I. §Þnh híng xuÊt khÈu cña ViÖt Nam vµo thÞ trêng EU
Tríc yªu cÇu ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ, trong thêi gian tíi c«ng t¸c xuÊt nhËp khÈu ®ãng mét vai trß rÊt quan träng. ChÝnh v× vËy, ®Þnh híng cho ho¹t ®éng xuÊt khÈu lµ ®iÒu rÊt cÇn thiÕt, nã ®¶m b¶o cho ho¹t ®éng nµy cã hiÖu qu¶ h¬n trong bèi c¶nh míi-trong qu¸ tr×nh héi nhËp quèc tÕ cã nh÷ng xung lùc c¹nh tranh gay g¾t, ®Æc biÖt ®èi víi thÞ trêng EU cßn nhiÒu míi mÎ ®èi víi c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu cña ViÖt Nam. Cã ®Þnh híng ®óng sÏ gióp cho c¸c doanh nghiÖp ®Ò ra ®îc s¸ch lîc còng nh chiÕn lîc ®óng ®¾n nhÊt, phï hîp nhÊt t¹o tiÒn ®Ò cho viÖc th©m nhËp hµng ho¸ cña m×nh vµo thÞ trêng nµy.
1. §Þnh híng ph¸t triÓn mÆt hµng xuÊt khÈu vµo thÞ trêng EU
§èi víi c¬ cÊu hµng xuÊt khÈu cña mét quèc gia, viÖc duy tr× nh÷ng mÆt hµng xuÊt khÈu chñ lùc lµ cÇn thiÕt. Song víi mét nÒn kinh tÕ ®ang ph¸t triÓn, c¬ cÊu hµng xuÊt khÈu lu«n ph¶i ®îc quan t©m ®óng møc. ViÖc më réng c¬ cÊu hµng xuÊt khÈu rÊt quan träng v× nã ®¸nh dÊu sù ph¸t triÓn cña mét nÒn kinh tÕ. §Æc biÖt ®èi víi ViÖt Nam, bÊy l©u nay c¬ cÊu xuÊt khÈu chñ yÕu lµ hµng n«ng s¶n vµ mét sè hµng c«ng nghiÖp nhÑ. §Õn n¨m 2020 ViÖt Nam sÏ lµ mét níc c«ng nghiÖp, hµng xuÊt khÈu kh«ng thÓ chñ yÕu lµ hµng n«ng s¶n, kho¸ng s¶n, s¶n phÈm th« s¬ chÕ mµ ph¶i xuÊt khÈu hµng c«ng nghiÖp víi hµm lîng kü thuËt cao, c¸c s¶n phÈm tinh chÕ cã hµm lîng gi¸ trÞ gia t¨ng cao.
Ngay hµng tiªu dïng, do kinh tÕ ph¸t triÓn, nhu cÇu con ngêi lu«n thay ®æi, hµng ho¸ ph¶i lu«n c¶i tiÕn. Ph¶i chó ý ®Õn chu kú sèng cña s¶n phÈm ®Ó kÞp thêi c¶i tiÕn, thay ®æi thÝch øng víi nhu cÇu cña ngêi tiªu dïng. ViÖt Nam ph¶i duy tr× vµ ph¸t triÓn hµng dÖt may, giµy dÐp, thuû s¶n, thñ c«ng, mü nghÖ; nhng ph¶i chó träng ®Èy m¹nh hîp t¸c ph¸t triÓn ngµnh ®iÖn tö, chÕ biÕn thùc phÈm, phÇn mÒm, c«ng nghÖ sinh häc v.v... §ã chÝnh lµ híng vµ ph¶i lµ kÕt qu¶ cña qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc.
§Ó më réng vµ n©ng cao hiÖu qu¶ xuÊt khÈu cña ViÖt Nam sang EU, chóng ta ph¶i më réng vµ cñng cè thÞ phÇn cña c¸c mÆt hµng hiÖn cã, vµ më réng danh môc mÆt hµng.
1.1. §èi víi c¸c mÆt hµng ®ang xuÊt khÈu sang EU 1.1.1. MÆt hµng xuÊt khÈu chñ lùc
§èi víi mÆt hµng xuÊt khÈu chñ lùc: VÒ phÝa Nhµ níc cÇn cã nh÷ng chÝnh s¸ch vµ biÖn ph¸p thÝch hîp lµm ®éng lùc ph¸t triÓn s¶n xuÊt vµ ®Èy m¹nh xuÊt khÈu. VÒ phÝa doanh nghiÖp ph¶i hiÓu râ nhu cÇu thÞ hiÕu lu«n lu«n biÕn ®æi trªn thÞ trêng ®Ó c¶i thiÖn chÊt lîng hµng ho¸, mÉu m· vµ bao gãi cho phï hîp. C¸c doanh nghiÖp ph¶i chó träng n©ng cao chÊt lîng vµ h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm, ®¸p øng tèt nhÊt c¸c qui chÕ nhËp khÈu cña EU ®Ó t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña hµng ho¸ nh»m môc ®Ých gi÷ v÷ng vµ më réng thÞ phÇn, v× ®©y lµ c¸c mÆt hµng xuÊt khÈu quan träng cña ViÖt Nam (chiÕm 75% tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu cña ViÖt Nam sang EU hµng n¨m). Víi sù nç lùc cña c¶ Nhµ níc vµ doanh nghiÖp th× c¸c mÆt hµng xuÊt khÈu chñ lùc míi cã thÓ ®øng v÷ng vµ ph¸t triÓn ®îc trªn thÞ trêng Liªn Minh Ch©u ¢u - mét thÞ trêng réng lín nhng còng kh¾t khe nhÊt trªn thÕ giíi.
- Giµy dÐp vµ s¶n phÈm da: 80% kim ng¹ch xuÊt khÈu s¶n phÈm da giµy cña ViÖt Nam sang EU lµ lµm gia c«ng cho níc ngoµi nªn hiÖu qu¶ kinh tÕ rÊt thÊp. ThÞ trêng EU hiÖn ®îc coi lµ tiÒm n¨ng nhÊt ®èi víi c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt vµ gia c«ng giµy dÐp cña ViÖt Nam. §Ó t¨ng nhanh kim ng¹ch xuÊt khÈu vµ më réng thÞ phÇn cña mÆt hµng nµy trªn thÞ trêng EU, chóng ta cÇn ph¶i thùc hiÖn mét sè biÖn ph¸p sau: (1) Tõng bíc chuyÓn dÇn sang ph¬ng thøc b¸n trùc tiÕp ®Ó thu ®îc hiÖu qu¶ cao h¬n vµ æn ®Þnh h¬n; (2) Chó träng ®Çu t ph¸t triÓn s¶n xuÊt c¸c lo¹i nguyªn phô liÖu cho ngµnh da giµy ®Ó võa n©ng cao hiÖu qu¶ xuÊt khÈu sang EU, võa ®¶m b¶o chñ ®éng trong s¶n xuÊt, chµo hµng vµ thiÕt kÕ mÉu m·; (3) CÇn cã u ®·i cho ®Çu t më réng vµ t¹o c¬ chÕ th«ng tho¸ng trong viÖc cho vay ®Çu t, nhÊt lµ ®Çu t ®Ó chuyÓn ®æi c¬ cÊu s¶n phÈm trong ngµnh da giµy. §Ó khuyÕn khÝch ph¸t triÓn s¶n xuÊt nguyªn phô liÖu, Nhµ níc cÇn ph¶i cã c¬ chÕ qu¶n lý phï hîp ®èi víi nguyªn phô liÖu: gi¶m dÇn khuyÕn khÝch ®èi víi nguyªn phô liÖu ngo¹i, khuyÕn khÝch sö dông nguyªn phô liÖu s½n cã trong níc. Bªn c¹nh t¨ng nhanh tû lÖ néi ®Þa ho¸, tiÕn dÇn tíi xuÊt khÈu s¶n phÈm 100% nguyªn liÖu s¶n xuÊt trong níc, chóng ta cÇn ph¶i thay ®æi c¬ cÊu s¶n phÈm theo híng ®Èy m¹nh xuÊt nh÷ng mÆt hµng mµ tû träng cña ta trªn thÞ trêng EU cßn thÊp vµ phèi hîp chÆt chÏ víi EU ®Ó kiÓm so¸t lîng giµy dÐp mang xuÊt xø ViÖt Nam xuÊt khÈu vµo EU. Muèn t¨ng nhanh kim ng¹ch vµ n©ng cao hiÖu qu¶ xuÊt khÈu s¶n phÈm da giµy sang thÞ trêng EU, s¶n phÈm cña ViÖt Nam ph¶i cã chÊt lîng tèt, gi¸ c¹nh tranh, kiÓu d¸ng phong phó vµ phï hîp víi së thÝch lu«n thay ®æi cña thÞ trêng nµy.
