُوا النَّارَ وَلَوْ بِشَقِّ تَمْرَةٍ))

“Hãy sợ lửa của hỏa ngục cho dù nó có nhỏ như nửa⁽⁵⁰⁾ hạt chà là.” Hadith do Al-Bukhary 2/136 (1417), 9/181 (7512) và Muslim 3/86 (67, 68, và 1016) ghi lại.

Theo đường truyền khác cũng do hai Imam Hadith ghi lại, Rasul  đã nói rằng:

((مَا مِنْكُمْ مِنْ أَحَدٍ إِلاَّ سَيُكَلِّمُهُ رَبُّهُ لَيْسَ بَينَهُ وَبَيْنَهُ تَرْجُمَانٌ، فَيَنْظُرُ أَيْمَنَ مِنْهُ فَلاَ يَرَى إلاَّ مَا قَدَّمَ، وَيَنْظُرُ أَشْأَمَ مِنْهُ فَلاَ يَرَى إِلاَّ مَا قَدَّمَ، وَيَنظُرُ بَيْنَ يَدَيهِ فَلاَ يَرَى إلاَّ النَّار تِلْقَاءَ وَجْهِهِ، فَاتَّقُوا النَّارَ وَلَو بِشِقِّ تَمْرَةٍ، فَمَنْ لَمْ يَجِدْ فَبِكَلِمَةٍ طَيِّبَةٍ))

“Mỗi người trong các người đều được nói chuyện trực tiếp với Thượng Đế, giữa y và Ngài không có người thông dịch. Y nhìn qua bên phải và bên trái chỉ toàn những gì y đã từng làm, khi nhìn ở trước mặt chỉ thấy lửa hỏa ngục đang trực diện trước mặt y. Thế nên, các người hãy sợ lửa hỏa ngục cho dù có nhỏ như nửa trái chà là, còn ai không có (gì để bố thí) thì hãy nói chuyện lễ độ nhã nhặn.”

((إِنَّ اللهَ لَيَرْضَى عَنِ العَبْدِ أَنْ يَأكُلَ الأَكْلَةَ، فَيَحمَدَهُ عَلَيْهَا، أَوْ يَشْرَبَ الشَّرْبَةَ، فَيَحْمَدَهُ عَلَيْهَا))

“Quả thật, Allah sẽ rất hài lòng đối với một bề tôi khi ăn dù là một miếng và khi uống dù chỉ một ngụm, xong y biết tạ ơn Ngài.”⁽⁵¹⁾ Hadith do Muslim 8/87 (2734) ghi lại.
122- Hadith thứ hai mươi lăm: Ông Abu Musa  dẫn lời Rasul  rằng:

((عَلَى كُلِّ مُسْلِمٍ صَدَقَةٌ))

“Bắt buộc tất cả người Muslim phải bố thí.” Tôi hỏi: Đối với người không có thì sao ? Người đáp:

((يَعْمَلُ بِيَدَيْهِ فَيَنْفَعُ نَفْسَهُ وَيَتَصَدَّقُ))

“Y phải bỏ sức ra lao động chân chính bằng chính đôi tay y rồi dùng đó mà bố thí.” Tôi hỏi: Đối với người mất sức lao động thì sao ? Người đáp:

((يُعِينُ ذَا الحَاجَةِ المَلْهُوفَ))

“Hãy giúp đỡ người cần sự trợ giúp.” Tôi hỏi: Nếu một người không có khẳ năng nữa thì sao ? Người đáp:

((يَأمُرُ بِالمعْرُوفِ أوِ الخَيْرِ))

“Hãy khuyên bảo mọi người làm thiện hoặc làm tốt.” Tôi hỏi: Nếu có người vẫn không làm thì sao ? Người đáp:

((يُمْسِكُ عَنِ الشَّرِّ، فَإِنَّهَا صَدَقَةٌ))

“Thì chớ có gây hại, gây phiền hà đến người khác, đó cũng chính là sự bố thí.” Hadith do Al-Bukhary 8/13 (6022) và Muslim 3/83 (1008) ghi lại.

