Nghiªn cøu vÒ thÞ trêng EU
Héi nhËp KTQT kh«ng chØ lµ viÖc tham gia vµo c¸c tæ chøc kinh tÕ khu vùc vµ toµn cÇu mµ bªn c¹nh ®ã, héi nhËp KTQT cßn cã nhÜa lµ chóng ta sÏ tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ trªn ph¹m vi quèc tÕ, cã quan hÖ kinh tÕ víi tÊt c¶ c¸c chñ thÓ KTQT, tõ c¸c c«ng ty, tËp ®oµn tíi c¸c chÝnh phñ vµ c¸c khèi liªn chÝnh phñ. §Æc biÖt ®èi víi lÜnh vùc th¬ng m¹i th× viÖc më réng c¸c quan hÖ víi nhiÒu ®èi t¸c th× sÏ t¹o ®iÒu kiÖn cho quèc gia cã sù lùa chän vµ nhiÒu c¬ héi h¬n ®Ó ®¹t ®îc nh÷ng môc tiªu kinh tÕ cña m×nh. HiÖn nay chóng ta ®· cã quan hÖ kinh tÕ víi nhiÒu quèc gia ë kh¾p c¸c ch©u lôc. ViÖt Nam ®ang thùc hiÖn ®Èy m¹nh ho¹t ®éng th¬ng m¹i ®Æc biÖt lµ ho¹t ®éng xuÊt khÈu, th× viÖc t×am kiÕm nh÷ng thÞ trêng phï hîp lµ mét nhiÖm vô rÊt quan träng. EU lµ mét thÞ trêng rÊt hÊp dÉn vµ thu hót sù quan t©m cña hÇu hÕt c¸c doanh nghiÖp muèn ®Èy m¹nh ho¹t ®éng xuÊt khÈu cña m×nh. ViÖc nghiªn cøu vÒ thÞ trêng nµy sÏ gióp chóng ta n¾m b¾t ®îc c¸c c¬ héi vµ lêng ®îc khã kh¨n th¸ch thøc trong viÖc x©m nhËp hµng ho¸ cña ViÖt Nam vµo thÞ trêng ®Çy tiÒm n¨ng nhng còng dÇy míi mÎ nµy.
I. Liªn minh Ch©u ¢u (EU) 1. Vµi nÐt vÒ qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña Liªn Minh Ch©u ¢u 1.1. Sù ra ®êi cña Liªn Minh Ch©u ¢u vµ c¸c bíc tiÕn tíi nhÊt thÓ ho¸ toµn diÖn
Liªn Minh Ch©u ¢u lµ mét tæ chøc liªn kÕt khu vùc, bao gåm 15 níc thµnh viªn, liªn kÕt víi nhau nh»m thóc ®Èy sù ph¸t triÓn kinh tÕ, chÝnh trÞ vµ x· héi. Nã b¾t ®Çu víi viÖc tù do ho¸ mËu dÞch gi÷a c¸c níc thµnh viªn vµ c¸c chÝnh s¸ch kinh tÕ cã liªn quan.