HiÖn nay, nhiÒu nhµ s¶n xuÊt trong níc liªn doanh víi níc ngoµi ®Ó s¶n xuÊt trong lÜnh vùc nµy ®· t¹o ®îc uy tÝn vµ cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh v¬Ý c¸c s¶n phÈm cïng lo¹i cña Trung Quèc, Th¸i Lan s¶n xuÊt trªn thÞ trêng quèc tÕ. NÕu c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt vµ gia c«ng giµy dÐp cña ViÖt Nam biÕt më réng ®Çu t vµ ®Çu t tËp trung vµo mÆt hµng cã chÊt lîng cao sÏ giµnh ®îc nh÷ng hîp ®ång cã gi¸ trÞ.
- Hµng dÖt may: Còng nh giµy dÐp, phÇn lín khèi lîng hµng dÖt may cña ViÖt Nam xuÊt sang EU lµ lµm gia c«ng cho níc ngoµi. Tû träng hµng xuÊt theo ph¬ng thøc mua nguyªn liÖu-b¸n thµnh phÈm míi ®¹t kho¶ng 15%-18% kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng dÖt may cña ViÖt Nam sang thÞ trêng nµy. HiÖn nay, mÆt hµng nµy cña ta ®ang ph¶i c¹nh tranh rÊt gay g¾t víi s¶n phÈm cña Trung Quèc vµ Indonesia. Do ®ã, kh¶ n¨ng xuÊt khÈu trùc tiÕp hµng dÖt may sang EU lµ rÊt khã kh¨n. §Ó kh¾c phôc t×nh tr¹ng nµy, duy tr× chç ®øng hiÖn cã vµ më ra triÓn väng ph¸t triÓn trªn thÞ trêng EU, Nhµ níc ViÖt Nam cÇn ph¶i thùc hiÖn mét sè biÖn ph¸p sau: (1) §æi míi ph¬ng thøc qu¶n lý h¹n ng¹ch, tr¸nh t×nh tr¹ng nh hiÖn nay (c¸ch ph©n bæ h¹n ng¹ch hµng dÖt may phøc t¹p, cång kÒnh, ph©n t¸n, chia c¾t. ThËm chÝ mét sè mÆt hµng xuÊt khÈu cã tíi 3 c¬ quan ph©n bæ h¹n ng¹ch, ®ã lµ liªn bé: Th¬ng m¹i-C«ng nghiÖp- KÕ ho¹ch vµ §Çu t, Së Th¬ng m¹i Hµ néi, Së Th¬ng m¹i TPHCM), ®iÒu chØnh l¹i c¬ chÕ ph©n bæ h¹n ng¹ch ®Ó thóc ®Èy c¸c doanh nghiÖp sö dông nhiÒu h¬n n÷a nguyªn liÖu s¶n xuÊt trong níc; (2) X¸c lËp chÕ ®é thuÕ hîp lý ®Ó thóc ®Èy sù ph¸t triÓn cña c¸c ngµnh c«ng nghiÖp phô trî, ®Æc biÖt lµ ngµnh dÖt; (3) TËp trung nç lùc ®Ó ®µm ph¸n víi EU t¨ng thªm h¹n ng¹ch, nhÊt lµ h¹n ng¹ch cña mét sè nhãm hµng cã nhu cÇu cao; (4) Hç trî c¸c doanh nghiÖp trong viÖc kh¶o s¸t, t×m hiÓu vµ th©m nhËp thÞ trêng EU; (5) Hîp lý ho¸ c«ng t¸c cÊp chøng nhËn xuÊt xø (C/O): nªn chuyÓn viÖc cÊp C/O hµng dÖt may vÒ Bé Th¬ng M¹i ®Ó thùc hiÖn chÕ ®é mét cöa, gi¶m chi phÝ hµnh chÝnh cho doanh nghiÖp vµ t¨ng cêng c«ng t¸c chèng gian lËn th¬ng m¹i theo yªu cÇu cña EU. Bªn c¹nh ®ã, c¸c doanh nghiÖp cÇn nghiªn cøu biÖn ph¸p chuyÓn dÇn sang ph¬ng thøc b¸n trùc tiÕp ®Ó thu ®îc hiÖu qu¶ cao h¬n vµ æn ®Þnh h¬n, vµ ph¶i cã nh÷ng nç lùc cÇn thiÕt ®Ó n©ng cao vµ æn ®Þnh chÊt lîng s¶n phÈm, ®a d¹ng ho¸ mÉu m·, t¨ng nhanh tû träng xuÊt khÈu trùc tiÕp theo híng mua nguyªn liÖu- b¸n thµnh phÈm vµ xuÊt khÈu s¶n phÈm cã tû lÖ néi ®Þa ho¸ cao, gi¶m tû träng gia c«ng vµ xuÊt khÈu qua níc thø ba, tõng bíc kh¼ng ®Þnh vµ t¹o lËp uy tÝn cña s¶n phÈm trªn thÞ trêng EU, hîp lý ho¸ qui tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh theo híng gi¶m chi phÝ vµ n©ng cao hiÖu qu¶, lu ý h¬n ®Õn c¸c quy ®Þnh vÒ an toµn søc khoÎ vµ m«i trêng cña EU.
- Thñy h¶i s¶n: Tuy kim ng¹ch xuÊt khÈu thñy s¶n cña ViÖt Nam sang EU t¨ng kh¸ nhanh 27,22%/n¨m, nhng tèc ®é t¨ng trëng kh«ng æn ®Þnh vµ cßn c¸ch xa tiÒm n¨ng xuÊt khÈu cña ta. Nguyªn nh©n lµ do nguån nguyªn liÖu cha æn ®Þnh, hµng thñy h¶i s¶n cha ®¸p øng tèt tiªu chuÈn chÊt lîng vµ vÖ sinh thùc phÈm cña EU, vµ cßn bÞ søc Ðp c¹nh tranh rÊt m¹nh tõ phÝa Th¸i Lan. Thêi gian qua ta chñ yÕu xuÊt nguyªn liÖu vµ s¶n phÈm s¬ chÕ nªn hiÖu qu¶ xuÊt khÈu cßn thÊp. CÇn ph¶i cã c¸c biÖn ph¸p kh¾c phôc thùc tr¹ng nµy ®Ó ®Èy m¹nh xuÊt khÈu thñy h¶i s¶n vµo thÞ trêng EU: (1) X©y dùng ch¬ng tr×nh ph¸t triÓn nguån nguyªn liÖu æn ®Þnh, t¨ng nhanh tû träng cña nguyªn liÖu nu«i (®Çu t ®Ó ph¸t triÓn ®¸nh b¾t xa bê vµ nu«i trång, chuyÓn tõ qu¶ng canh sang th©m canh t¨ng n¨ng suÊt, c¶i tiÕn gièng míi ®Ò phßng dÞch bÖnh vµ ph¸t triÓn nh÷ng mÆt hµng cã kim ng¹ch cao nh t«m, nhuyÔn thÓ); (2) Chó ý c«ng t¸c chèng thÊt tho¸t sau thu ho¹ch, qu¶n lý chÊt lîng nguyªn liÖu vµ thÞ trêng nguyªn liÖu; (3) Chó träng ®Çu t ®Ó t¨ng cêng n¨ng lùc chÕ biÕn vµ c¶i thiÖn ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt, ®¶m b¶o an toµn vÖ sinh thùc phÈm (n©ng cÊp ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt vµ thùc hiÖn qu¶n lý chÊt lîng theo tiªu chuÈn HACCP ®Ó t¨ng thªm sè lîng nhµ m¸y chÕ biÕn ®ñ tiªu chuÈn xuÊt hµng vµo EU); (4) Cæ phÇn ho¸ c¸c doanh nghiÖp chÕ biÕn thñy s¶n xuÊt khÈu ®Ó thu hót vèn, n©ng cao hiÖu qu¶ ®Çu t vµ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh, ph¸t huy tÝnh n¨ng ®éng trong viÖc ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm vµ t×m hiÓu thÞ trêng tiªu thô; (5) T¨ng cêng c«ng t¸c tiÕp thÞ ®Ó n¾m b¾t kÞp thêi nh÷ng thay ®æi vÒ së thÝch tiªu dïng trªn thÞ trêng EU nh»m cung cÊp ®óng nh÷ng s¶n phÈm theo c¸c tiªu chuÈn mµ thÞ trêng nµy cã nhu cÇu t¹i c¸c thêi ®iÓm trong n¨m. TiÒm n¨ng khai th¸c vµ nu«i trång thñy h¶i s¶n cña ViÖt Nam lµ rÊt lín mµ EU l¹i lµ thÞ trêng tiªu thô lín trªn thÕ giíi. Ch×a kho¸ ®Ó më c¸nh cöa thÞ trêng nµy lµ chÊt lîng vµ vÖ sinh thùc phÈm. Do vËy, chóng ta cÇn ph¶i nhanh chãng thùc hiÖn ®ång bé nh÷ng biÖn ph¸p trªn ®Ó hµng thñy h¶i s¶n ViÖt Nam cã thÓ chiÕm lÜnh vµ më réng thÞ phÇn t¹i thÞ trêng EU.
