ĐÁNH GIÁ CÁC TÁC ĐỘNG MÔI TRƯỜNG

ĐÁNH GIÁ CÁC TÁC ĐỘNG MÔI TRƯỜNG

3.1 ĐÁNH GIÁ TÁC ĐỘNG

3.1.1 Nguồn gây tác động có liên quan đến chất thải

• 
  Bụi khuếch tán từ quá trình san nền
  

Hệ số ô nhiễm bụi (E) khuếch tán từ quá trình san nền được tính dựa trên công thức cải tiến của M.E Berliand (Air pollution Vol 3: Measuring, monitoring and surveillance of air pollution, London. 1995) như sau:

Trong đó:

• 
  E: Hệ số ô nhiễm (kg/tấn)
  
• 
  K: Cấu trúc hạt có giá trị trung bình là 0,20
  
• 
  U: tốc độ gió trung bình khu vực dự án (3,8 m/giây)
  
• 
  M: độ ẩm trung bình của đất mùa khô (thường là 20%)
  

Trong quá trình xây dựng cần san lấp 8,9 ha nền, 17,8 ha đường nông thôn (đường rộng 10m, chiều dài 17,8 km), chiều cao đường so với nền cũ 0,5m. Ước tính khối lượng đất đá cần sang lấp 240.300 tấn đất đá, sinh ra một khối lượng bụi khuếch tán tương đương 624,8 kg bụi. Thời gian thi công xây dựng là 12 tháng, trung bình một tháng làm việc 26 ngày vậy lượng bụi phát sinh trong một ngày là 2,0kg bụi/ngày

Hệ số ô nhiễm bụi từ quá trình vận chuyển vật liệu san nền có thể ước tính như sau:

• 
  L: tải lượng bụi (kg/km.lượt xe.năm)
  
• 
  k: cấu trúc hạt có giá trị trung bình 0,20
  
• 
  s: tỷ lệ lượng lớp đất phủ bề mặt (8,9 %)
  
• 
  S: vận tốc trung bình của các phương tiện vận chuyển vật liệu san nền trong khu vực dự án (5 km/h)
  
• 
  W: tải trọng của phương tiện (10 tấn)
  
• 
  w: số bánh xe trung bình (10 bánh)
  
• 
  p: số ngày mưa trong năm (90 ngày)
  

Với 240.300 tấn đất chủ yếu do quá trình san gạt tại chổ chỉ có một phần nhỏ phải dùng xe tải chở đi đổ ở nơi khác. Ước tính có khoảng 24.000 tấn sử dụng xe tải loại 10 tấn chuyên chở thì số chuyến xe là 2.400 chuyến trong thời gian 12 tháng, tương đương 8 chuyến/ngày, đoạn đường chịu ảnh hưởng khoảng 15 km thì tải lượng bụi phát sinh trong một ngày là: 0,078 x 15 x 8 = 9,36 kg/ngày.

• 
  Bụi khuếch tán từ cày xới 2.897,7 ha đất chuẩn bị trồng
  

Vì vậy ước tính trên 1m² đất có 0,36 tấn đất bị xới. Lớp đất mặt vào mùa khô có độ ẩm trung bình 8 %

Vậy áp dụng công thức tính

Ước tính lượng bụi khuếch tán do cày xới 2.897,7 ha đất là 2,6.10^-3 kg/tấn x 28.977.000m² x 0,36 tấn/m² = 27,12 tấn. Theo tiến độ thực hiện khai hoang thì quá trình khai hoang diễn ra trong 3 năm nhưng chỉ thực hiện trong mùa khô (18 tháng). Thì tính được tải lượng phát sinh bụi trong một ngày là 57,95 kg/ngày

• 
  Bụi và khí thải từ phương tiện vận chuyển
  

Khói thải từ các phương tiện giao thông vận tải, các máy móc sử dụng trên công trường chứa các thành phần gây độc hại như CO, NO_x, SO_x, các chất hữu cơ bay hơi và bụi…

Nồng độ các chất ô nhiễm tùy thuộc vào từng loại nguyên liệu sử dụng, tình trạng vận hành và tuổi thọ của các động cơ. Phương tiện vận chuyển và máy móc càng cũ, nồng độ các chất ô nhiễm trong khói thải càng lớn, do đó tác động đến môi trường càng lớn.

Xác định được số lượng máy hoạt động hàng ngày và số lượng nhiên liệu tiêu thụ, từ việc phân tích thành phần khói thải do sử dụng nhiên liệu để chạy máy được nêu ở bảng 3-3 ta có thể tính được một cách tương đối tải lượng các chất ô nhiễm không khí thải vào môi trường từ các hoạt động giao thông vận tải.

Như vậy, có thể ước tính được tổng lượng dầu tối đa trong khu vực công trường có thể sử dụng vào khoảng 647,6 l/ngày.

Với tỷ trọng trung bình của dầu là 0,87 kg/l. Khối lượng nhiên liệu sử dụng 1 ngày là 563,5 kg/ngày.

Khí thải sinh ra từ quá trình đốt dầu Diesel bao gồm bụi, SO₂, NO_x, CO và VOCs.

• 
  Bụi từ dầu từ dầu Diesel tiêu thụ của máy cày xới và san lấp chuẩn bị đất trồng
  

Vậy tổng lượng bụi phát sinh trong một ngày là:

9,36 + 57,95 + 0,4 + 0,64 = 68,35 (kg/ngày)

• 
  Tiếng ồn của các trang thiết bị, máy móc thi công
  

Mức ồn các nguồn cách nguồn của các phương tiện vận chuyển và thi công được tính toán theo công thức sau:

L_p(X) = L_p(X₀) +20 log₁₀(X₀/X)

Trong đó:

• 
  L_P(X₀): mức ồn cách nguồn 1m (dBA)
  
• 
  L_P(X): Mức ồn tại vị trí cần tính toán
  
• 
  X: vị trí cần tính toán
  
• 
  X₀ = 1m
  

• 
  Nước mưa chảy tràn
  

Tải lượng nước mưa chảy tràn

• 
  Nước thải sinh hoạt
  

• 
  Dầu mỡ thải
  

• 
  Chất thải sinh hoạt
  

• 
  Cành, thân cây phát quang
  

Tổng lượng sinh khối gỗ là 41.359,2 m³ với trọng lượng riêng trung bình của gỗ là 0,8 tấn/m³ thì trong quá trình phát quang khai hoang sẽ phát sinh ra 33.087,36 tấn. Lượng cành vụn và lá cây ước tính bằng 10% tổng khối lượng gỗ. Vì vậy tổng lượng cành vụn và lá cây phát sinh trong giai đoạn này là 3.308,736 tấn.

Trong giai đoạn này hoạt động sản xuất một số các hoạt động có thể gây ra ô nhiễm môi trường không khí nước và đất.

• 
  Ô nhiễm bụi và khí thải
  

Hệ số ô nhiễm bụi từ quá trình vận chuyển vật liệu san nền có thể ước tính như sau:

• 
  L: tải lượng bụi (kg/km.lượt xe.năm)
  
• 
  k: cấu trúc hạt có giá trị trung bình 0,20
  
• 
  s: tỷ lệ lượng lớp đất phủ bề mặt (8,9 %)
  
• 
  S: vận tốc trung bình của các phương tiện vận trong khu vực dự án (5 km/h)
  
• 
  W: tải trọng của phương tiện (10 tấn)
  
• 
  w: số bánh xe trung bình (10 bánh)
  
• 
  p: số ngày mưa trong năm (90 ngày)
  

Mỗi ngày ước tính có khoảng 8 xe hoạt động chuyên chở nguyên vật liệu, vật tư, và vận chuyển mủ trong khu vực dự án với quãng đường bị ảnh hưởng ước tính khoảng 20km thì tải lượng bụi phát sinh trong một ngày là: 0,078 x 20 x 8 = 12,48 kg/ngày.

Bên cạnh đó còn có lượng khí thải sinh ra từ hoạt động của xe cơ giới. Trong hoạt động sản xuất hoạt động chuyên chở cây trồng phân bón ra vào nông trường, vận chuyển lương thực thực phẩm, hoạt động của máy bơm nước phục vụ sinh hoạt rửa xe, tưới cây vườn ươm cũng sinh ra một lượng khí thải đáng kể.

Bảng 3.11: Số lượng xe thi công có thể có trên nông trường

Khí thải sinh ra từ quá trình đốt dầu Diesel bao gồm bụi, SO₂, NO_x, CO và VOCs.

Đây là khu vực rộng lớn không khí dễ được pha loãng, không phải tất cả các thiết bị đều hoạt động cùng một lúc vì vậy, với khối lượng chất ô nhiễm trên thì ảnh hưởng đến chất lượng môi trường không khí là không lớn. Tuy nhiên, chủ đầu tư cũng sẽ bố trí các máy hoạt động xen kẽ không hoạt động đồng thời quá nhiều thiết bị dẫn đến ô nhiễm cộng dồn.

• 
  Ô nhiễm tiếng ồn của các trang thiết bị, máy móc
  

Nhìn chung mức độ ồn ở vị trí từ 20m cách nguồn phát sinh đều nhỏ hơn giới hạn cho phép, hơn nữa thời gian gây ra tác động này chủ yếu ảnh hưởng đến công nhân làm việc trên nông trường, hơn nữa không phải lúc nào các máy cũng làm việc.

• 
  Ô nhiễm các hợp chất thuốc trừ cỏ, thuốc BVTV bay hơi
  

Dự báo lượng thuốc bảo vệ thực vật có khả năng sử dụng hàng năm ước tính khoảng 8.000kg

Việc phun thuốc bảo vệ thực vật gây ô nhiễm không khí, do các hạt nước mang theo thuốc từ máy phun ra, các hạt nhẹ có thể được gió mang đi xa. Tuy nhiên, quá trình này không kéo dài, thời điểm ô nhiễm bắt đầu từ khi phun và kéo dài sau 5 giờ.

Trong quá trình hoạt động sản xuất một số thuốc có thể được sử dụng như:

• 
  Trừ nấm: Formalin, Cloropicrin, Bromua, methylen (CH3Br), Anvil 5SC, Callihex 50SC)
  
• 
  Trừ sâu: Bi 58, Basudin, Bassa, DDVP, Thiodan, Sumicidine…
  
• 
  Diệt cỏ: Glyphosate IPA
  

• 
  Nước thải sinh hoạt công nhân
  

• 
  Chất thải rắn sinh hoạt của công nhân:
  

• 
  Với điều kiện sinh hoạt của công nhân ước tính mỗi ngày một công nhân thải ra khoảng 0,5kg /ngày
  

• 
  Lượng rác thải sinh hoạt toàn khu (với lượng người tối đa là 777 người)
  

Thành phần rác thải sinh hoạt của dự án chủ yếu là các hợp chất hữu cơ và các loại bao bì khó phân huỷ như PVC, PE, ...

• 
  Chất thải rắn do hoạt động sản xuất
  

Với hệ số các bao bì phát sinh khi bón phân là 4 kg/tấn phân, thì tổng lượng chất thải rắn phát sinh trong giai đoạn KTCB (thời gian 7 năm) của dự án khoảng 42.390 kg bao bì, mỗi năm rác thải phát sinh trung bình 6.056 kg.

Bên cạnh đó trong 03 năm đầu lượng phát thải bao bì từ bón phân rừng keo lai là 17.248 kg phân bón tương đương với 69 kg bao bì.

