TÁC ĐỘng của khu vực mậu dịch tự do asean trung quốC”
tải về 4.81 Mb.
|
- Điều hướng trang này:
- Tổ chức sản xuất
Công nghệ và thông tin:Chúng ta cần phải củng cố và nâng cao chất lượng các viện/trung tâm nghiên cứu và sản xuất giống cây ăn quả, rau. Lập qui hoạch sản xuất giống phù hợp với từng vùng sinh thái. Nhà nước chỉ nên tập trung vào nghiên cứu, chọn, lai tạo các giống gốc. Tuy nhiên, cũng có sự hỗ trợ huấn luyện về kỹ thuật sản xuất giống xác nhận cho các doanh nghiệp hay cơ sở sản xuất giống thương mại để khuyến khích họ sản xuất đủ giống tốt cung cấp cho nông dân. Thay đổi trong quy trình xây dựng và phát triển các đề tài nghiên cứu khoa học cũng là rất cần thiết. Theo đó, các đề tài cần xuất pháp từ nhu cầu thực tiễn theo yêu cầu của thị trường thay vì quyết định một cách chủ quan từ trên xuống như hiện nay. Nói một cách khác, các đề tài nghiên cứu sẽ được thực tiễn thị trường đặt hàng và phục vụ cho nhu cầu thiết thực đối với từng mặt hàng rau quả. Nhà nước cần xây dựng một qui trình đấu thầu đề tài thay vì phân bổ một cách dài trải như hiện nay. Ngân sách nghiên cứu của nhà nước cần đầu tư có chọn lọc cho các đề tài mang tính cấp thiết theo yêu cầu của tình hình thực tiễn thay vì cấp đều theo bình quân chủ nghĩa cho tất cả các đơn vị nghiên cứu. Ngân sách nghiên cứu khoa học của nhà nước không chỉ cho các đơn vị thuộc nhà nước mà cần có sự mở rộng ra các cơ sở nghiên cứu thương mại theo yêu cầu đặt hàng của nhà nước dựa trên cơ sở hiệu quả kinh tế. Công tác nghiên cứu khoa học-công nghệ đối với rau quả cần tập trung vào hai lĩnh vực chủ yếu. Thứ nhất là nghiên cứu chọn lọc, lai tạo, thuần hoá những giống mới, giống tốt để cung cấp đủ cho nông dân tại các vùng sinh thái khác nhau. Chúng ta phải luôn tạo ra những giống mới, giống đặc sản, và hơn nữa tạo ra những giống trái vụ, lệch vụ để đáp ứng nhu cầu tiêu dùng đa dạng. Thứ hai, nên tập trung vào nghiên cứu đưa ra các công nghệ bảo quả rau quả để nâng cao thời hạn bảo quả rau quả. Công nghệ giúp kéo dài thời gian bảo quản rau quả vừa giúp kéo dài thời vụ của các loại rau quả vừa góp phần to lớn để nâng cao chất lượng rau quả, nhất là đối với rau quả phục vụ cho xuất khẩu. Chúng ta nên tập trung phát triển những giống mới, giống tốt phù hợp với thị trường quốc tế. Các kết quả nghiên cứu về giống cũng như công nghệ bảo quản cần phải được phổ biến ứng dụng rộng rãi, đặc biệt thông qua hệ thống khuyến nông cơ sở để các hộ nông dân nhanh chóng áp dụng những tiến bộ kỹ thuật. Việc thông tin thị trường và các vấn đề có liên quan đến rau quả còn rất hạn chế. Ngay đối với thị trường Trung Quốc mà đôi khi chúng ta nhầm tưởng là chúng ta có nhiều thông tin, hiểu rõ về thị trường này; thì thực tế cho thấy hiểu biết của chúng ta còn hết sức hạn chế. Những thay đổi về chính sách kiểm dịch khi Trung Quốc chính thức gia nhập WTO cũng hoàn toàn làm các doanh nghiệp Việt Nam bất ngờ, dẫn đến hàng trăm xe tải chở dưa hấu bị ách tắc lại vì không làm đúng thủ tục kiểm dịch. Những thay đổi về nhu cầu tiêu dùng rau quả của người dân Trung Quốc cũng lần nữa khiến doanh nghiệp của Việt Nam phải ngạc nhiên vì họ vẫn cho là phần đông người tiêu dùng Trung Quốc dễ tính, chỉ thích hàng rẻ. Do đó, doanh nghiệp và nông dân thiếu thông tin đầy đủ kịp thời cho sản xuất và kinh doanh. Hiện nay chúng ta vẫn chưa có hệ thống giám sát và thu thập thông tin, nghiên cứu thị trường, xử lý thông tin nên không có thông tin để cung cấp, chưa kể đến lý ra phải có bộ phận gồm các chuyên gia giỏi chuyên tập trung phân tích thông tin để dự đoán tình hình thị trường nhằm đề ra đề xuất các chính sách, chiến lược chủ động thay vì bị động đối phó giải quyết tình thế như hiện nay. Thông tin cũng là một khâu quan trọng cần được lưu tâm củng cố và phát triển hơn nữa. Một mặt, chúng ta phải tăng cường củng cố công tác thông tin để cung cấp đầy đủ, cập nhất thông tin về diễn biến tình hình thị trường giá cả cho các doanh nghiệp, hộ nông dân để họ có thể kịp thời đối phó với những thay đổi nhanh chóng của thị trường. Hơn nữa, vai trò quan trọng hơn đối với nhà nước là tập trung vào công tác dự báo, đánh giá và nghiên cứu thị trường. Đây là việc đòi hỏi nhiều vốn đầu tư và công sức mà bản thân từ doanh nghiệp không thể làm nổi. Hơn nữa, do vậy nhà nước và sau đó là Hiệp hội ngành hàng phải thực sự đóng vai trò quan trọng. Nhà nước cần thu thập và phổ biến cho các doanh nghiệp thông tin về các thị trường xuất khẩu đặc biệt là về tiêu chuẩn chất lượng, thủ tục kiểm dịch, yêu cầu vệ sinh an toàn thực phẩm và xu hướng nhu cầu tiêu thụ. Những thông tin này là hết sức hữu ích đối với doanh nghiệp để chuẩn bị sẵn sàng và kịp thời khai thác nhu cầu của các thị trường nước ngoài.
Cũng như đối với nhiều nông sản hàng hoá khác, qui mô sản xuất nhỏ, phân tán như hiện nay trong ngành rau quả đang và sẽ tạo ra rất nhiều khó khăn cho sản phẩm Việt Nam trong quá trình cạnh tranh. Do vậy, nhà nước cần có những hỗ trợ để tổ chức lại sản xuất theo hướng tạo ra những vùng chuyên canh, sản xuất tập trung. Các hộ sản xuất qui mô nhỏ cần liên kết lại theo hình thức tổ hợp tác hoặc hợp tác xã kiểu mới. Để tạo điều kiện hình thành những vùng chuyên canh rau quả lớn, chúng ta cũng cần có những chính sách linh hoạt về đất đai. Vì vậy, chúng ta cần mạnh dạn có những thay đổi như về mức hạn điền, thẩm quyền cho phép chuyển đổi mục đích sử dụng đất, các thủ tục hành chính liên quan đến áp dụng các quyền sử dụng đất đai. Có như vậy, mới tạo ra hàng lang pháp lý thuận lợi cho phép người dân chuyển đổi cơ cấu cây trồng, hình thành các vùng chuyên canh có quy mô lớn và nhất là kích thích sự phát triển của mô hình trang trại rau quả. TS Nguyễn Minh Châu cho rằng: “Để cải thiện tình hình cây ăn quả, phải thay đổi tận gốc, nghĩa là phải bắt đầu từ tổ chức lại sản xuất, xây dựng vùng chuyên canh trái cây đặc sản lớn, và có sự hợp tác giữa sản xuất và tiêu thụ sản phẩm nhằm tăng số lượng cung cấp, ổn định về chất lượng và hạ gía thành sản phẩm. Đặc biệt là tại vùng Nam Bộ, nơi có nhiều giống trái cây ngon, có thị trường tiêu thụ rộng lớn.” Trong những năm tới đây, Nhà nước nên ưu tiên đầu tư trọng điểm cho những vùng rau, quả chuyên canh có quy mô lớn để xây dựng tạo vùng hàng hoá chất lượng cao. Mỗi vùng nên chọn một số loại rau, quả đã chứng tỏ lợi thế và đang có thị trường tiêu thụ mạnh để ưu tiên phát triển như: Đồng bằng sông Cửu Long (cam, bưởi, dứa, xoài, dưa hấu, nhãn, sầu riêng), Đồng bằng sông Hồng (vải, nhãn, rau ôn đới và rau cao cấp), Đông Bắc (vải, nhãn, cam, dứa), Tây Bắc (mận, na), Đà Lạt (rau cao cấp), Duyên hải Nam Trung Bộ (dưa hấu, thanh long, nho), Đông Nam Bộ (xoài, chôm chôm), Bắc Trung Bộ (chuối, bưởi, cam). Về tổ chức lại sản xuất, mỗi tỉnh cần xác định cho mình 2-3 chủng loại để sản xuất hàng hóa lớn theo công nghệ tiên tiến GAP (Good Agricultural Practices).
|