Chapter Five: Love Made Fruitful

Tính sinh hoa trái mở rộng

179. Adoption is a very generous way to become parents. I encourage those who cannot have children to expand their marital love to embrace those who lack a proper family situation. They will never regret having been generous. Adopting a child is an act of love, offering the gift of a family to someone who has none. It is important to insist that legislation help facilitate the adoption process, above all in the case of unwanted children, in order to prevent their abortion or abandonment. Those who accept the challenge of adopting and accepting someone unconditionally and gratuitously become channels of God’s love. For he says, “Even if your mother forgets you, I will not forget you” (Is 49:15).

179. Nhận con nuôi là cách rất quảng đại để trở thành cha mẹ. Tôi khuyến khích những người không thể có con hãy mở rộng tình yêu phu phụ của họ để bảo bọc những ai thiếu một hoàn cảnh gia đình thích đáng. Họ sẽ không ân hận vì đã quảng đại. Nhận một đứa trẻ làm con nuôi là một hành vi yêu thương, hiến tặng ơn phúc gia đình cho một người không có ơn phúc này. Điều quan trọng cần nhấn mạnh là: luật pháp nên làm dễ dàng cho diễn trình nhận con nuôi, nhất là trong trường hợp đứa trẻ bị hắt hủi, để ngăn ngừa em bị phá thai hay bị bỏ rơi. Những người chấp nhận thách đố nhận con nuôi và chấp nhận một ai đó một cách vô điều kiện và nhưng không quả đã trở nên máng chuyển tình yêu của Thiên Chúa. Vì Người từng phán, “Ngay cả khi mẹ con quên con, ta cũng sẽ không quên con” (Is 49:15).

180. “The choice of adoption and foster care expresses a particular kind of fruitfulness in the marriage experience, and not only in cases of infertility. In the light of those situations where a child is desired at any cost, as a right for one’s self-fulfilment, adoption and foster care, correctly understood, manifest an important aspect of parenting and the raising of children. They make people aware that children, whether natural, adoptive or taken in foster care, are persons in their own right who need to be accepted, loved and cared for, and not just brought into this world. The best interests of the child should always underlie any decision in adoption and foster care”.⁴⁰¹ On the other hand, “the trafficking of children between countries and continents needs to be prevented by appropriate legislative action and state control”.⁴⁰²

180. “Quyết định nhận con nuôi và chăm sóc nuôi dưỡng (foster) nói lên một thứ tính sinh hoa trái đặc thù trong kinh nghiệm hôn nhân, và không những trong trường hợp hiếm muộn mà thôi. Đối diện với các hoàn cảnh trong đó, đứa trẻ được ước muốn bằng bất cứ giá nào, như một quyền lợi được tự thể hiện chính mình, việc nhận con nuôi hay nhận nuôi dưỡng, nếu hiểu cho đúng, cũng biểu hiện một khía cạnh quan trọng của việc làm cha mẹ dưỡng dục con cái. Những việc này giúp người ta ý thức được rằng con cái, bất kể là con tự nhiên, con nuôi hay được nhận để nuôi dưỡng, tự quyền của chúng, đều là những nhân vị cần được chấp nhận, yêu thương và săn sóc, chứ không phải chỉ được đem vào đời này. Các quyền lợi tốt nhất của đứa trẻ luôn phải nằm bên dưới bất cứ quyết định nhận con nuôi hay nhận nuôi dưỡng nào”⁴⁰³. Mặt khác, “việc buôn bán trẻ em giữa các quốc gia và lục địa cần phải được ngăn cản bằng hành động luật pháp và kiểm soát thích đáng của nhà nước”⁴⁰⁴.

181. We also do well to remember that procreation and adoption are not the only ways of experiencing the fruitfulness of love. Even large families are called to make their mark on society, finding other expressions of fruitfulness that in some way prolong the love that sustains them. Christian families should never forget that “faith does not remove us from the world, but draws us more deeply into it... Each of us, in fact, has a special role in preparing for the coming of God’s kingdom in our world”.⁴⁰⁵ Families should not see themselves as a refuge from society, but instead go forth from their homes in a spirit of solidarity with others. In this way, they become a hub for integrating persons into society and a point of contact between the public and private spheres. Married couples should have a clear awareness of their social obligations. With this, their affection does not diminish but is flooded with new light. As the poet says:

“Your hands are my caress,

The harmony that fills my days.

I love you because your hands

Work for justice.

