THẾ thân bồ TÁt câu xá luận tụng lưỢc thích I


III. Tổ chức của bộ luận



tải về 0.86 Mb.
trang3/19
Chuyển đổi dữ liệu13.03.2018
Kích0.86 Mb.
#36476
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   19

III. Tổ chức của bộ luận


Luận này, như đã biết, nhắm mục đích đả phá thiên chấp của Hữu bộ để làm sáng tỏ chân lý của giáo pháp; nhưng trình bày như thế nào để thấy rõ chơn lý ấy? Ở đây, ta căn cứ vào cách tổ chức của bộ luận để thuyết minh.

Toàn bộ luận này gồm có 30 quyển, chia làm 9 đoạn lớn:

1.      Phẩm giới, 2 quyển;
2.      Phẩm căn 5 quyển;
3.      Phẩm thế gian, 5 quyển;
4.      Phẩm nghiệp, 6 quyển;
5.      Phẩm tùy miên, 3 quyển;
6.      Phẩm Hiền Thánh, 4 quyển;
7.      Phẩm trí, 2 quyển;
8.      Phẩm định, 2 quyển;
9.      Phẩm phá ngã, 1 quyển.

Trong 9 phẩm này, nghĩa lý được thuyết minh như thế nào thì Cu-xá Quang ký, quyển 1, và Cu-xá bảo sớ, quyển 1, đã có nói. Theo ý trong đó để thuyết minh, ở đây có thể chia làm hai phần lớn:

A. Từ phẩm Giới đến phẩm Định (8 phẩm, 29 quyển): thuyết minh sự tướng của các pháp.

B. Phẩm Phá ngã: thuyết minh lý vô ngã.

Trong phần sự tướng của các pháp nói trên, lại có thể chia làm 2:

I.  Phẩm Giới và Phẩm Căn: thuyết minh tổng quát các pháp hữu lậu và vô lậu.

II. Từ phẩm Thế gian đến phẩm Định: thuyết minh riêng biệt về các pháp hữu lậu và vô lậu.

Trong phần thuyết minh tổng quát lại chia làm 2:

1. Phẩm Giới: thuyết minh thể của các pháp.
2. Phẩm Căn: thuyết minh dụng của các pháp.

Trong phần thuyết minh riêng biệt cũng chia làm 2 phần:

1. Phẩm Thế gian, phẩm Nghiệp, phẩm Tùy miên: thuyết minh hữu lậu.
2. Phẩm Hiền thánh, phẩm Trí, phẩm Định: thuyết minh vô lậu.

Trong phần thuyết minh hữu lậu lại chia làm 3:

a) Phẩm Thế gian: thuyết minh quả hữu lậu.
b) Phẩm Nghiệp: thuyết minh nhơn hữu lậu
c) Phẩm Tuỳ miên: thuyết minh duyên hữu lậu.

Trong phần thuyết minh vô lậu lại cũng chia làm 3:

a) Phẩm Hiền thánh: thuyết minh quả vô lậu.
b) Phẩm Trí: thuyết minh nhơn vô lậu.
c) Phẩm Định: thuyết minh duyên vô lậu.

Xin xem đồ biểu dưới đây:

Đồ biểu 1
Thuyết minh tổng quát hữu lậu, vô lậu
Phẩm Giới (2 quyển): Thể các pháp 
Phẩm Căn (5 quyển): Dụng các pháp 

Thuyết minh riêng về hữu lậu 


Phẩm Thế Gian (5 quyển): Quả hữu lậu
Phẩm Nghiệp (6 quyển): Nhơn hữu lậu 
Phẩm Tùy Miên (3 quyển): Duyên hữu lậu

Thuyết minh riêng về vô lậu


Phẩm Hiền Thánh (4 quyển): Quả vô lậu
Phẩm trí (2 quyển): Nhơn vô lậu 
Phẩm Định (2 quyển): Duyên vô lậu
Phẩm Phá ngã (1 quyển): Thuyết minh lý vô ngã
 

Tuy trình bày như trên, nhưng còn e rằng người đọc khó hiểu. Cho nên, nói một cách đơn giản hơn, thì toàn bộ luận Cu-xá, tuy sâu rộng nhưng sự tổ chức của nó không ngoài bốn nghĩa chính sau đây:

I. Thuyết minh Thể, Dụng của vũ trụ vạn hữu (phẩm Giới và Căn).

II. Thuyết minh nhân và quả của mê (phẩm Thế gian, phẩm Nghiệp, phẩm Tùy miên).

III. Thuyết minh nhân và quả của ngộ (phẩm Hiền thánh, phẩm Trí, phẩm Định).

IV. Thuyết minh đạo lý vô ngã (phẩm Phá ngã).

Xin xem đồ biểu dưới đây.

Đồ biểu 2


Phần I:     thuyết minh Thể, Dụng các pháp:
(thể................. Phẩm Giới
(dụng.............. Phẩm Căn 

Phần II:   thuyết minh Nhân Quả của mê: 


(kết quả.......... Phẩm Thế gian
(thân nhân....... Phẩm nghiệp
(sơ duyên........ Phẩm Tùy miên

Phần III: thuyết minh Nhân Quả của ngộ:


(kết quả.......... Phẩm Hiền Thánh
(thân nhân....... Phẩm Trí
(sơ duyên........ Phẩm Định

Phần IV: thuyết minh đạo lý vô ngã… Phẩm Phá ngã


 

IV. Tôn chỉ của luận


Như đã biết, tổ chức của bộ luận này được căn cứ vào bốn nghĩa chính đã trình bày để thành lập. Như thế, toàn thể luận chắc chắn phải có đối tượng tôn sùng và chủ đích để làm tôn chỉ. Vậy, tôn chỉ của nó là gì? Đó là “Quán sát cùng tột lý nhân quả của mê và ngộ để đạt đến chơn trí vô lậu của Niết-bàn.” Tại sao nói như vậy? Bởi lẽ, nếu không nhắm mục đích ấy thì thuyết minh về thể tính, tác dụng của vũ trụ vạn hữu ở 2 Phẩm Giới và Căn, gồm 7 quyển, để làm gì? Thuyết minh về nguyên nhân và kết quả của mê ở 3 phẩm Thế gian, Nghiệp và Tùy miên, gồm 14 quyển, để làm gì? Thuyết minh nguyên nhân và kết quả của ngộ ở 3 phẩm Hiền thánh, Trí và Định, gồm 8 quyển, để làm gì? Và đả phá chủ trương hữu ngã của các luận phái cổ đại Ấn độ, như Số luận (Saṃkhya) và Thắng luận (Vaiśeṣika), ở phẩm Phá ngã để làm gì? Tất cả đều nhắm mục đích, phát khởi chơn trí vô lậu của chúng ta để quét sạch trần cấu vọng niệm vô minh từ vô thỉ mà đạt đến cảnh giới Niết-bàn. Cứ xem đề mục của luận thì càng thấy rõ tôn chỉ của nó hơn. Đề mục là tiêu điểm tổng quát của một bộ luận. Đề mục của luận này là A-tì đạt-ma Cu-xá (Abhidharma-Kośa). A-bi (abhi) dịch là đối; Đạt-ma (dharma) dịch là Pháp; Cu-xá (Kośa) dịch là tạng. Vậy, A-tì đạt-ma cu-xá là “Đối pháp tạng .”

“Đối” có hai nghĩa: đối quán lý mê ngộ (lý Tứ đế) và đối hướng  quả Niết bàn. Nhưng lấy cái gì để “đối quán” và “đối hướng”? Đó là trí tuệ vô lậu chơn chánh. Luận này bao hàm trọn vẹn trí tuệ ấy nên được mệnh danh là Đối pháp tạng. Đã gọi là “Đối pháp tạng” thì tôn chỉ được thuyết minh trong đó không ngoài trí tuệ đối pháp. Tóm lại, giáo nghĩa của luận này tuy trăm sai ngàn biệt nhưng lý do để phân chia nhơn quả của mê ngộ thì không ngoài điều căn bản là khai phát được trí lực chơn chánh hay không. Cho nên, điểm trọng yếu của luận này là khai phát trí tuệ vô lậu.

Trong 20 bộ phái Tiểu thừa, luận này thuộc về bộ phái nào? Thời trước, có thuyết cho rằng luận này thuộc về Hữu bộ (Sarvāstivāda: Tát-bà-đa); thuyết khác lại cho là thuộc về Kinh bộ (Sautrāntika). Chẳng có thuyết nào hoàn toàn đúng cả. Song nếu khảo sát về tôn phái chính của luận sư thì ngài thuộc về Hữu bộ. Nhưng vì đồ chúng của Hữu bộ chỉ biết tôn sùng giáo nghĩa của bộ phái mình cho nên chủ trương của họ thường phản lại chơn lý của giáo nghĩa. Do đó, luận sư đã nêu ra những sai lầm của họ để điều chỉnh lại với một tinh thần vô tư, không thiên lệch. Mặc dù tôn phái chính của Ngài là Hữu bộ nhưng giáo lý mà Ngài chấp nhận là giáo lý đúng của bất cứ bộ phái nào trong 20 bộ phái Tiểu thừa. Ngược lại, giáo lý nào thiên lệch thì Ngài loại bỏ.



tải về 0.86 Mb.

Chia sẻ với bạn bè của bạn:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   19




Cơ sở dữ liệu được bảo vệ bởi bản quyền ©hocday.com 2024
được sử dụng cho việc quản lý

    Quê hương