Thêi gian tíi, chóng ta cÇn ph¶i chó träng ph¸t triÓn mÆt hµng c¸ xuÊt khÈu sang EU. HiÖn nay, chóng ta chñ yÕu xuÊt khÈu t«m sang thÞ trêng nµy, trong khi ®ã thÞ trêng c¸ EU rÊt lín mµ vÉn cha khai th¸c ®îc, cÇn ph¶i ®Èy m¹nh thùc hiÖn d¸nh b¾t xa bê ®¶m b¶o chÊt lîng tèt ®¸p øng ®îc ®ßi hái cña c¸c ®èi t¸c EU.
- Cµ phª, chÌ vµ h¹t tiªu lµ nhãm hµng cã kim ng¹ch xuÊt khÈu lín thø ba cña ViÖt Nam sang EU (sau giµy dÐp vµ dÖt may), nhng hiÖn nay xuÊt khÈu mÆt hµng nµy vµo thÞ trêng EU ®ang cã xu híng ch÷ng l¹i. Nguyªn nh©n lµ do chÊt lîng hµng vµ nguån cung cÊp cha æn ®Þnh. PhÇn lín xuÊt khÈu qua trung gian nªn hiÖu qu¶ thÊp. §Ó ®Èy m¹nh vµ n©ng cao hiÖu qu¶ xuÊt khÈu nhãm hµng nµy sang EU, ta cÇn ph¶i ph¸t triÓn nh÷ng vïng trång chuyªn canh ®Ó ®¶m b¶o nguån nguyªn liÖu lín, æn ®Þnh vµ chó träng ®Çu t c«ng nghÖ sau thu ho¹ch ®Ó n©ng cao chÊt lîng vµ gi¸ trÞ gia t¨ng cña s¶n phÈm. §èi víi cµ phª, chóng ta nªn thùc hiÖn mét sè biÖn ph¸p sau: (1) Ph¸t triÓn c©y cµ phª ph¶i ®îc tiÕn hµnh theo quy ho¹ch chÆt chÏ, ®¶m b¶o c©n ®èi níc-vên vµ ph¸t triÓn thªm cµ phª chÌ; (2) §Çu t ®æi míi c«ng nghÖ chÕ biÕn ®Ó n©ng cao tû träng cµ phª chÊt lîng cao v× xuÊt khÈu sÏ thu ®îc lîi nhuËn cao h¬n; (3) §æi míi tiªu chuÈn chÊt lîng vµ hoµn thiÖn c«ng t¸c qu¶n lý, kiÓm tra chÊt lîng ®Ó võa n©ng cao uy tÝn cµ phª ViÖt Nam trªn thÞ trêng EU, võa gãp phÇn t¨ng thªm kim ng¹ch xuÊt khÈu; (4) N©ng cao vai trß cña HiÖp héi Cµ phª ViÖt Nam; (5) Cã chÝnh s¸ch ®óng ®¾n trong thu hót ®Çu t níc ngoµi vµo lÜnh vùc chÕ biÕn cµ phª. §èi víi c©y chÌ, chóng ta cÇn ph¶i thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p sau: (1) Chó träng tíi kü thuËt ch¨m sãc, canh t¸c, thu h¸i v× hiÖn nay nh÷ng kü thuËt nµy rÊt yÕu kÐm. NhiÒu hé n«ng d©n tham lîi tríc m¾t nªn thu h¸i chÌ kh«ng ®óng quy c¸ch, kh«ng theo thêi vô, kh«ng ®Çu t ch¨m sãc ®Çy ®ñ khiÕn vên chÌ bÞ khai th¸c c¹n kiÖt, c©y chãng tho¸i ho¸. Do ®ã, chÊt lîng nguyªn liÖu rÊt kÐm; (2) KiÓm so¸t d lîng ®éc tè thuèc s©u trong chÌ tr¸nh xÈy ra trêng hîp nh mét sè níc kh¸c mµ EU ®· c¶nh b¸o; (3) §Çu t ®æi míi c«ng nghÖ chÕ biÕn ®Ó n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm ®¸p øng tiªu chuÈn cña EU.
1.1.2. MÆt hµng XK ®ang ®îc ngêi tiªu dïng EU a chuéng
C¸c mÆt hµng hiÖn cã doanh sè b¸n sang EU t¨ng nhanh, nh: hµng thñ c«ng mü nghÖ, ®å gç gia dông, s¶n phÈm nhùa gia dông,v.v... §©y lµ mét thuËn lîi cho xuÊt khÈu cña ViÖt Nam sang thÞ trêg nµy nªn chóng ta cÇn cã nh÷ng chiÕn lîc vµ chÝnh s¸ch xuÊt khÈu l©u dµi ®Ó t¹o mét chç ®øng v÷ng ch¾c trong t¬ng lai.
- Hµng thñ c«ng mü nghÖ (TCMN): Thñ c«ng mü nghÖ lµ mÆt hµng mµ ViÖt Nam rÊt cã u thÕ ph¸t triÓn. Nh÷ng thuËn lîi cña viÖc s¶n xuÊt hµng TCMN xuÊt khÈu lµ rÊt lín: Thø nhÊt, nguån nguyªn vËt liÖu chñ yÕu cã trong níc, nhu cÇu nhËp khÈu nguyªn phô liÖu kh«ng ®¸ng kÓ. TrÞ gi¸ nguyªn phô liÖu nhËp khÈu chiÕm trong gi¸ thµnh s¶n phÈm thÊp. Thø hai, ®©y lµ ngµnh cã thÓ gi¶i quyÕt ®îc nhiÒu lao ®éng d«i d mµ tr×nh ®é kh«ng cao l¾m. Thø ba lµ vèn ®Çu t s¶n xuÊt kinh doanh hµng TCMN nãi chung kh«ng lín. Mét sè kh©u trong s¶n xuÊt cã thÓ sö dông thiÕt bÞ m¸y mãc thay thÕ cho lao ®éng thñ c«ng ®Ó t¨ng n¨ng suÊt, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm. Song còng cã thÓ lµm dÇn tõng bíc, kh«ng ®ßi hái ph¶i gi¶i quyÕt ngay mét lÇn v× thÕ còng t¹o thuËn lîi cho viÖc chuÈn bÞ vèn ®Çu t. Thø t lµ nhu cÇu tiªu dïng c¸c mÆt hµng nµy trªn thÞ trêng EU ®ang ngµy cµng gia t¨ng. Cuèi cïng lµ Nhµ níc míi ®©y ®· xÕp ngµnh nghÒ truyÒn thèng nµy vµo lo¹i ngµnh nghÒ ®îc u ®·i ®Çu t.
