Më ®Çu I. TÝnh cÊp thiÕt cña dù ¸n
§Êt n¬ng rÉy gi¶m 33.612 ha do chuyÓn sang c¸c lo¹i ®Êt
tải về 1.3 Mb.
|
| §Êt n¬ng rÉy gi¶m 33.612 ha do chuyÓn sang c¸c lo¹i ®Êt:
+ Sang ruéng bËc thang lµm lóa níc: 7.060 ha. + Sang trång chÌ: 6.120 ha. + Sang trång c©y ¨n qu¶: 6.720 ha. + Sang ®ång cá ch¨n nu«i: 4.000 ha. Trong ®ã: cá trång: 2.700 ha. + Sang trång rõng vµ khoanh nu«i: 2.220 ha. Trong ®ã: trång rõng: 1.570 ha. + Sang c¸c lo¹i ®Êt kh¸c (trong ®ã cã ®Êt trèng ®åi träc): 7.492 ha. Nh vËy, diÖn tÝch chuyÓn ®æi chiÕm 9% tæng quü ®Êt n¬ng rÉy.
Nh vËy, ®Õn n¨m 2003 tæng diÖn tÝch ®Êt n¬ng rÉy cßn 362.601 ha, gi¶m 17.608 ha so víi n¨m 2000. B¶ng 7: KÕt qu¶ chuyÓn ®æi vµ biÕn ®éng quü ®Êt n¬ng rÉy vïng TDMNBB §¬n vÞ : ha
Nguån: Tæng hîp tõ sè liÖu thèng kª, ®Þa chÝnh vµ ®iÒu tra kÕt qu¶ thùc hiÖn Q§ 186... a. ChuyÓn ®æi ®Êt n¬ng rÉy sang ruéng bËc thang trång lóa níc Canh t¸c ruéng bËc thang trång lóa níc cã thÓ nãi lµ kiÓu canh t¸c ®Êt dèc truyÒn thèng tiªn tiÕn nhÊt cña céng ®ång d©n téc thiÓu sè. §©y lµ sù kÕt hîp gi÷a hiÓu biÕt s©u s¾c cña ngêi d©n vÒ ®iÒu kiÖn tù nhiªn cña ®Þa bµn (KhÝ hËu, nguån níc, ®Êt ®ai) víi kinh nghiÖm x©y dùng vµ kiÕn t¹o trªn ®Êt dèc. Nh÷ng ruéng bËc thang hiÖn nay lµ kÕt qu¶ kiÕn t¹o cña nhiÒu thÕ hÖ ®ång bµo c¸c d©n téc. NhiÒu n¬i ruéng bËc thang ®· trë nªn c¶nh quan ®Æc thï cña ®Þa ph¬ng nh Sa Pa (Lµo Cai), S×n Hå (Lai Ch©u), Léc B×nh (L¹ng S¬n).
Trong 4 n¨m (2000 – 2003), ®îc sù hç trî cña hµng lo¹t c¸c chÝnh s¸ch cña Nhµ níc, nhiÒu tØnh ®· chuyÓn ®îc nhiÒu diÖn tÝch ®Êt n¬ng rÉy sang ruéng bËc thang trång lóa níc. Nh÷ng chÝnh s¸ch nµy thùc sù ®· ®i vµo cuéc sèng, ®îc nh©n d©n ®ãn nhËn vµ tÝch cùc thùc hiÖn. KÕt qu¶ ®iÒu tra, tæng hîp sè liÖu cho thÊy, sau 4 n¨m toµn vïng ®· chuyÓn ®îc 7.060 ha n¬ng rÉy sang ruéng bËc thang trång lóa níc trong ®ã tiÓu vïng T©y B¾c chuyÓn ®æi ®îc 4.801 ha (chiÕm 68%), tiÓu vïng Trung T©m 1.609 ha (chiÕm 23%), tiÓu vïng §«ng B¾c 650 ha (chiÕm 9%). Nhng ®iÓn h×nh vÒ h×nh thøc chuyÓn ®æi nµy ph¶i kÓ ®Õn §iÖn Biªn (2.527 ha), Lai Ch©u (1.600 ha), Lµo Cai (899 ha); nhiÒu huyÖn cã diÖn tÝch chuyÓn ®æi nh S×n Hå (Lai Ch©u) 920 ha, §iÖn Biªn §«ng (tØnh §iÖn Biªn) 603 ha. B¶ng 8: T×nh h×nh chuyÓn ®æi ®Êt n¬ng rÉy sang ruéng bËc thang trång lóa níc vïng TDMNBB
Nguån: Tæng hîp tõ sè liÖu thèng kª, ®Þa chÝnh vµ ®iÒu tra kÕt qu¶ thùc hiÖn Q§ 186... - Mét sè kinh nghiÖm khi tiÕn hµnh chuyÓn ®æi HiÖn nay, hÇu hÕt ruéng bËc thang do ngêi d©n tù lµm theo kinh nghiÖm truyÒn thèng. Nh÷ng n¨m gÇn ®©y, do ®îc Nhµ níc hç trî kinh phÝ nªn diÖn tÝch ruéng bËc thang t¨ng nhanh. Tiªu chuÈn quan träng nhÊt ®Ó lµm ruéng bËc thang lµ n¬i cã nguån níc tù ch¶y vµ kh¶ n¨ng cung cÊp níc dÔ dµng. Nh÷ng n«ng d©n cho biÕt hä ph¶i dµnh 1 – 2 n¨m kh¶o s¸t, t×m kiÕm ®Ó x¸c ®Þnh nguån níc n¬i lµm ruéng. Cã thÓ tham vÊn kinh nghiÖm l©u ®êi cña c¸c giµ lµng vÒ tÝnh æn ®Þnh cña nguån níc nµy. T¹i S¬n La, nhiÒu n«ng d©n dïng èng nhùa 100 dÉn níc tõ khe nói kh¸c vÒ ruéng bËc thang cña m×nh. VÒ ®Êt ®ai, ph¶i cã tÇng dÇy 70 – 100 cm vµ kh«ng ¶nh hëng cña lò quÐt. + BiÖn ph¸p thi c«ng: ViÖc khai th¸c ruéng bËc thang trång lóa níc tríc kia còng nh ngµy nay, chñ yÕu b»ng thñ c«ng; dïng tr©u lµm søc kÐo víi c¸c c«ng cô tù t¹o kh¸c. Khai ph¸ ruéng bËc thang bao giê còng b¾t ®Çu tõ trªn dèc. Cã thÓ dïng cuèc hoÆc dïng tr©u kÐo. §Ó x¸c ®Þnh s¬ bé ®é th¨ng b»ng cña mÆt ruéng, ngêi d©n thêng dïng m¾t thêng (kh«ng dïng thíc ch÷ A theo híng cña c¸n bé n«ng nghiÖp). Khi t¹o h×nh ruéng bËc thang xong, ngêi d©n th¸o níc cho trµn mÆt ruéng ®Ó ®¸nh gi¸ vµ chØnh trang ®é th¨ng b»ng cña mÆt ruéng. Theo kinh nghiÖm, khi ®Þa h×nh cho phÐp th× ruéng trªn ®Ønh cã diÖn tÝch cµng réng cµng tèt. V× ruéng réng chøa ®îc nhiÒu níc cã t¸c dông ®iÒu hoµ dßng ch¶y xuèng c¸c ruéng phÝa díi.
§©y lµ bé phËn ®Æc trng cña hÖ thèng ruéng bËc thang v× c¸c ruéng bËc thang cã ®é chªnh lÖch ®Þa h×nh lín, nÕu ®Ó níc ch¶y trùc tiÕp sÏ lµm bê xãi lë. Qua ®iÒu tra 1 sè ®iÓm cho thÊy, ngêi Th¸i Tr¾ng ë Mêng La lµm cöa tho¸t níc b»ng èng tre cã ®êng kÝnh 15 – 20 cm, dµi 0,5 m. N«ng d©n b¶n Nµ Dªn, x· Bung Lao, TuÇn Gi¸o sö dông èng nhùa 25 dµi 0,3 – 0,5m lµm cöa tho¸t níc.
ChÌ lµ mét c©y c«ng nghiÖp l©u n¨m cã lîi thÕ so s¸nh vµ søc c¹nh tranh cao cña vïng TDMNBB, viÖc chuyÓn ®Êt n¬ng rÉy sang trång chÌ tõ l©u lµ mét xu thÕ tÊt yÕu. §iÒu tra m« h×nh «ng §µm §øc TriÓn (b¶n Chiªu SÎ Ph×n, x· L¶n Nh× Thµng, huyÖn Tam §êng, Lai Ch©u) cho thÊy: Hé cã 2 ha chÌ 4 tuæi (®îc chuyÓn tõ ®Êt trång s¾n) ®¹t n¨ng suÊt 4.5tÊn/ha, t¬ng ®¬ng gi¸ trÞ 10 triÖu ®ång/ha, cao h¬n h¼n so víi trång s¾n. Tuy nhiªn, viÖc chuyÓn ®æi sang trång chÌ ®ßi hái chñ hé ph¶i cã kiÕn thøc th©m canh chÌ vµ cã ®iÒu kiÖn kinh tÕ nhÊt ®Þnh ®Ó ®Çu t cho viÖc trång míi vµ ch¨m sãc vên chÌ. - Thùc tr¹ng chuyÓn ®æi. Tríc hÕt, c¸c ®Þa bµn chuyÓn ®æi trång chÌ ®Òu n»m trong c¸c vïng chÌ tËp trung. Trong 4 n¨m 2000 – 2003, toµn vïng TDMNBB ®· chuyÓn ®îc 6.120 ha ®Êt n¬ng rÉy sang trång chÌ chiÕm 18% diÖn tÝch chuyÓn ®æi, trong ®ã tiÓu vïng T©y B¾c 2.210 ha (chiÕm 36%), tiÓu vïng Trung T©m 3.430 ha (chiÕm 56%), tiÓu vïng §«ng B¾c 480 ha (chiÕm 8%). C¸c tØnh cã diÖn tÝch chuyÓn ®æi lín lµ Lai Ch©u 1.100 ha, S¬n La 1.080ha, Hµ Giang 1.140 ha, Lµo Cai 1.460 ha. §©y còng lµ 4 trong 9 tØnh träng ®iÓm trång chÌ cña c¶ níc.
Nguån: Tæng hîp tõ sè liÖu thèng kª, ®Þa chÝnh, c¸c dù ¸n vµ ®iÒu tra - Mét sè kinh nghiÖm ®· ®îc ¸p dông khi tiÕn hµnh chuyÓn ®æi Qua ®iÒu tra, hÇu hÕt ®Þa bµn chuyÓn ®æi ®Êt n¬ng rÉy sang trång chÌ ®Òu n»m trong c¸c vïng chÌ truyÒn thèng. + Tríc khi trång chÌ, ®Êt n¬ng rÉy thêng ®îc trång c©y ®Ëu ®ç 1 – 2 n¨m, n¬i cã ®iÒu kiÖn th× t¹o h×nh n¬ng chÌ b»ng c¸c b¨ng ph©n xanh b»ng c©y cèt khÝ theo ®êng ®ång møc, trång c©y che bãng vµ trång hµng rµo theo ranh giíi cña thöa ®Êt. Khi kiÕn t¹o n¬ng chÌ, n«ng d©n cã kinh nghiÖm chõa l¹i nh÷ng c©y th©n gç lµm c©y bãng m¸t. + Lµm ®Êt trång chÌ thêng vµo mïa kh« (tõ th¸ng 11 ®Õn th¸ng 3 n¨m sau), n«ng d©n lµm thñ c«ng b»ng tr©u bß ®Ó cµy hoÆc ®µo r·nh ®Ó trång. + Gièng chÌ: Qua ®iÒu tra, ®¹i ®a sè trång c¸c gièng LDP1, LDP2 vµ Shan chän läc gi©m cµnh, mét sè n¬i trång TRI777 gi©m cµnh. §©y lµ c¸c gièng cã phæ thÝch nghi réng ë vïng TDMNBB. + Thêi vô trång bÇu c©y vµo th¸ng 1 – 3 hµng n¨m khi ®Êt ®ñ Èm. + VÒ mËt ®é trång: §Êt n¬ng rÉy thêng cã ®é dèc kh¸ cao nªn ngêi d©n thêng trång dÇy: hµng c¸ch hµng 1,2 – 1,3 m, c©y c¸ch c©y 0,3 – 0,4 m, nh vËy 1 ha cã kho¶ng 23 ngh×n c©y (so víi 18 ngh×n c©y/ha ë ®Êt dèc díi 15o). + Bãn ph©n: §a sè c¸c hé cã bãn lãt tríc khi trång nhng møc bãn rÊt thÊp: ph©n h÷u c¬ ®îc bãn tuú theo nguån ph©n s½n cã cña gia ®×nh (5 – 10 tÊn/ha), ph©n ho¸ häc kho¶ng 30 – 70 kg/ha. c. ChuyÓn ®æi ®Êt n¬ng rÉy sang trång c©y ¨n qu¶ Trong nh÷ng n¨m qua, diÖn tÝch c©y ¨n qu¶ vïng TDMNBB t¨ng nhanh chãng ®· gãp phÇn ®¸ng kÓ chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ n«ng nghiÖp cña vïng sang s¶n xuÊt hµng ho¸. Nh trªn ®· nªu, ®iÒu kiÖn tù nhiªn cña vïng thÝch hîp víi tËp ®oµn c©y ¨n qu¶ phong phó cã nguån gèc «n ®íi (gåm v¶i, nh·n, hång, c©y cã mói...) vµ nhiÖt ®íi (døa, chuèi, xoµi, na, ®u ®ñ...). Nh÷ng lo¹i ®Êt ®ai chuyÓn sang trång c©y ¨n qu¶ ngoµi ®Êt vên, ®Êt cha sö dông,... th× ®Êt n¬ng rÉy lµ ®èi tîng chuyÓn ®æi chiÕm tû lÖ lín. Qua ®iÒu tra m« h×nh trång cam sµnh trªn ®Êt n¬ng rÉy t¹i x· VÜnh H¶o (huyÖn B¾c Quang, tØnh Hµ Giang): 1ha cam cho thu nhËp 30-35 triÖu ®ång/n¨m, l·i thuÇn 20-20 triÖu ®ång, cao gÊp 5-8 lÇn canh t¸c n¬ng rÉy. Còng nh trång chÌ, ®iÒu kiÖn tiªn quyÕt cho viÖc chuyÓn ®Êt n¬ng rÉy sang trång c©y ¨n qu¶ lµ chñ hé ph¶i cã tiÒm lùc kinh tÕ vµ cã kiÕn thøc nhÊt ®Þnh vÒ kü thuËt trång vµ ch¨m sãc c©y ¨n qu¶. - Thùc tr¹ng chuyÓn ®æi Qua thùc tÕ ®iÒu tra, ®Êt n¬ng rÉy chuyÓn sang trång c©y ¨n qu¶ trong vïng phæ biÕn réng r·i h¬n trång chÌ do c©y ¨n qu¶ cã chñng lo¹i ®a d¹ng vµ cã kh¾p c¸c tØnh trong vïng. Trong 4 n¨m 2000 – 2003, toµn vïng ®· chuyÓn ®îc 6.720 ha ®Êt n¬ng rÉy sang trång c©y ¨n qu¶, chiÕm 20% tæng diÖn tÝch chuyÓn ®æi, trong ®ã tiÓu vïng T©y B¾c chuyÓn ®îc nhiÒu nhÊt 3.860 ha (chiÕm 58%), tiÓu vïng Trung T©m chuyÓn ®îc 2.240 ha (chiÕm 33%), tiÓu vïng §«ng B¾c chuyÓn ®îc 620ha, (chiÕm 9%).
Каталог: ctt -> vanban vanban -> BỘ NÔng nghiệP & phát triển nông thôn cục trồng trọt giới Thiệu vanban -> 10tcn tiêu chuẩn ngành 10tcn 1011 : 2006 giống cà RỐt-quy phạm khảo nghiệm tính khác biệT, TÍnh đỒng nhấT vanban -> TIÊu chuẩn ngành 10tcn 683 : 2006 giống dưa chuột-quy phạm khảo nghiệM vanban -> BỘ NÔng nghiệp và phát triển nông thôN vanban -> CHÍnh phủ Số : 30/2000/NĐ-cp cộng hòa xã HỘi chủ nghĩa việt nam vanban -> PHÁt triển nông thôN vanban -> PHÁt triển nông thôN vanban -> BỘ NÔng nghiệp và vanban -> BÁo cáO ĐỀ xuất quy hoạch xây dựng tiêu chuẩn quốc gia, quy chuẩn kỹ thuật quốc gia lĩnh vực trồng trọT ĐẾn năM 2020 vanban -> BỘ NÔng nghiệP tải về 1.3 Mb. Chia sẻ với bạn bè của bạn:
|