D TIÃÚN TRÇNH BAÌI DAÛY
I-ÄØn âënh låïp: Nàõm sé säú
II- Kiãøm tra baìi cuî : Säú pháûn con ngæåìi trong naûn âoïi âæåüc miãu taí ntn ? Khaïi quaït nhæîng neït chênh vãö con ngæåìi vaì táúm loìng nhán háûu cuía Traìng?
III-Näüi dung baìi måïi
Ho¹t ®éng cña thÇy - trß
|
Néi dung kiÕn thøc
|
Traìng nhàût våü trong bäúi caính naìo?
Nhæîng chi yiãút naìo trong tp miãu taí naûn âoïi?
Säú pháûn con ngæåìi trong naûn âoïi âæåüc miãu taí ntn?
Trang gàûp våü máúy láön? Hoaìn caính gàûp våü noïi lãn âiãöu gç vãö cuäüc säúng vaì con ngæåìi trong naûn âoïi?
Khaïi quaït nhæîng neït chênh vãö con ngæåìi vaì táúm loìng nhán háûu cuía Traìng?
Nhán váût baì cuû Tæï xuáút hiãûn khi naìo? Phán têch duûng yï cuía t/g?
Træåïc haûnh phuïc cuía con baì cuû Tæï biãøu hiãûn niãöm vui ntn?
Gia âçnh baì cuû Tæï âaî tin vaìo âiãöu gç?
|
a. Bäúi caính nhàût våü
§ Naûn âoïi khuíng khiãúp
- Thåìi gian: Chiãöu, chaûng vaûng
- Khäng gian: Con âæåìng khàóng khiu luäön qua xoïm chåü täöi taìn, raïch ræåïi
- Con ngæåìi:
+ Xanh xaïm nhæ nhæîng boïng ma, nàòm ngäøn ngang
+ Chãút nhæ ngaí raû
® Caïi âoïi traìn ngáûp âaî ruït dáöìn sinh khê cuía tæû nhiãn, taûo váût vaì con ngæåìi
® Cuäüc säúng máúp meï bãn båì væûc thàóm, caïi chãút âang aïm aính, ruìng råün, taûo ra caính thã læång, tang toïc
§ Säú pháûn bi thaím, cuìng cæûc
- Traìng: + Ngheìo, xáúu xê, thä kãûch Säú pháûn eïo le,
+ Dán nguû cæ chua xoït
+ Lo làõng vç caïi âoïi
- Våü nhàût:
+ Ban âáöu: Coìn âuìa såüt, cong cåïn, vui veí
+ Sau âoï: Taí tåi, raïch ræåïi, 2 con màõt truîng sáu vç âoïi
®Caïi âoïi âaî taìn phaï cuäüc säúng 1 caïch khäúc liãût
®Ngoìi buït nhán âaûo vaì hiãûn thæûc cuía Kim Lán âaî boïc tráön voí boüc tæû taûo cuía con ngæåìi vç âoïi
§ Gàûp våü
- Láön 1: Qua âuìa giåîn vä tæ
- Láön 2: Qua miãúng àn
®Haûnh phuïc chua xoït, caïi âoïi âaî xe duyãn cho 1 mäúi tçnh
®Khaït voüng âæåüc säúng vaì yãu thæång cuía con ngæåìi ngay caí khi phaíi chäúng choüi våïi caïi âoïi
b. Táúm loìng nhán háûu cuía nhæîng con ngæåìi cuìng khäø
§Traìng
- Ngoaûi hçnh hoang daî, kãút tinh sæû âeîo goüt så saìi cuía hoïa cäng
- Bë coi khinh, ruäöng boí nhæ 1 thæï coí raïc hæång thän
- Haûnh phuïc âæåüc se duyãn tæì caïi âoïi ngheìo, cå cæûc, tæì cáu noïi táöm phå, táöm phaìo® Traìng âaïnh cuäüc våïi caïi âoïi âãø âæåüc säúng cuäüc säúng cuía 1 con ngæåìi
®Khaït voüng haûnh phuïc, yãu thæång âaî giuïp Traìng væåüt qua hoaìn caính, âãön buì laûi nhæîng báút cäng maì XH, taûo haïo âaî mang âãún cho anh vaì laìm thay âäøi con ngæåìi Traìng
§Baì cuû Tæï
- Luïc âáöu: Ngaûc nhiãn
- Sau hiãøu ra, cuïi âáöu nên làûng
®Âaïnh giaï sæû viãûc bàòng kinh nghiãûm vaì sæû tæìng traíi cuía ngæåìi giaì vaì táúm loìng bao dung, vë tha cuía ngæåìi cuìng caính ngäü
®Näùi tuíi håìn, ai oaïn khiãún baì coï caím giaïc nhæ âang cäú neïn træåïc 1 sæû viãûc âaî räöi nhæng âoï laì niãöm vui, xao xuyãún báút ngåì cuía baì