dkf

ﮋ۞أَلَمۡ يَأۡنِ لِلَّذِينَ ءَامَنُوٓاْ أَن تَخۡشَعَ قُلُوبُهُمۡ لِذِكۡرِ ٱللَّهِ وَمَا نَزَلَ مِنَ ٱلۡحَقِّ وَلَا يَكُونُواْ كَٱلَّذِينَ أُوتُواْ ٱلۡكِتَٰبَ مِن قَبۡلُ فَطَالَ عَلَيۡهِمُ ٱلۡأَمَدُ فَقَسَتۡ قُلُوبُهُمۡۖﮊ الحديد: 16

Rằng nhóm người có đức tin, con tim của họ không biết sùng kính, kiếp sợ trước lời nhắc nhở của Allah và lời mặc khải chân lý của Ngài hay chăng? Chớ có làm như những kẻ (Do Thái và Thiên Chúa) được ban cho Kinh Sách trước kia, do thời hạn quá dài nên làm cho con tim họ trở nên hư đốn. Al-Hadeed: 16 (chương 57), Allah phán ở chương khác:

ﮋوَقَفَّيۡنَا بِعِيسَى ٱبۡنِ مَرۡيَمَ وَءَاتَيۡنَٰهُ ٱلۡإِنجِيلَۖ وَجَعَلۡنَا فِي قُلُوبِ ٱلَّذِينَ ٱتَّبَعُوهُ رَأۡفَةٗ وَرَحۡمَةٗۚ وَرَهۡبَانِيَّةً ٱبۡتَدَعُوهَا مَا كَتَبۡنَٰهَا عَلَيۡهِمۡ إِلَّا ٱبۡتِغَآءَ رِضۡوَٰنِ ٱللَّهِ فَمَا رَعَوۡهَا حَقَّ رِعَايَتِهَاۖ ﮊ الحديد: 27

Và tiếp theo TA cử phái Ysa con trai Mar-yam và ban cho Y Kinh Injeel (Tân Ước), TA đã đặt để vào lòng những người noi theo (Ysa) sự thiện cảm và biết thương xót. Bọn họ tự lập ra tu viện (không lập gia) với mục đích muốn làm hài lòng Allah nhưng TA không hề bảo chúng phải làm thế và chúng cũng chẳng chăm lo chu đáo những điều mà đáng lẽ ra đó là nhiệm vụ. Al-Hadeed: 27 (chương 57), Allah phán ở chương khác:

ﮋوَلَا تَكُونُواْ كَٱلَّتِي نَقَضَتۡ غَزۡلَهَا مِنۢ بَعۡدِ قُوَّةٍ أَنكَٰثٗاﮊ النحل: 92

Và các người chớ có xử sự như một phụ nữ cứ mỗi lần kết xong cuộc chỉ hoàn chỉnh thì lại tháo ra. Al-Nahl: 92 (chương 16), Allah phán ở chương khác:

ﮋوَٱعۡبُدۡ رَبَّكَ حَتَّىٰ يَأۡتِيَكَ ٱلۡيَقِينُ ٩٩ ﮊ الحجر: ٩٩

Và hãy tôn thờ Thượng Đế của Ngươi cho đến khi cái chết đến với Ngươi. Al-Hijr: 99 (chương 15).

123- Ông U’mar bin Al-Khattaab  thuật lại lời Rasul  rằng:

((مَنْ نَامَ عَنْ حِزْبِهِ مِنَ اللَّيلِ، أَوْ عَنْ شَيءٍ مِنْهُ، فَقَرَأَهُ مَا بَيْنَ صَلَاةِ الفَجْرِ وَصَلَاةِ الظُّهْرِ، كُتِبَ لَهُ كَأَنَّمَا قَرَأَهُ مِنَ اللَّيلِ))

“Trong đêm ai đọc một Hizb (phân đoạn) nào đó (trong Qur’an) rồi ngủ hoặc chỉ đọc được một phần trong phân đoạn rồi ngủ, sau đó đọc lại giữa khoảng Salah Al-Fajr và Salah Al-Zuhr xem như là y đã đọc được trọn phân đoạn đó trong đêm.”⁽⁵²⁾ Hadith do Muslim 2/171 (142 & 747) ghi lại.