If I love you, it is because you are

My love, my companion and my all,

And on the street, side by side,

We are much more than just two”.⁴⁰⁶

181. Ta cũng nên nhớ rằng sinh sản và nhận con nuôi không phải là những cách duy nhất để cảm nghiệm tính sinh hoa trái của lòng yêu thương. Ngay các gia đình lớn cũng được kêu gọi in dấu của họ lên xã hội, bằng cách tìm ra các cách phát biểu khác cho tính sinh hoa trái nhằm nối dài cách nào đó lòng yêu thương vốn nâng đỡ họ. Các gia đình Kitô hữu không bao giờ nên quên rằng “đức tin không tách chúng ta ra khỏi thế giới này, nhưng kéo chúng ta vào nó cách sâu xa hơn... Thực thế, mỗi người chúng ta có một vai trò đặc biệt trong việc chuẩn bị cho Nước Chúa ngự đến trong thế giới của chúng ta”⁴⁰⁷. Các gia đình không nên coi mình như là nơi trú ẩn khỏi xã hội, nhưng thay vào đó, nên ra khỏi tổ ấm của mình trong một tinh thần liên đới với người khác. Nhờ cách này, họ trở thành một trung tâm để hội nhập người ta vào xã hội và là điểm tiếp xúc giữa các lãnh vực công và tư. Các cặp vợ chồng nên ý thức rõ ràng các nghĩa vụ xã hội của họ. Với ý thức này, lòng âu yếm của họ không giảm đi mà được tràn ngập ánh sáng mới. Như nhà thi sĩ từng ngâm nga:

“Tay em là mơn trớn của anh, sự hòa điệu đổ đầy năm tháng anh. Anh yêu em vì tay em làm việc cho công lý.

182. No family can be fruitful if it sees itself as overly different or “set apart”. To avoid this risk, we should remember that Jesus’ own family, so full of grace and wisdom, did not appear unusual or different from others. That is why people found it hard to acknowledge Jesus’ wisdom: “Where did this man get all this? Is not this the carpenter, the son of Mary?” (Mk 6:2- 3). “Is this not the carpenter’s son?” (Mt 13: 55). These questions make it clear that theirs was an ordinary family, close to others, a normal part of the community. Jesus did not grow up in a narrow and stifling relationship with Mary and Joseph, but readily interacted with the wider family, the relatives of his parents and their friends. This explains how, on returning from Jerusalem, Mary and Joseph could imagine for a whole day that the twelve-year-old Jesus was somewhere in the caravan, listening to people’s stories and sharing their concerns: “Supposing him to be in the group of travellers, they went a day’s journey” (Lk 2:44). Still, some Christian families, whether because of the language they use, the way they act or treat others, or their constant harping on the same two or three issues, end up being seen as remote and not really a part of the community. Even their relatives feel looked down upon or judged by them.

182. Không gia đình nào có thể sinh hoa trái nếu họ tự coi họ như hoàn toàn khác biệt hoặc “được để riêng ra”. Để tránh nguy cơ này, ta nên nhớ rằng gia đình riêng của Chúa Giêsu, tràn đầy ơn thánh và khôn ngoan là thế, nhưng không tỏ ra là bất thường hay khác biệt với các gia đình khác. Đó là lý do tại sao người ta thấy khó thừa nhận sự khôn ngoan của Chúa Giêsu: “Người này từ đâu mà có được mọi sự như thế này? Ông ta há không phải là tay thợ mộc, con trai bà Maria đó sao?” (Mc 6:2-3). “Người này há không phải là con trai bác thợ mộc đó sao?” (Mt 13:55). Các câu hỏi này chứng tỏ rõ ràng rằng gia đình của các ngài là một gia đình bình thường, gần gũi với các gia đình khác, một thành phần bình thường của cộng đồng. Chúa Giêsu không lớn lên trong một mối liên hệ chật hẹp và ngột ngạt với Đức Mẹ và Thánh Giuse, nhưng sẵn sàng hành động qua lại với gia đình rộng lớn hơn, tức các thân nhân của cha mẹ Người và các bằng hữu của họ. Điều này giải thích tại sao, trên đường từ Giêrusalem về nhà, Đức Mẹ và Thánh Giuse, cả một ngày trời, vẫn cứ tưởng đứa con Giêsu 12 tuổi của mình ở đâu đó trong đoàn hành hương, lắng nghe họ kể truyện và chia sẻ các lắng lo của họ: “các ngài đã đi một ngày đường, vẫn tưởng Người ở trong đoàn du hành” (Lc 2:44). Thế mà, một số gia đình Kitô hữu, hoặc vì ngôn ngữ sử dụng, cách họ hành động hay cư xử với ngưòi khác, hoặc vì cứ nhai đi nhai lại cùng hai hay ba vấn đề, nên kết cục bị coi là xa cách và không thực sự là một phần của cộng đồng. Ngay các thân nhân của họ cũng cảm thấy bị họ coi thường hay phê phán.