N¨m 1923, B¸ Tíc ngêi ¸o s¸ng lËp ra “Phong Trµo Liªn ¢u” nh»m ®i tíi thiÕt lËp “Hîp Chñng Quèc Ch©u ¢u” ®Ó lµm ®èi träng víi Hîp Chñng Quèc Hoa Kú. N¨m 1929, Ngo¹i trëng Ph¸p A.Briand ®a ra ®Ò ¸n thµnh lËp “Liªn Minh Ch©u ¢u”, nhng ®Òu kh«ng thµnh. §©y lµ nh÷ng ý tëng ®Çu tiªn vÒ viÖc h×nh thµnh mét Ch©u ¢u thèng nhÊt
Vµo ngµy 9/5/1950 Bé trëng ngo¹i giai Ph¸p Robert Schuman ®· ®Ò nghÞ ®Æt toµn bé nÒn s¶n xuÊt than, thÐp cña Céng Hoµ Liªn Bang §øc vµ Ph¸p díi mét c¬ quan quyÒn lùc chung trong mét tæ chøc më cöa ®Ó c¸c níc Ch©u ¢u kh¸c cïng tham gia. Do vËy, HiÖp íc thµnh lËp Céng ®ång Than-ThÐp Ch©u ¢u ®· ®îc ký kÕt ngµy 18/4/1951 t¹i Pari víi 6 níc thµnh viªn lµ Ph¸p, §øc, BØ, Lux¨mbua, Italia, Hµ Lan, ®¸nh dÊu sù ra ®êi cña Liªn Minh Ch©u ¢u ngµy nay. S¸u n¨m sau (25/3/1957), 6 níc thµnh viªn ®· ký HiÖp íc Roma thµnh lËp Céng ®ång n¨ng lîng nguyªn tö Ch©u ¢u vµ Céng ®ång kinh tÕ Ch©u ¢u trong ®ã hµng ho¸, dÞch vô, lao ®éng cã thÓ di chuyÓn tù do. §Ó thùc hiÖn HiÖp íc nµy, c¸c quèc gia thµnh viªn cam kÕt xo¸ bá hµng rµo thuÕ quan tõ 1/7/1968 vµ tu©n theo nh÷ng nguyªn t¾c kinh tÕ chung cña khèi. Tõ n¨m 1967 c¸c c¬ quan ®iÒu hµnh cña c¸c Céng ®ång trªn ®îc hîp nhÊt vµ ®îc gäi lµ Céng ®ång Ch©u ¢u.
Ngµy 7/2/1992 HiÖp íc Maastrcht ®îc ký kÕt quyÕt ®Þnh viÖc h×nh thµnh liªn minh kinh tÕ vµ tiÒn tÖ vµ liªn minh chÝnh trÞ. Ngµy 1/1/1993 HiÖp íc Maastricht chÝnh thøc cã hiÖu lùc, EC gåm 12 níc trë thµnh EU.
HiÖn nay Liªn Minh Ch©u ¢u lµ mét tæ chøc liªn kÕt kinh tÕ khu vùc lín nhÊt thÕ giíi bao gåm 15 quèc gia ®éc lËp vÒ chÝnh trÞ ë T©y vµ B¾c ¢u: Ph¸p, §øc, Italia, BØ, Lux¨mbua, Hµ Lan, Anh, T©y Ban Nha, Bå §µo Nha, Aile, §an M¹ch, ¸o, Thuþ §iÓn, Hy L¹p vµ PhÇn Lan. Liªn Minh Ch©u ¢u ®îc qu¶n lý bëi mét lo¹t trong c¸c thÓ chÕ chung: NghÞ viÖn, Héi ®ång, Uû ban,…
Th¸ng 5/1998, t¹i héi nghÞ thîng ®Ønh cña EU t¹i Bruxells, 11 níc trong sè 15 níc thµnh viªn cña EU ®· trë thµnh thµnh viªn cña khu vùc tiÒn tÖ Ch©u ¢u gåm cã: §øc, Ph¸p, Italia, T©y Ban Nha, Bå §µo Nha, BØ, Hµ Lan, Lux¨mbua, Ailen, ¸o, PhÇn Lan. Cßn Anh, §an M¹ch, Thuþ §iÓn tõ chèi kh«ng gia nhËp vïng ®ång tiÒn chung EURO, Hy L¹p kh«ng héi ®ñ c¸c ®iÒu kiÖn quy ®Þnh.
LÞch sö h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña Liªn Minh Ch©u ¢u cã thÓ chia thµnh 3 giai ®o¹n chñ yÕu sau:
- Giai ®o¹n 1: 1951-1957, Hîp t¸c trong ph¹m vi Céng ®ång Than- ThÐp Ch©u ¢u (ECSC) gåm 6 níc lµ Ph¸p, Céng Hoµ Liªn Bang §øc, Italia, BØ, Hµ Lan vµ Lóc X¨m Bua.
- Giai ®o¹n 2: 1957-1992, ph¸t triÓn mèi quan hÖ hîp t¸c trªn lÜnh vùc kinh tÕ vµ chÝnh trÞ gåm 12 níc: 6 níc cò cña ECSC céng thªm Anh, §an M¹ch, Ai Len, T©y Ban Nha, Bå §µo Nha vµ Hy L¹p.
