Mục đích, Nội dung môn học, Giảng viên giảng dạy, Giảng viên hướng dẫn, Tài liệu tham khảo, Phương pháp đánh giá sinh viên

Học phần 29. Kinh tế công cộng

Ë Điện thoại: 0983483538 * e-mail: nguyenthu.gvktbh@gmail.com

Ë Điện thoại: 0915213777 * e-mail: behungtruong@gmail.com

Sau khi kết thúc môn học, người học sẽ đạt được:

• 
  Về kiến thức: Trang bị cho sinh viên kinh tế những kiến thức cơ bản về vai trò của Chúnh phủ trong nền kinh tế thị trường, cách thức can thiệp và phương pháp đánh giá các tác động của những công cụ chính sách mà Chính phủ sử dụng để điều tiết nền kinh tế là hết sức cần thiết. Và điều này trở nên cần thiết hơn khi Đảng ta đã xác định mô hình phát triển của nền kinh tế nước ta là nền kinh tế thị trường có sự điều tiết của Nhà nước, theo định hướng XHCN.
  
• 
  Về kỹ năng: Nắm bắt nhanh chóng những vấn đề lý luận và thực tiễn của nền kinh tế. Đặc biệt trong bối cảnh nền kinh tế thị trường có sự quản lý của Nhà nước.
  
• 
  Về Thái độ: Xác định rõ chức năng, vai trò của Chính phủ trong nền kinh tế thị trường có sự quản lý của Nhà nước
  

a) Rèn luyện kỹ năng làm việc chính xác, khoa học, sử dụng hiệu quả thời gian.

b) Phát triển, nâng cao kỹ năng khai thác và sử dụng học liệu có hiệu quả.

3. Nội dung chi tiết học phần

Chương 1: Tổng quan về vai trò của Chính phủ trong nền kinh tế thị trường và đối tượng nghiên cứu của môn học kinh tế công cộng

1.1. Chính phủ trong nền kinh tế thị trường

1.1.1. Quá trình phát triển nhận thức về vai trò của Chính phủ

1.1.2. Sự thay đổi vai trò của Chính phủ trong thực tiễn phát triển của thế kỷ 20

1.1.3. Chính phủ và khu vực công cộng

1.1.4. Khu vực công cộng ở Việt Nam

1.1.5. Chính phủ trong vòng tuần hoàn kinh tế

1.2.1. Các tiêu chuẩn về hiệu quả sử dụng các nguồn lực

1.2.2. Định lý cơ bản của Kinh tế học Phúc lợi

1.2.3. Thất bại thị trường - cơ sở để Chính phủ can thiệp vào nền kinh tế

1.3.1. Chức năng của Chính phủ

2. 
   Nguyên tắc cơ bản cho sự can thiệp của Chính phủ vào nền kinh tế thị trường
   

1.4.1. Đối tượng nghiên cứu của môn học

1.4.2. Nội dung nghiên cứu môn học

1.4.3. Phương pháp luận nghiên cứu

2.1.1. Độc quyền thuần tuý

2.1.2. Độc quyền tự nhiên - trường hợp của các ngành dịch vụ công

2.2. Ngoại ứng

2.2.1. Khái niệm và đặc điểm chung của ngoại ứng

2.2.2. Ngoại ứng tiêu cực

2.2.3. Ngoại ứng tích cực

2.3.1. Khái niệm và thuộc tính cơ bản của hàng hoá công cộng

2.3.2. Cung cấp hàng hoá công cộng

2.3.3. Cung cấp công cộng hàng hoá cá nhân

2.4.1. Tính phi hiệu quả của thị trường do thông tin không đối xứng

2.4.2. Nguyên nhân gây ra hiện tượng thông tin không đối xứng

2.4.3. Mức độ nghiêm trọng của thất bại về thông tin không đối xứng đối với các loại hàng hoá

2.4.4. Các giải pháp khắc phục thông tin không đối xứng

Chương 3: Chính phủ với vai trò phân phối lại thu nhập và đảm bảo công bằng xã hội

3.1. Công bằng xã hội trong phân phối thu nhập

3.1.1. Khái niệm công bằng

3.1.2. Thước đo mức độ bất bình đẳng trong phân phối thu nhập

3.1.3. Nguyên nhân gây ra sự bất bình đẳng trong phân phối thu nhập

3.1.4. Lý do can thiệp của Chính phủ nhằm đảm bảo công bằng xã hội

3.2. Các lý thuyết về phân phối lại thu nhập

3.2.1. Thuyết vị lợi

3.2.2. Quan điểm bình quân đồng đều;

3.2.3. Thuyết cực đại thấp nhất (thuyết rawls)

3.2.4. Các quan điểm không dựa trên độ thoả dụng cá nhân

3.3. Quan hệ giữa hiệu quả kinh tế và công bằng xã hội

3.3.1. Giới thiệu quan điểm cho rằng giữa hiệu quả kinh tế và công bằng xã hội không có quan hệ mâu thuẫn

3.3.2. Giới thiệu quan điểm cho rằng giữa hiệu quả kinh tế và công bằng xã hội nhất thiết phải có quan hệ mâu thuẫn

3.3.3. Quan hệ giữa hiệu quả kinh tế và công bằng xã hội trong thực tế

3.4.1. Quan niệm về đói nghèo và thước đo đói nghèo

3.4.2. Tình hình đói nghèo ở Việt Nam và định hướng chính sách XĐGN

Chương 4: Chính phủ với vai trò ổn định kinh tế vĩ mô trong điều kiện toàn cầu hoá

4.1. Chính sách tài khoá và tiền tệ với chức năng ổn định kinh tế vĩ mô trong điều kiện nền kinh tế đóng

4.1.1. Chính sách tài khoá

4.1.2. Chính sách tiền tệ

4.1.3. Kết hợp chính sách tài khoá và tiền tệ để ổn định kinh tế vĩ mô

4.2.1. Tác động của toàn cầu hoá đến sự ổn định của nền kinh tế

4.2.2. Chính sách ổn định kinh tế vĩ mô trong điều kiện toàn cầu hoá

4.3. Chính phủ Việt Nam với việc sử dụng chính sách tài khoá, tiền tệ để ổn định kinh tế vĩ mô trong điều kiện hội nhập

4.3.1. Thời kỳ từ khi bắt đầu đổi mới đến trước khủng hoảng Châu Á (1986 - 1996)

4.3.2. Thời kỳ sau khủng hoảng tài chính - tiền tệ châu á đến nay (1998 đến nay)

Chương 5: Lựa chọn công cộng

5.1. Lựa chọn công cộng

5.1.1. Khái niệm lựa chọn công cộng

5.1.2. Lợi ích của lựa chọn công cộng

5.2. Lựa chọn công cộng trong cơ chế biểu quyết trực tiếp

5.2.1. Các nguyên tắc lựa chọn công cộng

5.2.2. Các phiên bản của nguyên tắc biểu quyêt theo đa số

5.2.3. Định lý bất khả thi của Arrow

5.3.1. Những hạn chế của một chính phủ đại diện

5.3.2. Những khó khăn trong quản lý các cơ quan hành chính nhà nước

Chương 6: Các công cụ chính sách can thiệp chủ yếu của Chính phủ trong nền kinh tế thị trường

6.1. Nhóm công cụ chính sách về quy định pháp lý

6.1.1. Quy định khung

6.1.2. Các quy định kiểm soát trực tiếp

6.2. Nhóm công cụ chính sách tạo cơ chế thúc đẩy thị trường

6.2.1. Tự do hoá thị trường.

6.2.2. Hỗ trợ sự hình thành thị trường

6.2.3. Mô phỏng thị trường

6.3.1. Thuế

6.3.2. Trợ cấp

6.4. Nhóm công cụ chính sách sử dụng khu vực kinh tế nhà nước tham gia cung ứng hàng hoá - dịch vụ

6.4.1. Chính phủ cung ứng trực tiếp

6.4.2. Chính phủ cung ứng gián tiếp

6.5. Nhóm công cụ chính sách về bảo hiểm và giảm nhẹ nguy cơ tổn thương

6.5.1. Bảo hiểm

6.5.2. Giảm nhẹ nguy cơ tổn thương

Chương 7: Phân tích tác động của thuế và sự tăng trưởng của chi tiêu công cộng

7.1. Phân tích tác động của thuế

7.1.1. Thuế và sự phân loại thuế

7.1.3. Tác động của thuế

7.1.4. Thuế và hiệu quả kinh tế

7.2. Phân tích tăng trưởng của chi tiêu công cộng

7.2.1. Khái niệm về chi tiêu công cộng

7.2.2. Nguyên nhân làm tăng chi tiêu công cộng

7.2.3. Các bước phân tích chính sách chi tiêu công cộng

1. Tài liệu chính : Giáo trình Kinh tế công cộng - Trường Đại học Kinh tế Quốc Dân Hà Nội - NXB Thống kê.

2. Tài liệu tham khảo:

(1) Joseph E. Stiglitz (1995)- Kinh tế học công cộng, Đại học kinh tế Quốc dân, NXB. Khoa học và Kỹ thuật.

(2) Begg, David; Fisher, Stanleyvà Dornbush, Rudiger (1992), Kinh tế học (2 tập), NXB. Giáo dục.

(3) Bộ tài chính, Dự án Việt Nam - Canada (2001), Những bài giảng về tài chính công, NXB. Tài Chính

(5) Mankiw, Gregory (2002), Kinh tế Vĩ mô, đại học Kinh tế Quốc dân, NXB. Thống kê.

(6) Samuelson, Paul và Nordhaus, William (1997), Kinh tế học (2 tập). NXB. Chính trị Quốc gia.