Thời kỳ cao su kinh doanh

Bảng 3.17: nhu cầu phân bón thời kỳ cao su kinh doanh (kg/ha)

Dựa vào nhu cầu phân bón của dự án thời kỳ kinh doanh tại thì nhu cầu phân bón trong giai đoạn này trung bình khoảng 2.403 tấn/năm, lượng rác thải phát sinh hàng năm trong giai đoạn này vào khoảng 9.612 kg bao bì.

Để bảo vệ cho cây cao su phát triển tốt, hàng năm dự án sẽ sử dụng các loại hoá chất để diệt cỏ dưới gốc cây trồng, phòng chống và diệt trừ sâu bệnh cho cây. Trong khi sử dụng sẽ phát sinh một lượng chất thải rắn như bao bì, chai lọ đựng hoá chất. Dựa vào định mức sử dụng hàng năm các loại hoá chất trên 1 ha cao su, theo đó tính toán được lượng hoá chất cần thiết hàng năm của dự án và ước tính khối lượng bao bì, chai lọ phát sinh hàng năm như sau:

Bảng 3.18: Lượng hoá chất và lượng rác thải phát sinh hàng năm

Ngoài ra, trong giai đoạn chăm sóc và bảo vệ cây cao su của dự án có quá trình làm cỏ, cắt chồi cũng phát sinh một khối lượng chất thải rắn tại khu vực dự án. Khối lượng này không chứa nhiều độc hại và được dự án sử dụng tủ gốc giữ ẩm đất cho cây trồng.

• 
  Nguồn từ cây rừng
  

Trong trường hợp dự án, cây cao su không được xem là cây chứa chất độc hại, do vậy, nguồn gây độc từ cây cao su được xem như không có.

• 
  Nguồn nước mưa chảy tràn qua diện tích canh tác
  

Chất lượng nước mưa chảy tràn phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau, đặc biệt là tình trạng vệ sinh trong khu vực thu gom nước. Do xung quanh khu vực dự án hiện là đất rừng, không có dân cư sinh sống, không có hệ thống thoát nước nên nước mưa được thẩm thấu một phần xuống đất, một phần còn lại đổ về các con suối. Nước từ suối một phần chảy về sông Sêrêpok một phần đổ vào hồ chứa.

Tổng diện tích trồng cao su và xây dựng các công trình của dự án là 3.130,6 ha (không bao gồm diện tích 1.082,4 ha khoanh nuôi và bảo vệ rừng), tổng lượng mưa bình quân hàng năm là 2.500mm, trừ đi hệ số thấm và bốc hơi còn lại tạo thành dòng chảy (K = 0,7).

Tải lượng nước mưa chảy tràn

Lượng nước mưa chảy tràn là khá lớn, lượng nước chảy tràn có thể tăng hoặc giảm tùy theo thảm phủ, địa hình, độ nhám trên bề mặt địa hình dự án. Thảm phủ trên bề mặt dự án càng dày thì lưu lượng nước chảy tràn càng nhỏ và ngược lại. Địa hình càng nhám làm cản vận tốc dòng chảy làm tăng thời gian lưu nước, tăng lượng nước được thấm hút vào đất.

Nguồn tác động gây ô nhiễm đất bao gồm các nguồn gây ô nhiễm nước và không khí. Trong quá trình các chất độc hại phát tán trong môi trường thì một phần được gió mang đi gây ô nhiễm không khí, một phần được nước mang đi gây ô nhiễm nước, phần còn lại ngấm và đất gây ô nhiễm đất và trực di xuống bên dưới gây ô nhiễm nước ngầm. Chất thải gây ô nhiễm đất trong trường hợp dự án đi vào hoạt động chủ yếu là phân bón và thuốc bảo vệ thực vật. Trong trường hợp này đất canh tác của dự án là đất nghèo dinh dưỡng, nên khả năng gây ô nhiễm do dư lượng phân bón khó xảy ra. Như vậy khả năng gây ô nhiễm đất chủ yếu là dư lượng thuốc bảo vệ thực vật. Khả năng này còn tùy thuộc vào tình hình dịch bệnh trên thực tế.