Tạp chí khoa họC SỐ 25/2018
tải về 327.59 Kb. Chế độ xem pdf
|
Nghiên cứu xây dựng mô hình thực hiện nội dung giáo dục địa phương đáp ứng Chương trình Giáo dục phổ thông 2018 1495082
- Điều hướng trang này:
- TẠP CHÍ KHOA HỌC SỐ 25/2018
| 2.2.2. Cư dân bản địa
Vùng duyên hải phía Bắc tự hào là mảnh đất sinh thành và nuôi dưỡng nhiều nhân vật lịch sử, văn hóa ở địa phương có công dựng nước, giữ nước, xây dựng nền văn hiến. Thông qua những tác phẩm VHĐP, người đọc và đặc biệt là các em học sinh có điều kiện tìm hiểu rõ hơn về nguồn gốc sinh thành, những công lao to lớn của những nhân vật lịch sử, văn hóa không chỉ có đóng góp với địa phương mà còn có tầm ảnh hưởng đến quốc gia, TẠP CHÍ KHOA HỌC SỐ 25/2018 57 dân tộc. Các nhân vật lịch sử, văn hóa đã trở thành biểu tượng, cảm hứng cho các sáng tác văn học dân gian, văn học trung đại và hiện đại. Có thể kể đến các truyền thuyết, giai thoại: Con Rái Thần, Mả táng hàm rồng [13]; Ba truyền thuyết về Lê Lợi, Truyền thuyết Bà Triệu, Truyện Trạng Quỳnh [6]; tục ngữ, ca dao: “Đại Hữu sinh Vương, Điềm Dương (Giang) sinh Thánh” (Đại Hữu (Gia Phương - huyện Gia Viễn, Ninh Bình) là quê hương vua Đinh Tiên Hoàng, Điềm Dương (Gia Thắng - Gia Viễn) quê hương Nguyễn Minh Không, Quốc sư thời Lý) [13]; “Ai đi Yên Tử cùng anh/ Khói hương nghi ngút còn vương hạ Trần” [17]… Quê hương duyên hải phía Bắc đã sản sinh, nuôi dưỡng nhiều nhân tài cho đất nước. Chí khí, nhân cách của họ không chỉ làm vẻ vang cho quê hương, đất nước mà còn là những tấm gương để người đời sau học tập, tu dưỡng đạo đức. Trong lĩnh vực văn hóa nói chung, văn học nói riêng, văn học Hải Phòng tự hào về Nguyễn Bỉnh Khiêm - một nhà thơ không chỉ tiêu biểu của văn học Hải Phòng mà còn là tên tuổi lớn của văn học trung đại Việt Nam, sự nghiệp thơ văn của ông thể hiện “tầm vóc trí tuệ và tư tưởng của một nhân cách lớn” [11]. Ngoài ra còn có nhiều nhân cách văn hóa của các địa phương làm vẻ vang nền văn hóa dân tộc khác như Trương Hán Siêu (Ninh Bình), Lê Quý Đôn (Thái Bình)… Không gian cư trú của người dân các tỉnh duyên hải phía Bắc có cả đồng bằng châu thổ, vùng ven biển và vùng núi, điều này tạo nên sự đa dạng trong các ngành nghề lao động của các địa phương. Để tạo ra sản vật phục vụ cho nhu cầu đời sống, người lao động trong bất cứ ngành nghề nào đều có những khó khăn, vất vả riêng. Tuy nhiên, vượt lên trên tất cả những khó khăn, thử thách đó, người lao động luôn cần mẫn, chịu khó với ý chí và nghị lực vươn lên. Vẻ đẹp của những người con gái, con trai cần cù, chịu thương chịu khó, khéo tay trong lao động đã được dân gian lưu truyền trong tục ngữ, ca dao các địa phương: “Gái lấy chồng Đồ Sơn, Bát Vạn/ Trai lấy vợ sang huyện Hoa Phong”; “Trai An Hải, gái Thủy Nguyên” [11]; “Gái Hòn Gai, trai Cẩm Phả” [17]; “Giai Bồ Trang tay rang, tay sẩy/ Gái Ngọc Quế vừa bế vừa vun” [4]. Văn học hiện đại khai thác vẻ đẹp người lao động ở sự tài hoa, tinh thần trách nhiệm: Người kiểm tu (Quảng Ninh) [5]; ở tinh thần đấu tranh bất khuất của những người lao động dưới sự lãnh đạo của cách mạng: Vùng mỏ (Võ Huy Tâm), Kí ức về người cha (Tô Ngọc Hiến) [17]... Những nỗ lực lao động của họ không chỉ nuôi sống bản thân, gia đình mà còn làm giàu cho quê hương, đất nước. Đó là bà Nhỡ (Giếng Đồn) [17] cùng chồng con lập nghiệp, mưu sinh ở khu Giếng Đồn trải qua bao khó nhọc đã có một cơ ngơi khang trang; là người bán than rong (Người bán than rong) “hà tằn hà tiện” dành dụm mỗi tháng vài ba trăm với ước mơ về một ngôi nhà “khang trang, nhỏ thôi, đủ chỗ chui ra chui vào”… là những người lao động với phẩm chất đáng tôn trọng: “Một lớp người học vấn có thể không nhiều nhưng sức lực cùng ý chí sống không hề kém ai” [5, tr.38]. |