Mahavaggapali (Vin. Mv.;mahava.)



tải về 13.37 Mb.
trang38/46
Chuyển đổi dữ liệu31.12.2017
Kích13.37 Mb.
#35183
1   ...   34   35   36   37   38   39   40   41   ...   46

210. Varayacanakatha

337. Atha kho Bhagavato kayo nacirasseva pakatatto ahosi. Atha kho Jivako Komarabhacco tam Siveyyakam dussayugam adaya yena Bhagava tenupasavkami upasavkamitva Bhagavantam abhivadetva ekamantam nisidi. Ekamantam nisinno kho Jivako Komarabhacco Bhagavantam etadavoca-- “Ekaham, bhante, Bhagavantam varam yacami”ti. “Atikkantavara kho, Jivaka, Tathagata”ti. “Yabca, bhante, kappati yabca anavajjan”ti. “Vadehi, Jivaka”ti. “Bhagava, bhante, pamsukuliko, bhikkhusavgho ca. Idam me, bhante, Siveyyakam dussayugam rabba Pajjotena pahitam– bahunam dussanam bahunam dussayuganam bahunam dussayugasatanam bahunam dussayugasahassanam bahunam dussayugasatasahassanam aggabca setthabca mokkhabca uttamabca pavarabca. Patigganhatu me, bhante, Bhagava Siveyyakam dussayugam; bhikkhusavghassa ca gahapaticivaram anujanatu”ti. Patiggahesi Bhagava Siveyyakam dussayugam. Atha kho Bhagava Jivakam Komarabhaccam dhammiya kathaya sandassesi samadapesi samuttejesi sampahamsesi. Atha kho Jivako Komarabhacco Bhagavata dhammiya kathaya sandassito samadapito samuttejito sampahamsito utthayasana Bhagavantam abhivadetva padakkhinam katva pakkami. Atha kho Bhagava etasmim nidane etasmim pakarane dhammim katham katva bhikkhu amantesi-- “Anujanami, bhikkhave, gahapaticivaram. Yo icchati, pamsukuliko hotu. Yo icchati, gahapaticivaram sadiyatu. Itaritarenapaham § , bhikkhave, santutthim vannemi”ti.

Assosum kho Rajagahe manussa– “Bhagavata (Mv.I,281.) kira bhikkhunam gahapaticivaram anubbatan”ti. Te ca manussa hattha ahesum udagga “Idani kho mayam danani dassama pubbani karissama, yato Bhagavata bhikkhunam gahapaticivaram anubbatan”ti. Ekaheneva Rajagahe bahuni civarasahassani uppajjimsu.

Assosum (CS:Mv.pg.393) kho janapada manussa– “Bhagavata kira bhikkhunam gahapaticivaram anubbatan”ti. Te ca manussa hattha ahesum udagga– “Idani kho mayam danani dassama pubbani karissama, yato Bhagavata bhikkhunam gahapaticivaram anubbatan”ti. Janapadepi ekaheneva bahuni civarasahassani uppajjimsu.

Tena kho pana samayena savghassa pavaro uppanno hoti. Bhagavato etamattham arocesum. Anujanami, bhikkhave, pavaranti.

Koseyyapavaro uppanno hoti. Bhagavato etamattham arocesum. Anujanami, bhikkhave, koseyyapavaranti.

Kojavam uppannam hoti. Bhagavato etamattham arocesum. Anujanami, bhikkhave, kojavanti.
Varayacanakatha nitthita.
Pathamabhanavaro nitthito.


211. Kambalanujananadikatha

338. Tena kho pana samayena Kasiraja Jivakassa Komarabhaccassa addhakasikam kambalam pahesi upaddhakasinam khamamanam. Atha kho Jivako Komarabhacco tam addhakasikam kambalam adaya yena Bhagava tenupasavkami, upasavkamitva Bhagavantam abhivadetva ekamantam nisidi. Ekamantam nisinno kho Jivako Komarabhacco Bhagavantam etadavoca-- “Ayam me, bhante, addhakasiko kambalo Kasirabba pahito upaddhakasinam khamamano. Patigganhatu me, bhante, Bhagava kambalam, yam mamassa digharattam hitaya sukhaya”ti. Patiggahesi Bhagava kambalam. Atha kho Bhagava Jivakam Komarabhaccam dhammiya kathaya sandassesi …pe… padakkhinam katva pakkami. Atha kho Bhagava etasmim nidane etasmim pakarane dhammim katham katva bhikkhu amantesi-- “Anujanami, bhikkhave, kambalan”ti.

339. Tena kho pana samayena savghassa uccavacani civarani uppannani honti. Atha kho bhikkhunam etadahosi-- “Kim nu kho Bhagavata civaram anubbatam (CS:Mv.pg.394) kim ananubbatan”ti? Bhagavato etamattham arocesum. Anujanami, bhikkhave, cha civarani– khomam kappasikam koseyyam kambalam sanam bhavganti.

340. Tena kho pana samayena ye te bhikkhu gahapaticivaram (Mv.I,282.) sadiyanti te kukkuccayanta pamsukulam na sadiyanti– ekamyeva Bhagavata civaram anubbatam, na dveti. Bhagavato etamattham arocesum. Anujanami, bhikkhave, gahapaticivaram sadiyantena pamsukulampi sadiyitum; tadubhayenapaham, bhikkhave, santutthim vannemiti.


Kambalanujananadikatha nitthita.


212. Pamsukulapariyesanakatha

341. Tena kho pana samayena sambahula bhikkhu Kosalesu janapade addhanamaggappatipanna honti. Ekacce bhikkhu susanam okkamimsu pamsukulaya, ekacce bhikkhu nagamesum. Ye te bhikkhu susanam okkamimsu pamsukulaya te pamsukulani labhimsu. Ye te bhikkhu nagamesum te evamahamsu– “Amhakampi, avuso, bhagam detha”ti. Te evamahamsu– “Na mayam, avuso, tumhakam bhagam dassama. Kissa tumhe nagamittha”ti? Bhagavato etamattham arocesum. Anujanami, bhikkhave, nagamentanam nakama bhagam datunti.

Tena kho pana samayena sambahula bhikkhu Kosalesu janapade addhanamaggappatipanna honti. Ekacce bhikkhu susanam okkamimsu pamsukulaya, ekacce bhikkhu agamesum. Ye te bhikkhu susanam okkamimsu pamsukulaya te pamsukulani labhimsu. Ye te bhikkhu agamesum te evamahamsu– “Amhakampi, avuso, bhagam detha”ti. Te evamahamsu– “Na mayam, avuso, tumhakam bhagam dassama. Kissa tumhe na okkamittha”ti? Bhagavato etamattham arocesum. Anujanami, bhikkhave, agamentanam akama bhagam datunti.

Tena kho pana samayena sambahula bhikkhu Kosalesu janapade addhanamaggappatipanna honti. Ekacce bhikkhu pathamam susanam okkamimsu pamsukulaya, ekacce bhikkhu paccha okkamimsu. Ye te bhikkhu pathamam susanam okkamimsu pamsukulaya te pamsukulani labhimsu. Ye te bhikkhu (CS:Mv.pg.395) paccha okkamimsu te na labhimsu. Te evamahamsu– “Amhakampi, avuso bhagam detha”ti. Te evamahamsu– “Na mayam, avuso, tumhakam bhagam dassama. Kissa tumhe paccha okkamittha”ti? Bhagavato etamattham arocesum. Anujanami, bhikkhave, paccha okkantanam nakama bhagam datunti.

Tena kho pana samayena sambahula bhikkhu Kosalesu janapade addhanamaggappatipanna honti. Te sadisa susanam okkamimsu pamsukulaya. Ekacce bhikkhu pamsukulani labhimsu, ekacce bhikkhu na (Mv.I,283.) labhimsu Ye te bhikkhu na labhimsu, te evamahamsu– “Amhakampi, avuso, bhagam detha”ti. Te evamahamsu– “Na mayam, avuso, tumhakam bhagam dassama. Kissa tumhe na labhittha”ti? Bhagavato etamattham arocesum. Anujanami, bhikkhave, sadisanam okkantanam akama bhagam datunti.

Tena kho pana samayena sambahula bhikkhu Kosalesu janapade addhanamaggappatipanna honti. Te katikam katva susanam okkamimsu pamsukulaya. Ekacce bhikkhu pamsukulani labhimsu, ekacce bhikkhu na labhimsu. Ye te bhikkhu na labhimsu te evamahamsu– “Amhakampi, avuso, bhagam detha”ti. Te evamahamsu– “Na mayam, avuso, tumhakam bhagam dassama. Kissa tumhe na labhittha”ti? Bhagavato etamattham arocesum. Anujanami, bhikkhave, katikam katva okkantanam akama bhagam datunti.


Pamsukulapariyesanakatha nitthita.


213. Civarapatiggahakasammutikatha

342. Tena kho pana samayena manussa civaram adaya aramam agacchanti. Te patiggahakam alabhamana patiharanti. Civaram parittam uppajjati. Bhagavato etamattham arocesum. Anujanami, bhikkhave, pabcahavgehi samannagatam bhikkhum civarapatiggahakam sammannitum– yo na chandagatim gaccheyya, na dosagatim gaccheyya, na mohagatim gaccheyya, na bhayagatim gaccheyya, gahitagahitabca janeyya. Evabca pana, bhikkhave, sammannitabbo. Pathamam bhikkhu yacitabbo; yacitva byattena bhikkhuna patibalena savgho bapetabbo–

“Sunatu me, bhante, savgho. Yadi savghassa pattakallam savgho itthannamam bhikkhum civarapatiggahakam sammanneyya. Esa batti.

“Sunatu (CS:Mv.pg.396) me, bhante, savgho. Savgho itthannamam bhikkhum civarapatiggahakam sammannati. Yassayasmato khamati itthannamassa bhikkhuno civarapatiggahakassa sammuti, so tunhassa; yassa nakkhamati, so bhaseyya.

“Sammato savghena itthannamo bhikkhu civarapatiggahako. Khamati savghassa, tasma tunhi, evametam dharayami”ti.

Tena kho pana samayena civarapatiggahaka bhikkhu civaram patiggahetva tattheva ujjhitva pakkamanti. Civaram nassati. Bhagavato etamattham arocesum. Anujanami, (Mv.I,284.) bhikkhave pabcahavgehi samannagatam bhikkhum civaranidahakam sammannitum– yo na chandagatim gaccheyya, na dosagatim gaccheyya, na mohagatim gaccheyya, na bhayagatim gaccheyya, nihitanihitabca janeyya. Evabca pana, bhikkhave, sammannitabbo. Pathamam bhikkhu yacitabbo; yacitva byattena bhikkhuna patibalena savgho bapetabbo–

“Sunatu me, bhante, savgho. Yadi savghassa pattakallam, savgho itthannamam bhikkhum civaranidahakam sammanneyya. Esa batti. “Sunatu me, bhante, savgho. Savgho itthannamam bhikkhum civaranidahakam sammannati. Yassayasmato khamati itthannamassa bhikkhuno civaranidahakassa sammuti, so tunhassa; yassa nakkhamati, so bhaseyya.

“Sammato savghena itthannamo bhikkhu civaranidahako. Khamati savghassa, tasma tunhi, evametam dharayami”ti.


Civarapatiggahakasammutikatha nitthita.


214. Bhandagarasammuti-adikatha

343. Tena kho pana samayena civaranidahako bhikkhu mandapepi rukkhamulepi nibbakosepi civaram nidahati, undurehipi upacikahipi khajjanti. Bhagavato etamattham arocesum. Anujanami, bhikkhave, bhandagaram sammannitum, yam savgho akavkhati viharam va addhayogam va pasadam va hammiyam va guham va. Evabca pana, bhikkhave, sammannitabbo. Byattena bhikkhuna patibalena savgho bapetabbo–

“Sunatu me, bhante, savgho. Yadi savghassa pattakallam, savgho itthannamam viharam bhandagaram sammanneyya. Esa batti.

“Sunatu me, bhante, savgho. Savgho itthannamam viharam bhandagaram sammannati. Yassayasmato khamati itthannamassa viharassa bhandagarassa sammuti, so tunhassa; yassa (CS:Mv.pg.397) nakkhamati, so bhaseyya.

“Sammato savghena itthannamo viharo bhandagaram. Khamati savghassa tasma tunhi, evametam dharayami”ti.

Tena kho pana samayena savghassa bhandagare civaram aguttam hoti. Bhagavato etamattham arocesum. Anujanami, bhikkhave, pabcahavgehi samannagatam bhikkhum bhandagarikam sammannitum– yo na chandagatim gaccheyya, na dosagatim gaccheyya, na mohagatim gaccheyya, na bhayagatim gaccheyya, guttaguttabca janeyya. Evabca pana, bhikkhave, sammannitabbo. Pathamam bhikkhu yacitabbo; yacitva byattena bhikkhuna patibalena savgho bapetabbo–

“Sunatu me, bhante, savgho. Yadi savghassa pattakallam, savgho itthannamam bhikkhum bhandagarikam sammanneyya. Esa batti.

“Sunatu me, bhante, savgho. Savgho itthannamam bhikkhum bhandagarikam sammannati. Yassayasmato khamati itthannamassa bhikkhuno bhandagarikassa sammuti, so tunhassa; yassa nakkhamati, so bhaseyya.

“Sammato savghena itthannamo bhikkhu bhandagariko. (Mv.I,285.) Khamati savghassa, tasma tunhi, evametam dharayami”ti.

Tena kho pana samayena chabbaggiya bhikkhu bhandagarikam vutthapenti. Bhagavato etamattham arocesum. Na, bhikkhave, bhandagariko vutthapetabbo. Yo vutthapeyya, apatti dukkatassati.

Tena kho pana samayena savghassa bhandagare civaram ussannam hoti. Bhagavato etamattham arocesum. Anujanami, bhikkhave sammukhibhutena savghena bhajetunti.

Tena kho pana samayena savgho civaram bhajento kolahalam akasi. Bhagavato etamattham arocesum. Anujanami, bhikkhave, pabcahavgehi samannagatam bhikkhum civarabhajakam sammannitum– yo na chandagatim gaccheyya, na dosagatim gaccheyya, na mohagatim gaccheyya, na bhayagatim gaccheyya, bhajitabhajitabca janeyya. Evabca pana, bhikkhave, sammannitabbo. Pathamam bhikkhu yacitabbo; yacitva byattena bhikkhuna patibalena savgho bapetabbo–

“Sunatu (CS:Mv.pg.398) me, bhante, savgho. Yadi savghassa pattakallam, savgho itthannamam bhikkhum civarabhajakam sammanneyya. Esa batti.

“Sunatu me, bhante, savgho. Savgho itthannamam bhikkhum civarabhajakam sammannati. Yassayasmato khamati itthannamassa bhikkhuno civarabhajakassa sammuti, so tunhassa; yassa nakkhamati, so bhaseyya.

“Sammato savghena itthannamo bhikkhu civarabhajako. Khamati savghassa, tasma tunhi, evametam dharayami”ti.

Atha kho civarabhajakanam bhikkhunam etadahosi-- “Katham nu kho civaram bhajetabban”ti? Bhagavato etamattham arocesum. Anujanami, bhikkhave, pathamam uccinitva tulayitva vannavannam katva bhikkhu ganetva vaggam bandhitva civarapativisam thapetunti.

Atha kho civarabhajakanam bhikkhunam etadahosi-- “Katham nu kho samaneranam civarapativiso databbo”ti? Bhagavato etamattham arocesum. Anujanami, bhikkhave, samaneranam upaddhapativisam datunti.

Tena kho pana samayena abbataro bhikkhu sakena bhagena uttaritukamo hoti. Bhagavato etamattham arocesum. Anujanami, bhikkhave, uttarantassa sakam bhagam datunti.

Tena kho pana samayena abbataro bhikkhu atirekabhagena uttaritukamo hoti. Bhagavato etamattham arocesum. Anujanami, bhikkhave, anukkhepe dinne atirekabhagam datunti.

Atha kho civarabhajakanam bhikkhunam etadahosi-- “Katham nu kho civarapativiso databbo, agatapatipatiya § nu kho udahu yathavuddhan”ti? Bhagavato etamattham arocesum. Anujanami, bhikkhave, vikalake tosetva kusapatam katunti.


Bhandagarasammuti-adikatha nitthita.


215. Civararajanakatha

344. Tena kho pana samayena bhikkhu chakanenapi pandumattikaya (Mv.I,286.) pi civaram rajanti. Civaram dubbannam hoti. Bhagavato etamattham arocesum. Anujanami (CS:Mv.pg.399) bhikkhave, cha rajanani– mularajanam, khandharajanam, tacarajanam, pattarajanam, puppharajanam, phalarajananti.

Tena kho pana samayena bhikkhu situdakaya § civaram rajanti. Civaram duggandham hoti. Bhagavato etamattham arocesum. Anujanami, bhikkhave, rajanam pacitum cullam rajanakumbhinti. Rajanam uttariyati. Bhagavato etamattham arocesum. Anujanami, bhikkhave, uttaralumpam § bandhitunti.

Tena kho pana samayena bhikkhu na jananti rajanam pakkam va apakkam va. Bhagavato etamattham arocesum. Anujanami, bhikkhave, udake va nakhapitthikaya va thevakam datunti.

Tena kho pana samayena bhikkhu rajanam oropenta kumbhim avibchanti § . Kumbhi bhijjati. Bhagavato etamattham arocesum. Anujanami, bhikkhave, rajanuluvkam § dandakathalakanti.

Tena kho pana samayena bhikkhunam rajanabhajanam na samvijjati. Bhagavato etamattham arocesum. Anujanami, bhikkhave, rajanakolambam rajanaghatanti.

Tena kho pana samayena bhikkhu patiyapi pattepi civaram omaddanti. Civaram paribhijjati. Bhagavato etamattham arocesum. Anujanami, bhikkhave, rajanadonikanti.

Tena kho pana samayena bhikkhu chamaya civaram pattharanti. Civaram pamsukitam hoti. Bhagavato etamattham arocesum. Anujanami, bhikkhave, tinasantharakanti.

Tinasantharako upacikahi khajjati. Bhagavato etamattham arocesum. Anujanami, bhikkhave, civaravamsam civararajjunti.

Majjhena laggenti. Rajanam ubhato galati. Bhagavato etamattham arocesum. Anujanami, bhikkhave, kanne bandhitunti.

Kanno (CS:Mv.pg.400) jirati. Bhagavato etamattham arocesum. Anujanami, bhikkhave, kannasuttakanti.

Rajanam ekato galati. Bhagavato etamattham arocesum. Anujanami, bhikkhave, samparivattakam samparivattakam rajetum, na ca acchinne theve pakkamitunti.

Tena kho pana samayena civaram patthinnam hoti. Bhagavato etamattham arocesum. Anujanami, bhikkhave, udake osaretunti.

Tena kho pana samayena civaram pharusam hoti. Bhagavato etamattham arocesum. Anujanami bhikkhave, panina akotetunti

(Mv.I,287.) Tena kho pana samayena bhikkhu acchinnakani civarani dharenti dantakasavani. Manussa ujjhayanti khiyyanti vipacenti– seyyathapi nama § gihi kamabhoginoti. Bhagavato etamattham arocesum. Na, bhikkhave, acchinnakani civarani dharetabbani. Yo dhareyya, apatti dukkatassati.
Civararajanakatha nitthita.


216. Chinnakacivaranujanana

345. Atha kho Bhagava Rajagahe yathabhirantam viharitva yena Dakkhinagiri tena carikam pakkami. Addasa kho Bhagava Magadhakhettam acchibaddham § palibaddham mariyadabaddham sivghatakabaddham, disvana ayasmantam Anandam amantesi-- “Passasi no tvam, Ananda, Magadhakhettam acchibaddham palibaddham mariyadabaddham sivghatakabaddhan”ti? “Evam, bhante”ti. “Ussahasi tvam, Ananda, bhikkhunam evarupani civarani samvidahitun”ti? “Ussahami, Bhagava”ti. Atha kho Bhagava Dakkhinagirismim yathabhirantam viharitva punadeva Rajagaham paccagabchi. Atha kho ayasma Anando sambahulanam bhikkhunam civarani samvidahitva yena Bhagava tenupasavkami; upasavkamitva Bhagavantam etadavoca-- “Passatu me § , bhante, Bhagava civarani samvidahitani”ti. Atha kho Bhagava etasmim nidane etasmim pakarane dhammim katham katva bhikkhu amantesi-- “Pandito, bhikkhave, Anando; Mahapabbo, bhikkhave, Anando; yatra hi nama maya samkhittena bhasitassa vittharena attham ajanissati, kusimpi nama karissati, addhakusimpi nama karissati, mandalampi nama karissati (CS:Mv.pg.401) addhamandalampi nama karissati, vivattampi nama karissati, anuvivattampi nama karissati, giveyyakampi nama karissati, javgheyyakampi nama karissati, bahantampi nama karissati, chinnakam bhavissati, satthalukham samanasaruppam paccatthikanabca anabhicchitam. Anujanami, bhikkhave, chinnakam savghatim chinnakam uttarasavgam chinnakam antaravasakan”ti.


Chinnakacivaranujanana nitthita.


217. Ticivaranujanana

346. Atha kho Bhagava Rajagahe yathabhirantam viharitva yena Vesali tena carikam pakkami. Addasa kho Bhagava antara ca Rajagaham antara ca Vesalim addhanamaggappatipanno sambahule bhikkhu civarehi ubbhandite § sisepi civarabhisim karitva khandhepi civarabhisim karitva katiyapi civarabhisim karitva agacchante, disvana Bhagavato etadahosi-- “Atilahum kho ime moghapurisa civare bahullaya (Mv.I,288.) avatta Yamnunaham bhikkhunam civare simam bandheyyam, mariyadam thapeyyan”ti. Atha kho Bhagava anupubbena carikam caramano yena Vesali tadavasari. Tatra sudam Bhagava Vesaliyam viharati Gotamake cetiye. Tena kho pana samayena Bhagava sitasu hemantikasu rattisu antaratthakasu himapatasamaye rattim ajjhokase ekacivaro nisidi. Na Bhagavantam sitam ahosi. Nikkhante pathame yame sitam Bhagavantam ahosi. Dutiyam Bhagava civaram parupi. Na Bhagavantam sitam ahosi. Nikkhante majjhime yame sitam Bhagavantam ahosi. Tatiyam Bhagava civaram parupi. Na Bhagavantam sitam ahosi. Nikkhante pacchime yame uddhaste arune nandimukhiya rattiya sitam Bhagavantam ahosi. Catuttham Bhagava civaram parupi. Na Bhagavantam sitam ahosi. Atha kho Bhagavato etadahosi-- “Yepi kho te kulaputta imasmim dhammavinaye sitaluka sitabhiruka tepi sakkonti ticivarena yapetum. Yamnunaham bhikkhunam civare simam bandheyyam, mariyadam thapeyyam, ticivaram anujaneyyan”ti. Atha kho Bhagava etasmim nidane etasmim pakarane dhammim katham katva bhikkhu amantesi-- “Idhaham, bhikkhave, antara ca Rajagaham antara ca Vesalim addhanamaggappatipanno addasam sambahule bhikkhu (CS:Mv.pg.402) civarehi ubbhandite sisepi civarabhisim karitva khandhepi civarabhisim karitva katiyapi civarabhisim karitva agacchante, disvana me etadahosi-- ‘atilahum kho ime moghapurisa civare bahullaya avatta. Yamnunaham bhikkhunam civare simam bandheyyam, mariyadam thapeyyan’ti. Idhaham, bhikkhave, sitasu hemantikasu rattisu antaratthakasu himapatasamaye rattim ajjhokase ekacivaro nisidim. Na mam sitam ahosi. Nikkhante pathame yame sitam mam ahosi. Dutiyaham civaram parupim. Na mam sitam ahosi. Nikkhante majjhime yame sitam mam ahosi. Tatiyaham civaram parupim. Na mam sitam ahosi. Nikkhante pacchime yame uddhaste arune nandimukhiya rattiya sitam mam ahosi. Catutthaham civaram parupim. Na mam sitam ahosi. Tassa mayham, bhikkhave, etadahosi-- “Yepi kho te kulaputta imasmim dhammavinaye sitaluka sitabhiruka tepi sakkonti ticivarena yapetum. Yamnunaham bhikkhunam civare simam bandheyyam, mariyadam thapeyyam (Mv.I,289.) ticivaram anujaneyyan’ti. Anujanami, bhikkhave, ticivaram– digunam savghatim, ekacciyam uttarasavgam, ekacciyam antaravasakan”ti.


Ticivaranujanana nitthita.


218. Atirekacivarakatha

347. § Tena kho pana samayena chabbaggiya bhikkhu Bhagavata ticivaram anubbatanti abbeneva ticivarena gamam pavisanti, abbena ticivarena arame acchanti, abbena ticivarena nahanam otaranti. Ye te bhikkhu appiccha te ujjhayanti khiyyanti vipacenti– “Kathabhi nama chabbaggiya bhikkhu atirekacivaram dharessanti”ti. Atha kho te bhikkhu Bhagavato etamattham arocesum. Atha kho Bhagava etasmim nidane etasmim pakarane dhammim katham katva bhikkhu amantesi-- “Na, bhikkhave, atirekacivaram dharetabbam. Yo dhareyya, yathadhammo karetabbo”ti.



§ Tena kho pana samayena ayasmato Anandassa atirekacivaram uppannam hoti. Ayasma ca Anando tam civaram ayasmato Sariputtassa datukamo hoti. Ayasma ca Sariputto Sakete viharati. Atha kho ayasmato Anandassa etadahosi-- “Bhagavata sikkhapadam pabbattam ‘na atirekacivaram dharetabban’ti. Idabca me atirekacivaram uppannam (CS:Mv.pg.403) Ahabcimam civaram ayasmato Sariputtassa datukamo. Ayasma ca Sariputto Sakete viharati. Katham nu kho maya patipajjitabban”ti? Bhagavato etamattham arocesi. “Kivaciram panananda, Sariputto agacchissati”ti? “Navamam va, Bhagava, divasam, dasamam va”ti. Atha kho Bhagava etasmim nidane etasmim pakarane dhammim katham katva bhikkhu amantesi-- “Anujanami, bhikkhave, dasahaparamam atirekacivaram dharetun”ti.

Tena kho pana samayena bhikkhunam atirekacivaram uppannam hoti. Atha kho bhikkhunam etadahosi-- “Katham nu kho amhehi atirekacivare patipajjitabban”ti? Bhagavato etamattham arocesum. Anujanami, bhikkhave, atirekacivaram vikappetunti.

348. Atha kho Bhagava Vesaliyam yathabhirantam viharitva yena Baranasi tena carikam pakkami. Anupubbena carikam caramano yena Baranasi tadavasari. Tatra sudam Bhagava Baranasiyam viharati Isipatane Migadaye. Tena kho pana samayena abbatarassa bhikkhuno antaravasako chiddo hoti. Atha kho tassa bhikkhuno etadahosi-- “Bhagavata ticivaram anubbatam– diguna savghati, ekacciyo uttarasavgo (Mv.I,290.) ekacciyo antaravasako. Ayabca me antaravasako chiddo. Yamnunaham aggalam acchupeyyam, samantato dupattam bhavissati, majjhe ekacciyan”ti. Atha kho so bhikkhu aggalam acchupesi. Addasa kho Bhagava senasanacarikam ahindanto tam bhikkhum aggalam acchupentam § , disvana yena so bhikkhu tenupasavkami, upasavkamitva tam bhikkhum etadavoca-- “Kim tvam, bhikkhu, karosi”ti? “Aggalam, Bhagava, acchupemi”ti. “Sadhu sadhu, bhikkhu; sadhu kho tvam, bhikkhu, aggalam acchupesi”ti Atha kho Bhagava etasmim nidane etasmim pakarane dhammim katham katva bhikkhu amantesi-- “Anujanami, bhikkhave, ahatanam dussanam ahatakappanam digunam savghatim, ekacciyam uttarasavgam, ekacciyam antaravasakam; utuddhatanam dussanam catuggunam savghatim, digunam uttarasavgam, digunam (CS:Mv.pg.404) antaravasakam; pamsukule yavadattham; papanike ussaho karaniyo. Anujanami, bhikkhave, aggalam tunnam ovattikam kandusakam dalhikamman”ti.
Atirekacivarakatha nitthita.


219. Visakhavatthu

349. Atha kho Bhagava Baranasiyam yathabhirantam viharitva yena Savatthi tena carikam pakkami. Anupubbena carikam caramano yena Savatthi tadavasari. Tatra sudam Bhagava Savatthiyam viharati Jetavane Anathapindikassa arame. Atha kho Visakha Migaramata yena Bhagava tenupasavkami; upasavkamitva Bhagavantam abhivadetva ekamantam nisidi. Ekamantam nisinnam kho Visakham Migaramataram Bhagava dhammiya kathaya sandassesi samadapesi samuttejesi sampahamsesi. Atha kho Visakha Migaramata, Bhagavata dhammiya kathaya sandassita samadapita samuttejita sampahamsita, Bhagavantam etadavoca-- “Adhivasetu me, bhante, Bhagava svatanaya bhattam saddhim bhikkhusavghena”ti. Adhivasesi Bhagava tunhibhavena. Atha kho Visakha Migaramata Bhagavato adhivasanam viditva utthayasana Bhagavantam abhivadetva padakkhinam katva pakkami.

Tena kho pana samayena tassa rattiya accayena catuddipiko mahamegho pavassi. Atha kho Bhagava bhikkhu amantesi-- “Yatha, bhikkhave, jetavane vassati evam catusu dipesu vassati. Ovassapetha, bhikkhave, kayam. Ayam pacchimako catuddipiko mahamegho”ti. “Evam, bhante”ti kho te bhikkhu Bhagavato (Mv.I,291.) patissunitva nikkhittacivara kayam ovassapenti. Atha kho Visakha Migaramata panitam khadaniyam bhojaniyam patiyadapetva dasim anapesi– “Gaccha, je. Aramam gantva kalam arocehi– kalo, bhante, nitthitam bhattan”ti. “Evam, ayye”ti kho sa dasi Visakhaya Migaramatuya patissunitva aramam gantva addasa bhikkhu nikkhittacivare kayam ovassapente, disvana ‘natthi arame bhikkhu, ajivaka kayam ovassapenti’ti yena Visakha Migaramata tenupasavkami upasavkamitva Visakham Migaramataram etadavoca-- “Natthayye, arame bhikkhu, ajivaka kayam ovassapenti”ti. Atha kho Visakhaya Migaramatuya panditaya viyattaya medhaviniya etadahosi-- “Nissamsayam kho ayya nikkhittacivara kayam ovassapenti. Sayam (CS:Mv.pg.405) bala mabbittha– natthi arame bhikkhu, ajivaka kayam ovassapenti”ti, puna dasim anapesi– “Gaccha, je. Aramam gantva kalam arocehi– kalo, bhante, nitthitam bhattan”ti. Atha kho te bhikkhu gattani sitim karitva § kallakaya civarani gahetva yathaviharam pavisimsu. Atha kho sa dasi aramam gantva bhikkhu apassanti ‘natthi arame bhikkhu, subbo aramo’ti yena Visakha Migaramata tenupasavkami; upasavkamitva Visakham Migaramataram etadavoca-- “Natthayye, arame bhikkhu, subbo aramo”ti. Atha kho Visakhaya Migaramatuya panditaya viyattaya medhaviniya etadahosi-- “Nissamsayam kho ayya gattani sitim karitva kallakaya civarani gahetva yathaviharam pavittha. Sayam bala mabbittha– natthi arame bhikkhu, subbo aramo”ti, puna dasim anapesi– “Gaccha, je. Aramam gantva kalam arocehi– kalo, bhante, nitthitam bhattan”ti.

350. Atha kho Bhagava bhikkhu amantesi-- “Sandahatha § , bhikkhave, pattacivaram; kalo bhattassa”ti. “Evam, bhante”ti kho te bhikkhu Bhagavato paccassosum. Atha kho Bhagava pubbanhasamayam nivasetva pattacivaramadaya– seyyathapi nama balava puriso sammibjitam va baham pasareyya, pasaritam va baham samibjeyya, evameva– jetavane antarahito Visakhaya Migaramatuya kotthake paturahosi. Nisidi Bhagava pabbatte asane saddhim bhikkhusavghena. Atha kho Visakha Migaramata– “Acchariyam vata bho! Abbhutam vata bho! Tathagatassa mahiddhikata mahanubhavata, yatra hi nama jannukamattesupi oghesu pavattamanesu, katimattesupi oghesu pavattamanesu, na hi nama (Mv.I,292.) ekabhikkhussapi § pada va civarani va allani bhavissanti”ti– hattha udagga Buddhappamukham bhikkhusavgham panitena khadaniyena bhojaniyena sahattha santappetva sampavaretva Bhagavantam bhuttavim onitapattapanim ekamantam nisidi. Ekamantam nisinna kho Visakha Migaramata Bhagavantam etadavoca-- “Atthaham, bhante, Bhagavantam varani yacami”ti. “Atikkantavara kho, visakhe, Tathagata”ti. “Yani ca, bhante, kappiyani (CS:Mv.pg.406) yani ca anavajjani”ti. “Vadehi, visakhe”ti. “Icchamaham, bhante, savghassa yavajivam vassikasatikam datum, agantukabhattam datum, gamikabhattam datum, gilanabhattam datum, gilanupatthakabhattam datum, gilanabhesajjam datum, dhuvayagum datum, bhikkhunisavghassa udakasatikam datun”ti. “Kim pana tvam, visakhe, atthavasam sampassamana Tathagatam attha varani yacasi”ti?

“Idhaham, bhante, dasim anapesim– ‘gaccha, je. Aramam gantva kalam arocehi– kalo, bhante, nitthitam bhattan’”ti. Atha kho sa, bhante, dasi aramam gantva addasa bhikkhu nikkhittacivare kayam ovassapente, disvana “Natthi arame bhikkhu, ajivaka kayam ovassapenti”ti yenaham tenupasavkami; upasavkamitva mam etadavoca-- “Natthayye, arame bhikkhu, ajivaka kayam ovassapenti”ti. Asuci, bhante, naggiyam jeguccham patikulam. Imaham, bhante, atthavasam sampassamana icchami savghassa yavajivam vassikasatikam datum.

“Puna caparam, bhante, agantuko bhikkhu na vithikusalo na gocarakusalo kilanto pindaya carati. So me agantukabhattam bhubjitva vithikusalo gocarakusalo akilanto pindaya carissati. Imaham, bhante, atthavasam sampassamana icchami savghassa yavajivam agantukabhattam datum.

“Puna caparam, bhante, gamiko bhikkhu attano bhattam pariyesamano sattha va vihayissati, yattha va vasam gantukamo bhavissati tattha vikale upagacchissati, kilanto addhanam gamissati. So me gamikabhattam bhubjitva sattha na vihayissati, yattha vasam gantukamo bhavissati tattha kale upagacchissati, akilanto addhanam gamissati. Imaham, bhante, atthavasam sampassamana icchami savghassa yavajivam gamikabhattam datum.

“Puna caparam, bhante, gilanassa bhikkhuno sappayani bhojanani alabhantassa abadho va abhivaddhissati, kalamkiriya va bhavissati. Tassa me gilanabhattam bhuttassa abadho (Mv.I,293.) na abhivaddhissati, kalamkiriya na bhavissati. Imaham, bhante, atthavasam sampassamana icchami savghassa yavajivam gilanabhattam datum “Puna (CS:Mv.pg.407) caparam, bhante, gilanupatthako bhikkhu attano bhattam pariyesamano gilanassa ussure bhattam niharissati, bhattacchedam karissati. So me gilanupatthakabhattam bhubjitva gilanassa kalena bhattam niharissati, bhattacchedam na karissati. Imaham, bhante, atthavasam sampassamana icchami savghassa yavajivam gilanupatthakabhattam datum.

“Puna caparam, bhante, gilanassa bhikkhuno sappayani bhesajjani alabhantassa abadho va abhivaddhissati, kalamkiriya va bhavissati. Tassa me gilanabhesajjam paribhuttassa abadho na abhivaddhissati, kalamkiriya na bhavissati. Imaham, bhante, atthavasam sampassamana icchami savghassa yavajivam gilanabhesajjam datum.

“Puna caparam, bhante, Bhagavata Andhakavinde dasanisamse sampassamanena yagu anubbata. Tyaham, bhante, anisamse sampassamana icchami savghassa yavajivam dhuvayagum datum.

“Idha, bhante, bhikkhuniyo Aciravatiya nadiya vesiyahi saddhim nagga ekatitthe nahayanti. Ta, bhante, vesiya bhikkhuniyo uppandesum– ‘kim nu kho nama tumhakam, ayye, daharanam § brahmacariyam cinnena, nanu nama kama paribhubjitabba; yada jinna bhavissatha tada brahmacariyam carissatha. Evam tumhakam ubho attha pariggahita bhavissanti’ti. Ta, bhante, bhikkhuniyo vesiyahi uppandiyamana mavku ahesum. Asuci, bhante, matugamassa naggiyam jeguccham patikulam. Imaham, bhante, atthavasam sampassamana icchami bhikkhunisavghassa yavajivam udakasatikam datun”ti.

351. “Kim pana tvam, visakhe, anisamsam sampassamana Tathagatam attha varani yacasi”ti? “Idha, bhante, disasu vassamvuttha bhikkhu Savatthim agacchissanti Bhagavantam dassanaya. Te Bhagavantam upasavkamitva pucchissanti– ‘itthannamo, bhante, bhikkhu kalavkato, tassa ka gati ko abhisamparayo’ti? Tam Bhagava byakarissati sotapattiphale va sakadagamiphale va anagamiphale va arahatte va. Tyaham upasavkamitva pucchissami– ‘agatapubba nu kho, bhante, tena ayyena Savatthi’ti? Sace me (CS:Mv.pg.408) vakkhanti– ‘agatapubba tena bhikkhuna Savatthi’ti (Mv.I,294.) nittham ettha gacchissami– nissamsayam me paribhuttam tena ayyena vassikasatika va agantukabhattam va gamikabhattam va gilanabhattam va gilanupatthakabhattam va gilanabhesajjam va dhuvayagu vati. Tassa me tadanussarantiya pamujjam jayissati, pamuditaya piti jayissati, pitimanaya kayo passambhissati, passaddhakaya sukham vediyissami, sukhiniya cittam samadhiyissati. Sa me bhavissati indriyabhavana balabhavana bojjhavgabhavana. Imaham, bhante, anisamsam sampassamana Tathagatam attha varani yacami”ti. “Sadhu sadhu, visakhe; sadhu kho tvam, visakhe, imam anisamsam sampassamana Tathagatam attha varani yacasi. Anujanami te, visakhe, attha varani”ti. Atha kho Bhagava Visakham Migaramataram imahi gathahi anumodi–

“Ya annapanam dadatippamodita;

Silupapanna Sugatassa savika.

Dadati danam abhibhuyya maccharam.

Sovaggikam sokanudam sukhavaham.

“Dibbam sa labhate ayum § ;

Agamma maggam virajam anavganam.

Sa pubbakama sukhini anamaya.

Saggamhi kayamhi ciram pamodati”ti.

352. Atha kho Bhagava Visakham Migaramataram imahi gathahi anumoditva utthayasana pakkami. Atha kho Bhagava etasmim nidane etasmim pakarane dhammim katham katva bhikkhu amantesi-- “Anujanami, bhikkhave, vassikasatikam, agantukabhattam, gamikabhattam, gilanabhattam, gilanupatthakabhattam, gilanabhesajjam, dhuvayagum, bhikkhunisavghassa udakasatikan”ti.
Visakhavatthu nitthitam.
Visakhabhanavaro nitthito.


220. Nisidanadi-anujanana

353. Tena (CS:Mv.pg.409) kho pana samayena bhikkhu panitani bhojanani bhubjitva mutthassati asampajana niddam okkamanti. Tesam mutthassatinam asampajananam niddam okkamantanam supinantena asuci muccati, senasanam asucina makkhiyati. Atha kho Bhagava ayasmata Anandena pacchasamanena senasanacarikam ahindanto addasa senasanam asucina makkhitam, disvana ayasmantam Anandam amantesi-- “Kim etam, Ananda, senasanam makkhitan”ti? “Etarahi, bhante, bhikkhu panitani (Mv.I,295.) bhojanani bhubjitva mutthassati asampajana niddam okkamanti. Tesam mutthassatinam asampajananam niddam okkamantanam supinantena asuci muccati; tayidam, Bhagava, senasanam asucina makkhitan”ti. “Evametam, Ananda, evametam, Ananda. Muccati hi, Ananda, mutthassatinam asampajananam niddam okkamantanam supinantena asuci. Ye te, Ananda, bhikkhu upatthitassati sampajana niddam okkamanti, tesam asuci na muccati. Yepi te, Ananda, puthujjana kamesu vitaraga, tesampi asuci na muccati. Atthanametam, Ananda, anavakaso yam arahato asuci mucceyya”ti. Atha kho Bhagava etasmim nidane etasmim pakarane dhammim katham katva bhikkhu amantesi-- “Idhaham, bhikkhave, Anandena pacchasamanena senasanacarikam ahindanto addasam senasanam asucina makkhitam, disvana Anandam amantesim ‘kim etam, Ananda, senasanam makkhitan’ti? ‘Etarahi, bhante, bhikkhu panitani bhojanani bhubjitva mutthassati asampajana niddam okkamanti. Tesam mutthassatinam asampajananam niddam okkamantanam supinantena asuci muccati; tayidam, Bhagava, senasanam asucina makkhitan’ti. ‘Evametam, Ananda, evametam, Ananda, muccati hi, Ananda, mutthassatinam asampajananam niddam okkamantanam supinantena asuci. Ye te, Ananda, bhikkhu upatthitassati sampajana niddam okkamanti, tesam asuci na muccati. Yepi te, Ananda, puthujjana kamesu vitaraga tesampi asuci na muccati. Atthanametam, Ananda, anavakaso yam arahato asuci mucceyya’”ti.

“Pabcime, bhikkhave, adinava mutthassatissa asampajanassa niddam okkamato– dukkham supati, dukkham patibujjhati, papakam supinam passati, devata na rakkhanti, asuci muccati. Ime kho, bhikkhave, pabca adinava mutthassatissa asampajanassa niddam okkamato.

“Pabcime (CS:Mv.pg.410) bhikkhave, anisamsa upatthitassatissa sampajanassa niddam okkamato– sukham supati, sukham patibujjhati, na papakam supinam passati, devata rakkhanti, asuci na muccati. Ime kho, bhikkhave, pabca anisamsa upatthitassatissa sampajanassa niddam okkamato.

“Anujanami, bhikkhave, kayaguttiya civaraguttiya senasanaguttiya nisidanan”ti.

Tena kho pana samayena atikhuddakam nisidanam na sabbam senasanam samgopeti. Bhagavato etamattham arocesum. Anujanami, bhikkhave, yavamahantam paccattharanam akavkhati tavamahantam paccattharanam katunti.

354. Tena kho pana samayena ayasmato Anandassa upajjhayassa ayasmato Belatthasisassa thullakacchabadho hoti. Tassa lasikaya civarani kaye lagganti. Tani bhikkhu udakena temetva temetva apakaddhanti. Addasa kho Bhagava senasanacarikam ahindanto te bhikkhu tani civarani udakena temetva temetva apakaddhante, disvana yena te bhikkhu tenupasavkami, upavkamitva te bhikkhu etadavoca-- “Kim imassa, bhikkhave, bhikkhuno abadho”ti? “Imassa, bhante, (Mv.I,296.) ayasmato thullakacchabadho. Lasikaya civarani kaye lagganti. Tani mayam udakena temetva temetva apakaddhama”ti. Atha kho Bhagava etasmim nidane etasmim pakarane dhammim katham katva bhikkhu amantesi-- “Anujanami, bhikkhave, yassa kandu va pilaka va assavo va thullakacchu va abadho kanduppaticchadin”ti.

355. Atha kho Visakha Migaramata mukhapubchanacolam § adaya yena Bhagava tenupasavkami; upasavkamitva Bhagavantam abhivadetva ekamantam nisidi. Ekamantam nisinna kho Visakha Migaramata Bhagavantam etadavoca-- “Patigganhatu me, bhante, Bhagava mukhapubchanacolam, yam mamassa digharattam hitaya sukhaya”ti. Patiggahesi Bhagava mukhapubchanacolam. Atha kho Bhagava Visakham Migaramataram dhammiya kathaya sandassesi samadapesi samuttejesi sampahamsesi. Atha kho Visakha Migaramata Bhagavata dhammiya (CS:Mv.pg.411) kathaya sandassita samadapita samuttejita sampahamsita utthayasana Bhagavantam abhivadetva padakkhinam katva pakkami. Atha kho Bhagava etasmim nidane etasmim pakarane dhammim katham katva bhikkhu amantesi-- “Anujanami, bhikkhave, mukhapubchanacolakan”ti § .

356. Tena kho pana samayena Rojo Mallo ayasmato Anandassa sahayo hoti. Rojassa Mallassa khomapilotika ayasmato Anandassa hatthe nikkhitta hoti. Ayasmato ca Anandassa khomapilotikaya attho hoti. Bhagavato etamattham arocesum. Anujanami, bhikkhave, pabcahavgehi samannagatassa vissasam gahetum– sandittho ca hoti, sambhatto ca, alapito ca, jivati ca, janati ca, gahite me attamano bhavissatiti. Anujanami, bhikkhave, imehi pabcahavgehi samannagatassa vissasam gahetunti.

357. Tena kho pana samayena bhikkhunam paripunnam hoti ticivaram. Attho ca hoti parissavanehipi thavikahipi. Bhagavato etamattham arocesum. Anujanami, bhikkhave, parikkharacolakanti.


Nisidanadi-anujanana nitthita.


221. Pacchimavikappanupagacivaradikatha

358. Atha kho bhikkhunam etadahosi-- “Yani tani Bhagavata anubbatani ticivaranti va vassikasatikati va nisidananti va paccattharananti va kanduppaticchaditi (Mv.I,297.) va mukhapubchanacolanti va parikkharacolanti va, sabbani tani adhitthatabbani nu kho, udahu, vikappetabbani”ti? Bhagavato etamattham arocesum. Anujanami, bhikkhave, ticivaram adhitthatum na vikappetum; vassikasatikam vassanam catumasam adhitthatum, tato param vikappetum; nisidanam adhitthatum na vikappetum; paccattharanam adhitthatum na vikappetum; kanduppaticchadim yava-abadha adhitthatum tato param vikappetum; mukhapubchanacolam adhitthatum na vikappetum; parikkharacolam adhitthatum na vikappetunti.

Atha (CS:Mv.pg.412) kho bhikkhunam etadahosi-- “Kittakam pacchimam nu kho civaram vikappetabban”ti? Bhagavato etamattham arocesum. Anujanami, bhikkhave, ayamena atthavgulam Sugatavgulena caturavgulavitthatam pacchimam civaram vikappetunti.

359. Tena kho pana samayena ayasmato Mahakassapassa pamsukulakato garuko hoti. Bhagavato etamattham arocesum. Anujanami, bhikkhave, suttalukham katunti. Vikanno hoti. Bhagavato etamattham arocesum. Anujanami, bhikkhave, vikannam uddharitunti. Sutta okiriyanti. Bhagavato etamattham arocesum. Anujanami, bhikkhave, anuvatam paribhandam aropetunti.

Tena kho pana samayena savghatiya patta lujjanti. Bhagavato etamattham arocesum. Anujanami, bhikkhave, atthapadakam katunti.

360. Tena kho pana samayena abbatarassa bhikkhuno ticivare kayiramane sabbam chinnakam nappahoti. Bhagavato etamattham arocesum. Anujanami, bhikkhave, dve chinnakani ekam acchinnakanti.

Dve chinnakani ekam acchinnakam nappahoti. Bhagavato etamattham arocesum. Anujanami, bhikkhave, dve acchinnakani ekam chinnakanti.

Dve acchinnakani ekam chinnakam nappahoti. Bhagavato etamattham arocesum. Anujanami, bhikkhave, anvadhikampi aropetum, na ca, bhikkhave, sabbam acchinnakam dharetabbam. Yo dhareyya, apatti dukkatassati.

361. Tena kho pana samayena abbatarassa bhikkhuno bahum civaram uppannam hoti. So ca tam civaram matapitunam datukamo hoti. Bhagavato etamattham arocesum. Matapitaroti § kho, bhikkhave, dadamane § kim vadeyyama? Anujanami (Mv.I,298.) bhikkhave, matapitunam datum. Na ca, bhikkhave, saddhadeyyam vinipatetabbam. Yo vinipateyya, apatti dukkatassati.

362. Tena (CS:Mv.pg.413) kho pana samayena abbataro bhikkhu Andhavane civaram nikkhipitva santaruttarena gamam pindaya pavisi. Cora tam civaram avaharimsu. So bhikkhu duccolo hoti lukhacivaro. Bhikkhu evamahamsu– “Kissa tvam, avuso, duccolo lukhacivarosi”ti? “Idhaham § , avuso, Andhavane civaram nikkhipitva santaruttarena gamam pindaya pavisim. Cora tam civaram avaharimsu. Tenaham duccolo lukhacivaro”ti. Bhagavato etamattham arocesum. Na, bhikkhave, santaruttarena gamo pavisitabbo. Yo paviseyya, apatti dukkatassati.

Tena kho pana samayena ayasma Anando assatiya santaruttarena gamam pindaya pavisi. Bhikkhu ayasmantam Anandam etadavocum– “Nanu avuso Ananda, Bhagavata pabbattam– ‘na santaruttarena gamo pavisitabbo’ti? Kissa tvam, avuso Ananda, santaruttarena gamam pavittho”ti? “Saccam, avuso, Bhagavata pabbattam– ‘na santaruttarena gamo pavisitabbo’ti. Api caham assatiya pavittho”ti. Bhagavato etamattham arocesum.

Pabcime, bhikkhave, paccaya savghatiya nikkhepaya– gilano va hoti, vassikasavketam va hoti, nadiparam gantum va hoti, aggalaguttiviharo va hoti, atthatakathinam va hoti. Ime kho, bhikkhave, pabca paccaya savghatiya nikkhepaya.

Pabcime, bhikkhave, paccaya uttarasavgassa nikkhepaya …pe… antaravasakassa nikkhepaya– gilano va hoti, vassikasavketam va hoti, nadiparam gantum va hoti, aggalaguttiviharo va hoti, atthatakathinam va hoti. Ime kho, bhikkhave, pabca paccaya uttarasavgassa antaravasakassa nikkhepaya.

Pabcime, bhikkhave, paccaya vassikasatikaya nikkhepaya– gilano va hoti, nissimam gantum va hoti, nadiparam gantum va hoti, aggalaguttiviharo va hoti, vassikasatika akata va hoti vippakata va. Ime kho, bhikkhave, pabca paccaya vassikasatikaya nikkhepayati.


Pacchimavikappanupagacivaradikatha nitthita.


222. Savghikacivaruppadakatha

363. Tena (CS:Mv.pg.414) kho pana samayena abbataro bhikkhu eko vassam vasi. Tattha manussa savghassa demati civarani adamsu. Atha kho tassa bhikkhuno etadahosi-- “Bhagavata pabbattam ‘catuvaggo pacchimo savgho’ti. Ahabcamhi ekako. Ime ca (Mv.I,299.) manussa savghassa demati civarani adamsu. Yamnunaham imani savghikani civarani Savatthim hareyyan”ti. Atha kho so bhikkhu tani civarani adaya Savatthim gantva Bhagavato etamattham arocesi. “Tuyheva, bhikkhu, tani civarani yava kathinassa ubbharaya”ti. Idha pana, bhikkhave, bhikkhu eko vassam vasati. Tattha manussa savghassa demati civarani denti. Anujanami, bhikkhave, tasseva tani civarani yava kathinassa ubbharayati.

Tena kho pana samayena abbataro bhikkhu utukalam eko vasi. Tattha manussa savghassa demati civarani adamsu. Atha kho tassa bhikkhuno etadahosi-- “Bhagavata pabbattam ‘catuvaggo pacchimo savgho’ti. Ahabcamhi ekako. Ime ca manussa savghassa demati civarani adamsu. Yamnunaham imani savghikani civarani Savatthim hareyyan”ti. Atha kho so bhikkhu tani civarani adaya Savatthim gantva bhikkhunam etamattham arocesi. Bhikkhu Bhagavato etamattham arocesum. Anujanami, bhikkhave sammukhibhutena savghena bhajetum. Idha pana, bhikkhave, bhikkhu utukalam eko vasati. Tattha manussa savghassa demati civarani denti. Anujanami, bhikkhave, tena bhikkhuna tani civarani adhitthatum– “Mayhimani civarani”ti. Tassa ce, bhikkhave, bhikkhuno tam civaram anadhitthite abbo bhikkhu agacchati, samako databbo bhago. Tehi ce, bhikkhave, bhikkhuhi tam civaram bhajiyamane, apatite kuse, abbo bhikkhu agacchati, samako databbo bhago. Tehi ce, bhikkhave, bhikkhuhi tam civaram bhajiyamane, patite kuse, abbo bhikkhu agacchati, nakama databbo bhagoti.

Tena kho pana samayena dve bhatika thera, ayasma ca isidaso ayasma ca isibhato, Savatthiyam vassamvuttha abbataram gamakavasam agamamsu. Manussa cirassapi thera agatati sacivarani bhattani (CS:Mv.pg.415) adamsu. Avasika bhikkhu there pucchimsu– “Imani, bhante, savghikani civarani there agamma uppannani, sadiyissanti thera bhagan”ti. Thera evamahamsu– “Yatha kho mayam, avuso, Bhagavata dhammam desitam ajanama, tumhakamyeva tani civarani yava kathinassa ubbharaya”ti.


Tena kho pana samayena tayo bhikkhu Rajagahe vassam vasanti. Tattha manussa savghassa demati civarani denti. Atha kho tesam bhikkhunam etadahosi-- “Bhagavata (Mv.I,300.) pabbattam ‘catuvaggo pacchimo savgho’ti. Mayabcamha tayo jana. Ime ca manussa savghassa demati civarani denti. Katham nu kho amhehi patipajjitabban”ti? Tena kho pana samayena sambahula thera, ayasma ca Nilavasi ayasma ca Sanavasi ayasma ca Gotako ayasma ca Bhagu ayasma ca Phalikasantano, pataliputte viharanti Kukkutarame. Atha kho te bhikkhu pataliputtam gantva there pucchimsu. Thera evamahamsu– “Yatha kho mayam avuso Bhagavata dhammam desitam ajanama, tumhakamyeva tani civarani yava kathinassa ubbharaya”ti.
Savghikacivaruppadakatha nitthita.


223. Upanandasakyaputtavatthu

364. Tena kho pana samayena ayasma Upanando sakyaputto Savatthiyam vassamvuttho abbataram gamakavasam agamasi. Tattha ca bhikkhu civaram bhajetukama sannipatimsu. Te evamahamsu– “Imani kho, avuso, savghikani civarani bhajiyissanti, sadiyissasi bhagan”ti? “Amavuso, sadiyissami”ti. Tato civarabhagam gahetva abbam avasam agamasi. Tatthapi bhikkhu civaram bhajetukama sannipatimsu. Tepi evamahamsu– “Imani kho, avuso, savghikani civarani bhajiyissanti, sadiyissasi bhagan”ti? “Amavuso, sadiyissami”ti. Tatopi civarabhagam gahetva abbam avasam agamasi. Tatthapi bhikkhu civaram bhajetukama sannipatimsu. Tepi evamahamsu– “Imani kho, avuso, savghikani civarani bhajiyissanti, sadiyissasi bhagan”ti? “Amavuso, sadiyissami”ti. Tatopi civarabhagam gahetva mahantam civarabhandikam adaya punadeva Savatthim paccagabchi. Bhikkhu evamahamsu– “Mahapubbosi tvam avuso Upananda, bahum te civaram uppannan”ti. “Kuto me (CS:Mv.pg.416) avuso, pubbam? Idhaham, avuso, Savatthiyam vassamvuttho abbataram gamakavasam agamasim. Tattha bhikkhu civaram bhajetukama sannipatimsu. Te mam evamahamsu– ‘imani kho, avuso, savghikani civarani bhajiyissanti, sadiyissasi bhagan’ti? ‘Amavuso, sadiyissami’ti. Tato civarabhagam gahetva abbam avasam agamasim. Tatthapi bhikkhu civaram bhajetukama sannipatimsu. Tepi mam evamahamsu– ‘imani kho, avuso, savghikani civarani bhajiyissanti, sadiyissasi bhagan’”ti? ‘Amavuso, sadiyissami’ti. Tatopi civarabhagam gahetva abbam (Mv.I,301.) avasam agamasim. Tatthapi bhikkhu civaram bhajetukama sannipatimsu. Tepi mam evamahamsu– ‘imani kho, avuso, savghikani civarani bhajiyissanti, sadiyissasi bhagan’ti? ‘Amavuso, sadiyissami’ti. Tatopi civarabhagam aggahesim. Evam me bahum civaram uppannanti. “Kim pana tvam, avuso Upananda, abbatra vassamvuttho abbatra civarabhagam sadiyi”ti? “Evamavuso”ti. Ye te bhikkhu appiccha …pe… te ujjhayanti khiyyanti vipacenti– “Kathabhi nama ayasma Upanando sakyaputto abbatra vassamvuttho abbatra civarabhagam sadiyissati”ti. Bhagavato etamattham arocesum …pe… “Saccam kira tvam, Upananda, abbatra vassamvuttho abbatra civarabhagam sadiyi”ti? “Saccam Bhagava”ti. Vigarahi Buddho Bhagava …pe… kathabhi nama tvam, moghapurisa, abbatra vassamvuttho abbatra civarabhagam sadiyissasi. Netam, moghapurisa, appasannanam va pasadaya …pe… vigarahitva …pe… dhammim katham katva bhikkhu amantesi-- “Na, bhikkhave, abbatra vassamvutthena abbatra civarabhago saditabbo. Yo sadiyeyya, apatti dukkatassa”ti.

Tena kho pana samayena ayasma Upanando sakyaputto eko dvisu avasesu vassam vasi– “Evam me bahum civaram uppajjissati”ti. Atha kho tesam bhikkhunam etadahosi-- “Katham nu kho ayasmato Upanandassa sakyaputtassa civarapativiso databbo”ti? Bhagavato etamattham arocesum. Detha, bhikkhave, moghapurisassa ekadhippayam. Idha pana, bhikkhave, bhikkhu eko dvisu avasesu vassam vasati– “Evam me bahum civaram uppajjissati”ti. Sace amutra upaddham amutra upaddham vasati, amutra upaddho amutra upaddho civarapativiso databbo. Yattha va pana bahutaram vasati, tato civarapativiso databboti.
Upanandasakyaputtavatthu nitthitam.


224. Gilanavatthukatha

365. Tena (CS:Mv.pg.417) kho pana samayena abbatarassa bhikkhuno kucchivikarabadho hoti. So sake muttakarise palipanno seti. Atha kho Bhagava ayasmata Anandena pacchasamanena senasanacarikam ahindanto yena tassa bhikkhuno viharo tenupasavkami. Addasa kho Bhagava tam bhikkhum sake muttakarise palipannam sayamanam, disvana yena so bhikkhu tenupasavkami, upasavkamitva tam bhikkhum etadavoca-- “Kim te, bhikkhu, abadho”ti? “Kucchivikaro me, Bhagava”ti. “Atthi pana te, bhikkhu, upatthako”ti? “Natthi, Bhagava”ti (Mv.I,302.) “Kissa tam bhikkhu na upatthenti”ti? “Aham kho, bhante, bhikkhunam akarako; tena mam bhikkhu na upatthenti”ti. Atha kho Bhagava ayasmantam Anandam amantesi-- “Gacchananda, udakam ahara, imam bhikkhum nahapessama”ti. “Evam, bhante”ti kho ayasma Anando Bhagavato patissunitva udakam ahari. Bhagava udakam asibci. Ayasma Anando paridhovi. Bhagava sisato aggahesi. Ayasma Anando padato uccaretva mabcake nipatesum. Atha kho Bhagava etasmim nidane etasmim pakarane bhikkhusavgham sannipatapetva bhikkhu patipucchi--”Atthi, bhikkhave, amukasmim vihare bhikkhu gilano”ti? “Atthi, Bhagava”ti. “Kim tassa, bhikkhave, bhikkhuno abadho”ti? “Tassa, bhante, ayasmato kucchivikarabadho”ti. “Atthi pana, bhikkhave, tassa bhikkhuno upatthako”ti? “Natthi, Bhagava”ti “Kissa tam bhikkhu na upatthenti”ti? “Eso, bhante, bhikkhu bhikkhunam akarako; tena tam bhikkhu na upatthenti”ti. “Natthi vo, bhikkhave, mata, natthi pita, ye vo upatthaheyyum. Tumhe ce, bhikkhave, abbamabbam na upatthahissatha, atha ko carahi upatthahissati? Yo, bhikkhave, mam upatthaheyya so gilanam upatthaheyya. Sace upajjhayo hoti, upajjhayena yavajivam upatthatabbo; vutthanamassa agametabbam. Sace acariyo hoti, acariyena yavajivam upatthatabbo; vutthanamassa agametabbam. Sace saddhivihariko hoti saddhiviharikena yavajivam upatthatabbo; vutthanamassa agametabbam. Sace antevasiko hoti, antevasikena yavajivam upatthatabbo; vutthanamassa agametabbam. Sace samanupajjhayako hoti, samanupajjhayakena yavajivam upatthatabbo (CS:Mv.pg.418) vutthanamassa agametabbam. Sace samanacariyako hoti, samanacariyakena yavajivam upatthatabbo; vutthanamassa agametabbam. Sace na hoti upajjhayo va acariyo va saddhivihariko va antevasiko va samanupajjhayako va samanacariyako va savghena upatthatabbo. No ce upatthaheyya, apatti dukkatassa”.

366. Pabcahi, bhikkhave, avgehi samannagato gilano dupattho hoti– asappayakari hoti, sappaye mattam na janati, bhesajjam na patisevita hoti, atthakamassa gilanupatthakassa yathabhutam abadham navikatta hoti ‘abhikkamantam va abhikkamatiti, patikkamantam va patikkamatiti, thitam va thito’ti, uppannanam saririkanam vedananam dukkhanam tibbanam kharanam katukanam asatanam amanapanam panaharanam anadhivasakajatiko hoti. Imehi kho, bhikkhave, pabcahavgehi samannagato gilano dupattho hoti.

Pabcahi, (Mv.I,303.) bhikkhave avgehi samannagato gilano supattho hoti– sappayakari hoti, sappaye mattam janati, bhesajjam patisevita hoti, atthakamassa gilanupatthakassa yathabhutam abadham avikatta hoti ‘abhikkamantam va abhikkamatiti, patikkamantam va patikkamatiti, thitam va thito’ti, uppannanam saririkanam vedananam dukkhanam tibbanam kharanam katukanam asatanam amanapanam panaharanam adhivasakajatiko hoti. Imehi kho, bhikkhave, pabcahavgehi samannagato gilano supattho hoti.

Pabcahi, bhikkhave, avgehi samannagato gilanupatthako nalam gilanam upatthatum– na patibalo hoti bhesajjam samvidhatum, sappayasappayam na janati, asappayam upanameti sappayam apanameti, amisantaro gilanam upatthati no mettacitto, jegucchi hoti uccaram va passavam va khelam va vantam va nihatum, na patibalo hoti gilanam kalena kalam dhammiya kathaya sandassetum samadapetum samuttejetum sampahamsetum. Imehi kho, bhikkhave, pabcahavgehi samannagato gilanupatthako nalam gilanam upatthatum.

Pabcahi (CS:Mv.pg.419) bhikkhave, avgehi samannagato gilanupatthako alam gilanam upatthatum– patibalo hoti bhesajjam samvidhatum, sappayasappayam janati, asappayam apanameti sappayam upanameti, mettacitto gilanam upatthati no amisantaro, ajegucchi hoti uccaram va passavam va khelam va vantam va nihatum, patibalo hoti gilanam kalena kalam dhammiya kathaya sandassetum samadapetum samuttejetum sampahamsetum. Imehi kho, bhikkhave, pabcahavgehi samannagato gilanupatthako alam gilanam upatthatunti.


Gilanavatthukatha nitthita.


225. Matasantakakatha

367. Tena kho pana samayena dve bhikkhu Kosalesu janapade addhanamaggappatipanna honti. Te abbataram avasam upagacchimsu. Tattha abbataro bhikkhu gilano hoti. Atha kho tesam bhikkhunam etadahosi-- “Bhagavata kho, avuso, gilanupatthanam vannitam. Handa, mayam, avuso, imam bhikkhum upatthahema”ti. Te tam upatthahimsu. So tehi upatthahiyamano kalamakasi. Atha kho te bhikkhu tassa bhikkhuno pattacivaramadaya Savatthim gantva Bhagavato etamattham arocesum. “Bhikkhussa, bhikkhave, kalavkate savgho sami pattacivare, apica gilanupatthaka bahupakara. Anujanami, bhikkhave, savghena ticivarab (Mv.I,304.) ca pattabca gilanupatthakanam datum. Evabca pana, bhikkhave, databbam. Tena gilanupatthakena bhikkhuna savgham upasavkamitva evamassa vacaniyo– ‘itthannamo, bhante, bhikkhu kalavkato. Idam tassa ticivarabca patto ca’”ti. Byattena bhikkhuna patibalena savgho bapetabbo–

“Sunatu me, bhante, savgho. Itthannamo bhikkhu kalavkato. Idam tassa ticivarabca patto ca. Yadi savghassa pattakallam, savgho imam ticivarabca pattabca gilanupatthakanam dadeyya. Esa batti.

“Sunatu me, bhante, savgho. Itthannamo bhikkhu kalavkato. Idam tassa ticivarabca patto ca. Savgho imam ticivarabca pattabca gilanupatthakanam deti. Yassayasmato khamati imassa ticivarassa ca pattassa ca gilanupatthakanam danam, so tunhassa; yassa nakkhamati, so bhaseyya.

“Dinnam (CS:Mv.pg.420) idam savghena ticivarabca patto ca gilanupatthakanam. Khamati savghassa, tasma tunhi, evametam dharayami”ti

368. Tena kho pana samayena abbataro samanero kalavkato hoti. Bhagavato etamattham arocesum. Samanerassa, bhikkhave, kalavkate savgho sami pattacivare, api ca gilanupatthaka bahupakara. Anujanami, bhikkhave, savghena civarabca pattabca gilanupatthakanam datum. Evabca pana, bhikkhave, databbam. Tena gilanupatthakena bhikkhuna savgham upasavkamitva evamassa vacaniyo– “Itthannamo, bhante, samanero kalavkato, idam tassa civarabca patto ca”ti. Byattena bhikkhuna patibalena savgho bapetabbo–

“Sunatu me, bhante, savgho. Itthannamo samanero kalavkato. Idam tassa civarabca patto ca. Yadi savghassa pattakallam, savgho imam civarabca pattabca gilanupatthakanam dadeyya. Esa batti.

“Sunatu me, bhante, savgho. Itthannamo samanero kalavkato. Idam tassa civarabca patto ca. Savgho imam civarabca pattabca gilanupatthakanam deti. Yassayasmato khamati imassa civarassa ca pattassa ca gilanupatthakanam danam, so tunhassa; yassa nakkhamati, so bhaseyya.

“Dinnam idam savghena civarabca patto ca gilanupatthakanam. Khamati savghassa, tasma tunhi, evametam dharayami”ti.

369. Tena kho pana samayena abbataro bhikkhu ca samanero ca gilanam upatthahimsu. So tehi upatthahiyamano kalamakasi. Atha kho tassa gilanupatthakassa bhikkhuno etadahosi (Mv.I,305.) “Katham nu kho gilanupatthakassa samanerassa civarapativiso databbo”ti. Bhagavato etamattham arocesum. Anujanami, bhikkhave, gilanupatthakassa samanerassa samakam pativisam datunti.

Tena kho pana samayena abbataro bhikkhu bahubhando bahuparikkharo kalavkato hoti. Bhagavato etamattham arocesum. Bhikkhussa, bhikkhave, kalavkate savgho sami pattacivare, api ca gilanupatthaka bahupakara. Anujanami, bhikkhave, savghena ticivarabca pattabca (CS:Mv.pg.421) gilanupatthakanam datum. Yam tattha lahubhandam lahuparikkharam tam sammukhibhutena savghena bhajetum. Yam tattha garubhandam garuparikkharam tam agatanagatassa catuddisassa savghassa avissajjikam avebhavgikanti.
Matasantakakatha nitthita.


226. Naggiyapatikkhepakatha

370. Tena kho pana samayena abbataro bhikkhu naggo hutva yena Bhagava tenupasavkami, upasavkamitva Bhagavantam etadavoca-- “Bhagava, bhante, anekapariyayena appicchassa santutthassa sallekhassa dhutassa pasadikassa apacayassa viriyarambhassa vannavadi. Idam, bhante, naggiyam anekapariyayena appicchataya santutthitaya sallekhaya dhutataya § pasadikataya apacayaya viriyarambhaya samvattati. Sadhu, bhante, Bhagava bhikkhunam naggiyam anujanatu”ti. Vigarahi Buddho Bhagava– “Ananucchavikam, moghapurisa, ananulomikam appatirupam assamanakam akappiyam akaraniyam. Kathabhi nama tvam, moghapurisa, naggiyam titthiyasamadanam samadiyissasi. Netam, moghapurisa, appasannanam va pasadaya …pe…” vigarahitva dhammim katham katva bhikkhu amantesi-- “Na, bhikkhave, naggiyam titthiyasamadanam samadiyitabbam. Yo samadiyeyya, apatti thullaccayassa”ti.


Naggiyapatikkhepakatha nitthita.


227. Kusaciradipatikkhepakatha

371. Tena kho pana samayena abbataro bhikkhu kusaciram nivasetva …pe… vakaciram nivasetva …pe… phalakaciram nivasetva …pe… kesakambalam nivasetva …pe… valakambalam nivasetva …pe… ulukapakkham nivasetva …pe… ajinakkhipam nivasetva yena Bhagava tenupasavkami; upasavkamitva Bhagavantam etadavoca-- “Bhagava, bhante, anekapariyayena appicchassa santutthassa sallekhassa dhutassa pasadikassa apacayassa viriyarambhassa vannavadi. Idam, bhante, ajinakkhipam anekapariyayena appicchataya santutthitaya sallekhaya dhutataya pasadikataya apacayaya viriyarambhaya samvattati. Sadhu, (Mv.I,306.) bhante Bhagava bhikkhunam ajinakkhipam anujanatu”ti. Vigarahi Buddho Bhagava– “Ananucchavikam, moghapurisa, ananulomikam appatirupam assamanakam (CS:Mv.pg.422) akappiyam akaraniyam. Kathabhi nama tvam, moghapurisa, ajinakkhipam titthiyadhajam dharessasi. Netam, moghapurisa, appasannanam va pasadaya …pe… vigarahitva …pe… dhammim katham katva bhikkhu amantesi-- “Na, bhikkhave, ajinakkhipam titthiyadhajam dharetabbam. Yo dhareyya, apatti thullaccayassa”ti.

Tena kho pana samayena abbataro bhikkhu akkanalam nivasetva …pe… potthakam nivasetva yena Bhagava tenupasavkami, upasavkamitva Bhagavantam etadavoca-- “Bhagava, bhante, anekapariyayena appicchassa santutthassa sallekhassa dhutassa pasadikassa apacayassa viriyarambhassa, vannavadi. Ayam, bhante, potthako anekapariyayena appicchataya santutthitaya sallekhaya dhutataya pasadikataya apacayaya viriyarambhaya samvattati. Sadhu, bhante, Bhagava bhikkhunam potthakam anujanatu”ti. Vigarahi Buddho Bhagava– “Ananucchavikam, moghapurisa, ananulomikam appatirupam assamanakam akappiyam akaraniyam. Kathabhi nama tvam, moghapurisa, potthakam nivasessasi. Netam, moghapurisa, appasannanam va pasadaya …pe… vigarahitva …pe… dhammim katham katva bhikkhu amantesi-- “Na, bhikkhave, potthako nivasetabbo. Yo nivaseyya, apatti dukkatassa”ti.
Kusaciradipatikkhepakatha nitthita.


228. Sabbanilakadipatikkhepakatha

372. Tena kho pana samayena chabbaggiya bhikkhu sabbanilakani civarani dharenti …pe… sabbapitakani civarani dharenti …pe… sabbalohitakani civarani dharenti …pe… sabbamabjitthakani § civarani dharenti …pe… sabbakanhani civarani dharenti …pe… sabbamaharavgarattani civarani dharenti …pe… sabbamahanamarattani civarani dharenti …pe… acchinnadasani civarani dharenti …pe… dighadasani civarani dharenti …pe… pupphadasani civarani dharenti …pe… phanadasani § civarani dharenti …pe… kabcukam dharenti …pe… tiritakam dharenti …pe… vethanam dharenti. Manussa ujjhayanti khiyyanti vipacenti– “Kathabhi nama samana sakyaputtiya vethanam dharessanti, seyyathapi gihi kamabhogino”ti. Bhagavato etamattham arocesum (CS:Mv.pg.423) Na, bhikkhave, sabbanilakani civarani dharetabbani, na sabbapitakani civarani dharetabbani, na sabbalohitakani civarani dharetabbani, na sabbamabjitthakani civarani dharetabbani, na sabbakanhani civarani dharetabbani, na sabbamaharavgarattani civarani dharetabbani, na sabbamahanamarattani civarani dharetabbani, na acchinnadasani civarani dharetabbani, na dighadasani civarani dharetabbani, na pupphadasani civarani dharetabbani, na phanadasani civarani dharetabbani, na kabcukam dharetabbam, na tiritakam dharetabbam, na vethanam dharetabbam. Yo dhareyya, apatti dukkatassati.


Sabbanilakadipatikkhepakatha nitthita.


229. Vassamvutthanam anuppannacivarakatha

373. Tena kho pana samayena vassamvuttha bhikkhu anuppanne (Mv.I,307.) civare pakkamantipi, vibbhamantipi, kalampi karonti, samanerapi patijananti, sikkham paccakkhatakapi patijananti, antimavatthum ajjhapannakapi patijananti, ummattakapi patijananti, khittacittapi patijananti, vedanattapi patijananti, apattiya adassane ukkhittakapi patijananti, apattiya appatikamme ukkhittakapi patijananti, papikaya ditthiya appatinissagge ukkhittakapi patijananti, pandakapi patijananti, theyyasamvasakapi patijananti, titthiyapakkantakapi patijananti, tiracchanagatapi patijananti, matughatakapi patijananti, pitughatakapi patijananti, arahantaghatakapi patijananti, bhikkhunidusakapi patijananti, savghabhedakapi patijananti, lohituppadakapi patijananti, ubhatobyabjanakapi patijananti. Bhagavato etamattham arocesum.

374. Idha pana, bhikkhave, vassamvuttho bhikkhu anuppanne civare pakkamati, sante patirupe gahake databbam.

Idha pana, bhikkhave, vassamvuttho bhikkhu anuppanne civare vibbhamati, kalam karoti, samanero patijanati, sikkham paccakkhatako patijanati antimavatthum ajjhapannako patijanati, savgho sami.

Idha pana, bhikkhave, vassamvuttho bhikkhu anuppanne civare ummattako patijanati, khittacitto patijanati, vedanatto patijanati, apattiya (CS:Mv.pg.424) adassane ukkhittako patijanati, apattiya appatikamme ukkhittako patijanati, papikaya ditthiya appatinissagge ukkhittako patijanati, sante patirupe gahake databbam.

Idha pana, bhikkhave, vassamvuttho bhikkhu anuppanne civare pandako patijanati, theyyasamvasako patijanati, titthiyapakkantako patijanati, tiracchanagato patijanati, matughatako patijanati, pitughatako patijanati, arahantaghatako patijanati, bhikkhunidusako patijanati, savghabhedako patijanati, lohituppadako patijanati, ubhatobyabjanako patijanati, savgho sami.

375. Idha pana, bhikkhave, vassamvuttho bhikkhu uppanne civare abhajite pakkamati, sante patirupe gahake databbam.

Idha pana, bhikkhave, vassamvuttho bhikkhu uppanne civare abhajite vibbhamati, kalam karoti, samanero patijanati, sikkham paccakkhatako patijanati, antimavatthum ajjhapannako patijanati, savgho sami.

Idha pana, bhikkhave, vassamvuttho bhikkhu uppanne civare abhajite ummattako patijanati. Khittacitto patijanati, vedanatto patijanati, apattiya adassane ukkhittako patijanati, apattiya appatikamme ukkhittako patijanati, papikaya ditthiya appatinissagge ukkhittako patijanati, sante patirupe gahake databbam.

Idha pana, bhikkhave, vassamvuttho bhikkhu uppanne civare abhajite pandako patijanati, theyyasamvasako patijanati, titthiyapakkantako patijanati, tiracchanagato patijanati, matughatako patijanati, pitughatako patijanati, arahantaghatako patijanati, bhikkhunidusako patijanati, savghabhedako patijanati, lohituppadako patijanati, ubhatobyabjanako patijanati, savgho sami.


Vassam vutthanam anuppannacivarakatha nitthita.


230. Savghe bhinne civaruppadakatha

376. Idha (CS:Mv.pg.425) pana, bhikkhave, vassamvutthanam bhikkhunam anuppanne civare savgho bhijjati. Tattha manussa ekasmim pakkhe udakam denti, ekasmim pakkhe civaram denti– savghassa demati. Savghassevetam.

Idha pana, bhikkhave, vassamvutthanam bhikkhunam anuppanne civare savgho bhijjati. Tattha manussa ekasmim pakkhe udakam denti, tasmimyeva pakkhe civaram denti– (Mv.I,308.) savghassa demati. Savghassevetam.

Idha pana, bhikkhave, vassamvutthanam bhikkhunam anuppanne civare savgho bhijjati. Tattha manussa ekasmim pakkhe udakam denti, ekasmim pakkhe civaram denti– pakkhassa demati. Pakkhassevetam.

Idha pana, bhikkhave, vassamvutthanam bhikkhunam anuppanne civare savgho bhijjati. Tattha manussa ekasmim pakkhe udakam denti, tasmimyeva pakkhe civaram denti– pakkhassa demati. Pakkhassevetam.

Idha pana, bhikkhave, vassamvutthanam bhikkhunam uppanne civare abhajite savgho bhijjati. Sabbesam samakam bhajetabbanti.


Savghe bhinne civaruppadakatha nitthita.


231. Duggahitasuggahitadikatha

377. Tena kho pana samayena ayasma Revato abbatarassa bhikkhuno hatthe ayasmato Sariputtassa civaram pahesi– “Imam civaram therassa dehi”ti. Atha kho so bhikkhu antaramagge ayasmato Revatassa vissasa tam civaram aggahesi. Atha kho ayasma Revato ayasmata Sariputtena samagantva pucchi--”Aham, bhante, therassa civaram pahesim. Sampattam tam civaran”ti? “Naham tam, avuso, civaram passami”ti. Atha kho ayasma Revato tam bhikkhum etadavoca-- “Aham, avuso ayasmato hatthe therassa civaram pahesim. Kaham tam civaran”ti? “Aham, bhante, ayasmato vissasa tam civaram aggahesin”ti. Bhagavato etamattham arocesum.

378. Idha (CS:Mv.pg.426) pana, bhikkhave, bhikkhu bhikkhussa hatthe civaram pahinati– “Imam civaram itthannamassa dehi”ti. So antaramagge yo pahinati tassa vissasa ganhati. Suggahitam. Yassa pahiyyati tassa vissasa ganhati. Duggahitam.

Idha pana, bhikkhave, bhikkhu bhikkhussa hatthe civaram pahinati– “Imam civaram itthannamassa dehi”ti. So antaramagge yassa pahiyyati tassa vissasa ganhati. Duggahitam. Yo pahinati tassa vissasa ganhati. Suggahitam.

Idha pana, bhikkhave, bhikkhu bhikkhussa hatthe civaram pahinati– “Imam civaram itthannamassa dehi”ti. So antaramagge sunati– yo pahinati so kalavkatoti. Tassa matakacivaram adhitthati. Svadhitthitam. Yassa pahiyyati tassa vissasa ganhati. Duggahitam.

Idha pana, bhikkhave, bhikkhu bhikkhussa hatthe civaram pahinati– “Imam civaram itthannamassa dehi”ti. So antaramagge sunati– yassa pahiyyati so kalavkatoti. Tassa matakacivaram adhitthati. Dvadhitthitam. Yo pahinati tassa vissasa ganhati. Suggahitam.

Idha pana, bhikkhave, bhikkhu bhikkhussa hatthe civaram pahinati– “Imam civaram itthannamassa dehi”ti. (Mv.I,309.) So antaramagge sunati– ubho kalavkatati. Yo pahinati tassa matakacivaram adhitthati. Svadhitthitam. Yassa pahiyyati tassa matakacivaram adhitthati. Dvadhitthitam.

Idha pana, bhikkhave, bhikkhu bhikkhussa hatthe civaram pahinati– “Imam civaram itthannamassa dammi”ti. So antaramagge yo pahinati tassa vissasa ganhati. Duggahitam. Yassa pahiyyati tassa vissasa ganhati. Suggahitam.

Idha pana, bhikkhave, bhikkhu bhikkhussa hatthe civaram pahinati– “Imam civaram itthannamassa dammi”ti. So antaramagge yassa pahiyyati tassa vissasa ganhati. Suggahitam. Yo pahinati tassa vissasa ganhati. Duggahitam.

Idha pana, bhikkhave, bhikkhu bhikkhussa hatthe civaram pahinati– “Imam civaram itthannamassa dammi”ti. So antaramagge sunati– “Yo pahinati so (CS:Mv.pg.427) kalavkato”ti. Tassa matakacivaram adhitthati. Dvadhitthitam. Yassa pahiyyati tassa vissasa ganhati. Suggahitam.

Idha pana, bhikkhave, bhikkhu bhikkhussa hatthe civaram pahinati– “Imam civaram itthannamassa dammi”ti. So antaramagge sunati– “Yassa pahiyyati so kalavkato”ti. Tassa matakacivaram adhitthati. Svadhitthitam. Yo pahinati tassa vissasa ganhati. Duggahitam.

Idha pana, bhikkhave, bhikkhu bhikkhussa hatthe civaram pahinati– “Imam civaram itthannamassa dammi”ti. So antaramagge sunati “Ubho kalavkata”ti. Yo pahinati tassa matakacivaram adhitthati. Dvadhitthitam. Yassa pahiyyati tassa matakacivaram adhitthati. Svadhitthitam.


Duggahitasuggahitadikatha nitthita.


232. Atthacivaramatika

379. Atthima bhikkhave, matika civarassa uppadaya– simaya deti katikaya deti, bhikkhapabbattiya deti, savghassa deti, ubhatosavghassa deti, vassamvutthasavghassa deti, adissa deti, puggalassa deti.

Simaya deti– yavatika bhikkhu antosimagata tehi bhajetabbam. Katikaya deti– sambahula avasa samanalabha honti ekasmim avase dinne sabbattha dinnam hoti. Bhikkhapabbattiya deti, yattha savghassa dhuvakara kariyyanti, tattha deti. Savghassa deti, sammukhibhutena savghena bhajetabbam. Ubhatosavghassa deti, bahukapi bhikkhu honti, eka bhikkhuni hoti, upaddham databbam, bahukapi bhikkhuniyo honti, eko bhikkhu hoti, upaddham databbam. Vassamvutthasavghassa deti, yavatika bhikkhu tasmim avase vassamvuttha, tehi bhajetabbam. Adissa deti, yaguya va bhatte va khadaniye va civare va senasane va bhesajje (Mv.I,310.) va Puggalassa deti, “Imam civaram itthannamassa dammi”ti.
Atthacivaramatika nitthita.
Civarakkhandhako atthamo.


233. Tassuddanam

Rajagahako (CS:Mv.pg.428) negamo, disva Vesaliyam ganim;

Puna Rajagaham gantva, rabbo tam pativedayi.

Putto Salavatikaya, abhayassa hi atrajo;

Jivatiti kumarena, savkhato Jivako iti.

So hi Takkasilam gantva, uggahetva mahabhiso;

Sattavassika-abadham, natthukammena nasayi.

Rabbo bhagandalabadham, alepena apakaddhi;

Mamabca itthagarabca, Buddhasavgham cupatthahi.

Rajagahako ca setthi, antaganthi tikicchitam;

Pajjotassa maharogam, ghatapanena nasayi.

Adhikarabca siveyyam, abhisannam sinehati;

Tihi uppalahatthehi, samattimsavirecanam.

Pakatattam varam yaci, siveyyabca patiggahi;

Civarabca gihidanam, anubbasi Tathagato.

Rajagahe janapade bahum, uppajji civaram;

Pavaro kosiyabceva, kojavo addhakasikam.

Uccavaca ca santutthi, nagamesagamesum ca;

Pathamam paccha sadisa, katika ca patiharum.

Bhandagaram aguttabca, vutthapenti tatheva ca;

Ussannam kolahalabca, katham bhaje katham dade.

Sakatirekabhagena, pativiso katham dade;

Chakanena situdaka § , uttaritu na janare.

Aropenta bhajanabca, patiya ca chamaya ca;

Upacikamajjhe jiranti, ekato patthinnena ca.

Pharusacchinnacchibandha (CS:Mv.pg.429) addasasi ubbhandite;

Vimamsitva sakyamuni, anubbasi ticivaram.

Abbena atirekena, uppajji chiddameva ca;

Catuddipo varam yaci, datum vassikasatikam.

Agantugamigilanam, upatthakabca bhesajjam;

Dhuvam udakasatibca, panitam atikhuddakam.

Thullakacchumukham khomam, paripunnam adhitthanam;

Pacchimam kato garuko, vikanno suttamokiri.

(Mv.I,311.) Lujjanti nappahonti, ca anvadhikam bahuni ca;

Andhavane assatiya, eko vassam utumhi ca.

Dve bhatuka Rajagahe, Upanando puna dvisu;

Kucchivikaro gilano, ubho ceva gilanaka § .

Nagga kusa vakaciram, phalako kesakambalam;

Vala-ulukapakkhabca, ajinam akkanalakam.

Potthakam nilapitabca, lohitam mabjitthena ca;

Kanha maharavganama, acchinnadasika tatha.

Dighapupphaphanadasa kabcutiritavethanam;

Anuppanne pakkamati, savgho bhijjati tavade.

Pakkhe dadanti savghassa, ayasma Revato pahi;

Vissasagahadhitthati, attha civaramatikati.
Imamhi khandhake vatthu channavuti.
Civarakkhandhako nitthito.




tải về 13.37 Mb.

Chia sẻ với bạn bè của bạn:
1   ...   34   35   36   37   38   39   40   41   ...   46




Cơ sở dữ liệu được bảo vệ bởi bản quyền ©hocday.com 2024
được sử dụng cho việc quản lý

    Quê hương