183. A married couple who experience the power of love know that this love is called to bind the wounds of the outcast, to foster a culture of encounter and to fight for justice. God has given the family the job of “domesticating” the world⁴⁰⁹ and helping each person to see fellow human beings as brothers and sisters. “An attentive look at the everyday life of today’s men and women immediately shows the omnipresent need for a healthy injection of family spirit... Not only is the organization of ordinary life increasingly thwarted by a bureaucracy completely removed from fundamental human bonds, but even social and political mores show signs of degradation”.⁴¹⁰ For their part, open and caring families find a place for the poor and build friendships with those less fortunate than themselves. In their efforts to live according to the Gospel, they are mindful of Jesus’ words: “As you did it to one of the least of these my brethren, you did it to me (Mt 25:40)”. In a very real way, their lives express what is asked of us all: “When you give a dinner or a banquet, do not invite your friends or your brothers or your kinsmen or rich neighbours, lest they also invite you in return, and you be repaid. But when you give a feast, invite the poor, the maimed, the lame, the blind, and you will be blessed” (Lk 14:12-14). You will be blessed! Here is the secret to a happy family.

183. Cặp vợ chồng nào cảm nghiệm được sức mạnh của yêu thương đều biết rằng lòng yêu thương này được kêu gọi băng bó vết thương cho người bị hắt hủi, phát huy nền văn hóa gặp gỡ và đấu tranh cho công lý. Thiên Chúa vốn ban cho gia đình công việc “gia hóa” (domesticate) thế giới⁴¹¹ và giúp mỗi người coi người đồng loại của mình như anh chị em. “Một cái nhìn chú tâm vào đời sống hàng ngày của những người đàn ông đàn bà ngày nay lập tức cho ta thấy nhu cầu cùng khắp phải thổi vào đó một tinh thần gia đình lành mạnh... Không những chỉ là việc tổ chức đời sống bình thường đang càng ngày càng bị chắn ngang bởi một nền hành chánh hòan toàn tách biệt khỏi các mối dây nối kết nhân bản nền tảng, mà cả các tập tục xã hội và chính trị cũng cho thấy nhiều dấu hiệu thoái hóa”⁴¹². Về phần họ, các gia đình cởi mở và biết chăm sóc luôn tìm ra chỗ cho người nghèo và xây đắp các tình bằng hữu với những người kém may mắn hơn họ. Trong các cố gắng sống phù hợp với Tin Mừng, họ luôn nhớ lời Chúa Giêsu: “khi các con làm điều ấy cho một trong các anh em nhỏ bé nhất của Thầy này, là các con làm cho Thầy” (Mt 25:40). Đời sống của họ thực sự nói lên những gì tất cả chúng ta đều được đòi hỏi: “Khi tổ chức một bữa ăn hay một bữa tiệc, các con đừng mời bằng hữu hay anh chị em các con hoặc bà con của các con hay những người láng giềng giầu có, kẻo họ cũng mời lại các con để đáp lễ, và như thế các con đã được trả công rồi. Nhưng khi tổ chức một tiệc tùng, các con hãy mời người nghèo, người thương tật, người què, người mù, thì các con sẽ được chúc phúc” (Lc 14:12-14). Các con sẽ được chúc phúc! Đó là bí quyết đối với một gia đình hạnh phúc.

184. By their witness as well as their words, families speak to others of Jesus. They pass on the faith, they arouse a desire for God and they reflect the beauty of the Gospel and its way of life. Christian marriages thus enliven society by their witness of fraternity, their social concern, their outspokenness on behalf of the underprivileged, their luminous faith and their active hope. Their fruitfulness expands and in countless ways makes God’s love present in society.

184. Qua các chứng tá cũng như lời nói của họ, các gia đình nói cho người khác về Chúa Giêsu. Họ thông truyền đức tin và kích thích lòng thèm khát Thiên Chúa cũng như phản ảnh vẻ đẹp của Tin Mừng và lối sống của nó. Các cuộc hôn nhân Kitô Giáo, do đó, lên men xã hội bằng chứng tá huynh đệ, quan tâm xã hội, mạnh mẽ lên tiếng cho người yếu thế, đức tin sáng ngời và niềm hy vọng tích cực của họ. Tính sinh hoa trái của họ mở rộng và trong rất nhiều phương cách, làm cho lòng yêu thương của Thiên Chúa hiện diện trong xã hội.

