Rà soát qui hoạch bảo vệ bền vững rừng ven biển và đóng mốc giới cho các chủ rừng ven biển

6.2.1.2. Quản lý rừng cộng đồng

+ UBND các tỉnh tham gia dự án phải đảm bảo rằng những diện tích đang thuộc Ban QLRPH quản lý chưa thật sự hiệu quả và những diện tích rừng giáp với khu vực dân cư sinh sống cần giao cho nhóm hộ/cộng đồng đồng quản lý theo thoả thuận dài hạn giữa các bên.

+ Dự án sẽ hỗ trợ kinh phí thực hiện rà soát, điều tra, đánh giá, lập hồ sơ làm cơ sở thực hiện thoả thuận đồng quản lý giữa Ban QLRPH với các nhóm hộ gia đình và cộng đồng quản lý, bảo vệ.

+ Tư vấn hỗ trợ kỹ thuật (TA) sẽ phát triển, xây dựng cơ chế cơ chế đồng quản lý, xây dựng các qui ước/qui chế đồng quản lý/cơ chế chia sẻ lợi ích đến cấp nhóm hộ và cộng đồng, tập huấn và nâng cao năng lực cho các bên tham gia. Trong thời gian thực hiện dự án, kinh phí chi trả cho các chủ rừng sẽ được chi trả theo qui định tại Nghị định 119/2016/NĐ-CP. Việc thanh toán, chi trả tiền khoán bảo vệ cho các chủ rừng được xác nhận qua hợp đồng khoán giữa chủ rừng và nhóm hộ/cộng đồng hàng năm khi công tác kiểm tra, nghiệm thu từ dự án thực hiện theo qui định hiện hành của Bộ Nông nghiệp và PTNT.

+ Tổ chức thực hiện: Ban quản lý dự án tỉnh (PPMU) sẽ phối hơp với các Ban QLRPH để rà soát diện tích rừng phòng hộ để lập kế hoạch khoán bảo vệ rừng. Việc lập kế hoạch và triển khai giao khoán rừng cần có sự tham gia của các bên bao gồm: Sở NN&PTNT, các phòng chức năng huyện, kiểm lâm để thống nhất cách thức tổ chức thực hiện. Các công việc liên quan đến kỹ thuật, chuyên môn sẽ được thực hiện thông qua dịch vụ tư vấn.

Đối với những diện tích rừng ngập mặn, việc phát triển các cơ hội tạo thu nhập gia tăng cho nhóm hộ/cộng đồng sẽ thuận lợi hơn khi sử dụng mặt nước để nuôi trồng thuỷ sản sinh thái dưới tán rừng (mô tả chi tiết ở hợp phần 3). Tuy nhiên, đối với những khu vực rừng trên cạn có điều kiện đất đai khô cằn, hay bị ảnh hưởng của Bão, Lũ (khu vực các tỉnh miền Trung), trong thời gian thực hiện dự án sẽ có những nghiên cứu, khảo sát nhằm can thiệp thêm các giải pháp kỹ thuật tạo sinh kế cho người dân (ví dụ điều chỉnh, tỉa thưa mật độ các cây rừng có chức năng phòng hộ và trồng bổ sung cây mọc nhanh hay đề xuất mô hình NLKH thích hợp).

Những diện tích rừng đang được giao cho UBND xã quản lý hiện nay trên địa bàn các tỉnh được tổ chức quản lý theo những cách khác nhau tuỳ theo nguồn lực được phân bổ và phụ thuộc vào ngân sách được cấp. Cơ bản các xã thường phối hợp với kiểm lâm địa bàn và các cán tại xã làm công tác kiêm nhiệm bảo vệ rừng. Do vậy, để được tham gia dự án, chính quyền địa phương phải đảm bảo rằng những diện tích này cần được giao khoán cho nhóm hộ/cộng đồng quản lý bảo vệ rừng lâu dài (điều này cũng phù hợp với chính sách sắp được Chính phủ ban hành).

+ Khác với hình thức bên trên là rừng đã có chủ rừng là Ban QLRPH, rừng đang thuộc UBND xã sẽ được giao cho nhóm hộ/cộng đồng bảo vệ lâu dài hay còn gọi là Quản lý rừng dựa vào cộng đồng”. Dự án sẽ cung cấp đầu vào cần thiết để rà soát, điều tra, đánh giá và lập hồ sơ giao khoán bảo vệ rừng theo qui định. Trong thời gian thực hiện dự án, nhóm hộ/cộng đồng sẽ được chi trả tiền khoán theo qui định tại Nghị định số 119/NĐ-CP thanh toán hàng năm sau khi thực hiện các công tác kiểm tra, nghiệm thu theo qui định.

+ Tổ chức thực hiện: PPMU sẽ tuyển chọn các đơn vị/tổ chức cung cấp dịch vụ tư vấn đáp ứng năng lực để triển khai lập các hồ sơ giao khoán rừng theo qui định trong năm đầu tiên thực hiện dự án. Tư vấn hỗ trợ kỹ thuật (TA) sẽ phát triển các hướng dẫn cho CPMU, PPMU về kế hoạch nâng cao năng lực, tập huấn trước khi triển khai để đảm bảo sự tham gia đầy đủ của các bên liên quan khi thực hiện giao khoán rừng.

Đối với khu vực rừng ngập mặn, cần phát triển xây dựng các qui ước/qui định về khai thác sử dụng rừng/khai thác thuỷ sản dưới tán rừng khi giao khoán rừng cho nhóm hộ/cộng đồng và những khu vực này sẽ thuận lợi hơn so với các khu vực rừng trên cạn ven biển.