EU lµ mét thÞ trêng lín vÒ hµng TCMN vµ cã nhu cÇu æn ®Þnh. XuÊt khÈu hµng TCMN sang EU trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y t¨ng kh¸ nhanh, hiÖn nay chiÕm tû träng gÇn 1/4 trong tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng TCMN cña ViÖt Nam. §©y còng lµ thÞ trêng ta xuÊt ®îc nhiÒu nhãm hµng nµy, cã nhiÒu triÓn väng më réng vµ ®Èy m¹nh tiªu thô mét sè lo¹i hµng mµ cã kh¶ n¨ng ph¸t triÓn. S¶n phÈm gç, gèm, sø mü nghÖ, cãi-song-m©y.. lµ nh÷ng mÆt hµng ®ang ®îc a chuéng vµ tiªu thô m¹nh t¹i EU. Kh¶ n¨ng më réng thÞ trêng cßn rÊt lín, thÕ nhng hµng TCMN cña ta l¹i ph¶i c¹nh tranh rÊt gay g¾t víi hµng TCMN cña Trung Quèc vÒ gi¸ c¶, chÊt lîng vµ kiÓu d¸ng. §Ó ph¸t triÓn s¶n xuÊt, n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh vµ ®Èy m¹nh xuÊt khÈu sang EU, chóng ta cÇn ph¶i thùc hiÖn mét sè biÖn ph¸p sau: (1) X©y dùng qui ho¹ch ph¸t triÓn c¸c doanh nghiÖp, hîp t¸c x·, lµng nghÒ vµ vïng nguyªn liÖu phôc vô s¶n xuÊt; (2) C¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt hµng TCMN xuÊt khÈu nªn nghiªn cøu thiÕt kÕ mÉu m· theo së thÝch vµ thÈm mü cña kh¸ch hµng níc ngoµi. Thùc tÕ cho thÊy nh÷ng mÉu m· do phÝa níc ngoµi vµ viÖt kiÒu t¹i Ch©u ¢u thiÕt kÕ ®· b¸n rÊt ch¹y; (3) Nhµ níc nªn u ®·i nhiÒu h¬n ®Æc biÖt lµ thuÕ nguyªn liÖu nhËp khÈu cho c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt hµng TCMN ®Ó xuÊt khÈu, ®iÒu nµy sÏ lµm gi¶m gi¸ thµnh s¶n phÈm, t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña s¶n phÈm; (4) C«ng nghiÖp ho¸ hoÆc c¬ giíi ho¸ mét sè kh©u ®Ó n©ng cao chÊt lîng vµ h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm. BiÖn ph¸p nµy rÊt cã t¸c dông víi hµng gèm sø. C¸c mÆt hµng gèm cña ViÖt Nam cã chÊt lîng vµ kiÓu c¸ch kh«ng thua g× s¶n phÈm cña Trung Quèc, tiÒm n¨ng tiªu thô rÊt lín nhng vÉn cha ph¸t triÓn ®îc bëi chñ yÕu ®îc lµm b»ng tay, chÊt lîng kh«ng ®ång ®Òu. NÕu c¬ giíi ho¸ ®îc kh©u khai th¸c ®Êt, nhµo nÆn vµ ®Çu t cho lß ®iÖn, lß gaz ®Ó ®¶m b¶o nhiÖt ®é nung æn ®Þnh th× cã thÓ cho ra s¶n phÈm chÝn ®Òu, chÊt lîng cao; (5) Chó träng ®Çu t vÒ vèn, nhÊt lµ vèn ®Ó c¶i tiÕn c«ng nghÖ cho c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá s¶n xuÊt nh÷ng mÆt hµng thñ c«ng mü nghÖ ®ang ®îc a chuéng t¹i EU.
- §å gç gia dông: C¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam cÇn ph¶i thùc hiÖn mét sè biÖn ph¸p: (1) §Èy m¹nh, më réng c«ng nghiÖp s¶n xuÊt gç v¸n Ðp võa tËn dông nguyªn liÖu, tr¸nh bÞ t¸c ®éng bëi thêi tiÕt; (2) Më réng nghiªn cøu s¶n xuÊt bµn ghÕ l¾p ghÐp hoÆc liªn doanh l¾p ghÐp ®å gç, song m©y t¹i thÞ trêng tiªu thô tr¸nh chi phÝ vËn chuyÓn cao, cã thÓ c¶ thuÕ v× thuÕ thµnh phÈm kh¸c thuÕ b¸n thµnh phÈm; (3) §a d¹ng ho¸ s¶n phÈm ®Ó ®¸p øng nhu cÇu phong phó cña thÞ trêng EU; (4) TÝch cùc vµ chñ ®éng t×m nhiÒu kªnh ph©n phèi ®Ó ®Èy m¹nh xuÊt khÈu mÆt hµng nµy vµo EU- thÞ trêng tiªu thô ®å gç lín nhÊt thÕ giíi hiÖn nay.
ViÖt Nam cã kh¶ n¨ng trë thµnh níc cã ngµnh nghÒ chÕ biÕn gç c¹nh tranh nhÊt trong khu vùc bëi gi¸ lao ®éng rÎ vµ ngêi lao ®éng hÕt søc khÐo lÐo. Tuy cã tiÒm n¨ng vÒ chÕ biÕn gç, nhng ®Ó ph¸t huy hÕt tiÒm n¨ng nµy trong thêi gian tíi ®©y c¸c c¬ quan qu¶n lý Nhµ níc vµ c¸c doanh nghiÖp cÇn hÕt søc chó ý ®Õn xu híng yÕu tè m«i trêng. C¸c tiªu chuÈn vÒ m«i trêng sÏ ®îc EU ®Æt ra ngµy cµng nhiÒu cho th¬ng m¹i ®å gç, kÓ c¶ viÖc x¸c ®Þnh tÝnh hîp ph¸p vµ kh¶ n¨ng t¸i sinh cña khu vùc khai th¸c. Bëi vËy, ta dÔ dµng nhËn thÊy mét yÕu tè rÊt quan träng quyÕt ®Þnh viÖc chiÕm lÜnh vµ ®øng v÷ng cña ®å gç gia dông ViÖt Nam trªn thÞ trêng EU lµ nh÷ng s¶n phÈm nµy ph¶i phï hîp víi c¸c tiªu chuÈn vÒ m«i trêng.
- Cao su: cao su cña ViÖt Nam xuÊt sang thÞ trêng EU ngµy cµng t¨ng; n¨m 1997 ®¹t 26.224 tÊn, chiÕm 13,5% tæng khèi lîng xuÊt khÈu cña ta; n¨m 1998 ®· lªn tíi 48.032 tÊn, chiÕm 25,1% tæng khèi lîng xuÊt khÈu. MÆt hµng nµy ®ang rÊt cã triÓn väng th©m nhËp vµo EU, nhng do cã mét sè h¹n chÕ nhÊt ®Þnh nªn tèc ®é më réng thÞ phÇn cßn chËm. ChÊt lîng cao su ViÖt Nam cho tíi nay còng kh«ng thua kÐm nhiÒu so víi cao su cña c¸c níc trong khu vùc nhng do h¹n chÕ vÒ sè lîng vµ c¬ cÊu s¶n phÈm nªn viÖc th©m nhËp thÞ trêng nµy gÆp nhiÒu khã kh¨n h¬n Indonesia vµ Th¸i Lan. S¶n lîng thÊp ®· h¹n chÕ ®¸ng kÓ kh¶ n¨ng tiÕp cËn c¸c b¹n hµng lín, cã søc mua æn ®Þnh. C¬ cÊu s¶n phÈm ®¬n ®iÖu còng h¹n chÕ kh¶ n¨ng x©m nhËp thÞ trêng EU- thÞ trêng tiªu thô nhiÒu cao su SR. §Ó t¨ng nhanh kim ng¹ch vµ n©ng cao hiÖu qu¶ xuÊt khÈu cao su sang EU, ViÖt Nam cÇn ph¶i thùc hiÖn mét sè biÖn ph¸p sau: (1) TËp trung th©m canh, t¨ng n¨ng suÊt cao su hiÖn cã ®Ó h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm; (2) X©y dùng míi vµ n©ng cÊp thiÕt bÞ cho c¸c nhµ m¸y chÕ biÕn mñ ®Ó tËp trung s¶n xuÊt cao su SR v× lo¹i cao su nµy rÊt ®îc a chuéng trªn thÞ trêng EU; (3) Cã chÝnh s¸ch ®óng ®¾n trong thu hót ®Çu t níc ngoµi vµo lÜnh vùc chÕ biÕn cao su; (4) Ph¸t triÓn c«ng nghiÖp chÕ biÕn s¶n phÈm cao su vµ ®Èy m¹nh xuÊt khÈu sang EU ®Ó më réng thÞ phÇn.