Discerning the body

Biện phân nhiệm thể

186. The Eucharist demands that we be members of the one body of the Church. Those who approach the Body and Blood of Christ may not wound that same Body by creating scandalous distinctions and divisions among its members. This is what it means to “discern” the body of the Lord, to acknowledge it with faith and charity both in the sacramental signs and in the community; those who fail to do so eat and drink judgement against themselves (cf. v. 29). The celebration of the Eucharist thus becomes a constant summons for everyone “to examine himself or herself” (v. 28), to open the doors of the family to greater fellowship with the underprivileged, and in this way to receive the sacrament of that eucharistic love which makes us one body. We must not forget that “the ‘mysticism’ of the sacrament has a social character”.⁴¹³ When those who receive it turn a blind eye to the poor and suffering, or consent to various forms of division, contempt and inequality, the Eucharist is received unworthily. On the other hand, families who are properly disposed and receive the Eucharist regularly, reinforce their desire for fraternity, their social consciousness and their commitment to those in need.

Life In The Wider Family

187. The nuclear family needs to interact with the wider family made up of parents, aunts and uncles, cousins and even neighbours. This greater family may have members who require assistance, or at least companionship and affection, or consolation amid suffering.⁴¹⁵ The individualism so prevalent today can lead to creating small nests of security, where others are perceived as bothersome or a threat. Such isolation, however, cannot offer greater peace or happiness; rather, it straitens the heart of a family and makes its life all the more narrow.

Đời sống trong gia đình rộng lớn hơn

187. Gia đình hạch nhân cần phải tương tác với gia đình rộng lớn hơn gồm cha mẹ, cô chú, anh chị em họ và ngay cả hàng xóm. Gia đình lớn hơn này có thể cónhững thành viên cần được giúp đỡ hay ít nữa là tình đồng hành và tình âu yếm, hoặc ủi an trong lúc đau khổ⁴¹⁶. Chủ nghĩa duy cá nhân đang rất thịnh hành ngày nay có thể dẫn tới việc tạo ra những cái tổ an toàn nho nhỏ, những nơi người khác bị coi như gây rối hay đe dọa. Tuy nhiên, sự cô lập như thế không thể đem lại bình an hay hạnh phúc lớn lao hơn; đúng hơn, nó túng quẫn hóa trái tim của một gia đình và làm cho cuộc sống của nó càng thêm chật hẹp.

Being sons and daughters

188. First, let us think of our parents. Jesus told the Pharisees that abandoning one’s parents is contrary to God’s law (cf. Mk 7:8-13). We do well to remember that each of us is a son or daughter. “Even if one becomes an adult, or an elderly person, even if one becomes a parent, if one occupies a position of responsibility, underneath all of this is still the identity of a child. We are all sons and daughters. And this always brings us back to the fact that we did not give ourselves life but that we received it. The great gift of life is the first gift that we received”.⁴¹⁷

189. Hence, “the fourth commandment asks children... to honour their father and mother (cf. Ex 20:12). This commandment comes immediately after those dealing with God himself. Indeed, it has to do with something sacred, something divine, something at the basis of every other kind of human respect. The biblical formulation of the fourth commandment goes on to say: ‘that your days may be long in the land which the Lord your God gives you’. The virtuous bond between generations is the guarantee of the future, and is the guarantee of a truly humane society. A society with children who do not honour parents is a society without honour... It is a society destined to be filled with surly and greedy young people”.⁴¹⁸

Làm con trai con gái

188. Trước hết, ta hãy nghĩ tới cha mẹ ta. Chúa Giêsu nói với các Biệt Phái rằng bỏ rơi cha mẹ mình là đi ngược lại lề luật của Thiên Chúa (xem Mc 7:8-13). Ta nên nhớ rằng mỗi người chúng ta đều là con trai hay con gái. “Ngay khi đã nên người trưởng thành, hoặc người cao niên, ngay khi trở thành bậc cha mẹ, có địa vị trọng trách, dưới tất cả những điều này vẫn là căn tính của người con. Tất cả chúng ta đều là những con trai và con gái. Và điều này luôn đem chúng ta trở lại với sự thật này: chúng ta không tự mình ban sự sống cho chính mình mà là tiếp nhận nó. Ơn phúc vĩ đại sự sống là ơn phúc thứ nhất chúng ta lãnh nhận được”⁴¹⁹.

