Số 49 năm 2013 66 MỘt số ĐIỂm tưƠng đỒng về nghệ thuật trong truyện cổ TÍch hàn quốc nhật bảN
tải về 400.09 Kb. Chế độ xem pdf
|
| Số 49 năm 2013
_____________________________________________________________________________________________________________ 74 Ichiemon, Hai ông già và cục bướu, Vì sao nước biển lại mặn, Con chim sẻ bị cắt lưỡi, Những chiếc nón lá tặng cho Jizo, Chú bé trái đào Momotaro… Truyện Cái khăn thần kì có sự vật là chiếc khăn thần, giúp ông lão có thể nghe và hiểu được tiếng nói của muôn loài. Nhờ đó, ông đã biết được nguyên nhân cũng như cách để cứu giúp người và vật thoát nạn. Kết thúc truyện là niềm vui của ông lão vì đã làm được việc tốt, giúp đỡ mọi người và cuộc sống của ông cũng trở nên đầy đủ hơn. Yếu tố thần kì không phải chỉ để giải trí mà chủ yếu để giải quyết các yêu cầu của nội dung, góp phần làm nổi bật tính cách, phẩm chất của nhân vật. Hơn nữa, yếu tố thần kì còn nhằm phục vụ mục đích chính, đó là giải quyết những vấn đề mà thực tế xã hội lúc bấy giờ không thể giải quyết được. Cách giải quyết thể hiện thái độ, quan điểm của dân gian. Truyện Cái lọ thần của người Hàn có vật thần kì là cái lọ thần giúp cho gia đình người đánh cá nghèo khổ có được tất cả: sự giàu sang, người vợ xấu xí trở nên xinh đẹp, trẻ trung. Sự xuất hiện của chiếc lọ thần làm cho nhân vật người vợ tham lam, độc ác của ông lão đánh cá bộc lộ hết thảy bản chất xấu xa của mình. Kết thúc truyện, người vợ tham lam bị trừng phạt, đó cũng là bài học khuyên răn con người nên biết dừng lại trong suy nghĩ, hành động. Tương tự câu chuyện trên của người Hàn, truyện Con chim sẻ bị cắt lưỡi của Nhật Bản với nhân vật người chồng hiền lành, yêu thương loài vật. Trái ngược với tính cách của người chồng, người vợ là một người nhẫn tâm, tàn ác và tham lam. Con chim thần đã trả ơn ông lão tốt bụng bằng những vật phẩm quý giá như: vàng, trang sức đủ loại và những cuộn lụa đẹp. Nhưng với bản tính tham lam, người vợ muốn có được nhiều hơn nữa. Hành động nhẫn tâm của bà trước đây là cắt lưỡi con chim nhỏ tội nghiệp nhưng giờ lại mong nhận được thật nhiều vàng bạc, châu báu hơn nữa. Yếu tố thần kì xuất hiện qua chi tiết món quà chim thần tặng cho bà lão tương ứng với lòng tham và bản chất xấu xa của bà. Sử dụng yếu tố thần kì để tác giả dân gian Nhật tạo cho truyện có tính giáo dục sâu sắc, khuyên răn con người tránh những điều xấu, sự tham lam và lòng ích kỉ. Như vậy, yếu tố thần kì đã góp phần làm cho cốt truyện phát triển, thường dẫn đến kết thúc có hậu (người nghèo khổ, lương thiện được sống hạnh phúc, sung sướng; những kẻ tham lam, độc ác thì phải chịu sự trừng phạt thích đáng). Cùng với kết thúc có hậu, yếu tố thần kì là sản phẩm của trí tưởng tượng, là ước mơ, khát vọng của dân gian, đã làm cho cổ tích mang vẻ đẹp huyền diệu, linh thiêng, lãng mạn… Yếu tố thần kì và kết thúc có hậu là hai trong những vấn đề cổ tích, trong đó yếu tố thần kì là nguyên nhân, kết thúc có hậu là kết quả. Tuy nhiên, có một số truyện có yếu tố thần kì nhưng vẫn kết thúc bi kịch như Chàng đống củi và nàng tiên (Hàn Quốc), Urashima Taro (Nhật Bản). Yếu tố thần kì và kết thúc truyện thể hiện sự phát triển ở một chừng mực nhất định của tư |