PHẦn a: MỞ ĐẦU

3.3 Ảnh hưởng đến nuôi trồng thủy sản

- Ảnh hưởng của nhiệt độ

Nhiệt độ đóng vai trò quan trọng cho quá trình sinh trưởng và phát triển của sinh vật nói chung và các loài nuôi trồng thủy sản nói riêng. Mỗi loài có khoảng nhiệt độ thích ứng riêng. Khả năng chống chịu của chúng nằm trong khoảng giới hạn nhất định. Ví dụ nhiệt độ thích hợp cho sinh trưởng và phát triển của tôm sú giới hạn trong khoảng 25 – 32­_­­­⁰C, nếu nhiệt độ cao hơn 32⁰C hoặc thấp hơn 25⁰C thì sự phát triển của tôm sẽ bị ảnh hưởng như tôm chậm lớn.

Khi nhiệt độ không khí tăng lên làm cho nước nóng lên, tuy nhiên biến động nhiệt độ nước trong các ao hồ chậm hơn so với không khí. Tại Nghệ An, trong các năm 2008-2010 hiện tượng nắng nóng đã làm cho nhiệt độ nước tăng lên quá mức chịu đựng của nhiều loài sinh vật, trong đó có các loài nuôi. Nước nóng đã làm cho tôm cá chết hàng loạt, đặc biệt nghiêm trọng đối với các ao hồ có độ sâu nhỏ.

Thay đổi nhiệt độ còn là điều kiện phát sinh của nhiều loài dịch bệnh xảy ra cho các loài nuôi. Nhiệt độ tăng cao làm cho sức khỏe của các loài nuôi, môi trường nước bị xấu đi, là điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của các loài vi sinh vật gây hại, như bệnh do nhóm vi khuẩn Vibrio gây ra, bệnh do virus (MBV, HPV và BP). Các bệnh này thông thường xảy ra và lan truyền rất nhanh và rộng, khó chữa nên mức độ gây rủi ro rất lớn.

- Ảnh hưởng của hạn hán và lũ lụt

Nghệ An là nơi có số ngày nắng và mức độ bốc hơi nước lớn, cho nên hạn hán xảy ra rất nghiêm trọng. Một số ao nuôi chưa đến thời gian thu hoạch đã bị cạn kiệt nguồn nước. Trong thời gian mùa mưa gây ra lũ lụt, gây ra những thiệt hại nặng về người và tài sản lớn ở nhiều địa phương trong cả tỉnh. Khô hạn có thể cung cấp nước, nhưng lũ lụt thì rất khó chống. Nhiều ao nuôi đã được chuẩn bị bao đê kiên cố, cao để chống nước dâng cao vào mùa mưa, nhưng vẫn không thể chống được lũ lụt. Đối với nghề nuôi thủy sản mặn lợ, độ mặn là yếu tố ảnh hưởng rất lớn đến sinh trưởng và phát triển của loài nuôi. Khi xảy ra mưa lớn, độ mặn trong các ao nuôi giảm xuống đột ngột vượt ra khỏi ngưỡng chịu đựng, làm cho tôm cá bị sốc, chết hoặc chậm lớn. Lũ xảy ra còn làm cho độ mặn các vực nước gần bờ như các cửa sông giảm xuống, vì thế nghề nuôi nhuyễn thể, tôm cá, rong đề cũng bị ảnh hưởng đáng kể.

- Hiện tượng giông, bão, áp thấp nhiệt đới.

Do nằm trong vành đai nhiệt đới nên tỉnh Nghệ An cũng chịu ảnh hưởng của hiện tượng bão và áp thấp nhiệt đới. Bão và áp thấp nhiệt đới gây ra mưa to gió lớn. Bão đã gây ra những cơn sóng dữ dội có thể tàn phá hoàn toàn hệ thống đê bao của các ao nuôi, lồng bè trên biển, vì vậy tổn thất là điều khó tránh khỏi. Đối với vùng ven biển, nơi mà cộng đồng cư dân sống chủ yếu dựa vào hoạt động nuôi trồng thủy sản, nếu bão xảy ra thì thiệt hại về kinh tế sẽ rất lớn, sinh kế của người làm thủy sản sẽ bị ảnh hưởng trầm trọng.

- Ngoài ảnh hưởng của biến đổi khí hậu đến thủy sản thì nước biển dâng cũng gây ra nhiều tác động, đặc biệt là tác động đến diện tích đất nuôi trồng thủy sản vùng ven biển. Theo tính toán của nhóm nghiên cứu thì diện tích đất thủy sản bị mất theo mực nước biển dâng dựa vào kịch bản về biến đổi khí hậu của Bộ Tài nguyên và Môi trường được thể hiện trong bảng 3.3. Trong đó, cod 4 huyện bị mất đất đó là huyện Diễn Châu, Hưng Nguyên, Nghi Lộc và thành phố Vinh. Nghi Lộc là huyện bị mất đất thủy sản nhiều nhất. Tương ứng với mức nước biển dâng 100 cm (năm 2100, theo kịch bản cao A2) diện tích đất thủy sản bị ngập là 563,25 ha; nước biển dâng 75cm (năm 2100 theo kịch bản trung bình B2) diện tích đất thủy sản bị ngập là 328,92 ha; nước biển dâng 30cm (năm 2050 theo kịch bản trung bình B2) diện tích đất thủy sản bị ngập là 22,15ha; nước biển dâng 12cm (năm 2020 theo kịch bản trung bình B2) diện tích đất thủy sản bị ngập là 0,03 ha.