- Rau qu¶ lµ mÆt hµng míi ®îc xuÊt khÈu sang EU trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, nhng cã tèc ®é t¨ng trëng kim ng¹ch t¬ng ®èi nhanh. Tû träng kim ng¹ch xuÊt khÈu qu¶ t¬i chiÕm kho¶ng 10% trong tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu qu¶ t¬i cña ViÖt Nam. C¸c lo¹i qu¶ t¬i xuÊt khÈu chñ yÕu lµ: chuèi, døa, cam, v¶i, nh·n, thanh long, xoµi, dõa,v.v... Gi¸ xuÊt khÈu vµ kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña qu¶ t¬i ViÖt Nam thêng thÊp h¬n c¸c níc kh¸c. Tû träng kim ng¹ch xuÊt khÈu qu¶ chÕ biÕn sang thÞ trêng nµy chiÕm kho¶ng 18% trong tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu rau qu¶ chÕ biÕn. C¸c lo¹i rau qu¶ chÕ biÕn xuÊt khÈu chÝnh lµ: da chuét muèi, ®Ëu qu¶ muèi, t¬ng cµ chua vµ t¬ng ít, nÊm muèi, níc qu¶ c« ®Æc, døa hép, long nh·n, chuèi sÊy. C¸c thÞ trêng xuÊt khÈu chñ yÕu rau qu¶ chÕ biÕn cña ViÖt Nam trong khèi EU lµ Ph¸p, §øc, Hµ Lan vµ Italia. §èi thñ c¹nh tranh cña ta trªn thÞ trêng EU chñ yÕu lµ c¸c níc: Th¸i Lan, Trung Quèc, Nam Mü vµ mét sè níc Ch©u Phi cã c¸c ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt t¬ng tù nh ViÖt Nam. §Ó ®Èy m¹nh xuÊt khÈu rau qu¶ sang thÞ trêng EU, chóng ta ph¶i ph¸t triÓn nh÷ng vïng trång chuyªn canh tõng lo¹i rau qu¶ nhÊt ®Þnh, ®ång thêi chó träng vÊn ®Ò chän gièng, ph©n bãn, kü thuËt trång trät vµ c¶ c«ng nghÖ sau thu ho¹ch ®Ó cho s¶n phÈm cã n¨ng suÊt, chÊt lîng cao, khèi lîng lín vµ gi¸ thµnh h¹.
1.2. §èi víi c¸c mÆt hµng xuÊt khÈu míi
- Thùc phÈm chÕ biÕn: ThÞ trêng EU cã nhu cÇu lín vÒ thùc phÈm chÕ biÕn, nh thÞt gia sóc vµ gia cÇm, n«ng s¶n vµ thuû s¶n chÕ biÕn. Muèn ®Èy m¹nh xuÊt khÈu vµo thÞ trêng nµy th× vÊn ®Ò an toµn thùc phÈm ph¶i ®Æt lªn hµng ®Çu mµ hiªn nay chóng ta míi chñ yÕu xuÊt khÈu thùc phÈm nguyªn liÖu nªn hiÖu qu¶ kinh tÕ thu ®îc rÊt nhá. §Ó kh¾c phôc t×nh tr¹ng nµy vµ ®Èy m¹nh xuÊt khÈu s¶n phÈm chÕ biÕn sang EU, chóng ta cÇn ph¶i chó träng c«ng t¸c nghiªn cøu n¾m b¾t thÞ hiÕu tiªu dïng cña thÞ trêng EU vµ ®Çu t vèn, c«ng nghÖ vµo s¶n xuÊt ®Ó t¹o ra nh÷ng s¶n phÈm ®¸p øng thÞ hiÕu tiªu dïng vµ tho¶ m·n 5 tiªu chuÈn cña s¶n phÈm theo quy ®Þnh cña EU. Chóng ta nªn ®Çu t s¶n xuÊt mÆt hµng nµy cung cÊp cho thÞ trêng EU theo hai híng: (1) S¶n phÈm phôc vô céng ®ång ngêi ViÖt Nam sèng ë EU, nh m× ¨n liÒn, dÇu thùc vËt, gia vÞ, níc chÊm,v.v...; (2) S¶n phÈm phôc vô ngêi d©n EU.
- Hµng ®iÖn tö- tin häc lµ mÆt hµng ®ang rÊt cã triÓn väng xuÊt khÈu sang EU. HiÖn nay, chóng ta chñ yÕu nhËp linh kiÖn vÒ l¾p r¸p vµ xuÊt khÈu. V× vËy, hiÖu qu¶ xuÊt khÈu thÊp. Do ®ã, ®Ó ®Èy m¹nh vµ n©ng cao hiÖu qu¶ xuÊt khÈu mÆt hµng nµy, ta ph¶i t¨ng tû lÖ néi ®Þa ho¸ cña s¶n phÈm. Theo dù b¸o cña c¸c chuyªn gia kinh tÕ, nhu cÇu hµng ®iÖn tö- tin häc trªn thÞ trêng thÕ giíi sÏ håi phôc vµ ph¸t triÓn m¹nh trong giai ®o¹n 2001-2010, ®Æc biÖt lµ thÞ trêng EU ®ang cã nhu cÇu rÊt lín vÒ mÆt hµng nµy. §©y lµ mét thuËn lîi cho ngµnh ®iÖn tö- tin häc ViÖt Nam vµ cho xuÊt khÈu hµng ®iÖn tö- tin häc cña ta sang thÞ trêng EU trong giai ®o¹n tíi.
2. §Þnh híng ph¸t triÓn thÞ trêng xuÊt khÈu trong khèi EU
Nh ®· tr×nh bµy, thÞ trêng chung Ch©u ¢u gåm 15 quèc gia n»m ë khu vùc T©y vµ B¾c ¢u, tuy cã nhiÒu ®iÓm t¬ng ®ång vÒ kinh tÕ vµ v¨n ho¸, nhng mçi quèc gia vÉn cã nh÷ng nÐt ®Æc thï riªng vÒ thÞ hiÕu tiªu dïng. Bëi vËy mµ thÞ trêng EU cã nhu cÇu rÊt phong phó vµ ®a d¹ng vÒ hµng ho¸, mét sè mÆt hµng cã nhu cÇu nhËp khÈu rÊt cao t¹i thÞ trêng nµy nhng l¹i kh«ng mÊy ®îc a chuéng ë thÞ trêng níc kh¸c. ChÝnh v× vËy, muèn ®Èy m¹nh xuÊt khÈu vµo EU trong thêi gian tíi th× ngay b©y giê chóng ta cÇn ph¶i cã ®Þnh híng ph¸t triÓn thÞ trêng xuÊt khÈu trong khèi EU. Nh vËy, chóng ta míi cã thÓ cñng cè thÞ phÇn hiÖn cã vµ më réng thªm thÞ trêng.
* ThÞ trêng §øc:
§øc lµ thÞ trêng lín nhÊt trong khèi EU, víi 81,5 triÖu ngêi tiªu dïng (1996). §©y còng lµ thÞ trêng xuÊt khÈu lín nhÊt cña ViÖt Nam trong Liªn Minh, chiÕm tû träng 22,7%-30,6% tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu cña ta sang EU hµng n¨m. §øc lµ thÞ trêng xuÊt khÈu truyÒn thèng c¸c mÆt hµng sau ®©y: giµy dÐp; hµng may mÆc; cµ phª; chÌ, c¸c s¶n phÈm b»ng da, ®å gèm, sø, cao su vµ c¸c s¶n phÈm tõ cao su; c¸c s¶n phÈm m©y tre ®an; c¸c s¶n phÈm s÷a, trøng chim vµ mËt ong; rau qu¶ chÕ biÕn; thñy h¶i s¶n; ngò cèc chÕ biÕn; ®å gç gia dông. §Æc biÖt, hai n¨m trë l¹i ®©y §øc cã nhu cÇu nhËp khÈu rÊt lín vÒ giµy dÐp vµ dông cô thÓ thao tõ ViÖt Nam. Qu¶ t¬i vµ qu¶ chÕ biÕn còng cã triÓn väng tiªu thô trªn thÞ trêng nµy.
