Vai trß cña gam mµu thÓ lo¹i trong viÖc kh¾c häa nh÷ng tÝnh c¸ch t­¬ng ph¶n

Trong khÝ ®ã ch­¬ng 1 còng lµ cÊu tróc “dßng ý thøc”, lµ ®éc tho¹i néi t©m cña nh©n vËt Benjy, nh­ng giäng ®iÖu kh«ng cã tÝnh h­íng néi, tøc lµ kh«ng mang ©m h­ëng tr÷ t×nh mµ lµ lêi kÓ chuyÖn ch©n thËt, kh¸ch quan. V× vËy ®Æc ®iÓm thÓ lo¹i cña ch­¬ng 1 næi bËt ë tÝnh tù sù cña mét c©u chuyÖn tiÓu thuyÕt. Nh­ng tÝnh tù sù ë ®©y còng kh¸c víi kü x¶o truyÒn thèng ë chç nã hoµn toµn kh«ng cã nh÷ng nhËn xÐt vµ b×nh luËn cña t¸c gi¶.

Do nghÖ thuËt dßng ý thøc lµ yÕu tè chñ ®¹o cña cÊu tróc thÓ lo¹i trong ch­¬ng 2, nªn ë ch­¬ng nµy dßng suy t­-c¶m xóc cña nh©n vËt chÝnh trë thµnh c¸i trôc cña hµnh ®éng tiÓu thuyÕt. §ång thêi rÊt nhiÒu c¸c chi tiÕt vÒ c¶nh vËt cïng víi nh÷ng m¶ng håi øc, nh÷ng sù kiÖn trong qu¸ khø th­êng bÊt chît xen vµo vµ c¾t ngang hµnh ®éng chÝnh. Nh­ng nh÷ng tiªu ®iÓm tr÷ t×nh-bi kÞch gåm nh÷ng c¶nh ®Çy Ên t­îng kÕt hîp víi nh÷ng Èn dô t­îng tr­ng ®· g¾n kÕt tÊt c¶ nh÷ng yÕu tè phøc t¹p nãi trªn thµnh mét tæng thÓ sinh

®éng vµ hµi hoµ.

Cßn cÊu tróc cña ch­¬ng 3 lµ ®éc tho¹i néi t©m cña Jason, nh­ng l¹i ®­îm chÊt hµi h­íc vµ ch©m biÕm. Ch­¬ng 4 l¹i ®­îc x©y dùng theo ph­¬ng ph¸p kÓ chuyÖn truyÒn thèng ë ng«i thø ba vµ thêi gian cña sù viÖc xÈy ra vµo ngµy 8 th¸ng 4, n¨m 1928, tøc lµ vµo thêi ®iÓm tÊn bi hµi kÞch cña gia ®×nh Compson ®· ph¸t triÓn tíi ®Ønh ®iÓm. VÒ chøc n¨ng nghÖ thuËt, h×nh t­îng Jason cã vai trß quan träng trong cÊu tróc cña ch­¬ng 3 vµ ch­¬ng 4. Ch­¬ng 3 víi nghÖ thuËt “dßng ý thøc”, t¸c gi¶ ®· ®Ó cho nh©n vËt tù ph¬i trÇn nh÷ng cÆn b·, r¸c r­ëi trong t©m hån ®en b¹c vµ xÊu xa cña h¾n. Ch­¬ng 4 víi nghÖ thuËt t¶ ch©n ®Çy tÝnh kÞch vµ ch©m biÕm, t¸c gi¶ l¹i ®Ó cho ng­êi ®äc trùc tiÕp c¶m nhËn nh÷ng hËu qu¶ tai h¹i vµ ®au ®ín mµ Jason ®· g©y ra cho nh÷ng ng­êi th©n vµ gia ®×nh h¾n.

Jason lµ ®øa con thø ba cña gia ®×nh vµ tÝnh c¸ch cña g· rÊt kh¸c víi tÝnh c¸ch cña nh÷ng ng­êi th©n trong gia ®×nh g·. NÕu Quentin vµ Caddy lµ nh÷ng con ng­êi cßn gi÷ ®­îc tÊm lßng nh©n hËu vµ ch©n thËt trong quan hÖ gia ®×nh vµ x· héi, th× Jason lµ con ng­êi nhá nhen, vô lîi vµ tµn nhÉn. G· kh«ng cã chót t×nh th­¬ng nµo ®èi víi mÑ vµ c¸c anh chÞ trong gia ®×nh. Jason ®iÓn h×nh cho nh÷ng mÆt tåi tÖ vµ thÊp hÌn cña c¸i x· héi mµ nhµ v¨n lªn ¸n. Edmond Volpe viÕt r»ng: “Ch­¬ng 3 lµ nh÷ng lêi m¾ng nhiÕc x· héi hiÖn ®¹i, c¸i chñ nghÜa th­¬ng m¹i cña nã, c¸i x· héi vµ lÒ thãi ®¹o ®øc gi¶ dèi, kh«ng cã t×nh ng­êi. Nh©n vËt trong ch­¬ng nµy tiªu biÓu cho con ng­êi hiÖn ®¹i, sèng mét cuéc ®êi trµn ®Çy ©m thanh, sù cuång né vµ v« nghÜa lý.”⁸⁸

Trong ®èi nh©n xö thÕ, Jason kh«ng t«n träng bÊt cø mét chuÈn møc ®¹o ®øc nµo. Lßng tham cña h¾n lµ v« giíi h¹n. Tõ khi lín lªn, h¾n thÊy b¶n th©n m×nh toµn gÆp chuyÖn kh«ng may, nªn h¾n ch¼ng cã t×nh c¶m ch©n thµnh ®èi víi nh÷ng ng­êi th©n thÝch, h¾n ch¼ng cã chót thiÖn c¶m nµo ®èi víi nh÷ng ng­êi mµ h¾n tiÕp xóc trong m«i tr­¬ng kinh doanh vµ x· héi. H¾n thï o¸n c¶ cha vµ mÑ h¾n, v× hä ®· tõng b¸n c¶ mét ®ång cá ®Ó lÊy tiÒn cho Quentin ®i häc ®¹i häc. H¾n o¸n tr¸ch chÞ Caddy, v× nÕu cuéc h«n nh©n gi÷a Caddy vµ

Herbert kh«ng ®æ vì, th× Herbert ®· thu xÕp cho h¾n ®­îc lµm viÖc víi ®ång

l­¬ng kha kh¸ trong mét ng©n hµng. Lóc nµy h¾n chØ lµ mét nh©n viªn quÌn trong mét cöa hµng ®å s¾t nhá ë thÞ trÊn. H¾n c¶m thÊy m×nh ph¶i chÞu nhiÒu thiÖt thßi, v× sau khi cha h¾n qua ®êi, h¾n ph¶i lµm chñ cai qu¶n c¶ gia ®×nh. Bµ Compson thõa biÕt r»ng th»ng con cña bµ lµ kÎ gi¶ dèi, v« tr¸ch nhiÖm, nh­ng bµ vÉn ph¶i dç dµnh h¾n víi nh÷ng lêi ngon ngät: “Bao giê con còng lµ niÒm tù hµo vµ niÒm vui cña mÑ.” (Tr.281) Jason cè t×m mäi c¸ch ®Ó t¨ng thªm sè vèn liÕng riªng cña h¾n. H¾n ®µnh lõa bµ Compson ®Ó rót tiÒn trong sæ tµi kho¶n cña bµ vµ lÊy sè tiÒn ®ã mua tr¸i phiÕu. Caddy khi bá nhµ ra ®i ®· nhê bµ mÑ tr«ng nom hé ®øa con g¸i kh«ng cã cha lµ Quentin (Caddy ®Æt cho con g¸i c¸i tªn nµy ®Ó kû niÖm «ng anh ®· qu¸ cè). ThÕ lµ bÐ Quentin l¹i r¬i vµo t×nh tr¹ng gièng mÑ nã tr­íc ®©y lµ thiÕu t×nh th­¬ng vµ sù ©u yÕm cña ng­êi mÑ. T×nh tr¹ng nµy l¹i x« ®Èy nã vµo con ®­êng h­ háng gièng mÑ nã tr­íc ®©y. Caddy khi rêi xa con, giao bÐ Quentin cho cËu Jason tr«ng nom. Nh­ng tai h¹i thay, tuy nhËn tr¸ch nhiÖm lµm ng­êi ®ì ®Çu ®øa trÎ, nh­ng suèt 15 n¨m trêi, Jason ngoµi viÖc nhËn tiÒn biÕu cña bµ chÞ ra, cßn t­íc ®o¹t lu«n c¶ 7 ngh×n ®« la mµ Caddy göi cho ®øa trÎ. VÒ ®iÒu kiÖn vËt chÊt, bÐ Quentin ph¶i chÞu sù thiÕu thèn, kh«ng ®­îc sèng ®Çy ®ñ vµ h¹nh phóc nh­ c¸c b¹n häc cña nã. Nh­ng ®iÒu quan träng lµ nã hoµn toµn thiÕu sù ch¨m sãc vµ gi¸o dôc cña gia ®×nh. Bµ nã th× lÊy cí lµ èm ®au, Ýt quan t©m vµ hái han ®Õn nã. CËu Jason th× ®èi xö víi nã kh¾t khe vµ nghiÖt ng·. §øa trÎ lín lªn trong bÇu kh«ng khÝ ghÎ l¹nh, thiÕu c¶ t×nh ng­êi, chø ch­a nãi g× ®Õn t×nh th­¬ng yªu ruét thÞt. Sèng trong hoµn c¶nh ®ã, t©m hån Quentin trë nªn c»n cçi, mÐo mã vµ bÖnh ho¹n. BiÕt râ hµnh vi tham lam vµ ®ª tiÖn cña cËu nã, nªn nã hÕt søc c¨m ghÐt Jason. Khi «ng cËu víi c¸i thãi ®¹o ®øc gi¶, lªn mÆt r¨n d¹y, b¶o ban Quentin, th× nã cè t×nh ph¶n øng l¹i víi th¸i ®é b­íng bØnh vµ xÊc x­îc. Xung ®ét gay g¾t gi÷a cËu vµ ch¸u trong ch­¬ng cuèi cña t¸c phÈm t¹o nªn nh÷ng xen hµi kÞch tøc c­êi vµ cay ®¾ng. §Ó tr¶ ®òa l¹i hµnh vi tµn nhÉn cña «ng cËu, nã t×m c¸ch ®¸nh c¾p l¹i toµn bé sè tiÒn vµ cao ch¹y xa bay cïng víi mét g· kÐp h¸t. Jason rÊt ®au xãt, v× mÊt hÕt c¶ vèn liÕng, ®µnh ®i b¸o c¶nh s¸t, mÆc dï lµm nh­ vËy lµ b«i nhä thanh danh cña dßng hä.

Trong quan hÖ víi mÑ con Caddy, Jason ®· dïng nh÷ng thñ ®o¹n t¸ng tËn l­¬ng t©m. Cã lÇn, Caddy ph¶i cho h¾n c¶ mét tr¨m ®« la ®Ó h¾n cho phÐp chÞ ®Õn gÆp con g¸i. Nh­ng sau khi nhÐt tiÒn vµo tói, th× h¾n chØ ®Ó cho Quentin ngåi trong xe ngùa cña h¾n phãng l­ít qua tr­íc mÆt Caddy vµ cuèi cïng hai mÑ con vÉn kh«ng ®­îc gÆp nhau. §èi víi hµnh vi tåi tÖ nµy, h¾n nãi dèi quanh co ®Ó lÊp liÕm cho qua chuyÖn. H¾n nãi víi Caddy lµ sî r»ng bµ Compson sÏ tøc giËn. Cßn ®èi víi vó Dilsey, th× h¾n nãi lµ v× Caddy ®ang bÞ bÖnh ®Ëu mïa, sî r»ng gÆp nhau sÏ l©y bÖnh sang con bÐ. ( Tr. 257) Jason tiªu biÓu cho thãi tÖ chñ nghÜa c¸ nh©n cña con ng­êi hiÖn ®¹i. H¾n lÊy lµm h·nh diÖn v× kh«ng cã l­¬ng t©m. “T«i còng thÊy sung s­íng v× m×nh kh«ng cã l­¬ng t©m ®Ó cø ph¶i n©ng niu, ve vuèt suèt ngµy nh­ ve vuèt mét con chã yªu bÞ èm.” H¾n kh«ng cã lßng ®ång c¶m ®èi víi bÊt cø ai. H¾n c¨m ghÐt tÊt c¶ d©n miÒn nam, miÒn b¾c, c¶ da ®en lÉn da tr¾ng. H¾n ch©m chäc c¶ mÑ h¾n vµ th»ng em (Benjy) khê d¹i: “MÑ cßn cã th»ng Ben ®Ó n­¬ng tùa. MÑ vui lªn ®i.” H¾n ra vÎ nghiªm chØnh ®Ò nghÞ cho Benjy vµo “g¸nh xiÕc, ch¾c ch¾n sÏ cã nh÷ng ng­êi chÞu mÊt 10 xen ®Ó ®Õn xem nã” lµm trß. H¾n phµn nµn lµ “ph¶i nu«i mét bÕp ¨n ®Çy bän mäi ®en vµ c­íp cña nhµ th­¬ng ®iªn thuéc tiÓu bang mét minh tinh míi toanh..” H¾n vÊt v¶ kiÕm tiÒn b»ng thñ ®o¹n bØ æi, tåi tÖ, nh­ng l¹i ®em vung phÝ cho ¶ g¸i ®iÕm tªn lµ Loraine.

ChÝnh m«i tr­êng sèng thiÕu t×nh ng­êi vµ c¸ch ®èi xö tµn nhÉn cña Jason ®· gieo r¾c vµ nu«i d­ìng c¸i mÇm téi lçi trong con ng­êi c« bÐ Quentin. C« hoµn toµn kh«ng cã chót g× gièng víi nhiÖt t×nh ch©n thµnh vµ nh÷ng ®øc tÝnh tèt ®Ñp cña mÑ c« x­a kia. C« l­êi nh¸c, kh«ng chÞu häc hµnh vµ tá ra rÊt ngang ng­îc trong quan hÖ víi mäi ng­êi trong dßng hä. C« kh«ng cã t×nh c¶m víi bÊt cø ai trªn ®êi, kÓ c¶ víi vó Dilsey lµ ng­êi ®· nu«i c« tõ bÐ. C« ngµy cµng sa vµo vòng bïn sa ®o¹ vµ l­u manh ho¸.

Trong ch­¬ng 4, hµnh ®éng diÔn ra vµo ngµy 8 th¸ng 4 – tøc lµ ngµy cuèi cïng cña c©u chuyÖn tiÓu thuyÕt. Quentin ®· trÇm m×nh xuèng s«ng tõ 18 n¨m tr­íc; cßn Caddy th× bÞ cÊm kh«ng ®­îc vÒ th¨m nhµ, do bµ Compson sî sù cã mÆt cña c« sÏ b«i nhä thanh danh gia ®×nh. Vµo thêi ®iÓm nµy «ng Compson ®· qua ®êi; Benjy do ch¹y theo mÊy ®øa con g¸i ®· bÞ ng­êi ta ®em ra thiÕn. B©y giê gia ®×nh vèn ®· sa vµo t×nh c¶nh suy sôp mµ quyÒn cai qu¶n ng«i nhµ l¹i n¾m trong tay Jason, mét kÎ Ých kû, ®éc ®o¸n vµ tµn nhÉn, v× vËy n¬i ®©y lóc nµo còng to¸t ra bÇu kh«ng khÝ ngét ng¹t, c¨ng th¼ng vµ bi ®¸t. ë gÇn cuèi tiÓu thuyÕt, Jason víi t­ thÕ hung h¨ng phãng « t« ®i truy b¾t Quentin, nh­ng ch¼ng nh÷ng kh«ng t×m ®­îc tung tÝch cña c« bÐ, mµ cßn ho¶ng sî cuèng cuång khi nh×n thÊy mét chiÕc r×u nhá trong tay mét «ng giµ bÐ nhá mµ h¾n v« cí tóm ®­îc trªn mét chiÕc xe. Khi bÞ ng·, h¾n t­ëng m×nh bÞ ch¶y m¸u vµ s¾p chÕt ®Õn n¬i. Thanh ©m vµ cuång né kÕt thóc b»ng nh÷ng t×nh tiÕt hµi h­íc vµ ch©m biÕm ®­îc thÓ hiÖn qua nh÷ng hµnh vi hÌn nh¸t vµ khiÕp nh­îc cña Jason. Tuy thÊt b¹i mét c¸ch cay ®¾ng, nh­ng trong t©m trÝ, h¾n l¹i tù bÞa ®Æt ra nh÷ng c¶nh th¾ng lîi t­ng bõng trong t­ëng t­îng.

Ph¶i ch¨ng ch­¬ng cuèi cña tiÓu thuyÕt Faulkner khÐp l¹i trong c¶nh t­îng bi quan, kh«ng lèi tho¸t? Vµ ph¶i ch¨ng cïng víi sù tµn t¹ cña th©n phËn Caddy, c¸i ®Ñp cña t×nh ng­êi vµ lßng nh©n ¸i ®· hoµn toµn bÞ huû diÖt trong x· héi hiÖn ®¹i? Kh«ng, trong ch­¬ng cuèi cïng, bªn c¹nh ©m ®iÖu hµi h­íc vµ ch©m biÕm, cßn næi bËt lªn mét ©m ®iÖu kh¸c - ©m ®iÖu khoan dung, trang träng ®Çy phÊn høng ®­îc thÓ hiÖn qua h×nh t­îng Dilsey. H×nh t­îng nµy l­u l¹i trong t©m trÝ ng­êi ®äc nh÷ng c¶m nhËn s©u xa vµ chøng tá c¸i ®Ñp cña t×nh ng­êi vµ lßng nh©n ¸i vÉn ®­¬ng ®Çu mét c¸ch qu¶ c¶m vµ hiªn ngang víi mäi th¸ch thøc trong x· héi hiÖn ®¹i. Trong c¸c t¸c phÈm cña m×nh, Faulkner th­êng dµnh nhiÒu thiÖn c¶m cho nh÷ng nh©n vËt ng­êi da ®en – nh÷ng con ng­êi xiªng n¨ng, cÇn mÉn; giµu lßng yªu th­¬ng vµ vÞ tha. Hä ®¹i diÖn cho nÒn v¨n ho¸ truyÒn thèng, quý träng t×nh ng­êi vµ lßng nh©n ¸i. Lóc nµy, khi gia ®×nh Compson ®ang ë thÕ xiªu vÑo s¾p sôp ®æ hoµn toµn, th× bµ cô da ®en vÉn ung dung, ®­êng hoµng lo toan mäi viÖc trong nhµ. Lóc nµy, bµ Dilsey ®· hoµn toµn thay thÕ vai trß cña bµ chñ Compson. Nh­ mét ng­êi mÑ hiÒn, bµ ©n cÇn ch¨m sãc mäi chuyÖn sinh ho¹t, ¨n ë cho tÊt c¶ mäi ng­êi trong nhµ. KÓ tõ ngµy Caddy ra ®i, bµ tõng giê, tõng phót ®Ó t©m ®Õn miÕng ¨n, giÊc ngñ cña Benjy. Bµ lµ ng­êi duy nhÊt trong gia ®×nh yªu th­¬ng vµ quan t©m ®Õn c« bÐ Quentin. Qua n¨m th¸ng, b¶n tÝnh cÇn cï nhÉn n¹i vµ lßng vÞ tha cña bµ kh«ng hÒ phai nh¹t. Trong khi bµ Compson chØ n»m trªn gi­êng hoÆc lª gãt trong buång vµ kh«ng ngít than v·n vÒ sù mÖt mái trong ng­êi vµ nh÷ng chuyÖn r¾c rèi do ®¸m con ch¸u g©y ra, th× bµ Dilsey lµm lông suèt ngµy kh«ng ng¬i tay. Dilsey cã tÊm lßng khoan dung, cao c¶. Bµ kh«ng ®Ó bông vµ chÊp nª nh÷ng hµnh vi v« lÔ cña ng­êi kh¸c, ®ång thêi vÉn gi÷ ®­îc lßng tù t«n, tù träng. Bµ th¼ng th¾n chª tr¸ch nh÷ng lêi lÏ vµ hµnh vi khiÕm nh· cña bµ chñ. Bµ còng ch¼ng hÒ sî h·i tr­íc cö chØ d÷ tîn vµ th« b¹o cña Jason. Khi Jason nghi cho Quentin nËy cöa sæ vµo buång g· ®Ó ®¸nh c¾p tiÒn vµ tá ra muèn hµnh hung th× bµ Dilsey ngay lËp tøc ng¨n g· l¹i;

- Chao ¬i, chao ¬i! Cã chuyÖn g× thÕ? §· cã t«i ®©y råi. Nµy cËu Quentin, t«i kh«ng ®Ó cho cËu ®ông ®Õn ng­êi c« Êy ®©u. Bµ cÊt cao giäng: - §õng sî, c­ng, ®· cã vó ®©y råi”. (Tr.352)….

Lßng nh©n tõ vµ ®é l­îng cña bµ cô da ®en hoµn toµn tr¸i ng­îc víi th¸i ®é ®Çy ¸c ý cña ®¸m ng­êi da tr¾ng. Cã lÇn con g¸i bµ Dilsey lµ Frony khuyªn bµ kh«ng nªn ®­a Benjy ®Õn nhµ thê ®Ó khái ph¶i nghe nh÷ng lêi bµn t¸n.

Bµ cô nãi:

- MÑ biÕt lµ nh÷ng ai bµn t¸n råi, ®¸m ng­êi da tr¾ng bÈn thØu chø cßn ai. Hä cho r»ng cËu Êy kh«ng ®ñ t­ c¸ch vµo nhµ thê ng­êi da tr¾ng, mµ nhµ thê ng­êi da ®en th× l¹i kh«ng xøng víi cËu Êy… B¶o cho hä biÕt lµ: Chóa nh©n tõ ch¼ng cÇn biÕt cËu Êy kh«n hay d¹i. Ch¼ng ai c¶, chØ cã ®¸m da tr¾ng bÈn thØu Êy lµ muèn nh­ vËy. (Tr.352).

Qua th¸i ®é vµ giäng nãi cña bµ vó Dilsey, ng­êi ®äc cã thÓ c¶m nhËn ®­îc giäng ®iÖu ch©m biÕm chua cay cña t¸c gi¶ ®èi víi x· héi hiÖn ®¹i. T¸c gi¶ võa bãc trÇn thãi ph©n biÖt chñng téc, võa chØ trÝch nh÷ng hµnh vi nhá nhen, tµn nhÉn cña nh÷ng ng­êi da tr¾ng.

Trong ngµy sinh nhËt cña Benjy, chØ cã bµ Dilsey nhí ®Õn viÖc lµm b¸nh ga-t« chóc mõng g· trßn 33 tuæi. Khi Benjy khãc, vó lµ ng­êi duy nhÊt trong gia ®×nh vç vÒ, an ñi g·. H×nh t­îng Benjy võa ®­îc miªu t¶ ch©n thùc, võa cã tÝnh t­îng tr­ng vÒ nçi ®au khæ cña con ng­êi khi cuéc sèng thiÕu v¾ng lßng b¸c ¸i vµ th©n th­¬ng gi÷a ®ång lo¹i. Trong c¶m høng s¸ng t¹o cña nhµ v¨n, tiÕng gµo khãc cña Benjy lµ “tiÕng kªu v« väng thª th¶m cña mäi nçi khæ ®au kh«ng lêi d­íi ¸nh mÆt trêi”⁸⁹.

Trong ngµy lÔ phôc sinh cña ng­êi da ®en, vó Dilsey cïng víi Fronzy ®­a Benjy vµo nhµ thê. Trong khung c¶nh thiªng liªng cña th¸nh ®­êng, ngßi bót nghÖ thuËt cña t¸c gi¶ ®· kh¾c ho¹ t©m hån trong s¸ng cña bµ l·o da ®en.

“Bµ Dilsey ngåi ngay ng¾n, bµn tay ®Æt lªn ®Çu gèi Benjy. Tõ trªn ®«i m¸ hãp cña bµ ch¶y xu«i dßng lÖ nãng hæi, v« sè nh÷ng giät lãng l¸nh ®øc hy sinh, lßng vÞ tha vµ tuæi t¸c.” (Tr.368)

ë ®©y víi thñ ph¸p miªu t¶ sù tr¸i ng­îc gi÷a ngo¹i h×nh giµ nua, xÊu xÝ víi thÕ giíi s©u kÝn bªn trong cña bµ l·o, t¸c gi¶ cµng lµm næi bËt vÎ ®Ñp cña mét t©m hån cao c¶ trµn ®Çy lßng yªu th­¬ng con ng­êi. Còng víi thñ ph¸p nµy, t¸c gi¶ miªu t¶ sù xuÊt hiÖn cña môc s­ Shegog. ¤ng cã mét th©n h×nh qu¸ thÊp bÐ, khu«n mÆt ®en ®ñi, nh¨n nheo nh­ mét con khØ giµ. Lóc ®Çu giäng nãi cña «ng ®Òu ®Òu vµ l¹nh lïng. Nh­ng tõ sau th©n h×nh vµ giäng nãi tÇm th­êng Êy, mét c¸i g× lín lao vµ thiªng liªng ®· l«i cuèn mäi ng­êi.

“Nhµ truyÒn gi¸o. (…) tay ch¾p sau l­ng, c¸i th©n h×nh gÇy gß cói gËp xuèng nh­ mét kÎ ®· tõ l©u chèng cù l¹i m¶nh ®Êt ch¼ng chÞu bu«ng tha m×nh… ¤ng gièng nh­ mét t¶ng ®¸ bÐ nhá mßn mái bÞ ch×m lÊp d­íi nh÷ng luång sãng liªn tiÕp lan táa ra tõ giäng nãi cña chÝnh m×nh...Vµ ®¸m ng­êi nghe t­ëng chõng nh­ ®ang nh×n tËn m¾t mµ thÊy giäng nãi Êy ®ang ¨n mßn «ng, cho ®Õn khi «ng kh«ng cßn n÷a, hä còng kh«ng cßn n÷a, thËm chÝ giäng nãi còng kh«ng cßn n÷a mµ chØ cßn l¹i tr¸i tim cña hä ®ang trao ®æi víi nhau…” (Tr. 367)

Trong th¸nh ®­êng trang nghiªm, nh÷ng biÓu hiÖn bªn ngoµi vµ c¶ giäng nãi kh«ng cßn quan träng n÷a. Nh÷ng tr¸i tim cïng hoµ mét nhÞp. D­êng nh­ mäi ng­êi kh«ng chØ nghe thÊy c©u chuyÖn mµ nhµ truyÒn gi¸o ®ang kÓ cho hä, mµ cßn c¶m nhËn b»ng c¶ t©m linh nçi thèng khæ cña Chóa Jesus. D­êng nh­ hä tËn m¾t chøng kiÕn c¶nh t­îng chóa bÞ hµnh h×nh, råi nh÷ng nçi khæ ®au cña hä, téi lçi cña hä cïng ®­îc tÈy röa b»ng m¸u ®µo cña Chóa. C¶nh t­îng vµ sù kiÖn trong nhµ thê t­¬ng ph¶n víi nh÷ng sù kiÖn x¶y ra trong gia ®×nh bµ Compson vµo buæi s¸ng h«m ®ã. Nh÷ng ®ång ®« - la nh¬ bÈn ®· khiÕn cho bµ Compson ph¶i rÒn rÜ ®au khæ tr­íc t×nh tr¹ng c« g¸i Quentin nËy cöa sæ, ph¸ æ kho¸, ¨n c¾p tiÒn råi bá ®i mÊt t¨m, cßn g· Jason th× lång lén lªn trong c¬n cuång né. Ng­îc l¹i, trong nhµ thê c¶ ®¸m ®«ng nh÷ng con ng­êi cÇn lao vµ b×nh dÞ cïng nhau hoµ hîp trong niÒm c¶m th«ng vµ nçi xóc ®éng lín lao.

Faulkner lu«n lu«n t¹o nªn nh÷ng cÆp t­¬ng ph¶n, nh÷ng kiÓu ghÐp tõ ®éc ®¸o vµ bÊt ngê nh»m biÓu ®¹t nh÷ng tr¹ng th¸i võa bi th¶m, võa trí trªu vµ cay ®¾ng. §o¹n v¨n nãi trªn ph¬i trÇn t×nh tr¹ng l× lîm tµn nhÉn cña lò ng­êi lîi dông c¶ c¸i chÕt cña ®ång lo¹i ®Ó ch¬i trß ®á ®en, trong khi bé m¸y cai trÞ kh«ng lµm ®­îc ®iÒu g× cã Ých ®Ó gi¶i quyÕt t×nh tr¹ng c¬ cùc vµ nhôc nh· cña ®¸m ng­êi phô n÷ bÊt h¹nh, mµ l¹i huy ®éng nh÷ng c«ng cô ®µn ¸p ®Ó chèng l¹i hä. Vµ ch¾c h¼n bËc th¸nh nh©n Jesus toµn n¨ng còng ®µnh bÊt lùc tr­íc t×nh c¶nh cay ®¾ng, trí trªu cña loµi ng­êi. Vµ ®©y lµ ®o¹n v¨n nãi vÒ quan hÖ gi÷a da ®en vµ da tr¾ng trong x· héi Mü: Nh÷ng ng­êi da ®en "len lái vµo cuéc sèng cña nh÷ng ng­êi da tr¾ng nh­ nh÷ng dßng ch¶y ®en l¸nh ®ét ngét c« lËp trong kho¶nh kh¾c nh÷ng sù kiÖn tr¾ng bÖch cña mét sù thËt kh«ng thÓ phñ nhËn nh­ d­íi tÊm kÝnh hiÓn vi...". Do thÓ hiÖn vÊn ®Ò x· héi - chÝnh trÞ nh­ mét biÓu t­îng, ngßi bót nghÖ thuËt cña Faulkner ®· t¹o nªn ©m h­ëng vang väng m·nh liÖt trong t©m trÝ ®éc gi¶, khiÕn hä c¶m nhËn t×nh tr¹ng ph©n biÖt chñng téc mét c¸ch nhøc nhèi h¬n, gay g¾t h¬n, ®au xãt h¬n.

ë ®©y phong c¸ch vµ kü x¶o cña Faulkner cho thÊy nghÖ thuËt dßng ý thøc cña «ng cã sù kh¸c biÖt râ rÖt so víi nghÖ thuËt cña nh÷ng nhµ v¨n t¶ thùc nh­ John Steinbech, Saul Bellow cña Mü hoÆc nh­ c¸c nhµ v¨n Nam Cao vµ Th¹ch Lam cña ViÖt Nam ch¼ng h¹n. Trong t¸c phÈm cña c¸c nhµ v¨n nµy, dßng suy t­ - c¶m xóc cña c¸c nh©n vËt th­êng triÓn khai gi÷a v« vµn c¸c chi tiÕt, c¶nh t­îng vµ ®å vËt trong m«i tr­êng cuéc sèng. Tuy nhiªn trong nh÷ng tr­êng hîp nµy ta vÉn thÊy hai lo¹i bót ph¸p cïng tån t¹i bªn c¹nh nhau: bót ph¸p tr÷ t×nh th©m nhËp vµo thÕ giíi néi t©m cña nh©n vËt, trong khi bót ph¸p tù sù kh¾c häa hoµn c¶nh bªn ngoµi. Trong cÊu tróc cña t¸c phÈm, hai ®èi t­îng nghÖ thuËt tuy cã liªn hÖ t­¬ng t¸c lÉn nhau, nh­ng chóng vÉn tån t¹i t¸ch biÖt trong khu vùc vµ ph¹m vi riªng cña chóng. Cßn trong Thanh ¢m vµ cuång né, kh«ng gian, m©y trêi, c©y l¸, s«ng n­íc, c¸nh buåm, chim h¶i ©u cïng mäi ©m thanh, mµu s¾c, h­¬ng vÞ v.v... ®Òu trµn trÒ c¶m xóc vµ t©m tr¹ng. D­êng nh­ kh«ng cßn sù t¸ch biÖt gi÷a thÕ giíi néi t©m vµ thÕ giíi kh¸ch quan n÷a. Trong khi c¶nh vËt mang s¾c th¸i tr÷ t×nh, th× dßng suy t­ - c¶m xóc cña nh©n vËt l¹i næi bËt nh­ mét thùc thÓ cã tÝnh kh¸ch quan, kh«ng ph¶i lµ mét sù ¸p ®Æt chñ quan cña t¸c gi¶.

Nh÷ng s¸ng t¹o cña Faulkner vÒ c¸c kiÓu lo¹i nh©n vËt mang dÊu Ên cña c¸ tÝnh vµ phong c¸ch rÊt riªng biÖt cña miÒn Nam Hoa Kú vµ cña riªng «ng. Nh÷ng ®æi míi cña t¸c gi¶ vÒ thi ph¸p vµ kü x¶o tiÓu thuyÕt ®Òu h­íng tíi môc ®Ých lµm cho néi dung tiÓu thuyÕt cã mét tÇm kh¸i qu¸t réng lín. §óng nh­ 2 nhµ nghiªn cøu Richard, Ruland vµ Malcolm Bradbury ®· nhËn xÐt: “Faulkner ®· tr×nh bÇy c¶ mét bé hoµn chØnh nh÷ng kü x¶o thËt xuÊt s¾c cña chñ nghÜa hiÖn ®¹i vµ cuèi cïng th× nh÷ng thñ ph¸p Êy ®Òu rÊt kh¸c víi Joyce hoÆc Proust vµ bao giê còng thÓ hiÖn mét lÞch sö réng lín h¬n b¶n th©n Yoknapataphaw”⁹⁰.

HiÓn nhiªn lµ nh÷ng thÝ nghiÖm t¸o b¹o vÒ kü thuËt tiÓu thuyÕt cña Faulkner kh«ng ph¶i lµ nh÷ng trß ch¬i vÒ kü x¶o vµ thñ ph¸p trong v¨n ch­¬ng, mµ lµ nh÷ng ph­¬ng tiÖn nghÖ thuËt rÊt h÷u hiÖu trong c«ng cuéc chiÕm h÷u vµ t¸i t¹o mét c¸ch triÕt häc nghÖ thuËt mét hiÖn thùc réng lín, hÕt søc phøc t¹p vµ ®Çy nh÷ng biÕn ®éng ch­a tõng cã trong lÞch sö cña x· héi hiÖn ®¹i. §Êy còng lµ lý do v× sao «ng trë thµnh mét trong nh÷ng nhµ v¨n Mü ®­îc ng­ìng mé vµ cã danh väng lín trªn v¨n ®µn thÕ giíi.