Số 49 năm 2013
_____________________________________________________________________________________________________________
68
mà còn xuất hiện trong truyện cổ tích
Trung Quốc (Ngưu Lang Chức Nữ) và
truyện cổ tích Việt Nam (Ông Ngâu bà
Ngâu), điều này chứng tỏ sự tương đồng
về văn hóa, trong đó có văn học dân gian
của bốn nước.
- Kiểu truyện về sự đền ơn
Ước mơ một cuộc sống công bằng,
một xã hội lí tưởng của dân gian các dân
tộc được gửi gắm qua các truyện cổ tích
và chi phối quá trình hình thành, phát
triển của truyện. Đây là niềm tin và mơ
ước của nhân dân, đồng thời cũng chi
phối tới việc xây dựng các nhân vật chính
diện, phản diện và các lực lượng siêu
nhiên trong truyện cổ tích. Kiểu truyện về
sự đền ơn là một trong những kiểu truyện
cho thấy sự tương đồng về nghệ thuật
giữa truyện cổ tích hai nước Hàn Quốc,
Nhật Bản. Nhân vật được đền ơn là
những nhân vật hiền lành, có lòng tốt,
tình yêu thương đối với muôn loài. Đối
tượng đi trả ơn thường là những nhân vật
siêu nhiên, có phép màu. Người sống
lương thiện, chăm chỉ lao động, giàu lòng
thương yêu, đối xử tốt với những người
xung quanh, với người gặp nạn hay với
những con vật gặp nạn đều nhận được
những phần thưởng xứng đáng: vàng bạc,
châu báu, cuộc sống hạnh phúc, yên
bình… như nhân vật người em trong
truyện Hưng Pu và Non Pu (Hàn Quốc),
nhân vật ông lão trong truyện Con chim
sẻ bị cắt lưỡi (Nhật Bản) và nhân vật bà
lão nhân từ trong truyện Chim sẻ đền ơn
trả oán (Nhật Bản)... Với trí tưởng tượng
phong phú và việc sử dụng yếu tố thần kì
đã tạo cho kiểu truyện về sự đền ơn có
đặc trưng nổi bật trong phương pháp
phản ánh hiện thực và ước mơ của người
Hàn và người Nhật xưa.
Từ xa xưa, dân gian hai nước Hàn
Quốc, Nhật Bản đã đưa nội dung đề cao
ân nghĩa vào trong các câu chuyện cổ tích
để giáo dục các thế hệ sống tốt hơn và tin
vào tình người, biết cảm ơn và trân trọng
những người giúp đỡ mình khi gặp khó
khăn, hoạn nạn. Người Hàn và người
Nhật đều tạo nên những câu chuyện,
trong đó để nhân vật cố gắng trả ơn (đền
ơn) trong một hoàn cảnh, thử thách quyết
liệt. Các nhân vật đó còn có chung một
đặc điểm là tự nguyện, sẵn sàng hi sinh
cả tính mạng để trả ơn người đã giúp đỡ
mình. Truyện Những con ác là biết ơn
của người Hàn kết thúc với hình ảnh rất
xúc động, đó là cái chết tự nguyện của
hai con ác là, trả ơn chàng trai đã cứu con
của chúng. Chàng trai trên đường đến
kinh đô dự thi đã giết chết con rắn để cứu
những con ác là nên bị một con rắn tìm
cách giết hại, trả thù cho rắn chồng.
Chàng trai phải đối mặt trước một thử
thách lớn: làm cho cái chuông kêu lên ba
tiếng, trong khi đó cái thang dùng để leo
lên tháp chuông đã mục nát. Trong thời
khắc nguy nan, tính mạng khó giữ thì
chính những con ác là đã dùng cả tính
mạng của mình để làm cho cái chuông
kêu lên ba tiếng, cứu chàng trai thoát
khỏi cái chết: “Anh rất ngạc nhiên khi
thấy xác của hai con ác là. Xác của
chúng đẫm máu và đầu của chúng vỡ
toác. Nước mắt chàng trai trào ra khi
anh hiểu ra lí do vì sao mà chuông đã cất
tiếng kêu lúc nửa đêm.” [9, tr.238].
T
ạp chí KHOA HỌC ĐHSP TPHCM
Chia sẻ với bạn bè của bạn: |