* ThÞ trêng Ph¸p:
Ph¸p lµ thÞ trêng lín thø ba trong khèi EU, víi 58 triÖu ngêi tiªu dïng (1996) vµ lµ thÞ trêng xuÊt khÈu lín thø hai cña ViÖt Nam trong Liªn Minh. ThÞ trêng nµy chiÕm tû träng 15,9% - 16,8% tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu cña ViÖt Nam sang EU trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y. Ngêi tiªu dïng Ph¸p rÊt a chuéng c¸c mÆt hµng: ®å gç gia dông, lôa, sîi dÖt, kÝnh vµ ®å dïng thñy tinh, hµng dÖt may, c¸c s¶n phÈm b»ng da thuéc, ®¸ quý, nhùa vµ c¸c s¶n phÈm nhùa, hµng m©y tre ®an, th¶m, rau qu¶ vµ h¹t, giµy dÐp; cµ phª, chÌ vµ c¸c lo¹i gia vÞ; trang thiÕt bÞ néi thÊt, m¸y mãc thiÕt bÞ ®iÖn vµ c¸c bé phËn cña chóng; dông cô gi¶i trÝ vµ thÓ thao; nhiªn liÖu kho¸ng dÇu; c¸c s¶n phÈm s÷a, trøng chim vµ mËt ong cña ViÖt Nam. Tõ n¨m 1998, thÞ trêng Ph¸p cã nhu cÇu rÊt lín vÒ gèm sø, dông cô thÓ thao, nhiªn liÖu kho¸ng, cµ phª, s¶n phÈm da thuéc, giµy dÐp vµ ®å gç gia dông ViÖt Nam. Ph¸p lµ thÞ trêng tiÒm n¨ng cho xuÊt khÈu cña ViÖt Nam trong khèi EU.
* ThÞ trêng Anh:
Anh lµ thÞ trêng xuÊt khÈu lín thø ba cña ViÖt Nam trong Liªn Minh vµ thÞ trêng lín thø 2 trong khèi, víi 58,5 triÖu ngêi tiªu dïng (1996). ThÞ trêng nµy chiÕm tû träng 14,4%-14,9% tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu ViÖt Nam-EU trong thËp kû 90. HiÖn t¹i, c¸c mÆt hµng xuÊt khÈu cña ViÖt Nam nh: giµy dÐp; hµng dÖt may; ®å gèm sø; nhiªn liÖu kho¸ng dÇu vµ c¸c s¶n phÈm cña chóng; xe cã ®éng c¬ kh«ng thuéc lo¹i xe ®iÖn hoÆc xe lu; nhùa vµ c¸c s¶n phÈm nhùa; c¸c s¶n phÈm gç; qu¶ vµ h¹t ¨n ®îc, vá qu¶ hä chanh hoÆc hä da; sîi dÖt; c¸c s¶n phÈm b»ng da thuéc; thñy h¶i s¶n; ngäc trai thiªn nhiªn, ®¸ quý,v.v... ®ang ®îc tiªu thô m¹nh ë Anh. Bªn c¹nh ®ã, Anh còng lµ mét thÞ trêng ®Çy triÓn väng cho viÖc tiªu thô c¸c mÆt hµng tiªu dïng kh¸c nh: ®å gèm sø, ®å ch¬i, ®å gç gia dông, thùc phÈm, hµng ®iÖn m¸y, than ®¸, chÌ, ®å uèng, thùc phÈm, rau qu¶ vµ ®å hép.
* ThÞ trêng Hµ Lan:
ThÞ trêng lín thø 6 trong EU lµ Hµ Lan, víi 15,4 triÖu ngêi tiªu dïng (1996), ®ång thêi lµ thÞ trêng xuÊt khÈu lín thø t cña ViÖt Nam trong khèi. ThÞ trêng nµy chiÕm tû träng 8,8%-14,7% tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng n¨m cña ViÖt Nam sang EU. C¸c mÆt hµng cña ta ®îc a chuéng t¹i thÞ trêng nµy ph¶i kÓ ®Õn: hµng ®iÖn m¸y; thùc phÈm chÕ biÕn; rau, qu¶ vµ h¹t ®· qua chÕ biÕn; sîi dÖt; nhùa vµ c¸c s¶n phÈm nhùa; c¸c s¶n phÈm gç néi thÊt; c¸c s¶n phÈm b»ng da thuéc; ®å ch¬i, dông cô dïng cho gi¶i trÝ vµ thÓ dôc thÓ thao; nhiªn liÖu kho¸ng dÇu vµ c¸c s¶n phÈm cña chóng; kÝnh vµ ®å dïng thñy tinh; giµy dÐp; cµ phª, chÌ vµ c¸c lo¹i gia vÞ; c¸c s¶n phÈm m©y tre ®an. §Æc biÖt mÊy n¨m gÇn ®©y, thÞ trêng Hµ Lan cã nhu cÇu rÊt lín vÒ c¸c s¶n phÈm s÷a, trøng chim vµ mËt ong; thùc phÈm chÕ biÕn; ®å gç gia dông, c¸c s¶n phÈm gèm, hµng ®iÖn m¸y cña ViÖt Nam.
* ThÞ trêng BØ:
BØ lµ thÞ trêng lín thø 8 trong khèi EU, víi 10,1 triÖu ngêi tiªu dïng (1996) vµ lµ thÞ trêng xuÊt khÈu lín thø 5 cña ViÖt Nam trong Liªn Minh. ThÞ trêng nµy chiÕm tû träng 8,6%-9,1% tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu ViÖt Nam-EU. Nãi tíi BØ lµ chóng ta biÕt ngay ®©y chÝnh lµ thÞ trêng thñy h¶i s¶n lín nhÊt cña ViÖt Nam trong khèi EU. Ngoµi mÆt hµng nµy, ngêi d©n BØ rÊt thÝch tiªu dïng mét sè mÆt hµng kh¸c cña ViÖt Nam nh: Ngäc trai thiªn nhiªn, ®¸ quý hoÆc ®¸ b¸n quý; nhiªn liÖu kho¸ng dÇu vµ c¸c s¶n phÈm cña chóng; nhùa vµ c¸c s¶n phÈm nhùa; thùc phÈm chÕ biÕn; c¸c s¶n phÈm b»ng da thuéc; xe cã ®éng c¬, kh«ng thuéc lo¹i xe ®iÖn hoÆc xe lu; c¸c s¶n phÈm m©y tre ®an; th¶m; kÝnh vµ ®å dïng thñy tinh; giµy dÐp, ®å ch¬i, dông cô dµnh cho gi¶i trÝ vµ thÓ dôc thÓ thao; ®éng vËt sèng; rau vµ cñ ¨n ®îc; hµng may mÆc (trõ dÖt kim); ®å gèm, sø, gç vµ c¸c s¶n phÈm b»ng gç, qu¶ vµ h¹t ¨n ®îc; ®å gç gia dông; cao su vµ c¸c s¶n phÈm tõ cao su. Víi tèc ®é t¨ng trëng kim ng¹ch xuÊt khÈu ViÖt Nam - BØ lµ 42,87%/n¨m, ®©y thùc sù lµ thÞ trêng xuÊt khÈu tiÒm n¨ng cña ViÖt Nam. Ngêi BØ ngµy cµng cã thãi quen tiªu dïng hµng ViÖt Nam.
* ThÞ trêng Italia:
ThÞ trêng xuÊt khÈu lín thø 6 cña ViÖt Nam trong Liªn Minh lµ Italia. Víi 57,3 triÖu ngêi tiªu dïng (1996), ®©y lµ thÞ trêng lín thø 4 trong khèi. ThÞ trêng nµy chiÕm tû träng 7,1%-8,9% tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu cña ViÖt Nam sang EU trong nh÷ng n¨m qua. Cã thÓ nãi ®©y lµ thÞ trêng xuÊt khÈu tiÒm n¨ng ®èi víi nhiÒu mÆt hµng cña ta nh: ®å ch¬i, dông cô dïng cho gi¶i trÝ vµ thÓ dôc thÓ thao; rau vµ cñ ¨n ®îc; cµ phª, chÌ vµ c¸c lo¹i gia vÞ; thñy h¶i s¶n; cao su vµ c¸c s¶n phÈm tõ cao su; gç vµ c¸c s¶n phÈm gç; hµng ®iÖn m¸y; nhiªn liÖu kho¸ng dÇu vµ c¸c s¶n phÈm cña chóng; c¸c s¶n phÈm m©y tre ®an; giµy dÐp; quÇn ¸o vµ hµng may s½n; ngäc trai thiªn nhiªn, ®¸ quý vµ b¸n ®¸ quý; th¶m; sîi dÖt vµ ®éng vËt sèng; rau, qu¶ chÕ biÕn; ®å gèm sø.
