Pedagogika, innovatsiya, integratsiya
PEDAGOGIKANING ILMIY TADQIQOT METODI
tải về 7.45 Mb. Chế độ xem pdf
|
- Điều hướng trang này:
- ADABIYOTLAR BILAN ISHLASH METODI
- IL G ‘OR TAJRIBALARNI 0 ‘RGANISH M ETODI
| PEDAGOGIKANING ILMIY TADQIQOT METODI
Pedagogika o 'z tadqiqot obyektiga va tadqiqot m etodlariga ega. Ilm iy tadqiqot barcha fanlar kabi pedagogika fanini ham takom illashib borishiga, ayrim pedagogik hodisalarni tekshirishga, ularni to ‘g ‘ri hal etish yoMlarini aniqlashga yordam beradi. Hodisa uning taraqqiyoti davom ida boshqa hodisalar bilan bog‘liq holda o'rganiladi. M iqdor o ‘zgarishi sifat o ‘zgarishiga o ‘tish daqiqalarida kuzatiladi. ADABIYOTLAR BILAN ISHLASH METODI Pedagogik m uam m olarni tadqiq etish adabiyotlarni o ‘rganishdan boshlanadi. 0 ‘rganiladigan hujjatlar va m anbalarga xalq m aorifiga aloqador hujjatlar kiradi. Shu bilan birga, pedagogika faniga oid boMgan tarixiy- pedagogik adabiyotlar, arxiv hujjatlari, pedagogik m atbuot m ateriallari, darsliklar, o ‘quv-m etodik ishlanm alar ham kiradi. A dabiyotlarni o ‘rganish m etodi m uam m olarningqay tom onlari yaxshi ochilganligini, qaysi m asalalar hal etilm agani kabilarni bilish im koniyatini beradi. A dabiy m anbalar bilan ishlash quyidagi m etodlardan foydalanishni nazarda tutadi: bibliografiya tuzish, annotatsiya, konspektlashtirish. Ishning m aqsadidan kelib chiqqan holda yuqoridagi usullardan biri tanlab olinadi. Bibliografiya - bu hal etilishi lozim boMgan m uam m oni tadqiq etish jaray o n id a zarur boMgan adabiyotlar ro ‘yxati. A dabiy m anbalar bilan ishlash aniq m a ’lum otlarni bibliografiya tuzish yoMi bilan rasm iylashtirishni talab etadi. B unda m a ’lum otlar m uallifning ism-sharifi, asarning nom i, nashriyot nom i (m aqolalar uchun jurnal va gazetalarning nomi), m anzili va nashr etilgan yili k o ‘rsatiladi. 9 IL G ‘OR TAJRIBALARNI 0 ‘RGANISH M ETODI P edagogikaning k o ‘pgina m uam m olarini hal etishda ta ’lim -tarbiya sohasida orttirilgan tajribalam i o ‘rganish m uhim aham iyat kasb etadi. Ilg ‘or o ‘qituvchilar tajribasi bilan bir qatorda, oddiy o ‘qituvchilarning faoliyatlari ham o ‘rganib boriladi. C hunki tajribalam i o ‘rganish jaray o n id a m uam m o, yutuq va kam chiliklar aniqlanadi. Pedagogik tajribalam i o ‘rganishda kuzatish, intervyu olish, anketalar tarqatish, o ‘quvchilarning yozm a va ijodiy ishlari, pedagogik hujjatiarni o ‘rganish m etodlaridan foydalaniladi. K uzatish - o ‘rganish lozim b o ‘lgan pedagogik hodisani m a ’lum m aqsad nuqtayi nazaridan kelib chiqqan holda kuzatuvchi kuzatish bayonnom asini olib boradi. K uzatish obyektiga oid b o ‘lgan aniq faktik m aterial tayyorlanadi. K uzatish belgilangan aniq reja asosida olib boriladi. Su hbat (fakt) dalillar to ‘plash yoki kuzatish davom ida t o ‘plangan m ateriallarga aniqlik kiritish m aqsadida olib boriladi. Suhbat tadqiqotning m ustaqil yoki yordam chi m etodi sifatida q o ‘llaniladi. A n ketalar tarqatish. Bu om m aviy ravishda m aterial to ‘plash m aqsadida anketalar tarqatish y o ‘li bilan am alga oshiriladi. Tadq iqot uchun muhim b o ‘lm agan m ateriallar o ‘quvchilarning yozm a va bir qancha fanlar b o ‘yicha m ustaqil ishlarni bajargan dafitarlarini tekshirish, o ‘rganib chiqish yoMi bilan turlarga ajratilishi m um kin. M aktab hujjatlarini о 'rganish — o ‘quvchilarning shaxsiy varaqalari, m etodistning to ‘plagan m a ’lum otlari, sin f jurnallari, kundaliklar, у ig 'ilish va m ajlisiar bayonnom alari tadqiqoti uchun olib borilayotgan ta ’lim- tarbiyaning ahvoli, darajasi haqida obyektiv axborot m anbayi hisoblanadi. Pedagogik hodisalarni tadqiq qilish jarayo nida eksperim ent (sinov) m uhim aham iyat kasb etadi. M axsus tashkil etilgan eksperim ent q o ‘llani- layotgan yoki q o ‘llanishi m um kin b o ‘lgan u yoki bu m etod v a usullar sam aradorligini aniqlash m aqsadida am alga oshiriladi. jMatematik metod. Bu metod ommaviy materiallarni tahlil qilishda (masalan, anketalar tarqatish y o ‘li bilan to ‘plangan materiallarni yoki m a’lumotlami umumlashtirish uchun) q o ‘llaniladi. U eksperiment natijalarining aniq baholanishini, xulosalarning ishonchli bo‘lishini ta’minlaydi. Tadqiqot natijalari va ularni am alda tatbiq etish. Pedagogikada bu jarayon turli y o ‘llar bilan am alga oshirilishi m um kin. C hunonchi, tadqiqotchilam ing sem inarlarda, ilmiy konferensiyalarda tadqiqot natijalari b o ‘yicha m a ’ruzalar bilan chiqishi, ilmiy m aqolalar, kitoblar nashr etilishi, o ‘qituvchiga m o ‘ljallangan m etodik tavsiyalar b o ‘Iishi m um kin. Pedagogikada hali hal etilm agan m uam m olar ju d a k o ‘p. B ular ilmiy tadqiqot olib borish y o ‘li bilan hal etiladi. 10 |