Pedagogika, innovatsiya, integratsiya
PEDAGOGIKA-TARBIYA HAQIDAGI FAN
tải về 7.45 Mb. Chế độ xem pdf
|
| PEDAGOGIKA-TARBIYA HAQIDAGI FAN
P edagogikaning fan sifatida shakllanishi yosh avlodni hayotga tayyorlash, ular tarbiyasini sam arali am alga oshirish ehtiyojidan kelib chiqadi. B u ehtiyoj borasida orttirilgan tajribalar to ‘plangandan keyin o ‘sha tajribalarni um um lashtirish, yoshlar tarbiyasi haqida qonun-qoidalarni ishlab chiqish zaruratini taqozo etadi. A w a lo pedagogikaning nazariy kurtaklari falsafa negizida paydo b o iad i. B a’zi falsafiy fikrlar quldorlik jam iyatidayoq rivojlana boshlagan edi. Q adim dan inson tarbiyasiga oid fikrlar xalq m aqollarida, afsonalarda, dostonlarda o ‘z ifodasini topgan. U larda ro stg o ‘ylik, ota-onaga hurm at- ehtirom kabi fazilatlar tarannum etilgan. «A lpom ish», «T o‘m aris» kabi doston va ertaklarda vatanparvarlik, insonparvarlik tu y g ‘ulari ulugManadi. T a’lim va tarbiya m asalalari ham isha m utafakkir, yozuvchi, olim lar xayolini band qilib kelgan. U lar 0 ‘zlarining bola tabiati, ularni barkam ol inson qilib tarbiyalash haqidagi yorqin m ulohazalari bilan pedagogika fani ravnaqiga ulush q o ‘shganlar. M ashhur hind m asali «K alila v a D im na», N izom ulm ulkning «Siyosatnom a», N osir X isravning «S aodatnom a», «R o‘shnoyinom a», Y usuf X os H ojibning «Q utadg ‘u bilik», M ahm ud K o sh g ‘ariyning «D evon-u lu g 'atit turk», A hm ad Yugnakiy, K aykovus, A lisher N avoiyning k o ‘pgina asarlari odob-axloqqa bevosita daxldordir. Bu allom alarning asarlari pedagogik fikrlarni rivojlantirishda m uhim aham iyat kasb etadi. Chunki bu asarlarda insonparvarlik, halol m ehnat, d o ‘stlik, chin m uhabbat, sadoqat kabi yuksak axloqiy fazilatlar o ‘z aksini topgan. Suqrot, A flotun, D em okrit kabi buyuk faylasuflar tom onidan m urakkab falsafa tizim i yaratilgan. P edagogikaning fan sifatida shakllanishida chex pedagog olim i Yan A m os K om enskiyning hissasi katta b o ‘ldi. U ning «B uyuk didaktika» asari haqli ravishda pedagogika sohasida yaratilgan birinchi ilm iy asar 6 hisoblanadi. XVIII asrga kelib 0 ‘rta O siyoda ham pedagogik fikrlar taraqqiy eta boshladi. X IX asr boshlarida M ahm udxo‘ja Behbudiy, A bdulla Avloniy, Saidrasul Aziziy, Saidahm ad Siddiqiy kabi m a’rifat jonkuyarlari yetishib chiqdi. Bu olim lar yangi usuldagi m aktablar tuzish, darsliklar yaratish, xalq o ‘rtasida m a'rifatni targ ‘ib etishda jonkuyarlik qildilar. Pedagogika fanining m azm unini boyitib va rivoj lantirib boradigan qator m anbalar m avjud. Ayniqsa, m aqollar, ertaklar, dostonlar, ashulalar, udum lar va topishm oqlarda tarbiya haqidagi xalq donishm andligi qam rab olingan. A llom alarning pedagogika nazariyasiga oid fikrlaridan fanda unumli foydalanilm oqda. Shu bilan birga, pedagogika fani yangi g ‘oyalar evaziga boyim oqda. tải về 7.45 Mb. Chia sẻ với bạn bè của bạn:
|