Kim ng¹ch xuÊt khÈu cña kh¸ nhiÒu s¶n phÈm ViÖt Nam sang thÞ trêng nµy trong mÊy n¨m gÇn ®©y t¨ng trëng ®¸ng kÓ, tuy nhiªn míi chØ chiÕm tû träng rÊt nhá so víi nhu cÇu nhËp khÈu cña Italia. C¸c mÆt hµng xuÊt khÈu chÝnh cña ta sang Italia lµ giµy dÐp, hµng m©y tre, ®å gç, hµng gèm sø, hµng dÖt may, thñy s¶n, cµ phª, chÌ, cao su. §¸ng chó ý lµ ®a sè nh÷ng mÆt hµng nªu trªn hiÖn nay hµng Trung Quèc ®ang chiÕm lÜnh thÞ trêng. VÒ gi¸ c¶, hÇu hÕt c¸c mÆt hµng cña ta xuÊt sang Italia ®Òu vÊp ph¶i sù c¹nh tranh m¹nh cña hµng Trung Quèc. Cô thÓ, giµy cña ViÖt Nam tuy cã chÊt lîng tèt h¬n vµ mÉu m· ®Ñp h¬n so víi hµng Trung Quèc, nhng gi¸ l¹i cao h¬n kho¶ng 15%. Gi¸ c¸c mÆt hµng may mÆc vµ thñ c«ng mü nghÖ cña ta cao h¬n cña Trung Quèc kho¶ng 10%. Tuy nhiªn, nhu cÇu cña thÞ trêng nµy vÒ c¸c mÆt hµng nªu trªn lµ rÊt lín, mÆt kh¸c kh¸ch hµng Italia còng ®ang muèn t×m kiÕm mét thÞ trêng míi t¹i ViÖt Nam.
C¸c mÆt hµng thñ c«ng mü nghÖ vµ m©y tre ®an cã thÓ th©m nhËp nhiÒu h¬n vµo thÞ trêng Italia nÕu c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam tÝch cùc tham gia c¸c héi chî triÓn l·m cña Italia tæ chøc hµng n¨m ®Ó dÇn t×m hiÓu nhu cÇu, c¶i tiÕn mÉu m· vµ chÊt lîng hµng ho¸ phï hîp víi thÞ hiÕu cña kh¸ch hµng. H¬n n÷a, thÞt c¸c lo¹i vµ nhiÒu mÆt hµng h¶i s¶n kh¸c cña ViÖt Nam nÕu ®¸p øng ®îc tiªu chuÈn vÖ sinh cña EU th× cã thÓ xuÊt khÈu ®îc nhiÒu sang Italia.
* ThÞ trêng T©y Ban Nha:
T©y Ban Nha lµ thÞ trêng lín thø 5 trong khèi EU, víi 39,2 triÖu ngêi tiªu dïng (1996), lµ thÞ trêng xuÊt khÈu lín thø 7 cña ViÖt Nam trong Liªn Minh. ThÞ trêng nµy chiÕm tû träng 5,2%-5,5% tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu cña ViÖt Nam sang EU. Kim ng¹ch xuÊt khÈu ViÖt Nam - T©y Ban Nha t¨ng lªn hµng n¨m (31,77%/n¨m). §iÒu nµy chøng tá thÞ trêng T©y Ban Nha ®· chÊp nhËn hµng ho¸ cña ViÖt Nam. Ngêi tiªu dïng ®· quen dÇn víi c¸c s¶n phÈm cña ta. Nh÷ng mÆt hµng xuÊt khÈu chñ yÕu sang T©y Ban Nha nh÷ng n¨m qua ph¶i kÓ ®Õn: giµy dÐp, hµng may mÆc (trõ dÖt kim), hµng ®iÖn m¸y, cµ phª, thñy h¶i s¶n, ho¸ chÊt, cao su thiªn nhiªn vµ c¸c s¶n phÈm cña nã; ®å da vµ tói du lÞch, hµng m©y tre ®an; giÊy, ®å gèm sø; c¸c s¶n phÈm s¾t thÐp; ®å ch¬i, dông cô dïng cho gi¶i trÝ vµ thÓ dôc thÓ thao. Nhu cÇu tiªu thô nh÷ng mÆt hµng nªu trªn cña ViÖt Nam ®ang ngµy cµng t¨ng t¹i T©y Ban Nha.
Ngoµi nh÷ng mÆt hµng xuÊt khÈu truyÒn thèng, chóng ta cßn rÊt nhiÒu mÆt hµng cã kh¶ n¨ng th©m nhËp vµo T©y Ban Nha, nh: ®éng vËt sèng, ngò cèc, da ®éng vËt sèng, s¸ch, b¸o vµ tranh ¶nh, th¶m.
* ThÞ trêng Thôy §iÓn:
ThÞ trêng lín thø 10 trong EU lµ Thôy §iÓn, víi 8,8 triÖu ngêi tiªu dïng (1996), ®ång thêi lµ thÞ trêng xuÊt khÈu lín thø 8 cña ViÖt Nam trong khèi. ThÞ trêng nµy chiÕm tû träng 2,0%-2,6% tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu ViÖt Nam-EU. Tuy kim ng¹ch xuÊt khÈu cña ViÖt Nam sang Thôy §iÓn cha lín l¾m nhng cã xu híng t¨ng ®Òu trong mÊy n¨m gÇn ®©y. Theo nhËn ®Þnh cña Th¬ng vô ViÖt Nam t¹i Thôy §iÓn, trong thêi gian tíi nhiÒu mÆt hµng cña ta cã kh¶ n¨ng th©m nhËp m¹nh h¬n vµo thÞ trêng nµy. Ngoµi ra, Thôy §iÓn sÏ lµ mét thÞ trêng tiÒm n¨ng ®èi víi nhiÒu mÆt hµng kh¸c mµ ViÖt Nam cã kh¶ n¨ng xuÊt khÈu.
Nh÷ng mÆt hµng cña ViÖt Nam ®· th©m nhËp ®îc vµo thÞ trêng Thôy §iÓn lµ: giµy dÐp, hµng may mÆc (trõ dÖt kim), ®å gç, ®å da, tói du lÞch, cµ phª, cao su thiªn nhiªn, nhùa vµ c¸c s¶n phÈm nhùa; hµng m©y tre ®an; giÊy, hµng ®iÖn m¸y; xe cã ®éng c¬, kh«ng thuéc lo¹i xe ®iÖn hoÆc xe lu; s¶n phÈm s¾t vµ thÐp; ngò cèc vµ rau qu¶ chÕ biÕn, ®å gèm, sø.
NhiÒu mÆt hµng cña ta cã kh¶ n¨ng xuÊt khÈu, nhng cha th©m nhËp ®îc hoÆc míi chØ x©m nhËp rÊt Ýt vµo thÞ trêng Thôy §iÓn, nh: ®éng vËt sèng, c¸c s¶n phÈm s÷a, trøng chim vµ mËt ong; ®å uèng; c¸c s¶n phÈm dîc, lôa, chÌ, døa hép, h¹t tiªu, h¹t ®iÒu, t«m ®«ng l¹nh, hµng thªu ren,v.v... Trong khi ®ã mét sè níc Ch©u ¸ vµ §«ng Nam ¸ ®· xuÊt ®îc nh÷ng mÆt hµng nµy vµo Thôy §iÓn, cã níc cßn xuÊt khÈu víi mét khèi lîng lín.
* ThÞ trêng §an M¹ch:
§an M¹ch lµ thÞ trêng lín thø 12 trong khèi EU, víi 5,2 triÖu ngêi tiªu dïng (1996). §©y lµ thÞ trêng xuÊt khÈu lín thø 9 cña ViÖt Nam trong khèi, chiÕm 1,6%-2,4% tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu ViÖt Nam-EU. ThÞ trêng nµy ®ang cã nhu cÇu nhËp khÈu ngµy cµng t¨ng mét sè mÆt hµng cña ViÖt Nam, nh: cµ phª, chÌ vµ gia vÞ; hµng dÖt may, giµy dÐp; ®å gèm, sø; hµng ®iÖn m¸y; xe cã ®éng c¬, kh«ng thuéc lo¹i xe ®iÖn hoÆc xe lu; ®å gç, hµng thñy h¶i s¶n; cao su vµ c¸c s¶n phÈm tõ cao su; ®å da vµ tói du lÞch; giÊy, c¸c s¶n phÈm s¾t thÐp; ®å ch¬i, dông cô dïng cho gi¶i trÝ vµ thÓ dôc thÓ thao.
