LM. jb. Hoaøng vaên khanh luaân lyù kitoâ giaùO

ÑÖÙC AÙI

1. KINH THAÙNH

1. 
   Töø ngöõ
   

Ñoäng töø ‘ahab (agapaoâ, amare, aimer) vöøa dieãn taû cha meï yeâu thöông con caùi (Abaham-Isaac: St 22,2; Isaac-Esau, Rebecca-Giacoùp: St 25,28; Israel- Giuse:St 37,3), vöøa chæ tình yeâu phu theâ (Giacop-Rachel: St 29,30; Elqana-Anna: 1S 1,5), tình yeâu nam nöõ (St 24,67: Isaac vaø Rebecca; St 29,18: Jacob vaø Rachel; Cant 3,1-4), vöøa chæ moái töông quan baïn höõu (Saul-David: 1S 16,21; Jonathan- David: 1S 18,1; 20,17), thaày troø, chuû tôù (Cn 9,8; Xh 21,5; Dt 15,16). Ngöôïc vôùi ahab laø sana (hair. gheùt): Qo 3,8: moät thôøi ñeå yeâu, moät thôøi ñeå gheùt; caùc ngöôøi con khaùc cuûa Giacoùp gheùt Giuse (St 37,4); gheùt söï döõ, yeâu söï coâng chính (Am 5,15); gheùt ñieàu doái traù, yeâu leà luaät (Tv 119).

Saùch Ñeä nhò luaät duøng ahab vaø ahabah ñeå dieãn taû moái töông quan giöõa Thieân Chuùa vaø daân Ngöôøi. Chæ 4 laàn duøng theo nghóa: tình yeâu cuûa toâi tôù ñoái vôùi chuû (15,16), nam ñoái vôùi nöõ (21,15-16), tình yeâu ñoái vôùi ngöôøi ngoaøi (10,18-19). Ñaùp laïi, tình yeâu ñoái vôùi Thieân Chuùa ñöôïc toû baøy trong kinh Shema (Dt 6,5), baèng tuaân giöõ leà luaät (5,10; 7,9; 11,1; 30,16), lieân læ phuïng söï (10,12-13; 11,13), tuyeät ñoái gaén boù (11,22; 30,20), vaâng lôøi (30,20) vaø böôùc theo ñöôøng loái Ngöôøi (11,22; 30,16). Ñeä nhò luaät coøn duøng ñoäng töø dabaq (7 laàn) ñeå dieãn taû moái töông quan chaët cheõ vôùi Giaveâ (Dt 11,22; 30,19-20).

Baûn Septante ñaõ dòch ahab, ahabah thaønh agapaoâ, agapeâ. Taân öôùc duøng agapeâ, agapaoâ, agapetos 330 laàn, trong ñoù Gioan (108) vaø Phaoloâ (135). Gioan thích duøng ñoäng töø hôn (69), coøn Phaoloâ laïi chuoäng danh töø hôn (75/117). Beân caïnh agapeâ vaø agapaoâ, ta coøn gaëp hai töø philos vaø phileoâ chæ tình baèng höõu trong coäng ñoaøn (Mt 10,37; Ga 21,15-18: Hai laàn ñaàu, Chuùa Gieâsu hoûi Pheâroâ: “agapas me”. Pheâroâ traû lôøi: “philoâ se”. Laàn thöù ba ñoåi thaønh: “phileis me”). Phaoloâ thöôøng duøng agapeâ vaø agapaoâ, tröø ít choã duøng philos, phileoâ (1Cr 16,22; Tt 3,15), philadelphia (Rm 12,10; 1Tx 4,9); philoxentia (Rm 12,13; 1Tm 3,2; Tt 1,8). Theo thaùnh Phaoloâ, Tin, Caäy, Meán (pistis, elpis, agapeâ) laø boä ba chuû choát ñôøi soáng Kitoâ höõu ñaùp traû söï can thieäp cöùu ñoä cuûa Thieân Chuùa (1Tx 1,3; 1Cr 13,13). Ñaëc bieät baøi ca ñöùc aùi (1Cr 13: 10 laàn duøng agapeâ), môû ra vaø ñoùng laïi baèng ñöùc meán (agapeâ) nhö aân ban tuyeät haûo nhaát, cuõng laø ñieàu caàn ñöôïc öu tieân tìm kieám vaø caûm nghieäm. Agapeâ laø moät aân ban xuaát phaùt töø Thieân Chuùa do Thaàn Khí (Rm 5,5; Rm 5,8). Trong Gioan, chính Thieân Chuùa yeâu ta tröôùc (1Ga); ñoù laø moät tình yeâu giaûi thoaùt keùo ta ra khoûi thaân phaän toäi loãi vaø nhaän chìm chuùng ta trong taùi sinh vaø ñoái môùi (x. Tt 3,4-6; Rm 8,37-39). Ñöùc meán baét nguoàn töø Cha, ngang qua ÑK ñeå ñeán vôùi nhöõng keû tin (1Ga). Tình yeâu aáy bieán ñoåi chuùng ta neân taïo vaät môùi (Ga 2,2). Ñöôïc caém reã vaø döïng xaây trong tình yeâu aáy (Ep 3,17), chuùng ta ñöôïc môøi goïi tieán böôùc (Ep 5,2) treân con ñöôøng ñaõ vaïch saün (x.1 Cr 13,4-7).