((يَا عَبْدَ اللهِ، لاَ تَكُنْ مِثْلَ فُلَانٍ، كَانَ يَقُومُ اللَّيلَ فَتَرَكَ قِيَامَ اللَّيلِ))

“Này Abdullah, chớ có làm như người đàn ông kia đã thức trong đêm nhưng lại bỏ không hành lễ Qiyaam.” Hadith do Al-Bukhary 2/68 (1152) và Muslim 3/164 (185 & 1159) ghi lại.
125- Bà A’-y-shah  kể: Trước kia, nếu Rasul  không dâng lễ Salah (Sunnah) trong đêm được do bị quá mệt hoặc lý do nào đó thì Người hành lễ bù lại vào hôm sau mười hai Rak-at. Hadith do Muslim 2/171 (140 & 746) ghi lại.

dkf

ﮋوَمَآ ءَاتَىٰكُمُ ٱلرَّسُولُ فَخُذُوهُ وَمَا نَهَىٰكُمۡ عَنۡهُ فَٱنتَهُواْۚﮊ الحشر: ٧

Và vật gì do Rasul ban cho các người thì hãy nhận nó và vật gì bị Rasul cấm các người thì hãy tránh xa nó ngay. Al-Hashr: 7 (chương 59), Allah phán ở chương khác:

ﮋوَمَا يَنطِقُ عَنِ ٱلۡهَوَىٰٓ ٣ إِنۡ هُوَ إِلَّا وَحۡيٞ يُوحَىٰ ٤ﮊ النجم: ٣ – ٤

Y (Muhammad) không nói theo sở thích * Mà quả thật (Qur’an) là điều mặc khải đã được mặc khải. Al-Najm: 3 – 4 (chương 53), Allah phán ở chương khác:

ﮋقُلۡ إِن كُنتُمۡ تُحِبُّونَ ٱللَّهَ فَٱتَّبِعُونِي يُحۡبِبۡكُمُ ٱللَّهُ وَيَغۡفِرۡ لَكُمۡ ذُنُوبَكُمۡۚﮊ آل عمران: ٣١

Hãy bảo họ (Muhammad)! “Nếu các người thực sự yêu thương Allah thì hãy tuân lệnh Ta rồi sẽ được Allah yêu thương và tha tội cho các người.” Ali I’mraan: 31 (chương 3), Allah phán ở chương khác:

ﮋلَّقَدۡ كَانَ لَكُمۡ فِي رَسُولِ ٱللَّهِ أُسۡوَةٌ حَسَنَةٞ لِّمَن كَانَ يَرۡجُواْ ٱللَّهَ وَٱلۡيَوۡمَ ٱلۡأٓخِرَﮊ الأحزاب: ٢١

Chắc chắn trong các ngươi có vị Rasul của Allah, Y là một gương đạo đức mẫu mực cho những ai hy vọng về (cuộc gặp gỡ) với Allah và ngày (phán xử) cuối cùng. Al-Ahzaab: 21(chương 33), Allah phán ở chương khác:

ﮋفَلَا وَرَبِّكَ لَا يُؤۡمِنُونَ حَتَّىٰ يُحَكِّمُوكَ فِيمَا شَجَرَ بَيۡنَهُمۡ ثُمَّ لَا يَجِدُواْ فِيٓ أَنفُسِهِمۡ حَرَجٗا مِّمَّا قَضَيۡتَ وَيُسَلِّمُواْ تَسۡلِيمٗا ٦٥ﮊ النساء: ٦٥

TA (Allah) thề bởi Thượng Đế của Ngươi (Muhammad), chúng sẽ không thật lòng tin tưởng cho đến khi nào chúng đến yêu cầu Ngươi đứng ra phân xử về điều chúng đang tranh chấp rồi chúng cảm thấy không uất ức trong lòng về quyết định mà Ngươi đã đưa ra và chúng hoàn toàn qui phục. Al-Nisa: 65 (chương 4), Allah phán ở chương khác:

ﮋفَإِن تَنَٰزَعۡتُمۡ فِي شَيۡءٖ فَرُدُّوهُ إِلَى ٱللَّهِ وَٱلرَّسُولِﮊ النساء: ٥٩

Một khi các người có sự bất đồng ý kiến về bất cứ việc gì thì hãy cùng nhau quay trở lại với Allah (qua Qur'an) và Rasul (Muhammad qua Sunnah của Người). Al-Nisa: 59 (chương 4), Allah phán ở chương khác:

ﮋمَّن يُطِعِ ٱلرَّسُولَ فَقَدۡ أَطَاعَ ٱللَّهَۖﮊ النساء: ٨٠

Ai tuân lệnh Rasul thì quả chắc đã tuân lệnh Allah. Al-Nisa: 80 (chương 4), Allah phán ở chương khác:

ﮋوَإِنَّكَ لَتَهۡدِيٓ إِلَىٰ صِرَٰطٖ مُّسۡتَقِيمٖ ٥٢ صِرَٰطِ ٱللَّهِﮊ الشورى: 52 - 53

Và Ngươi (Muhammad) sẽ phải hướng dẫn (nhân loại) đến với con đường chân lý * Đó là con đường dẫn đến Allah. Al-Shura: 52 - 53 (chương 42), Allah phán ở chương khác:

ﮋفَلۡيَحۡذَرِ ٱلَّذِينَ يُخَالِفُونَ عَنۡ أَمۡرِهِۦٓ أَن تُصِيبَهُمۡ فِتۡنَةٌ أَوۡ يُصِيبَهُمۡ عَذَابٌ أَلِيمٌ ٦٣ﮊ النور: ٦٣

Bởi thế, hãy cảnh cáo những ai chống đối mệnh lệnh của Ngươi (Muhammad) nên biết rằng: nếu làm thế, chúng sẽ gặp phải hoạn nạn hay gặp phải một hình phạt đau đớn. Al-Noor: 63 (chương 24), Allah phán ở chương khác:

ﮋوَٱذۡكُرۡنَ مَا يُتۡلَىٰ فِي بُيُوتِكُنَّ مِنۡ ءَايَٰتِ ٱللَّهِ وَٱلۡحِكۡمَةِۚ إِنَّ ٱللَّهَ كَانَ لَطِيفًا خَبِيرًا ٣٤ﮊ الأحزاب: 34

Và các cô hãy ghi nhớ mà làm theo mọi điều được xướng đọc trong nhà của mình từ Thiên Kinh Qur’an và Sunnah. Quả thật, Allah là Đấng Tinh Tế, Am Tường vạn vật. Al-Ahzaab: 34 (chương 33).

Ngoài ra còn có rất nhiều câu Kinh mang ý nghĩa tương tự.

126- Hadith thứ nhất: Ông Abu Hurairah  dẫn lời Nabi  rằng:

((دَعُونِي مَا تَرَكْتُكُمْ، إِنَّمَا أهْلَكَ مَنْ كَانَ قَبْلَكُمْ كَثْرَةُ سُؤَالِهِمْ وَاخْتِلَافُهُمْ عَلَى أَنْبِيَائِهِمْ، فَإِذَا نَهَيْتُكُمْ عَنْ شَيْء فَاجْتَنِبُوهُ، وَإِذَا أمَرْتُكُمْ بِأمْرٍ فَأْتُوا مِنْهُ مَا اسْتَطَعْتُمْ))

“Những gì Ta để lại cho các người thế là đủ, quả thật các thế hệ trước các người đã bị diệt vong là do bởi họ hỏi nhiều và dám đôi co với các vị Nabi của họ. Thế nên, một khi Ta cấm các người điều gì thì hãy tránh xa ngay và khi Ta ra lệnh các người làm điều gì thì hãy làm bằng khả năng của các người.” Hadith do Al-Bukhary 9/116 (7288) và Muslim 7/91 (131 &1337) ghi lại.
127- Hadith thứ hai: Cha của Najeeh ông Al-I'rbaadh bin Sariyah  kể: Rasul của Allah đã căn dặn chúng tôi một điều làm rung động cả con tim và rơi cả nước mắt, khi đó chúng tôi mới nói: Thưa Rasul, dường như đây là lời dặn dò cuối cùng thì phải, xin cho chúng tôi lời khuyên đi. Nabi  nói:

((أُوصِيكُمْ بِتَقْوَى اللهِ  وَالسَّمْعِ وَالطَّاعَةِ وَإِنْ تَأَمَّرَ عَلَيْكُمْ عَبْدٌ، فَإِنَّهُ مَنْ يَعِشْ مِنْكُمْ فَسَيَرَى اخْتِلَافًا كَثِيرًا، فَعَلْيْكُمْ بِسُنَّتِي وَسُنَّةِ الْخُلَفَاءِ الرَّاشِدِينَ الْمَهْدِيِّينَ عَضُّوا عَلَيْهَا بِالنَّوَاجِذِ، وَإِيَّاكُمْ وَمُحْدَثَاتِ الْأُمُورِ فَإِنَّ كُلَّ مُحْدَثَةٍ بِدْعَةٌ، وَكُلَّ بِدْعَةٍ ضَلَالَةٌ))