Kim ng¹ch xuÊt khÈu cña ViÖt Nam sang §an M¹ch t¨ng trung b×nh hµng n¨m 31,27%-35,95%/n¨m. Do ®ã, ta cã thÓ nãi r»ng §an M¹ch lµ thÞ trêng xuÊt khÈu rÊt tiÒm n¨ng cña ViÖt Nam vµ triÓn väng sÏ cßn t¨ng nhanh h¬n n÷a.
* ThÞ trêng ¸o:
ThÞ trêng xuÊt khÈu lín thø 10 cña ViÖt Nam trong Liªn Minh lµ ¸o. Víi 8 triÖu ngêi tiªu dïng (1996), ®©y lµ thÞ trêng lín thø 11 trong khèi. Trong nh÷ng n¨m võa qua, thÞ trêng ¸o chiÕm tû träng 1,2% tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu ViÖt Nam-EU. Mét sè mÆt hµng cña ta ®· x©m nhËp ®îc vµo thÞ trêng nµy, tuy nhiªn kim ng¹ch t¨ng trëng kh«ng æn ®Þnh, nh: thñy h¶i s¶n, ho¸ chÊt, gç vµ c¸c s¶n phÈm gç, hµng m©y tre ®an, giÊy vµ kÑp giÊy, hµng dÖt kim; c¸c s¶n phÈm b»ng da thuéc vµ tói du lÞch, trang thiÕt bÞ néi thÊt; ®å ch¬i, dông cô dïng cho gi¶i trÝ vµ thÓ dôc thÓ thao. Trong khi ®ã, c¸c mÆt hµng kh¸c cña ViÖt Nam l¹i ph¸t triÓn rÊt tèt trªn thÞ trêng ¸o, nh: cµ phª, chÌ vµ gia vÞ; nhùa vµ c¸c s¶n phÈm nhùa, cao su vµ c¸c s¶n phÈm tõ cao su; hµng may mÆc (trõ dÖt kim); giµy dÐp; ®å gèm, sø; hµng ®iÖn m¸y; xe cã ®éng c¬, kh«ng thuéc lo¹i xe ®iÖn hoÆc xe lu.
* ThÞ trêng PhÇn Lan:
PhÇn Lan lµ thÞ trêng lín thø 13 trong khèi EU, víi 5,1 triÖu ngêi tiªu dïng (1996), nhng l¹i lµ thÞ trêng xuÊt khÈu lín thø 11 cña ViÖt Nam trong khèi. ThÞ trêng PhÇn Lan chiÕm tû träng 0,7%-1,2% tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu ViÖt Nam-EU. Mét sè mÆt hµng cña ViÖt Nam b¾t ®Çu cã triÓn väng ph¸t triÓn trªn thÞ trêng PhÇn Lan, nh: giµy dÐp, hµng dÖt may, ®å gèm sø; xe cã ®éng c¬, kh«ng thuéc lo¹i xe ®iÖn hoÆc xe lu; ®å gç gia dông, cµ phª, chÌ vµ gia vÞ, nhùa vµ c¸c s¶n phÈm nhùa, c¸c s¶n phÈm b»ng da thuéc; cao su vµ c¸c s¶n phÈm tõ cao su; hµng m©y tre ®an; giÊy; hµng ®iÖn m¸y; ngäc trai thiªn nhiªn, ®¸ quý hoÆc ®¸ b¸n quý; ®å ch¬i, dông cô dïng cho gi¶i trÝ vµ thÓ dôc thÓ thao.
* ThÞ trêng Bå §µo Nha:
Bå §µo Nha lµ thÞ trêng lín thø 9 trong khèi EU, víi 9,9 triÖu ngêi tiªu dïng (1996). §©y lµ thÞ trêng xuÊt khÈu lín thø 12 cña ViÖt Nam trong khèi. Bå §µo Nha lµ thÞ trêng xuÊt khÈu míi cña ta trong Liªn Minh, v× vËy kim ng¹ch xuÊt khÈu cña ViÖt Nam sang thÞ trêng nµy chØ chiÕm 0,5%-0,7% tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu ViÖt Nam-EU. Ngêi tiªu dïng Bå §µo Nha ®· b¾t ®Çu biÕt ®Õn mét sè mÆt hµng cña ta vµ cã nhu cÇu ngµy cµng t¨ng, nh: cµ phª, chÌ, giµy dÐp, hµng ®iÖn m¸y; cao su vµ c¸c s¶n phÈm tõ cao su; hµng may mÆc (trõ dÖt kim); thñy h¶i s¶n; hµng m©y tre ®an; nhùa vµ c¸c s¶n phÈm tõ nhùa; ®å ch¬i, dông cô dïng cho gi¶i trÝ vµ thÓ dôc thÓ thao; ®å gèm sø, ®å gç gia dông; c¸c s¶n phÈm s¾t vµ thÐp.
* ThÞ trêng Hy L¹p:
Hy L¹p lµ thÞ trêng xuÊt khÈu lín thø 13 cña ViÖt Nam trong Liªn Minh víi 10,4 triÖu ngêi tiªu dïng (1996) vµ lµ thÞ trêng lín thø 7 trong khèi EU. ThÞ trêng Hy l¹p chiÕm 0,6% tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu ViÖt Nam- EU. C¸c mÆt hµng sau ®©y cña ta cã triÓn väng xuÊt khÈu sang Hy L¹p: giµy dÐp, cµ phª vµ gia vÞ, hµng may mÆc (trõ dÖt kim), ®å gç gia dông, hµng thñy h¶i s¶n, cao su vµ c¸c s¶n phÈm tõ cao su, giÊy, xe cã ®éng c¬, kh«ng thuéc lo¹i xe ®iÖn hoÆc xe lu; qu¶ vµ h¹t ¨n ®îc; vá qu¶ hä chanh hoÆc hä da; nhùa vµ c¸c s¶n phÈm nhùa; s¶n phÈm m©y tre ®an.
* ThÞ trêng Ai Len:
Ai Len lµ thÞ trêng lín thø 14 trong khèi EU, víi 3,6 triÖu ngêi tiªu dïng (1996), lµ thÞ trêng xuÊt khÈu lín thø 14 cña ViÖt Nam trong Liªn Minh. ThÞ trêng Ai Len chiÕm tû träng 0,3%-0,6% tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu cña ViÖt Nam sang EU. MÆc dï chiÕm tû träng nhá, nhng kim ng¹ch xuÊt khÈu ViÖt Nam-Ai Len t¨ng lªn hµng n¨m vµ t¬ng ®èi æn ®Þnh. §iÒu nµy cho thÊy, tuy Ai Len lµ thÞ trêng míi khai th¸c cña ViÖt Nam trong khèi EU, nhng rÊt cã triÓn väng ph¸t triÓn. Mét sè mÆt hµng cña ta ®ang ®îc thÞ trêng Ai Len chÊp nhËn, nh: giµy dÐp, hµng dÖt may, nhùa vµ c¸c s¶n phÈm nhùa, trang thiÕt bÞ néi thÊt, ®å gèm sø, ®å da vµ tói du lÞch; ®å gç gia dông, ®å ch¬i, dông cô dïng cho gi¶i trÝ vµ thÓ dôc thÓ thao; c¸c s¶n phÈm s¾t vµ thÐp; hµng ®iÖn m¸y.
* ThÞ trêng Lóc X¨m Bua:
Lóc X¨m Bua lµ thÞ trêng nhá nhÊt (thø 15) trong khèi EU, víi 0,4 triÖu ngêi tiªu dïng (1996), ®ång thêi còng lµ thÞ trêng xuÊt khÈu nhá nhÊt cña ViÖt Nam trong khèi. ThÞ trêng nµy chØ chiÕm tû träng 0,2%-0,4% tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu cña ViÖt Nam sang EU trong nh÷ng n¨m võa qua. C¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam míi chØ xuÊt khÈu ®îc cha ®Çy 10 mÆt hµng vµo Lóc X¨m Bua. Trong sè ®ã, cã 5 mÆt hµng mµ thÞ trêng nµy ®ang cã nhu cÇu nhËp khÈu t¨ng, nh: hµng may mÆc, hµng dÖt kim, hµng ®iÖn m¸y, giµy dÐp vµ ®å gç gia dông. Do vËy, cã thÓ nãi r»ng cßn rÊt nhiÒu c¬ héi cho c¸c doanh nghiÖp cña ta më réng thÞ trêng xuÊt khÈu t¹i Lóc X¨m Bua.
Chia sẻ với bạn bè của bạn: |