M (+) K106 K105 K104 K103 K102 K10 K5 K2 K1 T104 103 T102 T10 T1

Bảng 3.10. Các chỉ số đánh giá độ chính xác và sự hữu ích của phương pháp PCR đa mồi và nuôi cấy phân lập (n=153)

Với điều kiện ở Việt Nam hiện nay, có nhiều lý do giá trị âm tính trong nuôi cấy có nhiều khả năng là âm tính giả (do dùng kháng sinh trước khi vào bệnh viện, vi khuẩn bị kháng sinh ức chế không phát triển được trên môi trường nuôi cấy, do kỹ năng nuôi cấy không chuẩn, môi trường nuôi cấy không đảm bảo chất lượng…), nhưng bệnh phẩm vẫn chứa DNA của vi khuẩn nên vẫn có kết quả dương tính khi sử dụng phương pháp PCR, vói lý do như vậy nên các mẫu âm tính ở nuôi cấy nhưng dương tính ở PCR không thể coi là các mẫu âm tính thực (để tính theo công thức) được. Cũng như vậy, sẽ không chính xác nếu chỉ coi các mẫu bệnh phẩm phát hiện được vi khuẩn bằng nuôi cấy phân lập là tỷ lệ dương tính thực. Chúng tôi đã tính toán độ nhạy, độ đặc hiệu và các giá trị hữu ích khác khi áp dụng PCR đa mồi trên 153 mẫu bệnh phẩm (bao gồm 53 mẫu của bệnh nhân có biểu hiện viêm màng não mủ nghi do vi khuẩn S. suis và 100 mẫu DNT của bệnh nhân viêm não do vi rut (dựa trên lâm sàng và xét nghiệm sinh hóa - tế bào của DNT) dựa trên nguyên tắc như sau:

• 
  Đánh giá hiệu quả phát hiện của PCR đa mồi với qui định là dương tính khi kết quả phát hiện vi khuẩn dương tính ở phương pháp đã được coi là chuẩn vàng (nuôi cấy phân lập), không tính các trường hợp chỉ dương tính ở PCR đa mồi (là phương pháp đang được đánh giá) (n=144)
  

• 
  So sánh hiệu quả phát hiện vi khuẩn của phương pháp PCR đa mồi với PCR đơn mồi và nuôi cấy phân lập.Trong trường hợp này tiêu chuẩn để xác định viêm màng não do S. suis là dương tính với 1 trong hai phương pháp: nuôi cấy phân lập hoặc PCR (n=153)
  

Trong 53 mẫu bệnh phẩm từ 53 bệnh nhân được chẩn đoán lâm sàng là VMN nghi do S. suis có 44 mẫu nuôi cấy dương tính, 09 mẫu nuôi cấy âm tính. Nếu phát hiện bằng PCR đa mồi có 100% số mẫu dương tính (53/53). Nếu tính theo quy định “viêm màng não xác định do S. suis là dương tính với 1 trong hai phương pháp: nuôi cấy phân lập hoặc PCR” thì độ nhạy của phương pháp nuôi cấy là 83,02% và độ nhạy của PCR đa mồi là 100% (Bảng 3.10), tính xác thực của PCR đa mồi được kiểm chứng với PCR đơn mồi (quy trình chuẩn của phòng thí nghiệm Liên cầu, Viện Quốc gia các Bệnh nhiễm trùng, Tokyo, Nhật Bản). Trong trường hợp này, độ đặc hiệu của phương pháp PCR đa mồi khi so sánh với nuôi cấy phân lập là 100% hay tỷ lệ âm tính giả của phương pháp PCR đa mồi là 0%, trong khi đó tỷ lệ âm tính giả ở phương pháp nuôi cấy xấp xỉ 17% (Bảng 3.10). Ngoài ra, chúng tôi sử dụng mồi tham khảo từ tài liệu khoa học đã công bố cho kỹ thuật PCR đa mồi thử nghiệm này nên tổ hợp mồi đã lựa chọn cũng đã được khảo sát tính đặc hiệu.