- Giai ®o¹n 3: 1992 ®Õn nay, Liªn Minh Ch©u ¢u (EU) ®· thay thÕ cho Céng ®ång Ch©u ¢u (EC). §©y lµ giai ®o¹n “®Èy m¹nh nhÊt thÓ ho¸” trªn tÊt c¶ c¸c lÜnh vùc tõ kinh tÕ- tiÒn tÖ, ngo¹i giao vµ an ninh, ®Õn néi chÝnh vµ t ph¸p. Víi viÖc kÕt n¹p thªm ¸o, Thôy §iÓn vµ PhÇn Lan vµo n¨m 1995, Sè thµnh viªn cña EU ®· lªn ®Õn 15 vµ hiÖn ®ang trong qu¸ tr×nh thu hót thªm c¸c níc §«ng ¢u.
Trong 3 giai ®o¹n kÓ trªn, nhiÖm vô chÝnh cña hai giai ®o¹n ®Çu lµ ®Èy m¹nh hîp t¸c gi÷a c¸c quèc gia thµnh viªn khi mµ c¸c yÕu tè ®Ó nhÊt thÓ ho¸ cßn rÊt h¹n chÕ. §Õn giai ®o¹n thø 3 th× hoµn toµn kh¸c, nhiÖm vô chÝnh lµ thùc hiÖn nhÊt thÓ ho¸ xuyªn quèc gia thay thÕ cho hîp t¸c th«ng thêng. §©y thùc sù lµ bíc ph¸t triÓn míi vÒ chÊt so víi hai giai ®o¹n tríc.
Cho ®Õn nay, sau nhiÒu nç lùc cña EU, tiÕn tr×nh nhÊt thÓ ho¸ Ch©u ¢u ®· ®¹t ®îc c¸c kÕt qu¶ rÊt kh¶ quan c¶ vÒ an ninh, chÝnh trÞ, x· héi, kinh tÕ vµ th¬ng m¹i.
- VÒ an ninh: EU lÊy NATO vµ Liªn Minh Phßng Thñ T©y ¢u (WCU) lµm hai trô cét chÝnh vµ ®ang gi¶m dÇn sù lÖ thuéc vµo Mü.
- VÒ chÝnh trÞ: §ang diÔn ra qu¸ tr×nh chÝnh trÞ ho¸ c¸c nh©n tè kinh tÕ, an ninh nghÜa lµ kÕt hîp c¸c ph¬ng tiÖn kinh tÕ, qu©n sù nh»m ®¹t tíi c¸c môc tiªu chÝnh trÞ. §Æc trng chñ yÕu nhÊt cña Ch©u ¢u ngµy nay lµ qu¸ tr×nh ¢u ho¸, hîp nhÊt vµ thèng nhÊt c¸c ®êng biªn giíi quèc gia nh»m t¨ng cêng quyÒn lùc vµ qu¶n lý chung. §ång thêi EU ®ang ®Èy m¹nh hîp t¸c quèc tÕ vµ khu vùc b»ng viÖc ký c¸c HiÖp ®Þnh song vµ ®a biªn.
- VÒ x· héi: C¸c níc thµnh viªn thùc hiÖn mét chÝnh s¸ch chung vÒ lao ®éng, b¶o hiÓm, m«i trêng, n¨ng lîng, gi¸o dôc, y tÕ; hiÖn nay chØ cßn vµi bÊt ®ång vÒ b¶o vÖ ngêi tiªu dïng, b¶o vÖ d©n sù vµ gi¶i quyÕt n¹n thÊt nghiÖp.
- VÒ kinh tÕ: GDP cña EU n¨m 1998 ®¹t 8.482 tû USD (theo T¹p chÝ EIU quý IV 1999) ®îc xem lµ lín nhÊt thÕ giíi (NAFTA: 8.150 tû USD, NhËt B¶n: 5.630 tû USD, ASEAN: 845 tû USD) víi møc t¨ng trëng b×nh qu©n hµng n¨m gÇn 2,2%. §©y lµ khu vùc kinh tÕ ®¹t tr×nh ®é cao vÒ kü thuËt, c«ng nghÖ, thiÕt bÞ, m¸y mãc; ®Æc biÖt vÒ c¬ khÝ, n¨ng lîng, nguyªn tö, dÇu khÝ, ho¸ chÊt, dÖt may, ®iÖn tö, c«ng nghiÖp vò trô vµ vò khÝ.