“Ta khuyên mọi người hết lòng kính sợ Allah Đấng Tối Cao và Hùng Mạnh, hãy tuân lệnh và nghe theo lời của vị thủ lĩnh cho dù thủ lĩnh đó xuất thân từ người đầy tớ. Những ai trong các ngươi sống (thọ) sẽ thấy nhiều sự tranh cải bất đồng. Ta chỉ thị cho các ngươi phải tuân theo đường lối Sunnah của Ta, và tuân theo sự hướng dẫn của những vị Khaleefah (thủ lĩnh) sau Ta. Bám chặt lấy nó và kiên quyết trung thành với nó. Và cảnh cáo các người bịa đặt ra các cái tân, bởi vì nó là sự đổi mới (Bid-a'h) và mọi sự đổi mới sẽ dẫn đến lầm đường lạc hướng.” Hadith do Abu Dawood (4607), Ibnu Maajah (43) và Al-Tirmizhi (2676) ghi lại và nói: (Hadith Hasan Saheeh).
128- Hadith thứ ba: Ông Abu Hurairah  dẫn lời Nabi  rằng:

((كُلُّ أُمَّتِي يَدْخُلُونَ الجَنَّةَ إِلاَّ مَنْ أبَى))

“Tất cả tín đồ trong cộng đồng Ta đều được vào thiên đàng, chỉ ngoại trừ kẻ tự cấm.” Mọi người lên tiếng hỏi: Ai lại tự cấm mình thưa Rasul ? Người đáp:

((مَنْ أَطَاعَنِي دَخَلَ الجَنَّةَ، وَمَنْ عَصَانِي فَقَدْ أبَى))

“Ai tuân lệnh Ta thì y được vào thiên đàng và ai bất tuân Ta thì y đã tự cấm.” Hadith do Al-Bukhary 9/114 (7280) ghi lại.
129- Hadith thứ tư: Cha của Muslim, có sử ghi là cha của Iyaas ông Salamah bin A’mr bin Al-Akwa’  kể: Có một người đàn ông ngồi ăn bằng tay trái cùng với Rasul , Người bảo ông ta:

((كُلْ بِيَمِينِكَ))

“Anh hãy ăn bằng tay phải.” Người đàn ông đáp: Tôi không thể. Rasul  tiếp:

((لَا استَطَعْتَ))

“Ông sẽ chẳng bao giờ có thể.” Người đàn ông đó vì tự cao nên mới bất tuân lời Rasul , từ đó ông ta không có khả năng đưa tay lên tới miệng mình. Hadith do Muslim 6/109 (107 & 2021) ghi lại.
130- Hadith thứ năm: Cha của Abdullah ông Al-Nu’maan bin Basheer  kể: Chính tai tôi nghe được Rasul  nói rằng:

((لَتُسَوُّنَّ صُفُوفَكُمْ، أَوْ لَيُخَالِفَنَّ اللهُ بَيْنَ وُجُوهِكُمْ))

“Các người phải xếp hàng cho thật thẳng tấp hay các người muốn Allah thay đổi mặt các người thành dạng khác.”⁽⁵³⁾ Hadith do Al-Bukhary 1/184 (717) và Muslim 2/31 (127, 128 & 436) ghi lại.

Theo đường truyền khác của Muslim ghi rằng: Trước kia Rasul  chỉnh hàng ngủ (để hành lễ Salah) tựa như người vót mũi tên bằng cây vậy, cho đến khi thấy được tất cả chúng tôi đều thẳng hàng. Một ngày nọ khi Người chuẩn bị Takbeer thì thấy một ngươi đàn ông đứng ưỡn ngực ra khỏi hàng thì Người lên tiếng:

((عِبَادَ اللهِ، لَتُسَوُّنَّ صُفُوفَكُمْ أَوْ لَيُخَالِفَنَّ اللهُ بَيْنَ وُجُوهِكُمْ))

“Này hỡi bầy tôi của Allah, các người phải xếp hàng cho thật thẳng tấp hay các người muốn Allah thay đổi mặt các người thành dạng khác.”