Ñaùp laïi tình yeâu Chuùa, laø phaûi yeâu tha nhaân nhö chính mình. Ñoù laø Luaät Tin möøng, noùi leân ñieàu thieát yeáu cuûa ñôøi soáng Kitoâ höõu döôùi söï thuùc ñaåy cuûa Thaùnh Thaàn vaø laøm cho tín höõu neân taïo vaät môùi (2 Cr 5,17; Ga 6,15). Agapeâ phaûi ñöôïc trieån nôû, theå hieän baèng töông trôï (1 Cr 8,24), baèng quan taâm phuïc vuï trong lôøi noùi vaø haønh ñoäng, laøm soáng ñoäng moïi töông quan trong coäng ñoaøn, …

2. 
   Kinh thaùnh maïc khaûi theá naøo veà tình yeâu?
   

• 
  Thieân Chuùa yeâu thöông con ngöôøi.
  

Tình yeâu cuûa Thieân Chuùa ñoái vôùi daân ñöôïc theå hieän nhö:

• 
  Tình yeâu cuûa moät ngöôøi cha (meï) ñoái vôùi con caùi (Is 11,1; Gr 31,20; Is 49,14-16)
  
• 
  Tình yeâu phu theâ (Os 2,21-22; Gr 2,2; 31, 2-22; Ed 16,8; Is 62,4-5).
  
• 
  Tình yeâu phoå quaùt ñoái vôùi moïi ngöôøi: Giao öôùc vôùi Noe (St 9,9t).
  
• 
  Tình yeâu nhöng khoâng (Ñnl 7,7t; 9,4-29)
  

• 
  Tình yeâu cuûa con ngöôøi ñoái vôùi Thieân Chuùa.
  

• 
  Tình yeâu ñoàng loaïi
  

Toùm laïi, trong Cöïu öôùc, tình yeâu Thieân Chuùa bieåu loä trong vieäc Thieân Chuùa ban aân phuùc: ban hieän höõu, ban cuûa caûi, ban che chôû. Ngöôøi muoán ñi vaøo moái quan heä vôùi con ngöôøi, cö xöû nhö vôùi con caùi. Ngöôøi ban nhieàu söï, nhöng chöa ban chính mình. Ngöôøi chaáp nhaän con ngöôøi vaøo tình baèng höõu, nhöng chöa ñöôïc thoâng döï vaøo ñôøi soáng vôùi tö caùch ngöôøi con. Ñaây laø chieàu kích daønh cho maïc khaûi Taân öôùc.

Thieân Chuùa laø Tình yeâu (1Ga 4,16). Chính Ngöôøi yeâu ta tröôùc (1Ga 4,10) vaø ban Con Moät cho chuùng ta (Ga 3,16), ñeå nhôø ngöôøi Con aáy maø chuùng ta ñöôïc soáng (1Ga 4,9). Baèng chöùng cuûa tình yeâu Thieân Chuùa laø Ñöùc Kitoâ ñaõ cheát vì chuùng ta trong khi chuùng laø coøn laø toäi nhaân (Rm 5,8). Thieân Chuùa thieát laäp Giao öôùc môùi, khoâng baèng maùu cuûa hy vaät, maø baèng chính hieán teá cuûa Ñöùc Kitoâ (Lc 22,20), nhôø ñoù ta ñöôïc giao hoøa vôùi Thieân Chuùa,hieäp thoâng vôùi Ñöùc Kitoâ vaø vôùi Chuùa Ba Ngoâi, nghóa laø Chuùa Ba Ngoâi ngöï trong ta (Ga 14,23), ta ñöôïc neân moät vôùi ÑK (Rm 6,5), vaø nhôø Thaùnh Thaàn ta ñöôïc goïi Thieân Chuùa laø Cha, Abba (Rm 8,1; Gl 4,6).

Tình yeâu cuûa Thieân Chuùa ñoái vôùi ta laø tình yeâu nhöng khoâng, vaø laø tình yeâu troïn veïn ñeán noãi ban Ñöùc Kitoâ cho ta.

Ñaùp laïi tình yeâu voâ bôø aáy, Chuùa Gieâsu daïy ta noi göông Ngaøi maø yeâu meán Thieân Chuùa. Chuùa Gieâsu ñaõ heát loøng yeâu meán Cha baèng tình yeâu hieáu töû qua vieäc hoaøn toaøn vaâng phuïc thaùnh yù cuûa Cha, vaâng phuïc cho ñeán cheát vaø caùi cheát thaäp giaù (Ga 4,34; Ga 10,17-18; Pl 2,6-8). Tình yeâu ñoái vôùi Chuùa phaûi troïn veïn ñeán ñoä saün saøng maát taát caû ñeå coù Ngöôøi (Mt 13,44-45), töø boû chính mình (Mt 16,24; Lc 14,26). Tình yeâu naøy khoâng chæ laø nhöõng tình caûm ñaïo ñöùc ma nhaát thieát trong söï trôû laïi lieân lî vôùi Thieân Chuùa, lieân keát vôùi Ñöùc Kitoâ nhôø Thaàn Khí, ñeå “toâi soáng nhöng khoâng phaûi toâi maø chính Ñöùc Kitoâ soáng trong toâi” (Gl 2,20).

Yeâu Chuùa ñi ñoâi vôùi yeâu thöông tha nhaân. Ñaây laø giôùi luaät môùi cuûa Taân öôùc (Ga 15,12.17) vaø laø giôùi raên troïng nhaát (Mt 22,39-40), laøm neân daáu chæ cuûa ngöôøi moân ñeä Ñöùc Gieâsu. Tình yeâu tha nhaân phaûi phaùt xuaát töø tình yeâu Thieân Chuùa ñoå vaøo loøng ta nhôø Thaùnh Thaàn (Rm 5,5; 1Ga 4,12-13). Thieân Chuùa laø nguyeân lyù cho tình yeâu cuûa ta ñoái vôùi tha nhaân. Vaø ñoù cuõng laø tieâu chuaån cho söï phaùn xeùt chung thaåm (Mt 25,34-40).

Tình yeâu cuûa ta ñoái vôùi anh em cuõng chính laø tình yeâu maø chuùng ta coù ñoái vôùi Thieân Chuùa. Noù laø khía caïnh khaùc cuûa cuøng moät tình yeâu vaø noù laøm troïn moïi leà luaät (Mt 22, 40; Gl 5, 14). Tình yeâu tha nhaân phaûi phoå quaùt (Mt 5,43-48), nghóa laø yeâu heát moïi ngöôøi, keå caû keû thuø (Lc 6,27-35), vaø yeâu nhö Chuùa yeâu nghóa laø ñeán trao hieán chính mình theo göông Chuùa Gieâsu (Ga 15,12).

2. 
   
   Каталог: wp-content -> uploads -> downloads -> 2011
   2011 -> CÔng đỒng vatican II qua bốn thập niêN
   2011 -> TÒa giám mục xã ĐOÀi chỉ nam giáo phận vinh lưỢC ĐỒ TỔng quáT
   2011 -> 1. phép lạ thánh thể ĐẦu tiên khoảng năm 700 Tại làng Lanciano, nước Ý (italy)
   2011 -> Thiên chúa giáo và tam giáO Đường Thi Trương Kỷ
   2011 -> Tác giả Võ Long Tê chưƠng I bối cảnh lịch sử
   2011 -> LỊch sử truyền giáo tại việt nam quyển II lm. Nguyễn hồng chưƠng I: MỘt cha dòng têN Ở việt nam tới rôMA
   2011 -> Các mẫu thức MẠc khải lm. Lê Công Đức
   2011 -> Một lời nói đầu không phải là nơi nhiều chỗđể tóm lược lập luận của một cuốn sách cũng như định vị hoặc phát biểu về sựquan trọng của nó. Đây quả thực là một cuốn sách rất quan trọng
   2011 -> LỜi giới thiệu suy tư ban đẦu về MẦu nhiệm giêSU
   
   
   
   tải về 2.78 Mb.
   
   Chia sẻ với bạn bè của bạn: