kerak. Hammadan yaxshisi bolalarni shunday joylashtirilishi kerakki, ular o‘yinni
xuddi shu holatdan boshlanishi kerak bo‘ladi.
Agarda o‘yinni boshlash uchun o‘yin ishtirokchilarini doirada turishini talab
qilinadi, o‘qituvchi o‘yinni mazmuni gapirib berish uchun o‘yin ishtirokchilari
orasida turadi, agarda ular kamchilik bo‘lsa yoki o‘yin ishtirokchilarini soni ko‘p
bo‘lganda, unda doirani o‘rtasiga 1-2 qadam chiqadi (ommaviy o‘yinlarda). Doira
markazida
turish man etiladi, chunki o‘ynovchilarni yarmi o‘qituvchiga nsbatan
orqalarini o‘girib turadi va ularni diqqat e’tibori tarqoq bo‘ladi.
Bunday holatda
agarda o‘ynovchilar ikkita komandaga bo‘lingan bo‘lsalar, ular bir-biriga qarshi
uzoqroq masofada saflanib turadilar («Oq terakmi, ko‘k terak», «Raqam
chiqarish»), o‘yin tushuntirish vaqtida ikkala komandani
bir-biriga yaqin olib
kelinadi, gapirib bo‘lgandan keyin yana «o‘yin» chegarasiga olib borib qo‘yiladi.
O‘qituvchi yon tomoni bilan turib, goo‘ birinchi, goh ikkinchi komandaga uchirilib
qarab o‘yinni tushuntira boshlaydi.
Agarda
o‘yin tarqalgan holda harakat qilish bilan boshlansa
(quvlashmachoqqa o‘xshash) unda bolalarni safga turg‘izish mumkin (agarda ular
kamchilik bo‘lsalar) yoki o‘zini oldiga shunday
guruhlarni tashkil etadiki,
hammaga o‘qituvchini eshitiladigan va yaxshi ko‘rinadigan joy bo‘lishi kerak.
O‘yinni tushuntirish paytida o‘ynovchilarni bino ichida chiroqqa yoki quyoshga
yuzi bilan qaratib qo‘ymaslik kerak, chunki o‘ynovchilarga o‘qituvchini ko‘rishga
halaqit beradi va ular tushuntirishni o‘ziga yaxshi qabul qilmaydilar. Agarda
o‘quvchilar tushuntirish vaqtida
deraza tomonga qarab tursalar, deraza oldida
bo‘layotgan har xil voqealarga oval bo‘lib qolishadi. Shuning uchun o‘qituvchi
ko‘rinarli joyda turishi kerak yoki iloji bo‘lmagan vaqtda quyosh yuzi bilan barcha
qatnashchilarga ko‘rinarli joyda turishi shart.
O‘qituvchi iloji boricha guruhga yaqin yoki ulardan
xuddan tashqari uzoqlikda
turmasligi kerak. U o‘ziga shunday joyni tanlashi kerakki, unga o‘quvchilar xulqini
tekshirish qulay bo‘lishi kerak shuning uchun o‘ynovchilarni esa shundan safga
turg‘izish kerakki, ular o‘yin bajarish uchun dastlabki holatda turmagan bo‘lsalar,
unda ularni bo‘ladigan keyingi o‘yinlarga qulayroq joyga qayta saflanish kerak.