189. Do đó, “giới răn thứ tư đòi con cái... trọng kính cha mẹ mình (xem Xh 20:12). Giới răn này xuất hiện liền sau các giới răn nói về chính Thiên Chúa. Thực thế, nó quả nói tới một điều thánh thiêng, một điều thần thánh, một điều làm căn bản cho mọi thứ trọng kính nhân bản khác.Phát biểu của Thánh Kinh về giới răn thứ tư nói tiếp: ‘để năm tháng của ngươi dài lâu trên lãnh thổ mà Chúa, Thiên Chúa của ngươi, sẽ ban cho ngươi’. Dây gắn bó đạo hạnh giữa các thế hệ là một bảo đảm cho tương lai, và là một bảo đảm cho xã hội thực sự nhân ái. Một xã hội với những đứa con không trọng kính cha mẹ là một xã hội không có danh dự... Đó là một xã hội chắc chắn sẽ đầy rẫy những người trẻ bất thân thiện và tham lam”⁴²⁰.

190. There is, however, another side to the coin. As the word of God tells us, “a man leaves his father and his mother” (Gen 2:24). This does not always happen, and a marriage is hampered by the failure to make this necessary sacrifice and surrender. Parents must not be abandoned or ignored, but marriage itself demands that they be “left”, so that the new home will be a true hearth, a place of security, hope and future plans, and the couple can truly become “one flesh” (ibid.). In some marriages, one spouse keeps secrets from the other, confiding them instead to his or her parents. As a result, the opinions of their parents become more important than the feelings and opinions of their spouse. This situation cannot go on for long, and even if it takes time, both spouses need to make the effort to grow in trust and communication. Marriage challenges husbands and wives to find new ways of being sons and daughters.

190. Tuy nhiên, có mặt kia của đồng tiền. Như lời Thiên Chúa nói với ta, “người đàn ông sẽ lìa bỏ cha mẹ mình” (St 2:24). Điều này không luôn xẩy ra, và cuộc hôn nhân gặp trở ngại vì việc không thực hiện được sự hy sinh và lià bỏ cần thiết này. Không được bỏ rơi hay làm ngơ cha mẹ, nhưng hôn nhân tự nó đòi các ngài bị “lìa bỏ” để tổ ấm mới trở thành một lò sưởi thực sự, một nơi của an toàn, của hy vọng và của các dự kiến tương lai, và cặp vợ chồng có thể thực sự trở nên “một thân xác” (ibid.). Trong một số cuộc hôn nhân, một trong hai người phối ngẫu giữ kín các bí mật với người kia, để chỉ thổ lộ với cha mẹ mình mà thôi. Kết quả: ý kiến của cha mẹ trở nên quan trọng hơn các tâm tư và ý kiến của người phối ngẫu. Tình huống này không thể kéo dài được, và dù cần nhiều thì giờ, cả hai người phối ngẫu cũng phải hết sức cố gắng để lớn lên trong tin tưởng và đối thoại. Hôn nhân thách thức người chồng và người vợ tìm ra các cách mới để hiếu thảo với cha mẹ.

The Elderly

191. “Do not cast me off in the time of old age; forsake me not when my strength is spent” (Ps 71:9). This is the plea of the elderly, who fear being forgotten and rejected. Just as God asks us to be his means of hearing the cry of the poor, so too he wants us to hear the cry of the elderly.⁴²¹ This represents a challenge to families and communities, since “the Church cannot and does not want to conform to a mentality of impatience, and much less of indifference and contempt, towards old age. We must reawaken the collective sense of gratitude, of appreciation, of hospitality, which makes the elderly feel like a living part of the community. Our elderly are men and women, fathers and mothers, who came before us on our own road, in our own house, in our daily battle for a worthy life”.⁴²² Indeed, “how I would like a Church that challenges the throw-away culture by the overflowing joy of a new embrace between young and old!”⁴²³

Người cao niên

191. “Đừng vứt bỏ con lúc tuổi già; đừng bỏ rơi con lúc con đã lực tàn sức yếu” (Tv 71:9). Đó là lời van xin của người cao niên, sợ bị quên lãng và từ bỏ. Như Thiên Chúa đã yêu cầu ta trở thành phương thế để Người nghe thấy tiếng than của người nghèo thế nào, Người cũng muốn ta nghe tiếng kêu của người cao niên như vậy⁴²⁴. Điều này nói lên một thách đố cho các gia đình và cộng đồng, vì “Giáo Hội không thể và không muốn sống theo não trạng nôn nóng, nhất là não trạng dửng dưng và khinh miệt, đối với tuổi già. Ta phải đánh thức một lần nữa cảm thức biết ơn, biết đánh giá cao, biết hiếu khách một cách tập thể nhằm làm cho người cao niên cảm thấy như đang là thành phần sống động của cộng đồng. Các người cao niên của chúng ta đều là những người đàn ông đàn bà, những người cha người mẹ, đến trước chúng ta trên chính con đường ta đang đi, trong chính căn nhà ta đang ở, trong cuộc đấu tranh hàng ngày của ta để có được một cuộc sống đáng sống”⁴²⁵. Thực thế, “Tôi sẽ yêu thương xiết bao một Giáo Hội biết thách thức nền văn hóa vứt bỏ bằng một niềm vui tràn trề của cái ôm mới giữa người trẻ và người già!”⁴²⁶.

192. Saint John Paul II asked us to be attentive to the role of the elderly in our families, because there are cultures which, “especially in the wake of disordered industrial and urban development, have both in the past and in the present set the elderly aside in unacceptable ways”.⁴²⁷ The elderly help us to appreciate “the continuity of the generations”, by their “charism of bridging the gap”.⁴²⁸ Very often it is grandparents who ensure that the most important values are passed down to their grandchildren, and “many people can testify that they owe their initiation into the Christian life to their grandparents”.⁴²⁹ Their words, their affection or simply their presence help children to realize that history did not begin with them, that they are now part of an age-old pilgrimage and that they need to respect all that came before them. Those who would break all ties with the past will surely find it difficult to build stable relationships and to realize that reality is bigger than they are. “Attention to the elderly makes the difference in a society. Does a society show concern for the elderly? Does it make room for the elderly? Such a society will move forward if it respects the wisdom of the elderly”.⁴³⁰

192.Thánh Gioan Phaolô II yêu cầu chúng ta lưu ý tới vai trò của người cao niên trong gia đình chúng ta, vì hiện có những nền văn hóa “nhất là tiếp theo cuộc phát triển kỹ nghệ và đô thị vô trật tự, cả trong quá khứ lẫn hiện tại, đã gạt người cao niên qua một bên một cách không thể chấp nhận được”⁴³¹. Người cao niên giúp chúng ta biết đánh giá cao “sự liên tục của các thế hệ”, bằng “các đặc sủng xóa bỏ các hố phân cách”⁴³². Các ông bà rất hay là những người lo sao cho các giá trị quan trọng nhất được truyền lại cho con cháu, và “nhiều người có thể chứng thực rằng nhờ ông bà, họ lãnh nhận được việc khai tâm gia nhập đời sống Kitô hữu”⁴³³. Lời lẽ của các ngài, lòng âu yếm của các ngài hoặc chỉ cần sự hiện diện của các ngài cũng đã giúp các cháu hiểu ra rằng lịch sử không bắt đầu với chúng, nay chúng chỉ là một phần của cuộc hành hương muôn thuở và chúng cần phải trọng kính tất cả những ai đã đến trước chúng. Những người cắt đứt mọi dây liên kết với quá khứ, chắc chắn sẽ thấy khó có thể xây dựng được các mối liên hệ bền vững và hiểu ra rằng thực tại lớn hơn chính họ. “Lưu tâm tới người cao niên sẽ tạo ra sự khác biệt xã hội. Một xã hội biểu lộ sự quan tâm tới người cao niên ư? Nó dành chỗ cho người cao niên ư? Một xã hội như thế sẽ thăng tiến nếu nó tôn trọng sự khôn ngoan của người cao niên”⁴³⁴.

193. The lack of historical memory is a serious shortcoming in our society. A mentality that can only say, “Then was then, now is now”, is ultimately immature. Knowing and judging past events is the only way to build a meaningful future. Memory is necessary for growth: “Recall the former days” (Heb 10:32). Listening to the elderly tell their stories is good for children and young people; it makes them feel connected to the living history of their families, their neighborhoods and their country. A family that fails to respect and cherish its grandparents, who are its living memory, is already in decline, whereas a family that remembers has a future. “A society that has no room for the elderly or discards them because they create problems, has a deadly virus”;⁴³⁵ “it is torn from its roots”.⁴³⁶ Our contemporary experience of being orphans as a result of cultural discontinuity, uprootedness and the collapse of the certainties that shape our lives, challenges us to make our families places where children can sink roots in the rich soil of a collective history.

193. Thiếu ký ức lịch sử là một thiếu sót nghiêm trọng trong xã hội ta. Một não trạng chỉ biết nói: “lúc ấy là lúc ấy, bây giờ là bây giờ” cuối cùng sẽ là một não trạng ấu trĩ. Biết và phán đoán các biến cố quá khứ là con đường duy nhất để xây dựng một tương lai có ý nghĩa. Ký ức là điều cần thiết cho việc phát triển: “Hãy nhớ lại những ngày đầu” (Thư Do Thái 10:32). Lắng nghe người cao niên kể các câu truyện của các ngài là điều tốt đối với trẻ em và giới trẻ; nó làm họ cảm thấy được nối kết với lịch sử sống động của gia đình họ, khu xóm họ và đất nước họ. Gia đình nào thiếu tôn trọng và trân qúy ông bà của mình, những vị vốn là ký ức sống động của mình, thực sự đã sa sút rồi, trong khi gia đình nào biết tưởng nhớ đều sẽ có tương lai. “Xã hội nào không có chỗ dành cho người cao niên hoặc vứt bỏ họ vì họ gây ra vấn đề, thực sự đã mang một vi khuẩn chết người rồi”⁴³⁷; “nó bị nát từ gốc”⁴³⁸. Cảm nghiệm bị mồ côi hiện thời do sự bất liên tục của văn hóa, sự bứng gốc và mất hết các chắc chắn từng lên khuôn đời ta gây nên, đang thách thức ta biến gia đình thành nơi, ở đó, con cái có thể bén rễ sâu vào mảnh đất mầu mỡ của lịch sử tập thể.

Being brothers and sisters

194. Relationships between brothers and sisters deepen with the passing of time, and “the bond of fraternity that forms in the family between children, if consolidated by an educational atmosphere of openness to others, is a great school of freedom and peace. In the family, we learn how to live as one. Perhaps we do not always think about this, but the family itself introduces fraternity into the world. From this initial experience of fraternity, nourished by affection and education at home, the style of fraternity radiates like a promise upon the whole of society”.⁴³⁹

Làm anh chị em

194. Với dòng thời gian, các mối liên hệ giữa anh chị em sẽ thâm hậu hơn, và “sợi dây huynh đệ được hình thành trong gia đình giữa con cái, nếu được củng cố bằng một bầu khí giáo dục cởi mở đối với người khác, là trường học vĩ đại của tự do và hòa bình. Trong gia đình, ta học cách sống như một. Có lẽ ta không luôn luôn nghĩ về điều này, nhưng chính gia đình đã du nhập tình huynh đệ vào thế giới. Từ cảm nghiệm tình huynh đệ ban đầu được nuôi dưỡng bằng âu yếm và giáo dục tại nhà này, phong thái huynh đệ sẽ sáng lên như một lời thề hứa đối với toàn bộ xã hội”⁴⁴⁰.

195. Growing up with brothers and sisters makes for a beautiful experience of caring for and helping one another. For “fraternity in families is especially radiant when we see the care, the patience, the affection that surround the little brother or sister who is frail, sick or disabled”.⁴⁴¹ It must be acknowledged that “having a brother or a sister who loves you is a profound, precious and unique experience”.⁴⁴² Children do need to be patiently taught to treat one another as brothers and sisters. This training, at times quite demanding, is a true school of socialization. In some countries, where it has become quite common to have only one child, the experience of being a brother or sister is less and less common. When it has been possible to have only one child, ways have to be found to ensure that he or she does not grow up alone or isolated.

195. Lớn lên với các anh chị em đem lại cho ta một cảm nghiệm tươi đẹp của việc chăm sóc và giúp đỡ lẫn nhau. Vì “tình huynh đệ trong các gia đình tỏa sáng cách đặc biệt khi ta thấy sự săn sóc, lòng kiên nhẫn, tình âu yếm bảo bọc đứa em trai hay em gái bé nhỏ yếu ớt, đau ốm hay khuyết tật”⁴⁴³. Cần phải nhìn nhận điều này: “có được người anh em hay người chị em yêu thương bạn là một cảm nghiệm sâu sắc, qúy gía và độc đáo”⁴⁴⁴. Trẻ em cần được kiên nhẫn dạy dỗ cách cư xử với nhau như anh chị em. Việc huấn luyện, đôi lúc, khá đòi hỏi này, quả là trường học thực sự của việc xã hội hóa. Ở một số quốc gia, nơi sự kiện chỉ có một đứa con đã thành ra khá thông thường, cảm nghiệm được làm anh em hay chị em càng ngày càng kém thông thường hơn. Khi chỉ có thể có một đứa con, thì ta phải tìm cách để bảo đảm đứa con này không lớn lên một mình hoặc bị cô lập.

A big heart

196. In addition to the small circle of the couple and their children, there is the larger family, which cannot be overlooked. Indeed, “the love between husband and wife and, in a derivative and broader way, the love between members of the same family – between parents and children, brothers and sisters and relatives and members of the household – is given life and sustenance by an unceasing inner dynamism leading the family to ever deeper and more intense communion, which is the foundation and soul of the community of marriage and the family”.⁴⁴⁵ Friends and other families are part of this larger family, as well as communities of families who support one another in their difficulties, their social commitments and their faith.

Một trái tim lớn

196. Cộng với tiểu gia đình gồm vợ chồng và con cái, ta còn có gia đình rộng lớn hơn mà ta không thể bỏ qua. Thực vậy, “lòng yêu thương giữa chồng và vợ và, theo nghĩa phát sinh (derivative) và rộng lớn hơn, lòng yêu thương giữa các thành viên của cùng một gia đình, giữa cha mẹ và con cái, anh chị em và thân nhân và thành viên của gia hộ, được ban cho sự sống và nâng đỡ nhờ một năng động tính nội tâm không ngừng dẫn gia đình tới một hiệp thông mỗi ngày một sâu xa và nồng đượm hơn, một hiệp thông vốn là nền tảng và linh hồn của cộng đồng hôn nhân và gia đình”⁴⁴⁶. Bằng hữu và các gia đình khác là thành phần của gia đình rộng lớn hơn này, cũng như của cộng đồng các gia đình biết nâng đỡ nhau trong các khó khăn, các cam kết xã hội và đức tin của họ.

197. This larger family should provide love and support to teenage mothers, children without parents, single mothers left to raise children, persons with disabilities needing particular affection and closeness, young people struggling with addiction, the unmarried, separated or widowed who are alone, and the elderly and infirm who lack the support of their children. It should also embrace “even those who have made shipwreck of their lives”.⁴⁴⁷ This wider family can help make up for the shortcomings of parents, detect and report possible situations in which children suffer violence and even abuse, and provide wholesome love and family stability in cases when parents prove incapable of this.

197. Gia đình rộng lớn hơn này nên cung cấp yêu thương và nâng đỡ các bà mẹ thiếu niên, các trẻ em không cha mẹ, các bà mẹ đơn chiếc phải dưỡng dục con cái một mình, những người khuyết tật cần sự âu yếm và gần gũi đặc biệt, những người trẻ đang chiến đấu với nghiện ngập, những người không kết hôn, ly thân hay góa bụa ở một mình, và những vị cao niên và già yếu thiếu sự nâng đỡ của con cái. Gia đình này cũng nên bảo bọc “cả những người đánh đắm cuộc đời họ”⁴⁴⁸. Gia đình rộng lớn hơn này có thể giúp bù trừ các thiếu sót của cha mẹ, khám phá và tường trình các hoàn cảnh có thể có trong đó, trẻ em bị bạo hành và thậm chí lạm dụng nữa, và cung cấp lòng yêu trương lành mạnh và cảnh ổn định gia đình trong các trường hợp cha mẹ tỏ ra bất lực về phương diện này.

198. Finally, we cannot forget that this larger family includes fathers-in-law, mothers-in-law and all the relatives of the couple. One particularly delicate aspect of love is learning not to view these relatives as somehow competitors, threats or intruders. The conjugal union demands respect for their traditions and customs, an effort to understand their language and to refrain from criticism, caring for them and cherishing them while maintaining the legitimate privacy and independence of the couple. Being willing to do so is also an exquisite expression of generous love for one’s spouse.

198. Cuối cùng, ta không thể quên rằng gia đình lớn hơn này bao gồm luôn cha mẹ vợ, cha mẹ chồng và mọi thân nhân của hai người phối ngẫu. Một khía cạnh đặc biệt tế nhị của lòng yêu thương là học cách đừng coi các thân nhân này như những người cạnh tranh, đe dọa hay xâm lấn. Sự kết hợp vợ chồng đòi phải tôn trọng các truyền thống và phong tục của họ, phải cố gắng hiểu ngôn ngữ của họ và tự chế việc phê bình, săn sóc họ và qúy trọng họ trong khi vẫn phải duy trì sự tư riêng và độc lập hợp pháp của vợ chồng. Việc sẵn sàng làm thế cũng là một phát biểu thanh nhã của lòng yêu thương đối với người phối ngẫu của mình.

Каталог: 74LEHAINAM
74LEHAINAM -> Bộ Giáo Luật The Code of Canon Law
74LEHAINAM -> Hiến Chế Tín Lý Về Giáo Hội Lumen Gentium Lời Giới Thiệu

tải về 1.45 Mb.

Chia sẻ với bạn bè của bạn: