BiÓu 45. Thêi gian vµ nhiÖt ®é b¶o qu¶n mét sè s¶n phÈm qu¶ vïng TDMNBB

BiÓu 45. Thêi gian vµ nhiÖt ®é b¶o qu¶n mét sè s¶n phÈm qu¶ vïng TDMNBB

ë trong n­íc, ViÖn nghiªn cøu rau qu¶, ViÖn c«ng nghÖ sau thu ho¹ch vµ ViÖn c¬ ®iÖn ®Ò xuÊt mét sè ph­¬ng ph¸p b¶o qu¶n qu¶ t­¬i cã thÓ lùa chän vµ ¸p dông cho c©y ¨n qu¶ vïng TDMNBB.

Sö dông c«ng nghÖ chÕ biÕn qu¶ víi nhiÒu h×nh thøc tõ thñ c«ng ®Õn hiÖn ®¹i vµ ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm (sÊy, muèi, sir«, r­îu vang, n­íc qu¶, ®å hép v.v…)

+ §èi víi c¸c nhµ m¸y hiÖn cã, ®Çu t­ n©ng cÊp, më réng vµ hiÖn ®¹i ho¸ thiÕt bÞ vµ c«ng nghÖ, ®¶m b¶o ®­îc chÊt l­îng s¶n phÈm cho nhu cÇu xuÊt khÈu vµ tiªu dïng trong n­íc.

+ ë nh÷ng vïng nguyªn liÖu lín, tËp trung ®Çu t­ c¸c nhµ m¸y chÕ biÕn míi víi thiÕt bÞ, c«ng nghÖ hiÖn ®¹i, ®ång bé cïng víi ph­¬ng tiÖn vËn chuyÓn vµ kho tµng ®¹t tr×nh ®é tiªn tiÕn.

+ §èi víi c¸c vïng c©y ¨n qu¶ quy m« nhá (<500 ha), giao th«ng khã kh¨n cÇn ®Çu t­ c¸c nhµ m¸y quy m« nhá phôc vô néi tiªu

BiÓu 47. Dù kiÕn c¸c c¬ së chÕ biÕn tr¸i c©y vïng TDMNBB

ViÖn Quy ho¹ch vµ TKNN, Bé NN vµ PTNT, 2004

+ Xóc tiÕn th­¬ng m¹i t×m kiÕm thÞ tr­êng tiªu thô tr¸i c©y: Qu¶ng b¸ th­¬ng hiÖu tr¸i c©y sö dông c«ng nghÖ th«ng tin ®Ó t×m hiÓu thÞ tr­êng trong vµ ngoµi n­íc. Cñng cè thÞ tr­êng xuÊt khÈu truyÒn thèng Trung Quèc vµ c¸c n­íc Ch©u ¸. T×m kiÕm thÞ tr­êng míi ë Mü, EU vµ NhËt B¶n.

+ Thµnh lËp c¸c hîp t¸c x· tiªu thô lµm ®Çu mèi gi÷a ng­êi s¶n xuÊt vµ c¸c c«ng ty xuÊt khÈu ®Ó tËp trung s¶n phÈm. TiÕn hµnh x©y dùng th­¬ng hiÖu cho c¸c lo¹i qu¶ ®Æc s¶n næi tiÕng cña vïng nh­: Cam sµnh B¾c Quang, v¶i thiÒu Lôc Ng¹n, MËn B¾c Hµ, B­ëi §oan Hïng v.v…

vi. HiÖu qu¶ cña dù ¸n

1. HiÖu qu¶ kinh tÕ

a. Sau khi tÝnh to¸n s¶n l­îng vµ gi¸ trÞ s¶n l­îng cña c¸c s¶n phÈm trªn ®Êt n­¬ng rÉy tr­íc vµ sau khi quy ho¹ch, kÕt qu¶ nh­ sau (xem phÇn phô biÓu)

- Gi¸ trÞ s¶n phÈm tr­íc khi quy ho¹ch 1.194,1 tû ®ång

- Gi¸ trÞ s¶n phÈm dù kiÕn n¨m 2010 ®¹t 3.176,2 tû ®ång

Trong ®ã : Gi¸ trÞ s¶n phÈm tõ ®Êt n­¬ng rÉy chuyÓn ®æi ®¹t 1.012,1 tû ®ång

Nh­ vËy, tæng gi¸ trÞ s¶n phÈm trªn ®Êt n­¬ng rÉy n¨m 2010 gÊp 1,63 lÇn so víi hiÖn nay.

- Thùc hiÖn dù ¸n quy ho¹ch nµy, sÏ chuyÓn ®­îc 117,5 ngµn ha ®Êt n­¬ng rÉy sang c¸c lo¹i ®Êt n«ng nghiÖp kh¸c (ruéng bËc thang, c©y l©u n¨m, ®ång cá vµ trång rõng) cã ph­¬ng thøc canh t¸c ®Êt dèc hîp lý n©ng cao ®é che phñ nªn s¶n xuÊt æn ®Þnh, b¶o vÖ ®­îc tµi nguyªn ®Êt.

- Víi viÖc thùc hiÖn c¸c gi¶i ph¸p vÒ khoa häc c«ng nghÖ sö dông ®Êt dèc sÏ c¶i thiÖn ®¸ng kÓ m«i tr­êng ®Êt; hiÖn t­îng xãi mßn, röa tr«i gi¶m 40-60%, n¨ng suÊt c©y trång t¨ng 50-100%.

3. HiÖu qu¶ vÒ x· héi

- N©ng cao hiÖu qu¶ sö dông ®Êt n­¬ng rÉy, gãp phÇn lµm gi¶m di d©n tù do vµ gi¶m hiÖn t­îng ph¸ rõng, ®èt n­¬ng lµm rÉy.

- Thùc hiÖn ph­¬ng ¸n quy ho¹ch sÏ n©ng cao ®­îc kiÕn thøc sö dông ®Êt dèc bÒn v÷ng cña céng ®ång d©n téc miÒn nói, lµm thay ®æi ph­¬ng thøc s¶n xuÊt tù cung, tù cÊp sang s¶n xuÊt hµng ho¸. KÕt qu¶ tÝnh to¸n cho thÊy, tû träng s¶n phÈm hµng ho¸ trong tæng gi¸ trÞ s¶n l­îng trªn ®Êt n­¬ng rÉy t¨ng tõ 35% hiÖn nay lªn 58% vµo n¨m 2010.

- Ph­¬ng ¸n quy ho¹ch còng t¹o thªm kho¶ng 30 ngµn lao ®éng n«ng nghiÖp toµn vïng (kh«ng tÝnh lao ®éng ë kh©u chÕ biÕn vµ ch¨n nu«i tõ s¶n phÈm cña ®Êt n­¬ng rÉy).

- Gãp phÇn t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c¸c ch­¬ng tr×nh di d©n t¸i ®Þnh c­ cña c¸c dù ¸n thuû ®iÖn trong vïng.

viI. C¸c dù ¸n ­u tiªn

§Ó cô thÓ ho¸ ph­¬ng ¸n quy ho¹ch nµy, cÇn tiÕn hµnh x©y dùng vµ thùc hiÖn c¸c dù ¸n ­u tiªn sau ®©y:

1. 
   Dù ¸n trång cá ch¨n nu«i bß thÞt, bß s÷a t¹i S¬n La, Hµ Giang, Tuyªn Quang;
   
2. 
   Dù ¸n x©y dùng ruéng bËc thang ë §iÖn Biªn, S¬n La, Lµo Cai.
   
3. 
   Dù ¸n trång chÌ trªn ®Êt n­¬ng rÉy t¹i S¬n La.
   
4. 
   Dù ¸n trång ®Ëu t­¬ng t¹i S¬n La, Hµ Giang, §iÖn Biªn;
   
5. 
   Dù ¸n trång rõng kinh tÕ t¹i S¬n La, §iÖn Biªn, Lai Ch©u.
   
6. 
   Dù ¸n ph¸t triÓn c¸c vïng c©y ®Æc s¶n t¹i L¹ng S¬n, Lµo Cai, Lai Ch©u.
   

Th¸ch thøc lín nhÊt trong s¶n xuÊt ®Êt n­¬ng rÉy hiÖn nay lµ: HÇu hÕt ®Êt n­¬ng rÉy cã ®é dèc cao, canh t¸c theo ph­¬ng thøc truyÒn thèng mang tÝnh khai th¸c tù nhiªn, tù cung, tù cÊp, thiÕu c¸c biÖn ph¸p chèng xãi mßn nªn ®Êt bÞ tho¸i ho¸ nhanh. M©u thuÉn gi÷a nhu cÇu cuéc sèng vµ m«i tr­êng sinh th¸i ngµy cµng s©u s¾c

§Õn n¨m 2010, tû träng c¸c nhãm c©y nµy theo thø tù sÏ lµ 35.3 : 14.0 : 28.1.

Ph­¬ng ¸n quy ho¹ch ®· gãp phÇn h×nh thµnh c¸c vïng chuyªn canh hµng ho¸ tËp trung nh­ vïng chÌ vµ c©y ¨n qu¶ (S¬n La, Lµo Cai, Hµ Giang), vïng ng«, ®Ëu t­¬ng (§iÖn Biªn, S¬n La, Hµ Giang) ...

3. Dù b¸o ®Õn n¨m 2020, diÖn tÝch ®Êt n­¬ng rÉy cßn kho¶ng 213,5 ngµn ha, trong ®ã vai trß cña c¸c c©y b¶n ®Þa, ®ång cá, hoa vµ c©y c¶nh, c©y d­îc liÖu ®­îc n©ng cao. §ång thêi, sÏ sö dông mét sè gièng c©y trång míi võa cho hiÖu qu¶ kinh tÕ cao, võa cã kh¶ n¨ng b¶o vÖ tµi nguyªn ®Êt.

4. Dù ¸n ®· ®Ò xuÊt 4 nhãm gi¶i ph¸p chÝnh: Gi¶i ph¸p vÒ chÝnh s¸ch; gi¶i ph¸p vÒ ¸p dông c¸c quy tr×nh sö dông ®Êt n­¬ng rÉy; giải pháp về khuyÕn nông và đào tạo nguồn nhân lực; gi¶i ph¸p vÒ b¶o qu¶n, chÕ biÕn vµ ‏thÞ tr­êng nh»m thùc hiÖn hiÖu qu¶ ph­¬ng ¸n quy ho¹ch nµy.

5. Thùc hiÖn dù ¸n nµy sÏ mang l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ víi gi¸ trÞ s¶n l­îng trªn ®Êt n­¬ng rÉy t¨ng 1,63 lÇn, trong ®ã n©ng tû träng s¶n phÈm hµng ho¸ tõ 40% hiÖn nay lªn 60% vµo n¨m 2010. Thu nhËp 1 ha ®Êt n­¬ng rÉy tõ 3,2 triÖu ®ång lªn 5 - 7 triÖu ®ång vµo n¨m 2010. §ång thêi, tµi nguyªn ®Êt dèc ®­îc b¶o vÖ, h¹n chÕ ®­îc t×nh tr¹ng ph¸t n­¬ng lµm rÉy. Ph­¬ng ¸n quy ho¹ch còng t¹o thªm ®­îc 35 v¹n viÖc lµm vµ gãp phÇn n©ng cao kiÕn thøc sö dông ®Êt cña céng ®ång c¸c d©n téc vïng nói.

§Ò nghÞ

1. 
   §Ò nghÞ Nhµ n­íc x©y dùng ph­¬ng ¸n an ninh l­¬ng thùc cho 25 huyÖn cã tỷ trọng diÖn tÝch ®Êt n­¬ng rÉy chiÕm trªn 50% quü ®Êt n«ng nghiÖp thuéc c¸c tØnh Lai Ch©u (3 huyÖn), §iÖn Biªn (6 huyÖn), S¬n La (8 huyÖn), Hµ Giang (4 huyÖn), Lµo Cai (3 huyÖn), Yªn B¸i (1 huyÖn) ®Ó h¹n chÕ dÇn t×nh tr¹ng canh t¸c n­¬ng rÉy.
   
2. 
   §Ò nghÞ Nhµ N­íc tiÕp tôc ch­¬ng tr×nh hç trî x©y dùng ruéng bËc thang vµ n­¬ng cè ®Þnh ®Õn n¨m 2010.
   
3. 
   §Ò nghÞ Nhµ n­íc, Bé N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn N«ng th«n triÓn khai réng r·i c¸c m« h×nh sö dông ®Êt dèc cã hiÖu qu¶ trªn l·nh thæ vïng TDMNBB.