- Baì noïi toaìn chuyãûn vui
- An uíi con bàòng kinh nghiãûm vaì æåïc må
®Táúm loìng nhán háûu, vë tha âaî nuäi dæåîng niãöm hy voüng træåïc caïi âoïi vaì thåìi gian
®Taûo läúïi thoaït cho haûnh phuïc gia âçnh
c. Niãöm tin cuía con ngæåìi
- Tin vaìo qui luáût cuäüc säúng
- Tin vaìo aïnh saïng caïch maûng
®Âäüng læûc giuïp con ngæåìi væåüt qua hoaìn caính
4/ Täøng kãút
Läúi dæûng truyãûn âån giaín, vàn viãút mäüc maûc, tinh tãú, XD nhán váût tæì trong âåìi säúng thæûc, t/g âaî laìm näøi báût cuäüc säúng ngheìo khoï vaì niãöm tin cuía con ngæåìi nhæîng nàm træåïc CM thaïng Taïm
|
IV. CUÍNG CÄ Ú: 1/ Phán têch ngth dæûng truyãûn vaì XD nhán váût?
2/ YÏ nghéa hiãûn thæûc cuía taïc pháøm?
V. DÀÛN DO Ì: Hæåïng dáùn hoüc baìi vaì soaûn Rừng xà nu
Tiết thứ : 63 + tự chọn 21
|
Ngày soạn : ...../..../ 2009
Ngày dạy : 12 ........../..........12.........../......
|
Tên bài : NGHỊ LUẬN VỀ MỘT TÁC PHẨM,
MỘT ĐOẠN TRÍCH VĂN XUÔI
( 2 tiết )
A/ MỤC TIÊU
1/ Kiến thức: Giúp học sinh có kỹ năng vận dụng các thao tác phân tích, bình luận, chứng minh, so sánh ... để làm bài văn nghị luận văn học
2/ Kỹ năng: Biết cách làm bài văn nghị luận về một tác phẩm, một đoạn trích văn xuôi.
3/ Thái độ: Yêu quý nền văn học dân tộc, yêu quý văn học, nghiêm túc học tập.
B/ PHƯƠNG PHÁP : - Phát vấn, đàm thoại, thảo luận nhóm.
GV cho HS thảo luận một số câu hỏi, sau đó nhấn mạnh những điểm quan trọng.
C/ CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN, HỌC SINH :
1/ Chuẩn bị của giáo viên: Sách giáo khoa, sách giáo viên, TKBG
GV hướng dẫn cho HS chuẩn bị: đọc kĩ SGK và trả lời các câu hỏi trong phần H.dẫn học bài.
2/ Chuẩn bị của học sinh : soạn bài, sách vở, giấy bút.
D 1 / TIẾN TRÌNH LÊN LỚP :
1/ Ổn định : Kiểm tra sĩ số 12.................../...................12..................../..........................
2/ Kiểm tra bài cũ :
3/ Bài mới
a) Đặt vấn đề : Đối tượng của bài nghị luận về một tác phẩm, một đoạn trích văn xuôi rất đa dạng : có thẻ là giá trị nội dung và nghệ thuật của tác phẩm nói chung, có thể chỉ là một phưong diện, thậm chí một khía cạnh nội dung hay nghệ thuật của một tác phẩm hoặc của các tp các đoạn trích khác nhau, chính vì thế tiết học này cô trò chúg ta sẽ tìm hiểu các kỹ năng vận dụng các thao tác phân tích, bình luận, chứng minh, so sánh ... để làm tốt bài văn nghị luận văn học .
b) Triển khai bài:
Ho¹t ®éng cña thÇy - trß
|
Néi dung kiÕn thøc
| |
Thao tác 1: Cho HS lần lượt tìm hiểu 2 đề trong SGK
- Nêu các bước khi tìm hiểu một đề văn?
=>Thể loại (thao tác chính), nội dung, nguồn tư liệu.
GV định hướng cho HS lần lựơt tìm hiểu các bước trong đề.
- Để lập một dàn bài chúng ta cần thực hiện những bước nào?
=> Mở bài, thân bài, kết bài
GV định hướng cho HS tìm hiểu từng phần.
- Nêu yêu cầu của phần mở bài?
- Em hãy cho biết trong phần thân bài chúng ta cần làm rõ những vấn đề nào?
=> GV định hướng cho HS phát hiện:
+ Đặc sắc của cốt truyện.
+ Mâu thuẫn và tính chất trào phúng truyện.
+ Đặc điểm ngôn ngữ truyện.
=> GV chia nhóm cho HS thảo luận từng vấn đề trong phần thân bài
Đối với đề 2 cũng thức hiện các thao tác như ở đề 1
Thao tác 2: Từ việc tìm hiểu 2 đề ở trên GV cho HS thảo luận để tìm hiểu những tri thức cơ bản về cách viết bài nghị luận về một tác phẩm, đoạn trích văn xuôi.
HS đọc phần ghi nhớ SGK
|
I. Khái quát:
1/ Tìm hiểu đề và lập dàn ý:
a) Đề 1: Phân tích truyện ngắn “ Tinh thần thể dục” của Nguyễn Công Hoan
* Tìm hiểu đề:
- Thao tác chính: Phân tích
- Nội dung: Nội dung, nghệ thuật và ý nghĩa của truyện ngắn “Tinh thần thể dục”
- Tư liệu: Tác phẩm “Tinh thần thể duc” của Nguyễn Công Hoan
* Lập dàn ý:
- Mở bài: Giới thiệu ngắn gọn truyện ngắn “ Tinh thần thể dục” của Nguyễn Công Hoan.
- Thân bài:
+ Đặc sắc của kết cấu truyện: Gồm những cảnh khác nhau tưởng như rời rạc (cảnh van xin, đút lót, thuê người đi thay, bị áp giải đi xem bóng đá ...), nhưng tất cả đều tập trung biểu hiện chủ đề: bọn quan lại cầm quyền cưỡng bức dân chúng để thực hiện một ý đồ bịp bơm đen tối.
+ Mâu thuẫn và tính chất trào phúng truyện:
@ Việc xem bóng đá vốn mang tính chất giải trí bỗng thành một tai hoạ giáng xuống người dân.
@ Sự tận tuỵ, siêng năng thực thi lệnh trên của lí trưởng đã gặp phải mọi cách đối phó của người dân khốn khổ
+ Đặc điểm ngôn ngữ truyện:
@ Ngôn ngữ người kể chuyện: Rất ít lời, mỗi cảnh có khoảng 2 dòng, như muốn để người đọc tự hiểu lấy ý nghĩa.
@ Ngôn ngữ các nhân vật: Lời đối thoại giữa các nhân vật rất tự nhiên, sinh động, ... thể hiện đúng thân phận và trình độ của họ. Ngôn ngữ của lí trưởng không mang “ kiểu hành chính” nào cả ...Qua ngôn ngữ các nhân vật, người đọc có thể hình dung đó là một xã hội hỗn độn.
+ Giá trị hiện thực và ý nghĩa phê phán của truyện: Tác giả dùng bút pháp trào phúng để châm biếm trò lừa bịp của chính quyền. Nội dung truyện không phải hoàn toàn bịa đặt. Để tách người dân khỏi ảnh hưởng của các phong trào yêu nước, thực dân Pháp đã bày ra các trò thể dục, thể thao (đua xe đạp, thi bơi lội, đầu bóng đá...) để đánh lạc hướng. Do đó, truyện “cười ra nước mắt” này có ý nghĩa hiện thực, có giá trị châm biếm sâu sắc.
- Kết bài: Qua tác phẩm, cần thấy được mối quan hệ giữa văn học và thời sự; văn học và sự thức tỉnh xã hội.
b) Đề 2:
* Tìm hiểu đề:
- Thao tác chính: So sánh, giải thích
- Nội dung: Sự khác nhau về từ ngữ và giọng văn
- Tư liệu: Tác phẩm “Chữ người tử tù” của Nguyễn Tuân và “Hạnh phúc của một tang gia” trích “Số đỏ” của Vũ Trọng phụng
* Lập dàn ý:
- Mở bài:
- Thân bài:
+ Sự khác nhau về từ ngữ:
@ Tác phẩm “ Chữ người tử tù” của Nguyễn Tuân: dùng nhiểu từ Hán Việt cố, cách nói cổ
=>Dụng nên những cảnh tượng, những con người thời phong kiến suy tàn
@ Trong trích đoạn “Hạnh phúc của một tang gia”: Dùng nhiều từ, nhiều cách chơi
=> Để mỉa mai giễu cợt tính chất giả dối, lố lăng, đồi bại của xã hội “thượng lưu” ở thành thị những năm trước cách mạng tháng tám.
+ Sự khác nhau về giọng văn:
@ Tác phẩm “ Chữ người tử tù”: Giọng cổ kính trang trọng
=> Nói đến con người tài hoa, trọng thiên lương nay chỉ còn là “vang bóng” của “một thời”
@ Trích đoạn “Hạnh phúc của một tang gia”: Giọng mỉa mai, giễu cợt.
=> Giả dối, lố lăng, đồi bại của xã hội.
- Kết bài: Đánh giá chung sự khác nhau về từ ngữ, giọng văn trong hai văn bản.
2/ Đối tượng và nội dung:
a) Đối tương: Đa dạng
- Giá trị nội dung và nghệ thuật của tác phẩm nói chung
- Một phương diện, một khía cạnh nội dung hay nghệ thuật
b) Nội dung:
- Giới thiệu tác phẩm hoặc đoạn trích văn xuôi cần nghị luận
- Phân tích giá trị nội dung và nghệ thuật theo định hướng của đề hoặc một số khía cạnh đặc sắc nhất của tác phẩm, đoạn trích.
- Nêu đánh giá chung về tác phẩm, đoạn trích.
|
Củng cố, dặn dò :
Đọc kỹ baìo học, chuẩn bị cho tiết luyện tập đề bài : Nghệ thuật châm biếm, đả kích trong truyện ngắn “Vi hành” của Nguyễn Ái Quốc
-------------------
D 2 / TIẾN TRÌNH LÊN LỚP :
1/ Ổn định : Kiểm tra sĩ số 12.................../...................12..................../..........................
2/ Kiểm tra bài cũ : Bài nghị luận về một tác phẩm, một đoạn trích văn xuôi thường có các nội dung gì ?
3/ Bài mới
a) Đặt vấn đề : Gọi hs đọc ghi nhớ SGK sau đó gv vào bài.
b) Triển khai bài:
Ho¹t ®éng cña thÇy - trß
|
Néi dung kiÕn thøc
|
Thao tác 1: Cho HS lần lượt tìm hiểu 2 đề trong SGK ?
Định hướng cho HS lập dàn bài.
Vaìi neït vãö taïc pháøm. Hoaìn caính ra âåìi.
Taïc pháøm âàng trãn baïo “ Nhán âaûo” - Humaniteï, ngaìy 19 - 2 - 1923. Nhán sæû kiãûn chênh phuí Phaïp âæa Khaíi Âënh sang Phaïp dæû häüi âáúu xaío thuäüc âëa åí Mac- xay. Thæûc cháút âáy laì troì læìa bëp cuía chênh phuí âäúi våïi dán chuïng Phaïp.
Muûc âêch saïng taïc: Træåïc luáûn âiãûu cuía thæûc dán, Nguyãùn AÏi Quäúc viãút taïc pháøm nhàòm: + Vaûch màût Khaíi Âënh
+ Lãn aïn chênh phuí Phaïp.
+ Phã phaïn thanh niãn Phaïp.
Thäng qua chi tiãút nháöm ngæåìi trong mäüt haình trçnh trãn âáút Phaïp, taïc giaí vaûch tráön caïc âäúi tæåüng. Bàng nghãû thuáût chám biãúm âaí kêch cuía Nguyãùn AÏi Quäúc
- Truyãûn âæåüc viãút dæåïi hçnh thæïc viãút thæ: Âem laûi hiãûu quaí cao båíi âaïp æïng âæåüc tám lyï giaíi trê cuía ngæåìi Phaïp, dãù chuyãøn âäøi gioüng âiãûu, dãù træî tçnh ngoaûi âãö ráút thêch håüp væoïi muûc âêch chám biãúm kên âaïo.
=>Nhæîng bæïc thæ riãng thæåìng khiãún ngæåìi ta tin ràòng nhæîng âiãöu noïi ra laì sæû thæûc, gioüng diãûu khaïch quan.
- Nghãû thuáût taûo tçnh huäúng nháöm láùn:
Nghãû thuáût “bëa nhæ tháût” âaî taûo nãn tçnh huäúng nháöm láùn thuï vë maì håüp lyï.Toaìn bäü cáu chuyãûn Vi haình laì mäüt sæû “Bëa nhæ thæûc” âãø noïi vãö sæû thæûc tràm pháön tràm nhæng dæåïi hçn thæïc bëa”.
- Taïc pháøm coï nhiãöu gioüng âiãûu, nhæng chuí yãúu laì gioüng vàn traìo läüng chám biãúm hoïm hènh, duìng nhiãöu tæì âeûp âãø diãùn taí sæû thæûc xáúu xa.
- Taïc giaí sæí duûng thaình cäng thuí phaïp gáy cæåìi,cæåìng âiãûu hoaï âãún mæïc täúi âa.
- Vi haình thãø hiãûn khaí nàng hæ cáúu, tæåíng tæåüng maûnh meî, buït phaïp traìo läüng sàõc saío läúi vàn biãún hoaï tháön tçnh haìm suïc- trê tuãû.
+>> Näüi dung: taïc pháøm giaìu sæïc täú caïo maûnh meî, xoay quay mäüt tçnh huäúng nháöm láùn taïc giaí âaî lãn aïn 3 âäúi tæåüng- Phåi baìy näùi khäø nhuûc cuía mäüt âáút næåïc nä lãû, näùi nhuûc nhaî vç coï mäüt äng Vua nhæ thãú. Âäöng thåìi thãø hiãûn tçnh caím cuía mçnh våïi quã hæång.
|
I. Khái quát:
1/ Tìm hiểu đề và lập dàn ý
2/ Đối tượng và nội dung:
a) Đối tương: Đa dạng
- Giá trị nội dung và nghệ thuật của tác phẩm nói chung
- Một phương diện, một khía cạnh nội dung hay nghệ thuật
b) Nội dung:
- Giới thiệu tác phẩm hoặc đoạn trích văn xuôi cần nghị luận
- Phân tích giá trị nội dung và nghệ thuật theo định hướng của đề hoặc một số khía cạnh đặc sắc nhất của tác phẩm, đoạn trích.
- Nêu đánh giá chung về tác phẩm, đoạn trích
Luyện tập:
Nghệ thuật châm biếm, đả kích trong truyện ngắn “Vi hành” của Nguyễn Ái Quốc
* Mở bài: Giới thiệu khái quát về truyện ngắn “Vi hành” của Nguyễn Ái Quốc
* Thân bài:
- Vua bù nhìn Khải Định và bọn mật mật thám Pháp
- Châm biểm đả khích ở các mặt:
+ Biến Khái Định Thành một tên hề
+ Biến Khải Định Thành một kẻ có hành động lến lút
* Kết bài: Nêu nhận định về giá trị tư tương và nghệ thuật của truyện ngắn “Vi hành”
|
D. Củng cố, dặn dò:
- GV hệ thống lại baì học, khẳng định những ưu điểm và nói rõ hơn một vài điều cần lưu ý đề làm tốt bài văn nghị luận về một tác phẩm hay đoạn trích văn xuôi
- Từ dàn bài trong phần luyện tập, hãy viết một bài văn nghị luận.
- Soạn bài “Rùng xà nu” của Nguyễn Trung Thành
II. TRÁCH NHIỆM GIỮ GÌN SỰ TRONG SÁNG CỦA TIẾNG VIỆT
1.Tìm hiểu ngữ liệu SGK
Câu 1:
câu nói của HCM: Tiếng nói là thứ của cải vô cùng lâu đời và vô cùng quí báu…
( cần yêu quý tiếng Việt
Câu 2:
Học ăn,học nói,học gói,học mở. “Bệnh viện máy tính”
(cần hiểu chuẩn và qui tắc tiếng Việt(phát âm,chữ viết,dùng từ,đặt câu,tạo lập văn bản(tích lủy từ giao tiếp….
Câu 3:
“vá 9”,”hơi bị đẹp”(S)
( cần có trách nhiệm với tiếng Việt)
Tóm lại: Mỗi cá nhân cần có tình cảm quý trọng, có ý thức, thói quen sử dụng tiếng Việt theo các chuẩn mực, các quy tắc chung sao cho lời nói vừa đúng, vừa hay, vừa có tính văn hoá.
III.LUYEÄN TAÄP:
Bài 1: Tham khảo 3 văn bản:HCM,PVĐ,XD(trang 45,46)
Baøi 2
-Câu a:không trong sáng (thừa từ: đòi hỏi)
-Câu b,c,d: trong sáng(đúng ngữ pháp,đủ thành phần,diễn đạt rõ ràng)
Baøi 3
-thay từ Valentine(Lễ tình nhân,Tình yêu)
IV. TỔNG KẾT
-Giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt mỗi cá nhân cần
+Quí trọng tiếng Việt
+Hiểu biết về tiếng Việt
+Ý thức và thói quen sử dụng tiếng Việt đúng chuẩn,đúng quy tắc(nói đúng,viết đúng,lời nói có văn hóa)
Chia sẻ với bạn bè của bạn: |