- VÒ th¬ng m¹i: EU hiÖn lµ trung t©m th¬ng m¹i khæng lå víi doanh sè 1.572,51 tû USD n¨m 1997, trong ®ã 50% doanh sè lµ bu«n b¸n gi÷a c¸c níc thµnh viªn. ThÞ trêng xuÊt nhËp khÈu chÝnh cña EU lµ Mü, OPEC, Thôy SÜ, ASEAN, NhËt B¶n, Ch©u Mü La Tinh, Hång K«ng, Trung Quèc vµ Nga.
Cã thÓ nãi, Liªn Minh Ch©u ¢u ®ang tiÕn dÇn tõng bíc tíi nhÊt thÓ ho¸ toµn diÖn. HiÖn nay, hä ®ang thùc hiÖn nhÊt thÓ ho¸ vÒ kinh tÕ (h×nh thµnh thÞ trêng chung Ch©u ¢u, cho ra ®êi ®ång euro, x©y dùng vµ hoµn thiÖn Liªn Minh Kinh tÕ-TiÒn tÖ “EMU”), tiÕn tíi sÏ thùc hiÖn nhÊt thÓ ho¸ vÒ chÝnh trÞ, an ninh vµ quèc phßng.
1.2. T×nh h×nh ph¸t triÓn kinh tÕ cña EU trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y
EU lµ mét trung t©m kinh tÕ hïng m¹nh cña thÕ giíi cã tèc ®é t¨ng trëng kinh tÕ kh¸ æn ®Þnh, GDP n¨m 1996 lµ 1,6%, n¨m 1997 lµ 2,5%, n¨m 1998 lµ 2,7% vµ n¨m 1999 lµ 2,0%. N¨m 1998, trong khi c¬n b·o tµi chÝnh tiÒn tÖ lµm nghiªng ng¶ nÒn kinh tÕ thÕ giíi th× Liªn Minh Ch©u ¢u- khu vùc Ýt bÞ ¶nh hëng cña khñng ho¶ng vÉn tiÕp tôc qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ cña m×nh. Sù æn ®Þnh cña kinh tÕ EU ®ùîc xem lµ mét trong nh÷ng nh©n tè chÝnh gióp cho nÒn kinh tÕ thÕ giíi tr¸nh ®îc nguy c¬ suy tho¸i toµn cÇu. N¨m 1999, tuy tèc ®é t¨ng trëng kinh tÕ cña EU cã chiÒu híng gi¶m, nguyªn nh©n chÝnh lµ do sù gi¶m gi¸ cña ®ång euro vµ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp gi¶m sót, nhng ®Õn nay t×nh h×nh nµy ®· ®îc c¶i thiÖn. Theo Uû Ban Ch©u ¢u (EC), kinh tÕ EU ®ang ph¸t triÓn kh¶ quan. C¸c nhµ ph©n tÝch kinh tÕ l¹c quan nãi r»ng xu híng ®i lªn cña nÒn kinh tÕ Ch©u ¢u vÉn tiÕp tôc (xem b¶ng 1).
B¶ng 1 C¸c chØ tiªu kinh tÕ c¬ b¶n cña EU
|
1995
|
1996
|
1997
|
1998
|
1999*
|
2000**
|
GDP (%)
|
2,4
|
1,6
|
2,5
|
2,7
|
2,0
|
2,6
|
GDP (Tû USD)
|
8576
|
8744
|
8221
|
8482
|
8510
|
9044
|
GDP/®Çu ngêi (USD)
|
23089
|
23477
|
22008
|
22644
|
22664
|
24017
|
Tiªu dïng t nh©n(%)
|
1,7
|
1,7
|
1,9
|
2,9
|
2,8
|
2,6
|
Tiªu dïng chÝnh phñ(%)
|
0,8
|
1,6
|
0,1
|
1,0
|
1,5
|
0,9
|
Tæng ®Çu t (%)
|
5,2
|
-0,4
|
4,9
|
7,7
|
2,0
|
3,6
|
XuÊt khÈu hµng ho¸ vµ
dÞch vô (%)
|
8,3
|
4,9
|
9,4
|
5,6
|
2,4
|
5,5
|
NhËp khÈu hµng ho¸ vµ
dÞch vô (%)
|
7,0
|
4,0
|
8,7
|
8,4
|
3,4
|
5,2
|
Nhu cÇu néi ®Þa (%)
|
2,2
|
1,3
|
2,2
|
3,5
|
2,4
|
2,5
|
D©n sè (triÖu ngêi)
|
371,4
|
372,5
|
373,5
|
374,6
|
375,5
|
376,6
|
Gi¸ c¶ tiªu dïng (%)
|
2,9
|
2,5
|
1,9
|
1,5
|
1,4
|
1,8
|
Lùc lîng lao ®éng
|
165
|
165,9
|
166,4
|
167,7
|
168,2
|
168,9
|
(TriÖu ngêi)
|
|
|
|
|
|
|
Tû lÖ thÊt nghiÖp (%)
|
11,0
|
11,2
|
10,9
|
10,2
|
9,4
|
9,0
|
ChiÕm tû träng trong d©n sè thÕ giíi (%)
|
6,55
|
6,47
|
6,41
|
6,34
|
6,27
|
6,21
|
ChiÕm tû träng trong GDP thÕ giíi (%, theo tû gi¸ thÞ trêng)
|
29,82
|
29,60
|
27,93
|
29,14
|
28,33
|
28,39
|
Nguån : T¹p chÝ EIU quý IV 1999; * Sè liÖu íc tÝnh; ** sè liÖu dù b¸o
T¨ng trëng GDP cña 11 quèc gia thuéc khu vùc ®ång euro lµ 2%, gi¶m 1% so víi møc t¨ng 3% n¨m 1998. Tèc ®é t¨ng GDP cña mét sè quèc gia c«ng nghiÖp chñ chèt trong EU ®Òu gi¶m sót víi møc ®é kh¸c nhau, trong ®ã lÇn lît lµ §øc, tõ 2,7%/1998 xuèng cßn 1,4%/1999; Ph¸p tõ 3,2%/1998 xuèng cßn 2,5%/1999; Italia tõ 2,1%/1998 xuèng cßn 1,2%/1999; Anh tõ 2,2%/1998 xuèng cßn 1,1%/1999. §©y chÝnh lµ mét trong nh÷ng nguyªn nh©n lµm cho kinh tÕ EU bÞ ch÷ng l¹i. ë nh÷ng quèc gia cã nÒn kinh tÕ nhá h¬n nh T©y Ban Nha vµ Bå §µo Nha, tèc ®é t¨ng trëng kinh tÕ l¹i nhanh h¬n so víi c¸c nÒn kinh tÕ lín. Quèc gia cã tèc ®é t¨ng trëng GDP cao nhÊt trong EU lµ Ai Len 8,5% (mÆc dï ®· gi¶m 2,9% so víi n¨m 1998).
Trong khi tèc ®é t¨ng trëng kinh tÕ bÞ chËm l¹i, l¹m ph¸t ë EU vÉn ë møc 1,1% - møc thÊp cha tõng cã trong lÞch sö. Tû lÖ thÊt nghiÖp gi¶m lÇn ®Çu tiªn trong thËp kû 90 tõ h¬n 10% xuèng cßn 9,4% n¨m 1999. Th©m hôt ng©n s¸ch cña c¸c níc thµnh viªn ë møc thÊp 0,5%-1,7% GDP.
2. Vai trß kinh tÕ cña EU trªn trêng quèc tÕ 2.1. §èi víi lÜnh vùc th¬ng m¹i quèc tÕ
Th¬ng m¹i tù do lµ mét trong nh÷ng môc tiªu chñ yÕu cña Liªn Minh Ch©u ¢u (EU). Víi 375,5 triÖu ngêi, EU ®· t¹o ra mét thÞ trêng quan träng cña thÕ giíi, ®Èy m¹nh th¬ng m¹i gi÷a 15 níc thµnh viªn còng nh mèi quan hÖ kinh tÕ gi÷a khèi nµy víi phÇn cßn l¹i cña thÕ giíi ngµy cµng trë nªn phô thuéc lÉn nhau niªï h¬n.
Qua c¸c viÖc lµm thiÕt thùc, EU ®· cã nh÷ng ®ãng gãp kh«ng nhá ®èi víi viÖc ph¸t triÓn th¬ng m¹i thÕ giíi. Khèi lîng th¬ng m¹i ngµy nay t¨ng lªn ®¸ng kÓ so víi 50 n¨m qua nhê vµo viÖc tiÕp tôc lo¹i bá c¸c hµng rµo thuÕ quan vµ phi quan thuÕ. Tõ 1985-1996, tû träng th¬ng m¹i chiÕm trong GDP thÕ giíi ®· t¨ng 3 lÇn so víi thËp kû tríc vµ t¨ng gÇn 2 lÇn so víi nh÷ng n¨m 60.
Kim ng¹ch xuÊt nhËp khÈu cña EU t¨ng lªn hµng n¨m (1994: 1.303,41 tû USD; 1995: 1.463,13 tû USD; 1996: 1.532,37 tû USD; 1997: 1.572,51 tû USD), chiÕm 20,42% kim ng¹ch th¬ng m¹i toµn cÇu giai ®o¹n 1994-1997, trong khi ®ã cña Mü vµ NhËt B¶n lµ 19,37% vµ 9,8%.
Kim ng¹ch xuÊt khÈu cña EU ngµy cµng t¨ng lªn, chiÕm kho¶ng 21,13% kim ng¹ch xuÊt khÈu toµn cÇu (1994-1997), con sè nµy cña Mü vµ NhËt B¶n lµ 16,67% vµ 10,7%. Bªn c¹nh ®ã, kim ng¹ch nhËp khÈu cña EU còng kh«ng ngõng gia t¨ng, chiÕm 19,72% kim ng¹ch nhËp khÈu toµn cÇu, cßn cña Mü vµ NhËt B¶n lµ 20,09% vµ 8,88% (1994-1997).
ChiÕm tû träng lín trong th¬ng m¹i toµn cÇu vµ víi vai trß næi bËt trong Tæ chøc Th¬ng m¹i ThÕ giíi (WTO), EU lµ mét nh©n tè quan träng trong viÖc ph¸t triÓn th¬ng m¹i thÕ giíi.
2.2. §èi víi lÜnh vùc ®Çu t quèc tÕ
EU kh«ng nh÷ng lµ mét trong nh÷ng trung t©m th¬ng m¹i hµng ®Çu thÕ giíi mµ cßn lµ n¬i ®Çu t trùc tiÕp ra níc ngoµi lín nhÊt thÕ giíi. Nguån vèn FDI cña EU chiÕm 45,7% tæng vèn FDI toµn cÇu, trong khi ®ã cña Mü vµ NhËt B¶n lµ 27,1% vµ 6,7%.
N¨m 1991, FDI toµn thÕ giíi lµ 198.143 triÖu USD; FDI cña EU lµ 106.113 triÖu USD, chiÕm 53,55% FDI thÕ giíi; trong khi ®ã FDI cña Mü vµ NhËt B¶n lµ 31.380 triÖu USD vµ 31.620 triÖu USD, chiÕm 15,83% vµ 15,95% FDI thÕ giíi.
N¨m 1995, FDI toµn cÇu lµ 352.514 triÖu USD; FDI cña EU lµ 159.124 triÖu USD, chiÕm 45,13% FDI toµn cÇu; FDI cña Mü vµ NhËt B¶n lµ 96.650 triÖu USD vµ 22.510 triÖu USD, chiÕm 27,41% vµ 6,38% FDI toµn cÇu.
