NGUYÊN TẮC VÀ BIỆN PHÁP KIỂM SOÁT LÂY NHIỄM

NGUYÊN TẮC VÀ BIỆN PHÁP KIỂM SOÁT LÂY NHIỄM

Nhân viên y tế và những người chăm sóc khác khi tiếp xúc trực tiếp với người nhiễm hoặc nghi ngờ nhiễm MERS-CoV phải tuân thủ đúng các quy trình phòng ngừa lây nhiễm.

Tất cả người bệnh nhiễm hoặc nghi ngờ nhiễm MERS-CoV đều phải được cách ly. Cần chú ý cả khu vực phân loại người bệnh và các buồng cách ly ca bệnh nghi ngờ. Có thể có lây truyền giữa những người bị bệnh và người không bị bệnh trong số những người bệnh đến sàng lọc.

Nguyên tắc phòng ngừa cần áp dụng

Phải thực hiện phòng ngừa chuẩn và phòng ngừa bổ sung, dựa theo đường lây truyền trong chăm sóc người nhiễm hoặc nghi ngờ nhiễm MERS-CoV.

• 
  Thực hiện phòng ngừa chuẩn kết hợp với phòng ngừa qua đường tiếp xúc và giọt bắn trong thăm khám, chăm sóc người nhiễm hoặc nghi ngờ nhiễm MERS-CoV.
  
• 
  Thực hiện phòng ngừa chuẩn kết hợp với phòng ngừa qua đường tiếp xúc và qua không khí trong chăm sóc người nhiễm hoặc nghi ngờ nhiễm MERS-CoV có thực hiện thủ thuật có tạo khí dung.
  
• 
  Thực hiệnvệ sinh hô hấp đối với mọi người bệnh có triệu chứng về đường hô hấp.
  
• 
  Kiểm soát tốt môi trường, vệ sinh tay, mang đầy đủ các phương tiện phòng hộ cá nhân là biện pháp quan trọng nhất trong phòng ngừa lây nhiễm cho nhân viên y tế.
  

Phòng ngừa chuẩn bao gồm các biện pháp phòng ngừa cần áp dụng khi chăm sóc cho mọi người bệnh trong bệnh viện không tùy thuộc vào chẩn đoán và tình trạng nhiễm trùng của người bệnh. Những yêu cầu của phòng ngừa chuẩn bao gồm các ứng dụng sau:

• 
  Rửa tay trước và sau khi chăm sóc mỗi người bệnh;
  

• 
  Vệ sinh hô hấp;
  
• 
  Dự phòng tổn thương do vật sắc nhọn/kim;
  
• 
  Tái xử lý và tiệt khuẩn thích hợp các dụng cụ chăm sóc người bệnh;
  
• 
  Xử lý, vận chuyển thích hợp đồ vải bẩn sử dụng lại;
  
• 
  Làm sạch môi trường và các dụng cụ của người bệnh;
  
• 
  Xử lý chất thải thích hợp;
  
• 
  Xếp chỗ cho người bệnh thích hợp: Nên xếp người bệnh lây nhiễm nặng vào phòng riêng. Nếu không có phòng riêng, nên tham khảo hướng dẫn của khoa Kiểm soát nhiễm khuẩn.
  

Phòng ngừa lây truyền qua đường tiếp xúc chú ý các điểm:

• 
  Cho người bệnh nằm buồng riêng. Nếu không có buồng riêng, xếp người bệnh ở cùng phòng với người bệnh nhiễm cùng tác nhân gây bệnh.
  
• 
  Mang găng sạch khi vào phòng cách ly. Trong quá trình chăm sóc người bệnh cần thay găng sau khi tiếp xúc với vật dụng có khả năng chứa nồng độ vi khuẩn cao (phân, dịch dẫn lưu).
  
• 
  Mang áo choàng và bao giày sạch khi vào phòng người bệnh và cởi ra trước khi ra khỏi phòng. Sau khi đã cởi áo choàng và bao giầy, phải chú ý không được để áo quần chạm vào bề mặt môi trường người bệnh hay những vật dụng khác.
  
• 
  Tháo găng, áo choàng trước khi ra khỏi phòng và rửa tay ngay bằng dung dịch khử khuẩn. Sau khi đã tháo găng và rửa tay, không được sờ vào bất cứ bề mặt môi trường hay vật dụng nào trong phòng người bệnh;
  
• 
  Hạn chế tối đa việc vận chuyển người bệnh, nếu cần phải vận chuyển thì phải chú ý phòng ngừa lây nhiễm qua đường tiếp xúc;
  
• 
  Thiết bị chăm sóc người bệnh: Nên sử dụng một lần cho từng người bệnh riêng biệt. Nếu không thể, cần làm sạch và tiệt khuẩn trước khi sử dụng cho người bệnh khác.
  

Phòng ngừa lây truyền qua đường giọt bắn cần chú ý các điểm sau:

• 
  Cho người bệnh nằm phòng riêng. Nếu không có phòng riêng, xếp người bệnh ở cùng phòng với người bệnh nhiễm cùng tác nhân gây bệnh. Có thể xếp chung với người bệnh khác nhưng phải giữ khoảng cách xa thích hợp tối thiểu trên 1 mét;
  
• 
  Mang khẩu trang y tế, nhất là với những thao tác cần tiếp xúc gần với người bệnh;
  
• 
  Hạn chế tối đa vận chuyển người bệnh, nếu cần phải vận chuyển thì phải cho người bệnh mang khẩu trang y tế;
  
• 
  Vấn đề thông khí và xử lý không khí đặc biệt không cần đặt ra trong đường lây truyền này.
  

Những biện pháp phòng ngừa qua đường khí bao gồm:

• 
  Xếp người bệnh nằm phòng riêng.
  
• 
  Mở cửa sổ đối lưu để trong phòng có thông khí tự nhiên thích hợp (≥ 12 luồng khí/giờ).
  
• 
  Bất kỳ người nào vào phòng cách ly phải mang khẩu trang hô hấp đặc biệt (ví dụ khẩu trang N95);
  
• 
  Hạn chế vận chuyển người bệnh. Chỉ vận chuyển trong những trường hợp hết sức cần thiết. Mang khẩu trang cho người bệnh khi ra khỏi phòng.
  
• 
  Tiến hành thủ thuật trong phòng đơn với cửa ra vào phải đóng kín và cách xa những người bệnh khác.
  
• 
  Có thể dùng hệ thống hút khí ra ngoài và tránh cho không khí đã ô nhiễm tái lưu thông.
  
• 
  Chọn phương pháp hút đờm kín cho người bệnh có thông khí hỗ trợ.
  
• 
  Những thủ thuật có nguy cơ làm lây truyền qua đường không khí bao gồm:
  

• 
  Đặt nội khí quản;
  
• 
  Cho thuốc qua khí dung;
  
• 
  Nội soi phế quản;
  
• 
  Hút dịch ở đường thở;
  
• 
  Chăm sóc người bệnh mở khí quản;
  
• 
  Vật lý trị liệu lồng ngực;
  
• 
  Hút đờm dịch mũi hầu;
  
• 
  Thông khí áp lực dương qua mask mặt (BiPAP, CPAP);
  
• 
  Thông khí tần số cao dao động;
  
• 
  Những thủ thuật cấp cứu đường thở;
  
• 
  Khám giải phẫu bệnh nhu mô phổi sau tử vong.
  

Nguyên tắc của khuyến cáo vệ sinh hô hấp như sau:

• 
  Tất cả những người bệnh có triệu chứng đường hô hấp cần phải áp dụng nguyên tắc vệ sinh hô hấp, bao gồm:
  

• 
  Che miệng mũi bằng khăn giấy và bỏ khăn giấy trong thùng chất thải hoặc dùng ống tay áo để che nếu không có khăn giấy, không dùng bàn tay.
  
• 
  Dùng khẩu trang y tế.
  
• 
  Rửa tay sau khi tiếp xúc với chất tiết.
  
• 
  Đứng hay ngồi cách xa người khác khoảng 1 mét.
  

• 
  Nên treo tranh ảnh hướng dẫn về vệ sinh hô hấp ở những nơi dễ quan sát như khu vực khám bệnh, cách ly.
  

Kiểm soát môi trường là biện pháp quan trọng trong phòng ngừa lây nhiễm MERS-CoV. Cần chú ý những nguyên tắc sau:

• 
  Người nhiễm hoặc nghi ngờ nhiễm MERS-CoV cần được cách ly phòng riêng;
  
• 
  Phòng cách ly tốt nhất phải là phòng thông khí áp lực âm. Trường hợp không có phòng áp lực âm, cần sử dụng thông khí hỗn hợp hoặc thông khí tự nhiên, đảm bảo thông khí trong buồng bệnh tối thiểu ≥ 12 luồng khí trao đổi/giờ);
  
• 
  Các bề mặt môi trường cần phải được làm sạch và khử khuẩn bằng hóa chất khử khuẩn. Hóa chất được khuyến cáo là các chất chứa Clo hoạt tính có nồng độ 0,05-0,1% (500-100 ppm) như Chloramin B, Presept, Javel;
  
• 
  Những đám máu hoặc các chất thải, chất tiết sinh họcnhư chất nôn, phân có trên các bề mặt môi trường phải được loại bỏ ngay bằng khăn tẩm hóa chất chứa Clo 0,5% (5000 ppm), sau đó lau sạch bằng khăn sạch.
  
• 
  Khi tiến hành thủ thuật tạo khí dung, phải thực hiện trong buồng có thông khí thích hợp (≥12 luồng khí trao đổi/giờ);
  
• 
  Nếu không có buồng đạt tiêu chuẩn nói trên:
  

• 
  Tiến hành thủ thuật trong buồng cách xa những người bệnh khác. Buồng thủ thuật phải thông khí tốt, ở cuối chiều gió, có cửa sổ đối lưu 2 chiều, cửa sổ mở hướng ra khu vực không có người qua lại.
  
• 
  Có thể dùng hệ thống hút khí ra ngoài, khí hút ra ngoài phải thải ra môi trường trống, không có người qua lại, không thải vào hành lang hoặc các phòng kế cận.
  

Phải kết hợp đồng thời nhiều biện pháp kiểm soát nhiễm khuẩn, bao gồm cả tổ chức quy trình sàng lọc, cách ly, vệ sinh môi trường, quản lý chất thải, sử dụng đúng quy trình mặc và cởi phương tiện phòng hộ cá nhân; kiểm soát lây nhiễm trong vận chuyển, giải phẫu và xử lý tử thi và kiểm soát lây nhiễm tại phòng xét nghiệm.