((إِنَّ هَذِهِ النَّارَ عَدُوٌّ لَكُمْ، فَإِذَا نِمْتُمْ، فَأطْفِئُوهَا عَنْكُمْ))

“Quả thật, lửa là kẻ thù của các người, một khi các người ngủ thì hãy đập tắt nó.” Hadith do Al-Bukhary 8/81 (6294) và Muslim 6/107 (101 & 2016) ghi lại.
132- Hadith thứ bảy: Cũng do Abu Musa  dẫn lời Rasul  rằng:

((إِنَّ مَثَلَ مَا بَعَثَنِى اللهُ بِهِ مِنَ الْهُدَى وَالْعِلْمِ كَمَثَلِ غَيْثٍ أَصَابَ أَرْضًا فَكَانَتْ مِنْهَا طَائِفَةٌ طَيِّبَةٌ قَبِلَتِ الْمَاءَ فَأَنْبَتَتِ الْكَلَأَ وَالْعُشْبَ الْكَثِيرَ وَكَانَ مِنْهَا أَجَادِبُ أَمْسَكَتِ الْمَاءَ فَنَفَعَ اللهُ بِهَا النَّاسَ، فَشَرِبُوا مِنْهَا وَسَقَوْا وَرَعَوْا وَأَصَابَ طَائِفَةً مِنْهَا أُخْرَى إِنَّمَا هِىَ قِيعَانٌ لاَ تُمْسِكُ مَاءً وَلاَ تُنْبِتُ كَلأً فَذَلِكَ مَثَلُ مَنْ فَقُهَ فِى دِينِ اللهِ وَنَفَعَهُ بِمَا بَعَثَنِى اللهُ بِهِ فَعَلِمَ وَعَلَّمَ، وَمَثَلُ مَنْ لَمْ يَرْفَعْ بِذَلِكَ رَأْسًا وَلَمْ يَقْبَلْ هُدَى اللهِ الَّذِى أُرْسِلْتُ بِهِ))

“Hình ảnh việc Allah đặt sứ mạng cho Ta mang theo sự chỉ đạo và kiến thức giống như hình ảnh một cơn mưa trúc xuống đất. Có loại đất mầu mỡ thì rút ngay lượng mưa vào lòng rồi cho mọc lên vô số cây cối, cỏ, hoa màu; có loại đất thì giử lại lượng nước mưa đó và Allah dùng lượng nước đó cho con người sử dụng trong sinh hoạt và tưới tiêu; có loại đất khác xua tan hết lượng nước đó cũng không cho mọc lên cỏ cây. Tương tự thế, trong nhân loại có người thấu hiểu được chỉ đạo Islam, họ thu thập những gì được mặc khả cho Ta giúp ích bản thân mình và truyền đạt lại cho người khác; có người chẳng ngóc đầu lên nổi và cũng chẳng tiếp thu sự chỉ đạo của Allah đã mặc khả cho Ta.” Hadith do Al-Bukhary 1/30 (79) và Muslim 7/63 (15 & 2282) ghi lại.
133- Hadith thứ tám: Ông Jaabir  dẫn lời Rasul  rằng:

((مَثَلِي وَمَثَلُكُمْ كَمَثَلِ رَجُلٍ أَوْقَدَ نَاراً فَجَعَلَ الجَنَادِبُ وَالْفَرَاشُ يَقَعْنَ فِيهَا وَهُوَ يَذُبُّهُنَّ عَنْهَا، وَأَنَا آخِذٌ بِحُجَزِكُمْ عَنِ النَّارِ، وَأَنْتُمْ تَفَلَّتُونَ مِنْ يَدَيَّ))

“Hình ảnh Ta và hình ảnh các người giống như hình ảnh một người đàn ông đứng đuổi bầy côn trùng và bầy thiêu thân cứ mãi bay vào ngọn lửa do chính ông ta nhúm lên còn Ta thì cứ nắm lấy lưng quần các người kéo lại sợ các người rơi vào lửa nhưng các người cứ muốn chạy vào.”⁽⁵⁴⁾ Hadith do Muslim 7/64 (19 & 2285) ghi lại.
134- Hadith thứ chín: Cũng do ông Jaabir  kể: Rasul  đã bảo phải liếm các ngón tay và miệng dĩa chén sau khi ăn và bảo:

((إِنَّكُمْ لَا تَدْرُونَ فِي أَيِّهَا البَرَكَةُ))

“Chắc chắn các người không biết được Barakah (hồng phúc) nằm trong (thức ăn nào).” Hadith do Muslim 6/114 (133, 134, 135 & 2033) ghi lại.

Theo đường truyền khác cũng của Muslim thì ghi:

((إِذَا وَقَعَتْ لُقْمَةُ أَحَدِكُمْ فَلْيَأخُذْهَا، فَلْيُمِطْ مَا كَانَ بِهَا مِنْ أَذَى، وَلْيَأْكُلْهَا وَلاَ يَدَعْهَا لِلشَّيطَانِ، وَلَا يَمْسَحْ يَدَهُ بِالْمِنْدِيلِ حَتَّى يَلْعَقَ أَصَابِعَهُ فَإِنَّهُ لاَ يَدْرِي فِي أَيِّ طَعَامِهِ البَرَكَةُ))

“Khi miếng ăn của các người bị rơi, hãy lượm nó lên, phủi đi những chất dơ dính phải rồi ăn nó chớ có bỏ nó cho lũ Shaytaan; và chớ có chùi tay bằng khăn (vội vã sau khi ăn xong) mà hãy liếm các ngón tay đó, bởi chắc chắn các người không biết được ở trên loại thức ăn nào có chứa Barakah (hồng phúc).”

Theo đường truyền khác cũng của Muslim thì ghi:

((إِنَّ الشَّيطَانَ يَحْضُرُ أَحَدَكُمْ عِنْدَ كُلِّ شَيءٍ مِنْ شَأنِهِ، حَتَّى يَحْضُرَهُ عِنْدَ طَعَامِهِ، فَإذَ سَقَطَتْ مِنْ أَحَدِكُمْ اللُّقْمَةُ فَلْيُمِطْ مَا كَانَ بِهَا مِنْ أَذَى، فَلْيَأكُلْهَا وَلاَ يَدَعْهَا لِلشَّيطَانِ))

“Chắc chắn lũ Shaytaan lũ ở xung quanh các người trong mọi việc làm của các người, kể cả lúc các người ăn uống. Một khi miếng ăn của các người bị rơi, hãy lượm nó lên, phủi đi những chất dơ dính phải rồi ăn nó chớ có bỏ nó cho lũ Shaytaan.”

135- Hadith thứ mười: Con trai ông A’bbaas  kể: Rasul  đã đứng lên khuyên bảo chúng tôi rằng:

((يَا أيُّهَا النَّاسُ، إِنَّكُمْ مَحْشُوْرُوْنَ إِلَى اللهِ تَعَالَى حُفَاةً عُرَاةً غُرْلاً ﮋكَمَا بَدَأۡنَآ أَوَّلَ خَلۡقٖ نُّعِيدُهُۥۚ وَعۡدًا عَلَيۡنَآۚ إِنَّا كُنَّا فَٰعِلِينَ ١٠٤ ﮊ (الأنبياء: ١٠٤) أَلَا وَإِنَّ أَوَّلَ الخَلَائِقِ يُكْسَى يَومَ القِيَامَةِ إِبْرَاهِيْمُ ، أَلَا وَإِنَّهُ سَيُجَاءُ بِرِجَالٍ مِنْ أُمَّتِي فَيُؤْخَذُ بِهِمْ ذَاتَ الشَّمَالِ، فَأَقُولُ: يَا رَبِّ أصْحَابِي. فَيُقَالُ: إِنَّكَ لاَ تَدْرِي مَا أَحْدَثُوا بَعْدَكَ. فَأَقُوْلُ كَمَا قَالَ الْعَبدُ الصَّالِحُ: ﮋمَا قُلۡتُ لَهُمۡ إِلَّا مَآ أَمَرۡتَنِي بِهِۦٓ أَنِ ٱعۡبُدُواْ ٱللَّهَ رَبِّي وَرَبَّكُمۡۚ وَكُنتُ عَلَيۡهِمۡ شَهِيدٗا مَّا دُمۡتُ فِيهِمۡۖ فَلَمَّا تَوَفَّيۡتَنِي كُنتَ أَنتَ ٱلرَّقِيبَ عَلَيۡهِمۡۚ وَأَنتَ عَلَىٰ كُلِّ شَيۡءٖ شَهِيدٌ ١١٧ إِن تُعَذِّبۡهُمۡ فَإِنَّهُمۡ عِبَادُكَۖ وَإِن تَغۡفِرۡ لَهُمۡ فَإِنَّكَ أَنتَ ٱلۡعَزِيزُ ٱلۡحَكِيمُ ١١٨ﮊ (المائدة: 117 – 118) فَيُقَالُ لِي: إنَّهُمْ لَمْ يَزَالُوا مُرْتَدِّينَ عَلَى أعْقَابِهِمْ مُنْذُ فَارَقْتَهُمْ))

“Này hỡi mọi người, chắc chắn các người sẽ phải trình diện Allah với hình dạng chân không giầy, lõa thể, không cắt da qui đầu Giống như việc TA (Allah) đã khởi tạo nó ra lần đầu rồi TA sẽ tái tạo sự tạo hóa nó lại. (Ðó là) một Lời hứa mà TA bắt buộc phải thực hiện. Chính TA sẽ làm điều này. Al-Ambiya: 104 (chương 21), người đầu tiên được ban cho quần áo mặc vào ngày tận thế chính là Nabi Thân Tín Ibrahim , kế tiếp những người đàn ông của cộng động Ta được mang đến họ bị túm lấy từ bên tay trái, Ta mới lên tiếng: Thưa Thượng Đế, họ là bằng hữu của bề tôi. Có lời đáp bảo: Người không biết được họ cải cách tôn giáo như thế nào sau khi Ngươi chết đâu. Thế là Ta nói giống như bề tôi đức hạnh (Ysa) đã thưa: Bề tôi chỉ ra lệnh họ làm mọi điều mà Ngài đã hạ lệnh cho bề tôi là hãy tôn thờ Allah Thượng Đế của Ta và của các người, bề tôi sẽ là nhân chứng trong suốt thời gian sống bên họ. Còn sau khi Ngài ban cho bề tôi chết thì chính Ngài là Đấng Giám Sát họ và Ngài là nhân chứng cho tất cả mọi việc * Nếu Ngài có trừng phạt họ thì họ cũng là bầy tôi của Ngài và nếu Ngài dung thứ cho họ thì quả thật chính Ngài là Đấng Hùng Mạnh Sáng Suốt. Al-Ma-i-dah: 117 - 118 (chương 5), có lời đáp bảo Ta: Từ khi Người giã từ cỏi đời bọn chúng đã dần dần phản đạo.”⁽⁵⁵⁾ Hadith do Al-Bukhary 4/169 (3349) và Muslim 8/157 (58 & 2860) ghi lại.

136- Hadith thứ mười một: Cha của Sa-e’d Abdullah bin Mughaffal  kể: Chính Rasul  cấm nhặt hạt sỏi nhỏ (đá nhỏ) mà ném, Người nói:

((إِنَّهُ لاَ يَقْتُلُ الصَّيْدَ، وَلاَ يَنْكَأُ العَدُوَّ، وَإِنَّهُ يَفْقَأُ العَيْنَ، وَيَكْسِرُ السِّنَّ))

“Điều đó không săn được thú cũng chẳng giết được kẻ thù mà nó chỉ làm cho đuôi mắt và gãy răng.” Hadith do Al-Bukhary 8/60 (6220) và Muslim 6/72 (56 & 1954) ghi lại.

Theo đường truyền khác: Có người bà con gần của con trai ông Mughaffal nhặt viên sỏi mà ném thì bị ông ngăn cản và nói: Quả thật Rasul  đã cấm làm thế với câu:

((إِنَّهَا لاَ تَصِيدُ صَيداً))

“Quả thật điều đó không săn được thú.” Sau đó người bà con gần đó lại tiếp tục nhặt sỏi ném thì ông quát: Tôi đã nói với anh rằng chính Rasul  cấm làm thế, vậy mà anh còn làm nữa à? Tôi sẽ không bao giờ nói chuyện với anh đâu.⁽⁵⁶⁾

137- Ông A’bis bin Rabi-a’h kể: Tôi thấy U’mar bin Al-Khattaab  hôn cục đá đen và bảo: Ta biết được rằng ngươi chỉ là cục đá chẳng mang lợi ích hay làm hại được gì, nếu không từng thấy Rasul  hôn ngươi, ta cũng chẳng hôn ngươi làm gì.⁽⁵⁷⁾ Hadith do Al-Bukhary 2/183 (1597) và Muslim 4/67 (251 & 1270) ghi lại.

dkf