Đài VOA (đêm 18/8) - Chiến thuật dùng tàu cá để bành trướng và bảo vệ các tuyên bố chủ quyền của Bắc Kinh ở Biển Đông dường như không thể ngăn cản được, theo nhận xét của giới chuyên gia phân tích

Đài VOA (đêm 18/8) - Chiến thuật dùng tàu cá để bành trướng và bảo vệ các tuyên bố chủ quyền của Bắc Kinh ở Biển Đông dường như không thể ngăn cản được, theo nhận xét của giới chuyên gia phân tích.

Chuyên gia về quân sự Trung Quốc tại Tổ chức Di sản, ông Dean Cheng, nhận xét rằng chiến thuật này đặt Việt Nam, Nhật Bản, Hoa Kỳ và Philippines vào tình thế khó khăn vì nếu dùng lực lượng để ứng phó với đội tàu cá Trung Quốc thì các nước sẽ không được sự ủng hộ chính trị trên thế giới và bị rơi vào vị thế là phe làm leo thang căng thẳng khi đối đầu với tàu dân sự.

Trong các vụ căng thẳng sau khi Bắc Kinh đưa giàn khoan Hải Dương-981 vào khu vực Hà Nội có tuyên bố chủ quyền ở Hoàng Sa, Việt Nam đã tố cáo rằng trong hàng trăm tàu các loại mà Trung Quốc điều động tới bảo vệ giàn khoan có rất nhiều tàu cá vỏ sắt, mũi nhọn có nhiệm vụ tấn công, đâm húc. Người đứng đầu lực lượng kiểm ngư Việt Nam từng khẳng định với VOA Việt ngữ rằng tàu cá Trung Quốc là một lực lượng tấn công.

Theo chuyên gia quân sự Dean Cheng, đội tàu cá khổng lồ của Trung Quốc cũng là phương tiện thu thập thông tin tình báo vừa tiện lợi, vừa không tốn kém. Một dẫn chứng được đưa ra là vụ 4 thành viên thủy thủ đoàn của một tàu cá Trung Quốc bị Đài Loan bắt giữ gần cửa sông Zengwun năm 2000. Tàu cá này được cài đặt các thiết bị theo dõi và thủy thủ đoàn thừa nhận là nhân viên của Bộ An ninh quốc gia Trung Quốc. Ông Cheng cho rằng cũng có khả năng là hàng ngàn tàu cá Trung Quốc hiện đang được trang bị các thiết bị siêu âm chống tàu ngầm.

Kinh nghiệm va chạm đầu tiên của hải quân Mỹ với chiến thuật này của Trung Quốc là vào năm 2009 khi hai tàu khảo sát Victorious và Impeccable bị tàu cá lẫn tàu an ninh hàng hải Trung Quốc quấy nhiễu gần đảo Hải Nam. Nhà nghiên cứu này nói dùng lực lượng tàu cá giúp giảm bớt các hình ảnh xấu về sự diễu võ giương oai của hải quân Bắc Kinh trên biển mà cùng lúc cũng có thể duy trì được một biện pháp đầy quyền lực trong tay.

Các ngư dân Việt Nam cho biết, đa số tàu cá Trung Quốc đều được trang bị lưỡi lê nhọn phá băng để làm nhiệm vụ xua đuổi và tấn công tàu Việt Nam. Ngư dân Việt cũng than phiền là trong khi tàu cá Trung Quốc được các tàu chức năng của nhà nước hộ tống bảo vệ thì tàu cá Việt phải tự mình đối đầu với hiểm nguy và sự hung hãn của các tàu Trung Quốc mỗi khi ra khơi. Chủ tịch nước Việt Nam, ông Trương Tấn Sang, từng tuyên bố rằng ‘Ngư dân là những cột mốc sống khẳng định chủ quyền nên ngư dân còn bám biển là Tổ quốc còn chủ quyền’. Tuy nhiên, không như Trung Quốc, các tàu chấp pháp của Việt Nam không có nhiệm vụ đi theo bảo vệ lực lượng được gọi là ‘cột mốc sống khẳng định chủ quyền’ hoạt động trên vùng biển đầy rủi ro này.

Đài BBC (đêm 18/8) - Theo tường thuật của phóng viên Ben Marino trên báo Financial Times từ thành phố Tam Á, tỉnh Hải Nam, Trung Quốc, tranh chấp chủ quyền trên Biển Đông giữa Việt Nam và Trung Quốc đã ảnh hưởng đến những ngư dân bình thường.

Theo một cơ quan nghiên cứu chiến lược của Anh là Royal United Services Institute, hải quân Trung Quốc sẵn sàng bảo vệ cho tuyên bố chủ quyền của họ trên Biển Đông.

Ông Lương và các bạn chài của ông thường đánh bắt ở vùng biển gần quần đảo Hoàng Sa mà Trung Quốc đang chiếm giữ nhưng Việt Nam tuyên bố có chủ quyền. Tuy nhiên, ông Lương cũng lo rằng, những toan tính chính trị sẽ ảnh hưởng đến nguồn sống của ông. Ông nói: “Chúng tôi lo rằng nếu xảy ra chiến tranh giữa hai nước thì sẽ rất xấu đối với chúng tôi”.

Ông Tôn Vân, một chuyên gia về chính sách đối ngoại của Trung Quốc ở Trung tâm Stimson, một cơ quan nghiên cứu chiến lược ở Washington, nhận định rằng hành động của Trung Quốc đưa giàn khoan ra vùng biển tranh chấp với Việt Nam đã đem lại một số kết quả cho họ. Ông Tôn nói: “Ngoại giao trong con mắt của Bắc Kinh không đem lại những gì họ muốn. Cuộc chơi dài là Bắc Kinh muốn củng cố vị trí của họ ở Biển Đông để dọn đường cho họ có vị thế tốt hơn trong các cuộc đàm phán trong tương lai”.

Theo ông Tôn Vân, Trung Quốc cho rằng việc thế giới thấy họ thực thi pháp luật trên vùng biển tranh chấp đồng nghĩa với việc khẳng định họ có “chủ quyền”.