N¨m 1997, FDI toµn cÇu lµ 423.666 triÖu USD; FDI cña EU lµ 203.237 triÖu USD, chiÕm 47,97% FDI toµn cÇu; cßn FDI cña Mü vµ NhËt B¶n lµ 121.840 triÖu USD vµ 26.060 triÖu USD, chiÕm 28,75% vµ 6,15% FDI toµn cÇu.
ChØ tÝnh riªng n¨m 1997, vèn FDI cña c¶ Mü vµ NhËt B¶n míi chØ ®¹t 147.900 triÖu USD, trong khi ®ã FDI cña EU lµ 203.237 triÖu USD, cao h¬n cña hai níc nµy lµ 81.397 triÖu USD. FDI cña Mü vµ cña NhËt B¶n chiÕm 59,94% vµ 12,82% FDI cña EU.
Ngµy nay, c¸c níc thµnh viªn EU ®Òu lµ c¸c níc c«ng nghiÖp cã nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn m¹nh ®ang tËp trung ph¸t triÓn c¸c ngµnh c«ng nghiÖp cã hµm lîng c«ng nghÖ cao, nh ®iÖn tö tin häc, viÔn th«ng, c«ng nghÖ sinh häc,v.v... Do vËy, FDI cña EU tËp trung chñ yÕu ë c¸c níc ph¸t triÓn, cô thÓ: Mü chiÕm 39,7%, NhËt B¶n chiÕm 32,1%, ASEAN chiÕm 12,6% FDI cña EU vµ 15,6% FDI cßn l¹i cña EU ®Çu t vµo c¸c níc Trung CËn §«ng vµ Ch©u Phi.
3. ChiÕn lîc míi cña EU ®èi víi Ch©u ¸
Ph¸t triÓn quan hÖ hîp t¸c ¸-¢U lµ viÖc lµm hÕt søc thiÕt thùc v× lîi Ých cña c¶ hai bªn. §Èy m¹nh hîp t¸c víi Ch©u ¸-n¬i mµ ngµy cµng cã nhiÒu ¶nh hëng to lín c¶ vÒ kinh tÕ còng nh vÒ chÝnh trÞ, lµ mét chiÕn lîc ®óng ®¾n cña EU mµ hä ®· vµ ®ang tÝch cùc thùc hiÖn. Hä cã thÓ gia t¨ng c¸c ho¹t ®éng ®Çu t cña m×nh vµo khu vùc nµy ®Ó ®em vÒ nh÷ng kho¶n lîi nhuË to lín h¬n vµ tõ ®ã ph¸t huy ¶nh hëng chÝnh trÞ cña m×nh ®èi víi khu vùc còng nh trªn trêng quèc tÕ. Do vËy, Ngµy 14/7/1994, EU th«ng qua mét v¨n kiÖn quan träng díi tiªu ®Ò “TiÕn tíi mét chiÕn lîc míi ®èi víi Ch©u ¸”, trong ®ã ®Ò ra nh÷ng ®Þnh híng vµ chÝnh s¸ch míi cña EU ®èi víi Ch©u ¸ trªn tinh thÇn hîp t¸c chÆt chÏ, b×nh ®¼ng vµ hµi hoµ lîi Ých cña c¸c bªn. VÒ kinh tÕ th¬ng m¹i: bªn c¹nh nh÷ng biÖn ph¸p hîp t¸c chung, ®iÒu ®Æc biÖt trong chÝnh s¸ch míi cña EU ®èi víi Ch©u ¸ lµ x©y dùng mèi quan hÖ ®èi t¸c b×nh ®¼ng.
Thùc hiÖn chÝnh s¸ch míi ®èi víi Ch©u ¸, EU còng nh c¸c níc thµnh viªn ®Òu nhËn thÊy bíc ®i ®óng híng trong chÝnh s¸ch cña m×nh vµ hä ®· thu ®îc nh÷ng kÕt qu¶ kh¶ quan. Ba DiÔn ®µn Hîp t¸c ¸-¢u lµ b»ng chøng vÒ kÕt qu¶ râ nÐt trong chÝnh s¸ch míi cña EU ®èi víi Ch©u ¸. Nã kh«ng chØ t¹o ra mét ®éng lùc míi mµ cßn ®em l¹i chÊt lîng míi cho mèi quan hÖ gi÷a Ch©u ¢u vµ Ch©u ¸, gi÷a EU vµ ASEAN còng nh gi÷a tõng níc cña hai Ch©u Lôc víi nhau.
*VÞ thÕ cña ViÖt Nam trong ChiÕn lîc nµy
EU ®· nhËn thÊy r»ng khu vùc §«ng Nam ¸ (trong ®ã cã ViÖt Nam) cã mét tiÒm n¨ng hîp t¸c to lín trong nhiÒu lÜnh vùc. Bëi vËy, EU ®· tÝch cùc ®Èy m¹nh mèi quan hÖ nhiÒu mÆt víi §«ng Nam ¸, qua ®ã hy väng sÏ x¸c lËp vÞ trÝ ch¾c ch¾n cña m×nh ë khu vùc Ch©u ¸-Th¸i B×nh D¬ng.
ViÖt Nam cã mét vÞ trÝ ®Þa lý rÊt quan träng. §ã lµ chiÕc cÇu nèi gi÷a §«ng ¸ víi §«ng Nam ¸. ViÖt Nam cßn cã thÓ lµ cÇu nèi gi÷a Th¸i B×nh D¬ng vµ Ên ®é D¬ng ®Ó vµo Trung CËn §«ng. Ngoµi ra, ViÖt Nam cßn ë vµo vÞ trÝ nèi liÒn Lôc §Þa Ch©u ¸ víi Ch©u §¹i D¬ng. Kh«ng nh÷ng thÕ, ViÖt Nam lµ mét thÞ trêng lín ®Çy hÊp dÉn víi gÇn 80 triÖu d©n vµ hÇu nh cha ®îc khai th¸c, víi lùc lîng lao ®éng hÕt søc dåi dµo mµ tiÒn c«ng lao ®éng l¹i kh«ng cao. Bªn c¹nh vÞ thÕ ®Þa kinh tÕ, vÞ thÕ chÝnh trÞ còng nh nh÷ng thµnh qu¶ míi ®¹t ®îc cña c«ng cuéc c¶i c¸ch kinh tÕ ë ViÖt Nam vµ nh÷ng nç lùc trong viÖc héi nhËp quèc tÕ cña ViÖt Nam nªn EU ®· cã sù ®¸nh gi¸ mét c¸ch kh¸ch quan vµ ®Çy ®ñ h¬n vÒ tiÒm n¨ng còng nh vai trß cña ViÖt Nam ®èi víi khu vùc. Liªn Minh Ch©u ¢u ®· ho¹ch ®Þnh mét chÝnh s¸ch míi trong quan hÖ víi ViÖt Nam.Trªn c¬ së chÝnh s¸ch míi ho¹ch ®Þnh, EU ®Èy m¹nh sù hîp t¸c víi ViÖt Nam trªn tÊt c¶ c¸c lÜnh vùc, ®Æc biÖt lµ kinh tÕ. EU t¨ng cêng ®Çu t vµ thóc ®Èy bu«n b¸n víi ViÖt Nam thÓ hiÖn ë viÖc EU dµnh cho hµng cña ta hëng u ®·i thuÕ quan phæ cËp (GSP) vµ t¨ng vèn ODA hµng n¨m cïng víi viÖc ®Èy m¹nh hç trî kü thuËt. EU dµnh sù u tiªn ®Æc biÖt cho ASEAN mµ ViÖt Nam lµ mét thµnh viªn cña Tæ chøc nµy. Râ rµng vÞ thÕ cña ViÖt Nam ®· ®îc n©ng lªn trong chÝnh s¸ch míi cña EU ®èi víi Ch©u ¸.
Víi chÝnh s¸ch híng vÒ Ch©u ¸ cña m×nh, EU ngµy cµng dµnh sù u tiªn vµ hç trî nhiÒu h¬n cho ViÖt Nam - Mét thÞ trêng kh«ng lín l¾m trong khu vùc nµy, nhng mang l¹i kh¸ nhiÒu lîi Ých kinh tÕ cho EU trong quan hÖ hîp t¸c ph¸t triÓn.
Chia sẻ với bạn bè của bạn: |